U C H W A Ł A Nr XXXII/197/2013 Rady Gminy Radzyń Podlaski
z dnia 18 listopada 2013 r.
w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Wspierania Rodziny na lata 2014-2016 .
Na podstawie art. 18 ust.2 pkt 15 ustawy z 8 marca o samorządzie gminnym ( Dz. U. z 2013 r. poz.594 z późn. zm. ) oraz art.179 ust 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn.zm. ) - Rada Gminy uchwala co następuje .
§ 1
Przyjmuje się ,,Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Radzyń Podlaski na lata 2014-2016’’ stanowiący załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2
Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Radzyń Podlaski
§ 3
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia .
Załącznik do Uchwały Nr XXXII/197/2013 Rady Gminy Radzyń Podlaski z dnia 18 listopada 2013 r.
,,Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2014 -2016’’
I. Wstęp
Pomoc dziecku i rodzinie jest zadaniem własnym samorządu gminnego wynikającym z Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o wspieraniu rodziny. Fundamentem tego programu jest dobro dzieci, które potrzebują szczególnej ochrony i pomocy ze strony dorosłych, środowiska rodzinnego, troska o ich harmonijny rozwój i przyszłą samodzielność życiową. Skuteczna pomoc dla rodziny przeżywającej trudności w opiekowaniu się i wychowywaniu dzieci oraz skuteczna ochrona dzieci i pomoc dla nich może być osiągnięta przez współpracę wszystkich osób, instytucji i organizacji pracujących z dziećmi i rodzicami.
Z punktu widzenia potrzeb dziecka, rodzina jest podstawowym środowiskiem zapewniającym bezpieczeństwo emocjonalne, jest naturalnym środowiskiem wychowawczym, w którym główny element stanowią interakcje zachodzące pomiędzy jej członkami. Rodzina jest najbardziej stabilnym punktem odniesienia w doświadczeniu dziecka , stwarzane przez nią możliwości dają dziecku poczucie więzi i doświadczenie niezmiernie ważne dla jego rozwoju.
W dzisiejszych czasach można zaobserwować różne modele rodzinne, także te niewolne od wypaczeń i braków. Istnieją różne zagrożenia, które mogą rzutować na proces wychowania dziecka. Dezorganizują one rodzinę.
Przyczynami takiej sytuacji mogą być: alkoholizm, narkomania, zła sytuacja bytowa rodziny, zła sytuacja zdrowotna, brak należytego przygotowania rodziców do ich ról i wszelkie inne czynniki stojące na drodze bezpieczeństwa emocjonalnego i fizycznego.
Negatywne aspekty funkcjonowania rodziny prowadzą do patologii społecznych, które mogą powodować m.in. umieszczanie dzieci w placówkach opiekuńczo- wychowawczych czy rodzinach zastępczych.
Pomoc, w założeniach, ma prowadzić do sytuacji, w której rodziny zaczną samoistnie przezwyciężać problemy, działając skutecznie przy udziale własnych środków a także zasobów jakie gwarantuje środowisko.
Celem programu jest poprawa sytuacji bytowej rodzin dotkniętych problemami społecznymi i zapobieganie patologiom (uzależnienia, przestępczość, przemoc).
Gminny program wspierania rodziny jest zgodny z wytycznymi Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych oraz celami strategicznymi i kierunkami działań.
Program ma stanowić podstawę do realizacji względnie stałych wzorów interwencji społecznych, podejmowanych w celu poprawy lub zmiany negatywnych zjawisk występujących w rodzinach na terenie gminy Radzyń Podlaski .
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2014-2016 zwany dalej „Programem”
opracowany został w związku z wejściem życie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011r. Nr 149 poz 887 z późn. zm.).
W myśl w/w ustawy na jednostki samorządu terytorialnego nałożony został obowiązek wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych oraz organizacji pieczy zastępczej. Obowiązek ten jednostki samorządu terytorialnego realizują w szczególności we współpracy ze środowiskiem lokalnym, sądami i ich organami pomocniczymi, Policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi.
