ISSN 1899-6256
POZNAŃ
YEARBOOK
OF EUROPEAN INTEGRATION
NR 13/2019
WYDZIAŁ NAUK POLITYCZNYCH I DZIENNIKARSTWA
UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA
RADA NAUKOWA / SCIENTIFIC BOARD
Przewodniczący / Chairman: prof. UAM dr hab. Tadeusz Wallas
Członkowie / Members: prof. Erhard Crome, prof. dr hab. Erhard Cziomer, doc. dr Peter Čajka,
dr Ettore Deodato, prof. Wojciech Forysiński, prof. Jochen Franzke, dr Andrey Kinyakin, prof. Heinz Kleger, prof. Lutz Kleinwächter, prof. Raimund Krämer,
prof. dr hab. Roman Kuźniar, prof. dr hab. Andrzej Mania, prof. Karolina Pomorska, dr Clara Portela, prof. Peter Terem, prof. Richard Whitman, prof. dr hab. Konstanty A. Wojtaszczyk, prof. dr hab. Ryszard Zięba, dr Elda Zotaj
KOLEGIUM REDAKCYJNE / EDITORIAL BOARD
Redaktor naczelny / Editor-in-Chief: prof. dr hab. Bogdan Koszel
Sekretarz redakcji / Assistant Editor: prof. UAM dr hab. Beata Przybylska-Maszer Zastępca sekretarza redakcji / Deputy Assistant Editor: dr Joanna Jancz
Członkowie / Members: prof. UAM dr hab. Adam Barabasz, prof. UAM dr hab. Marcin Piechocki,
prof. UAM dr hab. Tomasz R. Szymczyński, prof. dr hab. Sebastian Wojciechowski
Redaktorzy tematyczni / Thematic Editors:
prof. dr hab. Zdzisław Najder (prawo, polityka wewnętrzna); prof. dr hab. Zdzisław W. Puślecki (gospodarka);
prof. dr hab. Donat Mierzejewski (polityka zagraniczna, bezpieczeństwa i obrony); prof. dr hab. Anna Wolff-Powęska (społeczeństwo i kultura)
Redaktorzy językowi / Language Editors:
dr Agnieszka Mielczarek (język polski), Marcel Bethan (język niemiecki), dr Malcolm Czopinski (język angielski), doc. Oleg Mikhalev (język rosyjski)
Adres redakcji: Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im Adama Mickiewicza,
ul. Uniwersytetu Poznańskiego 5, 61-614 Poznań, tel./fax 61 829 21 06; 61 829 22 08 e-mail: rie@amu.edu.pl lub beata.przybylska-maszner@amu.edu.pl
strona internetowa czasopisma: http://www.rie.amu.edu.pl
Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji tekstów. Wymogi dla autorów dotyczące nadsyłanych materiałów: http://www.rie.amu.edu.pl. Wersja pierwotna czasopisma jest papierowa.
„Rocznik Integracji Europejskiej” jest czasopismem indeksowanym na listach: ERIH Plus oraz Index Copernicus Journals Master List. Autorzy wyrażają zgodę na umieszczenie pełnych wersji artykułów publikowanych na łamach czasopisma na platformie PRESSto, w repozytorium AMUR oraz w bazie referencyjnej CEEOL, CEJSH i BazHum.
Wydawca: Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza,
ul. Uniwersytetu Poznańskiego 5, 61-614 Poznań, http://www.wnpid.amu.edu.pl/
ISSN 1899-6256
Czasopismo Rocznik Integracji Europejskiej otrzymało wsparcie finansowe na zwiększenie międzynarodowego oddziaływania czasopisma ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę – umowa 537/P-DUN/2017. Czasopismo Rocznik Integracji Europejskiej otrzymało dofinansowanie w ramach programu „Wsparcie dla czasopism naukowych” wynoszące 36 787,00 zł ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyż-szego na podstawie umowy nr 260/WCN/2019/1 z dnia 05.08.2019 r.
