View of The Stauropegial Monastery in the Code of Canons of the Eastern Churches

Pełen tekst

(1)ROCZNIKI NAUK PRAWNYCH Tom XXV, numer 3 – 2015 DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rnp.2015.25.3-7. TEODOR (TARAS) MARTYNIUK. MONASTER STAUROPIGIALNY W KODEKSIE KANONÓW KOCIOÓW WSCHODNICH . POCHODZENIE I HISTORYCZNY ROZWÓJ POJCIA STAUROPIGII. Staro

(2) ytna czynno zakadania nowego klasztoru zawieraa w sobie obrz d postawienia krzy

(3) a na miejscu przyszego otarza w sanktuarium wityni, którego dokonywa biskup. Ceremonia ta nazywaa si stauropigia, czyli ustanowienie krzy

(4) a. Je

(5) eli krzy

(6) przekazywa patriarcha, ustawiajc go osobicie lub przez swojego delegata, to wtedy taka stauropigia nazywaa si patriarsz, a ze wzgl du na taki przywilej klasztor ju

(7) nie podlega miejscowemu biskupowi, lecz bezporednio i cakowicie podporzdkowany by patriarsze1. Trudno jest wyznaczy czas pochodzenia przywileju patriarszej stauropigii. Pierwsza wzmianka o niej si ga ko ca szóstego stulecia, jednak najprawdopodobniej jest to pocztek ósmego stulecia2. Bizantyjski zbiór praw Epanahohis z ko ca IX stulecia wyranie mówi o prawie patriarchy do nadawania przywileju stauropigii3. Znany bizantyjski kanonista Teodor Balsamon ( wiek) nazywa patriarsz stauropigi „staro

(8) ytnym kocielnym zwyczajem”4. W redTEODOR (TARAS) MARTYNIUK MSU – biskup pomocniczy Archieparchii Tarnopolskiej Ukrai skiego Kocioa Greckokatolickiego (Ukraina), wykadowca w Papieskim Instytucie Studiów Wschodnich w Rzymie; e-mail: erm_teodor@yahoo.it 1 Por. P. DE MEESTER, De monachico statu iuxta disciplinam byzantinam (Codificazione Canonica Orientale, Fonti II, fasc. X), Typis Poliglottis Vaticanis 1942, art. 20 § 1, s. 10, 119; art. 20 § 1, s. 11, 146-147. 2 Tam

(9) e, s. 120. 3 Tam

(10) e, s. 120-121. 4 PG 137, 99..

(11) 130. TEODOR (TARAS) MARTYNIUK. niowieczu przywilej ten by praktykowany dosy szeroko. Wiele stauropigialnych monasterów mia Patriarcha Konstantynopola, który korzysta z tego prawa na Wschodzie nawet poza granicami swego patriarchatu. Stauropigialnymi mogy by zarówno klasztory m skie, jak i

(12) e skie. Patriarcha podtrzymywa relacje ze swoimi klasztorami, które znajdoway si w stolicy albo blisko niej za porednictwem wielkiego sakellariya, a z tymi, którzy byli oddaleni – przez egzarchów5.. . PRZYWILEJ PATRIARSZEJ STAUROPIGII WE WSPÓCZESNYM PRAWODAWSTWIE WSCHODNICH KATOLICKICH KOCIOACH. Kodeks Kanonów Kocioów Wschodnich (KKKW) dzieli klasztory na trzy grupy: na prawie papieskim, na prawie patriarszym i na prawie biskupim: „Monaster jest na prawie papieskim, je

(13) eli zostanie erygowany przez Stolic Apostolsk lub uznany za taki jej dekretem; na prawie patriarszym, je

(14) eli jest stauropigialny; na prawie eparchialnym, o ile zosta erygowany przez biskupa i nie otrzyma uznania Stolicy Apostolskiej” (kan. 434). Otó

