25 dr in¿. Zbigniew CZACZYK
Instytut In¿ynierii Biosystemów, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu e-mail:
Streszczenie
Przedstawiono zaktualizowane wymagania wyposa¿enia Stacji Kontroli Opryskiwaczy (SKO), skomentowano wyniki kontroli ich wyposa¿enia, zasygnalizowano potrzeby i mo¿liwoœci udoskonalenia systemu badañ oraz zakresu dzia³ania SKO.
: metodyka badañ stanu technicznego opryskiwaczy, rêczny stó³ rowkowy, wydatek cieczy, nierównomiernoœæ poprzecznej dystrybucji cieczy (CV)
S³owa kluczowe
czaczykz@up.poznan.pl
SYSTEM OBOWI¥ZKOWYCH BADAÑ STANU
TECHNICZNEGO OPRYSKIWACZY WZGLÊDEM
AKTUALNYCH WYMAGAÑ I POTRZEB. CZÊŒÆ 1.
(Artyku³ dyskusyjny)
Wprowadzenie
Aparatura do aplikacji œrodków ochrony roœlin (œ.o.r.), z mocy Ustawy [22], podlega obowi¹zkowej kontroli stanu technicznego. Organami upowa¿niaj¹cymi jednostki do prze-prowadzania urzêdowych badañ i nadzoruj¹cymi ich dzia³anie s¹ Wojewódzcy Inspektorzy Ochrony Roœlin i Nasiennictwa (WIORiN). W ich kompetencjach le¿y weryfikacja wypo-sa¿enia Stacji Kontroli Opryskiwaczy (SKO), zarówno podczas dopuszczenia do tej dzia³alnoœci, jak i póŸniej. Od czasu wst¹pienia Polski do Unii Europejskiej produkowane maszyny rolnicze, w tym aparatura do stosowania œ.o.r., podle-gaj¹ jedynie obowi¹zkowi tzw. „deklaracji zgodnoœci” z wy-maganiami (znak CE - , nie myliæ z
bar-dzo podobnym [8]). Obowi¹zkowe badanie
techniczne w SKO nie jest inspekcj¹, gdy¿ nie przeprowadza go inspektor i nie prowadzi do uzyskania atestu, jak mylnie sugeruje m.in. tytu³ opracowania Zakrzewskiego [31].
Urzêdowe badanie w SKO, koñczy siê ewidencjonowanym wynikiem dopuszczaj¹cym do u¿ytkowania lub nie.
Treœæ obowi¹zuj¹cych ustaw i rozporz¹dzeñ ulega modyfi-kacjom [9, 22]. Z nich wynikaj¹ aktualne wymagania, jakie musz¹ spe³niaæ urz¹dzenia do wykonywania obowi¹zkowych badañ przeprowadzanych w SKO. W 2009 r. zliberalizowano w Polsce obowi¹zek badañ z 2 do 3 lat. Korzystne i zalecane jest, aby dobrowolnie, wzorem np. rolników niemieckich, czêœciej badaæ opryskiwacze w SKO i sprawdzaæ stosowane (indywidualnie) parametry pracy, co w Polsce napotyka na opór („po co?”). G³ównie wskazane jest to po wymianie zestawu rozpylaczy oraz przed sezonem.
