Streszczenie C-734/19-1. Sprawa C-734/19

(1)

Streszczenie C-734/19 - 1 Sprawa C-734/19

Streszczenie wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym zgodnie z art. 98 § 1 regulaminu postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Data wpływu:

4 października 2019 r.

Oznaczenie sądu odsyłającego:

Tribunalul București (Rumunia)

Data wydania postanowienia o wystąpieniu z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym:

27 września 2019 r.

Strona skarżąca:

ITH Comercial Timișoara SRL Strona przeciwna:

Agenția Națională de Administrare Fiscală - Direcția Generală Regională a Finanțelor Publice București (krajowa agencja administracji podatkowej - regionalna dyrekcja generalna finansów publicznych w Bukareszcie, Rumunia)

Agenția Națională de Administrare Fiscală – Direcția Generală Regională a Finanțelor Publice București – Administrația Sector 1 a Finanțelor Publice (krajowa agencja administracji podatkowej - regionalna dyrekcja generalna finansów publicznych w Bukareszcie - administracja finansów publicznych dla sektora 1, Rumunia)

Przedmiot postępowania głównego

Skarga administracyjna mająca na celu stwierdzenie nieważności decyzji podatkowej dotyczącej obowiązku zapłaty VAT

Przedmiot i podstawa prawna odesłania prejudycjalnego

Na podstawie art. 267 TFUE sąd wnosi o dokonanie wykładni przepisów

(2)

dodanej, a także zasad pewności prawa, ochrony uzasadnionych oczekiwań, niedyskryminacji i neutralności podatkowej.

Pytania prejudycjalne

1.1. Czy przepisy dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r.

w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w szczególności art.

167 i 168, a także zasady: pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań, niedyskryminacji i neutralności podatkowej dopuszczają odmówienie podatnikowi prawa do odliczenia VAT związanego z niektórymi kosztami inwestycji poniesionymi przez podatnika z zamiarem ich przeznaczenia na dokonanie transakcji podlegającej opodatkowaniu w przypadku, gdy planowana inwestycja zostanie następnie zaniechana, czy też stoją temu na przeszkodzie?

1.2. Czy te same przepisy i te same zasady dopuszczają, czy też stoją na przeszkodzie temu, by prawo do odliczenia, w przypadku zaniechania inwestycji, było kwestionowane również w okolicznościach innych niż te, w których podatnik dopuścił się nadużycia lub unikania opodatkowania?

1.3. Czy te same przepisy i te same zasady dopuszczają, czy też stoją na przeszkodzie dokonaniu wykładni w ten sposób, że okoliczności, w których prawo do odliczenia może zostać zakwestionowane w przypadku zaniechania inwestycji, obejmują:

1.3.1. późniejsze wystąpienie ryzyka braku realizacji inwestycji, znanego podatnikowi w chwili poniesienia kosztów inwestycji, wynikającego z okoliczności, że organ władzy publicznej nie zatwierdził planu zagospodarowania przestrzennego niezbędnego do realizacji danej inwestycji?

1.3.2. zmianę w czasie okoliczności gospodarczych, w związku z czym planowana inwestycja traci rentowność, jaką miała w chwili jej rozpoczęcia?

1.4. Czy wykładni przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i ogólnych zasad prawa europejskiego należy dokonywać w ten sposób, że w przypadku zaniechania inwestycji:

1.4.1. nadużycie lub unikanie opodatkowania, uzasadniające zakwestionowanie prawa do odliczenia, mogą być przedmiotem domniemania, czy też muszą zostać udowodnione przez organy podatkowe?;

1.4.2. dowód nadużycia lub unikania opodatkowania może zostać przedstawiony w drodze domniemania faktycznego, czy też konieczne są obiektywne środki dowodowe?

(3)

w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i ogólne zasady prawa europejskiego zezwalają, czy też wykluczają, by w przypadku zaniechania inwestycji nadużycie lub unikanie opodatkowania, które uzasadniają zakwestionowanie prawa do odliczenia, były uwzględniane, jeżeli podatnik nie może skorzystać z towarów i usług, w odniesieniu do których odliczył VAT, w jakimkolwiek celu, a zatem nawet w celach wyłącznie prywatnych?

