Biuletyn teologii laikatu

Eugeniusz Weron

Biuletyn teologii laikatu

Collectanea Theologica 57/2, 123-135

C o lle c ta n e a T h e o lo g ic a 57(1987) fa s e . I I

BIULETYN TEOLOGII LAIKATU

Z a w a r to ś ć : I. R U C H C U R S IL L O . 1. C zem u słu ż y C u rsillo ? — 2. Z a s a d n ic z e e le m e n ty r u c h u . — 3. K o le jn e f a z y c u rs illo . ■— 4. P o s tc u rs illo . II. K A T O ­ L IC K I R U C H O D N O W Y C H A R Y Z M A T Y C Z N E J W P O L S C E . 1. Z h is to r ii r u c h u w P o lsc e . — 2. N ie k tó r e e le m e n ty tre ś c io w e . — 3. O d p o w ie d ź na n a u k ę s o b o r u *.

I. R U C H C U R S IL L O

N a z w a w y w o d z i się z ję z y k a h is z p a ń s k ie g o i z n a c z y „ m a ły k u r s ”. C h o ­ d z i t u o „ m a ły k u r s ” w ia r y c h r z e ś c ija ń s k ie j, od k tó r e g o ro z p o c z ą ł się w ie lk i r u c h o d n o w y ż y c ia re lig ijn e g o o z a s ię g u ś w ia to w y m к

P o c z ą tk i r u c h u p r z y p a d a ją n a ro k 1948/49. S z c z e g ó ln ie w k o ła c h m ło ­ d z ie ż y h is z p a ń s k ie j m ło d z ie ż y A k c ji K a to lic k ie j o d c z u w a n o p o tr z e b ę w y ­ c h o w a n ia n a le ż y c ie p rz y g o to w a n y c h a n im a to r ó w —p r z e w o d n ik ó w d la k a to l ic ­ k ic h o r g a n iz a c ji o p r o f ilu a p o s to ls k im . N a p o c z ą tk u r o k u 1949 o d b y ł się p ie r w s z y 2 m e to d y c z n ie o p ra c o w a n y „ m a ły k u r s ” w ia r y d la m ło d z ie ż y n a w y s p ie M a jo rc e w H is z p a n ii, p o d k ie r u n k ie m ks. J u a n a H e r v a s у B e n e t. O d ta m te g o c z a s u „ m a łe k u r s y ” za c z ę ły się n ie s p o d z ie w a n ie s z y b k o ro z p o w s z e c h n ia ć n a ró ż n e p a r a f ie w H is z p a n ii. K u r s y te p o m y ś la n e p ie r w o tn ie ja k o s z k o le n ie m ło d z ie ż y k a to lic k ie j d o s to ­ s o w a n o n a s tę p n ie ta k ż e do p o tr z e b lu d z i d o ro s ły c h . R o z sz e rz y ły się one w k r ó tc e n a w s z y s tk ie d ie c e z je h is z p a ń s k ie . O d r o k u 1953 z a c z ę ły s ię „ m a łe k u r s y ” ro z p o w s z e c h n ia ć ta k ż e p o z a g r a n ic a m i H is z p a n ii. W r o k u 1963 P a w e ł V I w o so b n y m b re w e V i g e t s a l u b r i t e r p o c h w a lił i z a tw ie r d z ił r u c h C u rs illo d la p o tr z e b c a łe g o K o śc io ła ®. W k il k a l a t p ó ź n ie j o d b y ł się w R z y ­ m ie p ie r w s z y ś w ia to w y z ja z d „ c u rs illis tó w ” p o d p rz e w o d n ic tw e m k a r d . B e ­ n ia m in o d e A r r i b a y C a s t r o , a r c y b is k u p a T a r r a g o n y (w r o k u 1966). P r z y o k a z ji P a w e ł V I m ó g ł ju ż s tw ie rd z ić , że r u c h „ s p r a w d z ił się w p r a k ty c e i u w ia r y g o d n ił sw y m i o w o c a m i ja k ie p rz y n o s i i u z y s k a ł ś w ia ­ to w e p r a w o o b y w a te ls tw a ” 4.

W r o k u 1983 C u rs illo p r o w a d z ił s w o ją d z ia ła ln o ś ć w p o n a d 900 d ie ­ c e z ja c h w 45 k r a j a c h , n a p ię c iu k o n t y n e n t a c h B. R u c h r o z w ija się szcze­ g ó ln ie d y n a m ic z n ie w k r a j a c h A m e ry k i P ó łn o c n e j i P o łu d n io w e j. O b lic z a się, że w s z k o le n iu p rz e z „ m a łe k u r s y ” u c z e s tn ic z y ło p o n a d 3 m ilio n y osób n a c a ły m św ie c ie . N a p ła s z c z y ź n ie d ie c e z ja ln e j i n a ro d o w e j k o o r d y n a c ję d z ia ła ln o ś c i r u c h u z a b e z p ie c z a ją s e k r e t a r i a t y d ie c e z ja ln e i k r a j o w e e. P ró c z

* R ed ak torem n in ie jsz e g o b iu le ty n u jest ks. E u g en iu sz W e r o n SA C, O łtarzew .

1 In fo rm a cje za czerp n ięto g łó w n ie z p racy zb iorow ej M o v i m e n t i e c cle-

siali c o n te m p o r a n e i . D im e n s io n i s t o r ic h e t e o l o g ic o - s p ir it u a li e d a p o sto lich e,

w y d . A g o stin o F a V a 1 e, R om a (1980), L A S, 165— 187.

2 N iek tó rzy p ie r w sz e p o czą tk i ru ch u p rzen o szą na rok 1940, por. P o n ti­ fic iu m C o n siliu m pro L aicis, A s s o z ia z i o n i d i l a i d , 1983, s. 142.

3 Por. M o v i m e n t i , dz. cyt., 167.

4 OR 29 V 1966, cyt. ta m ż e .

5 D an e sta ty sty c z n e w A s s o z ia z i o n i d i laici, dz. cy t., 142n. • T a m że .

124 B IU L E T Y N T E O L O G II L A I K A T U

te g o d z ia ła ją d w a s e k r e t a r i a t y m ię d z y n a ro d o w e : d la k r a j ó w A m e r y k i Ł a ­ c iń s k ie j w S a n D o m in g o o ra z d la k r a j ó w e u r o p e js k ic h w W ie d n iu . S e k r e ­ t a r i a t k r a jo w y w H is z p a n ii w y d a je u rz ę d o w y m ie s ię c z n ik r u c h u p o d t y ­ tu łe m „ C u rs illo s de C r is ti a n d a d ” 7. ,

D la p e łn ie js z e j in f o r m a c ji o z a s ię g u r u c h u i jeg o ż y w o tn o śc i w a r to d o d ać, że r u c h C u rs illo o r g a n iz u je ró ż n e k o n g re s y (u ltre y a ), n ie k ie d y o z a s ię g u św ia to w y m . T a k w ięc, w r o k u 1966 o d b y ła się ś w ia to w a „ u l t r e y a ” w R zy m ie, a w r o k u 1970 w M e k s y k u , g ro m a d z ą c p o n a d 40 000 u c z e s tn ik ó w . Ś w ia to w y z ja z d k ie r o w n ik ó w o d b y ł się w r o k u 1972 n a M a jo rc e , w H is z p a n ii. P ró c z te g o dość r e g u l a r n ie o r g a n iz o w a n o z ja z d y d la k r a jó w A m e r y k i Ł a c iń s k ie j: w B ogocie (K o lu m b ia ), w T la x c a la (M ek sy k ), w I ta ic i ( B r a z y l ia ) 8 W ła s n e k o n g re s y o r g a n iz u ją p o n a d to p o sz c z e g ó ln e d ie c e z je , m e tro p o lie i k r a je . K o n ­ g re s y te s łu ż ą p rz y s to s o w a n iu r u c h u do k o n k r e t n y c h p o tr z e b i w a r u n k ó w ży cia d a n e g o k r a j u cz y d iece zji. P r z y c z y n ia ją się te ż on e do u d o s k o n a le n ia m e to d p r a c y o ra z do sz k o le n ia w y k w a lif ik o w a n e j k a d r y k ie ro w n ic z e j.

1. C zem u słu ży C ursillo?

W e d łu g a u to p r e z e n ta c j i C u rs illo je s t „ ru c h e m k o ś c ie ln y m , k tó r y w o p a r ­ ciu o w ła s n ą m e to d ę , p rz e z o so b iste i w sp ó ln o to w e p rz e ż y w a n ie tego,, co j e s t is to tn e w c h rz e ś c ija ń s tw ie , z m ie rz a do tw o r z e n ia g r u p (zesp o łó w ) c h r z e ­ ś c ija n , k tó r z y b y lib y z d o ln i, n a sp o s ó b e w a n g e lic z n e g o z a c z y n u , p r z e tw a r z a ć śro d o w is k o , u m o ż liw ia ją c in n y m lu d z io m o d k ry c ie i re a liz a c ję — z z a c h o ­ w a n ie m p e łn e g o s z a c u n k u — ic h o so b iste g o p o w o ła n ia ” 9.

C h o d zi t u w ię c o w y c h o w a n ie p o d s ta w o w y c h g r u p c h r z e ś c ija ń s k ic h , z d o ln y c h do a p o s to ls k ie j d z ia ła ln o ś c i w e w ła s n y m ś r o d o w is k u ży cia. W y ­ c h o w a n ie to o p ie r a się o f u n d a m e n ta l n e p r a w d y c h r z e ś c ija ń s tw a ja k B óg, C h ry s tu s , K o śció ł, w ia r a , ła s k a , s a k r a m e n ty , c z ło w ie k i jeg o s to s u n e k do ś w ia ta 10. W s z y s tk ie te p r a w d y n a le ż y p rz e ż y w a ć n ie ty lk o o so b iście, w r a ­ m a c h w ła s n e g o d o ś w ia d c z e n ia ('v i v e n z a ), a le i w łą c z n o śc i z in n y m i b r a ć m i

(c o n v i v e n z a ) . W ty m c e lu tw o r z y się b r a t e r s k i e w s p ó ln o ty w o p a rc iu o p r z y ja ź ń c h rz e ś c ija ń s k ą . W ta k i e j w sp ó ln o c ie k a ż d y z c z ło n k ó w p rz e ż y w a s w o je o so b iste p o w o ła n ie ja k o c z ło w ie k a o c h rz c z o n e g o ; ró w n o c z e ś n ie u c z e ­ s tn ic z y w d o ś w ia d c z e n iu p o s ła n n ic tw a K o śc io ła ; w ty m p o s ła n n ic tw ie k a ż d y b ie r z e a k ty w n y u d z ia ł p o d p r z e w o d n ic tw e m i o d p o w ie d z ia ln o ś c ią p a s te r z y K o śc io ła . C u rs illo p o z o s ta je w ś c is łe j łą c z n o śc i z h ie r a r c h i ą k o śc ie ln ą .