Liczba SKO w Polsce jest od kilku lat stabilna. Gorza³a i Jezierska [11] podali, ¿e na koniec 2011 r. by³o 365 SKO: 223 uprawnionych do badañ opryskiwaczy polowych, 129 uprawnionych do badañ polowych i sadowniczych oraz 13 do sadowniczych. Jedn¹ z pierwszych SKO w Polsce, a pierwsz¹ w Wielkopolsce, w 2000 r. uruchomi³a firma TORAL Gostyñ. Dotychczas wykonano w niej ponad 2100 badañ. W zakresie liczby u¿ytkowanych w Polsce opryskiwaczy, w ró¿nych Ÿród³ach znaleŸæ mo¿na istotnie i niepokoj¹co rozbie¿ne informacje. GIORiN [11] podaje, ¿e opryskiwaczy polowych w 2011 r. by³o ok. 306 tys., a sadowniczych 23,5 tys. Powszechny Spis Rolny 2010 [10] wykaza³, ¿e opryskiwaczy polowych jest ok. 496 tys., a sadowniczych ok. 52 tys. Wed³ug GIORiN [11] ogó³em (licz¹c od pocz¹tku obowi¹zku badañ) do koñca 2011 r. SKO wykona³y ok. 542 tys. badañ. Z opubli-kowanych danych nie ma jednak mo¿liwoœci okreœlenia liczby opryskiwaczy, których nie zbadano ani razu. Jak podali Gorza³a
Conformité Européenne China Export
i Jezierska [11], w 2011 r. na 28 tys. skontrolowanych gospodarstw, a¿ w 1378 stwierdzono nieprawid³owoœci w tech-nicznej sprawnoœci opryskiwacza (tj. ok. 5%). Sytuacja ta wy-maga pilnych i konkretnych dzia³añ w celu jej poprawy. Metodyki badañ opryskiwaczy s¹ modyfikowane, dziêki do-œwiadczeniom z funkcjonowania SKO, oraz konsultacjom ze specjalistami zagranicznymi, czemu s³u¿y m.in. cykl warszta-tów SPISE (
Z uwagi na brak lepszego sprzêtu i wysoki koszt najno-woczeœniejszych rozwi¹zañ (sto³ów elektronicznych), niektóre urz¹dzenia pomiarowe, np. rêczne sto³y „typu Lurmark” [26] do badania nierównomiernoœci rozk³adu cieczy z belek polowych (CV), by³y dopuszczone warunkowo. GIOR [9] po-cz¹tkowo dopuszcza³ urz¹dzenia wykonane we w³asnym zakresie, np. praski hydrauliczne do badania manometrów. Z biegiem lat oferta dostêpnych, lepszych rozwi¹zañ uleg³a znacznej poprawie. Jednak jak wykaza³y doniesienia PIMR [24, 25, 27], wiele SKO nadal posiada i u¿ytkuje taki warun-kowo dopuszczony sprzêt. SKO Centrum Szkoleniowego w Sielinku [26] wiêkszoœæ badañ (spoœród 3400 polowych) przeprowadzi³o metod¹ objazdow¹, za pomoc¹ sto³u rowko-wego Lurmark. Kontrole SKO wykonane przez PIMR w latach 2005-08 [27] na zlecenie GIORiN wykaza³y, ¿e 32% SKO posiada³o niew³aœciwe sto³y rowkowe. A¿ 147 SKO (84%) z 175, nie by³o wyposa¿onych w³aœciwie. Z kontroli wyposa-¿enia [11] wynika, ¿e w latach 2005-2010, w 61 z 213 skontro-lowanych SKO, u¿ytkowano niew³aœciwe sto³y probiercze. Mankamentem tych sto³ów jest zbyt ma³a d³ugoœæ rowków (~420 mm - rys. 1). Niew³aœciwe urz¹dzenie do badania wydat-ków rozpylaczy, posiada³o 11 SKO, a w 114 u¿ywano z³ych cylindrów miarowych [11].
Równie d³ugo, jak obowi¹zkowe badania opryskiwaczy, trwa dyskusja o ich metodyce [13, 16, 17, 28]. Sytuacja po aktu-alizacji [22] nie uleg³a poprawie. Gor¹c¹ dyskusjê i w¹tpli-woœci, wywo³uj¹ metody oceny dystrybucji cieczy z belek polowych i wydatków jednostkowych, u¿ytkowanych w nich rozpylaczy [7, 17, 23, 29]. Mo¿liwych jest kilka wariantów tej oceny. Sprowadzaj¹ siê one do dwóch podstawowych zasad: pomiaru wydatków jednostkowych rozpylaczy (zdemon-towanych lub nie), oraz pomiaru nierównomiernoœci poprzecz-nego dozowania rozpylonej cieczy (CV). Metody te nie s¹ ze sob¹ porównywalne, a ka¿da z nich oddzielnie, nie daje w pe³ni zadowalaj¹cych efektów [7, 17, 23, 28]. Najlepszym rozwi¹zaniem by³oby stosowanie obu, jak przewiduje uznana równie¿ w Polsce Dyrektywa 2009/128/WE, aneks II, cyt.: „pkt. 9. Rozpylacze musz¹ dzia³aæ prawid³owo, …, natê¿enie wyp³ywu w poszczególnych rozpylaczach nie mo¿e znacznie
http://spise.jki.bund.de/index.php?menuid=1).