1.6. Czy wykładni przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i ogólnych zasad prawa europejskiego należy dokonywać w ten sposób, że w przypadku zaniechania inwestycji okoliczności zaistniałe po poniesieniu kosztów przez podatnika, takie jak np. i) wystąpienie kryzysu gospodarczego lub ii) wystąpienie ryzyka braku realizacji inwestycji istniejącego w dniu, w którym zostały poniesione koszty inwestycji (np. okoliczność, że organ władzy publicznej nie zatwierdził planu zagospodarowania przestrzennego niezbędnego dla realizacji danej inwestycji) lub iii) zmiana szacunków dotyczących rentowności inwestycji, stanowią okoliczności niezależne od podatnika, które mogą zostać uwzględnione przy ocenie jego dobrej wiary?

1.7. Czy wykładni przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w szczególności art. 184 i 185, a także zasad: pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań, niedyskryminacji i neutralności podatkowej należy dokonywać w ten sposób, że zaniechanie inwestycji stanowi przypadek korekty VAT?

Innymi słowy, czy zakwestionowanie prawa do odliczenia VAT z tytułu niektórych kosztów inwestycji poniesionych przez podatnika z zamiarem ich przeznaczenia na dokonanie transakcji podlegającej opodatkowaniu w przypadku, gdy inwestycja zostanie następnie zaniechana, odbywa się w ramach mechanizmu korekty VAT?

w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej dopuszczają przepisy krajowe, które w sposób ograniczony przewidują zachowanie prawa do odliczenia VAT związanego z zaniechanymi inwestycjami wyłącznie w dwóch przypadkach określonych poprzez zwięzłe powołanie się na dwa wyroki Trybunału Sprawiedliwości: (i.) w przypadku, gdy ze względu na okoliczności, które są od niego niezależne, podatnik nigdy nie wykorzystuje takich towarów/usług na potrzeby swojej działalności gospodarczej, jak stwierdzono w wyroku Trybunału w sprawie C-37/95, Belgische Staat/Ghent Coal Terminal NV, a także (ii.) w innych przypadkach, w których nabyte towary/usługi, w odniesieniu do których skorzystano z prawa do odliczenia, nie są wykorzystywane na potrzeby działalności gospodarczej podatnika z przyczyn obiektywnych, które są od niego niezależne, jak stwierdzono w wyroku Trybunału w sprawie C-110/94,

(4)

Intercommunale voor zeewaterontzilting (INZO)/Belgische Staat, czy też stoją na przeszkodzie takim przepisom krajowym?

w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zasady pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań dopuszczają, czy też stoją na przeszkodzie temu, by organy podatkowe cofnęły zawarte we wcześniejszych protokołach kontroli podatkowej lub we wcześniejszych decyzjach dotyczących odwołań administracyjnych ustalenia, zgodnie z którymi:

1.9.1. osoba fizyczna nabyła towary i usługi z zamiarem ich przeznaczenia na dokonanie transakcji podlegającej opodatkowaniu?

1.9.2. zawieszenie lub zaniechanie projektu inwestycyjnego zostało spowodowane określoną okolicznością niezależną od podatnika?

w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w szczególności art.

28, dopuszczają stosowanie mechanizmu agenta również poza umową zlecenia bez reprezentacji, czy też stoją temu na przeszkodzie?

2.2 Czy wykładni przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w szczególności jej art. 28, należy dokonywać w ten sposób, że mechanizm agenta ma zastosowanie w przypadku, gdy podatnik buduje budynek zgodnie z warunkami i wymogami dotyczącymi działalności innej osoby prawnej w celu zachowania własności budynku i jedynie oddania tego budynku w najem, po ukończeniu jego budowy, wspomnianej drugiej osobie prawnej?

2.3. Czy wykładni tych samych przepisów należy dokonywać w ten sposób, że w opisanej wyżej sytuacji wykonawca musi wystawić fakturę z tytułu kosztów inwestycji związanych z budową budynku, poniesionych przez osobę prawną, na rzecz której będzie on wynajmować wspomniany budynek po ukończeniu jego budowy, i pobrać VAT należny od tej osoby prawnej?

