BULLETIN ARCHéOLOGIQUE POLONAIS
WIAdOmOśCI
AR CHE OLO GICz NE
Państwowe MuzeuM archeologiczne
w
warszawie
WARSzAWA 2012 vARSOvIE
TOm (vOL.) LXIII
2012
W
IA
d
O
m
O
śCI
A
RCHEOLOGIC
z
NE
LXIII
Indeks 38205/38108
PL ISSN 0043-5082
WIADOMO?CI
ARCHEOLOGICZNE
TOM
LXIII
Tom
ten
Redakcja
po?wi?ca
pami?ci
Prof.
dr.
hab.
Jerzego
Okulicza-
Kozaryna
(15.04.1931-15.09.2012)
pracownika
Pa?stwowego
Muzeum
Archeologicznego
w
latach
1950-1962,
przez
wszystkie
lata
swojej
aktywno?ci
zawodowej
?yczliwego
wspó?pracownika
naszego
Muzeum,
Redaguje zespó? / Editorial staff:
dr Jacek Andrzejowski (sekretarz redakcji / managing editor), dr Wojciech Brzezi?ski (redaktor naczelny / editor in chief),
prof. dr hab. Teresa D?browska (zast?pczyni redaktora naczelnego / subeditor), mgr Gra?yna Orli?ska, mgr Rados?aw Prochowicz, mgr Barbara Sa?aci?ska, mgr Andrzej Jacek Tomaszewski, mgr Katarzyna Watemborska-Rakowska
Recenzenci tomu / Peer-reviewed by:
dr hab. prof. UMCS Jerzy Libera, prof. dr hab. Renata Madyda-Legutko, prof. dr hab. Magdalena M?czy?ska,
prof. dr hab. Wojciech Nowakowski, dr hab. prof. UR Andrzej Pelisiak, dr Wojciech Wróblewski
T?umaczenia / Translations: Anna Kinecka
Jacek Andrzejowski, Witold Gru?d?
Korekta / Proof-reading
Autorzy
Katarzyna Watembo rska- Rakowska
Sk?ad i ?amanie / Layout:
JRJ
Rycina na ok?adce: pó?wytwór narz?dzia dwu?ciennego z O?arowa. Rys. Lidia Kobyli?ska
Cover picture: bifacial tool preform from O?arów. Drawn by Lidia Kobyli?ska
© Pa?stwowe Muzeum Archeologiczne wWarszawie, 2012 ©Autorzy, 2012
Pa?stwowe Muzeum Archeologiczne jest instytucj?
finansowan? ze ?rodków
Samorz?du Wolewództwa Mazowieckiego
?t.tz.oW?z.e.
serce PolskiSprzeda? publikacji Pa?stwowego Muzeum Archeologicznego prowadzona jest wsalach wystawowych muzeum, ul. D?uga 52 (Arsena?), 00-241 Warszawa.
Wydawnictwa mo?na zamawia? telefonicznie (+48 22 5044 872, +48 22 5044 873)
lub pod adresem mailowym (wydawnictwapma@pma.pl).