W e d łu g w y r a ż e n ia p rz y ję te g o w C u rs illo r u c h te n p r a g n ie „ w z m a c n ia ć k r ę g o s łu p ” 11 c h rz e ś c ija ń s tw a . Z n a c z y to, że p r a g n ie w w y c h o w a n iu c h r z e ­ ś c ija ń s k im u w z g lę d n ia ć i k s z ta łto w a ć w a rto ś c i i p r a w d y f u n d a m e n ta ln e i n a n ic h o p ie r a ć ży cie c h rz e ś c ija n in a . W a rto ś c i te i p r a w d y m a ją p e łn ić w ży ciu ta k ą ro lę , ja k ą m a k rę g o s łu p w ż y ją c y m o rg a n iz m ie .

C h a r a k te r y s ty c z n ą c e c h ą r u c h u je s t d u c h o w o ść „ a p o s to ls k ie g o p r z e n i k a ­ n i a ” i c h r z e ś c ija ń s k ie j p r z e m ia n y ś ro d o w is k a ży cia . C h o d z i t u o u a k ty w ­ n ie n ie ła s k i c h r z tu i b ie rz m o w a n ia .

C u rs illo n ie je s t i n ie c h c e b y ć ż a d n ą n o w ą o r g a n iz a c ją k o ś c ie ln ą , a le ty lk o w ła ś n ie „ r u c h e m ” i p e w n y m „ s ty le m ż y c ia c h r z e ś c ija ń s k ie g o ” . Z f o r m o rg a n iz a c y jn y c h z a c h o w u je ty lk o ty le , ile je s t k o n ie c z n e , a b y c z ło n k o w ie m o g li się czuć w łą c z e n i w e w s p ó ln o tę K o ścio ła.

7 T a m ż e , o ra z M o v i m e n t i , dz. cyt., I67n. 8 M o v i m e n t i , dz. cyt., 168. 9 El M o v i m e n t o

de

de

de

B IU L E T Y N T E O L O G II L A I K A T U ₁₂₅ 2. Z asad n icze e le m e n ty ruchu

N a C u rs illo s k ł a d a ją się tr z y s to p n ie , czy li e ta p y , k tó r y m i są : e ta p w s tę p n y (p re c u rs iłlo ), c u rs illo o ra z tzw . p o s tc u rs illo . S ą to ró w n o c z e ś n ie c z ę śc i is to tn e d la r u c h u C u rs illo . S ta n o w ią on e je d n ą o rg a n ic z n ą całość. N ie m o ż n a z a s tę p o w a ć je d n e j części p rz e z in n ą . W ła ś n ie od t e j k o le jn o ś c i z a le ż y d o b ry w y n ik „ m a łe g o k u r s u ” w ia ry .

a. P r e c u r s i ł l o

P r e c u r s iłlo n a z y w a się e ta p p r z y g o to w a n ia do w ła ś c iw e g o c u rs illo . N a te n p ie r w s z y e ta p s k ła d a się n a jp i e r w r o z e z n a n ie ś ro d o w is k a , k tó r e m a b y ć p o d d a n e e w a n g e liz a c ji. C h o d z i t u o p r o g r a m d u s z p a s te r s k i d o ty ­ c zący o k re ś lo n e g o m ia s ta , r e g io n u czy n a w e t c a łe g o k r a j u . W y p ra c o w a n ie ta k ie g o p r o g r a m u n a le ż y z z a s a d y do h ie r a r c h i i k o ś c ie ln e j. C u rs illo w te j s p r a w ie w s p ó łd z ia ła z m ie js c o w ą w ła d z ą k o ś c ie ln ą .

P o r o z p o z n a n iu m o ż liw o śc i r e a liz a c j i d a n e g o p r o g r a m u , d o b ie r a się k a n ­ d y d a tó w o d p o w ie d n ic h do je g o r e a liz a c ji. J e s t to b a rd z o w a ż n y k r o k n a e ta p ie p rz y g o to w a w c z y m . O d n ie g o w d u ż e j m ie rz e z a le ż y p o z y ty w n y w y n ik -cursillo.

P r z y w y b o rz e k a n d y d a tó w n ie b ie rz e się p o d u w a g ę p rz y n a le ż n o ś c i s t a ­ n o w e j czy k la s o w e j. C u rs illo je s t o tw a r t e n a p rz y jm o w a n ie osób z k a ż d e j k la s y sp o łe c z n e j, ja k i s t a n u życia. B ie rz e się n a to m ia s t p o d u w a g ę o soby m a ją c e sz c z e rą w o lę n a w r ó c e n ia się i d ą ż e n ia do św ię to śc i o ra z g o to w o ść o d d a n ia s w o ic h o s o b is ty c h c h a r y z m a tó w n a s łu ż b ę d la w s p ó ln o ty . Z w r a c a się sz c z e g ó ln ą u w a g ę n a o so b y p s y c h ic z n ie i o so b o w o ścio w o d o jr z a łe , z d o ln e do p o d e jm o w a n ia s a m o d z ie ln y c h d e c y z ji o ra z o b d a rz o n e z d o ln o ś c ia m i p rz y w ó d c z y m i, m a ją c e w p ły w n a in n y c h lu d z i. W y k lu c z a się n a to m ia s t o so b y n ie d o jrz a łe , ż y ją c e w w a r u n k a c h n ie n o r m a ln y c h , u w ik ła n e w ró ż n e n a ło g i, z k tó r y c h — j a k m o ż n a p rz e w id y w a ć — n ie b ę d ą m o g ły s ię w y z w o lić ta k ż e po o d b y c iu c u rs illo . O so b y ta k ie m o g ły b y się s ta ć za- •w adą n a p rz y s z ło ść w r e a l iz a c j i p r o g r a m u i z a d a ń ru c h u .

W y b ó r o d p o w ie d n ic h k a n d y d a tó w n a le ż y n o r m a ln ie do z a d a ń d ie c e z ja l­ n eg o z e s p o łu ( s e k r e ta r ia tu ) k o o rd y n u ją c e g o p rz y w s p ó łu d z ia le k le r u p a r a ­ f ia ln e g o . W y b ó r m o że b y ć ta k ż e d o k o n y w a n y p rz e z oso b ę d e le g o w a n ą do teg o celu . I n f o r m a c je o k a n d y d a ta c h i ic h p rz y m io ta c h p rz e s y ła s ię do s e k r e t a r i a t u d ie c e z ja ln e g o . P r z y czym o so b a czy z e sp ó ł osób p r z e d s ta w ia j ą ­ c y c h k a n d y d a tó w z o b o w ią z u je się do w s p o m a g a n ia k a n d y d a tó w n a ró ż n y c h e ta p a c h ic h fo r m a c ji, a ta k ż e w p ó ź n ie js z e j d z ia ła ln o ś c i a p o s to ls k ie j.

Z k o le i, p rz y g o to w u je się z e sp ó ł k ie r o w n ik ó w , cz y li a n im a to r ó w k u rs u . Z a d a n ie to n a le ż y do d ie c e z ja ln e g o s e k r e t a r i a t u C u rs illo . S p o ś ró d a n im a to ­ r ó w w y b ie r a się o so b y sz c z e g ó ln ie u z d o ln io n e , p ro w a d z ą c e vzzorow e życie c h rz e ś c ija ń s k ie . P rz e c h o d z ą o n e w c z e ś n ie j s tu d ia n a u k i c h r z e ś c ija ń s k ie j ■oraz ró ż n y c h p s y c h o lo g ic z n y c h m e to d p r o w a d z e n ia z e sp o łó w lu d z k ic h . W te n sp o só b sz k o li się św ie c k ą k a d r ę k ie r o w n ik ó w c u rs illo . S ta n o w ią o n i w ła ś c iw e ją d r o ru c h u . S p o śró d ty c h o sób ś w ie c k ic h w y b ie r a się k ie r o w n ik a o ra z r ó ż ­ n y c h p re le g e n tó w , k tó r z y b ę d ą p ro w a d z ili w y k ła d y w c z a sie w ła śc iw e g o c u r s illo . W y z n a c z a się ró w n ie ż k a p ła n a (lu b k il k u k a p ła n ó w ), k tó r z y b ę d ą p e łn ili f u n k c j e k ie r o w n ik ó w d u c h o w y c h . P o w in n i o n i b y ć o b e z n a m z m e ­ to d ą i te c h n i k ą w ła ś c iw ą ru c h o w i C u rs illo w s p r a w a c h p ro w a d z e n ia ro z ­ m y ś la ń o ra z w y k ła d ó w w c zasie k u rs u .

P rz e d ro z p o c z ę c ie m c u rs illo d ie c e z ja ln y s e k r e t a r i a t s t a r a się z z a s a d y ■ zainteresow ać sz e rsz e g ro n o o só b m a ją c y m się o d b y ć „ m a ły m k u r s e m ” . P ro s i ■domy z a k o n n e , a ta k ż e lu d z i c h o ry c h i s ta r s z y c h o m o d litw ę w in te n c ji ^ k o n k retn eg o c u rs illo . S t a r a się r ó w n ie ż z a in te re s o w a ć p a r a f ię , n a k tó r e j fte re n ie m a ro z p o c z ą ć się „ m a ły k u r s w i a r y ” .

126 B I U L E T Y N T E O L O G II L A I K A T U

c y c h o ra z po w e z w a n iu w s p ó ln o t o ra z in n y c h o só b do m o d litw y , k o ń c z y się e ta p w s tę p n y c z y li p r z y g o to w u ją c y (p re c u rs illo ). N a s tę p u je e ta p d r u ­ gi — w ła ś c iw e c u rs illo .

