PARTIAALCONDENSOR J.VANHEST~[3 11
-,
CONDENSAAT /. ~- J r:;".
~0\~: ~EKER ,r CJÉJê) I ~ , ' ~l·/
(~;'A "" \\ ' \ HAMERMOLENS SCHAAL 1:20 CONDENSOR ~ , }- . ', -'"x~
"f=
,-==:=-=:
~-~
JULI'1"
BERElOlN8 VAN AMMONIIJlrI4ITRAAT UIT HN03EN NH3
J r I -t-- -
-"
I
J
--
-
.
f
N
.
AFVALSTDDM c- I1"
o
/
/GROF TERUG NAAR MOLEN
\/~
L
:"-"
-'
3
-.
4
-!',-
-WATERGEKOELDE BAND
'\ 1" Nt.A'...TWCHT
FIJN TERUG NAAR ZUUR 1-TOESLA6 STRIPPER f-- -'j / ol, ,
I
I I .T L , I -c., ~' \ t \ tVERDEELBAK -, ~.'
l
AFSCHEIDER Ll - :'<1-i , I ',~
\ -J
I r 1 ---r ~ I,
rIW.W.2HN03 f11I
'
IIIW•W.1 HN03 I..
J~~r
::.J
c;._". {;lJ~ 1, .
:
'r
REACTORG[
:r
i,
.
. r
=I<=; II --t><:l- ' ", 1I I"~ ,I II __lf l'Li
-- """ ! ZUURTANK LJ ~~ I r ~f- 1-1!
L
~
_
f -~~ è \ C:J ,! I11
j W.W.NH3 , - - ~ ..- , 1 .-r _ ~,~-,
.(~
y
:
I
'
,,/
LJi.
·
,
-
'
/
0 I ,. ... r . -,t_ RCMrtEL _ _ _ .NAARZAlCINlllCHTIIIlö...
-
~ - -
_ . _ _'
I - - - I _._NH3- -AALPETERZUURJuli 1958. J.1LM.van Hest,
Oranj elaan 16a,
1.
.
E ..l-.; r: e n s c h a p p en
.
pag. 1 b ~. T 0 e p a s s i n g e n. II 2l
·
p 1 a a t s e n g r 0 0 t t e v -'. n d 8 f :Ol b r' i 8 k.11 34
.
0 v e r z i c h t b e r e i G i n ç:r s m e t h 0 cS e D. " 4 02
·
p r 0 c e s k e u z e e n E1 0 t l V e r i 11 g. II 6 6. B e s c h r i ,j v i n g v a n h e t p r 0 c e s. II7
z
·
M a t e r i a 1 e n. 11 9 F 1 0 \'1 S h e e t . 11 118
.
N a t e r i a a 1 :J a1
an
C: II 12 ~..
2.
.
1,'1 r t e b 1 II1
4
a m a a n s. 10. B e r e }: e n ..L TI g • II 17 i l. L i t e r a t u u r . 11 21-
1-1. EIG~NSCHAPPP.N.
NH)}~03 komt niet in de na tuur voor en wer-d voor het ee r s t door
Gla ub e r in 1659 gema a k t .
Mol.Gew. 80,0 5 ; Smeltpunt 169,6° Co;
Kookpunt:on tleeèt langza am bi j 2l 00Co;
Soort.Gew . : 1,725 (20/4);
Stikstof geh. 35%. Gegevens ontleenc1 aan (2).
H9t i s een witte hygroscopische kry stalijne stof,die tamel i jk
onstabiel i s, expl os iev e meng s e l s vor~t me t ontvlambare stoffen of
indien verontreinigd me t bepa alde organi sche verbindingen;zeer
goed oplosbaar i s in water (55% bi j 00Co,90 % bij 1000C. ) ,~lcohol
(3,7% bij 200C.),methanol (14,6% bi j 200Co) en amm on ia.
Bij lang durig e opsla g vertoon t he t de neiging om NH
3
te verlie-zen en zwak zuur te Horden.
De thermi sche ontleding van ammon i um n i t raa t moet al s een complex
van reactie s beschouwd wor d e n.
Twee uiterste gevallen zijn;
1. NH
4
N03 < ~ N"Oc. + 2H2O
.
'J"J
4H20 +
~. 2NH41'if°3 <i' ~ L.L"J,-..,c:. + °2
.
sub 1) Deze re actie is enèotherm en vinèt plaa t s va nne er tot 200
-2600
c
.
verhi t wo rdt , DG ont. Led.ing kan volk om en in de hand gehoudenworden en vormt de ba s i s voor de technische be r eioing van N
20.
sub 2) Dez e is exot.h erm p.n ver loo pt bi jzonde r heftig en snel bi j
zeer hoge verhitting of door inleièen van de reactie me t een hoe
-veelheid kr~ch t ige slagspring stof. Hierop berust het gebruik al s
bestanddeel van springstoffen.
Behalve de hierbov en genoemde reactie s zijne er nog diverse
and e r e mogelijk wa a r bi j hoger'e oxyèe n van stikstof gevormd kunnen
worden.
Verschill enf.e ver ontr ei ni gingen zoal s kope r ,z i nk,h ou t ,kat oe n, olie, ied ere stof oie kools to f beva t en chloride verlagen de ontle
-di ng s temp. Vooral ze e ::.' gcvaarLf.jk i s het chlor ide ,omc at di t reactie
~-- - - -
--
2-In de vas te toestand zijn van N~:N03
5
verschillende modif i ca t ie sbekend .Onder s t a ande tabel geeft ce polymorfe veranderingen \oJeer: (3)
Kr is ta lvorm Terr.p.geb ied
°c
.
Vol ume vera nè e ring
3
cm j g.
tetragonaal
orthorombisch pseuèotetragon~ al. .
+ 0,013 -0,01 6 + 0,122 0,008 84,2 - 125,2 125,2 - 169,6
.
...
..
...
.
.
.
.
.
.
..
.
.
.
.
...
.
.
.
.
....
...
t.et.ragona aL orthorombisch kub iekKle i ne hoevee lhede n wate r hebben een grote invlo e d op het st olpu nt .
He t meten hiervan geeft du s een goede bepaling voor het water gehalte
in ammoniumnitraat.
,g
e
TOFPiiSSINGEN.Tot het ei nd e van èe tweeèe we re ld oor l og werè ammoniumni traa t
voornameli jk in de springstofin~ust ri e gebruikt al s bestandd ee l van
dy~amiet en amatol ( een mengsel van NH4N03 en T.N .T . ).
Te genwoordig wordt het zeer veel in kunstmests to ffen verwerkt
als gevolg van èe re l .ze e r lag e nr i j s (ca.! 27, - p. 100 kg . in de US. ) ,
het hoge stikstofgehalte (35%) cn de grote oplosbaarheid.