(15) , stauropigialnym jest monaster na prawie patriarszym, który jest podporzdkowany miejscowemu biskupowi, ale bezporednio podlega patriarsze6. Oczywicie, w tym znaczeniu jest mowa o monasterze, który znajduje si poza eparchi patriarchy. W przypadku stauropigii nie chodzi tu o odebranie monasteru wadzy miejscowego biskupa, a raczej oznacza przywilej nadany patriarchom, który pociga za sob skutek w postaci bezporedniego podporzdkowania7.. 5. Por. P. DE MEESTER, De monachico statu, art. 20 § 5, s. 128; S. CONGREGAZIONE ORIENCodificazione Canonica Orientale, Ottava plenaria, Schema dei canoni 487-725 (C.I.C) “De Religiosis” et „De Laicis”, Tipografia Poliglotta Vaticana 1939, s. 119-131; . , *; <=* >*?? + @Y [\ @ ] \[[[ (8421204), <. 2, Sankt-Petersburg 2003, s. 291-292; C. PUJOL, La vita religiosa orientale. Commento al Codice del Diritto Canonico Orientale (canoni 420-572), Roma 1994, s. 148-151. 6 Por. G. NEDUNGATT, Glossario dei termini principali usati nel CCEO, w: Enchiridion Vaticanum, t. XII n. 910; C. PUJOL, La vita religiosa orientale, s. 63, 137-138. 7 D. SALACHAS, Istituzioni di diritto canonico delle Chiese cattoliche orientali, Rom 1993, s. 337; TENE, La vita consacrata nel Codice dei Canoni delle Chiese Orientali (CCEO), Bologna 2006, s. 90-92, 163-165. TALE,.

(16) MONASTER STAUROPIGIALNY W KODEKSIE KANONÓW KOCIOÓW. 1.. 131. Ustanowienie monasteru stauropigialnego. KKKW w kan. 486 § 1 ustanowienie monasteru stauropigialnego reguluje w nast pujcy sposób: „Patriarcha z wa

(17) nej przyczyny, po zasi gni ciu zdania biskupa eparchialnego oraz za zgod staego Synodu, mo

(18) e w akcie erekcyjnym przyzna monasterowi sui iuris status monasteru stauropigialnego”. Aby patriarcha lub arcybiskup wi kszy (KKKW, kan. 152) w akcie ustanowienia monasteru sui iuris, poza granicami swojej eparchii, ale w granicach terytorium Kocioa patriarchalnego (KKKW, kan. 78 § 2), móg nada mu przywilej stauropigii, ustawodawca stawia nast pujce wymogi: 1) Powa na przyczyna. Przez powa

(19) n przyczyn trzeba rozumie duchowe dobro samego monasteru, jego posug i znaczenie dla caego Kocioa patriarchalnego, dobro apostolatu itp. Prawo oceny, czy przyczyna jest powa

(20) na, nale

(21) y do patriarchy; 2) Konsultacja z biskupem eparchialnym. Patriarcha powinien powiadomi biskupa o swoim zamiarze i wysucha jego opinii. Dla wa

(22) noci dekretu patriarszego nie wymaga si zgody biskupa; 3) Zgoda Synodu staego. Dla wa

(23) noci aktu ustanowienia monasteru stauropigialnego wymagana jest tak

(24) e zgoda Synodu staego. Trzeba zaznaczy ,

(25) e wycznie patriarcha i arcybiskup wi kszy maj prawo nadawa przywilej stauropigii – kan. 435 § 2 stanowi: „Erygowanie monasteru stauropigialnego jest zarezerwowane Patriarsze”. Przed erygowaniem takiego monasteru patriarcha, je

(26) eli uwa

(27) a za potrzebne, mo

(28) e wysucha tak

(29) e opinii przeo

(30) onych monasterów w pobli

(31) u8. 2. Kanoniczne skutki przywileju stauropigii 2.1. Prawa i obowizki patriarchy (arcybiskupa wikszego) W sprawach dotyczcych wewn trznego zarzdzania i dyscypliny zakonnej w monasterze stauropigialnym patriarcha i arcybiskup wi kszy maj takie same prawa i obowizki, jak eparchialny biskup w odniesieniu do monasterów na prawie eparchialnym (KKKW, kan. 414 § 1), czyli:. 8 Por. C. PUJOL, La vita religiosa orientale, s. 147; W. BECKET SOULE, The Stauropegial Monastery, „Orientalia Christiana Periodica” 66 (2000), s. 165..