odbiegaæ od danych zamieszczonych w tabelach natê¿enia wyp³ywu dostarczonych przez producenta. pkt. 10. Rozk³ad cieczy roboczej na powierzchni docelowej, …, musi byæ równomierny”. Badanie wymontowanych rozpylaczy pozwala dok³adnie okreœliæ ich stan (wydatek, zu¿ycie i rozk³ad poprzeczny), jednak nie wyka¿e ró¿nic ciœnieñ pomiêdzy sekcjami belki polowej i nierównomiernoœci poprzecznego dozowania cieczy z belki (CV). Rozporz¹dzenie [22] dopu-szcza (równoczesny) pomiar wydatku bez sto³u rowkowego, za pomoc¹ cylindrów o pojemnoœci 2 dm - obowi¹zkowego wyposa¿enia SKO (poz. 416, za³. 4, pkt. 2.8.3.3).
Belki polowe maj¹ narzucone wyposa¿enie jednego typu rozpylaczy i ich sta³ego rozstawu. Przy szybko poszerzanych ofertach rozpylaczy przepis staje siê nieaktualny. W Niem-czech zalegalizowano ju¿ m.in. równoczesne, naprzemienne stosowanie rozpylaczy jedno- i dwustrumieniowych [15]. Takie rozwi¹zanie sprzyja lepszemu pokryciu niektórych upraw. Ponadto konstrukcje belek polowych i ram, szczególnie opryskiwaczy zawieszanych, podczas zastosowania rozpyla-czy dwustrumieniowych, powoduj¹ „samooprysk”. W takich przypadkach, dla wyeliminowania tego efektu, warunkowo dopuszcza siê u¿ycie rozpylaczy jednostrumieniowych tej samej konstrukcji (o zbli¿onej charakterystyce rozpylenia) i wydatku. Zyskuj¹ na znaczeniu tak¿e rozpylacze asymetry-czne, montowane jako skrajne [30], które mog¹ byæ mocowane z innym rozstawem. Wed³ug §9 Rozporz¹dzenia poz. 416 [22], sto³y o d³ugoœci rowków probierczych =1500 mm bêd¹ wyma-gane po 2020 r., a do tego czasu dopuszcza siê d³ugoœæ =500 mm. Przy dynamicznej adaptacji rozpylaczy dwustrumie-niowych w praktyce, sto³y o d³ugoœci rowków 500 mm s¹ nieprzydatne. Zbadanie poprzecznej dystrybucji cieczy belki wyposa¿onej w rozpylacze dwustrumieniowe TeeJet AI3070 za pomoc¹ sto³u o d³ugoœci rowków 1500 mm nie jest mo¿liwe.
W Polsce rozpylacze rolnicze nie podlegaj¹ ¿adnej urzê-dowej kontroli jakoœciowej [6 i 7]. Ich produkcja nie jest proce-sem prostym, a skutki ich nieprawid³owego stosowania s¹ obar-czone wysokim ryzykiem zagro¿enia dla œrodowiska i p³odów rolnych (znoszenie, osiadanie, pozosta³oœci w p³odach rolnych). Na rynku czêœci zamiennych dostêpne s¹ nieznor-malizowane „produkty rozpylaczopodobne” [4], o niespra-wdzonych i niepowtarzalnych parametrach, bez wymaganych informacji niezbêdnych u¿ytkownikowi. Weryfikacja rozpylaczy w sposób urzêdowy, lecz bardzo liberalny, jest obowi¹zkowa tylko w SKO (co 3 lata). Nie ma obowi¹zku poddawania tej ocenie wszystkich u¿ytkowanych testowanym opryskiwaczem odmian koñcówek, jak wczeœniej [9], a u¿y-tkownicy nie zabiegaj¹ o to. Brak jest zarówno wymagañ co do jakoœci, jak i zakresu informacji u¿ytkowych o rozpylaczach, niezbêdnych operatorowi przy podejmowaniu decyzji w kon-kretnych warunkach wykonania zabiegu ochrony roœlin [12]. Rozpylacze w ró¿nych warunkach i z ró¿nych cieczy, generuj¹ ró¿n¹ jakoœæ rozpylenia [1-3, 5, 7]. Nie