Gemengd met ammoniumsulfdat èr aag t het de naam Le una sa l pet e r;
gemengd met 33% ka Lks te en tornt het al s Cal Ni tro
Ui
-N-L) of K,llk-ammon sal pe te r in de handel. Grot e hoev eelheden word en verwerkt in
zg.IJstikstofoplossingentI ,lTI0['t:t.a I ee n rneng~je1 van ammon.Iumnl t r a at
en ammoniak.
Verder wordt het gebruikt voor de technische be r e if i ng van N~O.
c.
T\ve e eigenschappen hebben v oora L 0-' on t.wi.kk ol Ing aLs kuns tme st st.of
ve rtr"agd ;
1. zeer hygr o s c o pi sch b:lr::.t t er.
Het fijngekorreld product ver too n t ~e neiging om tijdens opslag
---~---_.._ - - -- - - -----'--- - - -,
-~---
---3
-- -- -- -- -- - ~
Voor het verdere gebruik (b.v .in zaaimachines) i s t i t ze e r l a sti g.
Dit verschijnse l wordt ook tOfgeschreven aan het veranderen van
modi f icat ie,d oordat het opgeslagen materiaa l een overgangspunt
passeer t . ( pag.2) Vooral van bel&ng hierbij is het punt 32,3 ° C. ,
ornda t di t in de buurt l igt VJ.n ce no rm..J.e opsLagt.e rn pe r-atuur bi j
warm weer .
De koekvorming kan men voorkomen ê:oor:
a) t e zorgen '1001- een t'ecülvochtgehalte lager óan 0, 5%
b) toevoeging van een Ilcoa t ingll, zoa.l ;-) klei of dia tornF:ëenaarde
(in Europa meestal calciumcarbonaa t) .
c ) de dee 1t j es een meo r g81i jl=nht ige groot te te geven
d) de op slag p laa ts te venti 18ren ,z oda t de t empe r a tuu r nooit
hoger wordt dan 35° C.
2. ex plo s ie gevaa r .
Hev ige ontploff ingen van grote h08veelheden hebben zic h voor ge
-daan in Op pa u (Dui t sla nd 1921),Tessenderloo (b 01giê 194 2) e n in 'l'cxas City (U.S.A. 19)+7). Door echter cleze lfde voorzorgen in ach t
t e nemen die zijn voorgeschrevPD voor andere oxyderende sto;fen ,
worden t eg e nwoor di g grote hoeveelheden veilig getransporteerd en
opgeslagen. In hot bl j zondr-r moot geLet worde n op de af'we zLgheLd
van stoffen zoals op pag .l vermeld .
1.
PL,.ATS rN GHOO'IT'F V;l.N DE F,~DLn';K.De we re ldproduct ie van stikstofhoudende ku ns tmes ts to f fe n
(a mmoni umnit r Cl at ,s mmoni ums ul f ó. a t , nEl t riumnitr 3.at, u r e um et c.)ve r t oo nt
een sterk stijgenCe l ijn net een productie van 6,8 x 106 ton N.
over 19 56/57. De grootste producent is de U.S . (2, 03 x 106 ton N. ) ,
daar na H-Du itsl::lnë. (0, 75 x l ':j6 ton H.) (16 )
In NeèJerL:.nël i s het
V('rbl·l.ü~=
over èat jaa r (18Y-, 3 x 103 t on N. )geringer dan de productie ( 3°1,2 x 103 ton N. ) ,zodat men hie r
exporteer t . CL7 )
De vooruitz ichten voor a.nmcrri.umni traa t zijn gunstig. ,-~ a ng e z i e n
de bevolking sterk toeneemt zal de vraag naar voedsel,a us naar
kunstmest bLij v en stijgen.In vC'riJélDCl met de Lage prijs van
.
.
·
.
...
22
5
ton per dag.525
tI tl tl·
.
.
.
.
210 tl tl tl·...
.
-~-----verdwijnen. Hierdoor i s het opr lcht .en van Gen rricuwe fabriek enigsz i ns
gemotiveerd .
De NH4N 0') bereioing moet men zien 'lIs een omzetting va n stiks tof
.J
in een vaste vorm,d ie veel gemakkelijker kan worden opgeslagen dan het watervrije ammoniak . Dit i s belangri jk in een sei zoe n-bedr i j f .
De vraag i s nl . het groo tst van voorjear tot zomer en l oa pt da arna
snel terug om i n de herfst noe even to stijgnn.Het i s dus van ze lf -spr ek e nd dat men bouwt in de orngovi ng van een ammoniakfabr iek• Het
sal pet er zuur kan indi e n mogelijk ook van deze fabriek betrokken
worden,of zelf worden gemaakt.
De pr i js va n ammoniurnnit.raa t por ge\'1Îcht is laag. Vr':l.chtkos te n
zull pn dus een grote rol spelen. Daarom is het nie t pre f e r a b el een nieuw bedr i jf i n
N
ederl1no op t e ze t t e n. Hie rvoor komt meer inaanmerk i ng een la nd met een groot binnenlands verbruik en voldoe nde
Ln d ustrLe, Dit l a a tste in vor Land me t 'J.a mr8 zigh eid van e en ammoniak
-fabr iek ,aa n -en af voerwegen ,geschoold personee l ,etc.
De keuze valt dan op de U.S .i . ,waar ~e landbouw zi ch voorname l i jk
heeft geco ncentreerd in 0e Midden-Staten.
De ca pa c i t e i t van een 600erne fabriek in dit land varie er t tussen
l J O en
5
00
t on per dag . (1
8 )
Pr oduc t ie va n enkele fabrieken:
Coinmer c LaL Solve n t s Cor p, ,St e rl i ngt on,Ls..
Tenness ee Valley Authority,W ilson Dam,Ala.
Missi ssi ppi Ch emi cal Co r p.,Ya zoo City, Miss .
resp. (10),( 4 ), (8)'
Men besl u i t tot een dagproductie van 250 to n. (Aang e nome n natuur
-lij k cat de cspuc.lteit V3.n de ammoniak-oen salpe terzuurfab r i ek waar-van
de gron0stoffen betrokken moetenworden~voldoende groot i s) . l.~. OVIi:RZ !CET B-r;~p,BlnINGm ·Tf:T HOD EN .
Vr oeger werd NH1
/ J0
3
bereid door dubbele omzetti ng uit Na2C03
(NH4)2
3~ • Di t proces berust op het verschil in oplosbaarhe i dNH4N0
3 en Na 2S04 in 'frater bij verschillende temp.
N u wordt he t uitslui tend verkregen door ne u t ra li ~ atie van
en
- -- _ ._ - - - - -- -
--
5
-(
sal pe t e rzuu r en gasvormi g of v LoeLba a r ammonLa k, Het ammoniumnitraat wordt in gesmolten toesta nd of in oploss ing ge vo rmd,wa a r na het tot
kristallen of korreltjes wordt verwerkt .