b. W ł a ś c i w e c u r s i l l o

R o z p o c z y n a się z r e g u ły w c z w a r te k w ie c z o re m i k o ń c z y się w n i e ­ d z ie lę , w n o c y 12. W c zasie ty c h tr z e c h d n i u c z e s tn ic y (k u rsiś c i), c z y li „ c u r - s illiś c i”, ż y ją i p r a c u j ą ra z e m , s ł u c h a ją k o n f e r e n c ji g ło s z o n y c h p rz e z lu d z i ś w ie c k ic h i p rz e z k się ż y . M o d lą się ra z e m , u c z e s tn ic z ą w e M szy św . o d m a ­ w ia ją ró ż a n ie c i n a w ie d z a ją c o d z ie n n ie N a jś w ię ts z y S a k r a m e n t 13. P o rz ą d e k d n ia je s t ś c iśle i w sz c z e g ó ła c h z a p la n o w a n y i n a s tę p n ie r e a liz o w a n y p rz e z u c z e s tn ik ó w . C h o d z i o to, b y w ty m k r ó t k im c zasie m o g ło się d o k o n a ć m o ż liw e p e łn e n a w r ó c e n ie o so b iste , n a w ią z a n ie n ic i o s o b is ty c h p r z y ja ź n i w e w s p ó ln o c ie o ra z ta k ż e s p r a w d z e n ie w ła s n y c h m o ż liw o śc i a p o s to ls k ie g o z a ­ a n g a ż o w a n ia . O d p o w ie d z ia ln o ś ć za n a le ż y ty p rz e b ie g c u rs illo sp o c z y w a n a g r u p ie w y sz k o lo n y c h a n im a to r ó w , k tó r z y d z ia ła ją w e d łu g o k re ś lo n e j m e to d y . J a k ju ż w s p o m n ia n o , a n im a to r a m i s ą lu d z ie ś w ie c c y i k się ż a . W s k ła d g ru p y w c h o d z i k ie r o w n ik z e sp o łu , p r e le g e n c i o ra z in n i w sp ó łp ra c o w n ic y . K ie ro w n ik , czy li k o o r d y n a to r c u rs illo , je s t o so b ą św ie c k ą , Do n ie g o n a r le ż y c z u w a n ie n a d śc is ły m p rz e b ie g ie m z a ję ć i k o o r d y n a c ja w s p ó łd z ia ła n ia w s z y s tk ic h in n y c h a n im a to r ó w i u c z e s tn ik ó w k u r s u . O b o k k ie r o w n ik a w a ż ­ n ą r o lę s p e łn ia k a p ła n p e łn ią c y r o lę o jc a d u c h o w e g o . P o w in ie n to b y ć c z ło w ie k u d u c h o w io n y , d o b rz e o b e z n a n y z ż y c ie m w e w n ę tr z n y m i z a ra z e m w ie r n y n a u c e K o śc io ła o ra z w ła d z y k o ś c ie ln e j. P r e le g e n ta m i s ą z z a s a d y lu d z ie św ie c c y o d p o w ie d n io p r z y g o to w a n i do p e łn ie n ia r o li k o n fe r e n c jo n is tó w . I n n i p o m o c n ic y w y p e łn ia ją w y z n a c z o n e so b ie ró ż n e f u n k c j e n a p o sz c z e g ó ln y c h e ta p a c h k u rs u . G łó w n y m z a d a n ie m c a łe j g r u p y a n im a to r ó w je s t w y tw o rz e n ie k li m a t u z a u f a n i a i p r z y ja ź n i z u c z e s tn ik a m i k u r s u n a d ro d z e o so b iste g o i w s p ó ln o ­ to w e g o d ia lo g u . N a z a k o ń c z e n ie k a ż d e g o d n ia a n im a to r z y s p o ty k a ją się r a ­ z e m w c e lu o m ó w ie n ia p r z e b ie g u c u rs illo , d la u s u w a n ia e w e n tu a ln y c h n i e ­ d o c ią g n ię ć o ra z w c e lu śc isłe g o u s ta le n ia z a ję ć n a d z ie ń n a s tę p n y .

A b y u c z e s tn ic y k u r s u m o g li o d n ie ś ć p e łn ą k o rz y ś ć , d z ie li się ic h n a d z ie się c io o so b o w e g r u p y z p rz e w o d n ic z ą c y m i s e k r e ta r z e m , k tó r z y m a ją za z a d a n ie d o k o n y w a ć s tre s z c z e n ia w s z y s tk ic h p r z e m ó w ie ń czy k o n fe r e n c ji. T a k ż e u c z e s tn ik ó w k u r s u z a c h ę c a s ię do r o b ie n ia w ła s n y c h n o ta te k .

C u rs illo ro z p o c z y n a się od d u c h o w e g o s k u p ie n ia i d o k ła d n e g o r a c h u n k u s u m ie n ia z d o ty c h c z a so w e g o ży cia . G łó w n ą o sn o w ę k u r s u s ta n o w ią ro z w a ­ ż a n ia o ra z p o g a d a n k i- k o n f e r e n c je . Ic h te m a ty k a je s t śc iśle ze s o b ą p o w ią ­ z a n a i m a ja k o z a d a n ie u k a z a ć to, co s ta n o w i is to tn ą p o d s ta w ę ż y c ia c h r z e ­ ś c ija ń s k ie g o . K o n f e r e n c je są p r z e p l a ta n e m o d litw ą . Z b ió r n a jb a r d z ie j p r z y ­ d a tn y c h w e w sp ó ln o c ie m o d litw z a w ie r a k sią ż e c z k a p t. P r z e w o d n i k p i e l ­ g r z y m a . K a ż d y z u c z e s tn ik ó w o tr z y m u je w s p o m n ia n y m o d lite w n ik o ra z N o w y T e s ta m e n t do o s o b iste g o u ż y tk u . K a ż d y u c z e s tn ik m oże ta k ż e o tr z y ­ m a ć in n e k s ią ż k i a sc e ty c z n e n a l e k t u r ę d u c h o w ą . W c z a sie k u r s u k a ż d y n o w y u c z e s tn ik o tr z y m u je K a r t ę s ł u ż b y z a w ie r a ją c ą w y k a z k o n k r e tn y c h o b o w ią z k ó w c h r z e ś c ija ń s k ic h o ra z p o s ta n o w ie ń d o s to s o w a n y c h do o s o b is ty c h w a r u n k ó w ży cia , a ta k ż e szc z e g ó ło w y c h w s k a z a ń d o ty c z ą c y c h s z e r z e n ia K r ó le s tw a B ożego w s w o im ś r o d o w is k u ży cia. K a r t ę tę w y p e łn ia k a ż d y z u c z e s tn ik ó w k o r z y s ta ją c p r z y ty m z p o r a d y o jc a d u c h o w e g o . K a r t ę s ł u ż b y p o d p is u je k a ż d y u c z e s tn ik n a z a k o ń c z e n ie k u r s u p o d c z a s tz w . „ g o d z in y a p o s t o ls k i e j” . J e d n y m z w a ż n ie js z y c h e le m e n tó w c u rs illo je s t s p o tk a n ie d a w n ie js z y c h 12 A s s o z i a z i o n i di laici, dz. cyt., 143. 13 T a m ż e .

B IU L E T Y N T E O L O G I I L A I K A T U ₁₂₇

c z ło n k ó w r u c h u z n o w y m i. W c z a sie te g o s p o tk a n ia d o k o n u je się w y m ia n a d o ś w ia d c z e ń ż y c ia c h rz e ś c ija ń s k ie g o i a p o s to ls k ie g o . U m a c n ia ją się d a w n e i z a d z ie r z g a ją n o w e z w ią z k i p r z y ja ź n i n a p ła s z c z y ź n ie s łu ż b y te m u s a m e m u B o g u i P a n u .

3. K o lejn e fa z y cu rsillo

P rz e b ie g c u rs illo r e a l iz u j e się w c z te re c h f a z a c h : p rz y g o to w a n ie (czyli s k u p ie n ie d u c h a ); p r z e p o w ia d a n ie o rę d z ia (z w a n e ta k ż e „ d z ie ń w i a r y ”); n a ­ w ró c e n ie („ d zień m iło ś c i”); w łą c z e n ie w ś w ia t („ d zień n a d z ie i”).

a) P r z y g o t o w a n i e . S k ła d a się ze s p o tk a n ia w s tę p n e g o o ra z tr z e c h ro z m y ś la ń p ro w a d z o n y c h p rz e z k a p ła n a . W cza sie w s tę p n e g o s p o tk a n ia k ie ­ r o w n ik „ c u r s illo ” p rz e z o k o ło p ó ł g o d z in y w y ja ś n ia u c z e s tn ik o m se n s „ c u r ­ s illo ”, je g o cele i z a s a d y n a le ż y te g o p r z e ż y w a n ia ty c h tr z e c h d n i.

Z k o le i k s ią d z w c z a sie tr z e c h ro z w a ż a ń ro z w ija n a s t ę p u ją c e te m a ty : p o z n a j s a m e g o sie b ie , m iło s ie rd z ie B oże n a k a n w ie p rz y p o w ie ś c i o s y n u m a r n o tr a w n y m o ra z p r o w a d z i ro z w a ż a n ie p t. „ tr z y s p o jr z e n ia C h r y s tu s a ” ( s p o jrz e n ie n a b o g a te g o m ło d z ie ń c a , n a J u d a s z a , n a P io tra ).

b) p r z e p o w i a d a n i e o r ę d z i a . W c ią g u całe g o p ie rw s z e g o d n ia o m a w ia się n a s t ę p u ją c e te m a ty :

— I d e a ł ż y c ia (ok. 30 m in u t) : p o w o ła n ie do c z ło w ie c z e ń s tw a . K o n f e r e n ­ c ję tę w y g ła s z a c z ło w ie k św ie c k i.

— Ł a s k a (ok. 2 godz.). T e m a t t e n o m a w ia k sią d z .

— C z ło w ie k ś w ie c k i w K o śc ie le (ok. 45 m in u t). W y g ła s z a św ie c k i. — W ia ra , c z y li ła s k a u c z y n k o w a ( je d n a g o d z in a i k w a d ra n s ). W y g ła sz a k s ią d z .

— P o b o ż n o ść (ok. 1 godz.). W y g ła s z a św ie c k i.

c) N a w r ó c e n i e . T e m u te m a to w i p o ś w ię c a się c a ły d r u g i d z ie ń c u r ­ sillo. W c z a sie te g o d n ia o m a w ia się n a s t ę p u ją c e te m a ty :

— O so b a C h r y s tu s a (ro z w a ż a n ie 20 m in.). C h r y s tu s je s t d o s k o n a ły m c z ło w ie k ie m i d o s k o n a ły m B o g iem . P ro w a d z i k sią d z .

— P o z n a n ie C h r y s tu s a p rz e z s tu d iu m , ro z w a ż a n ie , z n a jo m o ś ć ś r o d o w is k a , w z ro s t w w ie rz e . P o g a d a n k ę tę (k o n fe re n c ję ) p ro w a d z i św ie c k i.

— S a k r a m e n ty (p o g a d a n k i, 3 godz.). O m a w ia się w s z y s tk ie s a k r a m e n ty z s z c z e g ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m s a k r a m e n t u p o k u ty i E u c h a r y s tii. P ro w a d z i k sią d z .

— D z ia ła ln o ś ć a p o s to ls k a (p o g a d a n k a , 45 m in.). P ro w d z i c z ło w ie k św ie c k i. — P r z e s z k o d y s ta w ia n e ła s c e B o żej (p o g a d a n k a , 1 godz.). P o g a d a n k ę w y ­ g ła s z a k sią d z .

— O d p o w ie d z ia ln o ś ć c h r z e ś c ija n in a (p o g a d a n k a , ok. 1 godz.). W y g ła s z a św ie c k i. d) W ł ą c z e n i e w ś w i a t . W o m a w ia n iu te g o te m a t u p o ru s z a się n a s tę p u ją c e z a g a d n ie n ia : — O rę d z ie C h r y s tu s a s k ie r o w a n e do u c z e s tn ik a k u r s u (p ią te ro z w a ż a n ie , 30 m in .). P r o w a d z i k sią d z . — R o z p o z n a w a n ie i c h r z e ś c ija ń s k ie o ż y w ia n ie ś ro d o w is k a (p o g a d a n k a , 1 godz.). P r o w a d z i św ie c k i.

