Kazimierz Grążawski,Andrzej Kola
Radoszki, gm. Grążawy, woj.
toruńskie. Stanowisko 2
Informator Archeologiczny : badania 17, 211-212
a n
-a iS h S Z k l, e n , OrąZ-awy H u t· un He 1 1 о · a l t * w oj. tn r u d a k l* « B ro d n la y d la a o w la k o В
Bad as l a p r o w a d z ił m gr K a z im ie rz O rą la w z k l, Ко» ■ u l Va* t e a b y ł d r d a d r z e j K o la· F in a n so w a ł K Z w T o rn * In . D ru g ! / on t a t a 1 / we 30» b a d a d . O rddek sto ż k o w a ty / p o o l . XV · . / . O olau d r u a la g o a n a o a u badad b y ło p a ł a * , г т р о л л ю U zabudowy w e a ę t n n a j 1 u S o l S l a s l e oh roo со- lo g 11 w z g lę d n e j o b i e k t u . Z a ło ż o n o ł ą o z a l · 3 wykopów badaw czych o » w ią lu ją o y o h d o u b ie g ło ΓΟΟΙ* у oh 3 wykopów z lb k a liz o w a a y o h » p ó łn o c ą * J s t r e f i e m ajd an u g ró d k a .
Wykop 1 /0 3 o w ym laraoh 4 z El в unytnonuny z o a t a ł obok wykopu j / f l ł ρ ο ,ζ ο r i a j ą o » l a ja k o Jago p o w la r z o h a lę w o a l u uehw yoanla c a łe g o a a r y a u o d k ry te g o w u b ie g ły m ro k u o o d p lш L o ie a la dom ostw a- -k u k a i .
U k ład s t r a t y g r a f ło z a у pod o bay, J a k a ublafełym a a s o a l a i p o z d j ę c i u turnusu w y s tą p iło rumowluko c e g ły i p r z a p a l s a o j p o ła p y p r z e aa r a t a lo s * d la d a m l a p a la n lz a y
o
d o ln y oh p a r t l a o h p r o f i l i , IliąZazoSÓ rtsa o w isk n , a tym samym głębokoSÓ p o d p i n a lo z a o la ,w y n o e iła o k o ło 130 o a . P ra y s p ą g u w arstw y l l o k a - liz o w a n o p r z e p a l o n ą b e lk ą d ra m ila n ą z za o b o a a n ą f ragm ant a r y o z n le S o ln e k ą z p r z e p a l o n e j p o le p y , p r z y - 1*g a j ą c ą od z e w n ą trz do d o la n y p o d p iw n ic z e n ia . Za w a rt od i k u ltu ro w ą tw o rz y ł t a s o s p d ł k i l k u s e t f r a g mentów e a r a m lk l a i s a j i o o g l a a t a j /w m n ie j w ię c e j je d n a k o w e j p r o p o r c j i l l o S o l o w · ] / 1 k i l k a d z i e s i ą t• еЗвтр Lorzy gw oździ t e la s u у e h , k i l k a ćw ieków , k łó d k ę ż e la z n ą 1 k i l k a ' fragm entów o k u ć , p o n a d to Z g r o ty b a łtó w do k u sz y z tr z p i e n i e m o ra z I Ł o u e fra g m e n ty s t e p u m e t a n - u ra z u T - / M a t e r i a r « a n a l i z i e u h o m lc z a e j/,
Wykop 2 / 83 o w ym iarach J i 7 > » lo k a liz o w a n o ró w n o le g ła d o wykopu Λ / Ά , a p r o * top a d ln do wykopu 2 / 8 2 ,a d i i a o d k r y to w ubieg ły m s e z o n ie k a m ia n s ą ław ą fundam entow ą. Wykop ów p o a w o lił n a od k ry ć t a ławy kam ienne J w o a l H-S w s a r o t > lku p ó Ja o on o-wa oh od» Im g ró d k a . Z edoktttsn to n a a o w b ie lą c y m s s z o a i a O lą g ław y a a p r z a a t r z a a l o k u ła 7 * , J a d y a le w Środkow a) p a r t i i ław y b ra k b y ło k a m ie n i -
u b y te k spowodowany zapew ne za i s z c z e n i s a o b i e k t a .
Wera twa rum ow iska z a l e g a ł a tam bezpodrw dnlo pod htaeuaam 1 o s i ą g a ł a tam * i* w ie lk ą stosunkow o m lą k - azo ó ó a lą g a ją o ą o a 2D - 30 om obok k o n s t r u k c j i k a m ie n n a J.
Ława fundamen town u ło ż o n a b y ła z dwu rządów p o Jady un zy o h k a m ie n i m a le g a ją o y o h be »pod rad a Lo n a g l i - a i a o t e j p o d sy p c e - s ta n o w ią c * ! p łn e z o z o ch ro n n y o b ie k tu / u lw a r d a a u i* m ajd an u i o b a J S o ia z a /u d o w a ^ ·
Wykop V B3 - » wym iera oh 1 : 1 ] ■ t p o s t a o i rowu soadazow ago z a ł ó ż c i e n a o a l П-Z m a jd a u a w Jego p o łu d n io w o -w sc h o d n ie j o z ą S o i. O d k ry ty w nim u k ła d s t r a t y g r a f i c z n y n i* w ok any wał n a ła d n e S ia d y zabudowy a t a j c z ę i o l o b i e k t u . J e d y n ie a z a c h o d n ie j c z ę S e l wykopu a a wywokoSoi domniemanego " w a jd o ia " n a g ró d e k z lo k a liz o w a n o n i e w i e l k i e rum owisko d ro b n y c h k a m ie n i po ln y oh n i e w yk an o jąee o s iow ego u k ła d u . Wydobyto k l l k a d i l e e i ą t frag m en tó w o e re m ik l s iw e j i c e g l a s t a j , p o n a d to k i l k n d * ł o s i ą t g w o i d t i . a i i k a okuć 1 g r a t a t r s o ł y do Łuka / b ą d t l e k k i , j k u e s y /, k i l k a b a k ó w i i où* a a l a n u y .
Wykop 4 / 8 3 o wy mi a r * oh 2 z 7 в n a ło ż o n o w p n l u d a ło eo -zao h o d n i* J c z ę S o i m ajd an u , I * w iązy wał aa w y s tę p u ją c ą w nim s y t u a c j ą s t r a t y g r a f L o z a ą do z a r e je s tr o w a n o J w wykopie 1/8 3.
U k ład n a w a r s t w i l i p o z w o l i ł s t w i e r d z i ć l e t a l e » le 3 k o le jn e g o z ab u d o w a n ie a a o b le k o lw , k tó r e g o r e l i k t y p o d p i n l o z e o i n e i ę g a i y g łę b o k o S o l 130*150 om. Spąg wnrstw y rum o w inko we J n t a n o a l ł a l a t e n c y « * w ar- s t e e k * s p a l e n i z n y , Z a a a rto S ó k u ltu ro w ą e ta o owi 2 n e a p ó l k i l k u s e t frag m en tó w c e ra m ik i e l a e j i c e g l a a - ka J o r a z k i l k a d z i e s i ą t g w o ź d z i, k i l k a o k u ć , baków , 1 n ó ż l e l a Zn y z zaohoaaeym okno lam brązowym
pochw y, o s e łk a z łu p k u o r a z p l a r So l e ń s r e b r n y ^ l e » t e ty , n i s z a n a k a m ie ń s z la c h e tn y b y ła p u s t a - c; lelo w o u s z k o d z o s a /.
Wykop 5 / 8 3 - z a l o t n y dodatkow o w n a ro t a l k u p ó ło ос» o-we oh od» i o o w ym iarach 1 I 3 w m ia ł o k r a S l ld k o * ty n o n o Ję kam lw anaj ław y fu n d am en to w aJ, l i e a t a t y , acm daz n i * p o t w i a r d z t ł p r z y p u s z c z e ń o z a l e g a n i u a a s k r a j u m a jd a su k a m ia n i. Ha t a j p o d a t a n l a można w sloskow aó o o b a u n lę o ln s i ę m am aętrznyob S o la s g ró d k a , / c i ą g ł e p o d o ry w w n la/ o sp o ro J » t r o m i i n i e . U bytek S o la n spowodował z n ia a o z a n l* w /» ław y p r z y z e w n ę trz n y c h k r a ń c a c h m ejd aau s t o i k a . Z lo k a liz o w a ło tam k l l k a n a S o i e fragm entów o a r a m lk i 1 k i l k a e g z e m p la rz y g w o ź d z i. S t r a t y g r a f i a - J a k w wykopią 2 /8 3 .