De voor na ams te verschillen tu~s e n de diverse processen zi jn de
conc e nt r a t i es van de reageren ~ e sto: f en,de vri j ze waarop de reac t ie
-war mt e wordt be nu t en de methode n waar door het vaste zout verkregen wordt .
Men kan het ammon iumn i traa t »p de volgende Lj. maniere n bereiden
waarbi j de laa t s t e
.3
processen na 1945 tot ontwikkel i ng zi j n gekome nals gevolg van de enorm stijg en0e vra ag na ar stikstofhoudende kunst
-mes t .
~) Gr a nnul er i ng s pr oces. (di s c onti nue)
b) IlPrill i ngllproces. (co ntinue)
c) Kristallisatie nroces , ( " )
- "
d) St e ng el pr0ces. ( " )
sub ê:.,)In een neutralisat ie-vat worden ammon.lak (gasvortnLg of vloei
-ba ar) en salpet erzuur 50% tegel i jkE'r t i jd toe gev oe gd aa n ee n aang e
-zuurde hoeve el h e id ammon i um nitraat opl . ,èie van ee n vorig e partij afkom s t ig is. Men zorgt,da t de temp. nie t boven het kookpunt kdmt
(s pa t v- e rl iezen ) en dat st0e à s een. kl~ i ne overmaat saln e.L terzuur
aanwezig is. In gr ote pannen word t 0e oplossing tot 90/99% bi j ca.
150oC.ingedampt. De kri st a l l i sat ie tot kle ine ronde korrels vindt
plaa t s in special e ketels,waa r bij de stol l ende mas sa me t zware
mes s e n wordt omge roerd. Door lucht toe te voeren wordt het product
gedroogd tot 0,1% vocht .
sub b)
Gas vormi g ammoniak en aaLpeter zuu r reagere n oncer roer en i n ee n
neutrali satievat. Door de react ie wa r mt e gaat
c
e
oplossing koke n endampt tot 85% in. De ste r k t e wo r ót tot 95% opge voe rd in een vacuum
-ve r damp er ,waa rna men de vl oeist of bi j Cd..1.3
5
°C
.
bove n in eon tor en laa t verstuiven,terwijl onde r in luch t gele id word t . Ti jdens hetvallen stol l en de fi jne dr up pel s tot kle i ne korre ls. Aange z ie n er
nog enig vcxht aamre z ig i s moet ged r'oog d wor'den,
sub f.)
-
6-en salp ete rzuur in ~e moeC1erloog worèen opge l ost. De ontwikk el de
warmte wordt gebr u ikt om het water bij ca.65°C.onë.er vacuum te
verda mpen tot 75/ 80% dro ge stof . Ve rv ül~ens word en in ee n vacuum
-kr i s ta l l i sa t ol' bij een temperatuu r van ca.36oC. ,een absolute drl~
van 25 mm.Hg en een ccn c e rrtratLe van 75/79% ammon i umni traat kr i s
-tall en gevormd ,die ~e juis te groo t te,v orm en structuur hebb en
voo r gebruik in kun s tme s ts toffe n. De su sp ens ie wordt gec e n t rif u
-ge e r d,de kristallen die nog
1
%
water beva t t en ge dr oogd en demoe de r l oog wee r terugg e pompt. sub d)
Gasvormi g ammon iak en 60% salpeterzuur reageren in een gepakte
kolom zodani g <'a t .h ct aanwe zige wate r cioor de reac t iewa r mt e in stoom wor d t omg e z e t • Het meng sel van vloeibaar ammoni umnitraat
en stoom gaa t naar ee n cycloonaf sc h eid e r . Door hete lucht in te
blaz en word t het vocht gehal t e van het zich op de boC1 em verzamelde
zout tot ca.0,2% terugg8b r~cht.
Het ei ndp ro du c t moe t in al le gev allen geklas s i f i ce e r d en gecoat word en.
5
.
PROC-SSKFUL; E ENncr
rv
rr
.r
so
,
Bij de be rei~ing van ammon ium ni t raa t noodza a kt de lage wi n s tma r g e t ot ee n nauwk e ur Lge st ud ie va n de inv es t e rings-en be d rij f skosten.
Ee n ande r ,zee r beLangrLjk punt wa a rrnce men vooral hie r rekening
moet houde n , is de ve i l ighe id.
De keuze val t om de volge n0E redene n op het Stengel-proces .
a) Hier wordt in één trap ee n product gevormd,dat iedere gewenste
hoeveelhei è wate r kan bev att en. Dit ver e i st wei nig appa ra t uu r en
bewe rki ng. De ande re pr oc e s sen noen di t in verschille nd e t rappe n,
neutralis er en,ver da mpen,en grannuleren,~ri l ~ e n of kr is t al l i s e r e n etc.
Meestal moe t clan nog geèroo gè worderi om het wate r-gehaLt e tot enkele
0,1 procent en t e ve r minder en.
b) Zee r beLarigrl jk i s dat op i edpr ogenb l ik rela t ie f sle c ht s kl e i ne
hoev e el hed e n in bewerking zi jn. De ver blij f -tijd van het ge smol ten
ammoniumni t raa t in o.e reac t or is zee r kor t ,bove nd i e n is het vanaf
dat het gemakkelijk te ve rwe r k e n i s en bij af koe l e n ee n pr oduct
van maximale dichthe id wordt verkr egen,waardoor de pa kko s t en la ger
,
i '
!
-
7-het mome nt èat het gev ormd word t to tn~ t he t de reöctor ve r l aa t,
ste eds me t stoom omring0 . Da a~do or is het ex pl o sie geva a r sterk
gereduce e rd .
Het gra nnulering sp ro ces is buitengewoon gevaarl i jk omdat gr ot e
hoev eelhe den op een hoge temperat uu r geho ude n worde n . Tev en s zijn
de afmetingen van de deelt je s hier nosal klei n (t e kle i n om geb r u ik t
t e worden in ku nstmests t of maar gr oot genoeg voor spr i ng s toffe n )e n
ligg e n over een groot gebied verspreid . Dit proces wordt nie t meer
gebru ikt.
Pr il len i s lang niet z~ gevaa r l i j k;k r i s t al li s e r e n nog mi nde r .
c) Het St e ng e l-pr oc e s maakt van de re ~ctiewarmte gebr uik om in éé n
a pp ar 'a a t het a a n wo z L g e water te ver da mpe n en het ammoniumni t raat
i n gesmol ten toestand te laten ontstaan,terwij l de rest van de
be nodig è e warmte kan worden toegevoerd door de reagerende stoff e n voor te ve r wa r me n. De vloe ibar e vorm van het zout heeft het voor d eel
/
I" ,
y\
,J
"z l J n.\' / i.J" Bi j de ande re proce ss e n haalt men de warmt eç nodi g voo r het
'-r •I 1,'" • " 1 l t
). ,,-'I '..I J_noa mpen,00 c voo r een gedee e uit ce reacti ewa r mte,m.s. a r daard oo r
."\) ,I V
t~. ·/ wor d t de appa ra tuur duurde r .