2.4. Czy wykładni tych samych przepisów należy dokonywać w ten sposób, że w opisanej wyżej sytuacji wykonawca ma obowiązek wystawić fakturę z tytułu kosztów inwestycji i pobrać należny VAT w przypadku, gdy ostatecznie zakończy prace budowlane z powodu drastycznego ograniczenia działalności gospodarczej osoby, na rzecz której wspomniany budynek powinien był zostać oddany w najem, które to zmniejszenie jest spowodowane nieuchronną niewypłacalnością tejże osoby?

2.5. Czy wykładni przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i ogólnych zasad prawa europejskiego należy dokonywać w ten sposób, że organy podatkowe mogą dokonać zmiany kwalifikacji transakcji przeprowadzonych przez podatnika,

(5)

bez uwzględnienia postanowień umów zawartych przez tego podatnika, nawet jeżeli dane umowy nie są pozorne?

w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w szczególności zasady pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań dopuszczają, czy też stoją na przeszkodzie temu, by organy podatkowe cofnęły ustalenia w zakresie prawa podatnika do odliczenia VAT, zawarte we wcześniejszych protokołach kontroli podatkowej lub we wcześniejszych decyzjach dotyczących odwołań administracyjnych?

Przywołane przepisy prawa Unii

Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w szczególności art. 9 ust. 1 i art. 28, 63, 167, 168, 184, 185.

Przywołane przepisy prawa krajowego

A. Legea nr. 571/2003 privind codul fiscal, publicată în Monitorul Oficial al României, Partea I, nr. 927 din 22 decembrie 2003, cu modificările ulterioare (ustawa nr 571/2003 kodeks podatkowy, opublikowana w dzienniku urzędowym Rumunii, część I, nr 927, z dnia 23 grudnia 2003 r., wraz z późniejszymi zmianami) (zwana dalej „kodeksem podatkowym z 2003 r.”):

– artykuł 11 stanowi, że przy określaniu kwoty podatku organy podatkowe mogą nie brać pod uwagę transakcji, która nie ma celu gospodarczego, lub mogą zmienić kwalifikację formy transakcji lub działalności w celu odzwierciedlenia jej treści gospodarczej;

– artykuł 128 ust. 1 i 2 definiuje dostawę towarów i stanowi, że w przypadku, gdy w ramach dostawy towarów podatnik działa we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, jako pośrednik, przyjmuje się, że sam nabył i dostarczył te towary;

– artykuł 129 ust. 1-3 definiuje świadczenie usług i stanowi, że w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że wspomniany podatnik sam otrzymał lub wyświadczył te usługi.

– artykuł 138 przewiduje zasadniczo obniżenie podstawy opodatkowania w przypadku rozwiązania, w całości lub w części, umowy dostawy towarów lub świadczenia usług, zanim dostawa lub świadczenie zostanie wykonane, lecz z tytułu którego faktury zostały wystawione z góry;

(6)

– artykuł 145 ust. 2 ustanawia prawo do odliczenia VAT z tytułu nabycia [towarów lub usług], jeśli są one przeznaczone do wykorzystania m.in. w ramach transakcji podlegających opodatkowaniu;

– artykuł 148 ust. 1 stanowi, że wstępne odliczenie korygowane jest m.in wtedy, gdy po złożeniu deklaracji podatkowej nastąpi zmiana czynników branych pod uwagę po określeniu kwoty podlegającej odliczeniu, w szczególności w przypadkach przewidzianych w art. 138 kodeksu podatkowego z 2003 r.