ma w Polsce wyczerpu-j¹cych badañ w tym zakresie [5], a bezsprzecznie wp³ywa to na bezpieczeñstwo i efektywnoœæ chemicznej ochrony roœlin [12, 18]. W Polsce nie publikuje siê uznanych urzêdowo, wyczerpuj¹cych i recenzowanych materia³ów informacyjnych niezbêdnych operatorowi. Nie istniej¹ tak¿e procedury i Ÿród³a okreœlaj¹ce parametry pracy licznych odmian rozpylaczy (wymagane klasy rozpylenia), ich przydatnoœæ i potencja³ redukcji znoszenia [2, 4-6], co w innych krajach ma ju¿ spor¹ tradycjê [1, 12, 14, 15, 18, 20]. Operatorowi pozostaje pos³u¿yæ siê nie zawsze kompletnymi i rzetelnymi (nie s¹ weryfikowane) informacjami, które publikuj¹ œwiatowi liderzy w produkcji rozpylaczy. Operator opryskiwacza nie wie, czym ma siê kierowaæ w zakresie wyboru rozpylacza, gdy¿ instrukcje i
po-3
radniki polskojêzyczne, zawieraj¹ ogólniki, np.: „stosuj odpo-wiednie rozpylacze” [5].
Podstawowym celem podjêtej (w cz. 1) analizy jest wykazanie istniej¹cych problemów w badaniu opryskiwaczy polowych w SKO, w tym jakoœci pracy rozpylaczy.
Przy potencjale rocznej liczby badanych opryskiwaczy polowych rzêdu 700 szt. [26] oraz mo¿liwoœci preferencyjnego kredytu lub dotacji z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej, zakup rêcznego sto³u powi-nien byæ zasadny, nawet przy utrzymaniu dotychczasowych stawek op³at za badania.
Nale¿y zweryfikowaæ polskie przepisy, aby dopuœciæ do u¿ytku urz¹dzenia spe³niaj¹ce wymagania: zarówno ISO (5682-2), jak i ENTAM. Wymóg minimalnej szerokoœci sto³u rêcznego 3 m [22] nie ma uzasadnienia.
Okreœlenie klas jakoœci rozpylenia, które wytwarzaj¹ badane rozpylacze w zakresie ciœnieñ roboczych wed³ug norm miêdzynarodowych [1, 14, 19], jest niezbêdne by wed³ug zamieszczanych informacji w instrukcjach stosowania œ.o.r. (etykietach), odpowiednio dobieraæ rozpylacze do wariantu zabiegu (bezpieczna i prawid³owa ochrona) i w³aœciwy sposób je u¿ytkowaæ [2, 3, 5, 7, 12].
Nale¿y zweryfikowaæ rozbie¿noœci w liczbach u¿ytko-wanych opryskiwaczy pomiêdzy GIORiN i GUS, ustalaj¹c liczbê opryskiwaczy dotychczas nie zbadanych.
Znaczna czêœæ oferowanych rozpylaczy wykazuje parametry mieszcz¹ce siê w jedynym wymaganym dotychczas parametrze (CV 10%). Wyrywkowe testy wykazuj¹ dostêpnoœæ licznych rozpylaczy o bardzo z³ych wartoœciach CV [3, 5], co nale¿y uporz¹dkowaæ.
Niezbêdne jest w Polsce opracowanie przepisów i procedur dopuszczaj¹cych rozpylacze rolnicze do obrotu i stosowania œ.o.r., w³¹cznie z bezstronnym okreœleniem ich w³aœciwego przeznaczenia i sposobu u¿ytkowania.
Korzystne by³oby utworzenie w Polsce oœrodka opinio-twórczego, prowadz¹cego rankingowe badania walidacji roz-pylaczy i opryskiwaczy, co dotychczas ma miejsce sporadycz-nie (targi i wystawy maszyn rolniczych).
Ze wzglêdu na propozycje obni¿enia ryzyka znoszenia cie-czy, np. przez obni¿anie wysokoœci belki, ciœnienia i prêdkoœci jazdy, proponuje siê wprowadziæ obowi¹zek dodatkowego badania CV, przy wysokoœci belki 40 cm.
