UTB - wprowadzenie - grupy natężenia pracy

Ś

rodki transportu bliskiego

Transport

zespół czynności związanych z przenoszeniem materiałów, towarów, sprzętu, zwierząt i ludzi (załadunek, przemieszczenie ładunku, wyładunek).

Instytut Konstrukcji Maszyn

Instytut Konstrukcji Maszyn

Instytut Konstrukcji Maszyn

Instytut Konstrukcji Maszyn

Katedra Maszyn Roboczych

Katedra Maszyn Roboczych

Katedra Maszyn Roboczych

Katedra Maszyn Roboczych

i Transportu Bliskiego

i Transportu Bliskiego

i Transportu Bliskiego

i Transportu Bliskiego

Ogólny podział środków transportu z uwagi na zasięg działania nośników

środki transportu dalekiego

– zasięg nieograniczony (transport samochodowy,

transport szynowy kolejowy (tramwaje?),transport

lotniczy, transport kosmiczny, transport wodny –

śródlądowy i morski),

Środki transportu bliskiego

– zasięg działania związany z umiejscowieniem napędu

(specyfika transportu bliskiego to ścisłe powiązanie jego zasięgu przestrzennego z polem działania urządzenia dźwignicowego lub przenośnikowego),

Środki transportu bliskiego

A) o ruchu przerywanym (dźwignice) - dźwigi - suwnice - Ŝurawie - wózko-podnośniki - wózki jezdniowe

B) o ruchu ciągłym i przerywanym

-ładowarki - koleje linowe - wyciągi linowe -taśmy produkcyjno-montaŜowe

C) o ruchu ciągłym (przenośniki) - przenośniki - transportery

- zespoły rurociągów - schody i chodniki ruchome

- urządzenia do transportu potokowego (związane z procesem technologicznym) D) Inne środki o niekonwencjonalnej budowie

- systemy transportu ropy z dna oceanów - dźwigi pływające

- transportery kroczące i skaczące - windy okrętowe

- urządzenia transportowe pojazdów kosmicznych - itp....

……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Ogólny podział strukturalny środków transportu Schemat strukturalny techniki zintegrowanych przepływów materiałowych

Podstawowe grupy nośników transportu bliskiego:

grupa środków i urządzeń transportu bliskiego, do których zaliczamy: - A) dźwignice:

- dźwigniki; cięgniki; wyciągi; suwnice; dźwignice linowo-torowe; przesuwnice; obrotnice; wywrotnice; Ŝurawie

B) przenośniki

przenośniki cięgnowe: taśmowe, linowe, łańcuchowe;

przenośniki bezcięgnowe: ślimakowe, wałkowe, wstrząsarkowe, wózkowe, itp.)

przenośniki z czynnikiem pośredniczącym(np.. woda, emulsje, powietrze, itp.)

Wielkości charakterystyczne dźwignic: -udźwig (nośność)

- wymiary geometryczne (przestrzeń obsługiwana przez dźwignicę) - prędkości poszczególnych ruchów roboczych,

-wydajność (teoretyczna, rzeczywista, godzinowa)

-dopuszczalna intensywność eksploatacji i obciąŜalności(grupa natęŜenia pracy)

- koszt pracy (koszt eksploatacji dźwignicy)

……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Wskaźniki określające wydajnośćśrodków transportu bliskiego

Wydajność teoretyczna Qtpurządzenia pracującego w sposób

przerywany:

gdzie: Fob– udźwig [kg], tt– czas jednego cyklu pracy [s]

Wydajność teoretyczna Q_tcurządzenia pracującego w sposób ciągły:

gdzie: S – przekrój poprzeczny strugi przenoszonych materiałów [m2_{]; v – prędkość strugi}

[m/s]; γu– masa usypowa materiału [kg/m 3_]

Wydajność teoretyczna Q_tp-churządzenia pracującego w sposób przerywany lub ciągły:

gdzie: V – pojemność pojedynczego czerpaka przenoszącego ładunek [m3_{]; v – prędkość}

przenoszenia czerpaków [m/s]; l – odległość pomiędzy poszczególnymi sprzęŜonymi ze sobą czerpakami [m] ] / [ 1 s kg t F Q ob t = ] / [kg s v S Q_t = ⋅ ⋅γ_u ] / [_m3 _s l v V Q_t = ⋅