Pe?en spis zawarto?ci ,,wiadomo?ci Archeologicznych": http://www.wiadomosci-archeologiczne.pl
List of contens of "Wiadomo?ci Archeologiczne": http://www.wiadomosci-archeologiczne.pl
Adres redakcji / Editorial office:
Pa?stwowe Muzeum Archeologiczne, ul. D?uga 52 (Arsena?), 00-241 Warszawa tel.: +48 (22) 5044841, +48 (22) 5044813; fax: +48 (22) 831 51 95;
e-mail: j.andrzejowski@wiadomosci-archeologiczne.pl
http://www.wiadomosci-archeologiczne.pl
Streszczenia dost?pne s? w bazie danych: / The summaries are available at database of: The Central European lournal oj Social Sciences and Humanities - htt
WIADOMO?CI
ARCHEOLOGICZNE
Tom
(VoL)
LXIIISPIS TRE?CI
Contents
ROZPRAWY
Witold Gr u ?d ?, Wybrane aspekty form dwu?ciennych we wczesnej epoce br?zu na przyk?adzie materia?ów
z pola górniczego w O?arowie 3
Selected Aspects of Early Bronze Age Bifacial Form Manufacture Exemplified by Lithic Material from the Exploitation Field at O?arów
MATERIA?Y
Miros?awa A n d r z ej o w ska, Warszawa-Grochów "uL Górników"
-cmentarzysko z wczesnej epoki ?elaza
Warszawa-Grochów, Site "ul. Górników"
-aGrave-Field from the Early Iron Age
33
Katarzyna C z a r n e c k a, Materia?y z wielokulturowej osady i cmentarzyska kultury przeworskiej
na stanowisku l i 2 w w Oronnem, pow. garwoli?ski 115
Materials from aMulticultural Settlement and aPrzeworsk Culture Grave- Field at Oronne, Distr. Garwolin, Site 1 and 2
Kalina Sk ó
r a, Monika Tr o s z c z Y ? sk a - A
nt o sik, Cmentarzysko z okresu rzymskiego
w Waplewie, pow. olszty?ski 145
A Roman Period Grave- Field at Waplewo, Distr. Olsztyn
Witold Be n d er, Teresa D ?br o w sk a, Materia?y ze stan. l w Wólce ?asieckiej, gm. Bolimów, pow. skierniewicki 161
The Archaeology at Wólka ?asiecka 1, Comm. Bolimów, Distr. Skierniewice
ODKRYCIA
Tomasz Rak o w sk i, Micha? Z a s?o n a, Nowe znalezisko z?otego wisiorka kulistego z W?growa, pow. loco
A Recent Find of aRoman Period Gold Poil Ball Pendant from W?grów, Distr. loco
227
Agnieszka Jar e m ek, Magdalena N o w ako w sk a, Zapinka typu mazurskiego z wyspy na Jeziorze Legi?skim,
pow. k?trzy?ski 232
A Mazurian Variant Fibula from an Island on Lake Legi?skie, Distr. K?trzyn Marcin Wo? n iak, "Sarmacka" zapinka ze S?upna, pow. wo?omi?ski
A "Sarmatian" Brooch from S?upno, Distr. Wo?omin
234
Miros?aw Ru d n ick i, S?awomir M i?ek, Odkrycie ba?tyj skiej zapinki tarczowatej nad Jeziorem Gop?o
A Balt Plate Brooch Discovered at Lake Gop?o
237
zakowatej, za? na obwodzie, tak?e uszek
-naci?ciami. P?yta
przechodzi w nieco od niej d?u?szy cylinder (o wymiarach
7,2xO,7 cm), wewn?trz którego umieszczona by?a spr??yna.
Od spodu, w po?owie d?ugo?ci cylindra znajduje si? przerwa
na zamocowanie ig?y przy zastosowaniu konstrukcji
zawiasko-wej. Ig?a nie zachowa?a si?, na o?ce pozosta?y jedynie resztki
?elaznego zawiasu. Cylinder zdobiony jest na ko?cach
potrój-nymi dookolnymi ??obkami. Kab??k zapinki jest stosunkowo
szeroki i wkl?s?y, facetowany, zaopatrzony w trzy grzebyki.
Pierwszy, znajduj?cy si? przy g?ówce zapinki zdobiony jest
sied-mioma równoleg?ymi liniami, drugi, nieco od niego wi?kszy,
znajduj?cy si? w centralnej cz??ci kab??ka, zakreskowanymi
naprzeciwlegle trójk?tami, trzeci grzebyk, zredukowany do
wa-chlarzowatego rozszerzenia, przechodzi w mocno wyd?u?on?,
odgi?t? do góry nó?k? o d?ugo?ci 2,1 cm. Nó?ka, w cz??ci
?rod-kowej przew??ona izdobiona równoleg?ymi ??obkami, ma
trój-k?tne zako?czenie, na którym tak?e znajduje si? ornament
??obków: podwójnej linii po?rodku i sze?ciu u?o?onych
rów-nolegle na jego obwodzie. Stosunkowo wysoka pochewka
umieszczona jest w ok. % d?ugo?ci zapinki (Ryc. 2).