B. Normele metodologice de aplicare a Codului fiscal 2003, aprobate prin Hotărârea Guvernului nr. 44/2004, publicată în Monitorul Oficial al României, partea I, nr. 112 din 6 februarie 2004, cu modificările ulterioare (przepisy wykonawcze do kodeksu podatkowego, zatwierdzone dekretem rządowym nr 44/2004 opublikowanym w dzienniku urzędowym Rumunii, część I, nr 112, z dnia 6 lutego 2004 r., wraz z późniejszymi zmianami) (zwane dalej „przepisami wykonawczymi”):

– zgodnie z pkt 6 ust. 3 przyjmuje się, że w przypadku dostawy towarów podatnik działający w charakterze agenta i otrzymujący faktury w jego imieniu od zleceniodawcy będącego sprzedawcą lub, w zależności od przypadku, od dostawcy oraz wystawiający faktury w jego imieniu na rzecz zleceniodawcy będącego nabywcą lub, w zależności od przypadku, na rzecz klienta, działa we własnym imieniu, lecz na rzecz zleceniodawcy. Pod względem podatkowym agent jest uważany za nabywcę i odsprzedawcę towarów, niezależnie od okoliczności, że działa on na rzecz sprzedawcy lub nabywcy. Jeżeli zgodnie z umową agent działa w imieniu i na rzecz zleceniodawcy jako przedstawiciel, ale otrzymuje lub wystawia faktury w swoim imieniu, okoliczność ta powoduje, że pod względem VAT staje się on nabywcą będącym odsprzedawcą;

– punkt 7 ust. 2 stanowi, że przepisy pkt 6 ust. 3 stosuje się również w przypadku usługodawców;

– punkt 19 ust. 4 stanowi zasadniczo, że w przypadku, gdy refakturowane są koszty poniesione na rzecz innej osoby, to znaczy, gdy podatnik otrzymuje fakturę lub inny dokument w jego imieniu w odniesieniu do dostaw towarów lub świadczenia usług na rzecz innej osoby i refakturuje zapłatę z tytułu dostaw lub usług, stosuje się mechanizm agenta zgodnie z przepisami pkt 6 i 7.

W przypadku wspomnianego mechanizmu podatnik ma prawo do odliczenia podatku związanego z zakupem towarów lub usług, które będą refakturowane, i ma obowiązek pobrania podatku od wartości dodanej z tytułu transakcji podlegających opodatkowaniu;

– punkt 45 ust. 6 stanowi zasadniczo, że:

– w przypadku budynków w budowie, która nie została zakończona w oparciu o decyzję o zaniechaniu inwestycji, które zostały wykreślone z ksiąg rachunkowych i ujęte po stronie wydatków, prawo

(7)

do odliczenia zostaje zachowane, jeżeli z powodu okoliczności od niego niezależnych podatnik nigdy nie skorzystał z takich towarów i usług w celu prowadzenia swojej działalności gospodarczej, jak stwierdził Trybunał w wyroku z dnia 15 stycznia 1998 r., Belgische Staat/Ghent Coal Terminal NV (C-37/95, EU:C:1998:1);

– prawo do odliczenia może zostać utrzymane również w innych sytuacjach, w których nabyte towary i usługi, w odniesieniu do których skorzystano z prawa do odliczenia, nie są wykorzystywane do celów działalności gospodarczej podatnika z niezależnych od niego, obiektywnych powodów, jak stwierdził Trybunał w wyroku z dnia 29 lutego 1996 r., Intercommunale voor zeewaterontzilting (INZO) (C- 110/94, EU:C:1996:67);

– w przypadku nabycia działki wraz ze stojącymi na niej budynkami podatnik ma prawo do odliczenia VAT związanego z nabyciem, jeżeli przedstawi dowód zamiaru, potwierdzony obiektywnymi elementami, świadczący o tym, że działka, na której zbudowano budynki, w dalszym ciągu jest wykorzystywana na potrzeby podlegających opodatkowaniu transakcji tego podatnika, na przykład w celu budowy innych budynków przeznaczonych do transakcji podlegających opodatkowaniu, jak stwierdził Trybunał w wyroku z dnia 29 listopada 2012 r., Gran Via Moinești (C-257/11, EU:C:2012:759);

– pkt 71⁸ stanowi zasadniczo, że wartość środków trwałych/wartości niematerialnych i prawnych w budowie, która następnie nie została zakończona i jest wykreślana z ksiąg rachunkowych oraz ujmowana po stronie wydatków, w sytuacji, w której umowy zostały rozwiązane przed upływem terminu, stanowi koszt niepodlegający odliczeniu, jeżeli wspomniane środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne nie zostały umorzone w drodze sprzedaży lub rozbiórki.