— Ż y cie c h r z e ś c ija ń s k ie (p o g a d a n k a , 2 godz.). W ia ra , n a d z ie ja i m iło ść o ra z ic h w y r a z w d z ia ła ln o ś c i a p o s to ls k ie j. O m a w ia k sią d z .

•— W s p ó ln o ta c h r z e ś c ija ń s k a (p o g a d a n k a , 45 m in .). P r o w a d z i św ie c k i. — Z e sp ó ł o ra z u l t r e y a (p o g a d a n k a , 1 godz. + 45 m in.).

Z a le c a s ię s y s te m a ty c z n e s p o tk a n ia k u r s is tó w , a b y się m o g li u m o c n ić w ż y c iu c h rz e ś c ija ń s k im , a n a s tę p n ie e w a n g e lic z n ie p r z e p a ja ć i k s z ta łto w a ć ś r o d o w is k o sp o łe c z n e . W te n sp o só b k u r s is t a o tw ie r a się n a „ c z w a rty d z ie ń ” , k tó r y o b e jm u je c a ły p o z o s ta ły czas z ie m sk ie g o p ie lg rz y m o w a n ia do d o m u O jca.

128 B IU L E T Y N T E O L O G II L A I K A T U

n eg o C ia ła C h ry s tu s a . W sz y s tk o z o s ta je t u u k ie r u n k o w a n e k u C h ry s tu s o w i. C zło w iek ro z p o z n a je w ła s n e m ie js c e i ro lę, ja k ą m a do s p e łn ie n ia w e w s p ó l­ n o c ie z C h r y s tu s e m i z in n y m i c z ło n k a m i K o ścio ła.

O w oce c u rs illo są ro z lic z n e . N a jc e n n ie js z y m je s t n a p e w n o o so b iste n a ­ w ró c e n ie i o p a rc ie w ła s n e g o ż y c ia n a ty m co je s t n a jis to tn ie js z e w c h r z e ­ ś c ija ń s tw ie . W s k a li o g ó ln o k o ś c ie ln e j r e z u l ta te m i z a m ie rz o n y m c e le m c u r ­ sillo je s t u a k ty w n ie n ie la i k a t u w K o śc ie le . L u d z ie ś w ie c c y u z y s k u ją ś w ia d o ­ m o ść sw o je g o c h rz e ś c ija ń s k ie g o p o w o ła n ia z w s z y s tk im i jeg o p r a k ty c z n y m i k o n s e k w e n c ja m i, a z a ra z e m o tr z y m u ją ja s n ą w iz ję sw o je g o m ie js c a i ro li w K o śc ie le . Z të g o p u n k tu w id z e n ia r u c h C u rs illo p o tr a f i z n a k o m ic ie p r z e ­ k ła d a ć n a ję z y k p r a k t y k i ż y c ia s o b o ro w e w e z w a n ie c z ło n k ó w K o śc io ła do ś w ię to ś c i i a p o s to ls tw a . W ty m k ie r u n k u z m ie rz a te ż o s ta tn i e ta p , ja k im je s t p o s tc u rs illo .

4. P o stcu rsillo

C e le m p o s tc u r s illo je s t z a b e z p ie c z y ć i u m o c n ić w p ły w c u rs illo n a c a łą re s z tę ży cia. T a k w ię c tr z y d n io w y k u r s n ie je s t c e le m sa m d la sie b ie , a le je s t z a p o c z ą tk o w a n ie m d u c h o w e j d ro g i w io d ą c e j do s ta łe g o n a w r a c a n ia się o ra z c o ra z p e łn ie js z e g o z a a n g a ż o w a n ia s ię w p o s ła n n ic tw o je d n o s tk o w e i w s p ó ln o to w e c a łe g o L u d u Bożego.

J a k i e ś r o d k i z a le c a p o s tc u rs illo cło o s ią g n ię c ia ta k ie g o c e lu ? O p ró cz o g ó ln y c h ś r o d k ó w w s k a z y w a n y c h p rz e z K o śció ł, r u c h C u rs illo w s k a z u je d w a śro d k i. S ą n im i u tw o rz e n ie z e s p o łu o ra z tzw . u ltre y a .

a) T w o rz e n ie z e sp o łu s ta n o w i i w y r a ż a s a m ą is to tę K o śc io ła , k tó r y je s t w s p ó ln o tą lu d z i ż y ją c y c h w łą c z n o śc i z B o g iem i z a ra z e m m ię d z y s o b ą ja k o b r a c i u z n a ją c y c h teg o sa m e g o O jca. T a k i z e sp ó ł ró w n o c z e ś n ie je s t K o śc io łe m i p o z w a la lu d z io m w sp o só b d o ś w ia d c z a ln y p rz e ż y w a ć jeg o is to tę . D la te g o w s z y s tk im u c z e s tn ik o m c u rs illo z a le c a się u tw o rz e n ie z e sp o łó w n a te r e n ie te j s a m e j p a r a f ii lu b te ż p a r a f i i s ą s ia d u ją c y c h ze so b ą. Z a le c a się c o ty g o ­ d n io w e s p o tk a n ia c z ło n k ó w ty c h ż e zesp o łó w . N a s p o tk a n ia c h o m a w ia się tr u d n o ś c i z a c h o d z ą c e w c o d z ie n n y m ż y c iu c h r z e ś c ija ń s k im i w y m ie n ia się d o ś w a d c z e n ia w z a k re s ie a p o s to ls k ie j d z ia ła ln o ś c i w e w ła s n y m ś ro d o w is k u .

Z e b ra n ie z e s p o łu o d b y w a się w e d łu g s c h e m a tu w y u c z o n e g o w c z a sie c u r ­ sillo . N a je g o tr e ś ć s k ła d a się n a jp ie r w m o d litw a do D u c h a Ś w ię te g o , a n a s tę p n ie k a ż d y z u c z e s tn ik ó w zw ię ź le p r z e d s ta w ia s p o s ó b w y p e łn ia n ia p o d ję ty c h n a c u rs illo z o b o w ią z a ń .' N a s tę p u je w y m ia n a s p o s trz e ż e ń n a t e ­ m a ty ż y c ia w e w n ę trz n e g o i a p o s to ls k ie g o , n a te m a ty b r a k ó w i n ie d o c ią g ­ n ię ć w w y p e łn ia n iu ty c h ż e o b o w ią z k ó w z u w z g lę d n ie n ie m ic h p rz y c z y n . N a k o n ie c o m a w ia się in d y w id u a ln y i z b io ro w y p r o g r a m d z ia ła n ia n a n a j ­ b liż sz y o k re s i sp o s o b y n ie s ie n ia so b ie w z a je m n e j p o m o c y w jeg o r e a liz a c ji. Z e b ra n ie p rz y c z y n ia się do z a c ie ś n ie n ia k o n ta k t ó w m ię d z y lu d z k ic h i d ia lo g u , p o g łę b ia p r z y ja ź ń i s p r z y ja s ta łe m u w y c h o w y w a n iu do św ię to śc i, do u ś w ię c a n ia ś ro d o w is k a .

b) U ltr e y a . S ą to z e b r a n ia , k tó r e się o d b y w a ją n a p ła s z c z y ź n ie m ię d z y - p a r a f ia i n e j. S k u p ia j ą on e c z ło n k ó w w ie lu z e sp o łó w i są o tw a r t e n a lu d B o ż y w d ie c e z ji. W z e b r a n iu u c z e s tn ic z ą t a k m ężczyźni^ ja k i k o b ie ty , p o d ­ czas g d y z e b r a n ia z e sp o ło w e s k u p ia ją o d d z ie ln ie m ę ż c z y z n i k o b ie ty . N a tr e ś ć u lt r e y a s k ła d a się z a w sz e k o n f e r e n c ja - p o g a d a n k a , p ro w a d z o n a p r z e z c z ło w ie k a św ie c k ie g o . N a s tę p u je d y s k u s ja . D y s k u s ję p o d s u m o w u je z w ię ź le k sią d z , k tó r y w y p u n k to w u je n a jw a ż n ie js z e s p r a w y z a w a r te w p o ­ g a d a n c e o ra z w d y s k u s ji. N a s tę p u j ą o g ło s z e n ia p o d a w a n e p rz e z k ie r o w n ik a . S p o tk a n ie k o ń c z y się m o d litw ą d z ię k c z y n n ą i b ła g a ln ą w in te n c ji o d b y w a ­ ją c y c h się ć w ic z e ń c u rs illo , a ta k ż e w in n y c h in te n c ja c h .

S p o tk a n ia te n ie o g r a n ic z a ją się do s a m e j ty lk o c e le b ra c ji. M a ją s ta n o w ić •n arzęd zie i ś r o d e k do w y tr w a n ia i w z r o s tu w ż y c iu w p e łn i c h rz e ś c ija ń s k im o r a z w a p o s to ls tw ie . C h o d z i o to, by k a ż d a ro d z in a , ś ro d o w is k o i k a ż d a

B IU L E T Y N T E O L O G II L A I K A T U ₁₂₉

s t r u k t u r a s ta w a ł a się c o ra z b a r d z ie j w s p ó ln o tą w ia ry , n a d z ie i i m iło śc i, by k a r m ił a się S ło w e m B o ż y m i E u c h a r y s t ią o ra z p o z o s ta w a ła w łą c z n o śc i z p a s te r z a m i K o śc io ła i in n y m i w s p ó łb r a ć m i w w ie rz e 14.

c) S z k o ła „ o d p o w ie d z ia ln y c h ” . W c zasie tr z e c h d n i c u rs illo o ra z p ó ź n ie j­ s z y c h z e b r a ń w r a m a c h p o s tc u rs illo k ie r o w n ic y d u c h o w i i k o o r d y n a to r z y s z c z e g ó ln ie js z ą o p ie k ą i p o m o c ą o ta c z a ją ty c h „ c u r s illis tó w ” , k tó r z y się o d ­ z n a c z a ją z d o ln o ś c ia m i p rz y w ó d c z y m i. P o s p r a w d z e n iu ic h u m ie ję tn o ś c i p r o ­ p o n u ją im d a ls z e p rz y g o to w a n ie w „sz k o le o d p o w ie d z ia ln y c h ”. S z k o le n ie o d b y w a się w d w ó c h c y k la c h . W p ie r w s z y m c y k lu w p ro w a d z a się u c z e s tn i­ ków ' o r g a n iz a c ji w e w n ę tr z n e j i z e w n ę tr z n y c h s t r u k t u r r u c h u C u rs illo . W d r u ­ g im p ro w a d z i się s y n te ty c z n e w y k ła d y z z a k r e s u te o lo g ii d la lu d z i św ie c k ic h . W y k ła d y te łą c z y się z p r a k t y k a m i r e l ig i jn y m i w t a k i sp o só b , a b y a b s o lw e n c i m o g li się sta ć z d o ln y m i k ie r o w n ik a m i r u c h u C u rs illo . S z k o le n ie ta k ie z m ie ­ r z a ró w n o c z e ś n ie do u ś w ię c a n ia c z ło n k ó w , u ła t w i a r e w iz ję ż y c ia i p ro w a d z i d o c o ra z ś c iś le js z e j łą c z n o ś c i z B o g iem , a p rz e z to ta k ż e do w s p ó ln o ty z in n y m i b r a ć m i w C h ry s tu s ie .