Agnieszka laremek, Magdalena Nowakowska
ZAPINKA TYPU MAZURSKIEGO Z WYSpy NA JEZIORZE LEGI?SKIM, POw.
K?TRZY?SKI
Stanowisko IX zlokalizowane jest na wyspie na Jeziorze
Legi?-skim, w zachodniej cz??ci Pojezierza Mr?gowskiego (J.
Kon-dracki 1972, s. 205), ok. 2 kilometrów na po?udnie od wsi
Leginy (Ryc. 1). Naturalnie wypi?trzona wyspa wznosi si? ok.
5 metrów nad tafl? jeziora i ma powierzchni? blisko 6000 nr',
Prowadzone tu od 2011 roku badania wykopaliskowe
wska-zuj?' ?e sta?e osadnictwo na wyspie wi?za? nale?y z osiedlem
kultury kurhanów zachodnioba?tyjskich, funkcjonuj?cym we
wczesnej epoce ?elaza. Wiosn? 2012 roku, w czasie prospekcji
powierzchniowej we wschodniej cz??ci wyspy, w ?ció?ce le?nej
znaleziona zosta?a br?zowa zapinka trój grzebykowa tzw.
od-miany mazurskiej. W celu rozpoznania kontekstu znaleziska
podczas letniego sezonu wykopaliskowego wykonano w tym
miejscu sonda? owymiarach 2x5 m. Wnawarstwieniach
zloka-lizowano jedynie pojedyncze fragmenty ceramiki kultury
kur-hanów zachodnioba?tyjskich, a tak?e zausznic? zbr?zu i?elaza
oraz fragment naszyjnika br?zowego, które tak?e ??czy? trzeba
zt? kultur? (A. [aremek, M. Nowakowska, w druku). Zapink?
nale?y zatem uzna? za znalezisko lu?ne.
Fibule tzw. odmiany mazurskiej to wariant zapinek trój
grze-bykowych szczególnie charakterystyczny dla kultury
boga-czewskiej (I. Szter 2010, s. 212), licznie spotykany równie? na
Pó?wyspie Sambijskim wkulturze Dollkeim-Kovrovo (W
No-wakowski 1996, mapa 6). D?ugo?? nale??cych do niej okazów
mo?e dochodzi? do 15 cm. Wszystkie znane dotychczas fibule
tej odmiany wykonano z br?zu, cz?sto jednak maj ? one
?ela-zne ig?y i osie. Wi?kszo?? z nich ma konstrukcj? zawiaskowa.
szeroki, masywny, lekko wkl?s?y kab??k zako?czony zw??aj?c?
si?, czasem spiczast?, silnie odgi?t? do góry nó?k?, wystaj?c?
poza pochewk?. Dwa grzebyki, najcz??ciej p?askie,
prostok?t-ne lub trapezowate, umieszczone s? na g?ówce i w ?rodkowej
cz??ci kab??ka. Cz?sto zdobione s? wzorem poprzecznych linii,
zakreskowanych trójk?tów lub sko?nych kratek. Trzeci grzebyk,
podobnie ornamentowany, znajduj?cy si? na nó?ce poza
po-chewk?, zwykle zredukowany jest do trójk?tnego rozszerzenia
(W Nowakowski 2007, s. 33). Zapinki trój grzebykowe tzw.
odmiany mazurskiej wyst?powa?y wzespo?ach datowanych na
fazy B2/CI-Cla (Nowakowski 1995, s. 49; 1996, s. 57).