Czasopismo Rocznik Integracji Europejskiej otrzymało wsparcie finansowe na zwiększenie liczby recenzentów zagranicznych. Zadanie finansowane w ramach umowy 667/P-DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę. Skład komputerowy – „MRS”, 60-408 Poznań, ul. P. Zołotowa 23, tel. 061 843 09 39
Spis treści
ROZPRAWY I ARTYKUŁY MAREK ŻYROMSKI
Some European roots of the personality cult phenomenon – the attempt
of comparative approach . . . 7 ZBIGNIEW CZACHÓR
The political system of the European Union and the politological and political
determinants of the activity of the EU Council and the European Council . . . 31 JÓZEF M. FISZER
Koncepcje reform Unii Europejskiej i jej stanowisko wobec integracji Europy . . . 43 MONIKA SUS
Wysoki Przedstawiciel Unii Europejskiej do Spraw Zagranicznych i Polityki
Bezpieczeństwa jako przedsiębiorca polityczny. Propozycja podejścia badawczego . . . 61 PAWEŁ MALENDOWICZ
Radykalna myśl polityczna a bezpieczeństwo europejskich demokracji. Przykład
nacjonalizmu antysystemowego . . . 73 ERHARD CROME
Für eine neue Entspannungspolitik! . . . 85 MARCIN LASOŃ
Zmiany w polityce obronnej wybranych państw Unii Europejskiej
w latach 2014–2017 . . . 93 ŁUKASZ JUREŃCZYK
Okoliczności i postawa NATO wobec polityki militarnej Rosji na Ukrainie . . . 115 ANITA ADAMCZYK
The EU’s migration policy and immigration/refugeeism in the EU in 2016–2018 . . . 129 MAGDALENA MUSIAŁ-KARG
Hungarian referendum on distribution of migration quotas. What about
the European solidarity? . . . 143 ANDRZEJ SAKSON
Remarks on the migration crisis as a challenge to the European Union
in the twenty-first century . . . 153 TOMASZ MARCINKOWSKI
Migration crisis versus the control of the borderlines within the European Union . . . 159 ANNA MAGDALENA KOSIŃSKA
The problem of migration security in the current case-law of the CJEU
– the perspective of Member States . . . 175 ERHARD CZIOMER
Wyzwania kształtowania nowego porządku międzynarodowego dla polityki Niemiec wobec Rosji w drugiej dekadzie XXI wieku . . . 189 BEATA MOLO
The external dimension of the European Union’s energy policy and practice
of German energy policy . . . 203 RADOSŁAW FIEDLER
European Union and the Unites States of America the sources of Perception
and Misperception to Iran . . . 229 ALEKSANDRA KRUK
Militarne zaangażowanie Niemiec w Afryce – wybrane aspekty . . . 243
4
Spis treściRIE 13 ’19
PIOTR KALKA
Handel Polski z innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej (UE) . . . 257 ARTUR ŻYCKI
Regional development as a stimulator of competitiveness of the Polish economy . . . 267 PIOTR TOSIEK
The Polish Vision of EU Future: Imitation of the Hungarian Model? . . . 283 AGNIESZKA K. CIANCIARA
From aspiring saint to disillusioned rebel. Explaining change in the Polish narrative of European integration . . . 295 MACIEJ WALKOWSKI
Between the United States and the People’s Republic of China. The dilemma of the European Union’s negotiation position in the context of the accelerated
technological development of the PRC . . . 311 KAROL BIENIEK
Relacje Unii Europejskiej i państw regionu Azji Centralnej w obliczu kryzysu
stosunków turecko-unijnych . . . 327 JUSTYNA MIECZNIKOWSKA
Formation of changing coalitions in EU agricultural policy – conceptualization
assumptions for political science research . . . 335 MAŁGORZATA BIELECKA
Euroregion Karpacki – innowacyjna forma integracji społeczności lokalnych
i regionalnych w Europie Środkowo-Wschodniej . . . 349 OCENY I OMÓWIENIA
A. Barabasz, Polska wobec zachodnioeuropejskich procesów integracyjnych po II wojnie
światowej (do 1989 roku) (ANNA RATAJCZAK) . . . 361
Agnieszka Nitszke, Janusz Józef Węc (red. naukowa), Podsumowanie VIII kadencji PE.
