517
P ó łn o c n ą .
B io r ą c pod uwagę s t r o n ę k o n f e s y j n ą , K on gres o k s f o r d z k i m ia ł w r z e c z y w i s t o ś c i wymiar e k u m e n ic z n y . O r g a n iz a to r a m i K o n g resu b y l i w w i ę k s z o ś c i a n g l i k a n i e . K a t o l i c y n i e s t a n o w i l i w i ę c e j , j a k i / 3 c a ł o ś c i . W k l i m a c i e w zajem nej ż y c z l i w o ś c i i p o sz a n o w a n ia p r z e k o n a ń , d y s k u s j e nad m y ślą Ojców K o ś c i o ł a , t j . nad w spólnym d z ie d z ic tw e m w ia r y , s t a w a ły s i ę czym ś s p o n ta n ic z n y m i n a tu r a ln y m . T a k ie s p o t k a n i a , b e z w ą t p i e n i a , s ł u ż ą d z i e ł u z j e d n o c z e n i a .
J e s z c z e j e d n o s p o s t r z e ż e n i e na k an w ie p r z e g lą d u l i s t y u c z e s t n i ków / z w ł a s z c z a s p o ś r ó d duchow nych a n g l i k a ń s k i c h / : o k a z a ło s i ę , ż e wśród n ic h b y ło w i e l e o só b z o k o l i c O k sfo rd u , k t ó r z y n i e za jm u ją s i ę p a t r y s t y k ą "ex p r o f e s s o " . B l i s k i je d n a k k o n t a k t z e śr o d o w isk ie m o k sfo r d z k im r o z b u d z i ł w n ic h z a i n t e r e s o w a n ia p a t r y s t y c z n e do t e g o s t o p n i a , ż e n i e k t ó r z y z n ic h w y s t ą p i l i na K o n g r e s ie z lic z ą c y m i s i ę k om u n ik atam i. Godna t o r z e c z do n a ś la d o w a n ia .
K s. Tomasz Kaczm arek - W łocław ek
8 . SPOTKANIE SEKCJI PATRYSTYCZNEJ - PELPLIN 1987
W d n ia c h 1 5 - 1 6 IX 1987 r . o d b y ło s i ę w P e l p l i n i e t r a d y c y j n e s p o t k a n ie S e k c j i P a t r y s t y c z n e j p r z y K o m is ji E p isk o p a tu do Spraw Nauki K a t o l i c k i e j . S p o t k a n ie r o z p o c z ę ło s i ę m szą św . k o n c e le b r o w a n ą w k a p l i c y W yższego Sem inariu m D uchow nego. L i t u r g i i p r z e w o d n ic z y ł o r a z h o m il ię w y g ł o s i ł J . E. k s . bp o r d y n a r iu s z M arian P r z y k u c k i. U c z e stn ik ó w s p o t k a n i a p r z y w i t a ł w s a l i obrad G ospodarz D i e c e z j i d o k o n u ją c k r ó t k i e j p r e z e n t a c j i d i e c e z j i o r a z p r z e k a z u j ą c ż y c z e n i a owoc nych obrad n a d e s ła n e p r z e z J . E. k s . k a r d . F r a n c is z k a M a c h a r sk ie g o , P r z e w o d n ic z ą c e g o K o m is ji E p isk o p a tu do Spraw N auki K a t o l i c k i e j . Ze sw ej s t r o n y K s ią d z B isk u p w y r a z ił r a d o ś ć z r o z p o c z y n a j ą c e g o s i ę s p o t k a n ia S e k c j i P a t r y s t y c z n e j w murach WSD w P e l p l i n i e . Obrady o t w o r z y ł k s . d r B. C z ę s z , P r e z e s S e k c j i P a t r y s t y c z n e j . Na w s t ę p ie d o k o n a ł k r ó t k ie g o p r z e g lą d u r o k u . P o in fo r m o w a ł, ż e w m i nionym ro k u zm a rło c z t e r e c h p o l s k i c h p r o fe s o r ó w p a t r o l o g i i : k s . Z. S k o w ro ń sk i - Ł ó d ź, k s . M. M ic h a ls k i - Kraków, k s . Wł. Ł yd ka- K l e l c e , k s . T. T a ra ru j - D r o h ic z y n . W spomniał r ó w n ie ż z m a r łeg o w cz e r w c u o . A. T r a p e , r e k t o r a "A u gustin ian um " w R zym ie. K sią d z
518
P r e z e s zakom unikow ał p o n a d to , ż e d o c . d r h a b . B arbara P i l a r s k a
o tr z y m a ła t y t u ł p r o f e s o r a n a d z w y c z a jn e g o , a k s . d o c . dr h a b .-W . K ania o b c h o d z ił z ł o t y j u b i l e u s z k a p ła ń s t w a .