(32) 132. TEODOR (TARAS) MARTYNIUK. 1) Ma prawo zatwierdza regu monasteru i jej zmiany, wprowadzane zgodnie z przepisami prawa, z wyjtkiem tych, które zostay zatwierdzone przez wadz wy

(33) sz, czyli Stolic Apostolsk. 2) Ma prawo udziela w szczególnych wypadkach jednorazowej dyspensy od tych przepisów, które wykraczaj poza wadz przeo

(34) onego, kiedy on o to poprosi zgodnie z prawem. 3) Ma prawo odbywa kanoniczne wizytacje albo wizytowa za ka

(35) dym razem, gdy uzna to za waciwe. 4) Ma prawo wizytowa szko , która otwarta jest dla wasnych czonków monasteru stauropigialnego (KKKW, kan. 638 § 1). 5) Ma prawo udziela wi ce czonkom monasteru stauropigialnego albo zdecydowa , któremu biskupowi przeo

(36) ony ma przekaza litterae dimisorie do wi ce (KKKW, kan. 472). 6) Peni wadz sdownicz w stosunku do mnichów9. 7) Przewodniczy na posiedzeniu monasterskiej rady, która wybiera przeo

(37) onego i przeprowadza czynno ustanowienia wybranego igumena (KKKW, kan. 443 § 1) itd. Ponadto we wszystkich wypadkach, które dotycz

(38) ycia monastycznego, gdy przepisy Typikonu odsyaj do decyzji biskupa eparchialnego, w monasterach stauropigialnych Typikon odsya do decyzji patriarchy, który dla danego monasteru wykonuje funkcj miejscowego hierarchy (KKKW, kan. 101, 486 § 2). W Boskiej Liturgii i Liturgii Godzin – w miejsce biskupa eparchialnego wspomina si patriarch (KKKW, kan. 486 § 2)10. Prawa patriarchy (arcybiskupa wi kszego) w granicach monasteru stauropigialnego dotycz: 1) mnichów, którzy do niego nale

(39) ; 2) nowicjuszy, kandydatów i osób, które na stae przebywaj w monasterze w dzie i w nocy, na przykad, ze wzgl du na studia czy prac ; 3) inne osoby, zwizane z monasterem, podlegaj patriarsze czy arcybiskupowi wi kszemu tylko w tych sprawach, które dotycz ich funkcji lub urz du11.. 9. Por. J. KAOWSKI, Prawo o instytutach

(40) ycia konsekrowanego wedug Kodeksu Kanonów Kocioów Wschodnich, Warszawa 1994, s. 138-139; W. BECKET SOULE, The Stauropegial Monastery, s. 166. 10 Por. P. DE MEESTER, De monachico statu, art. 20 § 7, 1º, s. 10; W. BECKET SOULE, The Stauropegial Monastery, s. 166. 11 Por. J. KAOWSKI, Prawo o instytutach, s. 138-139..

(41) MONASTER STAUROPIGIALNY W KODEKSIE KANONÓW KOCIOÓW. 133. Trzeba podkreli ,

(42) e w codziennym

(43) yciu wewn trzna dyscyplina monasteru stauropigialnego, jak i ka

(44) dego monasteru sui iuris, jest regulowana przez Typikon oraz wy

(45) szego przeo

(46) onego, natomiast patriarcha lub arcybiskup wi kszy w monasterach stauropigialnych nie mog wypenia funkcji przeo

(47) onego mnichów: „Tytu przeo

(48) onego mnichów i innych osób zakonnych nie przysuguje Hierarsze miejsca ani Patriarsze, z zachowaniem kanonów, które Patriarsze lub Hierarsze miejsca nadaj wadz nad nimi” (kan. 418 § 2). 2.2. Prawa i obowizki miejscowego biskupa eparchialnego Nie zwa

(49) ajc na to,

(50) e monaster stauropigialny nie jest czstk eparchii, a znajduje si na terytorium jurysdykcji patriarchy i patriarcha wzgl dem niej wykonuje funkcje miejscowego biskupa, KKKW ustanawia nast pujce przepisy: 1. Kodeks chroni wadz hierarchy miejsca, na terenie którego znajduje si. monaster stauropigialny, w nast pujcych kwestiach (KKKW, kan. 415 § 1)12: 1) publiczna celebracja Bo

(51) ego kultu; 2) przepowiadanie sowa Bo

(52) ego ludowi; 3) religijne i moralne wychowanie wiernych, gównie dzieci; 4) nauczanie katechetyczne i liturgiczne; 5) godno stanu duchownego; 6) spraw, które odnosz si do apostolatu. 2. Odnonie do wy