Wskaźniki określające wydajnośćśrodków transportu bliskiego

Wydajność techniczna Qtp-ch urządzenia pracującego w sposób

przerywany lub ciągły:

gdzie: φ_t=φ_t1*φ_t2

(φt– współczynnik zmniejszający wydajność teoretyczną z przyczyn technicznych)

w którym: φt1– współczynnik określający stopień wykorzystania maksymalnego udźwigu

urządzenia ładunkowego (np.. dla urządzeń bez podpór φt1= 0,25 do 0,40, natomiast z

podparciem φt1= 0,25 do 1,0;

φt2– współczynnik określający rodzaj ładunku; sposób jego uchwycenia oraz

umiejscowienia (np.. φt2= 0,7 do 1,0;

stąd: φt= od 0,125 do 1,0;

Wydajność praktyczna: od 0,8 – 0,95 Średnia wydajność efektywna: 0,65 – 0,90 Wydajność rzeczywista: 0,25 – 0,80 ] / [kg h Q Q_tp−ch= _t⋅ϕ_t

Grupy natęŜenia pracy dźwignic i ich mechanizmów (definicje)

Grupa natęŜenia pracy dźwignicy (mechanizmu)– miara intensywności eksploatacji dźwignicy (mechanizmu) określona przez klasę wykorzystania i klasę obciąŜenia dźwignicy (mechanizmu)

Klasa wykorzystania dźwignicy– maksymalna liczba cykli pracy wykonanych przez dźwignicę w okresie jej eksploatacji.

Klasa wykorzystanie mechanizmu– efektywny czas pracy mechanizmu w okresie jego eksploatacji.

Klasa obciąŜenia dźwignicy (mechanizmu) – nominalna wartość współczynnika obciąŜenia dźwignicy (mechanizmu)

Cykl pracy dźwignicy– czas upływający pomiędzy chwilami pobieranych kolejnych ładunków

Efektywny czas pracy mechanizmu– łączny czas pracy w którym mechanizm jest w ruchu.

Współczynnik obciąŜenia dźwignicy– stosunek średniej sześcianów podnoszonych ładunków (w okresie eksploatacji) do sześcianu udźwigu.

Współczynnik obciąŜenia mechanizmu– stosunek średniej sześcianów obciąŜeń

mechanizmu do sześcianu maksymalnego obciąŜenia.

……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Cykl pracy maszyny dźwigowej – sposób obliczania

Ruch kaŜdego zespołu suwnicy jest ruchem przerywanym, przy którym okresy pracy są przedzielone okresami przestoju. Przy doborze silnika napędowego dla danego zespołu suwnicy uwzględniany jest ten rodzaj pracy przez współczynnik –εεεε (względny czas pracy danego urządzenia).

Czas manipulacyjny T_m: T_m= t₀₁+ t₀₂ gdzie:

t₀₁- czas zawieszania ładunku na hak [s]

t₀₂- czas zdejmowania ładunku z haka [s] Czas przemieszczania T_p:

T_p= t_p+ t_jw+ t_jm gdzie:

t_p- czas podnoszenia/opuszczania [s]

tjw- czas jazdy wózka [s]

t_jm- czas jazdy mostu [s]

Cykl pracy T_d T_d= T_m+ T_p 100% p d t T ε =

∑

∑

Ustalenie klasy wykorzystania dźwignicy

Liczba cykli pracy w okresie eksploatacji dźwignicy, moŜe być określona wg załoŜonego okresu eksploatacji (zazwyczaj 20 lat), liczby dni pracy w roku, liczby godzin pracy w ciągu doby oraz liczby cykli pracy w godzinie. Poza tym naleŜy uwzględnić zmieniający się charakter pracy przedmiotowej dźwignicy (np. suwnice specjalne kontenerowe, procesowe).

Wytyczne normowe (tablica_1) do wyznaczania klasy wykorzystania dźwignicy U w funkcji ilości cykli pracy.