i a a l l z a s t r a t y g r a f l o z a a o r a l m a t e r i a ł ruchom y, u zy sk an y z Je d n o ro d n eg o o h r o a n lD g lo a a l· z e s p o łu k u l tu e o weg o p o z w a la ją o k r a i l l ó o s a e u ż y tk o w a n ia o b i e k t u s * początk o w a l a t a XT w ie k a . Budo wo o b ie k tu n a s t ą p i ć m u s ia ł* z a p a m * w n e lą z k u z Badaniam i a la m sk lm l w 14P2 i a 1*oą r , n a rz a u z
a i s
-f a u k o a * S t a l i n e o , nn p o d a ją ś r ó d . * p i s a n i . ś l a d y s p a lo n y oh ś o le a zabudowań 1 w y z tę p u ją o e rumowla-fcm ca Elan o 1 p rz e p a łó w a p o l i p a w e k sz u ją a · z a le z o z e a l e o b l a k t u pożarom · M ie w ie lk lo a a s y o a n la o b la k tu m a te r ia łe m o e ra m lo ia y m p r a y w z g lę d n ie Jad o p i l t a j ja g o a t y l l a t y o o 1 t a o b a o l o g l l w y tw a rz a n ia w sk azu je pod ra d a lo a a k r ó t k o t r w a l e u ż y t k o a u l * g ró d k a . S to s u k o w o a l k ł a l i b i d z n a le z io n y c h p iż s d m lo tó w wypo-
j a t e a l n w a w trz a , o s p r z ę t u , a z r z ę d z i , i t p . w s k a z u j) o e u p r z e d n i· o p u azo zsm ls o b la k tu p r z s z w ło ś o l- o i a l a wo ba o z b l l ż a j ą o o g o s i ę o l s b a z p l o o z a i d - t · · , b ąd ś s a o g r a b i a a l # go p rz e d s p a la n ie m . S z c z e g ó ł o wy oh d a r y oh d o ty o z ą o r o h a ^ y s t a n o j i i z n i a z o z s n i g g ró d k a d o s t a r c z a j ą ń r ó d ł a p iw a n e . K ra · fu n k c jo n o w a n ia o b ie k tu w lązaó m ożna z w y d a rz e n ia m i tzw . "w ojny g ło d o w e j" w 1414 ro k u , Wśród id l e s c lo n y c h m i e j s c a - wodo 1 z n a la z c y s i ę t a k i e B adoazki - g d z la szkody w ojanna w y n io sły од l e j n lZ 1 /2 w si s a m i e s z k a ł i j . B a d a n ia w K aóoszkaoh p o z w o liły a z p r je o ro w e a re m l· r e k c a ■ t r u k o j 1 zabudowy w w n ę tr z c a j m ajd an u ker c a . Z n ajd o w ały s i ę t*m t r z y z a b u d o w a n i· o d d z i e l n i · posadow iono ■ iooan t r a l e le a » m a jd a n ie , w s z y s tk ie p o d - p lw n lo a o e o n a fełębw kośd o k o ło 1JÛ -150 om, F isrw a z y z n io b t o p n w f o p o d o b o ls w ieża d r e s s i o n s p o sa d o w ione n a k a m ie n n e j ła w ie fundam entow ej w p ó łB o o o o -w so h o d a iz J o z ę i o l m ajdanu / n a r o ż n i k / o p o d s ta w ia k w a d ra tu 7 z 7 m.
Drugim z a b u d o w a als-i b y łe k u d n i a , a a ł o ż o s a □ e p l a n i e p r o s t o k ą t a 5 Z β m a z a g ł ę b i a n a swym pod piw» Leże n iem n a g łę b o k o d ó o k o ło 150 om, P iw n lo · t a zbudow ana b y ła z b e le k d re m iia n y o h k ła d z io n y c h c a z r ą b , o b le p io n y c h od z e w n ą trz g l i n ą / p o l e p ą / , i d ą c y m ogły byó c z ę ś c io w o zbudowane z c e g ł y , l a oz z a s a d n ic z a c z ę ś ó p o c h o d z i z p l e on k o w a ls k ie g o - zapew ne z Jego k o m in a, n a z ie m n a C lę 46 k u i o i zbudowana b y ła w k o n s t r u k c j i sz eohuloow * J, o a co w sk a z u ją d u ża l l o ś ó p r z e p a l o n e j p o le p y z c h a r a k te r y sty c z n y m i odciskam i d o ia n a k dom ostw a. T r z e c ia z a b u d o w a n i· o c h a re k to ru e m ie s z k a ln o - magazynowym zbudowano w o z ę ś c l po - lu d sL w o -zsch o d n l e j m ajdanu] p o s i a d a ł o o do p i a o i o ę z a g ł ę b i a n ą ο a o k o ło 1 3 ° on o wymiary u podstaw y
w y n o s iły 4 z 6 m. O b s ts ilę o is s i ę , n z p r z e s t r z e n i wieków, stoków s t o l c a n i s p o z w o liło n a uohw yosnls e w e n tu a ln e ] p a l i s a d y - p ł o t u a a s k r a j u m sjd a a u .