Protoko³y z badañ na elektronicznych sto³ach rowkowych powinny obowi¹zkowo zawieraæ wysokoœæ badanej belki
Rys. 1. Widok niew³aœciwego sto³u rowkowego (Ÿr. PIMR) Fig. 1. View of the wrong patternator. (source PIMR)
Uwagi i proponowane zmiany § § § § § § § § § £
TECHNIKA ROLNICZA OGRODNICZA LEŒNA 3/2013 26
polowej. Nale¿y okreœliæ dopuszczaln¹ liczbê menzur poza tolerancj¹ [7], wdro¿yæ i egzekwowaæ.
Kontrola stanu technicznego opryskiwaczy jest mylnie nazywana inspekcj¹, czy atestacj¹. Rozbie¿noœci polegaj¹ na tym, ¿e inspekcji dokonuj¹ urzêdowo mianowani inspektorzy, atest uzyskuje producent dla sprzêtu nowego, a badania w SKO prowadz¹ diagnoœci.
Przepisy i dzia³ania organów ustanawiaj¹cych regulacje dotycz¹ce wyposa¿enia, dzia³ania, u¿ytkowania maszyn do stosowania œ.o.r., powinny byæ formu³owane z aktywnym udzia³em producentów i importerów sprzêtu, œ.o.r. oraz nawozów, a tak¿e diagnostów SKO.
Polskie przepisy dotycz¹ce badañ technicznych opryski-waczy, jak interpretuj¹ Gorza³a i Jezierska [11], s¹ spójne z regulacjami UE, jednak w przepisach modyfikowanych od wielu lat [9, 22] znaleŸæ mo¿na aspekty wymagaj¹ce szybkich uzupe³nieñ i poprawek [23, 29].
Postulaty wprowadzenia dla opryskiwaczy w u¿yciu obo-wi¹zku: wyposa¿enia ich w zbiornik wody czystej (np. 15 dm ) do potrzeb higienicznych i losowych operatora oraz zamoco-wania korków wlewowych (gdy fabrycznie mocozamoco-wania nie posiada³y), aby zabezpieczyæ je przed zgubieniem, nie zosta³y ujête. Wprowadzenie ich mo¿na poszerzyæ o nowy obowi¹zek wynikaj¹cy z §67e Rozporz¹dzenia [21] o miejscu na umie-szczenie nazwy stosowanego œ.o.r.
§6.1. [22] nale¿y uszczegó³owiæ o czytelny podpis diagnosty i kompletny opis typów zbadanych rozpylaczy.
Zakres ciœnienia pracy wielu rozpylaczy do 6 bar, wymaga rozszerzenia podzia³ki 0,2 bar, z zakresu 5 do 6 bar. Wynika to m.in. z pkt. 3 (§7) Rozporz¹dzenia [22]. S³uszniejsze by³oby ograniczenie ciœnienia roboczego w opryskiwaczach polowych do 5 bar, a dla rozpylaczy standardowych nawet do 3 bar, dla podniesienia bezpieczeñstwa aplikacji œ.o.r., dziêki zmniej-szeniu ryzyka znoszenia (mniejsza objêtoœæ frakcji kropli <100 µm).
§14 pkt. 4 [22] nale¿y rozszerzyæ o zapis dopuszczalnoœci innego rozstawu rozpylaczy skrajnych (asymetrycznych), o ile wartoœæ CV bêdzie w³aœciwa.
§15 [22] powinien uwzglêdniaæ dopuszczenie, na zasadzie wyj¹tku, u¿ycia rozpylaczy jednostrumieniowych o podobnych parametrach pracy w oprawach, gdzie u¿ycie roz-pylaczy dwustrumieniowych powoduje „samooprysk” elemen-tów opryskiwacza.
Rozporz¹dzenie [22] uwzglêdnia oczywist¹ (dla operatora) kontrolê stanu oleju w pompie, nie daj¹c wyczerpuj¹cych uregulowañ, np. w zakresie sposobu wycofania wyposa¿enia niespe³niaj¹cego wymagañ (sto³y rêczne).
W zintegrowanej produkcji roœlinnej, do u¿ytkowania dopuszczone byæ powinny certyfikowane rozpylacze z wyczer-puj¹cymi informacjami (wymaganymi do bezpiecznego stosowania œ.o.r.), o jakoœci ich pracy (powtarzalnoœæ wydatku, klasa rozpylenia, redukcja znoszenia - adekwatnie do wymagañ instrukcji stosowania œ.o.r. i ró¿nych warunków pogody), wg CEN i ISO.
