4. Ustawa z dnia 26 października 1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

(1)

SZ S ZK KO OL L NY N Y PR P RO OG G RA R AM M P PR R O O FI F IL L AK A KT TY YK KI I

GI G IM MN NA AZ ZJ JU UM M N NR R 2 2 W W MI M IE EL LC CU U

((......)) PPoottrrzzeebbaa „„wwyyoobbrraaźźnnii mmiiłłoossiieerrddzziiaa””,, ababyy pprrzzyyjjśśćć zz ppoommooccąą ddzziieecckkuu zzaanniieeddbbaanneemmuu dduucchhoowwoo ii mmaatteerriiaallnniiee;;

a

abbyy nniiee ooddwwrraaccaaćć ssiięę oodd cchhłłooppccaa cczzyy ddzziieewwcczzyynnyy,, kkttóórrzzyy zzaagguubbiillii ssiięę ww śśwwiieecciiee rróóżżnnoorraakkiicchh uuzzaalleeżżnniieeńń lluubb pprrzzeessttęęppssttwwaa,,

aabbyy nniieeśś rraaddęę,, ppoocciieesszzeenniiee,, dduucchhoowwee ii mmoorraallnnee wwssppaarrcciiee t

tyymm kkttóórrzzyy ppooddeejjmmuujjąą wwaallkkęę zzee zzłłeemm ((......)) JaJann PPaawweełł IIII –– KKrraakkóóww 22000022

Szkolny Program Profilaktyki jest integralną częścią Programu Wychowawczego Szkoły, powstał w oparciu o wizję i misję szkoły. Podstawę programową stanowią:

1. Ustawa z 7 września 1991 o systemie oświaty (Dz.U. Nr 256, poz.2572 ze zm.).

2. Rozporządzenie MENiS z 30 kwietnia 2013 w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. poz. 532).

3. Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz.U. Nr 26, poz. 226).

4. Ustawa z dnia 26 października 1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. Nr 1982, poz.230).

5. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2012, poz.124).

6. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz.535).

7. Ustawa z dnia 8 kwietnia 2010 o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. 2010 Nr 81, poz.529).

8. Rozporządzenie MEN z 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowa- nia przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. poz.

977 z późn. zm.).

MEMERRYYTTOORRYYCZCZNNEE PPOODDSSTTAAWWYY PPRROOGGRRAAMMUU

Profilaktyka to proces, który wspiera zdrowie poprzez umożliwienie ludziom uzyska- nia pomocy, potrzebnej im do konfrontacji ze złożonymi, stresującymi warunkami życia oraz przez umożliwienie jednostkom osiąganie subiektywnie satysfakcjonującego ale społecznie akceptowanego „bogatego i dobrego życia”. (prof. Z. Gaś)

Współczesny model profilaktyki to profilaktyka integralna, polegająca na zapobieganiu i rozwiązywaniu problemów na poszczególnych poziomach oddziaływań:

(2)

a) profilaktyka pierwszorzędowa – to działania adresowane do ogółu dzieci i młodzieży, ma na celu promocję zdrowego stylu życia oraz opóźnienia wieku inicjacji nikotynowej, alkoholowej i narkotycznej. Stanowi rodzaj szczepionki dla osób zdrowych, zwiększającej ich oporność na oddziaływanie niekorzystnych czynników. Są to działania nastawione na kształtowanie ważnych umiejętności społecznych oraz przekazywanie informacji o konsekwencjach używania środków psychoaktywnych.

b) profilaktyka drugorzędowa – adresowana jest do grup podwyższonego ryzyka, a więc uczniów, którzy mają za sobą inicjację nikotynową, alkoholową lub narkotyczną i u których współwystępują liczne lub poważne problemy osobiste, rodzinne lub szkolne, jej celem jest formalne i emocjonalne wycofanie się z ryzykownych zachowań. Uczniom z tej grupy nie wystarczą działania informacyjne i edukacyjne prowadzone w klasach. Nie- zbędne jest podjęcie głębszej interwencji poprzedzonej specjalistyczną diagnozą pozwala- jącą określić stopień zagrożenia oraz charakter oraz głębokość problemów psychologicz- nych, rodzinnych i szkolnych. Formy pomocy ustala się na podstawie wyników diagnozy np. zajęcia wyrównawcze, terapia indywidualna i rodzinna, socjoterapia.

