• Nie Znaleziono Wyników

Dorosłe dzieci rozwiedzionych rodziców – przegląd teorii i badań

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dorosłe dzieci rozwiedzionych rodziców – przegląd teorii i badań"

Copied!
14
0
0

Pełen tekst

(1)

Edyta Sokoҝowska U WÙ l1@ml.m

Dorosҝ dzii rozidzionyh rodziÓ

– rzglѱd torii i badaҞ

O j  p j p  j „ j j”1. Tfmj j j Č pÙ  pÙÚh plh j  Č l pm2. W pljh l p j pl­, Č ó j „jm  j¿h ČÚ póÙj ”3. B  ïl óČ j „fj m ”4. Jï SÙ Kl p- p ppm  , ­, Č   j jj p  , l  pÙ m­ lh fm h5. J­  -h fm ¿ Ùï  . Sl j j Č,  l ó  jh ¿h l ï. W E-p p ¿ p pÙ mÙČÚ  h jh, j: A, Bl, BÙï, Ch, E, Fl, Lh, L, Lm, R, N, Rj, Sj, Sj  U. B   p ­h ¿ ¿pj Č  Hp ( 2005 . p m ¿  h ph). Z pÚ pjh j¿j ó h j  USA, K, Al  Jp-6. Nm  Pl j  p¿° mÙČÚ Ú ¿ m. ZČl j j j Č  m  (  m mÙČÚ ­m ¿)7. W jh h GÙó U¿ S  Pl  2011 . 64,6 . mÙČÚ Ù ­h   ( h Ù 206,5 . mÙČÚ-)8. P pÙ h mÙČÚ (58,4%) pÙ h° j   Ú ­9. ƒóÙ j j mČ p° m..  l lm  -lm. W¿  pÙČ Ù  lï° , Č m¿ pm  ­  Úm . N   Ù óČ mpj , Č mČl m   p j lČÙ j  Čm p  -, ¿ m p  m mÙČÚ  j jČ . O   ó mjlh  phlh l ó pj­h 1 S. Kl, Mozaikowatoï° i koloryt wspóÙczesnej rodziny. Szic do portretu, [:] J. B­l, A. J, S. Kl, (.), Pedagogika rodziny. Obszary i panoramy problematyki, TÚ 2007, . 377.

2 M. KÙ, Sposób przystosowania osób rozwiedzionych do nowej sytuacji Čyciowej: na przykÙadzie powiatu stalowowol-skiego i niČaÚstalowowol-skiego, Ll 2009, . 5.

3 H. C, Funkcjonowanie dzieci z maÙČeÚstw rozwiedzionych, TÚ 2003, . 12. 4 B. N, Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne, W 2012, . 52-54. 5 S. Kl, . ., . 377.

6 P. R, Socjologiczne analizy rozwodów. Aspekty teoretyczne, empiryczne i metodologiczne, L 2010, . 8. 7 S. Kl, . ., . 376.

8 MaÙy Rocznik Statystyczny Polski 2012, W 2012, . 126. 9 Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2012, W 2012, . 201.

(2)

   j­ lj pÙ l ó Č pjj­ h ¿-j­j ¿ l10.

RÓӐn u҄ia rozodu  litraturz

Ró j  l jm  óČ pó. W pm m j  „ j l, ó  p­ m°   ïj Ù-”11. SÙ j¿ pl j m, Č j  „­ ­ ­- mÙČÚ”12. Z  plm pm  pÙ¿  j ¿ „pÙ  Ù Ù mÙČÚ”13. Nl  j j pïl plï 14. Ojmj ,   j¿ïj ¿pj­m  m jj l-m pÙm, óČ  p (p mÙČÚ)   p-, Č  p j  ó phj  pÙj    l-ï pÙ ph fj (Ùó lj)15. W­Č j¿m pjïm   j j    pó pj-. U j   fj¿ , ó j ¿ „pÙ” (. ­  jm m). L  lj­  p  j  pl p-Ùj (p. F Am, M Zm, H C)16. D p  j Čj­ h pj¿°, j: m, ó mj Ù, Ù ,  pl-, , j l 17. Z  m m,   „    p   Ù , ó mČ l Ù-°”18. Nl  pj­ ó p pm ï, j  p. Wó  j  j mČlï°  ¿ hmj­h ój Ùó   „pĊ jï  ¿ïlï”19. N  m  Ml Kl, j­ ó  „ó lm  j Ù”20. J Č p p  (m.. A G, Mj P, Jh Wll-, M B) pj­ j óČ , j­ ó p, j   p , ­  m Č, l Č ¿ j. M. B j, Č „ó (..) j pČm Čm m”21. P j  jm p M. P­, j „ ­  pm pm j­m ¿  ”,  22. Sm   mČ,  S Hm Flpp, ° j j¿ pČj­­ „h­ ¿ ¿j  ¿j ó j  jj lj  ïm”, Ùj­­ ï° h p ­,   h, fm p 10 P. R, . ., . 7-8. 11 H. C, . ., . 12.