a ea su n u jąo , b a d a n i· a a gródku p o zw o liły n a odkrycie nowego, a le z a u e g o d o tąd oe Żisml Ohełm- o k te j DbroanegD grodu ryoarsklw go. /w s e n s ie zabudowy w e a ę t r z n e ] / , System zabudowań o e h a ra k te rz a
go spod z rem o-m ieszkalnym usytuowaayoh a ia c s n t r a l a l a z wolnym majdanem - podwórcem su g e ru je m in ia tu rę
z a ło ż e n ia zamku, /n a ro ż n a w ie ż a /. J e s t to wlęo odmienna k o n cep c ja z a ło ż e n ia w ie js k ie j r y c e r s k ie j
s ie d z ib y o b ronnej w porów naniu choóby dc S ło sz e e /n iu n b ro c n y dwór dwukoodygnanyJny na w y n ie sien iu
moren cnym z system u umocnień - w ału i f o s y / czy F ls m lą t /w le lo k o n d y ^ a c y Jna wieża m loszkaln o-nbrnn- s a c s kopca z p a l i s a d ą u Jegn k u lm in e a ji/, w » a z c te Pyńska /sv ste m zabudowań n a wzgórzu morenowym sugerującym wczean nirednlow ionzne g r o d z is k ^
Z a s a d n ic z y t r z o a badań w B al o s i k a c h z a k o ń c z aa o . P o z o s t a ło je d y n ie p r z e b a d a n ie f o s y p r z y p ó ł nocnym s t o k u g ró d k a , oo z a m ie rz a s i ę wykonań p r z y pomocy w ie r c e ń w c e l u p e łn e g o ro z p o z n a n ia fo e e y la ta r a s u j ą c e g o a a s z a ł o ż e n i · . P rz e p ro w a d z o n e w o k o lic y o b l a k t u p o o z iś tiw a o la p o w ie rz c h n io w e p o z w a la ją e a s t w i e r d z e n i a i s t n i e ć l a /o s a d n ic tw o w i e j s k i e / w y stę p o w an ia oe r a ń l k i śre d n io w ie c z n e j , a n i k ł a ś la d y rud d a rn io w y c h n a podm okłych łą k a c h o r a z c o b l i s k i e J e z i o r o S a m io sk ie / о к . 1 ,5 km a a p ó łn o c od g ró d k ą / b y ły p o ś re d n im śró ń łe m u tr z y m a n i· o sa d n ik ó w . Wied omem bowiem J e s t , że K leukon S te in w s g s o trz y m a ł w 1402 r . p raw o w olnego ry b o łó w stw a o · wspomnianym Je z Lorze z n a d a ń K a p itu ły C h e łm s k ie j.
M a t e r i a ł y z p r z e - o s t a ł y z ło ż o n e w Muzoш B e g ia n s ln y a w B ro d n ic y ,
MADZIKOWO STA 3D p a t r z w czesne J ra d n lo w is o z e w oj, p ł o c k i e
S ta n o w isk a " O a lk "
B iu ro Badań i Dokimioz t e o j l Z abytków w T a rn o b rz e g u
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr M arek F l o r e k , Fl',w >snw ał B31DZ w T a rn o b rz e g u . P ie rw sz y se zo n badań / p o p l i e rw ie od 1970 ? ./. K o ś c ió ł i k l a s z t o r / X I I I - 3ΓΤΙΙ w . / .
W z w ią z k u z p ra c a m i remontowymi p r z y k o ś c i e l e pw. św. J a k u b a 1 k l a s z t o r » « D anin ik o n ów p r t a p powadzono bad s a l * r a t a w ale* · o r e s o b j ę t o n a d z o ra m i p r a c e z ie m n e , W wyki®!* Г/ВД o w ym iaraob 4 z 5 a , p r z y le g a ją c y m od p o ł u d n i · d o z o a j d u j ą o a j s i ę pod n ie la tn i e jncym p e ile s z o a e n lo m z * rożnym SAMOWI S3Z
w oj. t a c o o b r z e s k i·
