P O R A D N I K U C Z N I O W S K I I V
P R O W A D Z E N I E
U P R O S Z C Z O N E I
R. \( l U TN K O W O ś C I
I
Bil rROWOŚ( M
W ORÍ i A N I Z A C j ACH UCZNIOWSKICH I
1’l l Z Y K Ł A D Y 1 W Z Ü K Y Ol'JlACOWAli J Ó Z E F H E Ł C Z Y K S K I
1 9
3
8
P A S S T W O W F . W Y D A W \ T C T W O K S IĄ Ż E K S Z K O L N Y C H W E L W O W I EDolnośląska Biblioteka Pedagogiczna w e W ro cław iu W R 0 0 1 38528 )> O K A n \ I K r C / N I O W S K I
l J R O Y W
R A C l l l
W O R ( ;
I V\ I ) Z K N ! !■:
I T R O S Z C Z O . N K J
x
k
c ) w ( ) ś ( ; i
i
B i l .
r o w o
.
ś c
;i
A M Z A C J A C l ! ( . ' C Z N I O W S K I C H
P R Z Y K Ł A D Y i W Z O R Y () I* I { A C O W A ł, J ń / i i . r 11i '.i. ( : zy s ^kij y j y L
i u ,s P A S S ! \\( i W K W V I ) A. W M C I W i ) KS1 A Ż i . K S / K O I . N Y C i I W K i AVO\Vl i - .Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna w e Wrocławiu
W S T Ę P
W części IV „ P o r a d n ik a “ om ów im y, ja k pro w adzić najp ro stszą, rach u n k ow ość i biu row ość w o r g a n iz a c ja c h u czniow skich . N a tu ra ln ie , pom iniem y k s ię g ę proto k ołów i k się g ę p racy sp o łe c z n e j, k tó re c z y te ln ik zn ajd zie w części I I I .
B IU R O W O ŚĆ I RA CH U N K O W O ŚĆ U PRO SZC ZO N A
I . S am o rząd u czn io w sk i ( i k o ła s z k o ln e ). Oprócz k się g i proto k ołów (i k się g i p racy sp ołeczn ej w sam o rząd zie szko ln ym ) w o rg a n iz a cja c h uczniow sk ich z w y ją tk ie m sp ółd zielni n ależy p row ad zić n a s tę p u ją c e k się g i i k w ita riu sz e :
1. k w itariu sz kasow y d la w p łat; 2. k w ita riu sz w y p łat;
3. k się g ę k aso w ą;
4. k się g ę k o n tro li s k ła d e k ; 5. ko łozeszy t z ra ch u n k a m i.
1. Kw itariusz kasowy dla wpłat.
W sz e lk ie w p łaty do k asy , ja k ie o trz y m u je s k a r b n ik o rg a n iz a c ji u cz n io w sk iej, w y m a g a ją od dzielnego
3
kw itu . N aw et wpływy do k asy , w y n ik łe w sk u te k pod n ie sie n ia n a jd ro b n ie js z e j kw oty z P . K . O. lub K . K . O. (np. n a książeczk ę oszczędnościow ą,), n ie m ów iąc ju ż o m iesięczn y ch ra ta c h s k ła d e k , k tó re z b ie r a ją s k a rb nicy k laso w i. S k a rb n ik szkolny (sam o rząd u szk o ln eg o ) o trz y m u ją c w p łatę z ty tu łu sk ła d e k od sk a rb n ik ó w klaso w y ch (sam orząd ów k laso w y ch ) rów nież w y sta w ia im kw ity.
K w ity m u szą być nu m ero w an e i d lateg o p otrzebny je s t k w itariu sz. N ajlep szy ro d zaj k w ita riu sz a je s t n a s tę p u ją c y : K w it o ry g in aln y do w y d zieran ia je s t u m ie szczony n a ko p ii, k tó ra p o z o sta je w kw itariu szu . M ię dzy k w it a kop ię w k ład am y k a lk ę , to też w szelk ie o m y łk i n a k w icie będą zaw sze uw id ocznione i n a k o pii. W sz y stk ie zauw ażone błęd y popraw ia się czerw o nym a tra m e n te m i n a k w icie, i n a kopii.
K w ity i kop ie należy z góry ponu m erow ać i n a li cow ej o k ład ce k w ita riu sz a n a p isa ć:
od N r ...do N r ...
zaczęto d n... skończono d n ... K w ity i k o p ie trz e b a op atrzy ć p ie cz ą tk ą z w yszczegól n ien iem d a n e j o rg a n iz a c ji u czn io w sk iej. D obrze m ieć ta k ie g o typu p ieczątk ę, aby przy d ała się i do listów .
Na k oń cu t e j części „ P o r a d n ik a “ p o d ajem y w zór k w itu (w zór I ) , tu zaznaczym y ty lk o , że k w it m usi być p o d p i s a n y p r z e z s k a r b n i k a .
2 . Kw itariusz wypłat.
W sz elk ie w ypłaty, ja k ie ro b i s k a rb n ik o rg a n iz a c ji
4
u cz n io w sk iej, w y m a g a ją od dzielnego k w itu z k w ita riu sza w ypłat. N aw et ku pno znaczków pocztow ych, n ap iw k i, w y p łaty w y n ik łe w sk u te k złożen ia n a jd ro b n ie js z e j kw oty do P. K . O. lub K . K . O. (n a książeczk ę oszczęd nościow ą) jtp .
Je ż e li s k a rb n ik klasow y ty tu łe m s k ła d e k w p łaca pew ną kw otę sk a rb n ik o w i szkolnem u , to oprócz otrzy m an ia od teg o o sta tn ie g o k w itu z je g o k w ita riu sz a w p łat, pow inien w ypisać k w it w sw oim k w itariu szu w y p łat i dwa ta k ie kw ity ze sobą s k le ić np. gum ą a ra b sk ą .
Je ż e li s k a rb n ik d a n e j o rg a n iz a c ji u czn io w sk iej m u si w y płacić pew ną kw otę firm ie h an d lo w ej lub prze m y sło w ej, to rów nież w y p isu je k w it w k w itariu szu wy p łat. A k w it te n później s k le ja z rac h u n k ie m firm o w ym , o trzym any m od t e j firm y .
R o d z a j k w ita riu sz a rów nież je s t n a jle p sz y z k o p iam i; n u m e ru je m y w nim kw ity i k o p ie (je d n o cz e śn ie przez k a lk ę ) oraz o p a tru je m y je p ie cz ą tk ą o rg a n iz a cji u czn io w sk iej.
R ó żn ica zasad n icza m ięd zy kw item z k w itariu sza w ypłat a kw item z k w ita riu sz a w p łat p o lega n ie ty lk o n a tym , że z am iast „ K a sa p rz y ję ła “ w ydrukow ano „ K a s a w y p ła c iła “ (p a trz w zór I I I i I V ) , a le n a tym głów nie, ż e k w i t w y p ł a t p o d p i s u j e p r z e w o d n i c z ą c y d a n e j o r g a n i z a c j i , ale n ie s k a rb n ik . Gdyby n ik t na k w icie n ie m ó g ł pokw ito w ać z od bioru , gdyby n ie m ożna było d ołączyć ra ch u n k u firm ow eg o lub kw itu s k a rb n ik a szko ln ego , kw it dodatkow o pow inien być p od cyfrow any (pod pisany ch o ćb y in ic ja ła m i) przez k u ra to ra , o co m u sicie go
W yjaśnienie.
Może k to z czyteln ik ów zap y tać: Czy to się m a nazyw ać u p roszczoną rach u n k o w o ścią? T em u odpow iem y, że k w ito w an ie ta k ie , ja k podaliśm y w y żej, je s t podstaw ow ą k o m ó rk ą rach u n k o w o ści i w łaśn ie u łatw i prow ad zenie k się g i k a s o w e j, o k tó r e j m ow a n iż e j.
3. Księga kasowa.
K się g ę kaso w ą prow adzim y d w ustronicow o (o b ie stro n ice oznaczam y je d n ą k o le jn ą l ic z b ą ) ; b ęd ą to stro n ice pośw ięcone: wpływom i w yd atkom (p rzy ch o dowi i ro zch o d o w i).
Je ż e li się sk ru p u la tn ie prow adzi k w itariu sze w płat i w ypłat, to w y starczy ju ż ty lk o trzy m ać się ściśle k o le jn o ś c i n u m erów kw itów , a kw oty, n a k tó re o p iew ają, w pisyw ać pod k o le jn y m nu m erem do k się g i kaso w ej. Codzienne wpływ y i w y p łaty d o d ajem y i ułatw iam y sob ie m ożność każd orazow ego spraw d zenia ich d o ty ch czasow ej w ysokości.
W księd ze kasow 'ej je s t ru b ry k a przezn aczona n a zano tow anie „ tr e ś c i“ przychodu lub rozchod u. N ależy w t e j ru b ry ce „ tr e ś ć “ podaw ać k ró tk o , a le ja s n o (z o bacz w zór V ) .
K się g ę kasow ą prow adzi s k a rb n ik d a n e j o rg an iza c ji, on też m u si piln ow ać, aby w y płaty dopiero w tedy zbliżały się do kw oty p rzew id zian ej w bud żecie n a wy d a tk i, gdy i wpływ y ogólne z b liż a ją się do przew idzia-
6
nych w bud żecie dochodów.Przenoszenie sum.
Na koń cu s tro n icy w przychodzie i rozchod zie do d a je m y poszczególne p ozycje dzienne i przy o trzy m a n y ch su m ach piszem y: D o p r z e n i e s i e n i a . N a n a s tę p n e j stro n ie sum y ta k ie pow tarzam y przy zazna czeniu : Z p r z e n i e s i e n i a . B ęd zie to pierw sza po z y c ja , k tó r ą w raz z now ym i p o zy cjam i w przychodzie i rozchod zie d o d ajem y n a k o ń cu t e j n a stę p n e j stro n y , o trz y m u ją c now;e sum y do p rzen iesien ia itd.