12 B. Dj, SÙownik wspóÙczesnego j¿zyka polskiego, W 1996, . 978.

13 U   25.02.1964 . K   pÚ (D. U. 1964 N 9 p. 59). 14 P. R, . ., . 9.

15 TmČ, . 8.

16 M. P, Radzenie sobie dzieci z sytuacja wynikaj­c­ z rozwodu rodziców w narracjach osób z rodzin rozbitych, „P R. Op  h  póÙj ”, 2008,  1(3), . 175.

17 M. B, Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem, PÚ 2000, . 10.

18 R. GhÚ, PsychospoÙeczna sytuacja dzieci w rodzinach rozbitych, GÚ 1992, . 40. 19 M. P, Radzenie sobie dzieci…, . ., . 175.

20 M. B, . ., . 13. 21 TmČ, . 7.

(3)

¿23. W j  j m  p  Ù ó-,  m   Čh m24. W l mČ lĊ° l pl ó. Kj­ ¿   óČh ph, m..  p p  (p. Kh Kl  póÙp- mj­: p pÙ, , pï    ),   p ­  ph  (p. Jm PĴ  R C óČj­ : , p  ­¿, pj­ j jï  pÙ-Ċ  p   pÙpÙ-Ċ   p p mÙČÚ-)25. Tpl Pl Bh l¿ m ,  óh ó Ùj m. Opj   j ó, j: • Ró mjl – l ¿ mÙČó  , p Č  ­, mj ph °  l  pól p¿, -  jmj h¿, j¿ï, . • Ró ll- mÙČ j­ ¿ pm  l ­j, h jm h¿° . • Ró l – mj lj -, „  p-Ú,  mj m , ïl p p  -l ó ph  ó lh”. • Ró m – pÙ mj­  m mlj j  ( óÙ jj p). • Ró ï –  „ lj  Ùm mÙČm  h ó”, p­ p p Č ï ó h  pjlh. • Ró ph – „p  phj m p p- ¿  pÙó Ù p”, j Ùj Čmï, p- h pló, m   m26.

Dziko  sytuai rozodo

Sj   p m j l  lh pljh. g-   pjló   j, j p    ó. Ró m, m S. Kl, j m m-m ó l ó ­h ¿, j  h 27. Zjmj   mj,  p ïm lj ,  l j­h Ú Čh Thm Hl-m’  Rh Rh’28. Z  m fj    -h ­ j jmïl,    ¿ A WĊ. Nó ­ p-  ­p pÙï    ,  l¿j­ mČlï° h pj ¿  p pj j , Ù¿h p 23 TmČ, . 176. 24 TmČ, . 176. 25 P. R, . ., . 20-22. 26 M. B, . ., . 96-97. 27 S. Kl, . ., . 376.

28 E. M, Rozwód i co dalej? Problemy rodziny zrekonstruowanej, [:] I. J (.), Rodzice i dzieci w róČnych syste-mach rodzinnych, Kó 2010, . 144.

(4)