Zgodnie z art. 176 cytowanej ustawy działania realizowane przez samorząd gminny to:
1) opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny;
2) tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny;
3) tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych przez:
a) zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa,
b) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających, c) prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci;
4) finansowanie:
a) kosztów szkoleń dla rodzin wspierających,
b) podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny,
c) kosztów związanych z udzielaniem pomocy, ponoszonych przez rodziny wspierające;
5) współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka,
6) współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym;
7) sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich właściwemu wojewodzie, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego;
8) prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, zamieszkałego na terenie gminy;
9) przekazywanie do biura informacji gospodarczej informacji o powstałych zaległościach z tytułu nieponoszenia przez rodziców opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, za okres dłuższy niż 12 miesięcy.
II. Diagnoza
Diagnoza lokalna dotycząca dysfunkcyjności rodzin w zakresie pełnienia funkcji opiekuńczo-wychowawczych została dokonana w oparciu o dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Radzyniu Podlaskim i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Radzyniu Podlaskim.
W 2012 roku z różnych form wsparcia ośrodka pomocy skorzystało 385 rodzin. Do ciężkiej sytuacji tych rodzin przyczyniły się między innymi:
- bezrobocie – 155 rodzin,
- niepełnosprawność – 31 rodzin,
- długotrwała lub ciężka choroba – 15 rodzin,
- bezradność w sprawach opiekuńczo- wychowawczych – 42rodziny, - alkoholizm – 3 rodzin.
Obok bezrobocia ,bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych jest bardzo poważnym problemem i niewątpliwie wymaga ingerencji powołanych do tego służb. Część tych rodzin przy zapewnieniu wsparcia GOPS jest w stanie zapewnić dziecku właściwy rozwój fizyczny i duchowy. Daje to szansę na pozostawienie dziecka w rodzinie naturalnej. Po dogłębnej analizie powyższych środowisk należy uznać, że istnieje zagrożenie, iż działania podejmowane przez ośrodek okażą się niewystarczające. Może to wynikać z braku chęci lub możliwości rodzin do współpracy. Zatem w sytuacji zagrożenia dobra dziecka sąd opiekuńczy może zarządzić środek zapobiegawczy w formie umieszczenia dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych lub w rodzinach zastępczych. Ważnym instrumentem polityki edukacyjnej i integracyjnej oraz wyrównywania szans rozwojowych jest edukacja przedszkolna. Dla dzieci, których rozwój przebiega nieharmonijnie lub z opóźnieniem, wychowanie przedszkolne jest szansą na wczesne wspieranie rozwoju w sferze poznawczej, funkcjonalnej i społecznej.
Opieką w Gminnym Przedszkolu objętych jest 23 dzieci, w oddziałach przedszkolnych 165 dzieci . Działające na terenie naszej gminy niepubliczne przedszkole otacza opieką 18 dzieci . Edukacja szkolna w Gminie Radzyń Podlaskim realizowana jest w szkołach podstawowych – łącznie 510 uczniów oraz dwóch gimnazjach – łącznie 249 uczniów .
Dodatkowo wszystkie chętne dzieci objęte wychowaniem i edukacją z rodzin, których dochód nie przekracza 150% kryterium dochodowego określonego ustawą o pomocy społecznej, mają możliwość korzystania z posiłków ramach programu rządowego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”. W IV kwartale 2013 r. z nieodpłatnych posiłków korzysta 289 dzieci.
Zadania ujęte w programie zmierzają w kierunku wspierania rodziny przeżywającej trudności celem przywrócenia zdolności do prawidłowego wypełniania ról społecznych.
Z danych Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wynika, że na terenie Gminy Radzyń Podlaski funkcjonują 4 rodziny zastępcze spokrewnione, w których przebywa 8 dzieci , 3 rodziny niespokrewnione w których przebywa 5 dzieci, w placówkach opiekuńczo- wychowawczych umieszczone jest 5 dzieci .