Zamykanie rachunków.
K się g ę kaso w ą prow adzi s ię bezw zględnie d ziałam i m iesięczn ym i. D lateg o też u g ó ry s tro n ic piszem y m ie s ią c dany i ro k (a w p ierw szej ru b ry ce zaznaczam y ty lk o dzień m ie s ią c a ).
Gdy ukończym y zapisyw anie pozycyj d zienn ych da nego m ie siąca, d o d ajem y je tym czasow o ołów kiem na d a n e j s tro n icy i d o w iad u jem y się, ile pow inno być pie niędzy w k a s ie (p o d rę cz n e j, bo część m oże być um ie szczona w P . K . O. lu b K . K O .). B ęd zie to różn ica sum przychodu i ro zch o d u ; tę ró żn icę ja k o p o z o s t a ł o ś ć d o p isu jem y d o r o z c h o d u ja k o o sta tn ią po z y c ję i te ra z d o d ajem y o sta te cz n ie , w y k a z u ją c je d n a kow ą su m ę w przychodzie i rozchodzie. N azyw a s ię to z a m k n i ę c i e m r a c h u n k ó w m i e s i ę c z n y c h .
Gdy zaczynam y ra c h u n k i now ego m ie sią c a n a n a stęp n y ch s tro n ica c h , to p ozostałość w p isu jem y w p r z y c h o d z i e i p o stęp u je m y d a le j zup ełnie po d obn ie, ja k to ro b iliśm y w pierw szym m iesiącu .
Na-zyw am y tę czynność o t w a r c i e m r a c h u n k ó w m i e s i ę c z n y c h : .
W podobny sposób p o stęp u jem y przy o tw arciu ra chu n ków now ego półrocza i przy zam k n ięciu ich na koń cu pó łro cza, z a z n a cz a ją c i tu , i ta m ową p ozosta łość.
T a k ą p o z o s t a ł o ś ć nazyw am y rów nież s a l d e m . S k a rb n ik pow inien uw ażać, ab y s a l d o p ó ł r o c z n e było bezw zględnie d o d atn ie, t j. aby sum a w przychodzie b y ła wyższa niż w rozchodzie.
Gdy sald o d o d atn ie, tzw. w yrów naw cze (p o zo sta ło ś ć ) , dopiszem y do rozchod u, otrzym an e sum y rów ne w przychodzie i rozchodzie p o d kreślam y dw om a l in ij kam i.
Z am k n ięcie rach u n k ó w m iesięczn y ch i półrocznych w inno być — w o rg a n iz a cja c h u czniow skich z w y ją t k iem spó łd zieln i — spraw dzone przez przew odniczą cego i przez niego pod cyfrow ane z zaznaczeniem d aty spraw dzenia.
Uwaga.
Je sz c z e raz m ocno pod kreślam y, że z ch w ilą b a r dzo sk ru p u la tn e g o prow ad zenia k w itariu szó w d la w s z y s t k i c h b e z w y j ą t k u w p łat i w ypłat prow ad zenie k się g i k a so w e j będzie zup ełnie łatw e. J e żeli w yłonią się ja k ie w ątp liw ości, to n ależy uw ażnie p rz e jrz eć w zór k się g i k a so w e j (p a trz s tr. 4 6— 4 7 ) , aby je usunąć.
4. Księga kontroli składek.
Choć n azw aliśm y to k się g ą , uw ażam y, że d la upro- 8 szczen ią rach u n k o w o ści le p ie j k o n tro lę sk ła d e k u m ie
ś cić n a koń cu k się g i p rotok ołów , gdzie w ydzielam y 1— 2 stro n ice.
W s a m o r z ą d z i e k l a s o w y m i w r ó ż n y c h k o ł a c h (szk o ln y ch i m ięd zyszko ln ych ) prow adzi się tę k o n tro lę w raz z w ykazem im ienny m członków (p a trz str. 10) .
L iczb a członków m oże u le g ać zw iększen iu lub zm n ie jsz e n iu : w k o ła c h p rzy b y w ają lu b u b y w ają członk ow ie, bo n a leżen ie je s t d obro w o ln e; w sa m o rz ą dzie n ie k tó rzy członk ow ie-u czn iow ie p rz e s ta ją uczęsz czać do szkoły lu b w s tę p u ją now i uczniow ie, nowi członkow ie.
Obok w ykazu im ien n eg o członków rob im y pięć ru b ry k pionow ych, o d p o w iad ających czterem lu b pięciu m iesiąco m d ziałaln o ści p ó łro czn e j (od w rześn ia do sty czn ia w łączn ie lu b od lu teg o do m a ja w łą c z n ie ). W ty c h ru b ry k a ch s k a rb n ik n o tu je alb o krzyży k n a dowód o p łacen ia m ie się cz n e j ra ty sk ła d k i, albo n u m er k w itu z k w ita riu sz a w p łat. P row ad ząc s k ru p u la tn ie k o n tro lę ; s k a rb n ik k a ż d e j ch w ili m oże spraw d zić, k to je sz cz e zaleg a w p łacen iu r a t sk ła d k i.
W s a m o r z ą d z i e s z k o l n y m j e d n o l i t y m k o n tro lę s k ła d e k prow adzim y albo podobnie ja k i w sam . klasow ym (w raz z w ykazem im iennym c z ło n k ó w ); albo o p ie ra ją c się n a obow iązkach s k a r b ników klasow ych podobnie ja k w sam . szkolnym zw iązkow ym (o czym m ow a n iż e j) .
, W s a m o r z ą d z i e s z k o l n y m z w i ą z k o w y m prow adzi się k o n tro lę m iesięczn ych r a t sk ła d k i w sposób uproszczony, gdyż n ie chodzi tu o wykaz im ien n y członków (c o ro b ią s k a rb n ic y k la s o w i), ale
9
Lista członków i kontrola składek Samorządu ld. I 1 9 3 6 /3 7 r. I półrocze nj N O 'J N a z w i s k o i i m i ę M i e s i ą c e IX X XI XII I 1 2 3 4 5 6 7 8 Argasiński Jan Brzoza Michał Cedro Jó z e f Dzięba Je rzy Gawlicki Jan N I N 2 N 3 N 4 N 5 N 40 N 42 N 41 N 43
je d y n ie o liczb ę członków sam orząd ów klasow ych, o ogólną sum ę r a t p rzy p ad ającą co m ie sią c od d a n e j k la sy i o w p łacon e kw oty.
W zó r z n a jd z ie cie n a str. 5 0 — 5 1 ; je s t on ta k przy gotow any, że n ie w ym aga bliższych w y ja śn ie ń . D o d a j my ty lk o tu uw agę, że sk a rb n ik szkolny od biera trzy razy w ciąg u m ie sią c a w p łaty z ty tu łu m iesięczn ych ra t sk ła d k i (np. 1 0 , 2 0 , 30 każd ego m ie sią c a ) i że s ta le spraw dza w p łacon e kw oty z przew idyw anym i w
pła-10
tam i.5. Kołozeszyt z rachunkami.
K w it z k w ita riu sz a w y p ł a t w inien być zach o w any. Je ż e li podpisany je s t przez osobę o trz y m u ją c ą d an ą k w otę, to je s t on w y sta rcz a ją cy m dowodem wy płaty. J e ż e li n ie m ożna u zy sk ać ta k ie g o podpisu, to rów nież m u si być zachow any, aby do niego p rzy kleić k w it lub ra c h u n e k firm ow y. I w jed n y m i w drugim w ypadku sk ład am y te k w ity do tzw. seg re g a to ra . P o niew aż je d n a k s e g re g a to r han dlow y je s t d rogi i zbyt w ie lk i, n a uży tek o rg a n iz a cy j u czniow skich w y starczy ko łozeszy t, znany dziś pow szechnie zeszyt, w k tó ry m k a r tk i są u m ieszczon e n a m etalo w y ch w tyczkach . Za m ia s t k a r te k w kołozeszy cie będziem y u m ieszczali k w ity z k w ita riu sz a w ypłat. W tym celu odpow iednim przyrządem (p a trz ry su n e k ) po le w ej stro n ie kw itu rob im y dwie d ziu rk i (o d le g ło ść m iędzy nim i m usi od pow iadać o d legło ści od sie b ie w tyczek k o ło z e sz y tu ). N astęp n ie pod ziu rkow ane kw ity w edług k o le jn y ch
m erów k w ita riu sz a w kład am y do kołozeszytu. Gdy otrzym am y ra c h u n e k firm ow y , p rz y k le ja m y go do od pow iedniego kw itu w kołozeszycie.
W ko łozeszy cie n ie m oże z a b ra k n ą ć żadnego kw itu z k w ita riu sz a w y p ła t!!
II. S P Ó Ł D Z IE L N IA
D la sp ółd zieln i, ja k d la k a ż d e j o rg a n iz a c ji, p otrze bna je s t k się g a p rotokołów posiedzeń zarząd u i ogól nych zeb rań w szystkich członków , ale k się g ę ta k ą om ów iliśm y ju ż w części I I I „ P o r a d n ik a “ . P o z o s ta ją je sz cz e n a s tę p u ją c e k w ita riu sz e , k się g i itd ., niezbędne do u p roszczonej biu ro w o ści i ra ch u n k o w o ści spół d zielni u c z n io w s k ie j:
1. k w ita riu sz kasow y d la w p ła t; 2. k w ita riu sz d la w y p łat; 3. ko łozeszy t z ra c h u n k a m i; 4. k s ię g a ró żn y ch ;
5. ce n n ik ;
6. b lo k z ku p o nam i d la k o n tro li zakupów człon k o w sk ich ;
7. k się g a k o n tro li ru ch u w sk le p ie (k s ię g a s k le pow a) ;
8. k a r to te k a d la w ykazu liczby udziałow ców i ilo ści zakupów przez poszczególnych członk ów ; 9. k się g a k aso w a (w raz z o b liczen iem o g ó ln e j su
my zakupów c z ło n k o w sk ic h );
10. k o p iał lub k się g a odpisów listó w w ychod zących ; 11. kołozeszyt z lista m i nad chodzącym i.