ó  , pïlj­ jï, Č ó mČ °  l j 29. NlČ   – m Hh Smh –  ï ó h °. P­ lï  j  ,  mČ pó°  pČ-m ČÙ. Pj ¿ ¿  Ùm jj ,  Č  p pm Ùj lï. Tm m,  óm m ¿  m° j pój ­ pÙï (ï Ùj plï  ó ó)  pÙï. PČ Č j¿ ­­ p , l  p  , j­ ¿ Ù-° ï,  Ù l  30. B M. Pj pj­, Č   ¿- j­ ¿ ° p °m lj¿ lj ,  jmj­ h  plm mÙČÚ. Zm,    pm mm j­ ­ j¿ , pČj­    p31. Alj C Č ï°  ï  j¿  ­p  l ¿   Ú ­h  j­ ­. P-l phm j¿ Ù j­, Č j ­ jïj  Č . B  Č j­   p, plj­  m mj p l¿-m  pj ¿ pÙï  j  pl. J. Wll  S Bll óČ j­  pl, l p m pïlj­    j32. Zm E WÙ j¿  ¿pj m   m¿ 3  9 .Č., h° Č  mj­ h l ,  m p-m B Kj33. J  MÙ C-G,   m Č  l j j  ó ó34. C    3 .Č., ïl j  , j pm  p p­  . m (pm) plj­-m  pl ï. NpÙ p   j mČ ° pjm ¿ ó    m pm j pÚ. Kljm pm j  . D   plm  ¿  , Č j  ¿ j­35. J  lČ  j p m  j,  p, Č l l  ¿ p36. Pj ¿ m h, Č jïl j  jČ j pïÙ,  mČ °  Č     Ùm m. W l ¿ j j  ¿  °  . M­ ó ­p° plm  m,   jh p-ph  f, fï°  l. PČj 5 .Č.   m° m j ó, l Č  p¿   m. C¿ h  , Č  ¿ Ù    l Ù, l jï   j pó.

Up-29 A. WĊ, Reprezentacja rodziny u dzieci z rodzin rozbitych wskutek rozwodu, PÚ 2000, . 49-50. 30 H. Smh, Nieszcz¿ïliwe dzieci. Dlaczego cierpi­ i jak im pomóc, W 2008, . 154-155.

31 M. P, Dom rodzinny z czasów dzieciÚstwa we wspomnieniach DorosÙych Dzieci Rozwiedzionych Rodziców, [:] K. K, A. RČÚ (.), Dom. Perspektywy i znaczenia, WÙ 2011, . 169-170.

32 A. C, Rozwód a rywalizacja o opiek¿ nad dzie°mi, W 2010, . 68. 33 H. C, . ., . 36.

34 M. C-G, Tworzenie „spirali Čyczliwoïci” wobec rodzin w sytuacji rozwodu (doïwiadczenia polskie i za-graniczne), [:] M. C-G, E. K (.), Pedagogika spoÙeczna wobec problemów wspóÙczesnej rodziny. Polska pedagogika spoÙeczna na pocz­tku XXI wieku, TÚ 2010, . 124.

35 A. C, . ., . 69.

(5)

 ¿  m pÙm mm „mČ ° Ù l”37. W m  mČl j óČ   j  h . D mČ m° ï°  p-m   ï­ j  ó38. O m¿ 6  8 .Č.  j m m, Č   j ó -mj­39. P m ¿pj p   . MČ pj° ¿ Č  ljlï,    pm p ¿ p  óï  ó, h°  h  °. D ¿  mj ¿pm m,  pÙl, p, Čl ­   ï  j­,   j plm j40. D- m¿ 9  12 .Č.,  .  ÙïD-  m, pj­ ï  -Ùh lh;  pÙ Ú  Ùm h Ù p ó -j­ Ùï°, m­ mpl° pm  ° ¿  pj­h 41. C¿-ïj Č jj­  mj, j   ïÙï°, Ù ­    p h  Ù­ j¿42. M­ pj° ¿ óČ j m (ól Ù  h), ó mj­  l p pÙ­ ¿ ó      l ó. D ¿j­  Ù pj j­  p  j ¿p  mÙČ43. W m  ¿ j­ ¿  jm  ó  pj­   h hlh44. O pl, m¿ 11  13 .Č., hj ¿ mm jm  llm jm ,  Č m  pÙ p óï-j  pj ¿ Ú h. P m p ¿pj  „pj jÙï” (13-16 .Č.  L F; 14-17 .Č.  J. Wll  S. Bll),  l lj­ pj¿  pó, ­ jČ ïm j lh j  j­ p- óïó. U ló m­ ­p° h  (¿  hÙpó)    jj l (¿  ),  Č ï  Ùm Ùj Čmï45. W p ó, l Č l pČj­ - h ó. Dh­    p pó-m Ù¿ó ó46. W l ­j ó l p ­  ­ Ú ¿pj­h     pÙh,  m Č h  . B CÙ C pj­, Č p 60% mÙh ó  plmm lhlm ph-  ph- pÙh,  m 12%  ph- ph-h. Wpm óČ  póĊ-h  j, lj­h p¿ph jh, pÙm p, h  m,  pj  p¿pï lh. A  pïl, Č  68%  72%  h ml ph   h47. Z Ú A Mhll , Č   h  , m , m ¿ , -37 H. Smh, . ., . 156. 38 M. C-G, . ., . 124. 39 A. C, . ., . 69. 40 M. C-G, . ., . 124. 41 A. C, . ., . 70. 42 M. C-G, . ., . 124. 43 H. Smh, . ., . 157. 44 A. C, . ., . 70. 45 TmČ, . 70-71. 46 M. C-G, . ., . 124. 47 TmČ, . 31-36