(53) ej wspomnianych zasad, biskup eparchialny ma prawo dokonywa wizytacji (KKKW, kan. 205 § 3, 415 § 2). 3. Biskup eparchialny, za zgod patriarchy i przeo

(54) onego monasteru stauropigialnego, mo

(55) e powierzy mnichom dzieo apostolatu albo obowizki we swojej eparchii poza terenem monasteru (KKKW, kan. 415 § 3). Te sprawy pastoralne nale

(56) do apostolatu eparchialnego i opiek na nimi mie b dzie biskup eparchialny. 12 Por. CONCILIUM VATICANUM II, Decretum de pastorali episcoporum munere Christus Dominus (28.10.1965), AAS 58 (1966), s. 673-696; tekst polski w: Sobór Watykaski II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Pallottinum, Pozna 2002, s. 236-258, n. 35. Por. D. SALACHAS, La vita consacrata, s. 68-69. Jednak inny pogld wyra

(57) a C. Pujol, który twierdzi,

(58) e biskup eparchialny ma wadz nad mnichami klasztoru stauropigialnego wówczas, gdy ich praca duszpasterska wykracza poza granic terytorium klasztoru. W takim wypadku mnisi zobowizani s do przestrzegania przepisów i postanowie ustanowionych przez biskupa eparchialnego. Jednak kiedy praca duszpasterska ma miejsce na terytorium klasztoru, wtedy kompetentn wadz jest patriarcha, który dla tego klasztoru jest wycznym hierarch miejsca – La vita religiosa orientale, s. 70..

(59) 134. TEODOR (TARAS) MARTYNIUK. 4. Je

(60) eli przeo

(61) ony monasteru stauropigialnego otrzyma wiadomo od miejscowego hierarchy,

(62) e mnich dopuci si przest pstwa poza monasterem, to miejscowy hierarcha mo

(63) e ukara go w tym wypadku, kiedy ten mnich b dzie prawnie przebywa poza monasterem i potem do niego wróci (KKKW, kan. 415 § 4)13. 5. W wypadku, je

(64) eliby wróci do monasteru stauropigialnego, hierarcha mo

(65) e go ukara nawet wtedy, gdy zakonnik przebywa legalnie poza domem zakonnym, a póniej do niego powróci (KKKW, kan. 415 § 4)14. W wypadku, gdyby we wspólnocie stauropigialnej wkrady si nadu

(66) ycia, to hierarcha miejsca powinien dziaa w nast pujcy sposób (KKKW, kan. 417)15: 1) przeprowadzi rozmow z przeo

(67) onym; 2) gdyby przeo

(68) ony nie usun tych nadu

(69) y , to on powinien niezwocznie zawiadomi o tym patriarch . 3. Tworzenie konfederacji monasterów stauropigialnych Kilka monasterów stauropigialnych, które nale

(70) do tego samego Kocioa sui iuris, a które znajduj si w granicach wasnego Kocioa patriarchalnego, mo

(71) e tworzy ze sob konfederacj po wczeniej otrzymanej zgodzie patriarchy. Patriarcha natomiast powinien zasi gn opinii biskupów eparchialnych, którzy zainteresowani s t kwesti. Patriarcha ma prawo zatwierdzania statutu konfederacji (KKKW, kan. 439 § 2)16. 4. Zniesienie monasteru stauropigialnego Prawo zniesienia monasteru stauropigialnego przysuguje patriarsze. Do wa

(72) noci aktu znoszcego potrzeba (KKKW, kan. 438 § 1): 1) uzyskania zgody Synodu staego; 2) przeprowadzenia konsultacji z przeo

(73) onym tego monasteru, a w wypadku, gdyby to dotyczyo monasteru, który jest jednym z czonków konfederacji stauropigialnej, to nale

(74) y skonsultowa spraw z gównym przeo

(75) onym konfederacji. 13 C. Pujol pisze,

(76) e hierarcha miejsca powinien powiadomi o tym patriarch . – Zob. La vita religiosa orientale, s. 71. 14 Zob. tam

(77) e. 15 Por. D. SALACHAS, La vita consacrata, s. 67-70. 16 Por. tam

(78) e, s. 102..