1. 2. 3.
Kwitariusze i kołozeszyt? z rachunkami. Do w y ja śn ie ń , ja k ie zro b iliśm y przy om aw ianiu k w itariu szów i ko ło zeszy tu z ra c h u n k a m i n a s tr. 4 i n a s t., n ie m am y n ic now ego do d odania. N ato m iast m u sim y p o d k reślić, że i k w ita riu sz e , i kołozeszyt z r a ch u n k a m i m uszą być w sp ó łd zieln iach z j e s z c z e w i ę k s z ą s k r u p u l a t n o ś c i ą i s y s t e m a t y c z n i e z d n i a n a d z i e ń prow adzone, gdyż sp ód zieln ia rozporząd za w iększym i zasobam i pie niężny m i oraz prow adząc sklep spółdzielczy, c z ę śc ie j m a do czy n ien ia z ra ch u n k a m i różnych firm h an d lo w ych i przem ysłow ych.
P rzyp o m in am y , rów nież, że kw ity w kw itariu szu w p łat p o d p isu je s k a rb n ik , w kw itariu szu w y p łat prze w od niczący i osoba, k tó r a o trz y m u je d an ą kw otę. Gdy zaś niem ożliw e je s t otrzy m an ie podpisu osoby o trzy m u ją c e j k w otę, to do k w itu z k w ita riu sz a w y p łat n a leży w koło zeszy cie d o k leić o trzym an y p óźn iej ra c h u n e k firm ow y . A je ż e li chodzi o d ro bn e w y d atki (np. n a znaczki pocztow e, nap iw k i i t p .) , to oprócz podpisu p rzew od niczącego p o trzeb n a je s t n a k w icie c y fra k u ra to r a , a k c e p tu ją c e g o dany w ydatek.
S k a rb n ik , k tó ry w p łaca ja k ą k o lw ie k kw otę p ien ię dzy firm ie , pow inien d om agać się zaw sze n a ty ch m ia stow ego pokw itow ania.
4 . K sięga różnych.
R ó ż n i to różni d łu żnicy lub w ierzyciele, któ rzy np. d o sta rc z a ją to w aru , o trz y m u ją zaliczk i itp .
13
K się g ę różnych prow adzi przew odniczący-gospo- darz, k tó ry w raz ze sklepow ym (s e k re ta rz e m ) p iln u je , aby sklep, był zaop atrzony w to w ar i ab y ra ch u n k i były u regulow ane. K się g a różnych w p rzeciw ieństw ie do k się g i k a so w e j (o p isa n e j n a s tr. 6 ) je s t je d n o stro n i- cow a. D la w szystkich firm (d la „ ró ż n y ch “ ) , z któ ry m i sklep spółd zielczy u trz y m u je sto su n k i handlow e, otw iera się k o n to (n a je d n e j s tr o n ic y ).
Na k o n cie d a n e j firm y w p isu je się n a s tę p u ją c e po z y c je :
a ) ra c h u n k i do u reg u lo w an ia za otrzym ane to w ary ;
b ) zw roty to w a ru ;
c) w szelk ie w p łaty i w ypłaty, np. zaliczk i, re g u lo w ane ra c h u n k i, zw rot nad p łacon ych sum 1 itd. W śró d k o n t k się g i różnych n ależy uw zględnić od d zielne k on to d la w ydatków sp ółd zielni n a szerzenie idei spółd zielczości. K o n to to u jm u je m y w sposób n a s tę p u ją c y : R ó żn i za odczyty, p o g ad an k i itp. N a tym k o n cie w ru b ry ce „ tr e ś ć “ podać, kom u w ypłacono od pow iednią sum ę.
W koń cu każd ego m ie sią ca n ależy uw idocznić saldo k a ż d e j firm y , k tó ra d o starcza to w aru do sklepu spół d zielni, czyli w ykazać różnicę m iędzy „w in n a “ je s t
(w z ię ła ) a „ m a “ (d a ła ). Z tego sald a będzie ja s n e , z ja k ą firm ą sp ó łd zieln ia m a n ieu reg u lo w an e kon tow e ra c h u n k i m iesięczne.
W k o ń cu zaś p ółrocza p rzeg ląd am y ra c h u n k i, aby
^ . 1 Z powodu zw rotu to w aru uszkodzonego lu b m yl- n ie p rzysłanego itp.
się p rzek on ać, czy n ie u tw orzyło się sald o u je m n e dla spółd zielni, k tó re w inno być u su n ię te przez u re g u lo w an ie rach u n kó w . P o czym piszem y z am k n ięcie w szyst k ich k o n t, podobnie ja k to ro b iliśm y w księd ze k aso w e j (ty lk o tu n a je d n e j s tr o n ic y ), i zam k n ię cie (z s a l dem d odatnim d la sp ó łd zieln i, np. w sk u te k w p łacon ej zaliczk i n a to w ar, lub bez sa ld a ) p o d kreślam y dwa razy.
U w a g a . Zobacz w zór k się g i różnych n a str. 52.
W Y C E N IA N IE T O W A R U
Nim p rzystąpim y do om ów ienia t e j k w estii, w arto przypom nieć znaczen ie k ilk u , term in ó w handlow ych.
a ) W a g a n e t t o — to Waga to w aru bez opa kow an ia.
,b) W a g a b r u t t o — w ag a to w aru z opakow a niem .
c ) T a r a — w aga op akow an ia.
d) R a b a t — u stępstw o obliczone procentow o od cen y d eta licz n e j to w aru (d ochod zi do 5 0 % ) . e) D o d a t e k . — R a b a t czasem p olega rów nież
i n a d o d atku do pew nej ilo ści tow aru . Np. przy k u p n ie 12 egzem p larzy pod ręczników wydawcy d o d a ją 13 egzem plarz b e zp łatn ie (t a k i ra b a t oznacza s ię : 1 2/ 13).
f ) B e z r a b a t~u s p rz e d a ją h u rto w n ie d a ją c to w ar po cen ie h u rto w e j.
g ) S k o n t o. P rz y p łacen iu przez d e ta listę za to w ar gotó w k ą z gó ry, h u rto w n ie często przy wy sy łce n a p ro w in cję d a ją oprócz ra b a tu tzw.
sk o n to , czyli zniżkę procentow ą, od cen y h u rto w ej k a ta lo g u . S k o n to n ie p rzek racza 6 % . R a c h u n k i firm o w e p rz e d sta w ia ją cen ę ku p n a to w aru w je d n o stk a c h h u rto w ych (p a p ie r rysu nkow y p ap ier do p ak ow an ia np. w k ilo g ra m a ch , p ap ier do pi sa n ia w ry zach , zeszyty, ołów ki — w g ro sach (g ro s = 12 tu z in ó w ), n a to m ia s t cen ę sprzedażn ą d etaliczn i n ależy obliczyć w je d n o stk a c h d etaliczn y ch (p a p ie r ry sunkow y, do p ak ow an ia, do p isan ia — za ark u sz po je d y n cz y ; zeszyty, o łów ki itp. za zeszyt, ołów ek p o je d y n czy).
Cenę pojed yn czych tow arów d etaliczn y ch o k reślam y zgodnie z u sta lo n ą cen ą n a ry n ku w sk le p ach d e ta licz nych i w ed ług k a ta lo g u . firm h u rto w y ch , w ydaw co’ itd ., d o sta rc z a ją c y c h tow ar.
W y ce n ie n ia to w aru dokonyw a przew odniczący-go- spodarz w raz z seltretarzem -sk lep o w y m . T e n o statn i o trz y m u ją c to w ar do sklep u , w p isu je je g o w arto ść ku p n a i w a rto ść sprzedażną do k s ię g i k o n tro li ru ch u w sk le p ie (k s ię g i s k le p o w e j). W ra z ie ko n ieczn ości w prow ad zenia zw yżki lub zniżki cen y sp rzed ażn ej to w aru m u si to być od notow ane w t e j księd ze, o czym będzie m ow a n iż e j (s tr . 1 8 ) .
5. Cennik.
C en n ik p rzy go to w u je sek retarz-sk lep o w y , p o d p isu je go przew od niczący-gospod arz. C en nik w szystkich to w arów sklepow y m u si m ieć do w łasn eg o uży tku , cen n ik n a jc z ę ś c ie j sprzedaw anych tow arów sklepow y wy-
16
w iesza do w iadom ości k u p u jący ch .N ie ty lk o p ierw o tn ą postać obu cen n ików podpi s u je gospodarz, a le i zm iany w szelk ie z powodu zw yżki lub zniżki tow arów n a rynku .
Sklep ow y je s t o bow iązany sprzedaw ać to w ar po cen ach w ym ien ion ych w cen n iku .
K O N T R O L A S P R Z E D A Ż Y
Do spraw d zenia o bro tu to w aru w sk le p ie słu żą w pierw szym rzęd zie: b lo k z ku p o n am i i k się g a k o n tro li ru ch u (k s ię g a sk le p o w a ).
6, Blok z kuponami.
Is t n ie je w h an d lu b lo k k o n tro li zakupów człon k o w sk ich d la sp ółd zielni uczn iow skich , w ydany przez Z w iązek S p ó łd zieln i i.
B lo k te n (zobacz n a s tr . 54— 5 5 ) zaw iera dwie s tro n y jed n ak o w o nu m erow an e. P ie rw sz a stro n ica s k ła d a się z kuponów do w y d zieran ia i d o ręczan ia k u p u ją cy m ; d ru g a s tro n ic a p o z o sta je w rę k a ch sk lep o w ego.
Sklep ow y p od kład a pod pierw szą stro n icę k a lk ę i zaczyna od o sta tn ie g o kuponu z p raw ej stro n y . W y p isu je n a nim n u m er le g ity m a c ji u d ziałow ca i ogólną sum ę, n a k tó rą zaku p ił tow ar. Je ż e li k u p u ją cy n ie je s t człon k iem sp ó łd zieln i, to sklepow y w y p isu je mu rów nież ku pon; a le m ie js c e przeznaczone n a n u m e r le g ity m a c ji m ocno z a k re śla . K u p u ją c y n a zasadzie teg o ku ponu w p łaca odpow iednią kw otę k a s je ro w sk a rb n
i-1 W arszaw a, ul. G rażyny i-13
18
kowi, który odnotowuje numer legitymacji i kwotę
daną. w księdze kontroli ruchu w sklepie, przyjmuje
pienią.dze i przykłada pieczątkę: z a płac o n o. Na
zasadzie opłaconego kuponu sklepowy wydaje towar.
Jeżeli kupujący jest członkiem spółdzielni, sklepowy
pr'zykłada na kuponie pieczątkę: wy d a n o i zwraca
go udziałowcy.
Po ·zamknięciu sklepu w danym dniu sklepowy
oblicza na pozostałych kartach blo.ku, zapełnionych
dzięki kalce, za jaką sumę pieniędzy wydał towar i
od-notowuje to w odpowiednim miejscu karty. (Należy
z jednej stronicy na drugą przenosić sumy! )
Kasjer dodając pozycje zakupów w księdze
kon-troli ruchu, przekonywa się, ile otrzymał pieniędzy za
towar, czyli jaki był targ dzienny.
Ten targ dzienny winien się równać ogólnej
su-mie, jaką. otrzymał n:a swoim bloku sklepowy. Tym
sposobem obaj się kontrolują.: kasjer określić będzie
mógł stan kasy, sklepowy - na jaką sumę ma jeszcze
towarów w sklepie. A to ostatecznie uwidoczni księga
kontroli ruchu.
7. Księga kontroli ruchu w sklepie.
O księdze tej kilkakrotnie już wspominaliśmy,
a mianowicie mówią.c o wycenianiu towaru i o
czyn-nościach kasjera w zwią.zku z kuponami wydawanymi przez sklepowego.
Zadaniem tej księgi jest, jak można się
domy-ślić, z jednej strony kontrolować zasoby towaru w skle-i
pie, z drugiej strony
wpływy
gotówki do kasy. 1l
Księgę tę, podobnie jak księgę kasową, prowadzi
się d w u s t r o n i c o w o.
Po lewej stronie w p r z y
c
h o d z i e, gdziecho-dzi o wpływ towaru, wpisuje sklepowy w pierwszej
ru-bryce za treścią wartość towaru po cenie kupna i
ko-szty sprowadzenia towaru; w drugiej -wartość
sprze-dażną. towaru (o b liczoną przez sklepowego wraz z
go-spodarzem l) oraz możliwe zwyżki cen, podnoszące tę
wartość sprzedażną.
Przy tym pod każdorazowym nowym wykazem
wpływu towaru do sklepu sklepowy podpisuje się na
dowód, że towar do sklepu przyjął i za niego
odpo-wiada.
Po prawej stronie w r o z c h o d z i e skarbnik
wpisuje wpływy od poszczególnych kupujących
(pierw-sza rubryka za treścią.), następnie ogólny targ dzienny
(w drugiej rubryce), wreszcie wszelkie odpisy, tj.
wy-sokość zniżki ceny towarów przyjętych przez
sklepo-wego, wartość zepsutych towarów lub wycofanych
z obiegu oraz wartość towaru wziętego na użytek spół
dzielni.
Inne rubryki dokładnie oznaczono we wzorze na
str. 56-59, toteż wyjaśniać tu ich nie będziemy.
W tej też księdze, jak to wskazuje wzór, kasjer
notuje obliczenie co miesiąc, na jaką sumę pozostało
towaru w sklepie, wreszcie pod koniec półrocznej
dzia-łalności spółdzielni robi podo"bnie, zamykając księgę
kontroli ruchu w sklepie.
Otwierając tę księgę na początku nowego półrocza
l Porównaj wyjaśnienie na str. 16, wiersz 14 od
dołu.
19
nowy k a s je r w p isu je p ozostałość to w aru przyjętą, od poprzedniego zarząd u, z a z n a cz a ją c cen ę ku p n a, ko szt tra n s p o rtu i cen ę sprzedaży.
U w a g a . W p ro w ad zając po s tro n ie rozchodu to w aru (a wpływu g o tó w k i) pierwszą, ru b ry k ę za t r e ścią, w k tó r e j k a s je r w p isu je wpływy od każd ego z k u p u jący ch , u n ik am y kon ieczn o ści o tw iera n ia od d zieln ej k się g i k o n tro li zakupów przez poszczególnych człon ków , zam iast zaś k się g i udziałow ców p ro p o n u jem y k a r to te k ę zakupów , o czym m ow a n iż e j.
8. K arto tek a kontroli liczby udziałowców i zakupów1 członkowskich.
K a r to te k ę tę prow adzi przfew odniczący-gospodarz, k tó ry o trz y m u je od sklepow ego zap isan e stro n y b lo ku k o n tro li zakupów czło n k o w sk ich (p a trz stro n icę 55) . K a r ty te , po uzgodnieniu o g ó ln e j sum y zakupów z t a r giem d ziennym w ykazanym przez k a s je r a , są d la s k le powego zbyteczne. N ato m iast przew od niczący tn ie je n a od dzielne kupony, n a k tó ry ch d zięk i k a lc e są wy m ien io n e n u m ery le g ity m a c y j i kw oty, za k tó re dany czło n ek ■zakupił to w ar. N a tu ra ln ie , że przew odniczący ku pony bez n u m erów le g ity m a c ji czło n k o w sk ich od d ziela i chow a do o so b n ej ko p erty .
N astęp n ie gospodarz p rzy go tow u je ty le k o p ert o jed n ak o w y m w ym iarze, ilu je s t członków -ud ziałow - ców spółd zielni. W ra z ie przybycia now ych członków uzu pełnia liczb ę k o p ert. Pon iew aż w s ta tu c ie n ie prze w id u jem y zw rotu ud ziału przed półroczem , w ięc liczb a k o p e iC ’nieL m oże się zm n iejszy ć przed u k ończen iem
20
d ziałaln o ści p ó łr o c z n e j.Na K opertach gospodarz w y p isu je k o le jn e nu m ery le g ity m a c y j czło n k o w sk ich , obok n u m eru n a k ażd ej ko p ercie w y m ien ia nazw isko u d ziało w ca-czło n k a i k lasę.
Do ty ch k o p e rt sk ła d a n a stę p n ie kupony, cod zien n ie otrzym yw ane od sklepow ego. P o m iesiącu należy o b liczyć, na ja k ą sum ę zaku p ił dany czło n ek i zazna czyć to n a k o p ercie. Gdy ju ż będą w iadom e d ane z ca łego p ółrocza, gospodarz d o d a je poszczególne p o zycje m iesięczn e i o trz y m u je o gó ln ą sum ę zakupów , doko n an ych przez d anego ud ziałow ca-członka.
A by obliczone ku p o n y z poprzedniego m ie sią c a n ie m ieszały się z now ym i, m ożna je złączyć spinaczem .
Oto ja k będzie w ygląd ać licow a s tro n a k o p e rty :
Nr 1 legitymacji Klasa I I półrocze 1936/37 r Członek A R C IC H O W S K I JA N . W r z e s i e ń ... 10
_
P a ź d z i e r n i k ... 4 40 L i s t o p a d ... 5—
G r u d z i e ń ... 2 60 5 — Razem 27K o p e rty n a jle p ie j je s t z a k le ić, ro zciąć u góry wzdłuż brzeg u , aby tw orzyły ja k b y m ałe te cz k i i u ło żyć w pu dełku odpow iednich rozm iarów w edług k la s, a n astęp n ie w ed łu g k o le jn y c h nu m erów le g ity m a cy j każd e j k lasy .
W te n sposób gospodarz p rzy go tow u je m a te ria ł do o b liczen ia, n a ja k ą sum ę pieniędzy d okon ały zakupów klasy , ra c z e j uczniow ie ty ch k la s , a le to obliczenie n ależy do sk a rb n ik a .
U w a g a . N azw aliśm y ten sposób prow ad zenia k o n t ro li zakupów czło n k o w sk ich k a r to te k ą , ty lk o że tu z a m ia st k a r t gospodarz będzie m iał do u k ła d a n ia kop erty.
9. K sięga kasowa.
W sp ółd zielni u czn io w sk iej s k a r b n ik -k a s je r pro wadzi k się g ę kaso w ą zup ełnie w podobny sposób, ja k to ro b ił s k a rb n ik in n y ch o rg a n iz a cy j u czniow skich . Do tego pow inien prow adzić bard zo s k ru p u la tn ie i sy ste m aty czn ie k w ita riu sz e w p łat i w ypłat. T u ty lk o do dam y, że choć w je d n e j oso bie m am y s k a rb n ik a i k a s je r a , to je d n a k m u si on w pływ y d zienn e z targ ów sklepow ych naprzód w ypisać w k w itariu szu w p łat i do piero pod odpow iednim n u m erem k o le jn y m k w itu ta rg dzienny w pisać w księd ze k a so w e j. R ó ż n ica przychodu i rozchod u, każd orazow o zro bio n a, pow inna w ykazy w ać ilo ść g o tów k i w k a s ie p o d ręczn ej, bo część m oże być u m ieszczon a w P . K . O. lub K . K . O.
Obliczanie ogólnej sumy zakupów członkowskich. Z aznaczyliśm y w y żej, że w księd ze k a so w e j sk a rb -
22
n ik o blicza, ile zakupów d okon ały p oszczególne k lasy .N a k o ń cu t e j k się g i n ależy w ydzielić ty le stro n ic, ile je s t k la s plus je d n a . K a ż d e j k la s ie pośw ięca się je d n ą stro n icę i w reszcie o sta tn ią p rzezn acza się na zestaw ien ie zakupów w szy stk ich k la s. M a te ria łu do o b liczen ia d o starczy k a r to te k a (d o k ła d n ie te k a z k o p e r ta m i), prow adzona przeż gospodarza. S tro n ic e prze znaczone d la poszczególnych k la s n ależy ta k p oru bry- k ow ać: K lasa I a I półrocze 1936/ 37 r. N u m e r le g it y m a c ji L ic z b a u d z ia łó w • c z ło n k a L ic z b a u d z ia łó w w k la s ie Suma
zakupów Razem Uwagi
i i 10 20 2 i 15 -3 i 2 40 5 i 6 — 10 2 2 40 14 2 8 4 40
Zakupy poszczególnych Mas i podział 4 5 % nadwyżki dochodu I p ółrocze 1936/ 37 r. Klasa Suma zakupów P o d z i a ł 4 5 % . n a d w y ż k i N u m e r k w i t a -r iu s z a ■ w ypłat Uwagi I a 40
—
8—
26 I b 35 — 7 - 27 II 25 — 5 - 28 III 10 - 2 — 29 IV 40 — 8 — 30 Razem 150 — 30 —U w a g a . Przypu szczam y, że 4 5 % nadw yżki do chodów , przeznaczone do w y płaty k laso m , w ynosi 30 zł.
Z A M K N IĘ C IE O K R E S U P Ó Ł R O C Z N E J D Z IA ŁA LN O ŚC I
Z godnie z naszym założen iem z a m k n ię cie ra c h u n ków pow inno n a stą p ić z d niem 31 sty czn ia (w p ierw szym półroczu szkoln ym ) i 31 m a ja (w d rugim pół-
24
ro c z u ).N a tym dniu n ależy przerw ać prow adzenie k sięg i k o n tro li ru ch u w sk lep ie.
Od 15. I i zw łaszcza od 15. V n ależy u n ik a ć sp ro w ad zania to w aru , w razie w y jątk o w y m w yp łacać za licz k i n a d o starcze n ie to w aru n a n astęp n e p ółrocze tego lub now ego ro k u szko lnego . W ten sposób dą żym y do za m k n ię cia k o n t bez sald a.
K się g ę kaso w ą doprow adzam y do d nia 31. I i 31. V , a le j e j je szcze n ie zam ykam y. P rzy g o to w u je m y o b li czen ie sum , n a ja k ie zaku p iły to w ar poszczególne k lasy . W re sz cie p rzy stęp u jem y do sp isan ia in w en tarza.
O B L IC Z A N IE IN W E N T A R Z A
W celu ob liczen ia in w e n ta rz a p rzy goto w u jem y trzy n a s tę p u ją c e pozycje.
1«.
O b l i c z e n i e s t a n u k a s y , n a co złoży się go tów k a w k a sie p od ręczn ej i kw oty um ieszczone w P. K . O. lub K . K . O. D o d ajem y je i m am y p o zycję pierw szą.
2°.
I l o ś ć i . w a r t o ś ć t o w a r u . W sk lep ie p rzeg ląd am y s ta ra n n ie to w ar i od liczam y egzem p la rze zniszczone (np . sp ło w iałe, uszkod zone) i n ie n a d a ją c e się do sprzedaży (w y co fan e po d ręczn ik i szk o l n e ). T ę część to w aru zniszczonego i w ycofanego z uży c ia zap isu jem y pod p o stacią tzw. odpisów (zobacz
W a rto ś ć p o zo stałej części tow aru obliczam y we d łu g rach u n kó w firm (c e n a k u p n a ), d o d a ją c ty lk o ko szty tra n s p o rtu (c e n a k o s z tu ).
3°.
S p i s a n i e i o k r e ś l e n i e w a r t o ś c i r u c h o m o ś c i . S p isu je m y szczegółow o w szystkie n a b y te przez sp ółd zieln ię rzeczy, ja k sz a fę, p ó łki, k a s e tk ę n a pieniądze itd. W a rto ś ć ich ocen iam y w ed ług r a chun ków n ab y cia, o ile naby to je w ciąg u bieżącego półrocza. Je ż e li je d n a k były k u p io n e w poprzednich p ó łro czach istn ie n ia sp ó łd zieln i, to w a rto ść ich p rz y j m u je m y w edług o sta tn ie g o spisu in w en tarza. Od w ar to ści ta k u s ta lo n e j o d ciągam y 5 % za d ane półrocze na a m o rty z a cję (w sk u te k z u ż y cia ). P rzy k ład um ieszcza m y n a str. 60.
W szy stk ie trzy w ym ien ion e p o zycje w raz z p o zycją różnych (np. w sk u te k w y p łacan ia zaliczk i n a to w ar n a przyszły ro k lub w y d a t k o w a n i a n a urządze nie odczytu itd .) stan o w ią m a j ą t e k s p ó ł d z i e l n i .
ZO BO W IĄ ZA N IA
S p ó łd zieln ia rozporządza ud ziałam i zw rotnym i, w ięc w arto ść pien iężn a ty ch ud ziałów stan ow i n a j w a ż n i e j s z ą p o z y c j ę z o b o w i ą z a ń . W ed łu g p ro je k tu n a sz e j u staw y u d ziały te są zw rotne tylko w te rm in a c h p ółroczn ych, t j. "po zakoń czeniu d z ia ła l n o ści spółd zieln i w lu tym i czerw cu. P rz y tym ci, k tó -
26
rzy p ra g n ę lib y o trzym ać z pow rotem sw ój u d ział, m uszą co n a jm n ie j n a m ie sią c przed tem (do d nia 1 stycz n ia lub do d nia 1 m a ja ) zgłosić zarządow i sw o je, ży czen ia o d eb ran ia udziału.
U m y ślnie w u staw ie p od aliśm y ta k ie zastrzeżen ie co do zw rotu udziałów , aby ju ż n a m iesiąc przed za m k n ięciem rach u n k ó w zarząd sp ółd zielni w iedział, j a k ie zobow iązania z tego ty tu łu będzie m ia ł pod k o n iec półrocza.
Je ż e li n iew ielu członków w y co fu je sw o je udziały, to zarząd m oże je sz cz e w styczn iu lu b m a ju część roz- p o rząd zaln ęj gotó w k i o b ró cić n a kupno to w aru n a n a stęp n e półrocze. T rz e b a p a m ię ta ć o bardzo ostrożnym dysponow aniu p ienięd zm i, aby n ie ty lk o te zobow iąza n ia, a le i in n e m ogły być w ykonane.
J a k i e je sz cz e zobow iązania może m ieć sp ółd zieln ia? B ę d ą to w y płaty z ty tu łu podziału zwyżki dochodów zgodnie z § 27 ustaw y.
A le nim obliczym y, czy je s t i ja k ie j w ysokości zw yżka dochodów , należy w śród zobow iązań w ym ienić p ozo stałość 2 5 % zwyżki dochodów z poprzedniego o k resu lu b z p oprzed nich okresów p ółroczn ych, k tó ra to p ozostałość ja k o fun du sz sp ółd zielni m o g ła być po zo staw io n a w k a sie spó łd zieln i w o k re sie lub w o k r e sach u b ieg ły ch d la zw iększen ia zasobów pieniężnych. P oza tym m ogą być n ie u regu lo w an e ra c h u n k i z do staw cam i.
P R Ó B N Y B IL A N S Z A M K N IĘ C IA
P on iew aż od now ego p ółrocza teg o lu b n astęp n ego rok u szkolnego m oże p rz y jść now y zarząd i poniew aż w koń cu każdego p ółrocza d ziałaln o ści należy zam k nąć
ra c h u n k i, zam iast w ięc od razu pisać b ila n s zam k n ię cia, naprzód ro bim y próbny b ilan s.
A co to je s t b ila n s? J e s t to zestaw ien ie m a ją tk u z zo bow iązaniam i. D zięki próbn em u bilan sow i ud a się obliczyć zwyżkę dochodów , w y płaty z teg o ty tu łu za księgo w ać, t j. w pisać do k sią g i w ted y zro bić o sta teczn y b ila n s z am k n ię cia, p o z o sta w ia ją c -w k a sie 2 5 % nadw yżki z teg o p ółrocza i z poprzed nich półroczy, o ile były one w rozporząd zeniu zarząd u, do d ecy zji og. z e b ra n ia ).
C hociaż n a koń cu części IV „ P o r a d n ik a “ poda je m y przykład próbnego b ila n su , to je d n a k tu zesta wim y razem w szystkie p o zycje „ M a ją tk u “ i „Zobo w iązań “ , aby le p ie j w y ja śn ić n ie k tó re z nich oraz ob liczen ia p o trzeb n e do sporząd zen ia o stateczn eg o bilan su zam k n ięcia.
Główne pozycje próbnego bilansu zamknięcia Z o b o w i ą z a n i a Fu n d u sz udziałow y M a j ą t e k 1
K a sa
T o w ary (po cen ie k o sztu ) R u ch o m o ści
R ó żn i (z a lic z k i)
Fu n d u sz spółd zielni R óżn i (n a le ż n o ś c i' do
staw có w )
N adw yżka dochodów
U w a g a . P o s tro n ie „M a j ą t k u “ w p ozycji „ R ó ż n i “ m ożem y u m ieścić w p łacon e zaliczk i n a to w ar, k tó ry będzie d o starczon y n a przyszłe półrocze,
1 W ed łu g obliczeń in w en tarza.
oraz w ydaną sum ę n a odczyty, n a kupno k sią ż e k zgod n ie z § 27 ustawy._
P o stro n ie „ Z o b o w i ą z a n i a “ „ f u n d u s z s p ó ł d z i e l n i “ m oże pow stać z po zo stało ści 2 5 % nadw yżki dochodów , k tó ry ch n ie w y ko rzy stało og. ze b ra n ie lub k tó re u m y śln ie pozostaw iło w k a s i e ,. aby zw iększyć zasoby p ieniężn e spółd zielni.
W p isu je m y te ra z obok pozycyj po stro n ie „m a ją t k u “ i „zobo w iązań “ (z w y ją tk ie m cz y ste j nadw yżki dochodów , k tó r e j nie zn am y) d ane liczbow e i doda je m y je . R ó ż n ica m iędzy n im i będzie nad w yżką do chodów , to też uzu p ełniam y n ią „zo b o w iązan ia“ i zrów n an e sum y p od kreślam y. P o o trzym an iu czy stej nad w yżki dochodów spraw dzam y, czy m am y odpow iednią k w o tę go tó w k i w k a s ie : n a p o k ry cie żąd anego zw rotu u d ziałów , n a fu n d u sz sp ó łd zieln i, n a w ypłatę nadw yżki dochodów i n a p o k ry cie n ależn o ści dostaw ców .
W re sz cie o bliczam y, ile w ynosi 2 0 % nadw yżki do chodów , k tó re zarząd m ó g ł w y d atkow ać n a p ogad an k i, odczyty itd ., i czy n ie w y d atko w ał za dużo.
P o u ch w alen iu p róbn ego b ila n su zam k n ię cia przez zarząd , po p rzy ję ciu przez K o m is ję rew izyjn ą, i po za tw ierd zen iu przez k u ra to ra , s k a rb n ik w ypłaca 1 0 % nadw yżki dochodów n a rzecz sam orząd u szkoln ego, 4 5 % sam orząd om k la s w sto su n k u do zakupów , do k o n an y ch przez uczniów ty ch k la s , udziałow ców spół d zielni, i re g u lu je n ależn o ści dostaw ców , aby zam k n ię c ia w k sięd ze różnych były bez sald a — „M a ( d a ł ) “ . S a ld a — „ W in ien ( w z ią ł) “ są dopuszczalne, a n aw et w y ją tk o w o , m a ją c w ięk szą sum ę pieniędzy, zarząd m oże u ch w alić zw iększen ie ty ch p o zy cji w księd ze róż-
29
nych przez w p łacen ie now ych zaliczek n a to w a r na przyszły o k res d ziałaln o ści, np. zam ów ić now e podręcz n ik i szk o ln e itd.
W y p łaty te k się g u je m y , czyli w p isu jem y do k sięg i różnych oraz do k się g i k a so w e j i w reszcie przystępu je m y do sporząd zen ia o sta te cz n e g o b ilan su zam k n ięcia. P rzy k ład ta k ie g o b ilan su p o d ajem y n a str. 6 3.
P o sporządzeniu o stateczn eg o b ilan su zam k n ięcia należy zam k n ąć ra c h u n k i we w szy stk ich k się g ach . A ja k to ro b ić, o m aw ialiśm y przy k a ż d e j z nich. Z re sztą p rosim y z a jrz e ć do d ziału przykład ów i wzorów.
R O L A K O M IS JI R E W I Z Y J N E J
K o m is ja re w iz y jn a m u si raz n a m ie sią c spraw dzić w szystkie ra c h u n k i i stan tow aru w sklep ie.
K ażd a k się g a w in n a być w dniu spraw d zania pod p isan a przez w szy stk ich trz e ch członków k o m is ji.
Z bad anie zasobów to w aru u łatw i k się g a k o n tro li ru ch u w sk lep ie. T o w ar n a p ó łk ach należy przeliczyć i porów nać z w a rto ścią je g o sprzedażn ą w w yżej w sp om n ian ej księd ze. N astęp n ie n ależy sk o n tro lo w ać gotów k ę w k a s ie p o d ręczn ej, stro n ę rozchod u (to w a ru ) w k sięd ze k o n tro li ru ch u w sk le p ie b io rą c pod uw agę w k ład y do P. K . O. lub K . K . O. W tym celu bardzo su m ien n ie p rz e jrz eć k w ita riu sz e i' porów nać je z k się g ą kasow ą.
Z a m k n ię cia m iesięczn e w t e j księd ze (w raz z obli czeniem zakupów przez p oszczególne k la s y ), ja k i we w szy stk ich in n y ch k się g a ch (k s. różny ch , k a r to te c e k o n tro li zakupów czło n k o w sk ich ) w inny być podcy-
30
fro w an e przez członków k o m isji.W księdze różnych n a poszczególnych k o n tach sald o „M a ( d a ł ) “ d opuszczalne ty lk o w zam k n ię ciach m iesięcznych.
P ró b n y b ila n s m usi uzyskać a p ro b atę k o m is ji r e w iz y jn e j i k u ra to ra , o state czn y b ila n s zam k n ię cia i zam k n ię cie półroczn e w szystkich k sią g po spraw dze niu p o d p isu je k o m is ja rew izy jn a.
K o m is ja rew . p rzy goto w u je też n a og. zeb ran ie spraw ozdaw cze spraw ozd anie ra ch u n k o w e ; zarząd zaś sk ła d a sp raw ozd anie przede w szystkim rzeczow e, po w o łu ją c się n a n ie k tó re d ane sp raw ozd ania ra c h u n kow ego k o m isji.
U w a g a . Sp raw o zd an ia k o m is ji i zarządu om a w iam y n a s tr. 36.
1 0 . K o p ia l lu b k s ię g a odpisów listó w w ychod zących. D la listó w w ychod zących, a w ięc w ysyłanych przez sp ółd zielnię, dobrze m ieć k o p iał z ko p iam i listów . A le do tego' p o trzebn a je s t p rasa, g ą b k a z w ilż a ją ca , b ib u ły , w k ład k i te k tu ro w e etc. oraz a tra m e n t kopiow y.
Z am iast k o p iału m ożna w ziąć zw ykły zeszyt i tam pierw szą stro n icę pośw ięcić n a w ykaz k o le jn o w ysy łan y ch listó w , n a n astęp n y ch zaś ro b ić ich odpisy.
L is t i odpis (k o p ia ) m u szą być opatrzo n e jed n y m i tym sam ym k o le jn y m n u m erem , a n a w sp om n ian ej p ierw szej s tro n icy pod b ieżącą datą, w y słan ia lis tu n a pisać te n n u m er oraz dó kogo lis t w ysłany. M ożna dodać rów nież, w ja k ie j sp raw ie był pisany. T a k i sk o row idz listó w w y słan ych pozw oli łatw o od szu kać odpis
L isty handlowe.
L is ty , ja k ie w ypadnie spó łd zieln i w ysyłać do firm h andlow ych i przem ysłow ych, nazyw am y lista m i han* dlow ym i. Mogą, to być lis ty :
a ) z propozycją, n aw iązan ia stosu n kó w h an d lo w ych ; b ) z zam ów ieniem to w aru ;
c ) z r e k la m a c ją z powodu zauw ażonych braków w przysłanym to w arze;
d) z p otw ierd zen iem o d bioru tow aru .
Je ż e li sp ó łd zieln ia k u p u je w firm ie w m ie js c u sw ej d ziałaln o ści, to k o n ieczn o ść w ypisyw ania n ie k tó ry ch listó w odpadnie.
P R Z Y K Ł A D Y C Z T E R E C H R O D Z A JÓ W L IS T Ó W a ) Nawiązanie stosunków handlowych.
U w a g a . C h cąc n aw iązać sto su n k i handlow e z daną firm ą n ależy się zw rócić albo . o so biście (n a m ie js c u ), albo listo w n ie (w in n e j m ie jsco w o ści) z prośbą o p rzy słan ie k a ta lo g u i o pod anie w aru nków d o sta rcz a n ia to w aru do sk lep u u czniow skiego.
Przykład I.
S p ó łd zieln ia ucz. ,,Z rą b “ 1 P ło c k , d n .. . . . . przy P ań stw . Gim n. im ...
w ...
1 W n astęp n y ch p rzy k ład ach będziem y opu szczali: „S p ó łd zieln ia itd .'“, w y m ien ian ie m ie jsco w o ści i daty. N apis „Spółdz. itd .“ m ożna w ypisać, lecz le p ie j przy łożyć p ieczątk ę, ja k ie j u ży w aliście do kw itów . P ie c z ą tk ę ta k ą zarząd zam aw ia n a pod staw ie p iśm iennego zezw olenia d y re k c ji zakład u n au kow ego czy w ycho w aw czego.
P . T .i
P ań stw ow e W yd aw nictw o K sią ż e k Szkoln ych
Lwów ul. K u rk o w a 21/23 Z ałożony przez naszą o rg a n iz a cję sklep uczniow ski p rag n ie otw orzyć d ział k s ię g a rs k i i w tym celu zw raca się do W P an ów , n a ja k ic h w aru n k ach zech cielib y nam d o starczać pod ręczników szkolnych na ro k 1936/7. R a c h u n k i będziem y reg u lo w ali z góry.
W razie uw zględ nienia n aszej prośby upraszam y o p rzy słanie k atalo g u .
Z pow ażaniem - E d w ard śliw a ■’
P rzew odn iczący-gospodarz sklepu W ito łd S k ib a
S e k re tarz-sk le p o w y b) Zamówienia.
U w a g a . W zam ów ieniu należy w yrazić zgodę na w aru n k i postaw ione przez firm ę , p o w o łu jąc się na je j lis t N r . . . z d n i a ... P ro sz ą c o p rzy słanie
to-1 P. T. = pleno titu lo lub p raem itten d o titu lo — o znacza: z dodaniem n ależytego ty tu łu . Często tytu ł firm y je s t bardzo d łu gi, m ożna go sk ró c ić p o d ając przed nim „P . T .“
U m ieszczony ad res przed te k ste m listu nazyw a się ad resem w ew nętrznym (zew n ętrzn y p o zo staje n a k o p e rc ie ). M iejscow ość n ależy pod kreślić. Pod ad resem bezpośrednio p rzy stęp u jem y do te k stu listu .
2 P od p isy pow inny być um ieszczone tuż pod sło w am i: z pow ażaniem .
« W n astęp n y ch p rzy k ład ach , podpisy opuszczam y. 3 S P o ra d n ik u czniow ski — IV
w aru w edług załączonego wykazu zapotrzebow ania, podać sposób p rzesyłki, np. za zaliczeniem pocztowym
(a d re s um ieszczam y na czele lis tu ). Przykład II.
P . T.
D z ię k u ją c za w yrażenie przez W P an ów zgody (w li ście N r . . . . z d nia ...) n a d o starczan ie nam m ateriałó w p iśm ien nych, donosim y, że p rzy jm u jem y postaw ione przez N ich w aru n k i.
U praszam y przeto o n ad esłan ie za zaliczeniem pocz towym n a stę p u ją c y c h tow arów :
1° 2 grosy zeszytów n orm alizow anych (N r . . . k a ta lo g u )
po zł 1 4 ,4 0 zł 2 8 ,8 0 2° 2 grosy zeszytów n o rm alizow any ch
(N r . . . k a ta lo g u )
po zł 1 4 ,4 0 zł 2 8 ,8 0 3° 3 grosy ołów ków czarny ch M ajew
sk ieg o Nr 2 (N r k a t.)
po zł 1 2 ,— zł 3 6,—
R azem za sum ę zł 9 3 ,6 0 P rzy p łacen iu z góry gotów ką odlicza-
my sko n to 6 % i zł 5,62
R a c h u n e k nasz w in ien w ynosić zł 8 7 ,9 8 P o z o sta je m y z pow ażaniem
(pod pisy)
1 D o kład n ie 5 zł 61,6 gr, czyli 5 zł 62 gr.
c) (1) Potwierdzenie odbioru towaru -i reklam acja. U w a g a . P o tw ie rd z a ją c od biór to w aru , naw et p rzysłanego za zaliczeniem pocztow ym , należy n ad m ie nić, czy ilo ść i ja k o ś ć tow aru była w łaściw a. W razie stw ierd zen ia b rak ó w , podać je i żądać d o słan ia b ra k u ją c y c h to w arów ; w razie uszkod zenia d om agać się u stęp stw a w cen ie lu b pozostaw ić to w ar do d yspozycji w y s y ła ją c e j firm y i do zam iany na tow ar odpow ied n ie j ja k o ś c i.
Przykład III. P . T.
P o tw ie rd z a ją c od biór podręczników szko ln ych wy słan y ch przez W P an ó w w dniu 10 lu teg o br. za za liczen iem pocztow ym , donosim y, że p rzesyłka nad eszła bez uszkodzeń, a egzem plarze są bez w szelk ich zan ie czyszczeń.
N ato m iast z załączonego przez W P an ó w rach u n k u w ynika, że W P an o w ie przysłali nam o 13 egzem plarzy m n ie j podręczników jęz. ła ciń sk ie g o na kl. I gim n a z ja ln ą , w brew naszem u zam ów ieniu z d n i a ... N r ...).
P ro sim y w ięc o ja k n ajszy b sze n ad esłan ie b ra k u ją c e j liczby
13 egzem plarzy
p od ręczn ik a jęz. ła ciń sk ie g o i p ozostajem y z pow ażaniem (pod pisy)
11. Kolo/eszyt z listami nadchodzącymi. Na nad chodzących lis ta c h firm o w y ch piszem y: „O trzym ano dn. . . . N r . . .“ i w edług k o le jn y ch nu m erów u k ład am y w kołozeszycie. N a p oczątku przed lista m i w łożonym i um ieszczam y czystą k a r tę 1 n a n ie j n o tu je m y pod w łaściw ą d atą n u m ery k o le jn e p o sta w ione na lis ta ch , a obok przez kogo i w ja k ie j spraw ie były pisane. B ęd zie to skorow idz listó w nad chodzą cych.
Sprawozdania.
Sp raw ozd anie na og. zeb ran ie spraw ozdaw cze s k ła da k o m is ja re w iz y jn a i zarząd.
Sp raw ozd anie półroczn e k o m is ji pow inno być głó w nie rach u n k o w e i zaw ierać w n io sek o w yrażenie u zn ania d la d ziałaln o ści p ó łro czn ej zarządu lub w nio sek o w yrażenie niezadow olenia z powodu nieodpo w ied n iej gospod arki.
Spraw ozd anie półroczn e zarządu m usi być n ie tylko rach u n ko w e, a le głów nie rzeczow e, o czym pomówim y n iże j. Zarząd w swym spraw ozd aniu m oże powoływać się n a opinię i w yniki re w iz ji d o k o n an e j przez k o m isję .
P R Z Y K Ł A D U JĘ C IA SPR A W O Z D A N IA K O M IS JI R E W I Z Y J N E J
Spraw ozd anie K o m is ji R e w iz y jn e j Sp ółd zieln i U cz n io w sk iej „ Z rą b “ w ... (m ie jsco w o ść) za czas od ... ... do ... ro k u szkol nego 1 9 ...
K o m is ja przeprow adziła re w iz ję w szystkich k siąg 5 razy w ciąg u półrocza, ap rob ow ała b ila n s próbny i o stateczn y b ila n s zam k n ięcia, zaproponow ane przez Zarząd.
P ozo stało z poprzedniego p ółrocza ... udziałów
W ciąg u bieżącego półrocza istn ie n ia spółdzielni w płynęło
... now ych udziałów. W yco fan o pod ko n iec tego półrocza
... udziałów .
P ozo stało w ięc w końcu bieżącego półrocza spraw o zdawczego w k a sie sp ółd zielni:
... udziałów. na sum ę ... zł T y tu łe m w pisow ego w p łyn ęło:
... zł Z targ ów d zienn ych:
... zł Z innych źród eł:
... zł
P ozo stało w k a sie z rok u poprzedniego: ... zł
R azem w k a sie znajd ow ało się i w płynęło: ... zł
W yd atkow ano na kupno tow aru , na zw rot udzia łów, na odczyty itd ., na zobow iązania z ty tu łu nad w yżki dochodów it d .:
...zł P ozostało w k a sie sp ółd zielni:
P rzy czym fundusz spółd zielni w ynosi: ... zł
W tym z półrocza bieżącego w płynęło: ... zł
T a o sta tn ia kw ota je s t do rozporządzenia Ogólnego Z ebrania.
K o m isja R ew iz y jn a jed n a k ż e ze sw ej strony pro p onu je pozostaw ienie w K a sie spółdzielni z te j kw oty:
... zł
dla zw iększenia zasobów pieniężnych spółd zielni w na stępnym półroczu tego (lu b now ego) roku szkolnego.
M a ją te k spółdzielni w edług ostatecznego bilansu zam k n ięcia przed staw ia w arto ść:
... zł
W czym w artość tow aru z n a jd u ją ce g o się w sk le pie wynosi w edług ceny kosztu :
... zł. W k a sie p o zo staje sum a: ... zł W płacono zaliczką na tow ar:
... zł
W porów naniu z ro k iem ubiegłym szkolnym w ar tość m a ją tk u w zrosła:
o zł
Na zasadzie n in iejsz eg o spraw ozdania i przepro w adzonej k o n tro li w ciągu całego p ółrocza. K o m isja R ew iz y jn a p ro p o n u je w yrażenie Zarządow i uznania za je g o p ółroczną działalność.
(m ie jsco w o ść) (pod pisy)
38
d n... .. . 1 9 . . . . r.Sprawozdanie Zarządu,
Spraw ozd anie zarządu m u si zaw ierać dane o dzia łaln ości o g ó ln ej sp ółd zielni (sp raw o zd an ie rzeczow e) i o o b ro ta ch pieniędzy oraz tow aru (sp raw o zd an ie ra ch u n ko w e) .
C o d o s p r a w o z d a n i a r z e c z o w e g o to ważne są przede w szystkim n a s tę p u ją c e d ane:
a ) Na co i ile w ydał zarząd w celu p o p ieran ia idei spółd zielczości?
b ) W ja k i sposób dążył do rozw oju sklepu spół d zielczego, np. ja k ie now e tow ary sprow ad ził? c ) Ilu w ciąg u p ółrocza pozyskano now ych człon-
ków -udziałow ców ? Ile w ynosił n ajw ię k szy ta rg w ciąg u danego p ółrocza?
d) Hu członków d o starczyły poszczególne klasy ? K tó ra k la s a zaku p iła n a jw ię k sz ą ilo ść tow aru i ja k ą sum ę pieniędzy otrzym ała z ty tu łu 4 5 % części nadw yżki dochodów ?
e) J a k i e w nioski staw ia zarząd , aby m ożna było w przyszłości rozw inąć d ziałaln o ść spółd zielni? Oprócz tego zarząd pow inien w ym ien ić przed przy stąp ien iem do om ów ienia w yżej podanych k w e s ty j, ilu członków -udziałow ców m ia ła sp ó łd zieln ia, ilu człon ków p o p ie rający ch , k to i kied y został w ybrany do za rządu i za ja k i czas sk ła d a swe spraw ozdanie.
Co do sp raw ozd ania .rach unkow ego, to zarząd m o że pow ołać się na sp raw ozd anie k o m is ji re w iz y jn e j. Może w ytłu m aczyć, dlaczego ta k ie a n ie in n e były po szczególne liczby i kw oty.
zdawcze o p rz y ję cie spraw ozd ania i sk ła d a swe m an daty.
