Mihai Mitu
Rumunia : działalność naukowa
polonistów rumuńskich
Biuletyn Polonistyczny 20/4 (66), 117-119
117
i l i t e r a t u r ą p o ls k ą . Ze s tr o n y sło w e ń s k ie j k ie ro w n ic z k ą z e sp o łu je s t V / p r o f . R. S te fa n o v a , a u c z e s tn ik a m i b a d a ń : p r o f . G . K o c ja n , a s y s t . J. K o ru z a , b ib lio te k a rz M. K r a n je c , m g r M. D olgan i m g r N. J e ż . W ielu p ra c o w n ik ó w U n iw e rs y te tu w L u b la n ie zna ję z y k p o ls k i, k o r z y s t a z p o ls k ie j l i t e r a t u r y naukow ej i żywo s i ę n ią i n t e r e s u j e . Dużym z a in te re s o w a n ie m c i e s z ą s i ę ró w n ie ż w iz y ty naukow e i o d b y w ają ce s i ę p r z y te j o k a z ji o d c z y ty p o ls k ic h u c z o n y c h o d w ie d z a ją c y c h L u b la n ę . Do ty c z y to m .in . n ie d a w n y c h o dczytów p r o f . d r a W ład y sław a L u b a s ia i d o c . d r h a b . D anuty B u ttle r.D r U rs z u la K o w alsk a
RUM UNIA
DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA POLONISTÓW RUMUŃSKICH
D z ia ła ln o ś ć naukow a ru m u ń s k ic h p o lo n is tó w -lite ra tu ro z n a w c ó w r o z w i ja ła s i ę w 1976 ro k u w t r z e c h k ie ru n k a c h : l i t e r a t u r a p o ró w n a w c z a ,
z w ią z k i l i t e r a c k i e r u m u ń s k o - p o ls k ie , p o ls k a l i t e r a t u r a w s p ó łc z e s n a . Do p ie r w s z e j g ru p y n a le ż ą s tu d ia p r o f , lona C . C h i|im ii, o p u b lik o w ane w m a te r ia ła c h dw óch o s ta tn ic h zjazd ó w M ięd zy n a ro d o w e g o T o w a r z y s tw a L i t e r a t u r y P o ró w n a w c z e j, m ian o w icie " L ’ é v o lu tio n du ty p e de la fa b le é s o p iq u e d an s le s l i t t é r a t u r e s e u r o p é e n n e s " - " E w o lu c ja b a jk i
G \ ezo p o w ej w l i t e r a t u r a c h e u r o p e js k ic h " (" A c te s du VI C o n g re s de l ’A s s o c ia tio n I n te r n a tio n a le de L i t t é r a t u r e C o m p a ré e , 19 7 0 ", B o rd e a u x
1975, s . 597 - 600) i "H um anism e e t R e n a is s a n c e d an s une h is t o ir e c o m p a ré e d an s l i t t é r a t u r e s e u r o p é e n n e s " — "B a d a n ia p o ró w n a w c z e n a d hum anizm em i r e n e s a n s e m w l i t e r a t u r a c h e u r o p e js k ic h " (" A c te s du VII C o n g rè s de l ’ A s s o c ia tio n In te rn a tio n a le de L i t t é r a t u r e C o m p a ré e , 1 9 7 3 ", M o n tr e a l-O tta w a 1976), ja k d o ty c h c z a s , b ogato ilu s tro w a n e p rz y k ła d a m i i fak ta m i z k u ltu r y i l i t e r a t u r y p o ls k i e j.