(6)

ï°, Ù   , m¿    Ùï°, m  p . MČ pj° ¿  h óČ p, hpï°, f  h phm. L  pj­    p pÙh hÚ  (m.. Jóf B­l, Z T, J I, R V, A W). J pj, H C,   h ó ¿ ­ óČ  ph,  Č -  j llm. Z Ú, ó ppÙ , Č   jmj­ Č­ pj¿  p óïj Č    pÙh, h° ¿pj  Č   lČï° m¿ m  p p¿  Ùm -ó h  ï°ó  ïm  Čm Ùm48. Nml 26%    h m  ­ m¿ ( p pój-   pÙh  –   Ù  pČj 14% ), ¿ï°  pï° ,  p 22%  – j  ïl  Ú – „¿  p” (pČ p j 4%    pÙh)49. Ró, m R GhÚj, lĊ, ­Ċ  ¿Ċ Ù­­­   m-­ l jm,  Ùj  m p ,   m. MČ  m°  j l j ï 50. B B Kj pp-  h plh Ù, Č , óh  l ¿, ¿ïj Č h óï  pÙh , pj­    j. Z Ú J. B­l  h h l Ù pj  m, Č p   m¿ m ­ Ù, m lj­ ,    mČ l°  h p. W¿ï°  ïl j   jm j , m  m­ j . W  jj­ p  ljh h – Jóf Plj, ó  j ¿ p j j  Ùh m j­h j   - jó51. Sj , j ­ l , m    Č óï jï  Ùï°. Zj­   m ­m (p. m  j p p , ó pÙ ¿  m), ­Ċ m j­ ¿  ­,  -­Č° ,  óm pÙ. Nl ­ j­ j m ól m¿ m  m,   pj ¿ m m, p  mjl, m -pj Ùh p. D m­ ° ó m, l- j p-ïl M. P- j­ ¿ m Č p mpj: mj¿ï° póÙ  mj¿ï pÚ52. D ­h ¿ ó m p° ¿- m J. Wll-  ïm plmm ­m  m. M  °  p¿  pï  ­ mÙČÚ h ó, ïm°  ï° Č ¿   ó  pó°  h j¿°, p° ¿  m, p° ój   p° ¿ °  ó ó, p° Ùï°   ­-­° „l­ ¿  ­  lĊm”53. W   mh -48 TmČ, . 156-158. 49 TmČ, . 87-89. 50 R. GhÚ, . ., . 39.

51 U. Sl, Wi¿zi uczuciowe dorosÙych dzieci z rodzicami w rodzinach rozwiedzionych, Ell­ 2005, . 36. 52 M. P, Dom rodzinny…, . ., . 167-168.

53 E. WÙ, Przystosowanie dziecka do rozwodu rodziców, [:] E. Ml, A. Sm (.), Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych, W 2000, . 46-48.

(7)

Ú, m J. Wll, lČ  ­ h ïjh54. M. P  ¿   ï° p¿Č   p óï-m, ó lj j  l  Č m¿55. Pjj­ ¿ j óČ j pm   fj    h. Rh Cl pj, Č 25%   h  m pČ plm  fjm  f pÙj,  Č ï mjl  ph ( 10%   pÙh). O  jï, Č 75% h  fjj pÙ. A pïl, Č  Č p ¿  ­Čh  ó  -Č h ¿h ó, lj (. resiliency)56.