Zwięzłe przedstawienie okoliczności faktycznych i postępowania głównego 1 Okoliczności faktyczne leżące u podstaw postępowania głównego wynikają

z braku realizacji dwóch projektów budowlanych, które skarżąca rozpoczęła w 2006 i 2007 r. zgodnie z umowami zawartymi przez nią w tym celu ze spółką produkującą windy i schody ruchome (zwaną dalej „spółką dźwigową”).

2 W 2006 r. skarżąca nabyła działkę, na której zamierzała zbudować budynek do produkcji wind i akcesoriów, następnie budynek ten miał zostać wynajęty spółce dźwigowej na okres 10 lat [projekt zwany dalej „Proiectul Dragomirești Vale”

(„projektem Dragomirești Vale”)].

3 Na podstawie umowy sprzedaży zawartej w grudniu 2007 r. skarżąca nabyła od spółki dźwigowej nieruchomość składającą się z działki i budynku, w którym

(8)

zamiar skarżącej, aby na wspomnianej działce zbudować biurowiec i centra handlowe [„Proiectul Calea Giulești” („projekt Calea Giulești”)], a także, po drugie, konieczność ograniczenia kosztów przez spółkę dźwigową poprzez przeniesienie się do powierzchni, która miała zostać zbudowana w ramach projektu Dragomirești Vale.

4 W okresie 2008–2010, w ramach projektu Dragomirești Vale skarżąca poniosła koszty na niektóre działania przygotowawcze, takie jak uzyskanie pozwolenia na budowę i zawarcie niektórych umów o doradztwo techniczne w celu uzyskania wspomnianego pozwolenia, projektowanie, budowa niektórych budynków wstępnych i świadczenie usług w zakresie zarządzania placem budowy.

Wspomniane koszty wyniosły 942 471 RON. Kwotę tę powiększono o VAT w wysokości 226 193 RON, w odniesieniu do którego skarżąca skorzystała z przysługującego jej prawa do odliczenia.

5 W ramach projektu Calea Giulești skarżąca poniosła koszty w celu uzyskania niezbędnego pozwolenia na rozbiórkę istniejących budynków na działce, na której spółka dźwigowa prowadziła swoją działalność gospodarczą, oraz w celu uzyskania pozwolenia na budowę. Wspomniane koszty wyniosły 71 268 RON.

Kwotę tę powiększono o VAT w wysokości 13 541 RON, w odniesieniu do którego skarżąca skorzystała z przysługującego jej prawa do odliczenia.

6 W 2008 r., w związku z kryzysem gospodarczym i przedłużającymi się rozmowami prowadzonymi z organami publicznymi uczestniczącymi w procesie wydawania niezbędnych pozwoleń, skarżąca zawiesiła projekt Calea Giulești.

7 W tym samym kontekście spółka dźwigowa została zobowiązana do wynajęcia powierzchni, za którą płaciła czynsz niższy niż uzgodniony ze skarżącą w odniesieniu do budynku do produkcji wind, który miał zostać następnie zbudowany. W powyższych okolicznościach skarżąca zawiesiła również projekt Dragomirești Vale i wynajęła budynek, który podnajęła spółce dźwigowej na okres siedmiu lat w zamian za czynsz niższy niż pierwotnie uzgodniony.

W drodze aneksu do umowy sprzedaży spółka dźwigowa potwierdziła, że skarżąca wywiązała się w pełni z obowiązku przeniesienia w wyznaczonym terminie.

8 W dniu 26 maja 2016 r. skarżąca podjęła decyzję o zaniechaniu inwestycji związanych z projektem Calea Giulești i ujęciu ich w sprawozdaniu finansowym sporządzonym za 2015 r. Skarżąca uzyskała jednak wypis z planu zagospodarowania przestrzennego w celu uzyskania pozwolenia na rozbiórkę istniejących budynków na działce, którą wcześniej zajmowała spółka dźwigowa, oraz wypis z planu zagospodarowania przestrzennego w celu sporządzenia dokumentacji związanej z pozwoleniami umożliwiającymi realizację rozpatrywanego projektu.