Fibula z Legin odpowiada 2. wariantowi 3. serii w klasyfi
-kacji zapinek trój grzebykowych T. Hauptmanna (1998, s. 167,
ryc. 1). Jej ca?kowita d?ugo?? wynosi 10 cm. Zapinka ma
zre-dukowany grzebyk, mocno wyd?u?on? nó?k?, zaopatrzona jest
te? w umieszczon? przy cylindrze p?yt? d?ugo?ci 6,2 cm i
sze-roko?ci 1 cm; na obu ko?cach p?yty znajduje si? po jednym
wielok?tnym uszku z kolistym otworem o?rednicy 0,4 cm. Na
ca?ej powierzchni p?yta zdobiona jest ornamentem linii
zyg-Niektóre zapinki odmiany mazurskiej zaopatrzone s? w
pro-stok?tn? p?ytk? o szeroko?ci ok. 1 cm, umieszczon? na tylnej
?ciance cylindra os?aniaj?cego konstrukcj? zapi?cia; wp?ytkach
tych znajduj? si? pojedyncze otworki, rzadziej uszka (W
No-wakowski 2007, s. 33). Zapinki zuszkiem przy górnej kraw?dzi
p?ytki to znaleziska do?? rzadkie. Fragmentarycznie zachowany
egzemplarz pochodzi z cmentarzyska w Starych Kiejkutach
(grób 186), dwa kolejne znaleziono wMojtynach (obiekt 1-7);
te ostatnie mia?y nó?ki zdobione plastycznymi
przedstawienia-mi g?ówek byków. By? mo?e pozosta?o?ci? zapinki
trójgrzebyko-wej jest równie? fragment br?zowej blaszki z uszkiem
ukszta?-towanym analogicznie jak wzapinkach tej odmiany, znaleziony
lu?no w Ster?awkach Wielkich (I. Szter 2010, s. 217-218, ryc.
9:5-7).
Najbardziej zbli?ona stylistycznie do zapinki Legin jest fibula
z kolekcji Pisanskiego, pochodz?ca prawdopodobnie z okolic
W?gorzewa. Od opisywanego egzemplarza ró?ni si? ona brakiem
zdobienia na j?zyczkowatym zako?czeniu nó?ki oraz uszek na
p?ytce, która jednak jest uszkodzona i nie mo?na wykluczy?, ?e
Ryc. 1. Lokalizacja stanowiska IX w Leg in a ch) pow. K?trzyn
Fig. 1. Location of site IX at Leginy) distr. K?trzyn
.?.
l?'D]
,,?;?!'.'
,????,:,
/ o 4cmRyc. 2. Trójgrzebykowa zapinka odmiany mazurskiej zwyspy na [ez, Legi?skim (L eginy stan. IX, pow. k?trzy?ski). Rys. K. Dejtrowska
Fig. 2. Triple-crest brooch of Mazurian variant from the island on Lake Legi?skie (L eginy IX, distr. K?trzyn). Drawn by K. Dejtrowska
pierwotnie mia?a pojedynczy otworek (W Nowakowski 1998,
ryc. 14:625, tabl. 31 :625). Niezwykle podobna zdaje si? by? tak?e
zapinka ze Strza?kowa, znana ze szkicu M. Schmiedehelm, mia?a
ona jednak bardziej rozbudowany ornament na j?zyczkowatym
zako?czeniu nó?ki oraz pojedynczy otworek na p?ytce (I. Szter
2010, ryc. 9:8). Jak dot?d nie odnotowano zapinki zaopatrzonej,
podobnie jak egzemplarz z Legin, w dwa uszka b?d? otwory.