Wyzwania integracji europejskiej w latach 2014–2019 (MICHAŁ DULAK) . . . 363
R. M. Czarny, O. Filipec, M. Grzybowski, Drogi państw nordyckich do Unii Europejskiej (ANNA RATAJCZAK) . . . 366 Marta Ryniejska-Kiełdanowicz, Dyplomacja publiczna Unii Europejskiej
(MARTA WITKOWSKA) . . . 368 Autorzy tekstów . . . 371 Instrukcje dla autorów . . . 377 Lista recenzentów zewnętrznych czasopisma „Rocznik Integracji Europejskiej”
Table of Content
ESSAYS AND PAPERS MAREK ŻYROMSKI
Europejskie źródła zjawiska kultu jednostki . . . 7 ZBIGNIEW CZACHÓR
System polityczny Unii Europejskiej a politologiczne i polityczne uwarunkowania aktywności Rady UE i Rady Europejskiej . . . 31 JÓZEF M. FISZER
The concepts of European Union reforms and its position towards the integration
of Europe . . . 43 MONIKA SUS
High Representative of the European Union for Foreign Affairs and Security Policy as a policy entrepreneur – Proposal for a research approach . . . 61 PAWEŁ MALENDOWICZ
Radical political thought and the safety of European democracies. An example
of anti-system nationalism . . . 73 ERHARD CROME
Za nową politykę odprężenia . . . 85 MARCIN LASOŃ
Changes in the defense policy of selected European Union countries
in 2014–2017 . . . 93 ŁUKASZ JUREŃCZYK
Circumstances and attitude of NATO towards Russia’s military policy in Ukraine . . 115 ANITA ADAMCZYK
Unijna polityka migracyjna a zjawisko imigracji/uchodźctwa do UE
w latach 2016–2018 . . . 129 MAGDALENA MUSIAŁ-KARG
Węgierskie referendum w sprawie obowiązkowych kwot relokacji uchodźców.
Co z tą europejską solidarnością? . . . 143 ANDRZEJ SAKSON
Uwagi o kryzysie migracyjnym jako wyzwaniu dla Unii Europejskiej
w XXI wieku . . . 153 TOMASZ MARCINKOWSKI
Kryzys migracyjny a kontrola granic wewnątrz Unii Europejskiej . . . 159 ANNA MAGDALENA KOSIŃSKA
Problem bezpieczeństwa migracyjnego w aktualnym orzecznictwie TSUE
– perspektywa państw członkowskich . . . 175 ERHARD CZIOMER
Challenges for shaping a new international order for Germany’s policy towards
Russia in the second decade of the 21st century . . . 189 BEATA MOLO
Zewnętrzny wymiar polityki energetycznej Unii Europejskiej a praktyka polityki
energetycznej Niemiec . . . 203 RADOSŁAW FIEDLER
Unia Europejska i USA przyczyny (błędnego) postrzegania Iranu . . . 229 ALEKSANDRA KRUK
German’s security engagement in Africa – selected issues . . . 243
6
Table of ContentRIE 12 ’18
PIOTR KALKA
The trade between Poland and other EU–member countries . . . 257
ARTUR ŻYCKI Rozwój regionalny stymulatorem konkurencyjności Polskiej gospodarki . . . 267
PIOTR TOSIEK Polska wizja przyszłości UE: imitacja modelu węgierskiego? . . . 283
AGNIESZKA K. CIANCIARA Od ambitnego świętoszka do rozczarowanego buntownika. Jak wyjaśnić zmianę polskiej narracji o integracji europejskiej . . . 295
MACIEJ WALKOWSKI Pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Chińską Republiką Ludową. Dylematy stanowiska negocjacyjnego Unii Europejskiej w kontekście przyspieszonego rozwoju technologicznego Państwa Środka . . . 311
KAROL BIENIEK European Union’s inks with the states of Central Asia facing a crisis in the Turkish-EU relations . . . 327
JUSTYNA MIECZNIKOWSKA Kształtowanie się zmiennych koalicji w polityce rolnej Unii Europejskiej – założenia konceptualizacyjne badań politologicznych . . . 335
MAŁGORZATA BIELECKA Carpathian Euroregion – an innovative form of integration of local and regional communities in Central and Eastern Europe . . . 349
ASSESSMENTS AND DISCUSSIONS A. Barabasz, Polska wobec zachodnioeuropejskich procesów integracyjnych po II wojnie światowej (do 1989 roku) (ANNA RATAJCZAK) . . . 361
Agnieszka Nitszke, Janusz Józef Węc (red. naukowa), Podsumowanie VIII kadencji PE. Wyzwania integracji europejskiej w latach 2014–2019 (MICHAŁ DULAK) . . . 363
R. M. Czarny, O. Filipec, M. Grzybowski, Drogi państw nordyckich do Unii Europejskiej (ANNA RATAJCZAK) . . . 366
Marta Ryniejska-Kiełdanowicz, Dyplomacja publiczna Unii Europejskiej (MARTA WITKOWSKA) . . . 368
The authors of texts . . . 371
Instructions for authors . . . 377