III. Zasoby instytucjonalne działające w obszarze wspierania rodzin na terenie Gminy Radzyń Podlaski
1. Instytucje i organizacje realizujące zadania mieszczące się w zakresie wspierania rodziny oraz inne pełniące funkcje wspierające:
1) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Radzyniu Podlaskim ;
2) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Radzyniu Podlaskim;
3) Urząd Gminy Radzyń Podlaski;
4) Gminne Oddziały Przedszkolne przy szkołach podstawowych i zespołach szkół 5) Gminne Przedszkole w Zabielu
6) Zespół Szkół w Białej ; 7) Zespół Szkół w Białce ;
8) Szkoła Podstawowa w Brzostówcu;
9) Szkoła Podstawowa w Branicy Radzyńskiej 10) Szkoła Podstawowa w Paszkach Dużych 11) Szkoła Podstawowa w Zabielu
12) Szkoła Podstawowa w Żabikowie
13) Zespół Interdyscyplinarny w Gminie Radzyń Podlaski,
2. Instytucje i organizacje z poza terenu gminy Radzyń Podlaski:
1) Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Radzyniu Podlaskim;
2) Powiatowy Urząd Pracy w Radzyniu Podlaskim ; 3) Komenda Powiatowa Policji w Radzyniu Podlaskim
4) Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Radzyniu Podlaskim 5 )Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Radzyniu Podlaskim 6) Wydział Polityki Społecznej w Lublinie
7) Regionalny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lublinie
IV . CELE PROGRAMU:
1. Cel główny: Wsparcie rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych.
2. Cele szczegółowe:
1) Wsparcie materialne ubogich rodzin z dziećmi zagrożonych bezradnością;
2) Wspieranie rodzin zagrożonych patologią, rodzin dysfunkcyjnych w rozwiązywaniu ich problemów życiowych oraz wzmocnienie i wyzwalanie zasobów tkwiących w rodzinach;
3) Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży.
V. ZADANIA REALIZOWANE W RAMACH PROGRAMU.
Cel szczegółowy
1.Wsparcie materialne ubogich rodzin z dziećmi zagrożonych bezradnością.
ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY PLANOWANY TERMIN
Świadczenie pomocy społecznej rodzinom, żyjącym w trudnych warunkach materialnych.
GOPS 2014-2016
Pomoc w dostępie dzieci z rodzin wieloproblemowych do przedszkoli gminnych
GOPS, Urząd Gminy ,SOSZW 2014-2016
oraz przedszkola specjalnego przy SOSZW w Radzyniu Podlaskim
Zapewnienie dzieciom i młodzieży z ubogich rodzin posiłków w szkole
GOPS, Urząd Gminy , Szkoły, 2014-1016
Pomoc w zaopatrzeniu dzieci i młodzieży w artykuły szkolne i podręczniki.
GOPS, Szkoły 2014-2016
Współorganizowanie
wypoczynku dzieciom i młodzieży z ubogich rodzin.
GOPS, GKRPA, Szkoły 2014-2016
Organizacja wypoczynku letniego w formie kolonii z programem profilaktycznym dla dzieci z rodzin dotkniętych problemem alkoholizmu
GOPS,GKRPA, Szkoły 2014 -2016
Pomoc w dostępie do świadczeń rodzinnych
GOPS 2014-2016
Pomoc w uzyskaniu pomocy finansowej uczniowi i uzyskaniu stypendium socjalnego
GOPS. Urząd Gminy 2014-2016
Cel szczegółowy
2. Wspieranie rodzin zagrożonych patologią, rodzin dysfunkcyjnych w rozwiązywaniu ich problemów życiowych oraz wzmocnienie i wyzwalanie zasobów tkwiących w rodzinach.
ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY TERMIN REALIZACJI
Systematyczna praca socjalna z rodzinami z problemem opiekuńczo – wychowawczym polegająca m.in. na diagnozie deficytów w zakresie pełnienia ról rodzicielskich, wydolności
opiekuńczo –
GOPS, Poradnia
Psychologiczno-
pedagogiczna, Szkoły , Kuratorzy rodzinni
2014-2016
wychowawczej, zaniedbań względem dzieci oraz ocenie sytuacji dziecka w rodzinie, środowisku szkolnym i rówieśniczym
Rozbudowa sieci
poradnictwa rodzinnego oraz prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień od alkoholu i od
innych środków
psychoaktywnych.
GOPS, GKRPA, Szkoły, Policja, Kuratorzy rodzinni
2014-2016
Promocja i realizacja programów profilaktycznych, terapeutycznych,
psychoeduakcyjnych,
skierowanych do rodziców i dzieci.
GOPS, GKRPA, Szkoły ,Urząd Gminy
2014-2016
Zapewnienie rodzinom z problemem bezradności w sprawach opiekuńczo- wychowawczych pomocy asystenta rodziny.
GOPS 2014-2016
Działania korekcyjno- edukacyjne mające na celu ograniczenie przemocy w rodzinie skierowane do potencjalnych sprawców przemocy w rodzinie
GOPS. Urząd Gminy, Gminny Zespół Interdyscyplinarny
2014-2016
Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży poprzez sport, rekreację i kulturę.
GOPS, Szkoły 2014-2016
Cel szczegółowy
3.Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży.
ZADANIA REALIZATORZY/PARTNERZY PLANOWANY TERMIN
REALIZACJI Współpraca ze szkołami w
zakresie rozwiązywania problemów
wychowawczych.
GOPS, Szkoły 2014-2016
Wspieranie dzieci z rodzin nie posiadających możliwości finansowych w rozwijaniu uzdolnień.
GOPS, Urząd Gminy, Szkoły 2014-2016
Rozwój i wzbogacanie istniejących programów profilaktycznych i edukacyjnych
GOPS, Urząd Gminy, Szkoły, Policja
2014-2016
Promowanie aktywności młodego pokolenia, poprzez wspieranie idei wolontariatu oraz inicjowanie programów wyłaniania liderów młodzieżowych w różnych sferach życia publicznego.
Szkoły 2014-2016
Organizowanie zajęć
pozaszkolnych i
pozalekcyjnych.
Szkoły 2014-2016
Uświadomienie rodzicom i opiekunom potrzeb edukacyjnych dzieci i młodzieży.
Szkoły, GOPS 2014-2016
Realizacja projektu ,,Przeciwdziałanie przeciwko wykluczeniu cyfrowemu w Województwie Lubelskim
Urząd Gminy, GOPS 2014
VI. Ewaluacja programu
Ewaluacja programu będzie oparta na gromadzeniu, analizie i interpretacji danych pozyskanych przez GOPS, GKRPA, Policję, Szkoły, PCPR.
Wskaźniki osiągnięcia poszczególnych celów:
1. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej.
2. Liczba dzieci uczęszczających do przedszkoli.
3. Liczba dzieci korzystających z Rządowego Programu ,,Pomoc państwa w zakresie dożywiania”
4. Liczba dzieci korzystających z Rządowego Programu pomocy uczniom w 2014r. – 2016r. -
"Wyprawka Szkolna”.
5.Liczba dzieci otrzymujących pomoc materialną o charakterze socjalnym 6. Liczba dzieci otrzymujących nagrody za wyniki w nauce .
7.Liczba dzieci biorących udział w koloniach finansowanych przez Kuratorium Oświaty w Lublinie.
