Workshop A
Snel verduurzamen in bewoonde staat
Woningbouwvereniging Hoek van Holland bedient ruim de helft van alle Hoekenezen, heeft ongeveer 2.000 woningen en 24
medewerkers (19,8 fte).
In twee renovatieprojecten in Hoek van Holland worden vergaande maatregelen in bewoonde staat uitgevoerd. De berekende energiebesparing is 60%. De workshop behandelt de samenwerking vanaf de initiatieffase met de aannemers, de haalbaarheid van het A-label bij renovatie en de
procesbegeleiding gericht op het genereren van vertrouwen en draagvlak. Hierbij wordt ook de rol van de woonlastenwaarborg besproken.
Is een ingrijpende aanpak in bewoonde staat een werkbare formule voor projecten in de toekomst? Is een woonlastenwaarborg voor draagvlak en vertrouwen van huurders belangrijk?
Onno van Rijsbergen, Woonbond Kennis en Adviescentrum, Sander Willems, Willems
Vastgoedonderhoud, en Bas Molenaar en Clemens van Soest, Woningbouwvereniging Hoek van Holland.
Uitgangspunten:
Combineren renovatie en energetische maatregelen (2008)
Leidraad aanpak: 10 stappenplan resultaatgericht vastgoedonderhoud (RgVo)
RgVo leidt tot verschuiving in verantwoordelijkheden en taken:
rol opdrachtnemer meer omvattend, maar ook meer vrijheid in aanpak
Foto: Ondertekenen aanneemovereenkomst
De gekozen renovatieoplossing is het resultaat van het zoeken naar antwoorden van de bouwer op vragen over energie-efficiency, goed binnenklimaat en toekomstwaarde. Bij de ideevorming was er bijvoorbeeld nog geen sprake om de woningen met platte daken te voorzien van een bewoonbare kapverdieping. Door de kap toe te voegen was er voldoende ruimte voor de installaties en hebben de ruimere woningen meer toekomstwaarde. Alle werkzaamheden aan en op (een kap erop!) de woning zijn uitgevoerd in bewoonde staat. Niet alle ingrepen in de woning kunnen in bewoonde staat worden uitgevoerd. Er is gekozen voor “korte en hevige pijn” voor bewoners. Gedurende 10 dagen was een wisselwoning / logeerwoning beschikbaar.
De vraag is of de gerenoveerde woning de hoge investeringskosten (€ 160.000) waard is? Een nieuwbouwwoning met dezelfde kwaliteit kost niet veel meer. Rendabel is het niet. Wel zijn er geen herhuisvestingskosten en onvoldoende herhuisvestingsmogelijkheden nopen tot renovatie. De huur wordt verhoogd met 50% van de werkelijke energiebesparing, volgens de methode van de
Woonlastenwaarborg. Daarnaast wordt geen andere huurverhoging doorgevoerd. Dit was mogelijk omdat de woningbouwvereniging relatief rijk is. Een volgende keer kan het niet op deze wijze. Er is voor gekozen dat de bewoner zo min mogelijk zelf moet en kan regelen, alleen wat hij/zij wil regelen, namelijk de temperatuur. De temperatuur moet snel reageren, want dat verwacht de bewoner. De ventilatie is CO2- en vocht-gestuurd. Dit maakt de inregeling van de installaties cruciaal.
Voor de bewoners is een instructiefilm over de regeling van het binnenklimaat gemaakt.
Elke woning is maatwerk voor de bewoner. “De keuze is reuze”. Dit betekent heel veel inspanning in de planvoorbereiding en goede afspraken maken in de uitvoering. Een proefwoning was voor alle partijen en zeker voor de bewoners als visualisatiemiddel heel belangrijk. Er was ook keuze in installatieoplossingen, omdat de woningbouwvereniging kennis en ervaring wil opdoen met verschillende oplossingen. Het energiegebruik wordt de eerste jaren gemonitord.