Tablica 1 PowyŜej 4 x 106 U9 4 x 106 U8 intensywna 2 x 106 U₇ nieregularna intensywna 1 x 106 U6 regularna z przerwami 5 x 105 U5 regularna rzadka 2,5 x 105 U₄ 1,25 x 105 U₃ 6,3 x 104 U2 3,2 x 104 U1 nieregularna 1,6 x 104 U₀

Rodzaj pracy dźwignicy Maksymalna liczba cykli

pracy dźwignicy Klasa

wykorzystania dźwignicy

Ustalenie klasy obciąŜenia dźwignicy

Klasa obciąŜenia dźwignicywyznaczana jest na podstawie współczynnika obciąŜenia.

Współczynnik obciąŜenia obliczany jest ze wzoru: 3

i i p r Q C F K C F  _{ }    = ⋅_ _  _{ }   

∑

Fi- siła cięŜkości ładunku przenoszonego w trakcie Cicykli pracy dźwignicy

FQ- siła cięŜkości ładunku nominalnego (siła udźwigu)

Ci - liczba cykli pracy dźwignicy z ładunkiem o sile cięŜkości Fi

Cr - liczba cykli pracy dźwignicy w okresie jej eksploatacji

Ładunek nominalny podnoszony regularnie i ładunki bliskie nominalnemu

1,00 Q4

Ładunek nominalny podnoszony często, inne ładunki większe od połowy nominalnego

0,50 Q3

Ładunek nominalny podnoszony rzadko, zwykle ładunki zbliŜone do połowy ładunku nominalnego

0,25 Q2

Ładunek nominalny podnoszony bardzo rzadko, zwykle ładunki znacznie mniejsze od nominalnych 0,125

Q1

Charakterystyka podnoszonych ładunków Nominalna wartość współczynnika obciąŜenia dźwignicyK_p Klasa obciąŜenia dźwignicy Q

Wytyczne normowe do wyznaczania klasy obciąŜenia dźwignicy Qw funkcji współczynnikaK_p

……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Grupa natęŜenia pracy dźwignicy (A1 d0 A8)ustalana jest w funkcji klasy obciąŜenia Qoraz klasy wykorzystania U– na podstawie znormalizowanych wytycznych PN-91/M-06503.

A8 A7 A6 A5 A4 A3 A2 Q4 A8 A7 A7 A5 A4 A3 A2 A1 Q3 A8 A7 A6 A5 A4 A3 A2 A1 Q2 A8 A7 A6 A5 A4 A3 A2 A1 Q1

Grupa natęŜenia pracy dźwignicy

U9 U8 U7 U6 U5 U4 U3 U2 U1 U0

Klasa wykorzystania dźwignicy Klasa

obciąŜenia dźwignicy

Grupy natęŜenia pracy dźwignic

Grupy natęŜenia pracy mechanizmów wyznaczane są według podobnych zasad ustalonych dla kompletnych dźwignic.

Grupy natęŜenia pracy mechanizmów – klasy wykorzystania

Ustalenie klasy wykorzystania mechanizmu T

Efektywny czas pracy mechanizmu ECPMustala się na podstawie badań eksploatacyjnych lub doświadczalnych. ECPMmoŜe być równieŜ określony wg. załoŜonej liczby lat eksploatacji (zazwyczaj okres między kapitalnymi remontami lub modernizacja danego mechanizmu roboczego), liczby dni pracy w roku, liczby godzin pracy w ciągu doby

Wytyczne normowe do wyznaczania klasy wykorzystania mechanizmu T w funkcji efektywnego czasu pracy:

100000 T9 50000 T8 intensywna 25000 T7 nieregularna intensywna 12500 T6 regularna z przerwami 6300 T5 regularna rzadka 3200 T4 1600 T3 800 T2 400 T1 nieregularna 200 T0

Rodzaj pracy mechanizmu Efektywny czas pracy

mechanizmu w ECPM [h] Klasa

wykorzystania mechanizmuT

Grupy natęŜenia pracy mechanizmów -ustalenie klasy obciąŜenia mechanizmu Klasa obciąŜenia dźwignicy wyznaczana jest na podstawie współczynnika obciąŜenia Km.