O p ró cz s z k o le n ia w ła s n y c h c z ło n k ó w , r u c h C u rs illo p ro w a d z i ta k ż e s z k o le n ie o tw a r t e d la c z ło n k ó w in n y c h w s p ó ln o t k o ś c ie ln y c h . W te d y p r o g r a m s z k o le n ia z o s ta je o d p o w ie d n io d o s to s o w a n y do p o tr z e b o d n o ś n e j w s p ó ln o ty k o ś c ie ln e j.

R o d zi s ię p y ta n ie , cz y w sz y sc y u c z e s tn ic y c u rs illo , a n a s tę p n ie ta k ż e p o s tc u rs illo , p o z o s ta ją w ie r n i ru c h o w i aż do k o ń c a ż y c ia ? O d p o c z ą tk u C u rs illo z a m ie r z a ł w y c h o w y w a ć c z ło n k ó w , z w ła sz c z a m ło d z ie ż , d la o r g a n i­ z a c ji A k c ji K a to lic k ie j. W rz e c z y s a m e j, ta k ż e o b e c n ie d u ż a część „ c u r s ill i­ s tó w ” p rz e c h o d z i z b ie g ie m c z a su do in n y c h r u c h ó w lu b o rg a n iz a c ji. W y ­ c h o w a n ie o tr z y m a n e w C u rs illo o ra z je g o d u c h o w o ść o p ie r a się n a p o d s ta w a c h o g ó łn o c h r z e ś c ija ń s k ic h . O w szem , g łó w n y m z a m ie rz e n ie m w y c h o w a n ia i d u - chow m ści C u rs illo je s t p r z y g o to w a n ie i w p ro w a d z e n ie do d o ś w ia d c z a ln e g o p rz e ż y c ia teg o , „co je s t f u n d a m e n ta ln ie c h r z e ś c ija ń s k ie ” (f u n d a m e n t a l e cristia n o ). W te n sp o só b w y c h o w a n i c z ło n k o w ie n ie o d c z u w a ją tr u d n o ś c i

p rz y e w e n tu a ln y m z a a n g a ż o w a n iu się w in n y c h o rg a n iz a c ja c h czy r u c h a c h k a to lic k ic h . Z z a ło ż e n ia są p r z y g o to w y w a n i do p rz y w ó d z tw a w d z ia ła ln o ś c i a p o s to ls k ie j. T a k w ię c r u c h C u rs illo ja k o r u c h w y c h o w a n ia c h rz e ś c ija ń s k ie g o o d d a je w ie lk ie u s łu g i d la w s z e lk ie j d z ia ła ln o ś c i d u s z p a s te r s k ie j i a p o s to l­ s k ie j K o ścio ła.

W y c h o w a n ie i d u c h o w o ść w C u rs illo z a k ła d a ły je d n a k od p o c z ą tk u , że k a n d y d a c i p rz y c h o d z ą c y do C u rs illo p rz y n o s ili ze s o b ą p e w n ą p o d s ta w o w ą z n a jo m o ś ć p r a w d w ia r y i. m o r a ln o ś c i c h r z e ś c ija ń s k ie j. O b e c n ie je d n a k z d a ­ rz a się c o ra z c z ę śc ie j, że k a n d y d a to m b r a k je s t n ie k ie d y sa m y c h p o d s ta w w ia r y i ż y c ia c h rz e ś c ija ń s k ie g o . W te d y n a s u w a się k o n ie c z n o ść z m ia n y tr e ś c i p r o g r a m u s z k o le n io w e g o w C u rsillo . P o n ie w a ż te g o ty p u p r z y p a d k i w y s tę p u ­ j ą c o ra z c z ę śc ie j, k ie r o w n ic tw o , cz y li „ o d p o w ie d z ia ln i r u c h u ” C ursillo:, c z u ­ ją się z m u s z e n i do o p ra c o w a n ia n o w y c h w a r ia n tó w p r o g r a m u c u rs illo . W y d a je się, że k o n ie c z n o ść z n a c z n ie js z y c h z m ia n w p r o g r a m ie w y c h o w a n ia c h rz e ś c ija ń s k ie g o b ę d z ie się n a r z u c a ł a n a p rz y s z ło ść z c o ra z w ię k s z ą m o cą.

T a k w ię c s o b o ro w e i p o so b o ro w e a g g i o r n a m e n t o n ie o m ija ta k ż e i r u c h u C u rs illo I5. ks . E u g e n i u s z W e r o n S A C , O l t a r z e w 14 M o v i m e n t i , dz. cyt., 183. 15 O b s z e rn ie js z ą l i t e r a t u r ę o b c o ję z y c z n ą n a te m a t r u c h u C u r s illo p o d a je M o v i m e n t i , dz. cy t., 186— 187. 9 — C o l l e c t a n e a T h e o lo g ic a

130 B IU L E T Y N T E O L O G II L A I K A T U

H is to r ia r u c h u o d n o w y c h a r y z m a ty c z n e j w P o ls c e n ie z o s ta ła d o tą d n a p is a n a . J e s t to b o w ie m c ią g le jeszcze s t a ją c a się ż y w a te r a ź n ie js z o ś ć . P o tr z e b a je d n a k n a p is a n ia ta k i e j h is to r ii je s t o c z y w ista , g d y ż ju ż o b e c n ie z a c i e r a ją się f a k ty , k tó r e m o ż n a u z n a ć za p o c z ą tk i r u c h u w P o lsce.

1. Z h isto r ii ruchu w P o lsce

P is e m n e ś w ia d e c tw a o p o w s ta n iu p ie r w s z y c h m o d lite w n y c h z e sp o łó w r u c h u w P o lsc e s ię g a ją r o k u 1975 *. P rz e d R o k ie m Ś w ię ty m 1975 d o c ie r a ły w p r a w d z ie do P o ls k i in f o r m a c je o sz e rz ą c y m się n a Z a c h o d z ie r u c h u o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j, a le w ię k s z e z a in te r e s o w a n ie ty m ru c h e m n a s tą p iło w z w ią ­ z k u ze s p r a w o z d a n ia m i z p ie rw s z e g o ś w ia to w e g o k o n g r e s u o d n o w y c h a r y z m a ­ ty c z n e j, k tó r y o d b y ł się w R z y m ie (1975 r.) w o k re s ie Z ie lo n y c h Ś w ią t. K o n ­ g re s t e n w z b u d z ił o g ro m n e z a in te r e s o w a n ie n ie ty lk o s w o ją m a s o w o ś c ią (ok. 10 ty s ię c y u c z e stn ik ó w ), a le b a r d z ie j jesz c z e s to s u n k o w o lic z n y m u d z ia ­ łe m d u c h o w ie ń s tw a d ie c e z ja ln e g o i z a k o n n e g o p o d p r z e w o d n ic tw e m b is k u p ó w o ra z p o d u rz ę d o w ą o p ie k ą sły n n e g o k a r d y n a ł a J. L. S u e n e n s a. W ie lk ie e c h a w z b u d z iło p r z e m ó w ie n ie p a p ie ż a P a w ł a V I, k tó r y o fic ja ln ie u z n a ł o d n o w ę c h a r y z m a ty c z n ą za je d e n z o d ro d z e ń c z y c h ru c h ó w p o s o b o ro w e j o d ­ n o w y K o śc io ła k a to lic k ie g o . Z a sk o c z e n ie k o n g re s e m o ra z p rz e m ó w ie n ie m p a ­ p ie s k im b y ło ty m w ię k sz e , że n ie k tó r z y k a to lic y , ta k ż e w P o lsce, m ie li w ą tp liw o ś c i co do p r a w o w ie r n o ś c i k a to lic k ie j te g o r u c h u o ra z d o s ta te c z n y c h p o d s ta w te o lo g ic z n y c h . W z w ią z k u z ty m p o d k o n ie c R o k u Ś w ię te g o w d n ia c h od 22 do 25 p a ź d z ie r n ik a 1975 r. K o ło T eo lo g ó w K U L z o rg a n iz o w a ło X I T y d z ie ń E k le z jo lo g ic z n y , k tó r e g o te m a t b rz m ia ł: O d n o w a w D u c h u Ś w i ę t y m . R u c h y c h a r y z m a t y c z n e n a ś w ie c ie . — W ty g o d n iu u c z e s tn ic z y li ta k ż e z a ­ p ro s z e n i c z ło n k o w ie r u c h u o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j, g łó w n ie z F r a n c j i, z d o m in ik a n in e m o. A. Μ o n 1 e o n, k tó r y w y g ło s ił r e f e r a t p t. G e o g r a fi a i p r z e j a w y r u c h u o d n o w y c h a r y z m a t y c z n e j . O p ró c z te g o w y g ło sz o n o r e f e r a t y n a te m a t: K o ś c ió ł p r a w o s ł a w n y w o b e c w s p ó ł c z e s n e g o r u c h u c h a r y z m a t y c z n e ­ go (ks. W. H r y n i e w i c z); R u c h c h a r y z m a t y c z n y w e w s p ó l n o t a c h p r o t e ­ s t a n c k i c h (C. N a p ió rk o w s k i); R u c h c h a r y z m a t y c z n y w K o ś c ie l e k a t o l i c k i m (ks. M. P i ą t k o w s k i z P o z n a n ia ). P ró c z te g o w y g ło sz o n o jeszcze p r e le k c je : O c h a r y z m a t a c h w N o w y m T e s t a m e n c i e (ks. J. K u d a s i e v u c z ) ; O p n e - u m a t o l o g i c z n e j w i z j i K o ś c io ł a (ks. F. B l a c h n i c k i ) ; O w e z w a n i u D u c h a Ś w i ę t e g o (ks. L. B a l t e r ) ; O s t o s u n k u c h a r y z m a t ó w do u r z ę d u w K o ś c i e l e (ks. S. N a g y). W s p r a w o z d a n iu z ty g o d n ia , u m ie sz c z o n y m w c z a so p iśm ie „W d r o d z e ” 2, k s. M. P ie ń k o w s k i o p is a ł szczeg ó ło w o n a b o ż e ń s tw o m o d lite w n e z o rg a n iz o w a ­ n e w c zasie T y g o d n ia w e d łu g w z o ró w r u c h u c h a ry z m a ty c z n e g o . N a b o ż e ń s tw o to w y w a r ło n a u c z e s tn ik a c h o g ro m n e w r a ż e n ie i s ta n o w iło m o d e l d la u r z ą ­ d z a n ia p o d o b n y c h n a b o ż e ń s tw w in n y c h o ś ro d k a c h .

