Śmiech życia i śmiech śmierci - Przemysław Paweł Grzybowski - pdf, ebook – Ibuk.pl

Spis treści

Wprowadzenie

Lektura z „instrukcją obsługi”

Od Augustynka do Rubinsztajna, czyli o ludziach śmiechu

Część I O ŚMIECHU ZUPEŁNIE POWAŻNIE Śmiech w perspektywie fizjologicznej i społeczno-kulturowej

Śmiech a doświadczenia graniczne

Wspólnoty śmiechu

Typologia śmiechu w czasach kryzysu

Część II ŚMIECH OFIAR, OPRAWCÓW I GAPIÓW Okupacja

Preludium, czyli śmiech przedwojenny

Teatrzyki okupowanej Warszawy

Ruch oporu z (u)śmiechem

Folklor uliczny i kawały

Ludzie śmiechu

Przykłady (relacje, świadectwa, wspomnienia)

Przykład 1. Eryk Lipiński o stołecznej obronie przeciwlotniczej . . . 66

Przykład 2. Szymon Kobyliński o pierwszych spotkaniach z okupantami w Mścisku pod Wołominem . . . 67

Przykład 3. Antoni Marianowicz o wydarzeniach we wrześniu 1939 r. . . . 68

Przykład 4. Aleksander Kamiński o satyrze ulicznej . . . 69

Przykład 5. Marian Ruth Buczkowski o satyrze ulicznej . . . 69

Przykład 6. Adam Grzymała-Siedlecki o transporcie do Pawiaka . . . 70

Przykład 7. Stanisław Pigoń o przygodzie więźnia . . . 71

6

Przykład 8. Adolf Gawalewicz o wydarzeniach w więzieniu

przy Montelupich w 1940 r. . . . 72

Przykład 9. Adam Grzymała-Siedlecki o transporcie do KL Majdanek . . . 72

Przykład 10. Władka Meed o życiu za murem getta . . . 73

Przykład 11. Adina Blady-Szwajgier o karuzeli przy getcie warszawskim . . . 74

Przykład 12. Józefa Grzymkowska-Kleindienst o tajnych kompletach w Lidzie . . . . 75

Przykład 13. Eryk Lipiński o przejazdach kolejką . . . 75

Przykład 14. Marian Walentynowicz o karykaturach . . . 78

Przykład 15. Marian Walentynowicz o kawale kursantów . . . 80

Przykład 16. Stanisław Tomaszewski o satyrycznej prasie konspiracyjnej . . . 81

Przykład 17. Stanisław Tomaszewski o kawale ulicznym . . . 82

Przykład 18. Anna Jachnina o twórczości satyrycznej . . . 83

Getto

Broadway pośrodku cmentarza

Urzędnicy i funkcjonariusze w satyrze

Ubaw, filmiarze i karuzela

Krzywe zwierciadło przedsionka Zagłady

Ludzie śmiechu

Przykłady (relacje, świadectwa, wspomnienia)

Przykład 19. Jakub Poznański o występach artystycznych . . . . 110

Przykład 20. Antoni Marianowicz o twórczości satyrycznej . . . . 111

Przykład 21. Antoni Marianowicz o szopce satyrycznej . . . . 112

Przykład 22. Władysław Szpilman o kłanianiu się . . . . 115

Przykład 23. Władysław Szpilman o wartownikach . . . . 116

Przykład 24. Władysław Szpilman o zabawie esesmanów . . . . 116

Przykład 25. Marek Edelman o zabawie hitlerowców i gapiach . . . . 117

Przykład 26. Antoni Szymanowski o zabawach hitlerowców i junaków . . . . 118

Przykład 27. Antoni Marianowicz o filmiarzach . . . . 119

Przykład 28. Antoni Marianowicz o Rubinsztajnie . . . . 120

Przykład 29. Władysław Szpilman o Rubinsztajnie . . . . 120

Przykład 30. Jerzy Jurandot o Rubinsztajnie . . . 120

Przykład 31. Adina Blady-Szwajger o świetlicy w szpitalu dla dzieci . . . . 121

Przykład 32. Antoni Marianowicz o koncercie w sierocińcu Janusza Korczaka . . . . 122

Przykład 33. Komiczny list Janusza Korczaka do Adama Czerniakowa . . . . 123

Przykład 34. Jerzy Jurandot o Umschlagplatz . . . . 124

Przykład 35. Antoni Marianowicz o ucieczce z getta . . . . 124

Obóz koncentracyjny

Dodatkowa kromka chleba

Komiczne wątki w obozowej działalności kulturalnej

Odważny śmiech lagrowego oporu

7

Ludzie śmiechu

Przykłady (relacje, świadectwa, wspomnienia)

Przykład 36. Ks. Wojciech Gajdus o przybyciu do KL Oranienburg-Sachsenhausen . . . . 156