Współczynnik obciąŜenia mechanizmu Kmobliczamy jest ze wzoru: ₃

max i i m

t

P

K

t

P



_

_







=

⋅







_

_







∑

Pi- siła cięŜkości ładunku przenoszonego w trakcie Ci cykli pracy dźwignicy

Pmax- siła cięŜkości ładunku nominalnego (siła udźwigu)

ti- liczba cykli pracy dźwignicy z ładunkiem o sile cięŜkości Fi

tr- liczba cykli pracy dźwignicy w okresie jej eksploatacji

Wytyczne normowe do wyznaczania klasy obciąŜenia mechanizmu Lw funkcji współczynnika

Ładunek nominalny podnoszony regularnie i ładunki bliskie nominalnemu

1,00 L4

Ładunek nominalny podnoszony często, inne ładunki większe od połowy nominalnego 0,50

L3

Ładunek nominalny podnoszony rzadko, zwykle ładunki zbliŜone do połowy ładunku nominalnego 0,25

L2

Ładunek nominalny podnoszony bardzo rzadko, zwykle ładunki znacznie mniejsze od nominalnych 0,125

L1

Charakterystyka podnoszonych ładunków Nominalna wartość współczynnika

obciąŜenia dźwignicy Kp Klasa obciąŜenia mechanizmu L ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

GNP mechanizmu (M1 do M8)ustalana jest w funkcji klasy obciąŜenia L oraz klasy wykorzystania T– na podstawie znormalizowanych wytycznych PN-91/M-06503. Grupy natęŜenia pracy mechanizmów - ustalenie klasy obciąŜenia mechanizmu

M8 M7 M6 M5 M4 M3 M2 L4 M8 M7 M7 M5 M4 M3 M2 M1 L3 M8 M7 M6 M5 M4 M3 M2 M1 L2 M8 M7 M6 M5 M4 M3 M2 M1 L1

Grupa natęŜenia pracy dźwignicy

T9 T8 T7 T6 T5 T4 T3 T2 T1 T0

Klasa wykorzystania mechanizmu Klasa

obciąŜenia dźwignicy

Przykłady zaszeregowania suwnic pomostowych i ich mechanizmów do grup natęŜenia pracy

M8 M8

M8 A8 Suwnice hutnicze wsadowe

7

M7 M7

M8 A7 Suwnice hutnicze lejnicze

6 M6 M6 M6 A5 Suwnice kontenerowe 5 M4 M3 M4 A3 regularna rzadka Suwnice hakowe na składowiskach 4 M5 M3 M5 A4 intensywna M4 M3 M4 A3 regularna M3 M2 M3 A2 regularna rzadka Suwnice warsztatowe 3 M2 M1 M3 A1 Suwnice remontowe 2 M1 M1 M1 A1 Suwnice z napędem ręcznym

1 jazda mostu jazda wózka podnoszenie GNP mechanizmu GNP suwnicy Określenie pracy Typ i przeznaczenie suwnicy

Lp

Podział dźwignic ze względy na cechy funkcjonalne:

- mechanizmy robocze: cięgniki oraz zespoły jezdne(w tym wózki) -ustroje nośne urządzeń transportu bliskiego

Cięgniki

Zespoły jezdne

a) wciągnik

b) wciągarka jednobębnowa c) wciągarka dwubębnowa d) wciągarka cierna e) przyciągarka f) przyciągarka cierna g) wodzarka h) wodzarka cierna

a) wózek torowy b) wózek torowy słupowy c) wózek platformowy d) wózek podwieszany e) wózek jezdniowy f) podwozie kolejowe g) podwozie samochodowe h) podwozie gąsienicowe i) podwozie kroczące

Podział dźwignic ze względy na cechy funkcjonalne:

- mechanizmy robocze: cięgniki oraz zespoły jezdne(w tym wózki) -ustroje nośne urządzeń transportu bliskiego