P ra w d o p o d o b n ie to n a b o ż e ń s tw o tr z e b a u z n a ć za b a r d z ie j u d o k u m e n to ­ w a n y p o c z ą te k r u c h u o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j w P o lsce. W o s ta tn ic h m ie ­ s ią c a c h te g o ż r o k u 1975 z a c z ę ły p o w s ta w a ć p ie r w s z e g r u p y m o d lite w n e w ró ż n y c h o ś ro d k a c h , g łó w n ie w d u s z p a s te r s tw ie a k a d e m i c k i m 3. W r o k u n a s tę p n y m 1976 is tn ia ło ju ż k ilk a o ś ro d k ó w o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j: w L u b lin ie , P o z n a n iu , W ro c ła w iu i W a rs z a w ie . N ieco p ó ź n ie j p o w s ta ły

II. K A T O L IC K I RUC H ODN O W Y C H A R Y ZM A T Y C ZN E J W PO LSCE

1 P o r. W. R a c h w a l i k SA C , D o ś w i a d c z e n i e D u c h a Ś w i ę t e g o w k a t o ­ l i c k i m r u c h u o d n o w y w D u c h u Ś w i ę t y m (p ra c a m a g is te r s k a , M asz y n o p is) K U L 1985. 2 W d ro d z e 4(1976) n r 2, 86— 87. 3 A. D ą b s к a, W ra d o ś c i D u c h a Ś w i ę t e g o , K ró lo w a A p o sto łó w 47(1983> n r 1, 26.

B IU L E T Y N T E O L O G I I L A I K A T U ₁₃₁

o ś r o d k i w Ł o d zi, B ia ły m s to k u i K r a k o w i e 4. Z c z a se m z a c z ę ły p r a k ty k o w a ć m o d litw ę w D u c h u Ś w ię ty m p ie r w s z e z e sp o ły m o d lite w n e w s e m in a r ia c h d u c h o w n y c h , t a k d z ie c e z ja ln y c h , j a k i z a k o n n y c h . D u ż ą r o lę w u p o w s z e c h ­ n ia n iu r u c h u o d n o w y c h a r y z m a ty c z n e j o d e g ra ł ro d z im y r u c h o a z o w y n a z w a ­ n y p ó ź n ie j „ Ś w ia tło — Ż y c ie ”. K s. F r. B l a c h n i c k i z a le c a ł w ta m ty m o k re s ie p r a k t y k i z a c z e r p n ię te z r u c h u o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j. W r o k u 1977 (11— 12 lu te g o ) o d b y ło się p ie r w s z e o g ó ln o p o lsk ie s p o tk a n ie o d p o w ie d z ia ln y c h a n im a to r ó w r u c h u . P rz y b y ło ok. 30 o só b z r ó ż n y c h m ia s t p o ls k ic h . W ty m p ie r w s z y m o k re s ie — j a k tw ie r d z i A. D ą b s k a — p o ­ ja w iły się ju ż p ie r w s z e d a r y c h a ry z m a ty c z n e , j a k „ m o d litw a w ję z y k a c h ” o r a z „ d a r p r o r o c tw a ” 5.

W k w ie tn iu 1979 r. w c zasie d ru g ie g o s p o tk a n ia a n im a to r ó w w M a g d a ­ len ce p rz y b y ło o k o ło 70 osób, k tó r z y r e p r e z e n to w a li 50 g r u p m o d lite w n y c h r o z s ia n y c h po c a łe j P o lsce. W te d y te ż w y ło n io n o z e sp ó ł o só b słu ż ą c y c h r a d ą i p o m o c ą w s z y s tk im g r u p o m e. D la z a in te r e s o w a n y c h r u c h e m c h a r y z m a ty c z ­ n y m z a c z ę to u rz ą d z a ć s p e c ja ln e re k o le k c je w r ó ż n y c h o ś r o d k a c h w P o lsce. W r o k u 1981 n a k o le jn y z ja z d lid e r ó w r u c h u o d n o w y w R z y m ie u d a ła się ju ż o f ic ja ln a d e le g a c ja r u c h u c h a ry z m a ty c z n e g o z P o ls k i. W s k ła d d e le ­ g a c ji p o ls k ie j w e sz ło p ię ć osób: ks. B r o n is la w D e m b o w s k i z W a rs z a w y , p. M a r ia J u r c z y ń s k a z G o rz o w a , p. J a c e k P a w l a k z Ł o d zi, ks. M a r ia n P i ą t k o w s k i z P o z n a n ia o ra z ks. A d a m S c h u l z S J z P i o t r ­ k o w a . P o ls k a d e le g a c ja z o s ta ła p r z y ję ta n a o s o b n y m s p o t k a n iu z J a n e m P a w ł e m II, k tó r y w y r a z ił d u ż e z a in te r e s o w a n ie r u c h e m o d n o w y c h a r y z m a ­ ty c z n e j w P o ls c e 7. U c z e s tn ik ó w c z e sn e g o s p o tk a n ia z O jc e m Ś w ię ty m — ks. B. D e m b o w s k i n a p is a ł w s p r a w o z d a n iu : „ M ó w iliśm y O jc u Ś w ię te m u , że je s t w P o ls c e ju ż o k o ło 60 g r u p id e n t y f i k u ją c y c h się z O d n o w ą . U tw o rz y liś m y Z e sp ó ł K o o rd y n a c y jn y , k tó r y się s t a r a o z a o p a tr z e n ie w p o p r a w n e te o lo g ic z n e m a t e r i a ły i ró ż n e g o r o d z a ju p o m o c e d la g r u p m o d lite w n y c h . A ta k ż e p o zo ­ s t a je w k o n ta k c ie z E p is k o p a te m ... M ó w iliś m y o p r z e ja w a c h o d n o w y c h a ­ ry z m a ty c z n e j w s e m in a r ia c h d u c h o w n y c h ” s. P o p o w ro c ie d e le g a c ji z R z y m u z a c z ę ły się p rz y g o to w a n ia do p ie rw s z e g o o g ó ln o p o lsk ie g o k o n g r e s u r u c h u o d n o w y w D u c h u Ś w ię ty m . W r a m a c h ty c h p rz y g o to w a ń k o n g re s o w y c h o d b y ło się w e w r z e ś n iu 1983 r. w M a g d a le n c e s p o tk a n ie Z e s p o łu K o o rd y n a c y jn e g o w lic z b ie o k o ło 30 osób. C e le m s p o tk a ­ n ia b y ło „ ro z e z n a n ie w e w s p ó ln o c ie S ło w a P a n a d la p o ls k ic h g r u p m o d li­ te w n y c h ” 9. U ło żo n o w te d y te k s t m o d lite w n y , z a w ie r a ją c y coś w r o d z a ju a p e lu czy m o że d e k la r a c ji s k ie r o w a n e j do c z ło n k ó w ru c h u . T e k s t m ia ł być o d c z y ta n y n a k o n g re s ie . S a m k o n g re s , k tó r y o b ra d o w a ł n a J a s n e j G ó rze w C z ę sto c h o w ie w d n ia c h 14 i 15 p a ź d z ie r n ik a 1983 r., s t a ł się w y d a r z e n ie m p rz e ło m o w y m w z a k re s ie p e łn e j id e n t y f i k a c ji r u c h u w r a m a c h p o s o b o ro w e j o d n o w y w P o lsce. O r a n d z e k o n g r e s u ś w ia d c z y ł m . in. te l e g r a m O jc a św ię te g o s k ie ro w a n y do u c z e s tn ik ó w o ra z o b e c n o ść k a r d . J. L. S u e n e n s a, o p ie k u n a r u c h u z r a m ie n ia S to lic y Ś w ię te j. W k o n g re s ie u c z e s tn ic z y li d w a j b is k u p i p r z e d ­ s ta w ic ie le E p is k o p a tu P o ls k i: b p W ła d y s ła w M i z i o ł e k o ra z b p F a w e ł S o c h a . N a p ie r w s z y d z ie ń k o n g re s u , k tó r y b y ł p r z e w id z ia n y g łó w n ie d la lid e ­ 4 T a m ż e . 5 T a m ż e . 6 T a m ż e . 7 B. D e m b o w s k i , C z w a r t a m i ę d z y n a r o d o w a k o n f e r e n c j a l i d e r ó w k a ­ t o l i c k i e j o d n o w y c h a r y z m a t y c z n e j , W d ro d z e 9(1981) n r 9, 93. 8 T e n ż e , art. cyt., 98. 9 A. M a d e j, W d o m u p i e r w s z e j c h a r y z m a t y c z k i , W d ro d z e 12(1984) n r 5, 23. 9*

132 B IU L E T Y N T E O L O G I I L A I K A T U

ró w r u c h u p rz y b y ło ok. 200 k się ż y , 80 k le r y k ó w , 30 s ió s tr z a k o n n y c h , 750 a n i ­ m a to ró w . N a n a s tę p n y d z ie ń p r z y b y li p r z e d s ta w ic ie le w ie lu g r u p m o d li­ te w n y c h z r ó ż n y c h s t r o n P o ls k i w lic z b ie o k o ło 7 ty s ię c y w.

O b ra d y k o n g r e s u o tw o rz y ł i p rz e w o d n ic z y ł im ks. B ro n is ła w D e m b o ­ w s k i . W y g ło sił o n p ie r w s z y r e f e r a t: O p o c z ą t k a c h o d n o w y w D u c h u Ś w i ę ­

t y m . Z k o le i ks. A. G r e f к o w i с z o d c z y ta ł te k s t o p ra c o w a n y u p rz e d n io ,

p t. S ł o w o Pana. P o p o łu d n iu p ie rw s z e g o d n ia k o n g r e s u k s. M. P i ą t k o w s k i w y g ło s ił r e f e r a t p t. D ar o d n o w y c h a r y z m a t y c z n e j n a tl e d z i s i e j s z e j o d n o v n j

K ościo ła. W sw e j w y p o w ie d z i r e f e r e n t s tw ie r d z ił m ię d z y in n y m i, że r u c h

o d n o w y c h a r y z m a ty c z n e j n ie z m ie rz a do b u d o w a n ia ja k ie g o ś n o w e g o K o ś c io ­ ła , a le p r a g n i e go o d ro d z ić od w e w n ą trz . P r a g n i e u m o c n ić to ż s a m o ść c h r z e ś ­ c ija ń s k ą w s z y s tk ic h c z ło n k ó w K o śc io ła . — H o m ilię n a w ie c z o rn e j M szy św . w y g ło s ił b p W ła d y s ła w M i z i o ł e k. W e d łu g o p in ii z a g ra n ic z n y c h o b s e r ­ w a to r ó w i g o ści o b e c n y c h n a k o n g re s ie , u c z e s tn ic tw o b is k u p a W ła d y s ła w a M iz io łk a o ra z tr e ś ć w y g ło sz o n e g o p rz e z e ń p rz e m ó w ie n ia ś w ia d c z y , że r u c h c h a ry z m a ty c z n y , tr o c h ę d a w n ie j p o d e jr z a n y , z a ją ł w d u s z p a s te r s k ie j p r a c y K o śc io ła w P o ls c e z n a c z ą c e m ie js c e . W c zasie w ie c z o rn e g o s p o tk a n ia m o d li­ te w n e g o lid e r ó w r u c h u d a ł się z a u w a ż y ć d a r m o d litw y w ję z y k a c h , w y r a ­ ż a ją c y u w ie lb ie n ie B o g a o ra z d a r s p o n ta n ic z n e j r a d o ś c i i b r a t e r s t w a e w a n ­ g e lic z n e g o .