9 W 2009 i 2013 r. inspektorzy podatkowi skontrolowali działalność skarżącej w okresie od 27 marca 2006 r. do 30 czerwca 2012 r., w tym koszty inwestycji

(9)

związane z dwoma rozpatrywanymi projektami budowlanymi pod względem zgodności z przepisami dotyczącymi VAT. W protokołach kontroli podatkowej stwierdzono, że skarżąca odliczyła i pobrała VAT zgodnie z prawem w okresie objętym kontrolą. Ponadto w jednym z protokołów kontroli podatkowej wyraźnie wskazano, że sytuacja gospodarcza i finansowa nie pozwoliła na kontynuację dwóch wymienionych projektów.

10 W 2016 r., w ramach kolejnej kontroli podatkowej inspektorzy podatkowi objęli kontrolą okres od 1 lipca 2012 r. do 30 czerwca 2016 r. W protokole kontroli podatkowej stwierdzono, że skarżąca nie odliczyła zgodnie z prawem VAT w wysokości 13 541 RON z tytułu kosztów inwestycji w ramach projektu Calea Giulești i że miała ona obowiązek pobrać od spółki dźwigowej VAT w wysokości 226 193 RON z tytułu kosztów inwestycji poniesionych w ramach projektu Dragomirești Vale, które skarżąca powinna była refakturować spółce dźwigowej.

11 Decyzją podatkową wydaną na podstawie ostatniego protokołu kontroli podatkowej skarżąca została zobowiązana do zapłaty dodatkowej kwoty z tytułu VAT w wysokości 239 734 RON. Skarżąca zakwestionowała protokół kontroli podatkowej i decyzję podatkową najpierw na drodze administracyjnej, a następnie na drodze sądowej, w ramach niniejszego postępowania, oraz wniosła o zwrot zapłaconych kwot wraz z należnymi odsetkami.

Główne argumenty stron postępowania głównego

12 Skarżąca podnosi, że nie miała obowiązku pobrania dodatkowego VAT w wysokości 226 193 RON oraz że organ podatkowy w sposób niezgodny z prawem nie uznał odliczenia VAT w wysokości 13 541 RON, określonego w deklaracji VAT jako kwota ujemna i możliwość zwrotu za grudzień 2015 r.

Skarżąca twierdzi, że zrezygnowała z dwóch rozpatrywanych projektów ze względu na późniejsze zdarzenia, które były od niej niezależne i które wykluczają unikanie opodatkowania lub nadużycie.

13 Strona przeciwna podnosi, że rozstrzygnięcie sporu zależy od tego, czy sąd odsyłający stwierdzi, czy prawo do odliczenia VAT istnieje niezależnie od powodów, dla których inwestycja została zaniechana, oraz czy odmowa zwrotu VAT w wysokości 226 193 RON była zgodna z prawem.

14 W odniesieniu do projektu Calea Giuleşti strona przeciwna podnosi, że chociaż przyznała ona, iż skarżąca nabyła usługi związane z tym projektem z zamiarem ich przeznaczenia na dokonanie transakcji podlegających opodatkowaniu, to jednak VAT zapłacony za wspomniane usługi powinien zostać skorygowany na podstawie art. 148 kodeksu podatkowego z 2003 r. i pkt 45 przepisów wykonawczych, ponieważ skarżąca zmieniła ów zamiar, a następnie zrezygnowała z projektu.

15 Strona przeciwna uważa, że skarżąca mogłaby skorzystać z prawa do odliczenia

(10)

stanowiących okoliczności niezależne od skarżącej, które wystąpiły po rozpoczęciu inwestycji. Skarżąca nie wykazała istnienia tych obiektywnych powodów i znała okoliczności, które mogły doprowadzić do braku zakończenia projektu, oraz dobrowolnie podjęła związane z tym ryzyko.

16 Zdaniem strony przeciwnej skarga wniesiona przez skarżącą nie mogła zostać uwzględniona na podstawie wyroku INZO, ponieważ skarżąca zdecydowała się na ujęcie inwestycji w kosztach przed przeprowadzeniem studium wykonalności, które wykazało brak rentowności projektu.