Ki sѱ dorosҝ dzii rozidzionyh rodziÓӓ

J. Wll  S. Bll pïlj­, Č  pj  l ¿j  Č ïl,  p° ¿  m ó. U Ùh ­h ¿ p   Ù 2 l, m   mČ °  10-15 l p ,  pÙ óČ póĊj  M. Pj57. Zm J. Wll’  p¿  ¿ l p  -ó ó j l j­h l jČjm m   Ú. WpÙ  p, , h, ïpl­  ­ mÙj 58. P-j­  l Ú Kh S Kfm,  óh , Č 80% ó -j ó ó  -j  jČjh Ú -j Č59. Kj  m­ m°  ¿ ¿, Č pp. Zm M. Pj  ¿   pó ­   l  pÙ  h l Č. ZČl j  j  l  Ùh mÙČó, l Č h ,    jČ ­­ Ùï°60. DÙ  h ó ­ m, ó hÙ ¿   j. J. Wll  S. Bll j­ j, j , ó „Ù p Ú”   ó,  „j m Ù¿ ­ Č-mï°  j¿ , ó m pÙj­  h   pÙ ­”61. W­Č j-  m jj, ph pj p ó, j pČ pj¿. Z  m p ÙÙh ó    ­ j pl. W J. Wll j­   j pj ­    p -Č, ó    ­  m ó62. H. Smh pïl m  jï p lj, jj  Ù   p-m63. I ­  óČ p „ï ” ó  -54 TmČ, . 48.

55 M. P, Wspomnienia rozwodu dzieci i mÙodzieČy w narracjach ich dorosÙych dzieci, [:] A. RČÚ (.), Rodzina we wspóÙczesnoïci, WÙ 2009, . 297.

56 R. Cl,Does divorce hurt kids?, hĴ p://.m.m/m/m/l/0,9171,1001707,00.hml, 26.12.2012. 57 M. P, Radzenie sobie dzieci…, . ., . 177.

58 E. WÙ, . ., . 48.

59 J. C, DorosÙe dzieci prawnie lub emocjonalnie rozwiedzionych rodziców. Jak uwolni° si¿ od bolesnej przeszÙoïci?, W 2010, . 29.

60 M. P, WpÙyw rozwodu rodziców na ich dorosÙe dzieci. Przegl­d badaÚ, „R A” 2010, . 158. 61 S. Bll, J. Wll, . ., . 44-45.

62 E. WÙ, . ., . 46. 63 H. Smh, . ., . 185-186.

(8)

64. MČ óČ,  M. B °, Č  j   pÙ lČ  Čm

p-  , j pl   m j 65.

Wsoninia dou rodzinngo i dziiҞsta dorosҝyh osÓb z rodzin rozidzionyh J Ù J. B­l  jj plj  1999 ., „plm pÙ  ó  Ù Č h    m  Ù  ”66. J  h lh ï°  p Ùh  ph­h   -h Ù Č p  (Ùó -h). Spïó ­Č l-h plj ­h j p,  ¿ï° j ¿  h pmh  p-Ùï,   mj  h m fj  óČh fh Č. M. P ppÙ  j mj­  l    ó  Č Ùm h . W m l pÙ ó (m¿ 20  35 .Č., l ¿­h   pj­ E E –  p j Ùï)  pm m   ó Ú. Z l  , Č , ó ïÙ  ó   plm l lh l­ j Ú   p (­Ċ Č p pjm ¿  ó)   p, lh m  p m p j  ó,  p-j  Ú67. J. B­l Ù  h h, Č , ó pČÙ    - h ó, ­  pm¿  ­Č Č  Ùï. W  (40   60 m¿Č, m¿ 30  40 .Č.) ïl p ¿ï,  ¿ï° Č h (96%),  lï (94%), mï° (92%),  Č   p j ï. Z­ l ó h Ù „ó h ó j ¿ ¿-ï j ml Ú” (96%)  pmÙ  ï  m¿ ó (76%)68. P  Ù M. P, ój  (DÙ D Rh Ró) Č  Ù­ Ùï­ pm¿l   -ó,   m Ú  fmj   m  j l Ú,  j  h pÙ ¿  m69. O, óh  l ¿,  l   ml¿m  pml¿m ( 3 .Č.) pmÙ p m m¿, m Č Ú  jlČ­ ¿. Mj­  mÙ pm,  m j m ¿  pÚm, pm  p­, h°  Ù, Č ï  m Ù. O   pm¿j­ l m¿ m70. Sól l Ú pmj­ m , óh  l ¿  p lhlm j  h  pm j  mó. O  Čmj­ m   mjm Č, pm h. N pj­ ó ó j l  p, mï  h h ° -64 H. C, . ., . 37.