W d r u g im d n iu k o n g r e s u p rz y b y ło n a J a s n ą G ó rę o k o ło 7 ty s ię c y o só b z a a n g a ż o w a n y c h w o d n o w ę c h a ry z m a ty c z n ą . W c z a sie M szy św . d o k o n a n y z o s ta ł a k t o d d a n ia c a łe g o r u c h u w P o lsc e p o d o p ie k ę J a s n o g ó r s k ie j P a n i. W c zasie c a ło n o c n e g o c z u w a n ia m o d lo n o się m . in. in te n c ja m i, ta k ż e o u z d r o ­ w ie n ie fiz y c z n e i d u c h o w e . W y g ło sz o n e z o sta ło „ p r o r o c tw o ” w ję z y k a c h , k tó r e n a s tę p n ie w y ja ś n io n o . N a d r a n e m b p P a w e ł S o c h a o d p r a w ił d la u c z e s tn ik ó w M szę św . i w y g ło s ił o k o lic z n o śc io w e k a z a n ie , w k tó r y m w z y w a ł do w ie rn o ś c i id e a ło m r u c h u i K o śc io ło w i o ra z z a c h ę c a ł do o d w a g i w r e a l i ­ z o w a n iu o d n o w ic ie ls k ie g o p o s ła n n ic tw a ru c h u .

W s p r a w o z d a n iu z k o n g re s u , z a m ie sz c z o n y m w c z a so p iśm ie „W d r o d z e ” n a p is a n o : „ U ś w ia d a m ia m y so b ie p o w o li, że o d n o w a w D u c h u Ś w ię ty m je s t f a k te m . P a k t u te g o n ie d a się ju ż p o m in ą ć w p o ls k ie j rz e c z y w is to ś c i r e l i ­ g ijn e j. C h o d z i o to ty lk o , b y t a n o w a rz e c z y w is to ś ć z n a la z ła sw o je m ie js c e w o rg a n iz m ie n a sz e g o K o śc io ła , b y z o s ta ła w in te g r o w a n a w c a ło k s z ta łt ż y c ia r e lig ijn e g o ” u .

Z a g r a n ic z n i g oście, k tó r z y d ość lic z n ie p rz y b y li n a k o n g re s , b a rd z o p o ­ z y ty w n ie o c e n ia li o rg a n iz a c ję i p rz e b ie g k o n g re s u . B y li u rz e c z e n i a tm o s f e r ą m o d litw y i p o b o ż n o ś c i12.

W p o d s u m o w u ją c y m p r z e m ó w ie n iu k a r d y n a ł J. L. S u e n e n s w y r a ­ z ił się: „M acie d y n a m it w rę k a c h ... p rz e z o ż y w ie n ie litu r g ic z n e m o ż e c ie s p o tę g o w a ć w a sz e c h rz e ś c ija ń s tw o ... Id źcie n a p rz ó d !” n .

N a p e w n o k o n g r e s n a J a s n e j G ó rz e b y ł n ie ty lk o n a jw a ż n ie js z y m w y ­ d a r z e n ie m w d o ty c h c z a s o w e j h is to r i i r u c h u o d n o w y c h a r y z m a ty c z n e j w P o l­ sce. B y ł p o n a d to p o tw ie r d z e n ie m f a k t u z a ję c ia p rz e z t e n r u c h tr w a łe g o i z n a c z ą c e g o m ie js c a w c a ło k s z ta łc ie p o s o b o ro w e j o d n o w y ż y c ia r e lig ijn e g o w n a s z y m k r a ju .

2. N ie k tó r e e le m e n ty tr e ś c io w e

M o ż n a t u p o s ta w ić p y ta n ie : ja k i c h sz c z e g ó ln ie d z ie d z in ż y c ia re lig ijn e g o w P o ls c e d o ty c z y r u c h o d n o w y w D u c h u Ś w ię ty m ? A b y d o k ła d n ie j m ó c o d p o w ie d z ie ć n a to p y ta n ie , n a le ż a ło b y p r z e p r o w a ­ T a m ż e . u T a m ż e , 31. i« T a m ż e . n T a m ż e .

B IU L E T Y N T E O L O G I I L A I K A T U ₁₃₃

d zić w n ik liw e b a d a n ia m e to d ą a n k ie to w ą . T a k ic h b a d a ń n a w ię k s z ą s k a lę 14 — 0 ile m i w ia d o m o — d o tą d n i e p rz e p ro w a d z o n o .

R ó w n o c z e ś n ie ro d z i się d ru g ie p y ta n ie : czy w ogóle m o ż n a p r z e p r o w a ­ dzić b a d a n ie d z ia ła ln o ś c i D u c h a Ś w ię te g o w n a jg łę b s z y c h t a j n ik a c h d u sz y lu d z k ie j? M o ż n a s ię ty lk o te j d z ia ła ln o ś c i ja k o ś d o m y ś la ć z o w o có w i s k u t ­ k ó w w id o c z n y c h w z e w n ę tr z n y m p o s tę p o w a n iu c z ło w ie k a . A o w o ce te i s k u t k i r u c h u w P o ls c e są n a og ó ł p o d o b n e do ty c h , ja k ie m o ż n a o b s e rw o w a ć w in n y c h k r a ja c h , g d z ie r u c h o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j z a p u ś c ił w c z e ś n ie j g łę b s z e k o rz e n ie 15. N a le ż y t u n a jp i e r w z a u w a ż y ć ow o ce p r a k ty k o w a n e g o w r u c h u c h a r y z m a ­ ty c z n y m tzw . „ c h r z tu z D u c h a ” , c z y li p o p r a w n ie j te o lo g ic z n ie m ó w ią c : „ w y ­ la n i a D u c h a Ś w ię te g o ” le. N a le ż y z a r a z w y ja ś n ić , że w s p o m n ia n y „ c h rz e s t z D u c h a ” — w r o z u m ie n iu r u c h u — n ie je s t n o w y m s a k r a m e n t e m czy ja k im ś „ s u p e r c h r z te m ” . P rz e z „ c h rz e s t z D u c h a ” r o z u m ie się w te o lo g ii r u c h u g e st w ło ż e n ia r ą k , p o łą c z o n y z m o d litw ą w s p ó ln o ty n a in te n c ję te g o je j c z ło n k a , k tó r y o t e n g e s t i m o d litw ę p r o s i 17.

J a k m ó w ią lic z n e ś w ia d e c tw a , w ś r ó d s k u tk ó w „ c h r z tu z D u c h a ” n a le ż y w y m ie n ić n a jp ie r w w e w n ę t r z n e „ n a w ró c e n ie s ię ” do ż y c ia b a r d z ie j lu b w p e łn i c h rz e ś c ija ń s k ie g o . O w o c e m n a jc e n n ie js z y m je s t ro z w ó j p r z y ja ź n i 1 ż y c ia z B o g iem . N ie k ie d y ja k o s k u te k „ w y la n ia D u c h a ” p o ja w ia się s ta łe o d c z u c ie o b e c n o śc i B oga w n a jg łę b s z e j is to c ie d u sz y . M isty c y m ó w ią o „ d n ie ” lu b n ie k ie d y o „ sz c z y c ie ” d u szy . P o ja w ia się w te d y p o tr z e b a c ią g łe g o d ia lo g u m o d lite w n e g o i w ie lb ie n ia B oga. N a z e b r a n ia c h r u c h u d a je się o b s e rw o w a ć s p o n ta n ic z n a ra d o ś ć d u c h o w a i b r a t e r s k a ży c z liw o ść d la in n y c h lu d zi. D ość często w id o c z n y m s k u tk ie m „ c h r z tu z D u c h a ” je s t z a m iło w a n ie do c z y ta n ia i r o z w a ż a n ia P is m a Ś w ię te g o i z a ra z e m o d c z u w a ln y g łó d S ło w a B ożego. W śró d c z ło n k ó w r u c h u o ży iv ia się i w z r a s ta k o r z y s ta n ie z s a k r a m e n tó w K o śc io ła , a z w ła sz c z a E u c h a r y s tii, W z w ią z k u z ty m z a z n a c z a się w z ro s t f r e k w e n c j i i u c z e s tn ic tw a w e M szy św . O g ó ln ie j m ó w ią c , w sp o só b dość w id o c z n y n a s t ę p u je o d n o w ie n ie ż y c ia r e lig ijn e g o o ra z z a p a łu i g o rliw o śc i a p o s to ls k ie j. Z p u n k t u w id z e n ia d u s z p a s te rs k ie g o są to c e n n e ow o ce z w y c z a j­ n e i c z ę śc ie j s p o ty k a n e w ś r ó d c z ło n k ó w r u c h u o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j.

G d y zaś c h o d z i o n a d z w y c z a jn e d a r y c h a ry z m a ty c z n e , d ość c z ę s ty m z ja ­ w is k ie m , o k tó r y m ju ż b y ła w z m ia n k a , je s t d a r „ .p ro ro k o w a n ia ”, to z n a c z y w s p ó ln o ty m o d lite w n e j. S w o is ty m z n a k ie m c h a ry z m a ty c z n y m , dość c zęsto s p o ty k a n y m w c z a sie z e b r a ń m o d lite w n y c h , je s t d a r „ m ó w ie n ia ję z y k a m i”. W y ra ż a , się o n w r ó ż n y c h fo rm a c h . N a jc z ę ś c ie j s p o ty k a n ą f o r m ą je s t w y p o ­ w ia d a n ie słó w m o d litw y w ję z y k u , k tó r y n ie je s t z n a n y o to c z e n iu . N ie k ie d y w ty m s a m y m c z a sie k to ś in n y o tr z y m u je d a r tłu m a c z e n ia te j m o d litw y n a ję z y k z ro z u m ia ły p rz e z o to c z e n ie . N ie k ie d y „ m o d litw a w ję z y k a c h ” w y r a ż a się po p r o s tu ja k o ja k ie ś b e z s ło w n e n u c e n ie m e lo d ii. T a k a b e z s ło w n a m e lo ­ d ia w y r a ż a p o d o b n o le p ie j s t a n m o d lite w n e g o p o d n ie s ie n ia d u sz y k u B ogu, a n iż e li w y p o w ia d a n ie s łó w u w ie lb ie n ia czy d z ię k c z y n ie n ia . Z w ró c o n o u w a g ę n a to, że w s p o m n ia n y „ d a r ję z y k ó w ” je s t je d y n y w ś ró d c h a ry z m a tó w , k tó r y m a z n a c z e n ie r a c z e j d la o so b y o b d a ro w a n e j, k tó r a się p rz e z t e n d a r u m a c n ia w ż y c iu w e d le D u c h a . I n n e n a to m ia s t d a r y m a j ą n a -w zględzie p rz e d e w s z y s t­ k im d o b ro w s p ó ln o ty . N a z e b r a n ia c h m o d lite w n y c h — ta k ż e w P o ls c e — m a j ą n ie k ie d y m ie js c e u z d r o w ie n ia z c h o ró b d u sz y lu b c ia ła . Z a z w y c z a j łą c z ą się o n e z „ c h rz te m w D u c h u ”. W y ja ś n ie n ie , te g o t y p u w y d a r z e ń n a s tr ę c z a te o lo g o m dość d u żeg o k ło p o tu . I s tn ie j e n a te n t e m a t z n a c z n a ju ż l i t e r a t u r a fa c h o w a . 14 B a d a n ia n a w ę ż sz ą s k a lę p r z e p r o w a d z ił W. R a c h w a ł i k , p ra c a cyt. 15 T a m ż e , s. 83. w P o r. E. W e r o n , T e o lo g ia ż y c i a w e w n ę t r z n e g o l u d z i ś w i e c k i c h , P o- z n a ń - W a r s z a w a 1980, 225—227. i7 P o r. ta m ż e .