8. Liczba dzieci biorących udział w koloniach z programem profilaktycznym z rodzin dotkniętym problemem alkoholizmu.
9. Liczba rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi objętymi pracą socjalną.
10. Liczba rodzin, które skorzystały ze specjalistycznego poradnictwa.
11. Liczba rodzin objętych pomocą asystenta rodziny
12.Liczba rodzin uczestnicząca w projekcie ,,Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu w województwie lubelskim’’
VII. Sposób kontroli realizacji programu
1. Wójt przedstawi radzie gminy roczne sprawozdanie z realizacji zadań z zakresu wspierania rodziny oraz przedstawi potrzeby związane z realizacją zadań.
2. Sporządzanie sprawozdań rzeczowo – finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich wojewodzie w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego, o którym mowa w art. 187 ust. 3 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
VIII. Oczekiwane rezultaty:
1. Podniesienie poziomu i rozwój profesjonalnych form pomocy dla rodziny . 2. Poprawa funkcjonowania rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym.
3. Konsolidacja działań różnych grup społecznych, organizacji pozarządowych, instytucji.
4. Pozostawienie dzieci w miejscu zamieszkania.
5. Reintegracja rodziny naturalnej poprzez powrót dziecka do rodziny.
IX. Zadania do realizacji
1. Systematyczna praca socjalna z rodzinami dotkniętymi problemem opiekuńczo- wychowawczym.
2. Pomoc materialna dla rodzin pozostających w trudnej sytuacji ekonomicznej realizowana przez ośrodek pomocy z systemu pomocy społecznej i świadczeń rodzinnych.
3. Zapewnienie rodzinom dostępu do pomocy pedagogicznej, psychologicznej, prawnej i medycznej.
4. Tworzenie sieci klubów wiejskich działających w poszczególnych
miejscowościach w celu zapewnienia możliwości konstruktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijania zainteresowań.
5. Systematyczna współpraca z istniejącymi w powiecie jednostkami zapewniającymi opiekę dla dzieci.
6. Udzielanie pomocy osobom samotnie wychowującym dzieci.
7. Systematyczna współpraca z wymiarem sprawiedliwości właściwym ze względu na położenie gminy, w szczególności z sądem rodzinnym oraz kuratorami rodzinnymi.
8. Współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz dziecka i rodziny.
9. Systematyczne współdziałanie ośrodka pomocy z placówkami oświatowymi w celu bieżącej analizy sytuacji dzieci i młodzieży uczęszczającej do szkół, a w szczególności przeciwdziałanie pojawiającym się patologiom.
10. Kontynuowanie dożywiania dzieci i młodzieży z rodzin zagrożonych ubóstwem, wykluczeniem społecznym i marginalizacją.
11. Organizowanie dla rodziców i ich dzieci różnych form edukacji z wykorzystaniem istniejącego systemu szkolnego.
12. Kontynuacja i rozwój systemu poradnictwa.
13. Zapewnienie dzieciom i młodzieży szerszego dostępu do alternatywnych form spędzania czasu wolnego, m.in. poprzez zwiększenie liczby zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych (zajęcia muzyczne, plastyczne, turnieje sportowe, festyny rodzinne, wycieczki), tworzenie kół zainteresowań, klubów młodzieżowych oraz umożliwienie im częstszego korzystania z dóbr kultury i obiektów sportowych.
14. Organizowanie obozów terapeutycznych dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych.
15. Organizacja pracy asystenta rodziny.
16. Pozyskiwanie środków i realizacja programów zmierzających do poprawy jakości życia rodzin.
X. Źródła finansowania programu
1. Źródłem finansowania zadań wynikających z ,,Gminnego programu wspierania rodziny’’ są środki własne gminy i pozyskane na realizację programów.
XI. Sprawozdawczość i zmiany Programu
1. Sprawozdanie z wykonania zadań zostanie przedłożone Radzie Gminy do dnia 31 marca roku następnego po roku, którego raport dotyczył.
2. Gminny program wspierania rodziny może być modyfikowany w przypadkach
uzasadnionych potrzeb związanych z zapobieganiem i rozwiązywaniem problemów dziecka i rodziny poprzez aneksy do programu.