\\
~V'
d) Aa nge z i e n het water-g eha Lte va n het gesmol te n ammon ium n i t raa tbepaald wordt door de temperatuur in de reactor kan het wate rge ha l t e van he t ei ndproduc t con stant gehouden worden en is dus nie t af han
-keli jk van de weersgesteldheid ,zoels di t bij de andere methode n het
geva l i s .
6. BBcCHEIJVING VilN HrT PHocr s.
G' svormig ammoni ak on salpeterzuur 60% word en via pijple id inge n
van de ammoniakfabriek betr ok ken. In de zuurtank wordt de hoeveel he id
ammon ium nit raa t (uit het proces terugge voerd)opgelost. De verkr eg en
vloeis tof wordt door een centrifuga alpomp naar oe reac t or gebrac h t
en pas se er t daarb i j twee warmtewisselaars,waarin ach t e r e e nvol gen s
tot BOoe. en l50oe.wordt voor g ewa r md. In de top van de reac tor
meng t de ze vloe i st of zich met de tot 150oC.voo r gewarmde ammoniak(3,5 at o :
I . \' \ " . \\(>c o - S-De reac ti e: NH 3+ HN03 < :> :NHL:.N03 is st erk exot he r m.
De reac to r is gepakt met Ras chig ri nge n om een gr oot op pe r vlak te verkrij gen,waardoor een sn e l l e omzetti ng va n Vla ter tot stoom tot stand komt en het ammo n.Lumn .lt .r-aat als kleine gesmol ten deeltjes
gevormd wordt,èie slechts wei nig vocht bevatten. Zoals reeds vermeld,
is het water gehalte afhankelijk van de reactor temperatuur . Deze
kan men regele n door verandering van a .d e concent r a ti e van het salpeterzuur
b.de temperatuur van de reag erende stoffen
c.è e doorvoersnelheid van het reactiemengs el .
De hoeveelhe àen en temperatur en worde n au t oma ti sch gereg eld.Men gebr uikt een ze ~ r geringe ov e rmaat ammonia k (minder conosi e f dan salpet erzuur) . :', .. ',
Onder uit de reactor st r oomt een ~e ng se l van gesmolten ammoni um
-nitra at,s t oom en ee n spoor ammoni a k (2300C. ,1 ata) naar de af s cheider .
Het gesmolte n zout vl oe it naar een gepakte stripper ,wa ar door in
-blaz en va n verhitte lucht ( 205° C. ) he t vochtgehal te van ca.2,5% tot 0,2
%
wor d t gereduceerd . In ver band me t de exp l o s i eg ev oel igh eid is het zeer bel a ngri j k da t de lucht nie t met ol ie of andere kool-sto f beva ttende ver bi ndingen ,ve ron t r einigd is. Deze moe t van te
-vor e n gefiltree rd worden. \'
De stoom èi e boven uit de cy c l oona f scheider ontVli jkt, (225° C.) bevat lucht ,een spoor NH
3 en wat mee ge s leu r d NH4N03.Eenge cte elte hiervan die n t om de lucht voor te ve rwarmen. In de me t Raschi g
-ri ngen gev u ld e pa rt iaa l conden s or word t het ammoni umnit ra at en
spoor ammoniak uit de stoom ve rvrijde rd door vloeistof rond te pompen
van de boè em naar de top en dez e over het ge pa k t e ma te riaal te la t en lopen. Een soorteli.jkg ewic h t regelaar zorgt ervoor ,dat de oploss ing na a r de zuurta nk wor dt teru gg ev oe r d wanneer deze ca.SO% vaste st of bevat. Een niveau rege laar controleert de conden sa at
-toevoer. Een gede el te van de uit de par t iaal cond ens or tred e nde damp word t naar de cond e ns ~ r gevoer d.
Het gesmolt en ammoni umn i t raa t uit de stripper (2000C.) s t roomt via een ve rde elvla k naar
4
watergekoeld e banden. De hierop gevo r md e) /
-
9-/
ge k rist allis e e r d e dunne la gen wo rd en door br-ake r s stuk ges lage n.
Het pr od u c t gaat door een hamermolen en wordt ge sor te e rd op een
du bbe ldeks e trilz eef. Uit de nrJctijk is geblek8 n da t dee l t j e s
van ~ - 20 mesh bi j ops lag,meng8n en zaaie n ,het best voldo en.
Deze fra ct i e word t in pen roterRnde trommel me t 3 % toes lag
(bijv.diatome e ën~a rd e ) g eme ng d Rn daarna in zakken ve r pa k t .Het gr ove
ged eelte ga a t ~erug na ar een tweerehame rmol e n ; de fractie kle i ne r
da n 20 me s h word t na ar de zuur t a nk teruggevoe r d en in het sal pe te r
-zuur opge lost.
De opbrengst wordt hoofdz akelijk be p2ald door de eff ic ie n c y van
de parti aal conden so r en de mechan is che bewerk i nge n die in di t pr oce s
plaa t s vinden. De omze t t i ng in de reac tor is pra c t i s ch kwant ita tie f ;
(j er tr e ed t al lee n een ze e l") gPl~ inge ontledi ng op volg en s reactie 1
pag.l .
H}T0
2 da t steeds aanwez ig is in het salpeterzuu r , ontl eedt t ijee n s
de neutralis ati e snel boven l20oC. volge n s de ve rg elijking: HN02 + N H
3 ~ ~ NH4N02
-<
~ N2 + 2 H20. Het kan zichdu s niet in het proc es ophopen en levert geen geva ar op .
Wat bet r e f t de opbreng st i s het natuurlijk ver stanèig om het
HN02 gehal t e ze e r laag te houden. Veel belangri jker is de afwe z i ghe id va n chloride (pag .l ).
7
.
HATFRIli.LEN .Een belangr i jk prob leem in de ammoniumn i t r aa t fab rie k is de corrosie. Er wor dt nl. gewerkt met sa l p e t er zuur 60 %,t erwijl he t ammoniumnitra a t niet in droge toestand ,maar wa nnee r het vocht opge
-nome n heeft ,b ijzonder corrosief is.
Ha teria len welke kope r en zink bevatte n moge n ner gen s gebru i k t
word e n ( pag.l ) . De meeste leidingen en apparat uu r zoal s zuu r ta nk , warmtewis sela ars, r eactor, s t ri p pe r, par t i a al conden s or, koelband,worden
gec on s t ru e e r d van roestvrij staal 304 ( 18-20
%
Cr ,8-11%
Ni ,0,08 % C max. ,2 % Mn max. ,rest Fe ).