c) profilaktyka trzeciorzędowa – przeznaczona jest do uczniów z grup wysokiego ryzyka, którzy ponoszą poważne konsekwencje swoich zachowań, jej celem jest ograniczenie głębokości i czasu trwania zaburzeń, a także zmniejszenia szkód związanych z ich ryzy- kownym trybem życia. Proponowane działania: odtrucia, leczenie odwykowe, psychote- rapia, resocjalizacja organizowane są w specjalistycznych ośrodkach.

Na terenie szkoły ma miejsce profilaktyka pierwszorzędowa i drugorzędowa. Profilaktyka pierwszorzędowa zawiera działania informacyjne, edukacyjne i alternatywne, natomiast dru- gorzędowa ponadto działania interwencyjne. Działania informacyjne polegają na przekazy- waniu wiedzy o konsekwencjach używania środków psychoaktywnych i podejmowania in- nych zachowań ryzykownych, edukacyjne służą rozwijaniu umiejętności życiowych, alterna- tywne pomagają w zaspokojeniu ważnych potrzeb, stwarzają możliwość zaangażowania się w pozytywną działalność. Natomiast celem działań interwencyjnych jest pomoc osobom mającym trudności w identyfikowaniu i rozwiązywaniu problemów, wspieranie ich w sytua- cjach trudnych.

Założenia programowe działań profilaktycznych:

1. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji.

2. Rozwijanie umiejętności poznawczych przeciwstawiania się niepożądanym przesła- niom ze strony środków masowego przekazu.

3. Podwyższanie poczucia własnej świadomości i godności.

4. Nauczenie umiejętności radzenia sobie z lękiem i stresem.

5. Podnoszenie umiejętności komunikacji społecznej.

6. Rozwijanie asertywnych umiejętności odmawiania, wyrażania uczuć przykrych, ko- munikowania potrzeb i oczekiwań.

7. Nakreślenie związku pomiędzy zażywaniem środków psychoaktywnych a problemami zdrowotnymi, szkolnymi i rodzinnymi.

(3)

IDIDEENNTTYYFFIIKKAACCJJAA WWSSKKAAŹŹNNIIKKÓÓWW ZZAACCHHOOWWAAŃŃ RYRYZZYYKKOOWWNNYYCCHH W WPOPOSSZZCCZZEEGGÓÓLLNNYYCCHH OBOBSSZZAA-- RARACCHH::

Środowisko rodzinne:

 brak umiejętności wychowawczych rodziców;

 trudna sytuacja materialna, bezrobocie;

 brak autorytetów i wzorców do naśladowania,

 choroba w rodzinie;

 uzależnienie i współuzależnienie od środków psychoaktywnych;

 przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna, zaniedbania;

 konflikt między pokoleniami;

 emigracja rodziców.

Środowisko szkolne

 wagary;

 naruszanie norm społecznych;

 używanie środków psychoaktywnych;

 wulgaryzmy;

 wandalizm;

 agresja i przemoc;

 kryzys autorytetów;

 niepowodzenia w nauce;

 brak właściwych relacji między uczniami i nauczycielami;

 istnienie i działanie destrukcyjnych grup młodzieżowych;

 społeczne etykietki;

 zaburzenia psychofizyczne.

Środowisko rówieśnicze

 brak akceptacji w grupie, odrzucenie;

 przemoc w grupie;

 chęć dominacji w grupie;

 konflikty z prawem;

 niewłaściwe spędzanie wolnego czasu;

 chęć zaistnienia w grupie;

 brak właściwych relacji między rówieśnikami;

 destruktywny wpływ środków masowego przekazu;

 używanie środków psychoaktywnych.

Środowisko lokalne

 łatwy dostęp do środków psychoaktywnych;

 brak wzorców i autorytetów;

 bezrobocie;

 brak kontroli społecznej;

 zaburzone relacje interpersonalne;

 brak wzorców zdrowego stylu życia;

 niedostateczna współpraca między instytucjami wspierającymi rozwój dziecka;

 brak skutecznych uregulowań prawnych.

(4)

STSTRRUUKKTTUURRAA OODDZZIIAAŁŁYYWWAAŃŃ PPRROOFFIILLAAKKTTYYCCZZNNOO –– WWYYCCHHOWOWAAWWCCZZYYCCHH

 podnoszenie kwalifikacji zawodowych pra- cowników

 dbanie o prawidłowy obieg informacji

 planowanie i sprawna organizacja

 czuwanie nad spójnością oddziaływań profilaktycznych i wychowawczych wszystkich pracowników

KADRA SZKOŁY

 udział w realizacji programu

 pedagogizacja

 podejmowanie wspólnych celów i zadań

RODZICE

UCUCZZEEŃŃ

ŚRODOWISKO LO-KALNE

 diagnozowanie potrzeb

 pomoc w oddziaływa- niach

profilaktycznych i wychowawczych WYCHOWAWCA

 integracja zespołu klasowego

 dbałość o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie

 współpraca z rodzicami

 wyposażenie uczniów w umiejętności komunikacji społecznej i asertywność W

WEERRBBAALLIIZZAACCJJAA CCEELLÓÓWW

1. Promowanie wśród uczniów zdrowego stylu życia.

2. Poprawa kontaktów interpersonalnych w szkole i rodzinie.

3. Rozwijanie współpracy szkoły ze środowiskiem lokalnym.

4. Stwarzanie warunków do właściwego zagospodarowania czasu wolnego.

5. Wspieranie rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych.

6. Minimalizowanie trudności dydaktyczno – wychowawczych.

Z

ZAADDAANNIIAA SSZZCCZZEEGGÓÓŁŁOOWWEE PPRROOGGRARAMMUU 1. Zajęcia psychoedukacyje:

 godziny wychowawcze;

 realizacja programów profilaktycznych: Elementarz II, Tak czy Nie, Odlot, Debata, Spójrz inaczej, Znajdź właściwe rozwiązanie, Przeciw, Stop agresji, Zanim spróbujesz;

 prowadzenie indywidualnych przypadków;

 spektakle edukacyjno-profilaktyczne.

(5)

2. Doskonalenie warsztatu zawodowego nauczycieli w zakresie profilaktyki, poradnictwa zawodowego, zachowań ryzykownych, komunikacji społecznej, pracy z uczniem z trudno- ściami dydaktyczno-wychowawczymi.

3. Prowadzenie zajęć sportowych i rekreacyjnych na terenie szkoły.

4. Szkolny system zajęć pozalekcyjnych o charakterze edukacyjnym, społecznym i sporto- wym (zgodnie z harmonogramem zajęć dodatkowych ustalanych na dany rok szkolny).

5. Organizacja pomocy psychologiczno – pedagogicznej.

5. Psychoedukacja rodziców, podejmowanie wspólnych celów i zadań:

 organizowanie przez nauczycieli spotkań dla rodziców o charakterze konsultacyjnym i edukacyjnym,

 pomoc rodzinom w rozwiązywaniu trudności wychowawczych oraz innych proble- mów rodzinnych,

 włączanie rodziców do planowania i realizowania pracy wychowawczej szkoły,

 włączenie rodziców w organizację czasu wolnego dzieci i młodzieży,

 udostępnianie informacji o specjalistycznej pomocy poza szkołą.

6. Współpraca z instytucjami wspierającymi pracę szkoły.

EWEWAALLUUAACCJJAA PPRROOGGRRAAMMUU

Metody: obserwacja, wywiady indywidualne i grupowe, ankiety, Forma:

 cząstkowa: po zakończeniu danych zajęć, programów

 końcowa: ewaluacja porównawcza klas w pierwszym i ostatnim roku 3-letniego cyklu kształcenia

Cele:

1. Czy zmniejszył się wskaźnik wiekowy inicjacji alkoholowej i używania środków psychoaktywnych?

2. Jaki jest ilościowy wskaźnik zażywania środków psychoaktywnych wśród młodzieży?

3. Czy zwiększyła się wiedza na temat zdrowego stylu życia naszych uczniów?

4. Czy formy oddziaływań edukacyjno-profilaktycznych szkoły są skuteczne i atrakcyjne dla uczniów?