"Ostrożna muza satyr oświeceniowych", Józef Tomasz Pokrzywniak, "Studia Polonistyczne" IV Poznań 1977 : [recenzja]

Dobrosława Świerczyńska

"Ostrożna muza satyr

oświeceniowych", Józef Tomasz

Pokrzywniak, "Studia Polonistyczne"

IV Poznań 1977 : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 21/2 (68), 188

/I I / POKRZYWNIAK Józef T om asz: O strożna muza sa ty r o św iece­ niowych. "S tu d ia P olon istyczn e" IV, Poznań 1977, s . 3 1 - 4 4 .

P rz eg ląd funkcjonujących w h isto rii lite ratu ry opinii badaczy na te ­ mat saty ry ośw ieceniow ej. P o lsk a sa ty r a ośw ieceniowa - wbrew wzorom francuskim , a zgodnie z tradycjam i polskim i - była sa ty r ą na ogół b e z ­ osobow ą: przedmiotem je j były wady i przyw ary lu dzkie, spraw y ogólne, typowe, nie indywidualne; krytyką imienną traktowano jako p aszk w il. R oz­ p atru jąc przyczyny tej bezosobow ości i bezim ienności sa ty ry (p o lece­ nia władzy k ościeln ej czy państw ow ej, względy dla m ecenasów , um iarko­ wanie refo rm ato rsk i ch arak ter ośw iecenia polskiego) - autor przychyla się do tezy o estetycznym i etycznym rodowodzie tego z jaw isk a, o n ie­ chęci do "sz cz y p an ia cudzej sław y ".

B P /6 8 /6 9 D .Ś .

/II/ POŚPIECHOW A L eokadia: Kraków w tw ó rczo ści lite ra c k ie j W łodzim ierza T etm ajera, "Z eszy ty Naukowe W SP O pole". S e r ia A. F ilo lo g ia P o lsk a XIV, Opole 1976, s . 10 5 -1 2 3 .

Autorka omawia zw iązki W łodzimierza T etm ajera z Krakowem i ś r o ­ dowiskiem kulturalnym tego m iasta, z którym był bardzo blisko zw iązany, mimo że nie było to jego m iasto rodzinne. N astępnie zajmuje się o b ra z a ­ mi Krakow a, które można odnaleźć w utw orach lite rack ich (także nie drukowanych) T etm ajera. Analizuje znaczenie ideowe tak ukształtow anej w izji Krakow a, zestaw ianej z innymi obrazam i m iasta przekazanym i p rzez lite ra tu rę m odernistyczną.