Ustroje nośne suwnic

Ustroje nośne przesuwnic, obrotnic i wywrotnic

a) pomost jedno lub dwudźwigarowy b) pomost podwieszony c) brama d) półbrama e) most f) półmost g) most linowotorowy h) mostowiec i) wieŜa a) przesuwnica b) obrotnica c) wywrotnica czołowa d) wywrotnica naboczna ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Podział dźwignic ze względy na cechy funkcjonalne:

- mechanizmy robocze: cięgniki oraz zespoły jezdne(w tym wózki) -ustroje nośne urządzeń transportu bliskiego

Ustroje nośne - wspornice a) wspornica pościenna poprzeczna b) wspornica pomostowa poprzeczna c) wspornica wzdłuŜna śurawie a) b) Ŝuraw wysięgnicowy na słupie stałym lub podwieszonym c) d) Ŝuraw wysięgnikowy

na słupie stałym lub na słupie obrotowym e) f) Ŝuraw wysięgnicowy

podwieszony na słupie obrotowym lub obrotowy słupie stałym wysięgnicowy h) Ŝuraw platformowy

Charakterystyka cech konstrukcyjnych ustroju nośnego suwnic

Suwnice: a) pomostowe: hakowei regałowe

natorowa jednodźwigarowa

natorowa dwudźwigarowa

tzw. boczna

podwieszona jednodźwigarowa

natorowa dwudźwigarowa natorowa regałowa

1-dźwigar główny, 2-połączenie dźwigara z czołownicą, 3-czołownica, 4-elektrowciąg linowy, 5-napęd jazdy mostu suwnicy, 6-wózek jezdny elektrowciągnika, 7-aparatura sterująca, 8-odbój

Charakterystyka cech konstrukcyjnych ustroju nośnego suwnic - wybrane przykłady rozwiązań konstrukcyjnych połączenia dźwigara z czołownicami ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Charakterystyka cech konstrukcyjnych

przykładowe sposoby instalacji elektrowciągników na belkach nośnych suwnic jednodźwigarowych

Przykładowe rozwiązania konstrukcyjne

Charakterystyka cech konstrukcyjnych elektrowciągnika a) linowego, b) łańcuchowego

Elekrowciąg linowy:

1) moduł zasilania prądowego, 2) lina nawijana na bęben, 3) stoŜkowy stojan silnika, 4)tarcza hamulcowa, 5) bęben linowy, 6) prowadnik liny, 7) zespół przekładni redukcyjnej

Elekrowciąg łańcuchowy:

Charakterystyka cech konstrukcyjnych ustroju nośnego suwnic – suwnice bramowe i kontenerowe

……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Funkcjonalne struktury Ŝurawi dźwigowych:

a) wieŜowy, b) wypadowy (zwodzony), c) platformowy Derricka, d) pojazdowy wysięgnikowy, e) słupowy, f) konsolowy

Funkcjonalne struktury dźwignic przejezdnych (mobilne): a) dźwignik za/wyładowczy skrzyni samochodowej, b) Ŝurawik za/wyładowczy skrzyni samochodowej, c) Ŝuraw wysięgnikowy (zwodzony) na podwoziu szynowym,

d) Ŝuraw wysięgnikowy na podwoziu gąsienicowym, e) Ŝuraw wysięgnikowy teleskopowy na podwoziu kołowym Funkcjonalne struktury podnośników: a) stół podnoszony rolkowy (stacjonarny) b) stół podnoszony mobilny, c) dźwig linowy d) dźwig hydrauliczny e) podnośnik słupowy (śrubowy)

f) wciągnik pochyły stołowy g) wciągnik pochyły klatkowy

……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..…. ……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Przykładowa konstrukcja suwnicy bramowej prod. FAMAK udźwig główny: 2x150[t], udźwig pomocniczy 12,5[t] rozpiętość: 108[m], wysokość podnoszenia 58[m]

……….…….. .……….……... ………..…………. ……….………….. ……….……... ………..……. ………..…. ………..….