Bene den 90oC.tast salpeterzuur 60 % roestv r ij staal nie t erg ~an
- - - - -- - - -- - -
--1
0-- - -
-èaarboven ec h te r wel . Da arom zIJn 2 wa rmte wi s s e laa r s in gebruik,
waa r va n de tweede ( 80-1 50oC. ) van tantaal is. De war mte wi s s e l a a r voor ammoniak en de roter en de t rommel zi j n van gewoon staal.
Verder wordt al l e s in de omg eving zove e l mogelijk van aluminium
gemaakt,omdat dit zeer goed resistent is tegen~e sterk& aantas
-ting ~-~n ammon i umni traa t,dat zich overa L afzet en daarbij vocht
aa nt r ek t .
Voor het gereed komen van het fab riek santwer p is het raadzaam zich op de hoogt e te stelle n met de bepa l i nge n der Ass u ra ntie-Mi j . ,
daar het mogelij k is foor bepaalè e voo r zi eningen t e treffen,
enkele kl e i ne wijziging en in plaats i ng van appa ra t uu r ,l e ng t e
en ligging van l eiding en,hoo g t e vön mur e n etc.a an te brengen,
een aanzienli,jk e som te be sparen op de ong etvlijfeld hoge premie
W.W .2 HN0 3
-7 Reac tor.t
Afs che ider. ~ Pa rtia al -conden s ori --- r I -Lucht ve r hitt er . -+-.~
Waterg.koelde band. I~ ~
t Condehsor , I I-J f-' II
II
r
'vI!•\~-• NH3I
W.;/J. l HN0 3 ~I
NH 3 aanvoer. .. '>I
Zuu rtank HNOaan~oer
.
~ Stripper. 11 Toe sla g.'i
~"
I-- j I ,...,. Lucht.w
~ IJ\\I
Breker. !-Ij~ ~ ~, cr. b=: :':1 ·::1 11-3 Na ar " zakinrièhtingRoterende trommel r-: Zeef.
,
"
- - - - --- - - - -
--1
2-8. ~1ATPRIAAL BALliNG.
Al le hoeveelheden zijn opgegev en in kg/uur .
Zuurtant
in:
7953 HN0
3 + 5302 H20(aanv oer HN03opl.)
373 NH4N03 + 93 H20(terug van part. co nd. ) 1976 NH4N03 (terug van zeef - 20 me sh ) Reactor uit: 79 53 HN0 3 234 9 NH 4N03 5395 H20 naar reactor. 214-9 NH 3 7953 HN0 3 2349 NH4N0 3
5
395
H 20 uit : 12451 NH4N0 3 5085 H 20 damp 310 H 20 na ar afsc hei der. i \ jl~ fs cheièier 12451 NH 4 N0 3 5085 H2°
damp 310 H 20 in: 12078 NH4 N0 3 310 H 20 430 lucht \ uit: \ \,-373 NH4N0 3 5085 H"O damp "-naa r part .cond• Stri ppe r uit: 12078 NH4N
0 3 30 H')O"-naar koelba nd
Luch tvel'hi tt er 12078 NH 4N03 310 H20 na ar stripper . 280 H 20 damp 430 lucht na a r pa rt .cond.
Lf-30 lucht wor de n verwa rrnd met cét.i van de hoev eelheic'_ stoomhl .1350
-13-P2rtiaal condensor
373 NH4N0
3
5365 H"O dampc:
383 HiO (van condensor)
430 lucht. uit: 373 NH4N03 73 H 20 naar zuurtank. Molens. 5675 H20 damp 430 lucht
i
hiervan wordtgeconden-seerd in de condensor. Nr.l maalt Nr.2 11 ~_20Z$ NH4NO,-< . --' 1S.05 'NH4N03,afkomstig Zeef.
van zeef + 5 mesh.
uit: + 5 mesh ,1805
-5
+20 11 10102 -20 II 1976 Roterenèe trommel NH 4N03( t e r ug naar molen 2)II (naar roterende trommel)
II (terug naar zuur-tank)
10102 NHL~N03 (0,2
%
H20)312 toeslag
')
uit :
1OL+14 Ammoniumni traa t
(0,2
%
H20) =
Q ....'
, i
I
• j
-14
-9. \'JARMT ~~BA. LilNS•
De warmtehoev eelheden zijn opge geve n in kca l / uu r .
"
NH
3warmtewisselaar
He t gnsvormige ammoni a k wordt bij 20-125° e. Hiervoo r i s nodig :
95
w=
.0
m( h12 5 - h20)
=
21~-9 (7483,5 ata met stoom opgewarmd van
6h4 ) 1
=
1,25 x 105- , x 1
,
8
I '
i
•
HN0
3warmtewis se laar 1.
De vloeis t of wordt me t stoom opgewärmd van 20 - 80 oe.
Voor HN0
360%:s.w .20
=
0,64 kcal/kg oe .23
49
%
De vloei s t of ka n ook beschouwd 'dor d e n al s een 5395 x 100 =
43
,
5 0
NH4N03 opl. Volgens een for mule in (1) vindt ffie n hiervoor :
s.w .~2 = 0,60 kca l / k gOe . Ger:1i6èel è i s voor het temperatuur-traject
aa ng~ nome n: s.'w.'
=
0,60 kcal/kgOe. Opgenome n warmte,gel ever d c~o o r' stoom:~
w=
~
m x s .w . x t=
15697 x 0,60 x (80- 25 )=
5,2 x 10 5Warmtewi sse laar 2
De vloei stof wordt me t stoom ve rwa rmd van 80 - 150°C.
Opgenom en
wa
rmte
:~
w=
15697 x 0,6 (1 50 - 80)=
6,6 x 105•.Heac tor .
Basis temp.25°e
gasvo rmig NH':( : ~~
=
-:1.096 0 kcal/kInol .-/
5
x - 10960
=
-13, 9 x 10 •NH
3•
Vormings entha lp ie van
- A
H
=
-Om x ~ h-=' 2149v
M
v 17Temp.enth~lp~e: a HT = ~m (h125 h25 )
=
2149 (748 645)5
x 11,8 1,2 x 10 •=
I
I
Salpeterzuur.
Vormings enthalpie van vloeibaar HN0
3: 6~ = -413 50 kca 1/kmol .
~ 5 1) h 60 0 0 kc a l (12).