Sprawozdania zarządów innych organizacyj. Spraw ozd ania zarządów in n y ch o rg a n iz a cy j n ie da dzą się u ją ć w ja k iś w zór. Obok w ykazu liczb y człon ków, liczby posiedzeń zar»ąd u, a w sam orząd zie sek - cy j, rozpraw sądow ych, trz e b a podać im ien n y skład zarządu z k u ra to re m n a c z ele ; n astęp n ie zastanow ić się, ja k im i zasobam i pieniężn ym i rozp orząd zała o rg a n iz a c ja , n a ja k ie spraw y zw rócił zarząd w iększą uw a gę w sw ej d ziałaln o ści p ółroczn ej.
W ie le m a te ria łu do c h a ra k te ry s ty k i życia szkolnego i życia sam orząd u szko ln ego m oże d o starczyć dobrze prow adzona k r o n ik a szkolna.
Z astrzeżen ie. N in ie jsz a część „ P o r a d n ik a “ , po dobnie ja k część I I i I I I , m a n a w zględzie o rg a n iz a cje uczniow skie ty lk o w g im n a z ja ch i lice a ch o g ó ln o k ształ cący ch (n ie zaw od ow ych).
40
K w i t k w i t a r i u s z u wpłat I
Samorząd szkolny
przy Nr
Państw. Gimn. im.
K A S A P R Z Y J Ę Ł A
o d s k a r b n i k a sam . k la s y l a tytułem rat s k ł a d k i za m. I X br...zł 10' razem . . zł 10'-( z ło ty ch d z ie s ię ć ) Skarbnik ("podpis) dnia 193 r.
42
Kwit w kw itariuszu wpłat i i
Spółdzielnia Uczn. ,,Zrąb“ przy Państw. Gimn. im
w
K A S A
P R Z Y J Ę Ł A
o d A n to n ie g o S k i b y , u czn ia k i. / a tytułem u d z i a ł ó w ( 3 ) ... zt 3 ' -w p i s o -w e g o ... .. —’10 razem . . zł 3 ’10( z ło t y c h trzy g r JO)
Skarbnik
(podpis)
dnia 193 r.
Kwit w kwitarius/,11 wypłat
111
Samorząd Szkolny
przy Nr
Państw. Gimn. im. w
K A S A W Y P Ł A C I Ł A
p. A n to n ie m u S y p r iie w sk ie m u z a s z a f ę ...zł 20‘ — za k r z e s ł o ... 8' — razem . . zł 28’ -— ( z ło t y c h d w a d z i e ś c i a o siem ) dnia 193 r. P o l e c i ł P r z e w o d n i c z ą c y (podpis) O tr z y m a łe m (podpis) A. SypniewskiK w it w kw itariu szu wypłat
Spółdzielnia Uczn. „Zrąb“
przy Państw. Gim. im. Nr
w ...
- K A S A W Y P Ł A C I Ł A
fmie 1 ... wg rka~ N r ... dri. z a m a t e r i a ł y p i ś m i e n n e ...zł 28 z a ... razem . . zł 28'— ( z ło ty ch d w a d z i e ś c i a o s ie m ) dnia 193 r. P o l e c i ł P r z e w o d n i c z ą c y (podpis) R k ?‘ f i r m o w y d o ł ą c z o n y S k a r b n i k (podpis) IV1 fmie firmie; 2 wg rku według rachunku.
V . '/a ło « M > ie k s ię g i ( S a m o r z ą d u P r z y c h ó d ( w p ł y w y ) W r z e s i e ń 19 D N — Nr k w it a ri u sz a 8 w p ła t (d o w ó d ) I T r e ś ć Po sz cz eg ól ne w p ła ty ... I Wpływy dz ie n n e 4 i Pozostałość (gotówka otrzymana od poprzed niego Zarządu — za 11 półrocze 1935,6 r.) 6 - 6
-10 2 Rata miesięczna skład
ki klasy I 5
-3 R a ta miesięczna skład
ki klasy II 20
-4 Rata miesięczna skład
ki klasy III 10
-5 Rata miesięczna skład
ki klasy IV 20 i - 55 — Do przeniesienia .61 -kasowej (ot.wim-it1) u c z n i o w s k i e g o ) Str on ica 1 ;U) W r z e s i e ń R o z c h ó d ( w y d a t k i ) D z ie ń | : N r k w it a ri u sz a 1 ; w y p ła t (d o w .) g T r e ś ć P o sz cz e g ó ln e 1 w y d a tk i | R o zc h ó d fi d zi en n y g 4 i Kwitariusze i ks. kasowa 2 10 2 Dorobienie klucza do stolika 1 50 3 60 7 3 Naprawienie szafy 2 — 2 -11 4 Kołozeszyt 1 -5 Ołówki i kalka - 60 1 60 12 6 10 udziałów w spółdziel ni szk. i wpisowe 10 10 7 Księga protokółów 1 -8 Zapomoga bezzwrotna
dla niezamożnych człon
ków na wycieczkę 14
-9 Księga pracy społecznej 2 — 27 10
Do przeniesienia 34 130
i i s
V I . Z a m k n i ę c i K s i ę g a K a s o w S t r o n i c a 4 P r z y c h ó d ( w p ł y w y ) W r z e s i e ń 19 D z ie ń j N r k w it a ri u s z a B w p ła t (d o w ó d ) | T r e ś ć O b0 N o Sn O fi. 03 W p ły w y i d z ie n n e g Z przeniesienia 250 | 40 29 24 Targ dzienny 15 20 25 Wpł. 4 udziały i 2 wpi sowe 4 20 19 1 40 30 26 Targ dzienny 14 40 27 1 udział i wpisowe 1 10 15 i 50 285 i 30 miesięczno S p ó ł d z i e l n i uczn. 3 6 W r z e s i e ń R o z c h ó d ( w y d a t k i ) • c V N Q N r k w it a ri u s z a 1 w y p ła t (d o w .) 8 T r e ś ć V £ fci -- y s s! -O N ^ C/l i O CU R o z c h ó d d z ie n n y Z przeniesienia 147 3 0 1 29 20 Rk Państw. Wydawni ctw a Książek Szkoln. 35 -21 Znaczki p ocztow e do sprzedaży 10
-22 Zaliczka fmie Wintorski 22 : 50 67 50
30 23 Przyrząd do dziurko
wania 3 ; 75 3 i 75
P ozostałość (saldo) 66 i 75
285 i 30
U l
o
•-J I LO co O I C O C O N a le ż n o śc i /. a d w a m ie si ąc e 3 0 D Z I E Ń _ _ _ J ^ L ic z b a - - ---- ° c zł onk ów7
-1 ^ N a le ż n o śc i 1 _ II ° 1 O (z ło ty c h ) } __ __ __ __ _ J . O » Lic z ba ! członk ów2
N a le ż n o śc i 7Z ¡1 C O 1 c o (zł o ty ch )__
__
! w Li c z b a --cz łon kó w 7Ń1
f i c o I c o N a le ż n o śc i ~ 1 ! \D 1 o (zło tyc h) | — — — J ^ Li c zb a cz ło nk ów 5 U js » . N a le ż n o śc i ^ || C O | C O (z ło ty ch ) Ra ta m ie si ęc z n a w y n o si 1 z ł o d jedn ego cz ło n k a 2 ; ’£ L ic z b a członków sa m . sz k o l. : N a le ż n o śc i : (z ło ty ch ) ; U W A G I N 30 20 O W to to to O 00 O 3 •< \IU
cn 02 ; 1 1 40 W t o t o — 0 0 ro O c o O J* . C O c o 0 2 0 O D Z I E Ń 'J Q _ (T 0 O s t o N r k witar. w p ła t •< s C A C n w p ła ty ; 7 ; z ło ty ch " " i ||O t o 3 8 O g ó łe m C O N r kw ita r. ' wpł at t o O n 10 O Wpłaty 3 8 3 8 O gó łe m tO C O | tO ł-Ł O o C O 0 C A t o t o C O 0 0 C o N r kw it ar . w p ła t W pł a ty O gó łe m N r kw ita r. w p ła t . A W pła ty < O gó łe m O g ó ł e m z ło ty c h X U lV I IT. K sięga R óżnych S tro n ic a -P a ń s t w o w e W y d a w n i c t w o K s i ą ż e k S z k o l n y c h L w ó w , ul. K u r k o w a 21/23 ci cC a T r e ś ć C3 >, > £ 0 l « 2 u 3 w Z 'E "c. W in ie n (w z ią ł) 03 S 15 1936 3. IX W p ł a c o n o ( z a l i c z k ę ) 5 25 ; -5. IX R k N r 4 5 — z a p o d r ę c z n ik i 58 — 10. IX W p ł a c o n o 10 40 12. IX R k N r 8 7 z a p o d r ę c z n ik i 100 — 25. IX W p ł a c o n o 18 90 -31. IX P o z o s t a ł o ś ć M a — — d o w y r ó w n a n ia 3 ; -158 i - 158 — 1. X P o z o s t a ł o ś ć z u b . m i e s . 1 3 — it d .
1
3o z o s t a ł o ś ć ~ s a ld o (w d a n y m |> r z y k ła d z ie s a id o „ M a ( d a ł ) “ .I X . W zór l e g ity m a c ji członk ow sk iej
Spółdzielnia Uczn. „Zrąb“ przy Państw. Gimn. im.
w
LEG ITYM A CJA Nr
ważna na p i e r w s z e półrocze 1936 3 7 r _
Uczeń klasy ^ (Nr ...matrykuły)
(N a z w is k o i im ię )
z a m i e s z k a ły ... (:aclre:s^
jest członkiem Spółdz. „Zrąb“ i posiada udziałów 2
(p o d p is ) ( p o d p is )
Przewodniczący Zarządu Skarbnik
t ’ wr a g a. Co pó ł r o c z e k a ż d o r a z o w y zar ząd w y d a j e n o w e l e g i t y m a c j e , j e d n o c z e ś n i e z l e g i t y m a c j ą s k a r b n i k w y p i s u j e k w i t n a o t r z y m a n e ud z i a ł y i wpi s owe.