Literatura

1. Bahke E.: Systemy transportowe dziś i jutro. WKŁ Warszawa 1977 2. Goździecki M., Świątkiewicz H.: Przenośniki. WNT warszawa 1989 3. Górecki E.: Zbior zadań z dźwignic i urządzeń transportowych. WSP W-wa 4. Zieliński Z.: Dźwignice i urządzenia transportowe. WSP Warszawa 5. Piątkiewicz A., Sobolski R.: Dźwignice. WNT 1987

6. Polański A.: Mechanizacja wewnętrznego transportu. PWN Warszawa1976 7. Gęsiarz Z.: Kontenery oraz urządzenia do ich przeładunku WKŁ W-wa 1978 8. Gęsiarz Z.: Obsługa ładunków skonteneryzowanych. PWE Warszawa 1978 9. Marzec J., Gęsiarz Z.: Zarys mechanizacji robót ładunk. w transp. WKŁ 1991 10. Sitko A.: Prace ładunkowe w kolejnictwie. WKŁ Warszawa 1990

11. Bąk Cz.: Systemy transportowe - wprowadzenie do transportu, PK 12. Antoniak J.: Urządzenia i systemy transportu podziemnego w kopalniach.

Wydawnictwo "Sląsk" Katowice 1990,

13. Rydzkowski Wł., Wojewódzka-Król K.: Transport. WN PWN Warszawa 1997 14. Neider J., Marciniak-Neider D.: Transport intermodalny. PWE Warszawa 1997 15. Rydzkowski Wł, Wojewódzka-Król K.: Współczesne problemy polityki

transportowej. PWE Warszawa 1997

16. Korzeniowski A., Weselik A., Skowroński Z., Kaczmarek M.: Zarządzanie gospodarką magazynową. PWE Warszawa 1997

17. Piskozub A.: Gospodarowanie w transporcie. WKŁ Warszawa 1982

18. Lipski J., Zwolak E., Balas W.: Hydrauliczne urządz. środków transp. WKŁ 1980 19. Schneigert Z.: Koleje linowe napowietrzne. WK 1957

20. Korzeń Z.: Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania. t1: "Infrastruktura, technika, informacja". WILiM. Poznań1998

21. Korzeń Z.: Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania. t2: "Projektowanie, modelowanie, zarządzanie". WILiM. Poznań1999 22. Kwaśniewski J.: Dźwigi osobowe i towarowe. AGH, Kraków 2004 23. Pawlicki K.: Transport w przedsiębiorstwie – maszyny i urządzenia. WsiP

Warszawa 1996

24. Hadro E.: Aktualne problemy w eksploatacji dźwigów i schodów ruchomych, PoliFot Wrocław, 2001

25. Antoniak J.: Przenośniki taśmowe, wprowadzenie do teorii i obliczenia. Wyd. P Śl. Gliwice 2004

26. Skrzymowski W.: Podnośniki pojazdów. Wyd. „KaBe” Krosno 2005 (Bibli. Krak. Gł sygn. WM-14454)

Czasopisma, kwartalniki:

1. Transport przemysłowy, Wydawnictwo LEKTORIUM, Wrocław (kwartalnik) 2. MT - Magazynowanie - transport - automatyczna identyfikacja, Instytut

Logistyki i Magazynowania; Poznań 2. Przegląd kolejowy (kwartalnik)

3. Logistyka a Jakość (biuletyny branŜowe: np. Logistyka w branŜy motoryzacyjnej http://www.laj.pl)

4. Biuletyn OBRiUT DETRANS BYTOM (kwartalnik)

5. Dozór Techniczny - dwumiesięcznik UDT; Warszawa; SIGMA-NOT; 6. ABC Jakości - Akredytacja-Badania-Certyfikacja; Kwartalnik PCBiC W-wa 7. Polskie Forum ISO 9000 - informator, kwartalnik

8. Raporty: Normalizacyjnej Komisji Problemowej d/s dźwignic, maszyn dźwigowo- transportowych, ich zespołów i części. BYTOM Katalogi, CD

1. Katalogi producentów urządzeń dźwigowo-transportowych - DETRANS, BZUT, Bytom

2. OTIS, KONE, Thyssen, Mannesann Dematic, Wampfler, ModernKran, BZUT, 3. CD-romy, filmy wideo, Mannesmann Demag, ABUS, KONE, THYSSEN,

NORD,

4. Strony WWW - internet