Charakterystycznie uformowana nó?ka, ró?ni?ca fibul? legi?sk?
od wi?kszo?ci pozosta?ych okazów tego typu, mo?e znajdowa?
analogi? wZalcu
-podobnie uformowan? nó?k? zapinki
odkry-to w inwentarzu obiektu 77 z tego cmentarzyska (P. Szyma?ski
2004, s. 164, tabl. 111:12).
wschodnim brzegu jeziora cmentarzysku z okresu wp?ywów
rzymskich (J. Heydeck 1892, s. 178-180). Z dna jeziora
pocho-dzi ?ele?ce topora z okresu wp?ywów rzymskich, ??czone
tak?e z kultur? bogaczewsk? (W Chudziak, R. Kazimierczak,
J. Niegowski 2011, s. 100-102, ryc. 76). Mo?liwe jednak, ?e
kolejny sezon bada? pozwoli ujawni? kontekst pojedynczych
zabytków kultury bogaczewskiej, znajdowanych na wyspie oraz
na dnie Jez. Legi?skiego.
Mgr Agnieszka Iaremek
Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego
ul. Krakowskie Przedmie?cie 26/28
Przy analizie zapinek trój grzebykowych z uszkami i
dziur-kami istotna wydaje si? by? ich liczba w zespole. Po parze tego
rodzaju ozdób znaleziono wKosewie, Mojtynach, Tel'manowie,
G?siorze i Kamieniu (I. Szter 2010, s. 218). Jedna z
propono-wanych rekonstrukcji sposobu noszenia tego rodzaju zapinek
autorstwa W Grunerta, znana z archiwum R. Grenza,
sugeru-je, ?e do dwóch symetrycznie zapi?tych na torsie fibul
docze-piano sznurek, rzemie? lub ?a?cuszek ozdobiony paciorkami
iwisiorkami (I. Szter 2010, ryc. 14). Wed?ug innego uj?cia
dziur-ki iuszka mog?y pe?ni? raczej funkcj? czysto u?ytkow? i
zabez-piecza? zapink? przed zgubieniem poprzez umocowanie
rze-mieniem do ubrania (W Nowakowski 2007, s. 33).
00-927 Warszawa
agajarem@gmail.com
Mgr Magdalena Nowakowska
Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego
ul. Krakowskie Przedmie?cie 26/28
00-927 Warszawa
nowamagdaagmail.com
BIBLIOGRAFIA
Obecno?? zapinki odmiany mazurskiej na wyspie na Jez. Chudziak, W., Kazimierczak, R., Niegowski, J.
2011 Podwodne dziedzictwo archeologiczne Polski. Katalog
stanowisk (badania 2006-2009), Toru?.
Legi?skim mo?e nie by? zupe?nie przypadkowa. Z podobn?
sytuacj?, tj. pojedynczymi materia?ami kultury bogaczewskiej
na wyspie zasiedlonej g?ównie we wczesnej epoce ?elaza, marny
do czynienia na Iez, Sal?t, po?o?onym w pó?nocnej cz??ci
Po-jezierza Mr?gowskiego (Szestno, stan. II "Ptasia Wyspa').
Za-rejestrowano tu odosobniony obiekt kultury bogaczewskiej,
w którym w ma?ej jamie znajdowa?y si? fragmenty naczynia
glinianego, a mi?dzy nimi br?zowa zapinka z podwini?t?
nó?-k? typu A.167 (M. Nowakowska 2003). Z mikroregionu [ez,
Legi?skiego znane s? archiwalne informacje o po?o?onym na
Hauptmann, T.
1998 Studien zu den Dreisprossenfibeln, [w:] J. Kunow (red.),
100 lahre Fibelformen nach Oscar Almgren.
Internatio-nale Arbeitstagung 25. -28. Mai 1997 in Klein Machnow,
Land Brandenburg, Forschungen zur Archaologie im
Land Brandenburg 5, Wiinsdorf 1998 [2002], s.
159--173.
tion in Iuly 2012 but did not reveal the presence of a culture deposit
or archaeological features making the fibula a stray fin d devoid of
stratigraphic and chronological context.
Heydeck, J.