65 M. P, Radzenie sobie dzieci…, . ., . 178.

66 B. Mj, Trauma dzieciÚstwa w rodzinie rozbitej. Diagnoza i strategie pomocy, „P SpÙ”, 2012,  1(43), . 39.

67 M. P, Dom rodzinny…, . ., . 164-167. 68 M. P, Wspomnienia rozwodu…, . ., . 293. 69 TmČ, . 293.

(9)

h m ­h. L p¿  m m mÙ j  p Ù-h pó p – h ­Ċ  (ó l ¿   °). R  l m p pÚ,  Ùl h p Ùj ï, p  j ïl m­ m° j¿   p mj l h-Ú j­h,   h l,  lh lj,  ï j pÙ ČÚ71. W  ,  m p ¿ j¿ïj m¿Č. Nj Ùh  h ó pj­ óČ m¿ m j j p -  m¿Č. M¿Čm Ù Ùó    ï „ p m¿h p, m¿h mó”72. W h pp ¿  jm  ­    –  lm mm l j hÙp,  óm l j j l . K pïlÙ m j­­ m mČï°  j pÙ, mÙï, p mjl  p. J j­ l , ï° j  Č ó mČ m°  j  jj pjï  Ùj pÙï  mČ Č°  jj póĊjh h pó Čh (p  ¿ pm pjm p j). O lj ó pl  Ù°  lj m-m¿h. Oj  pÙj  pj ó, Č j  j m-Ùï, m  mÙï h m¿Č. K ph­  m h ó  mÙ pï  ï°, m mČ °  mÙï°  ° l  j-mj jj pj. T Č j­  h   ­. B pj     j mČ p° Č  p pÚ  fï°  ljh  m m¿Čm. Oj m óČ l pÙ  Ù ¿   m ï  . W h  mÙ óČ  ¿p  ó j  pm mlj  j , ó mČlÙ m – j ­Ù – Ùj   mlm Č73.

Dorosҝ Ӑyi osÓb z rodzin rozidzionyh

DÙm Čm  h p ­Č j ¿ l ,  jïl jČ pjmj­  m,  pČ pj­ ¿  pÙï  pmh  Ú, ­Ċ – p j  pp Ú ­h  ó –  h p-h p pÙÚ,   plh hh. Z Ú Jóf B­l , Č  l¿ p ­ f Č ( - p, pjĊ,  , mÙČÚ, póÙČ l, Č lhl, ï) Ù  pm p     ó. …  -pó  Ù   pÙ  ó  j Č. Njlj  j  ï  ­  f ï h ( 80- %), ól   Ùj  ( 78- % ó h). P pÙ    h  Ùï ¿¿Ù p lhl (64%),  Č mÙ plm  p (66%), mÙČÚ (62%)  f lj (62%)74. 71 TmČ, . 170-175.

72 M. P, Znaczenie obecnoïci ojca w narracjach DorosÙych Dzieci Rozwiedzionych Rodziców, [:] L. AlÚ, E. J-Rm (.), Wychowanie w rodzinie. Tom III. WspóÙczesna rodzina w sytuacji zmiany, Jl Gó 2011, .123.

73 TmČ, .125-130.

74 J. B­l, Skutki rozwodu rodziców- z perspektywy dorosÙego Čycia, „R jl ” ( jl-  pljl-), 1999, Tm XI, . 181.

Cytaty

Powiązane dokumenty

Referring maximum strength of FSW joint to tensile strength of parent material, load capa- city of FSW joint was determined, or in other words, efficiency of

characteristic feature of these new problems is that while regular behavior of solution at the limits of the integral equation may be required on physical grounds, the

być tylko słowem lub by jego specyfika miała wyczerpywać się na tym, że jest on veibum visibile.S2 Jakkolwiek słowu należy z konieczności przyznać tak

Die zwei bekannten ostkleinpolmschen, weit von sich entfernten Funde und das gänzliche Fehlen ähnlicher Funde weiter ostwärts sind ja genügende Beweise für die Unhaltbarkeit

Był to dla muzeum ostrowieckiego rok ju­ bileuszowy - 30 lat temu, 6 grudnia 1966 roku, odbyło się jego

Marek Jończyk przedstawił wyniki badań nad kasztelanią tarską (s. kasztelania była kluczem dóbr biskupich, ale nie można wykluczyć, że wcześniej przej­ ściowo

Katalog źródeł trudności edukacyjnych dzieci z rodzin rozwiedzionych przedstawia się następująco (od 31,3% do 3,7%): brak czasu dla dziecka, negatywne przeżycia

U człowieka w każdej komórce (poza erytrocytami) występuje od kilkuset do kilku tysięcy mitochondriów, każdy niesie kilka cząsteczek małego, kolistego mtDNA zawierającego jedynie