(79) MONASTER STAUROPIGIALNY W KODEKSIE KANONÓW KOCIOÓW. 135. Jednak prawo zezwala na kierowanie odwoania do Biskupa Rzymu, które zawiesza moc wi

(80) c dekretu patriarchalnego na czas trwania rekursu (recursus in sospensivo ad Romanum Pontificem). Kan. 438 § 4 KKKW reguluje przeznaczenie dóbr materialnych po zniesieniu stauropigialnego monasteru: 1) je

(81) eli monaster nale

(82) a do konfederacji – dobra przechodz do konfederacji; 2) je

(83) eli nie – dobra przechodz na rzecz Kocioa patriarchalnego. 5. Zniesienie konfederacji monasterów stauropigialnych Likwidacja konfederacji monasterów stauropigialnych na terytorium Kocioa patriarchalnego nale

(84) y do kompetencji patriarchy, który w takim wypadku powinien (KKKW, kan. 440 § 2): 1) otrzyma zgod Synodu staego swego Kocioa; 2) przeprowadzi konsultacj z zainteresowanymi biskupami w tej kwestii; 3) wysucha stanowiska gównego przeo

(85) onego konfederacji. Zarówno tak przy zniesieniu monasteru stauropigialnego, jak i przy zniesieniu konfederacji stauropigialnej istnieje mo

(86) liwo odwoania si do Biskupa Rzymu z takimi samymi konsekwencjami. O dalszym przeznaczeniu wszystkich dóbr materialnych konfederacji decyduje patriarcha za zgod Synodu staego (KKKW, kan. 440 § 3).. . WNIOSKI. Model monasteru stauropigialnego ma typowo wschodni charakter, a precyzyjnie mo

(87) na powiedzie ,

(88) e bazuje na staro

(89) ytnej tradycji bizantyjskiej17. Monastery takiego typu byy najbardziej rozpowszechnione w Kociele konstantynopolita skim. Praktyka ustanawiania monasterów stauropigialnych bya i jest rozpowszechniona w Kocioach prawosawnych. Od pocztku pracy nad kodyfikacj wschodniego prawa kanonicznego zwrócono uwag na tradycj przywileju stauropigii. W 1952 r. papie

(90) Pius wprowadzi ten przywilej do ustawodawstwa wschodnich Kocioów katolickich i poszerzy go na wszystkie. 17 Por. C. PUJOL, Il monachesimo bizantino secondo il MP “Postquam Apostolicis Litteris”, [w:] Il monachesimo orientale (Orientalia Christiana Analects 153), Roma 1958, s. 87..

(91) 136. TEODOR (TARAS) MARTYNIUK. Kocioy wschodnie18. Jan Pawe II potwierdzi t tradycj w KKKW19. Gównym motywem nadania takiego przywileju, jak zostao powiedziane, jest duchowe dobro tak monasteru, jak i caego Kocioa. W monasterze stauropigialnym patriarcha ma takie same prawa jak biskup eparchialny w monasterze na prawie eparchialnym. W ten sposób monaster stauropigialny staje si terenem patriarszym. Dlatego w Typikonie takiego monasteru, gdy chodzi o takie same reguy, jakie zazwyczaj w monasterze na prawie eparchialnym odsyaj do miejscowego biskupa, wadz wy

(92) sz ma patriarcha a nie biskup. Natomiast miejscowemu biskupowi zarezerwowana jest wadza dotyczca pracy duszpasterskiej monasteru odnonie do wiernych eparchii, która oczywicie wychodzi poza granice monasteru stauropigialnego, bo wykonywana jest w odniesieniu do wiernych, którzy przynale

(93) do danej eparchii. Wewn trzna dyscyplina monasteru oraz zarzdzanie monasterem, tak jak w ka

(94) dym innym monasterze sui iuris, s sprawowane wycznie wedug regu ogólnego ustawodawstwa Kocioa powszechnego, decyzji Synodu Biskupów Kocioa Patriarchalnego i Typikonu.. BIBLIOGRAFIA RÓDA PRAWA. Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus (25.01.1983), AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317; tekst polski w: Kodeks Prawa Kanonicznego, przekad polski zatwierdzony przez Konferencje Episkopatu, Pallottinum, Pozna 1984. Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus (18.10.1990), AAS 82 (1990), s. 1033-1363; tekst polski w: Kodeks Kanonów Kocioów Wschodnich promulgowany przez papie