134 B IU L E T Y N T E O L O G I I L A I K A T U J a k z je d n e j s t r o n y b y ło b y b łę d e m n ie d o c e n ia n ie ty c h n a d z w y c z a jn y c h d a ró w , t a k z d r u g ie j s tr o n y n ie n a le ż y p r z y k ła d a ć do n ic h z b y t w ie lk ie j w a g i. Z n a m ie n n y m p o d ty m w z g lę d e m je s t f a k t, że św . P a w e ł w y lic z a ją c r ó ż n e c h a ry z m a ty , s ta w i a n a d z w y c z a jn e d a r y z z a s a d y n a m ie js c a c h o s t a t ­ n ic h (por. n p . 1 K o r 12, 8— 11 o ra z 12, 28—30). D a r y c h a r y z m a ty c z n e są n a p e w n o w ie lk im d o b ro d z ie js tw e m d la o d n o w y i u m a c n ia n ia ż y c ia re lig ijn e g o w s p ó ln o ty i p o sz c z e g ó ln y c h je j c z ło n k ó w . S ą o n e ta k ż e w a ż n y m c z y n n ik ie m u ła tw ia ją c y m e k s p a n s ję i p o p u la r n o ś ć ru c h u . M a ją r ó w n ie ż z n a c z e n ie d la k o ś c ie ln e g o a p o s to ls tw a . T a k b y ło z r e s z tą o d p o c z ą tk ó w c h r z e ś c ija ń s tw a . Ś w ia d c z ą o ty m e w a n g e lie o ra z d z ie je i L i­ s ty a p o s to ls k ie . D o s tr z e g a ł ic h z n a c z e n ie z w ła sz c z a św . P a w e ł, k tó r y w ie lo ­ k r o t n ie p o d a je w y k a z y , cz y li ja k b y k a ta lo g i c h a r y z m a tó w 18.

N ie tr u d n o się je d n a k d o m y ś le ć , że c h a ry z m a ty , z w ła sz c z a n a d z w y c z a jn e , n io s ą ze so b ą ta k ż e i ry z y k o p e w n e g o n ie b e z p ie c z e ń s tw a , u le g a n ia ilu z jo m , s w o is te g o sn o b iz m u , p o s z u k iw a n ia se n s a c ji, s e n ty m e n ta liz m u re lig ijn e g o itp . Z d a ją so b ie s p r a w ę z ty c h z a g ro ż e ń o d p o w ie d z ia ln i lid e r z y r u c h u , a ta k ż e te o lo g o w ie o ra z h ie r a r c h i a k o ś c ie ln a . P a w e ł V I w p a m ię tn y m p rz e m ó w ie ­ n iu do u c z e s tn ik ó w ś w ia to w e g o k o n g re s u o d n o w y c h a ry z m a ty c z n e j (z d n ia 19 m a j a 1975 ro k u ) p r z e d s ta w ił ja k b y z w ię z ły k a ta lo g m o ż liw y c h w y p a c z e ń z a g r a ż a ją c y c h m ło d e m u w ó w c z a s ru c h o w i. R ó w n o c z e ś n ie te n ż e p a p ie ż z a a k ­ c e p to w a ł r u c h c h a ry z m a ty c z n y i z a c h ę c ił je g o c z ło n k ó w do w ie rn o ś c i K o śc io ­ ło w i i do u z n a n ia m iło ś c i za n a jw a ż n ie js z y ze w s z y s tk ic h c h a ry z m a tó w .

W p o ls k im r u c h u o d n o w y te u p o m n ie n ia i z a le c e n ia p a p ie s k ie w z ię to s o b ie sz c z e g ó ln ie do se rc a . Z a u w a ż o n o — w o p a r c iu o w y n ik i c z ę śc io w e j a n k ie ty — że w P o ls c e n a ogół r z a d z ie j n o tu je się p r z y p a d k i p o ja w ie n ia się c h a r y z m a tó w n a d z w y c z a jn y c h . N a to m ia s t z ja w is k o c h a r y z m a tó w z w y c z a jn y c h o d p o w ia d a p r z e c ię tn e j w k r a j a c h e u ro p e js k ic h . W b a d a n ia c h te o lo g ic z n y c h z w ró c o n o te ż u w a g ę n a p e w n ą z a le ż n o ść n ie k tó r y c h z ja w is k w r u c h u c h a r y z ­ m a ty c z n y m od te m p e r a m e n tu n a ro d o w e g o , od k u l t u r y r e lig ijn e j, a n a w e t i od k lim a tu . N ie p o m n ie js z a to w n ic z y m a u te n ty c z n o ś c i d z ia ła n ia D u c h a Ś w ię ­ teg o , k tó r y sw ó j w p ły w d o s to s o w u je do p s y c h ik i o ra z w a r u n k ó w o b d a r o w y ­ w a n ia c z ło w ie k a .

3. O d pow iedź na n au k ę soboru

J a k o p o d s u m o w a n ie teg o , co d o tą d p o w ie d z ia n o , n a s u w a s ię s p o n ta n ic z n a r e f le k s j a , że r u c h o d n o w y c h a r y z m a ty c z n e j w K o śc ie le k a to lic k im je s t ja k b y o d p o w ie d z ią n a d o w a rto ś c io w a n ie r o li D u c h a Ś w ię te g o w ż y c iu K o śc io ła p r z e z S o b ó r W a ty k a ń s k i II. Z n a m ie n n y i z n a c z ą c y je s t p o d ty m w z g lę d e m f a k t, że h is to r ia r u c h u o d n o w y w D u c h u Ś w ię ty m z a c z y n a się d o k ła d n ie p o u p ły w ie r o k u od z a k o ń c z e n ia so b o ru . J a k w ia d o m o , J a n X X I I I m o d lił się n a o tw a r c ie s o b o r u o „ n o w e Z ie lo n e Ś w ię ta ” d la K o śc io ła . Z d u m ie w a ją c a je s t w y m o w a ty c h w y d a rz e ń , ja k ie n a s t ą p iły w K o śc ie le od p o n ty f ik a t u J a n a X X III.

G d y c h o d z i o n ie c o s p ó ź n io n y s t a r t r u c h u o d n o w y c h a r y z m a ty c z n e j w P o ls c e , to n a s u w a s ię w y ja ś n ie n ie , że w n a s z y m k r a j u n ie k tó r e e le m e n ty c h a r y z m a ty c z n e j o d n o w y u ja w n ił y się w c z e ś n ie j n iż w in n y c h k r a j a c h . E le m e n ty c h a ry z m a ty c z n e s ą b e z w ą tp ie n ia w id o c z n e ju ż w W ie lk ie j N o ­ w e n n ie p rz e d m ille n iu m c h r z tu P o ls k i. W id o c z n e są c h a r y z m a ty ró w n ie ż w c a łe j d u s z p a s te r s k ie j d z ia ła ln o ś c i m a r y jn e g o p r y m a s a P o ls k i k a r d . S te f a n a W y sz y ń sk ie g o . W P o ls c e r u c h m a r y jn y o d z n a c z a ł się i o d z n a c z a n a d a l w ie ­ lo m a r y s a m i c h a r y z m a ty c z n e j o d n o w y w D u c h u Ś w ię ty m . T a k ż e ro d z im y p o ls k i r u c h o azo w y , n a z w a n y p ó ź n ie j „ Ś w ia tło — Ż y c ie ” , n o s ił od p o c z ą tk u i n o s i n a d a l n ie k tó r e z n a m io n a c h a ry z m a ty c z n e . W ie le p r a k t y k n a b o ż e ń s tw a

B I U L E T Y N T E O L O G II L A I K A T U ₁₃₅

c h a ry z m a ty c z n e g o s to s o w a n o w c z e ś n ie j w r u c h u „ Ś w ia tło — Ż y c ie ” z a n im je s z c z e n a r o d z ił się w P o ls c e r u c h o d n o w y w D u c h u Ś w ię ty m . B yć m o że, iż w ła ś n ie z te g o p o w o d u r u c h o d n o w y c h a r y z m a ty c z n e j p o ja w ił s ię z p e w n y m o p ó ź n ie n ie m i n ie b y ł o d c z u w a n y p rz e z r e lig ijn o ś ć p o ls k ą ja k o w ie lk a n o ­ w o ść. B yć m oże, iż z te g o ta k ż e p o w o d u ro z w ó j i r o z p r z e s tr z e n ia n ie się r u c h u o d n o w y w D u c h u Ś w ię ty m n a s tę p u je w P o ls c e n ie c o w o ln ie j i p r z e ­ b ie g a s p o k o jn ie j n iż w in n y c h k r a ja c h . M a ją c to w s z y s tk o n a u w a d z e i p a tr z ą c z p e r s p e k ty w y p o so b o ro w e g o d w u d z ie s to le c ia , n ie m o ż n a o p rz e ć się p rz e ś w ia d c z e n iu , że w o p is a n y c h f a k t a c h o d n o w y w D u c h u Ś w ię ty m m a m y do c z y n ie n ia z in s p ir u ją c y m w p ły w e m S o b o ru W a ty k a ń s k ie g o I I w o d n ie s ie n iu z w ła sz c z a do lu d z i ś w ie c ­ k ic h , o ra z z t ą sz c z e g ó ln ą a tm o s fe r ą , k tó r a p o p rz e d z a ła i n a s tę p n ie to w a r z y ­ sz y ła o b ra d o m s o b o ro w y m . D w u d z ie s ta ro c z n ic a z a k o ń c z e n ia p r a c s o b c r u p o z w a la n a m c o ra z w y r a ź n ie j d o strz e g a ć d z ia ła ln o ś ć D u c h a B ożego o d n a w ia ­ ją c e g o b e z u s ta n n ie ż y c ie K o śc io ła . ks. E u g e n i u s z W e r o n S A C , O ł t a r z e w