Jak wykazali Czaczyk i Szulc [7], w ocenie nierówno-miernoœci poprzecznej dystrybucji cieczy (CV) nale¿y uwzglêdniæ dopuszczaln¹ liczbê cylindrów z wynikiem poza tolerancj¹, w tym dla sto³ów elektronicznych.
Uzupe³niæ nale¿y brak przepisów, instrukcji i zaleceñ: gdzie i jak (dopuszczone detergenty) u¿ytkownik ma myæ opryski-wacz, w tym przed badaniem w SKO.
czy pozosta³oœci po myciu mo¿na wlaæ np. do zbiornika z gnojowic¹, biogazowi lub na p³ytê obornikow¹, kompost, a jeœli tak, to w jaki sposób (iloœci, proporcje).
SKO prowadz¹ca badania metod¹ objazdow¹ i/lub poza pomieszczeniem, powinna byæ wyposa¿ona w wiatromierz § § § § § § § § § § § § § § 3
(dopuszczony np. przez PIMR) i rejestrowaæ prêdkoœæ wiatru przed i po badaniu.
Opryskiwacze (w tym u¿ywane, poddawane badaniu) powinny byæ wyposa¿one w odpowiednie wiatromierze (rêczne), w celu mo¿liwoœci okreœlenia warunków dopuszcza-j¹cych wykonanie zabiegu oraz doboru odpowiednich rozpylaczy (klas rozpylenia), dla bezpiecznej aplikacji (kontro-la ryzyka znoszenia cieczy).
Nale¿y wprowadziæ szczeln¹ ewidencjê sprzêtu. Negaty-wny wynik badania opryskiwacza powinien byæ rejestrowany ze skutkiem: eliminacji urz¹dzenia z dalszego u¿ycia, deklaracji naprawy w okreœlonym terminie (np. 3 miesi¹ce) lub utylizacji w upowa¿nionej jednostce (z archiwizacj¹ podobnie jak pojazdy). Urz¹dzenia, którymi zaprzestaje siê stosowaæ œ.o.r. (dalej u¿ytkowane), nale¿y trwale oznakowaæ jako wycofane z ochrony.
Konieczne jest opracowanie procedury sprawdzenia CV dla coraz popularniejszych rozpylaczy dwustrumieniowych, czego dotychczasowe sto³y nie umo¿liwiaj¹.
Nale¿y ustaliæ, czy w myœl §67b, pkt. 2c [21] zakazaæ stosowania e¿ektorów (urz¹dzeñ do pobierania wody) lub jednoznacznie okreœliæ sposoby ich bezpiecznego i legalnego u¿ytkowania, równie¿ dla badanych opryskiwaczy bêd¹cych w u¿yciu.
Z uwagi na stosowanie równie¿ innych preparatów ni¿ pestycydy (nawozy), nale¿a³oby zmodyfikowaæ §67f, pkt. 6 [21], zastêpuj¹c termin „rodzajów pestycydów”, np. okreœle-niem „rodzajów cieczy roboczych”.
Instrukcja obs³ugi opryskiwacza powinna zawieraæ infor-macje o rozpylaczach (m.in. klasy rozpylenia jak wymaga etykieta œ.o.r. [1]) §67f, pkt. 2 [21]. Producent opryskiwaczy (autor instrukcji obs³ugi) powinien mieæ w tym wsparcie dostawcy rozpylaczy, jak i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczne stosowanie œ.o.r.
Procedura badañ poza SKO powinna uwzglêdniaæ doku-mentacjê w postaci fotografii cyfrowej (ISO 5682-1), z pomia-ru CV wed³ug metodyki (bezpiecznego - na basenie wychwy-tuj¹cym wodê), zw³aszcza za pomoc¹ rêcznych sto³ów rowko-wych. W przypadku wyniku negatywnego, informacja powinna byæ przekazywana do WIORiN.