17 W odniesieniu do projektu Dragomirești Vale, chociaż strona przeciwna przyznała, że skarżącej przysługuje prawo do odliczenia VAT zapłaconego za usługi związane z wyżej wymienionym projektem oraz że usługi te zostały nabyte przez skarżącą we własnym imieniu, to jednak stwierdziła ona, iż rozpatrywane transakcje nabycia zostały dokonane na rzecz spółki dźwigowej, ponieważ budynek, który miał zostać wybudowany i wynajęty spółce dźwigowej, został wykonany zgodnie z wymogami dotyczącymi działalności tej spółki.

18 Strona przeciwna stwierdziła, że mimo iż zmieniła kwalifikację transakcji między skarżącą a spółką dźwigową w celu zastosowania mechanizmu agenta, to uznała ona następnie, że skarżąca powinna była refakturować wszystkie koszty usług spółce dźwigowej i pobrać od niej VAT odpowiadający kosztom usług.

Zwięzłe uzasadnienie odesłania prejudycjalnego

19 Po pierwsze, w odniesieniu do projektu Calea Giuleşti, sąd odsyłający uważa, że konieczne jest wyjaśnienie, czy przepisy dyrektywy 2006/112 można interpretować w ten sposób, że każda osoba, która nabywa towar lub usługę z zamiarem wykorzystania ich do prowadzenia działalności podlegającej opodatkowaniu, nabywa prawo do odliczenia VAT i zachowuje to prawo, nawet jeśli towar lub usługa nie są następnie wykorzystywane do pierwotnie zamierzonego celu z powodu okoliczności występujących po nabyciu towaru lub usługi, które są niezależne od podatnika i które wykluczają, by podatnik dopuścił się unikania opodatkowania lub nadużycia, jak orzekł Trybunał w sprawie INZO (C-110/94, EU:C:1996:67).

20 Po drugie, w odniesieniu do projektu Dragomirești Vale, sąd odsyłający uważa, że konieczne jest wyjaśnienie, czy przepisy dyrektywy 2006/112, w szczególności przepisy jej art. 28, zezwalają na stosowanie mechanizmu agenta również poza umową zlecenia bez reprezentacji, czy też stoją temu na przeszkodzie.

21 Sąd odsyłający zmierza zatem do ustalenia przede wszystkim, czy wspomniane przepisy należy interpretować w ten sposób, że mechanizm agenta ma zastosowanie w sytuacji, gdy podatnik realizuje budynek zgodnie z wymogami dotyczącymi działalności innej osoby prawnej w celu zachowania własności budynku i oddania tego budynku jedynie w najem, po jego ukończeniu, wspomnianej innej osobie prawnej.

(11)

22 Następnie sąd odsyłający zwraca się z pytaniem, czy te same przepisy należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji takiej jak w niniejszej sprawie wykonawca musi refakturować koszty inwestycji związane z realizacją budynku osobie prawnej, której wynajmie wspomniany budynek po jego ukończeniu, i pobrać od tej osoby prawnej VAT, a także czy rzeczony wykonawca ma obowiązek refakturowania kosztów inwestycji i pobrania VAT w sytuacji, gdy ostatecznie przerwie on prace budowlane z powodu drastycznego ograniczenia działalności gospodarczej wyżej wymienionej osoby prawnej, wynikającego z nieuchronnej niewypłacalności tejże osoby.

23 Wreszcie, sąd odsyłający zmierza do ustalenia, czy przepisy dyrektywy 2006/112 i ogólne zasady prawa europejskiego należy interpretować w ten sposób, że organy podatkowe mogą zmienić kwalifikację transakcji dokonanych przez podatnika bez uwzględnienia postanowień zawartych przez niego umów, nawet jeżeli rozpatrywane umowy nie są pozorne, a także, czy przepisy wspomnianej dyrektywy, a w szczególności zasady pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań zezwalają, by organy podatkowe cofnęły wcześniejsze ustalenia w zakresie prawa podatnika do odliczenia VAT, czy też stoją temu na przeszkodzie.