Przykład 37. Kazimierz Tymiński o przybyciu do KL Auschwitz . . . . 157

Przykład 38. Andrzej Stanisławski o funkcjonariuszach KL Majdanek . . . . 158

Przykład 39. Kazimierz Tymiński o przeglądzie więźniów w KL Auschwitz . . . . 159

Przykład 40. Czesław Ostańkowicz o izbie muzułmanów w KL Auschwitz . . . . 159

Przykład 41. Kazimierz Tymiński o przeładunku ziemniaków w KL Auschwitz . . . . . 160

Przykład 42. Józef Kondyś o karach w Buchenwald LA III . . . . 161

Przykład 43. Ks. Wojciech Gajdus o strażnikach w KL Stutthof . . . . 162

Przykład 44. Ks. Wojciech Gajdus o parodii pogrzebu w KL Stutthof . . . . 163

Przykład 45. Ks. Wojciech Gajdus o funkcjonariuszach KL Oranienburg-Sachsenhausen . . . . 164

Przykład 46. Ks. Wojciech Gajdus o strażniku KL Oranienburg-Sachsenhausen . . . . . 166

Przykład 47. Adolf Gawalewicz o kawale pielęgniarza w KL Auschwitz . . . . 167

Przykład 48. Andrzej Stanisławski o występach w KL Majdanek . . . . 168

Przykład 49. Michał Maksymilian Borwicz o piosenkach w KZ Janowska . . . . 169

Przykład 50. Adolf Gawalewicz o piosenkach w KL Auschwitz . . . . 171

Przykład 51. Czesław Ostańkowicz o piosenkach w KL Auschwitz . . . . 172

Przykład 52. Teodor Musioł o występach w KL Dachau . . . . 173

Przykład 53. Józef Seweryn o występach w KL Auschwitz . . . . 174

Przykład 54. Ks. Wojciech Gajdus o więźniarskich audycjach . . . . 175

Przykład 55. Bożena Krzywobłocka o dzieciach w KL Auschwitz . . . . 177

Część III OKUPACYJNA TWÓRCZOŚĆ KOMICZNA (ARTYSTYCZNA, ULICZNA, WIĘŹNIARSKA)

Przykład 57. Anna Jachnina, Siekiera, motyka . . . . 182

Przykład 58. N.N., Wilk i świnia. Bajka Niekrasickiego . . . . 183

Przykład 59. N.N., Okupacyjne fraszki . . . 185

Przykład 60. Tadeusz Hollender, Uśmiech Warszawy . . . . 186

Przykład 61. Tadeusz Hollender, Bajka . . . . 187

Przykład 62. Tadeusz Hollender, Blaski Guberni (fragmenty) . . . . 188

Przykład 63. Irena Bobowska, *** (Bo ja się uczę…) . . . . 189

Przykład 64. Władysław Broniewski, Rozmowa z historią . . . . 189

Przykład 65. Marian Hemar, Kawał i morał . . . . 190

Przykład 66. Marian Hemar, Pamiętaj o tym wnuku, że dziadzio był w Tobruku . . . . . 192

Przykład 67. N.N., Jadą dzieci, jadą drogą . . . . 193 Spis treści

8

Przykład 68. Szlojme Elbojm (?), Wszystkie żonki . . . . 194

Przykład 69. Władysław Szlengel, Pamiętają o mnie… . . . . 195

Przykład 70. Władysław Szlengel (?), Szopka (fragmenty) . . . . 196

Przykład 71. Władysław Szlengel (?), Raz kupiłem sobie sak . . . . 199

Przykład 72. Jerzy Jurandot (?), Gmina Żydowska. Szafa gra . . . . 201

Przykład 73. Anatol Pomeranc, Komitet domowy . . . . 203

Przykład 74. Henryk Nowogródzki, Józef Leon Fels, Sylwetki znakomitych mężów Służby Porządkowej (fragmenty) . . . . 205

Przykład 75. N.N., Kuplety więzienne . . . 207

Przykład 76. B. Bigielman, O.B.W., Numery-numerki . . . . 208

Przykład 77. Czesław Miłosz, Campo di Fiori . . . . 210

Przykład 78. Janusz Korczak, Wesołość dobra i zła… . . . . 212

Przykład 79. Wiktor Ostrowski, Na cześć pewnego profesora . . . . 215

Przykład 80. Wiktor Ostrowski, Na wolności kto niewinny… . . . . 217

Przykład 81. Adolf Gawalewicz, Kłopoty pana blokowego . . . . 218

Przykład 82. N.N., Satyra KL Ravensbrück . . . . 218

Przykład 83. Stanisław Wiśniewski, W Dachau fajno jest . . . . 220

Przykład 84. Maria Masłowska, Jak to zdrowo i wesoło . . . . 220

Przykład 85. Anna Jachnina, Po Auschwitzu sobie tuptam . . . . 222

Przykład 86. Dowcipy okupowanej Polski . . . 222

Zakończenie

Kłopotliwy „postśmiech”

Sąsiedzi, świadkowie i miejsca. Międzykulturowa edukacja do/ku pamięci

Bibliografia

Ilustracje