Zbigniew Pianowski,Janusz
Firlet,Stanisław Kozieł
Kraków - Wawel. Rejon X i VIII
Informator Archeologiczny : badania 13, 161-162
ш p o sa d o w io n y b y ł f u n d a m e n t ś c ia n y z a c h o d n ie j.b u d y n k u o fic y n y /X V II w . / ; e . n a w a r s tw ie n ia i w ko p y z w ią z a n e z o k r e s e m u ż y tk o w a n ia p iw n ic y '/p o z io m y u ż y tk o w e d a to w a n e n a o k r e s od X V II do X X w. / . W sp o m n ia n y s k a r b ż e la z n y c h g r z y w ie n s ie k i e r o p o d o b n y c h z a le g a ! w p ia s z c z y s ty m c a lc u , w o b r ę b ie w ko pu o b u d o w a n e g o d e s k a m i lu b d r a n i c a m i / j o d ł a i d ą b / . Z ło ż o n y z o s t a ł p r z e d u s y p a n ie m w a łu o b ro n n e g o z k o n s t r u k c j ą p a lis a d o w ą , a w ię c n a jp ó ź n ie j w 2 poł.D C w, W s k ła d s k a r b u w c h o d z iło ś 212 g r z y w ie n o łą c z n e j m a s i e 3 630 kg ż e l a z a . W s z y s tk ie o k a z y n a le ż ą z a s a d n ic z o do je d n e g o ty p u - o s t a r a n n i e u k s z ta łto w a n y m o b u c h u i r o z k le p a n y c h / r o z s z e r z o n y c h / ś c ia n k a c h b o c z n y c h o t w o r u .D ł u g o ś ć ic h w a h a s i ę w g r a n ic a c h 2 7 -4 1 c m , n a t o m i a s t w a g a k s z ta łtu je s i ę w g r a n ic a c h p o m ię d z y 0, 35 a 1, 75 kg. W k ilk u s e t p r z y p a d k a c h n a l i ś c i o w a - ty m o s t r z u g r z y w ie n s tw ie r d z o n o c h a r a k t e r y s t y c z n e n a c i ę c i a lub n ie w ie l k ie u b y tk i / w y c i ę c i a o p o w .1 - 3 c m ^ / ż e l a z a . Są o n e z a p e w n e p o z o s ta ło ś c ią " b a d a ń " j a k o ś c i ż e l a z a u ż y te g o do w y k o n a n ia g r z y w ie n . K RAKO W -W a w e l K ie ro w n ic tw o O d n o w ie n ia Z a m k u R e jo n X i V III K r ó le w s k ie g o i P a ń s tw o w e Z b io r y S z tu k i n a W aw elu B a d a n ia p r o w a d z ili m g r Z b ig n ie w P ia n o w e ki i J a n u s z F i r l e t / a u t o r z y s p r a w o z d a n i a / pod k ie r u n k ie m m g r S ta n is ła w a K o z ie ła . F ln a n s o · w a ł o K ie ro w n ic tw o O d n o w ie n ia Z a m k u K r ó le w s k ie g o n a W a w e lu . T r z y d z i e s t y s e z o n b a d a ń . G r o d z is k o g łó w n ie DC-X III w . , z a m e k g o ty c k i i r e n e s a n s o w y o r a z r e l i k t y o s a d n ic tw a s t a r o ż y t n e g o . R e jo n X , k o ło b a s z t y P a n i e ń s k i e j W z w ią z k u z r e a l i z a c j ą r e z e r w a t u a r c h e o lo g ic z n e g o ro tu n d y r o m a ń s k ie j o d k r y te j w 1977 r . w p o łu d n io w o -z a c h o d n ie j p a r t i i W aw elu / k o ło b a s z t y S a n d o n \ i e r e k i e j / , w y k o n an o w b ie ż ą c y m ro k u w ykop in s t a l a c y j n y , w c e lu p r z e m i e s z c z e n i a c ią g u k a n a liz a c y jn e g o z o b r ę b u p la n o w a n e g o r e z e r w a t u . W ykop p r z e c h o d z ił pod s to p ą a u s t r i a c k i e g o m u r u o b ro n n e g o na d r o g ę w io d ą c ą na W a w e l o d u lic y B e r n a r d y ń s k i e j . R o z p o z n a n o ta m n a w a r s tw ie n ia n a le ż ą c e d o c z t e r e c h k o m p le k s ó w s t r a t y g r a f i c z n y c h : 1/ w s p ó ł c z e s n e , u k s z ta łto w a n e w o k r e s i e m ię d z y w o je n n y m i po 11- g i e j w o jn ie ś w i a to w e j, 2 / n a w a r s tw ie n ia X D Î - w ie c z n e , z w ią z a n e g łó w n ie z b u d o w ą p r z e z A u s tria k ó w z e w n ę tr z n e g o m u r u o b ro n n e g o / 1 8 5 0 - 1 8 5 4 / , 3 / w a r s tw y w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n e , s ta n o w ią c e p r a w ie w y łą c z n ie r e l i k t y n a j s t a r s z e go w ału o b ro n n e g o o r a z 4 / p ie r w o tn e n a w a r s tw ie n ia p o k r y w a ją c e n ie z b y t g r u b ą p o w ło k ą p o w ie r z c h n ię s k a ły w a p ie n n e j, z a w i e r a j ą c e m a t e r i a ł w y łą c z n ie s ta r o ż y tn y .
N a jb a r d z ie j i n t e r e s u j ą c y z p unktu w id z e n ia b a d a w c z e g o o k a z a ł s i ę ro z b u d o w a n y / m i ą ż s z o ś ć do o k . 4 m / z e s p ó ł w a r s tw w a łu w c z e s n o ś r e d - * n io w ie c z n e g o /r o z p o z n a n y w k ilk u s ą s i e d n i c h w y k o p a c h z l a t 1 9 5 3 - 1 9 5 6 /.
162
-I s to tn y m u z u p e łn ie n ie m z w ią z a n y c h z w a łe m в t a ł o s i ę o d n a le z ie n ie i z i n t e r p r e t o w a n i e r e s z t e k je g o d r e w n ia n e j k o n s tr u k c ji. U s ta lo n o - po r a z p le n w s z y w s p o s ó b n ie w ą tp liw y - i e w ał zb u d o w an y z o s t a ł w k o n s tr u k c ji s k r z y n io w e j n a s p e c ja ln ie p r z y g o to w a n e j " ła w ie fu n d a m e n to w e j" w y ró w n u j ą c e j p o c h y ło ś c i t e r e n u . S k r z y n ie w y p e łn io n e b y ły g łó w n ie g lin ą , p ia s k ie m 1 k a m ie n ia m i w a p ie n n y m i. S ia d y n a d p a le n ia k o n s tr u k c ji /o b s e r w o w a n e r ó w n ie ż n a in n y c h w y k o p a c h / ś w ia d c z ą o g w ałto w n y m p r z e r w a n iu fu n k c jo n o w a n ia te g o z a ło ż e n ia o b ro n n e g o , k tó r e g o c h r o n o lo g ię m o ż n a u m i e s z c z a ć w r a m a c h od IX d o ok. p ołow y X w iek u .
U z y sk a n o w y c z e r p u ją c e in f o r m a c j e d o ty c z ą c e s p o s o b u b u d o w y i p o s a d o w ie n ia a u s t r i a c k i e g o m u r u o b ro n n e g o , na ty m o d c in k u , M u r te n w y k o n a n y b y ł g łó w n ie z k a m ie n ia w a p ie n n e g o , lic o w a n y c e g łą . P o s i a d a ł s y s t e m o d s a d z e k w z m a c n ia ją c y c h je g o k o n s tr u k c ję ! s t a b i l i z a c j ę w z w ią z ku z d u ż ą r ó ż n i c ą p o z io m ó w w e w n ą trz i n a z e w n ą tr z m u r u . R e jo n У Ш , z a b u d y n k ie m n r 8 P r o j e k t in n e g o r e z e r w a t u a r c h e o lo g ic z n e g o , w o k o lic y r o m a ń s k i e go k o ś c io ła je d n o n a w o w e g o / o d k r y t y w 1976 r . j , w y m a g a z n a c z n e g o o b n i ż e n ia p o z io m u t e r e n u w c e lu w y e k s p o n o w a n ia o d k ry te g o r e l i k t u . T e g o r o c z n e b a d a n ia o b ję ły o b s z a r n a z a c h ó d od p o z o s t a ł o ś c i a p - s y d y , w w y s u n ię ty m n a z e w n ą tr z n a r o ż n ik u n o w o ż y tn e g o m u r u f o r te c z n e g o . E k s p l o r a c j e o d b y w a ły s i ę je d y n ie p o ś r ó d w s p ó łc z e s n y c h i n o w o ż y tn y c h z a - s y p is k o s p o r e j m i ą ż s z o ś c i . O d s ło n ię to w o b r ę b ie w ykopu c e g la n e i c e g l a - n o - k a m ie n n e lic o m u r u o b ro n n e g o . N a w a r s tw ie n ia w s p ó łc z e s n e to k ilk a k o le jn y c h , u k s z ta łto w a n y c h w 1 p o ł.X X w ie k u p o z io m ó w o r a z w a r s tw z a s y p ie k o w y ch . K o m p le k s w a r s tw a u s t r i a c k i c h , z ło ż o n y z k ilk u n a sy p ó w g r u z i s t y c h , p o w s ta ł po p o d w y ż s z e n iu m u r u o b r o n n e g o w l a t a c h 1 8 5 2 -1 8 5 4 . Z a m y k a go w a r s te w k a c e g lin y / p o z o s t a ł o ś ć d a w n eg o p la c u m u s z t r y /
z b r u k ie m ś c ie k o w y m p r z y lic u m u r u . P o n iż e j w y s tą p iły n a w a r s tw ie n ia
z o k r e s u W o ln eg o M ia s ta K ra k o w a , zn o w u z a k o ń c z o n e b r u k ie m śc ie k o w y m i t o w a r z y s z ą c ą m u e z k a r p ą g l i n i a s t ą . W ś ró d k ilk u p o z io m ó w , z te g o o k r e s u , ro z p o z n a n o te n , z k tó r e g o p o d ję to a k c ję n a d m u r o w a n ia k o r o n y m u r u k le s z c z o w e g o / l a t a 1 8 3 0 - 1 8 3 1 /. W ą te k k le s z c z o w e j fa z y f o r t y f i k a c j i /d a to w a n e j n a s c h y łe k XVEEI w. / o d s ło n ię to ju ż ty lk o f r a g m e n t a r y c z n i e .
B a d a n ia w ty m r e j o n i e b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
W ykop i n s ta la c y jn y w z d łu ż g o ty c k ie g o m u r u o b r o n n e g o , m ię d z y b a s z t ą Z ło d z ie js k ą , a b u d y n k ie m n r 8 /n a d z o r o w a n y p r z e z m g r S. A lfa w ie - k ą / u ja w n ił p o z o s t a ł o ś c i m u ró w a u s t r i a c k i c h - s z p i t a l a w o js k o w e g o , z b u r z o n e g o w p ie r w s z y c h la ta c h po w o jn ie . K R ETO M 1N O , g m . M a now o w o j. k o s z a liń s k ie S ta n o w is k o 1 M u zeu m O k rę g o w e w K o s z a lin ie