Im ponująco r ó w n ie ż p r z e d s ta w ia s i ę d z ia ł p r a c d o ty c z ą c y c h sto su n k ó w k u ltu r a ln y c h i l i t e r a c k i c h r u m u ń s k o - p o ls k ic h . P r o f . I. C . ChrÇimia om ów ił
118
elem e n ty o d d z ia ły w a n ia k u ltu r y ru m u ń sk ie j na k u ltu r ę e u ro p e js k ą w XVII w iek u , z w ła s z c z a z a ś - co d o tą d pom ijano - p o p r z e z w z b o g a ca n ie je j elem e n ta m i o rie n ta ln y m i ( " R e la tii c u l tu r a le ro m â n o -p o lo n e in s e c o lu l a l X V II-le a " — " S to s u n k i k u ltu r a ln e p o ls k o -ru m u ń s k ie w XVII w . " , w: " R a p o r tu r i l i t e r a r e r o m â n o - s la v e " - " S to s u n k i li t e r a c k i e r u m u ń s k o - s ło - w ia ń s k ie " , B u c u re § ti 1976, s . 74--9 5 ), o r a z p o lity c z n ą i sp o łe c z n ą r o l ę tw ó r c z o ś c i A . M ic k ie w ic z a w rum uńskim s p o łe c z e ń s tw ie połow y XIX w ie ku (" L e r ô l e p o litiq u e e t s o c ia l de l ’ o e u v re de M ic k ie w ic z d an s la s o c ié té ro u m a in e au m ilie u du X lX -e s i è c l e " , ta m ż e , s . 1 2 1 -1 3 0 ). P a r ę p rz y k ła d ó w ilu s tr u j ą c y c h z w ią z k i k u ltu ra ln e w ło s k o -p o ls k o - ru m u ń s k ie w w XVII i XV1I1 w iek u p o d a je M ih a i M itu (" C o n trib u ^ ii la i s t o r i a r e la ^ iilo r c u l tu r a le ita lo - p o lo n o - ro m â n e in . s e c . XVII ç i XVÏ1I" - " P r z y c z y n k i do h i s t o r i i sto su n k ó w k u ltu r a ln y c h w ło s k o - p o ls k o -ru m u ń s k ic h w XVII i XV1I1 w ie k u " , w: " R e v is ta de i s t o r i e § i te o r i e l i t e r a r ä " - " P r z e g lą d h i s t o r i i i t e o r i i l i t e r a t u r y " 1976, n r 1, s . 137-14-2). S z e r o k ą p a n o ra m ę s t o sunków k u ltu ra ln y c h r u m u ń s k o - p o ls k ic h w d r u g ie j p o ło w ie XIX w iek u u k a zu je r o z p r a w a d o k to r s k a Iona P e t r i c ä ("C onfluence c u l tu r a le rom a.no- -p o lo n e " - "W pływ y k u ltu ra ln e ru m u ń s k o - p o ls k ie " , B u c u r e ę ti, E d itu r a M in e rv a , 1976). V ic to r J e g lin s c h i om ów ił w kład p o e ty A ro n a C o tru ^ a w p o p u la ry z o w a n ie ru m u ń sk ie j l i t e r a t u r y w P o ls c e w la ta c h 1 9 3 1 -1 9 3 6 (" C o n trib u ^ ia p o e tu lu i A ro n C o tru ę la p o p u la r i z a r e a l i t e r a t u r ii ro m a n e în P o lo n ia in a n ii 1 9 3 1 -1 9 3 6 " - "W kład p o e ty A ro n a C o tru ę a w p o p u la ry z o w an ie l i t e r a t u r y ru m u ń sk ie j w P o ls c e w la ta c h 1 9 3 1 - 1 9 3 6 " , w : "A n a le le U n iv e r s ita ^ ii B u c u re ^ ti" - "R o c z n ik i U n iw e rs y te tu B u k a r e s z ta ń s k i e g o " , 1975, s . 1 0 7 -1 1 8 ) o r a z r e c e p c j ę p r o z y ru m u ń sk ie j w P o ls c e w o k r e s ie m iędzyw ojennym ( " P r o z a ro m â n e a s c a în c i r c u i t p o lo n e z î n p e r io a d a in te r b e lic a " - "R um uńska p r o z a w P o ls c e w o k r e s ie d w u d z ie s to le c ia m ię d z y w o je n n e g o " , w : " R a p o r tu r i l i t e r a r e r o m â n o - s la v e " , " B u c u r e ę ti 19 7 6 , s . 2 8 0 - 3 0 6 ). S ta n V ele a p r z e d s ta w ił c z y te ln ik o w i ru m u ń sk ie m u , z k ry ty c z n y m i u w ag am i, p o ls k i sło w n ik p i s a r z y ru m u ń sk ic h H alin y M ir - s k ie j- L a s o ty ( " S c r i i t o r i ro m a n i î n t r - u n d ic tio n a r p o lo n e z " - "R um uńscy p i s a r z e w sło w n ik u p o ls k im " , w : " L u c e a f ä r u l " , 1976, n r 13, s . 8 ). N a jle p s z y - po p r o f . I. C . C h i|im ii - zn aw ca l i t e r a t u r y p o ls k i e j, d r S ta n V e le a , zajm ow ał s i ę o s ta tn io w s p ó łc z e s n ą l i t e r a t u r a p o ls k a .
