1.
2. Zjawiska krasowe
a. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości Uczeń:
1. wie jakie warunki muszą być spełnione aby zaszły procesy krasowienia, 2. wie jakie wyróżniamy rodzaje krasu,
3. wie jakie wyróżniamy formy rzeźby krasowej podziemnej i powierzchniowej, 4. wie jakie zagrożenia dla form krasowych stwarza działalność człowieka.
ii. b) Umiejętności Uczeń:
1. umie wyjaśnić przebieg procesu krasowienia i wytłumaczyć następujące reakcje chemiczne:
CaCO3 + H2O + CO2 → Ca(HCO3)2, Ca(HCO3)2 → CaCO3↓ + H2O + CO2,
2. umie opisać wygląd i sposób powstania poszczególnych form krasowych,
3. umie wymienić i wskazać na mapach świata, Europy i Polski znane obszary krasu.
b. 2. Metoda i forma pracy
Praca z całą klasą, praca indywidualna, praca w grupach, praca w parach, dyskusja.
c. 3. Środki dydaktyczne
Ścienna mapa fizyczna świata Ścienna mapa fizyczna Europy Podręczniki geografii
Atlasy geograficzne dla szkół średnich
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i przedstawia im cele zajęć. W klasie zostaje rozwieszona ścienna mapa fizyczna świata oraz ścienna mapa fizyczna Europy. Nauczyciel prosi uczniów o wyjęcie podręczników geografii oraz atlasów geograficznych (co najmniej 1 atlas na dwie osoby).
ii. b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel tłumaczy uczniom co rozumiemy przez pojęcie zjawisk krasowych, co je powoduje,
na czym polegają, jakie rodzaje skał ulegają temu procesowi oraz jakie warunki m uszą być spełnione aby zaszło zjawisko krasowienia.
2. Nauczyciel tłumaczy uczniom przebieg procesu krasowienia na podstawie zapisanych przez siebie na tablicy reakcji chemicznych (załącznik 1).
3. Nauczyciel przedstawia uczniom podział krasu na kras: powierzchniowy, podziemny oraz formy naciekowe w jaskiniach. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każda z grup ma zająć się opisaniem jednego rodzaju krasu. Nauczyciel każdej z grup wręcza kartkę z różnymi formami poszczególnych rodzjów krasu i wskazówkami – grupa 1 (załącznik 2), grupa 2 (załącznik 3), grupa 3 (załącznik 4).
4. Nauczyciel wybiera po kilka osób z każdej grupy i prosi je o przedstawienie na forum klasy znalezionych przez grupę informacji. Nauczyciel ewentualnie poprawia uczniów i dodaje jakieś informacje od siebie.
5. Nauczyciel przedstawia uczniom obszary na świecie znane z rzeźby krasowej i pokazuje je na mapach ściennych.
6. Nauczyciel prosi uczniów aby w parach zastanowili się oraz poszukali informacji w
podręcznikach na temat polskich regionów charakteryzujących się występowaniem zjawisk krasowych. Następnie nauczyciel wybiera kilka osób, które są proszone o wskazanie na mapie Polski obszarów znanych z rzeźby krasowej. Nauczyciel ewentualnie poprawia uczniów i dodaje jakieś informacje od siebie.
7. Nauczyciel przedstawia uczniom wpływ człowieka na rozwój form krasowych, omawia
następujące kwestie: deforestacja, pobór wody, uprawa ziemi, eksploatacja wapieni, urbanizacja i turystyka i rekreacja. Następnie nauczyciel porusza problem ochrony form naciekowych.
iii. c) Faza podsumowująca
1. Nauczyciel w ramach podsumowania przypomina uczniom warunki niezbędne do zaistnienia zjawisk krasowych, poznane dziś formy krasowe oraz problemy związane z niszczeniem form krasowych przez człowieka.
e. 5. Bibliografia
1. Kozioł T., Geografia. Zagadnienia maturalne, Wydawnictwo Szkolne Omega, Kraków 1999.
2. Libner P., Stefaniak G., Geografia od A do Z, Kram, Warszawa 1998.
3. Modzelewska B., Piełowska E., Podstawy geografii fizycznej i geologii dla I i II klasy liceum ogólnokształcącego, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 1997.
4. Mycielska-Dowgiałło E., Korotaj-Kokoszczyńska M., Smolska E., Geomorfologia dynamiczna z elementami stosowanej, WGiSR UW, Warszawa 1999.
f. 6. Załączniki
i. a) Karta pracy ucznia załącznik 1
CaCO3 + H2O + CO2 → Ca(HCO3)2
Ca(HCO3)2 → CaCO3↓ + H2O + CO2
załącznik 2
Proszę zcharakteryzować następujące formy krasu powierzchniowego: żłobki i żebra krasowe, polje, uwały, leje krasowe, ospa krasowa, mogoty – jak powstają i jak wyglądają.
załącznik 3
Proszę zcharakteryzować następujace formy krasu podziemnego: jaskinie, ponory, wypływy krasowe, wywierzyska, studnie, kominy, korytarze, sale – jak powstają i jak wyglądają.
załącznik 4
Proszę zcharakteryzować następujące formy naciekowe występujące w jaskiniach: stalaktyty, stalagmity, stalagnaty, draperie i zasłony, misy naciekowe, polewy, pizolity (perły jaskiniowe) – jak powstają i jak wyglądają.
ii. b) Zadanie domowe brak
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
brak