~, mo :~' ln =- kmol
-1
5-De vormings enthalpie va n water Hordt pvenals bi.j de sto omb erek ening
v!e g g e l a ten. Nenge n tha lp ie van HN0 3 v l. vmet wa ter (1 ti.H =
Z2..2.3.
x -6 0 0 0= -7,6 x 10 5• m 63 Meng e n tha l p ie van NH1+N0 3 gekr ,met wa ter(1 10 mol ) : ( ) 2~~0-95
5
Ahm = 50 00 kc a l /km ol 12 . A H =m x 000 = 1,5 x 10 • Temp.~ntha lp ie van de vlo e i s t o f:A
~=
.0
m x e:«, x t =15697 x 0,60 x (150 - 25 ) = 11,7 x 10,5 Totaal in~
A HR
= - 59,4 x 105 • Uit: Stoom.Enthalpie van de stoom berekend t .o. v .d ie va n wate r va n 25° C. :
Ó H = .0m ( h 230 - h25) = 5085 ( 126 5_1+5)x
i,
8 =3
~-
,
6 x 10 5• Ammo n i umn i t ra a t . Vor mings enthalpi e va n A H v= 10§g2 x -8 740 0 gekr . NH4N03~ 6hv = -11 0, 1 x 10 / . = -8740 0 kca l /kmo l .Smeltingsent.ha Lp l evan gekr . NHLNO~ : ó h = lL~60 kca l / kmol .
1 2451 ~ ~j s
LlH
s=
~
x 1460 = 2,3 x 10 ) .Gem.s .w .van NH4N03 voor het ge hele temp.t ra je c t is ca.35 kca l / kmol o C.( l )
Ó
H.r
=1~6
51
x 35(23 0 - 25 ) = 11,3 x 10 5 Temp.e n t ha l p ie va n ing es l o t e n Vlater : AET
= 310 x ( 230 - 25 ) = 0,6 x 10 5 Warmteverlies (ca. 3%
van het totaal) = 1,9 x 10 5 Totaal ui t2..LiHp = -59,4 x 105• Strip ner.Voor de ver da mpi ng van het wat e r is nodig
4
,0 = .0 x r = 280 x 540 = 15, 1 x 10 •
vI m
Luc h t van 205° C.word t verwa r md tot 220°C. C g em.=0,247
< • .
•
.
.
/
\
-1
6-4
Ow = 430 x 0,2
4
7 (220-205) = 0,2 x 10Tota al opgenomen vrarmte 15,3 x 104• Dit "moe t gelev erd word e n door
het gesmolt en amm on i umn i traat ,dat d;:F~rbi j af'koeLt van 2300C.tot Te '
Gem.s .w .voor 170 -280°C. = 38, 5 kcal/kmoloC.(9 )
Ow =
1~g7
8
x3
~5
x (230 - Tm) = 15,3 x 104• Hieruit vol gt T = 202°C. ; af ge ro nc 200°C. e.
4
2,0 x 10 • o .4
kC81 ( . van 20~205 C. Cp gem.20 -20 0=0,2 3 kg C 11 , 104• 1=
1350 (1257-b~e) x 1,8=
1231. Hi erbii'. behoor t ·Te=
\ Luchtverhitt er.\
) \ f
/,,
< ,Lucht van 1 ata wcrdt verh it \\"\\ Ow=
430 x °,24 3 (20 5 - 20)=2,0 x ".~ Dez e warmte word t gel everd door ~ van èe hoeveelhe iè stoom van
~t,,
~
.
~~
)
a
fk
om s t-
i
~
van de af scheid er ,va ardo o r afk oe l i ng opt re ed tv
~~
.
\
~
!."~
_
2 5°c
.
t_ . . .ot Te./
0
w=0
m(h22 5 - hre)Hieruit volgt hre=
Parti aal condensor
Een mengse l vam lucht en stoom v~n 1 at a wordt afgek o el è van 215
tot 150°C.
Afges taan door stoom:
0
V1
=
0n/h21 5 - h150)=
5365( 1247 - 1193 )x1~8
-
16xIO~
" " l uc ht : / .0 =43 0 x °,245 (21 5- 1 50 ) =0,6 x 104".
vI i, Tota 81 afges taan 16,6 x 10 .
Hierdoor word t ee n h~eveelheid Ha te r (afk omstig van conde ns or ) d t 16,6 x 10 ~l~ 1 /
ver .amp :=" " 5'40 = j u r:g uur.
Cond en s or
Eeqnengs el van 1400 kg vwa t erda mp en (110 kg.l u cht van 150°C. en 1
at a wor dt gec onde n se e r d .
De mol f ra c t ie va n waterdamp =
14
0~
)~g{i~0128
,8
= 0,94 at a .Het dauVlpunt i s dus 98°C.
OW= 14 00 x 540 = 7,5 x 105 kcal/uur.
Al le gebru ik te gegevens zonf er literatuu r-verwij z ing ,z i jn ontleend
Ii
\\
t
i
.', ".
" ., ,.. ; f " " ,'..~. ~ :~l \ r-l," j\ ,,' \ 'l o :.
.
• ~. ... •f •-
17
-10.BrRBKFNII\G STFl IPPT1l.
In de stripper wor e t 280 kg .wate r / uur door
de warme l ucht aan het ammon.ïumn lt ra at, ont
-trokken. De verda mpi ng swarmte wordt hierb i j
geleverd eoor het zout zelf ~a t daarbi j
afkoelt tot 200oC. (zie warmteba luns) .
Men heeft hier du s hoofdzake l i jk te mak en
met een st ofover drach t tusse n de vloeibare
en de gasf'ase.
De hoeveelhe i d ove r te drage n wate r
0
s(k g/ s ec )
over een stukje dx:
I 11
d~s = K( c - c )F.Sv.dx.= K. Ó c.F.Sv.dx (a)
K = stofov er c r ac h tscoëf f . (m/s ec) .
2
F = le ge èwa r sd oorsne de (m ).
S = specifiek oppervlak (m-l ).
t v . - - h t La k d wa er ln ~e ramp ~a n e · oppe r v _a ~ van e
~
:
L 11 C 11 L lucht IC
=
eve nwic h tsconc .vanvloeistof (k g/ m
3
)
.
11
c = wate r co nc.i n de lucht .
Deze hoe veelheid wo rdt afgestaan door ~e vl oei st of en opgenomen
I 11 I1
door de lucht :
d
0
s= - ~m.dy = -0
v' de • (b)(}{
,
? = massa debi et vloei sto f (kg/ s ec)
mfI ')
>Ov
= volume c1 e bi et lu cht (m.J/ s ec)dy , = concerr t r-at Levcr-vaL van wat.cr .i.n vloeistof over het stukje dx ,
(c) • K,1.iC.F•S .dx ~CL - ~ C v ' 0 ~C' '"
Ve r on de r st e1t volge ns Fiaoul,t cle wat ereonc entrat ie in de vloeistof
I I
evenred i g met die in zi jn damp,cJun: dÇ3s = -Om •P.de•
Hieri n is P de evenre~izheidseonstante.
I 11 1 1
Ui t (t ) en (e ) : clc -dc
=
dA c = - è0
s(~ -p
)
. m v
Nu va rieert het gasvo lume over ('e 1:010m.Verwa arl oost men di t c3oor
een gemiddelde aa n te nemen dan wordt (d) geint egr e erd over de
1 1 0s(~ - ~ ). m v gehele ko.l.om r L:i. CL-~ Co = -Gec ombi ne erd met (a) en (d): dA c =
è
-0
s ( ~ CL - L1 Co ) =--w;
, I ' /.
~,··
I
, , iI
"l.' "',, iI
Ii
".
i.!
\' I \ I.'I " , ",.
- . - - --- - -- -
-10
- ..L.L l
-•
Aan genome n c at K ona fhankel ijk i s va n x en 6 c,v inc}t men na integ r a
-tie : Ó CL -;6C o • 1n Ó CL .ACo (e) 0,08 ata~ (Hi e rin stelt x de mo l fr~c tie voor ).
=
~ 0,0085o
,
l
c
4
11 2,
5
=In de afsc he i de r vlo r d t een meng s el van aWE o n i u mn i t raG t en stoom
(23 0°C.) zo geschei~en,dat cesmol te n zout met 2,5% wat e r naar de stripp er st ro omt . De st oomc' r-uk i s 1 ctta . Iï.l ci en er evemri cht he e rst,
• ct r- 1 d l ' ' " 2~OOC 1 t
l S de watc r0ampsp~ nn i ng van G ~2 ~ 0p_ossl n g DlJ j . :P2, 5
=
a a.De wat erd a n p spa nnf.ng bij 0,2% kan met Iraou .l. t benaëe rë ':To rden
(de di s socia tiespa n nl.n g V"1.D amm o rd umn.itraut mag verwa ar-L o osd
Hor de n ) . *9) Po 2 = 0,2 , x2
,
5
I
.
8Yl1C.C!.t daar Po,
~.:.=
0,03 utadeze ~:F:l.nier bel"e~=::':l1è, ui t IJ F n
=
29 atu L~_j ~~30oC 10vert~L"'0
29 = .) "uta, Deze l ig t voel ho[:;er
ve r1ut e n van C1.e
Col=0'1.',')
"
'g
/
m
3I J L •
O.ltS
genol;1e n.
V0 or het ammoni UF::11i traat :
0~ ~ = 1 ata ; temp.?300C . : L , .J "' l m.) <r::t'~"-'ll:'ï'ln ..':e1'.:.-I' c;- n 70 = i; Ll
'T
C
- ~ '..~" .'_.~L , . l .• c," ";:-j •• u -:"7 I... -' , J ' " , l.-J ~-b P - C 0"' '~tr .Lr" l" "",,,,0,-r '0 1\ 2 - " .) ~, cC: l,',c'L ' , .t::. '--,....I IJ. , - 3 " r: 1 m bevat J,03 xj
x 0 ,72=
0,013 kg H 20, Voo::' lucht :Luc h t van 20oC. on àe ri :::'81.vocht ~:eh.= 70;:~ heeft 8en '.Iater
-,
,u ,"~viJ. ,t _1 '1T1,". ) hIJ"_, ,j'; c:., \O"oC7 • 0,7 2=
0,0077 ~E ~at8r. ·v,r:=-, Q..tcI •,-r./1rr;.L "':"'5 l u c h t _ ._..t:... O" c. ' " ,L"lUC1-.L,-1-IJ ucc." _t -o o n,C L "'\,_., :'''_) "~-i-4C ""~',q "\78 T, I- 3.' '-1--.)1',(i::-" .'- ~111 bevate '-". -!..-l [...'15 •. \.;,-,,.,./r:;' .Yn.. (''I-', ï"c:
=
(a"l"~•,_JI..-'.i-C;Tl'--J.'',Di_'1i_ 110"6
Hits '.'[", te r e':.']"',,) cn lucht zi.ch :1J (:' c.,~ll c;efl':J.;:;en
= 0,7Î 1 kg , Luch.'...:.'t "...1.'.,'" Û, '...~' ?-'- oL...-o- ;0 -eA
z-l:g/1;1) of 0,0077/0,7J,
=
:,'
,
011 ~'~G C,98] x 0,72 11 CL=
0,0077 IJc em El3.n,r-<...1.t .,1 ...o
,
23 kg Héi.ter •11 ...,
C = 0,23 l;:g/m.) of o
Te. -VA" ">"[1. \ __1J "~'"e·.I~c:;r-eLCn c:'!on (-)'- 1h ur c:
230 C 11.... C 11 o L
=
230 0, 6] -0 ,11 -1 9-0,23/0 ,]6=
0,6] kg iJater/l;:g lucht. Hr O / n U T , 6 u : . : : nodie; :=L 1.+-30
;'~g
lucht/uur = 60C m3 luchtVE~n ~-::05°
C/uur
.
De 'utE'I'ciampspanrünt: in c!e lucht cij het vc r Lat en V"H1 de stripper
is 0,5 eta.du:I aan de tem.t.. ont'iJ:L-JoLt 1200 y)/uurt .
D ,. max.i.ma Le damp snoJheid '.-:ordt gLobaa I gov onr en -ceet behulp van Gen ~;ré1fiek uit (1 5 ) p2.r:.3ó2. 1;en teTr,}:c::nt ooz e srioLhe Ld op het zvaa r st be Lc st c é'cel van Ce str io ocr nl.éc, t.opçomdut ëaur de g&S
-_. 0,]1 . Gr-afi.:,ch vindt men hier uit :
= 0,8m/sec.
}
I
De vulling be staat uit 1 in.R:lschie: :L'inf;on (gestort) : ~3= 185.
HangenOI:len ft= lC! csp , Ingcvnlc1 :
2 r '!
v x 185 x 0,57 x 10 J,c- = O,056 .Hieruit wordt berekend
32,2 1700 v = L:',Lf- ft ./sec = 1,35 m/sec.
Kies"
~
t = 1,lOm/ sec. D'3 gasst room = 1200 m3/ u D.r = 0,33 In3 / sec.2.di
0p ~F
=
l l ()=
0,]0 1;1'. (De coo:.'snc'ë'e van de stripper) . _ '..L\.. r,3"
De dLamet e r 95
=
O'7~r=r-=
0,61 m,, U )
De gomièclelc~o snelheid V = V + V, -r
gem top oocem
r-.
c:..
Vo o r stofover~r2cht aan een [epakt bed geeft (1 9 )d e volgende betrekking ,a l s een ge 'idoelcie voor vele metingen:
J. ' y ~ V ~
Sh = 0,0/ D 2 S' :T u · . . c" r..,v P -_ •u (f )
HO • c . .ricri n lS on = --;=:- en .l.'le F"7T".