1892 Das Graberfeld von Loszainen, Kreis Rossel und einige
Funde aus dem Graberfeld Labendzowen, Prussia 17
(1891/1892), s. 178-180. In the classification system of T. Hauptmann the fibula belongs to
variant 2, series 3, of triple-crest fibulae. Finds of Mazurian variant
fibulae are widespread on the territory of Bogaczewo Culture and
relatively numerous in Sambia, in Dollkeim
-Kovrovo Culture, where
they have been recorded in assemblages dated to phase B2/Cl-Cla• The fibula from Leginy has alength of 10 cm, is made ofbronze and retains
afragment of an iron pin attached hinge-like to the axle. The fibula bow
is solid and recessed, the foot is turned upwards and extends beyond the catchplate. The crests on the head and bow are richly ornamented with adesign of parallellines and triangles. The third crest, reduced to
atongue-shaped terminal of the foot, is decorated with lines arranged at centre and on its perimeter. The fibula is unique in being decorated
on its head plate with a zigzag line and having two polygonalloops.
la r e m e k , A., Nowakowska, M.
w druku Leginy, st. IX, woj. warmi?sko-mazurskie. Wyniki
bada? sonda?owych w roku 2011, "?wiatowit" L (IX).
Kondracki, J.
1972 Polska pó?nocno-wschodnia, Warszawa.
N owakowska, M.
2003 Przypadek czy ofiara? Obiekt 166 zPtasiej Wyspy,
Szest-no, stanowisko II, Barbaricum 7, Warszawa, s. 313-317.
Finds of Mazurian variant fibulae with a loop at the upper edge
of their head plate are relatively rare and are known from e.g., Stare
Kiejkuty and Mojtyny. The specimen from Leginy is the only fibula recorded so far to have two loops. Loops or openings on Mazurian variant fibulae are interpreted as attachments for other elements, e.g.,
astrap or astring ofbeads. The hypothesis that two fibulae were worn
symmetrically at shoulder level and used for attaching additional ornaments is supported by finds of "paired" fibulae from Kosewo, Mojtyny and Kamie?.
Nowakowski, W.
1995 Od Galindai do Galinditae. Z bada? nad pradziejami
ba ltyjsk iego ludu z Pojezierza Mazurskiego, Barbaricum
4, Warszawa.
1996 Das Samiand in der romischen Kaiserzeit und seine
Verbindungen mit dem romischen Reich und der
barbart-schen Welt, Ver6ffentlichung des Vorgeschichtlichen
Se-minars Marburg, Sonderband 10, Marburg -Warszawa.
The presence of the Mazurian variant fibula on the island on Lake
Legi?skie may not be completely random. Let us note that an iron axe
with aBogaczewo Culture attribution was recovered from the bottom of the same lake and the record found in archival documentation on aBogaczewo Culture grave- field on the eastern shore of the lake.
1998 Die Funde der Romischen Kaiserzeit und der
Volkerwan-derungszeit in Masuren, Staatliche Museen zu Berlin,
Bestandskataloge 6, Berlin.
2007 Kultura bogaczewska na Pojezierzu Mazurskim od
schy?-ku pó?nego okresu przedrzymskiego do starszej fazy
pó?nego okresu wp?ywów rzymskich. Próba analizy
chro-nologiczno-kulturowej, [w:] A. Bitner-Wróblewska (red.)
Kultura bogaczewska 20 lat pó?niej. Materia?y z
konfe-rencji, Warszawa, 26-27 marca 2003, Seminarium
Ba?-tyjskie I, Warszawa (wyd. na CD).
t?um. A. Kinecka
Marcin Wo?niak
Szter, I.