Urz¹dzenia elektroniczne do badañ opryskiwaczy powinny
posiadaæ znak CE ): deklaracja
zgodnoœci z wymaganiami [24]. Nie nale¿y go myliæ z podob-nym, lecz ró¿nym znakiem CE, oznaczaj¹cym , który nie ma zwi¹zku z jakimkolwiek systemem standardyza-cji [8]. § § § § § § § § (Conformité Européenne China Export Bibliografia
[1] ANSI/ASAE S572.1: Spray Nozzle Classification by Droplet Spectra. ASABE standards 2009.
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
Czaczyk Z.: Jakoœæ rozpylenia cieczy jako element doradczy decyduj¹cy o efektywnoœci i bezpieczeñstwie ochrony roœlin. Zag. Doradztwa Rol. 1. 2013, s. 30-44.
Czaczyk Z.: Charakterystyka u¿ytkowa wybranych rozpylaczy p³askostrumieniowych do ochrony upraw polowych. J Res. Appl. Agric. Engng., 2012 Vol. 57(2), s. 31-40.
Czaczyk Z.: Potencja³ naukowy polskich placówek badawczych w zakresie techniki ochrony roœlin a potrzeby praktyki. Mat. z X Konf. Racjonalna Technika Ochrony Roœlin, Poznañ 14-15 list. 2012, s. 67-74.
Czaczyk Z.: Zarz¹dzanie wielkoœci¹ kropli - czy praktyczna koniecznoœæ? Mat. X Konf. Racjonalna TOR, Poznañ 14-15 listopada 2012, s. 138-145.
Czaczyk Z.: Rozpylacz nie guzik. Rolniczy Przegl¹d Techniczny 3. 2003, s. 36-37.
science fiction
[7] [8] [9] [10] [11] [12] [13]
[14] ISO: International standard 5682-1-2-3: Equipment for crop protection Spraying equipment, 1997. 31 s.
[15]
[16]
[17]
[18]
[19]
Czaczyk Z., Szulc T.: Charakterystyka u¿ytkowa i produkcyjna wybranych rozpylaczy p³askostrumieniowych. J. Res. Appl. Agric. Engng., 2012, Vol. 57(2), s. 52-59.
Gazeta Prawna - 6 grudnia 2011: Europejski znak bezpieczeñ-stwa CE czasem oznacza China Export, s. 1.
GIOR: Instrukcja przeprowadzania badañ sprzêtu do stosowania œrodków ochrony roœlin. Wyd. III, 2000.
GUS: Charakterystyka gospodarstw rolnych. Powszechny Spis Rolny 2010. Warszawa 2012. ISBN 978-83-7027-505-1. 467 s. (www.stat.gov.pl)
Gorza³a G., Jezierska : Funkcjonowanie urzêdowego systemu badañ opryskiwaczy w Polsce. Mat. X Konf. Racjonalna TOR, Poznañ, 14-15 listopada 2012, s. 20-24.
Ho³ownicki R., Doruchowski , Godyñ Œwiechowski : Kierunki rozwoju inspekcji opryskiwaczy w Unii Europejskiej. Mat. z VII Konf. Racjonalna Technika Ochrony Roœl., Poznañ, 2-3 paŸdziernika 2007, s. 83-88.
Lipiñski A.J.: Obligatory Inspections of the Equipment to Plant Protection Chemicals Using Legal Regulations, Testing Procedures and Controversies. Techn. Sc. 11, 2008, s. 102-107. Parafiniuk S., Sawa J., Huyghebaert B.: Ocena Stanu Technicznego Belki Polowej Opryskiwacza Metod¹ Badania Pojedynczych Rozpylaczy. In¿ynieria Rolnicza 5(130), 2011, s. 207-214.
Parkin C.S., Gilbert , Southcombe , Marshall : British Crop Protection Council scheme for the classification of pesticide application equipment by hazard. Crop Protection 1994, 13(4), s. 281-285.
PN-EN 12761-1-2: Maszyny rolnicze i leœne - Opryskiwacze i maszyny do nawo¿enia p³ynnymi nawozami mineralnymi -Ochrona œrodowiska - 1: Postanowienia ogólne, 9 s., 2: Opryski-wacze polowe, 19 s. 2003.
A.