P o d c z a s s e s j i p r z e d p o łu d n io w e j , k t ó r e j p r z e w o d n ic z y ł k s . d o c . dr h a b . S . S t a n i e k , w y g ło sz o n o dwa r e f e r a t y . W p ierw szym z n ic h p t . " D u c h Ś w i ę t y i K o ś c i ó ł u O j c ó w p r z e d n i c e j s k i c h " k s . d r B . C z ę sz p r z e d s t a w ił naukę o Duchu św ię ty m u p is a r z y c h r z e ś c i j a ń s k i c h ż y j ą c y c h p rze d św . I r e n e u sz em , u św . I r e n e u s z a ,o r a z u T e r t u l i a n a . W yk azał, ż e w y m ie n ie n i p i s a r z e n ie p o s ł u g i w a l i s i ę j e s z c z e ś c i ś l e sp re cy z o w a n ą t e r m in o lo g ią , a l e m i e l i św iad om ość ś c i s ł e g o zw ią z k u Ducha Ś w ię t e g o z K o ś c io łe m . N a stęp n y r e f e r a t na te m a t: " U ś w i ę c a j ą c a r o l a D u c h a ś w i ę t e g o u O r y g e n e s a" p r z e d s t a w ił k s . d r H. P i e t r a s , z w r a c a ją c uw agę, ż e w d z i e ł a c h w i e l k i e g o A le k sa n d r y j c z y k a z n a j d u j ą s i ę c z ę s t o w y p o w ie d z i w zajem n ie s o b i e p r z e c z ą c e , a l e mimo t o tw o r z ą one pewną c a ł o ś ć .
Po r e f e r a t a c h n a s t ą p i ł a d y s k u s j a , a po n i e j . . . n ie s p o d z ia n k a : mgr C z. M azur, w raz z to w a r z y sz ą c y m i mu o so b a m i, d o k o n a ł p r e z e n t a c j i k om puterów , k t ó r e mogą b y ć p r z y d a tn e w p ra cy naukowej p a tr o lo g ó w . P o w ia d o m ił p r z y tym z e b r a n y c h o m o ż liw o ś c i w s p ó łp r a c y z pewną firm ą am eryk ań sk ą, k t ó r a p ro w a d zi t z w . Bank I n f o r m a c j i P a t r y s t y c z n e j .
S e s j i p o p o łu d n io w e j p r z e w o d n ic z y ł k s . d o c . d r h a b . W. M yszor. Z r e f e r a t e m pod t y tu łe m : " N a u k a o D u c h u Ś w i ę t y m
B a z y l e g o W i e l k i e g o . S p o j r z e n i e f i
l o l o g a " w y s t ą p i ł a d r A. B r z ó stk o w s k a , k t ó r a a k t u a l n i e p ra cu j e nad p rzek ła d em " T ra k ta tu o Duchu Św iętym " w spom nianego a u t o r a . P r e le g e n t k a w s k a z a ła na t r u d n o ś c i z w ią z a n e z p rze k ła d e m na j ę z y k p o l s k i n ie k t ó r y c h w yrażeń o r a z na o g lę d n o ś ć B a z y le g o w w y p o w ied zia ch o Duchu Ś w ięty m . K o le jn y r e f e r a t na te m a t: " N a u k a o D u
c h u Ś w i ę t y m A m b r o ż e g o . S p o j r z e n i e
f i l o l o g a " p r z e d s t a w iła mgr A. S t r z e l e c k a , k t ó r a p ra - c u j e nad p rzek ład em " T ra k ta tu o Duchu Św iętym " b is k u p a M e d io la n u . A u tork a r e f e r a t u z w r ó c ił a uwagę na wpływ d z i e ł A ta n a z e g o , B a z y le g o i Dydyma na t e o l o g i ę A m brożego. S t w i e r d z i ł a r ó w n ie ż , ż e t e o l o g t e n p o d k r e ś la Bóstw o Ducha ś w i ę t e g o , je d n a k ż e u n ik a o k r e ś l e n i a " p e r s o na" w sto s u n k u do t r z e c i e j Osoby T r ó jc y ś w i ę t e j .