(95) a Jana Pawa II, Gaudium, Lublin 2002. PIUS XII: Motu Proprio Postquam Apostolicis Litteris de Religiosis, de Bonis Ecclesiae Temporalibus et de Verborum Significatione pro Ecclesiis Orientalibus (9.02.1952), AAS 44 (1952), s. 65-150. S. CONGREGAZIONE ORIENTALE: Codificazione Canonica Orientale, Ottava plenaria, Schema dei canoni 487-725 (C.I.C) „De Religiosis” et „De Laicis”, Tipografia Poliglotta Vaticana 1939.. 18. PIUS XII, Motu proprio Postquam Apostolicis Litteris de Religiosis, de Bonis Ecclesiae Temporalibus et de Verborum Significatione pro Ecclesiis Orientalibus, 9.02.1952, AAS 44 (1952), s. 65-150, kan. 8 § 2, 164 § 1-2. 19 Por. kan. 434, 435, 438, 472, 486 inne..

(96) MONASTER STAUROPIGIALNY W KODEKSIE KANONÓW KOCIOÓW. 137. LITERATURA. BECKET SOULE Warren: The Stauropegial Monastery, „Orientalia Christiana Periodica” 66 (2000), s. 147-167. DE MEESTER Placide: De monachico statu iuxta disciplinam byzantinam (Codificazione Canonica Orientale, Fonti II, fasc. X), Typis Poliglottis Vaticanis 1942. KAOWSKI Julian: Prawo o instytutach

(97) ycia konsekrowanego wedug Kodeksu Kanonów Kocioów Wschodnich, Wydawnictwo ATK,Warszawa 1994. NEDUNGATT George: Glossario dei termini principali usati nel CCEO, [w:] Enchiridion Vaticanum, t. XII. PUJOL Clément: La vita religiosa orientale. Commento al Codice del Diritto Canonico Orientale (canoni 420-572), Pontificio Istituto Orientale, Roma 1994. PUJOL Clément: Il monachesimo bizantino secondo il MP „Postquam Apostolicis Litteris”, [w:] Relazioni di Irénée HAUSHERR, Clément PUJOL, Olivier ROUSSEAU [i in.], Il monachesimo orientale, (Orientalia Christiana Analecta 153), Pontificium Institutu Orientalium Studiorum, Roma 1958, s. 57-97. SALACHAS Dimitrios: Istituzioni di diritto canonico delle Chiese cattoliche orientali, Dehoniane, Rom–Bologna 1993. SALACHAS Dimitrios: La vita consacrata nel Codice dei Canoni delle Chiese Orientali (CCEO), Dehoniane, Bologna 2006. <: ^%| |^< < ^ ~|< ^ ^|| $ <| (842-1204), <. II, -||"+ 2003.. MONASTER STAUROPIGIALNY W KODEKSIE KANONÓW KOCIOÓW WSCHODNICH STRESZCZENIE Artyku dotyczy statusu prawnokanonicznego monasteru stauropigialnego, czyli takiego domu zakonnego, który, b dc wyczony spod wadzy miejscowego biskupa eparchialnego, jest podporzdkowany patriarsze lub arcybiskupowi wi kszemu wschodniego Kocioa katolickiego. Autor prezentuje rys historyczny oraz analizuje istotne elementy instytucji stauropigii. Nast pnie prezentuje proces tworzenia monasteru stauropigialnego oraz jego usytuowanie kanoniczne wzgl dem patriarchy (arcybiskupa wi kszego) i biskupa eparchialnego, jak równie

(98) mo

(99) liwo tworzenia federacji tego rodzaju monasterów. Sowa kluczowe: monaster, stauropigia, patriarcha, mnich.

(100) 138. TEODOR (TARAS) MARTYNIUK. THE STAUROPEGIAL MONASTERY IN THE CODE OF CANONS OF THE EASTERN CHURCHES SUMMARY The article concerns the legal and canonical status of the stauropegial monastery, which is such a religious house being excluded from the authority of the eparchial bishop and subordinated to the patriarch or the major archbishop of the Eastern Catholic Church. The author presents the historical overview and analyzes the essential elements of the stauropegion. Then he presents the process of erection of the stauropegial monastery and its canonical position in relations to the patriarch (the major archbishop) and the eparchial bishop, as well as the possibility of erection of the confederation of these kinds of monasteries. Key words: monastery, stauropegion, patriarch, monk.

(101)