G. A., W.
A.J. E.S.E. C.J. Hewitt A.J.: The importance of Nozzle Selection and Droplet Size Control in Spray Application. 1998, Proc. of the North American Conf. on Pest. Spray Drift Manag., March 29 - April 1, Portland, Maine, pp.: 75-85.
http://pmo.umext.maine.edu/drift/drift_proceedings.pdf
JKI (Julius Kühn Institut) 2013, dostêp 21 maja 2013. http://www.jki.bund.de/fileadmin/dam_uploads/_AT/ger%C3% A4telisten/anerkannte_Duesen/Tabelle%20der%20JKI%20aner kannten%20Pflanzenschutzduesen.pdf [20] [21] [22] [23] [24] [25] [26] [27] [28] [29] [30] [31[
Richardson G.M.: Assessing spray-drift potential and two 'reference' nozzles. Aspects of Applied Biology 84, International Advances in Pesticide Application, ISSN 0265-1491, 2008, s.17-24.
Rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki z dn. 13 czerwca 2011 r. zmieniaj¹ce rozporz¹dzenie w sprawie zasadniczych wymagañ dla maszyn. Dziennik Ustaw Nr 124, poz. 701, s. 7480-7481. Rozporz¹dzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 5 marca 2013 r., Dz. U.: poz. 415, 5 s. i z dnia 7 marca 2013 r., Dz. U.: poz. 416, 9 s.
Sawa J., Parafiniuk , Huyghebaert : Wybrane aspekty obowi¹zkowych badañ rozpylaczy rolniczych. Materia³y z X Konf. Racjonalna Technika Ochrony Roœlin, Poznañ, 14-15 listopada 2012, s. 102-110.
Sobkowiak B., Grz¹dzielewski : Kontrole upowa¿nionych jednostek prowadz¹cych badania sprawnoœci technicznej opryskiwaczy w 2006 r. Mat. z VII Konf. Racjonalna TOR, Poznañ, 2-3 paŸdziernika 2007, s. 75-82.
Sobkowiak B., Szulc T., Grz¹dzielewski J.: Nadzór PIMR nad dzia³alnoœci¹ Stacji Kontroli Opryskiwaczy w 2005 roku. Materia³y z VI Konf. Racjonalna Technika Ochrony Roœlin, Poznañ, 4-5 paŸdziernika 2006, s. 73-84.
Stryszak S.: Jak badamy opryskiwacze w SKO CWS Sielinko. Mat. z VIII Konf. Racjonalna Technika Ochrony Roœlin, Skierniewice 14-15 paŸdziernika 2009, s. 71-77.
Szulc T., Grz¹dzielewski J.: Kontrole upowa¿nionych jednostek prowadz¹cych badania sprawnoœci technicznej opryskiwaczy na terenie kraju w latach 2005-2008, Mat. VIII Konf. Racjonalna Technika Ochrony Roœlin, Poznañ, 14-15 paŸdziernika 2009, s. 78-89.
Œwiechowski W., Ho³ownicki R., Doruchowski G., Godyñ A.: Porównanie metod oceny rozpylaczy p³askostrumieniowych. Probl. In¿. Roln. 4(54), s. 17-25.
Tadel E.: Ocena przydatnoœci wybranych metod pomiarów wydatków jednostkowych rozpylaczy w proce-durach oceny stanu technicznego opryskiwaczy rolniczych. Mat. z X Konf. Racjonalna Technika Ochrony Roœlin, Poznañ 14-15 listopada 2012, s. 172-180.
Viana R.G., Rosell , Ferreira , Solanelles , Gracia : Liquid distribution of air induction and off-center spray nozzle used to apply agrochemicals in special condition. CIGR XVII World Congress Québeck City, Canada, 2010, June 13-17 , 6 s. Zakrzewski T. Jak przygotowaæ opryskiwacz do atestacji. RCDRRiOW, Przysiek 2001. 24 s. S. B. J. J.R. L.R. F. F. th th
SYSTEM FOR MANDATORY TECHNICAL INSPECTION OF SPRAYERS
ACCORDING TO THE CURRENT REQUIREMENTS AND NEEDS. PART 1.
Summary
This research presents updated equipment requirements in SKO (station for sprayer testing), commented on the test results of SKO equipment, signaled the needs and solutions for the improvement of SKO functioning.
: procedure for technical inspection of sprayers, manual test bench, flow rate, uniformity of cross liquid distribution (CV)
Key words
TECHNIKA ROLNICZA OGRODNICZA LEŒNA 3/2013