Po d y s k u s j i t e o l o g i c z n e j o d b y ło s i ę s p o t k a n i e w ykładow ców pa t r o l o g i i i a r c h e o l o g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j . P r e z e s S e k c j i P a t r y s t y c z n e j
- 5 1 9
k s . dr B. C zęsz o d c z y ta ł n ajp ierw spraw ozdanie z prac S e k c j i p r z e s ła n e K o m isji E p isk op atu do Spraw Nauki K a t o lic k ie j oraz K o m isji E p isk op atu do Spraw Sem inariów Duchownych. W d a ls z e j c z ę ś c i te g o sp o tk a n ia omawiano sprawy o r g a n iz a c y jn e S e k c j i , a n a s tę p n ie dysku towano nad w s p ó łz a le ż n o ś c ią : p a t r o lo g ia - h i s t o r i a . Wprowadzenia do d y s k u s ji na t e n tem at dokonał k s . a r A. R o tta /WSD G dańsk/. W ieczo rem u c z e s t n ic y sp o tk a n ia S e k c j i P a tr y s ty c z n e j u d a li s i ę do p a ła c u b is k u p ie g o , g d z ie z o s t a l i p r z y j ę c i p r z e z J . E. K s. Bpa M. P rzyk u ck iego
N astępny d z ie ń obrad r o z p o c z ą ł s i ę rów n ież mszą ś w ię t ą . L i t u r g i i p rz e w o d n ic z y ł k s . d o c . dr hab. E. S ta n u la , h o m ilię w y g ło s ił k s . d o c . dr hab. W. M yszor. Modlono s i ę m .in . o zdrow ie i za zm arłych p a tr o - logów , a m odlitw ę w iernych p rzygotow ał k s . dr S t . L ongosz. Przed r o zp o częciem w ła ściw y ch obrad przed p ołu d n iow ych , którym przew odni c z y ł k s . dr S t . L ongosz, k s . dr T. Kaczmarek o d c z y ta ł w spom nienie o zmarłym 14 czerw ca 1987 r . o . A. Trape /P o r . n iż e j s . / .
" P n e u m a t o l o g i a A u g u s t y n a " b y ła tematem p ierw sz e g o r e f e r a t u k s . d o c . dra hab. W. E borow icza. W d o k tr y n ie św. Au g u sty n a Duch Ś w ię ty ozn acza według n ie g o osobową m iło ś ć łą c z ą c ą Ojca 1 Syna, p rzy czym p o j ę c ie osoby n ie j e s t ś c i ś l e sp recyzow ane; p r e le g e n t p o d k r e ś lił r ó w n ie ż , że b iskup Hippony wypowiadając s i ę na tem at T rójcy Ś w ię te j m ia ł zaw sze świadomość ta je m n ic y . N a stę p n ie p r o f . dr hab. B. F ila r s k a p r z e d s ta w iła r e f e r a t na tem at: " I k o n o g r a f i a D u c h a Ś w i ę t e g o w o k r e s i e p a t r y s t y c z n y m". Podczas t e j p r e l e k c j i u c z e s t n ic y s p o t k a n ia m o g li o g lą d a ć na e k r a n ie próby ik o n o g r a fic z n e g o p r z e d s ta w ie n ia T rójcy ś w i ę t e j , s z c z e g ó ln ie z a ś Ducha ś w ię t e g o .
Po ożyw ionej d y s k u s ji na p r zed sta w io n y te m a t, poruszono k ilk a a k tu a ln y ch spraw d o ty c z ą c y c h ż y c ia S e k c j i , a m ian ow icie: poinform o wano s i ę w zajem nie o podejmowanych na se m in a r ia c h p a tr y sty c z n y c h pracach dyplomowych i m a g is te r s k ic h , a ta k ż e o planowanycn nowych p u b lik a c ja c h p a tr y s ty c z n y c h , uchw alono, by je d e n z k o le jn y c h z e sz y tó w "Vox Patrum" dedykować J . M. Szym usiakow i, a k s . dr T. Kacz marek p r z e d s ta w ił spraw ozdanie z X M iędzynarodowego Konkregu P a tr y s
ty c z n e g o w O k sfo r d z ie .
Na z a k o ń c z e n ie k s . dr B. C zęsz s e r d e c z n ie p odziękow ał Władzom d ie c e z ja ln y m i sem inaryjnym za m iłe p r z y j ę c ie u c z e stn ik ó w sp o tk a n ia p a tr y s ty c z n e g o , a p relegen tom za p rzygotow an ie i w y g ło sz e n ie r e f e ratów , w szystk im obecnym z a ś za w sp ó łu d z ia ł w obradach. Po o f i c j a ł
-- 5 2 0
nym z a k o ń c z e n i u o b r a d m o ż n a b y ł o o b e j r z e ć B i b l i ę J . G u t e n b e r g a , z n a j d u j ą c ą s i ę w WSD w P e l p l i n i e , o r a z z w i e d z i ć z a b y t k o w ą k a t e d r ę .