S pod p ió r a te g o b a d a c z a w y sz ły a ż t r z y d o sk o n a łe s tu d ia z te j d z i e d z i n y , m ia n o w ic ie : o tw ó r c z o ś c i T a d e u s z a N ow aka ("R om anul r e a lis t- m a g ic de i n s p i r a tie f o lc lo r ic a " - " P o w ie ś ć r e a lis ty c z n o - m a g ic z n a o in s p i r a c j i f o lk lo r y s ty c z n e j" , w : " R e v is ta de i s t o r i e | i t e o r i e l i t e r a r a " , 1976, n r 2 , s . 2 6 7 - 2 7 3 ) ; O p o w ie ś c io p is a r z a c h p o ls k ie j w s i w s p ó łc z e s n e j -
E . B r y llu , J. O z g a -M ic h a lsk im , W. M yśliw skim ("R o m a n c ie ri a i s a tu lu i p o lo n e z co n te m p o ra n " - " P o w ie ś c io p is a r z e w s p ó łc z e s n e j w s i p o l s k i e j " , ta m ż e , n r 2, s . 5 4 1 - 5 5 2 ) ; o te n d e n c ja c h n o w a to rs k ic h w p o w ie ś c i n u r tu c h ło p sk ie g o w P o ls c e w s p ó łc z e s n e j ("T endin^e n o v a to a re in ro m a n u l r u r a l d in P o lo n ia c o n te m p o ra n a " - " N o w a to rsk ie te n d e n c je w p o l s k ie j w s p ó łc z e s n e j p o w ie ś c i w ie j s k ie j" , ta m ż e , n r 3 , s . 4 7 4 -4 8 5 ). Do te g o d z ia łu n a le ż y ró w n ie ż p o sło w ie o tw ó r c z o ś c i S ta n is ła w a Lem a z a m ie s z c z o n e w je g o " C y b e r ia d z ie " w ydanej p r z e z W ydaw nictw o " A lb a tr o s "
(M ih ai M itu , "Un m a re u m a n ist: S ta n is ła w L em " - "W ie lk i h u m a n ista : S ta n is ła w L em ").
P o p u la r y z a c ja p r a c a u to ró w p o ls k ic h o r a z a u to ró w ru m u ń sk ic h o k u l tu r z e p o ls k ie j i s to s u n k a c h ru m u ń s k o -p o ls k ic h j e s t n a d a l p rze d m io te m z a in te re s o w a n ia p o lo n is tó w , ja k ś w ia d c z y b ogaty d z ia ł r e c e n z j i o p u b lik o w an y c h w " R e v is ta de i s t o r i e ^ i t e o r i e l i t e r a r a " z la t 1 9 7 5 -1 9 7 6 p r z e z M irc e a A n g h e le sc u (M a ria K o w alsk a , " Ś r e d n io w ie c z n a a r a b s k a l i t e r a t u r a p o d r ó ż n ic z a " ) , C . G eam ba^u ("R ey m o n t. Z d ziejó w r e c e p c j i tw ó r c z o ś c i" ) i S ta n a V elea ( " L i t e r a t u r a p o ls k a od ś re d n io w ie c z a do p o zy ty w izm u "; " L i t e r a t u r a p o ls k a 1918—19 7 5 ", t . I: 1918—1932; T . K o stk ie w ic z o w a , "K la sy c y z m , se n ty m e n ta liz m , r o k o k o " ; W. S . R eym ont, " L is ty do r o d z in y " ).
Z b ió r stu d ió w S ta n a Velea p t. " P a r a l e li s m e §i r e tr o s p e c tiv e l i t e r a r e " - " P a r a l e l e i r e tr o s p e k ty w y l i t e r a c k i e " , B u c u re ę ti 1974, om ówił C . G eam ba^u w " S y n th e s is " , III: 1976, s . 289.
-