"SARMACKA" ZAPINKA ZE S?UPNA, POW. WO?OMI?SKI
2010 Cmentarzysko z okresu wp?ywów rzymskich i z okresu
w?drówek ludów wKamieniu na Pojezierzu Mazurskim,
WA LXI (2009-2010), s. 201-333. Na pocz?tku lat 90. XX wieku Stefan Woyda, ówczesny
dyrek-tor Muzeum Staro?ytnego Hutnictwa Mazowieckiego w Prusz-kowie, prowadzi? badania powierzchniowe, maj?ce na celu
rozpoznanie archeologiczne obszarów le??cych wrejonie uj?cia
Narwi. W ich wyniku zarejestrowano kilkadziesi?t nowych
stanowisk z ró?nych okresów, od epoki kamienia po czasy
nowo?ytne'. Na szczególn? uwag? zas?uguje niewielkie
stano-wisko (AZP 53-67/36) po?o?one na wschodnim zboczu
piasz-czystej wydmy, w granicach wsi S?upno, w pow. wo?omi?skim
(Ryc. 1). Podczas prospekcji terenowej zarejestrowano tu
czte-ry niecharakterystyczne fragmenty ceramiki staro?ytnej, wtym
dwa nosz?ce ?lady wtórnego przepalenia, oraz nieznacznie
uszkodzon? zapink?". Na tej podstawie obiekt zosta? okre?lony
jako pozosta?o?ci cmentarzyska zokresu wp?ywów rzymskich.
Obecna zabudowa oraz zniszczenie dost?pnego terenu
unie-mo?liwiaj? weryfikacj? tej hipotezy.
Szyma?ski, P.
2004 Cmentarzysko kultury bogaczewskiej igrupy olszty?skiej
w Zalcu ko?o Mr?gowa, na Pojezierzu Mazurskim,
Bar-baricum 7, Warszawa, s. 153-190.
A MAZURIAN VARIANT FIBULA FROM AN ISLAND
ON LAKE LEGI?SKIE, Dl STR. K?TRZYN
SUMMARY
The triple-crest fibula, Mazurian variant, surfaced in spring of 2012
during a surface survey made on the island on Lake Legi?skie in the Mazury region. The artefact rested directlyon the surface of the ground within a layer of plant litter. The surface reconnaissance was carried out at the time to complement an archaeological excavation starte d at this location in 2011. According to already held archaeological there
was stable settlement on the island during the Early Iron Age (Leginy
IX). The place of discovery of the fibula was investigated by
excava-l
Materia?y zbada? powierzchniowych prowadzonych przez S. Woyd?
na pocz?tku lat 90. zesz?ego stulecia przechowywane s? w Muzeum
Staro?ytnego Hutnictwa Mazowieckiego (MSHM) w Pruszkowie.
2
Zbiory MSHM, nr inw. 4782.
WYKAZ SKRÓTÓW TYTU?ÓW CZASOPISM I WYDAWNICTW WIELOTOMOWYCH
ABBREVIATIONS OF PERIODICALS' AND SERIAL PUBLICATIONS' TITLES
- "Acta
Archaeologica Carpathica", Kraków
AAC
AAHung.
AFB
Amtl. Ber.
- "Acta
Archaeologica Academiae Scientiarum Hungaricae", Budapest
- "Arbeits- und
Forschungsberichte zur sachsichen Bodendenkmalpflege", Berlin (Stuttgart)
-"Amtlicher Bericht uber die Verwaltung der naturgeschichtlichen, vorgeschichtlichen und volkskundlichen
Samm-lun gen des Westpreuf?ischen Provinzial-Museums fur das [ahr ..:', Danzig
-"Archeologia Polski", Warszawa
APolski
APS AR
-"Archeologia Polski ?rodkowowschodniej", Lublin (wcze?niej: Lublin-Che?m-Zamo??)
-"Archeologicke rozhledy", Praha
- British
Archaeological Reports, International Series, Oxford
B.A.R. Int. Series
BerRGK - .Bericht der Rómisch-Germanischen
Kommission", Frankfurt a.M.-Berlin
BJahr.
-"Bonner [ahbucher", Koln/Bonn
-"Bodendenkmalpflege in Mecklenburg- Vorpommern", Liibstorf (wcze?niej: "Bodendenkmalpflege in Mecklenburg.
BMJ
Jahrbuch ..:', Schwerin/Rostock/Berlin)
-Corpus der rómischen Funde im europaischcn Barbaricum
CRFB FAP Inf.Arch. InvArch. JmV JRGZM KHKM KSIA
-"Fontes Archaeologici Posnanienses" (wcze?niej: "Fontes Praehistorici"), Pozna?
-"Informator Archeologiczny. Badania rok ..:', Warszawa
-.Juvcntaria Archaeologica, Pologne", Warszawa -?ód?
- .Jahrcsschrtft fur mitteldeutsche
Vorgeschichte", Halle/Saale
-"Jahrbuch des Rómisch-Germanischen Zentralmuseums Mainz", Mainz
-"Kwartalnik Historii Kultury Materialnej", Warszawa
- Kratkie soob?enia Instituta
arheologii Akademii nauk SSSR (KpaTKJ1e cooóntenna J1HCTJ1TyTa apxeOJIorJ1J1 AKap;eMJ1J1
HayK CCCP), Moskva
-Materialy i issledovania po arheologii SSSR (MaTepJ1aJIbI J1 J1CCep;OBaHJ15I no apxconorna CCCP), Moskva
MIA MatArch. MS MSiW MSROA
-"Materia?y Archeologiczne", Kraków
-"Materia?y Staro?ytne", Warszawa
-"Materia?y Staro?ytne iWczesno?redniowieczne", Warszawa
-"Materia?y iSprawozdania Rzeszowskiego O?rodka Archeologicznego', Rzeszów- Krosno-Sandomierz- Tarnów (-
Prze-my?l/Tarnobrzeg)
-"Materia?y Zachodniopomorskie", Szczecin MZP
-.Pamatky archeologtck?" (wcze?niej: "Pamatky archeologick? a mistopisn?"), Praha
PA
PArch.
PMMAE PomAnt
-"Przegl?d Archeologiczny", Pozna?
- "Prace i
Materia?y Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w ?odzi. Seria Archeologiczna", ?ód?
-.Pomorania Antiqua", Gda?sk Prahistoria ziem polskich - Prahistoria ziem
polskich, tom I: Paleolit i mezolit (red. WChmielewski, W Hensel),
Wroc?aw-Warszawa-Kraków--Gda?sk 1975; tom II: Neolit (red. W Hensel, T. Wi?la?ski), Wroc?aw-Warszawa-Kraków-Gda?sk 1979; tom III: Wczesna epoka brqzu (red. A. Gardawski, J. Kowalczyk), Wroc?aw-Warszawa-Kraków-Gda?sk 1978; tom IV: Od
?rod-kowej epoki brqzu do ?rodkowego okresu late?skiego (red. J. D?browski, Z. Rajewski), Wroc?aw-Warszawa-Kraków--Gda?sk 1979; tom V: Pó?ny okres late?ski iokres rzymski (red. J. Wielowiejski) ,Wroc?aw-Warszawa-Kraków-Gda?sk
1981
-"Sitzungsberichte der Altertumsgesellschaft Prussia" (pó?niej: .Prussta. Zeitschrift fur Heimatkunde"),
Kónigs-berg i.Pr. Prussia
- .Praehlstortsche
Zeitschrift", Berlin-New York
PZ
RArch.
RE
-.Recherches Archeologiques', Kraków
-"Rocznik Bia?ostocki", Bia?ystok
-"Rocznik Olszty?ski", Olsztyn
RO SJahr. SIA SovArch SprArch. SprPMA WA ZNUJ ZOW
-"Saalburg Jahrbuch", Berlin-New York
-"Slovenska archeológia", Bratislava
-"Sovetskaa Arheologia" (CoBeTCKaR apxeonorna), Moskva
-"Sprawozdania Archeologiczne", Kraków
-"Sprawozdania P.M.A:', Warszawa
- .Wiadomo?ci
Archeologiczne", Warszawa
-"Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiello?skiego', Kraków
- "Z otch?ani
wieków", Warszawa
Pa?stwowe Muzeum Archeologiczne. Warszawa 2012. Wydanie I. Nak?ad 500 egz.