K s . J ć z e f G r z y w a c z e w s k i - S i e d l c e
9 . ARCHEOLOGIA CHRZEŚCIJAŃSKA
W RATIO STUDIORUM WYŻSZYCH SEMINARIÓW DUCHOWNYCH?
A r c h e o l o g i a c h r z e ś c i j a ń s k a o b o k p a t r o l o g i i j e s t z a s a d n ic z y m ź r ó d ł e m p o z n a n i a s t a r o ż y t n o ś c i c h r z e ś c i j a ń s k i e j . Mimo i ż n a Z a c h o - d z i e y j a k o d y s c y p l i n a u k a z u j ą c a p r z e m a w i a j ą c e b a r d z i e j d o w s p ó ł c z e s n e g o c z ł o w i e k a m a t e r i a l n e p o m n ik i c h r z e ś c i j a ń s k i e j w i a r y , c i e s z y ł a s i ę o d l a t d u ży m z a i n t e r e s o w a n i e m , w P o l s c e z b r a k u s p e c j a l i s t ó w 1 pom o c y d y d a k t y c z n y c h w y k ła d a n a b y ł a j e d y n i e w o ś r o d k a c h a k a d e m i c k i c h , w W y ż s z y c h S e m i n a r i a c h D u c h o w n y c h z a ś t y l k o s p o r a d y c z n i e 1 w y b i ó r c z o . A k t u a l n i e , d o p ó k i s i ę n i e u s a m o d z i e l n i w o d r ę b n ą s e k c j ę , n a l e ż y d o S e k c j i P a t r y s t y c z n e j . W o s t a t n i c h l a t a c h w z r o s ł a j e d n a k l i c z b a o s ó b p r z y g o t o w a n y c h d o n a u c z a n i a t e j d y s c y p l i n y . W z w i ą z k u z p r z y g o to w y w a n y m nowym R a t i o S t u d i o r u m p o j a w i ł a s i ę m y ś l w ł ą c z e n i a j e j d o p r o g r a m u n a u c z a n i a w W y ż s z y c h S e m i n a r i a c h D u c h o w n y c h . R e p r e z e n t a n t a r c h e o l o g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j w z a r z ą d z i e S e k c j i P a t r y s t y c z n e j p r z y K o m i s j i E p i s k o p a t u d o S p r a w N a u k i K a t o l i c k i e j p r o f . d r h a b . B a r b a r a F i l a r s k a w y s t ą p i ł a w t e j s p r a w i e d o K o m i s j i E p i s k o p a t u d o S p ra w S e m i n a r ió w D u c h o w n y c h z n a s t ę p u j ą c y m p is m e m : K o m is j a E p i s k o p a t u d / s S e m i n a r ió w D u c h o w n y c h W z w i ą z k u z p r z y g o t o w y w a n y m nowym R a t i o S t u d i o r u m i wy k o r z y s t u j ą c o k a z j ę , ż e S e k c j a P a t r y s t y c z n a , d o k t ó r e j n a l e ż y t a k ż e a r c h e o l o g i a c h r z e ś c i j a ń s k a , o t r z y m a ł a p i s m o od P r z e w o d n i c z ą c e g o K o m i s j i E p i s k o p a t u d / s S e m i n a r ió w D u ch ow n y c h k s . b p a d r a S . S z y m e c k i e g o d o t y c z ą c e m . i n . s u g e s t i i d o n o w e g o R a t i o S t u d i o r u m , z w r a c a m y s i ę z u p r z e j m ą p r o ś b ą o w ł ą c z e n i e d o n i e g o a r c h e o l o g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j . P r o b le m t e n b y ł j u ż p o r u s z a n y n a s p o t k a n i u w y k ła d o w c ó w p a t r o l o g i i z o r g a n iz o w a n y m p r z e z K s . K a r d . K a r o l a W o j t y ł ę w K r a k o w ie w d n i a c h i 2 - 13 l u t e g o 1 9 7 4 r . 1 s p o t k a ł s i ę z j e g o ż y c z l i w y m p o p a r c i e m o r a z z r o z u m i e n i e m , a l e n i e s t e t y p ó ź n i e j n i e d o c z e k a ł s i ę r e a l i z a c j i . B r a k e l e m e n t a r n e j z n a j o m o ś c i a r c h e o l o g i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j j e s t n i e s t e t y o d c z u w a l n y u w i ę k s z o ś c i d u c h o w i e ń s t w a , k t ó r e n i e o t r z y m a ł o w tym z a k r e s i e ż a d n e g o p r z y g o t o w a n i a