1->' CoY" r- 3
Voor 1 in.I\aschic rinEen (g e s t ~)l' t ) :
E
=0,68 en Sv = 58 ft .cc/ f t . (7 )'I f " +- • , • .j.. 1 (),68 u"
05
D ' 1 '" 1,,<~c
=
eleC~leve Cla~0LGr=
~ x ~o -=
,
~ L~.=_,J x _u m•..JU
V = gpciafelde snelheif ber0ken~ op 60 loge doorsne6e = 0,8 m/sec.
o ~ .,_Li- r: D 210 C. =0 ,)8 x lu y;)L/~:pc.(11) t:.. r-, ~ ~lOo
=
hO x 10 -umc/ s e c. ( l l ) r': C. Sc2100 C. = 0,60. (11)- -- - - -- - - -- -- - - .- - - -- - - --20 -1 .L = 0,9 X 1111·0·e x 0,6
°
3 • Opgelost:K ~ 0,06 m/ sec . de ro eds af g e le i de vergelijking = 4LI-O. r-.. K x 1,.2X10;Lo
,
58
x 10- I· Nu i s de l engt e t e bereke ne n met (e) (Sv = 58 f t 2/ f t 3=
190 m-l ) : 280 _ 0,06 x 0,30 x 19 0 X L x (0,01 3-0,007 7)...{J ,43-0,23 ) 3600 - 1 0,005n
0,200 0,8 x 1 5xl0-2 Re=
0,68 x ~OxlO-6 Verg. Cf) wordt nu: re-, Dit l evert L=
?
,
4
5
~:2'\ Deze hoogt e van de pakk i ng i s nogal kl ei n,maa r in de bereke n i n g is
niet opgenomen de diffu s ie van c:e Ha.te rdamp uit het amrno n .lumnlt.ra at
na a r het oppervlak. Hie rover is ook niets bekend.
De dr'ukvaL in Cle stripp er is te bepale n me t ee n grafiet: in (5) ,
pag .681 .
(.)= 0,7 kg/ ru3 = 0,7 x
0
,062~
·
= 0,0411- lb/ft31 1
: /J -2·
°
otJ-4 -
;;-~ =(0~075)
=
( 0:075) = 0,7 6.G = 1.j-30 kg/uur voor de gehi::::le doorsnede -- L:-03,30 x 2,2 - 290 lb/' f t 2
0x lO,76- D. .
G = 029,7001é =
3
80; L = 1200 0): 2,/,- = 8100 lb/h.ft2•o
0,30xl O,7oHier ui t vLndt men gra f i sch: A P= 0,6 in."\ATat er/ f t lengt e.
Voor de st r i p p er is de dru1:.:v al L).P
=
1
,5
x 0,6=
0,9 in.water.-I
I
}J
-, , , ,
I
(I
I
I i I)
l
II
I Il
- 21-11.LIT::;;RATUUll.(1) In t e r na t i ona l Critical Tables ~ (1 93 3 )
(2) Kirk,R .E . ,Othmer,D.F . Encyclopedie. of Chemical Technology 1 (1 9~'7)
81 7 "':8 24.
(3) Ross,W.H. ,and Associates.U .S .Dept.Agr. ,Tech.Bul l .912,(j uni 194 6).
(4) Mi l ler ,Phi l1ip and Saeman,vJ.C. ,Chem ."Sng.Progr . ,~-3, ( 19l+7 ) 667.
(5) Per rY,J .H .Chemi ca l Engineer 's Hsndbook (1 9 50).
(6) Stenge l ,L .A. ,U .S.Patent 2,568,901 (Ssyt.25,1951 ) .
(7) Sher'N"ood,Th.K.and Pigford,E .L . ,Lb s o r p t i o n and Extractio n (1952).
(8) She a r o n,I;J.H.Jz. ,Dun cJ.\voody,\pj.B. ,Ind.Eng .Chem.4 5, (1 9 53) 496- 504 .
(9) J .Am.Chem .Soc . 76, (1 9 5Lf-) 5858-60 .
(10 ) Hester ,il..S . ,Dorsey,J .J . ,K3.ufman ,J .'I' . Ind.Eng .Chem . 46,(1951+) 6 2 2.
(11) Gr5b er,Er k,Gr i gu l1.W§ r meüb e r t r a gu n g (1955) .
(12) Houg enç Ovli , ,Wa t s on ,K.H. ,Ra j a t z R.~'-\. .Chemical Pr oces s Principles(1955 ).
(13) Chem.Eng . , 62, (1955) 320.
(14) Dorsey,J .J.Jr . ,Ind.Eng.Chem . ~-7,(1955) 11~17• .
(15) Brown,G.G .and Associates,Unit Operations.( 1956 ).
(16) Statisti cal Yearbook. (1 9 56) 2Lf-3.
(17) Stat i sti s c h zakboek. (1957 ) 59.
(18) Faith ,W .L . ,Keye s ,D.B . ,Clark ,R . L . , Indus tr i a l Chemica l s (19 57) 91-95 .
(19) Thoe n e s,D.Di s s e r t a t i e Delft. (1957).
- - - - - -
-,
,
, , ".
\ ' 1 .},
1
,3 Natuurkunde, technische natuurkunde en physische technologie
Leeszaal American Society of Refrigerating Engineers. Air
con-ditioning refrigerating data book; design volume; 9th ed. Ne" York, 1955. 24 cm, 6+1002 blz., 4 uitsl. grafn.
538 C Atom; monthly information bulletin of the United
King-dom Atomie Energy Authority. London, 1956-25 cm, no.
1-1246 H
570 D Atomics and nuc1ear energy. London, HilI,
1957-29 cm, vol.
8-1012 B 89
Becke~, H. L. Heat transfer in turbulent tube flow.
25 cm, 52 blz .• lito op~n.
Dî ss. Delft 1956.
705 B 22 Atomic Industrial Forum, Ine. Commercial and
interna-tional developments in atomie energy; proeeedings of a meeting, September 27-29, 1955, at Washington D. C.
New York, 1956. 28 cm, 11+598 blz., afbn. Forum report, no. 7.
.27 cm, Atomes. Paris, Soc. d'éd. sc.,
1956-no , 118-> , , , ,
·
,, , , ,, , , ,·
, , , , ,·
, , , \ . , , . , , ,·
, , , , , I D.B 571 pBogaardt, M. Calculation of range/energy relations espe-eially in photograph ic emulsions. Kjeller, Joint Establ. for Nucl. Energy Res., 1953. 30 cm, 4+64 blz; ,
blz. 62-64 lito opgn.
JENER publications, no. 6. , , ) > ) ) ) ) ) ) ) > > ~'> ~