Zasoby wody na ziemi

Zasoby wody na ziemi

1. Cele lekcji

• zna trzy postaci wody,

• zna temperaturę wrzenia, topnienia, i wzrostu objętości wody,

• zna pojęcie „hydrosfera”,

• zna zasoby wodne hydrosfery,

• wie, jaki odsetek hydrosfery stanowią morza i oceany,

• zna odsetek wód słodkich w ogólnych zasobach hydrosfery,

• zna co najmniej pięć elementów, w których znajdują się zasoby hydrosfery,

• zna pojęcie „krążenie wody w przyrodzie”,

• zna pojęcie „cyrkulacja”,

• rozumie, co dzieje się z wodą pochodzącą z opadów atmosferycznych,

• zna pojęcie „retencja” i podaje dwa jej przykłady.

b) Umiejętności Uczeń potrafi:

• udowodnić twierdzenie, że hydrosfera jest powłoką słoną,

• wyjaśnić przyczynę ciągłego ruchu wody w przyrodzie,

• przedstawić na ilustracji schemat krążenia wody w przyrodzie i wyjaśnić go.

2. Metoda i forma pracy

Praca z podręcznikiem, burza mózgów, metaplan.

3. Środki dydaktyczne

Podręcznik

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Czynności organizacyjne – sprawdzenie listy obecności, zapisanie tematu lekcji na tablicy.

2. Kartkówka z działu „Atmosfera”. Podział klasy na dwie grupy:

grupa 1

Wyjaśnij pojęcie „monsun” i napisz, gdzie wieje?

Scharakteryzuj klimat podzwrotnikowy wybitnie suchy. Podaj przykład miejsca na ziemi, gdzie on występuje.

Co to są „kwaśne deszcze”? Podaj ich przyczyny i skutki.

grupa 2

Wyjaśnij pojęcie „pasat” i napisz, gdzie wieje?

Scharakteryzuj klimat równikowy wybitnie wilgotny. Podaj przykład miejsca na ziemi, gdzie on występuje.

Co to jest „dziura ozonowa”? Podaj jej przyczyny i skutki.

3. Podanie celu lekcji i omówienie sposobu jej przeprowadzenia

b) Faza realizacyjna

1. Pytanie do uczniów – czy istnieje na ziemi miejsce, w którym woda nie występuje w ogóle?

2. Pytanie do uczniów - w jakich trzech postaciach występuje woda?

3. Burza mózgów – pytanie do uczniów – czy uważasz, ze woda jest ważna? Jakie jest jej znaczenie dla życia na ziemi?

4. Pytanie do uczniów – czy woda jest zwykłą substancja chemiczną, czy może ma jakieś specjalne właściwości, które różnią ją od innych substancji? Pytania pomocnicze:

• W jakiej temperaturze woda staje się ciałem stałym?

• Jak nazywamy proces zmiany wody z substancji ciekłej na stałą?

• W jakiej temperaturze woda przechodzi w stan lotny?

• Jak nazywamy proces przejścia wody ze stanu stałego na ciekły?

• Czy objętość wody w stanie ciekłym jest taka sama jak przy stanie stałym?

• Czemu butelka z wodą włożona do zamrażalnika może pęknąć?

5. Nauczyciel wprowadza pojęcie „hydrosfera”. Wyjaśnia, że zasoby hydrosfery są względnie stałe.

6. Polecenie dla uczniów – na podstawie podręcznika powiedz, z czego składa się hydrosfera. Jakie wody dominują w składzie hydrosfery? Dlaczego mówimy, ze jest

ona „powłoką słoną”?

7. Polecenie dla uczniów- na podstawie podręcznika powiedz, gdzie oprócz mórz i oceanów znajdują się wody składające się na hydrosferę.

8. Pytanie do uczniów- powiedz ile wynoszą zasoby wód słodkich w hydrosferze? Gdzie znajdują się te wody?

9. Pytanie do uczniów – jak myślisz, czy wody hydrosfery są statyczne, czy też znajdują się w ruchu?

10. Nauczyciel rysuje na tablicy uproszczony schemat krążenia wody przyrodzie.

Wyjaśnia uczniom, co dzieje się z wodą, która spadnie do morza albo oceanu, spadnie na teren lądowy górski, spadnie na teren lądowy płaski.

11. Nauczyciel wyjaśnia pojęcie „retencja”.

12. Pytanie do uczniów – podaj przykłady retencji w przyrodzie? Czy wiesz co to jest retencja sztuczna?

13. Pytanie do uczniów – podaj zastosowanie zbiorników retencyjnych w Polsce.

c) Faza podsumowująca

Burza mózgów – uczniowie wypowiadają się w jaki sposób człowiek wykorzystuje różne postaci zasobów hydrosfery. Odpowiedzi zapisywane są na tablicy w postaci metaplanu, który służy uporządkowaniu wiedzy zdobytej podczas lekcji.

5. Bibliografia

J. Kop, M. Kucharska, E. Szkurłat, Geografia część 1, PWN , Warszawa 2005.

6. Załączniki

Napisz w zeszycie, jak można oszczędzać nie wielkie zasoby wód słodkich hydrosfery, tak by starczyły one dla przyszłych pokoleń. Jakie z zaprezentowanych przez ciebie sposobów sam stosujesz?

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak