- 499
p a tr y s ty c z n y c h , b i b l i o t e k i w yższych sem in ariów duchownych ozy z a konów, a l e r ó w n ie ż , w ie lu n iez n a n y ch nam b l i ż e j lu d z i ś w ie c k ic h : f i l o l o g ó w , h is to r y k ó w , a nawet f i l o z o f ó w , k tó r z y p is z ą do nas i p r o s z ą o w p is a n ie ic h na l i s t ę s t a ły o h prenum eratorów . N ierzad ko r ó w n ież n a d s y ła j ą sw oje u w agi, p r o p o z y c je , czy m a te r ia ły do opu b lik o w a n ia . Dowodem za p o trz eb o w a n ia s p o łe c z e ń s t w a p o ls k ie g o na p u b lik a c j e z d z ie d z in y antyku c h r z e ś c ij a ń s k ie g o s ą szybk o z n ik a j ą c e z p ó łe k k s lę g a r s k io h w s z e lk ie g o ro d z a ju p o z y c je p a t r y s t y c z ne: m o n o g r a fie ozy p rz e k ła d y pism Ojców K o ś c io ła . I w naszym wy padku, p ie r w s z e 3 z e s z y t y "Vox Patrum" są j u ż c a łk o w ic ie w y o z e r - p a n e. Warto t u przyp om nieó, że p ie r w s z e 4 z e s z y t y w rę cz y liśm y r ó w n ie ż , p o d cza s p ryw atn ej a u d ie n c j i 23 X b r . Ojcu św . Janowi Pawłowi I I .
J e ś l i z a ś c h o d z i o s t r o n ę fin a n so w ą , t o 1 my s i ę f a k t y c z n ie borykamy z dużymi tr u d n o ś c ia m i. K o s z t, n p. p r o d u k c ji o s t a t n ie g o 4 0 0 -str o n io o w e g o z e s z y t u "Vox Patrum" w y n ió s ł w i ę c e j , n i ż u s t a lo n a w c z e ś n ie j c a ło r o c z n a p ren u m erata. Tak j e s t jed n ak z e w s z y s t k im i s p e c j a li s t y c z n y m i p eriodykam i u n iw e r s y te c k im i, k tó r e n ie są rentow ne i muszą byó dofinansow yw ane z k asy u n iw e r s y t e t u . I my d o tą d k o r z y s ta liś m y z d o t a c j i Zakładu Badań nad Antykiem C hrześ c ija ń s k im KUL. Mamy n a d z ie j ę , że K siąd z R ektor n ad al b ę d z ie nam pomagał 1 n ie p o z w o li, by t y lk o z r a o j i fin an sow yoh u p ad ła n a sz a i n i c j a t y w a , k tó r a p r z e c i e ż wywodzi s i ę z u n iw e r s y t e t u .
D ziękujem y bardzo K sięd zu D oktorow i z a w sp ó łp r a cę z nami i za u d z ie lo n y wywiad oraz życzymy zarówno k s ię d z u , ja k 1 oałemu z e s p o ło w i redakcyjno-w ydaw nlczem u: S z c z ę ś ó Boże w d a l s z e j p ra o y .
5 . HAGIOGRAFIA ŁACIŃSKA W IV -V II WIEKU
J e s t t o tem at u rząd zan ych t r a d y c y j n ie p rze z I n s t y t u t P a tr y s t y c z n y "Augustinlanum " w Rzymie X II Dni A u g u s tia ń s k ic h , k tó r a w tym roku m iały m ie js o e 5 -7 m aja. Sympozjum zg r o m a d z iło p a t r o l o - gów n ie t y lk o z te r e n u I t a l i i , a l e ta k ż e z z a g r a n ic y . Z P o ls k i u o z e s t n l c z y ł n iż e j p o d p isa n y . Jak każdego rok u , tak 1 tym razem
500
-obrady odbywały s i ę w k lim a c ie ogromnej b e z p o ś r e d n io ś c i, w czym n iem a łą z a s łu g ę mają ic h o r g a n iz a to r z y A ngelo d i B era rd in o oraz V it t o r in o G r o s s i.
R e fe r a ty i kom unikaty z p r z e d p o łu d n ia p ie r w sz e g o d n ia obrad k on cen trow ały s i ę na z a g a d n ie n iu l i t e r a c k i c h aspektów l i t e r a t u r y h a g io g r a f lc z n e j ora z k w e s t ii wpływu h a g i o g r a f i i o r i e n t a l n e j na model ś w ię t o ś o i w ś w ie c ie ła c iń s k im . Mówiący na t e n tem at J.O ribom ont /I n s t it u t u m A nselm ianum /, w ykazyw ał, że wpływ t e n j e s t a b s o lu t n ie pewny o r a z , że znana r e a k c j a p rze ciw Orygenesow i na Z achod zie n ie z n a la z ła o d b ic ia w p o s t a c i j a k ie g o ś a n ty o r ie n - t a ln e g o prądu w h a g i o g r a f i i . P odczas d r u g ie j p opołu dn iow ej s e s j i omawiano p rzek azy h a g io g r a f ic z n e , k tó r e u k azu ją p ew ien model św ię t e g o , u s t a l a j ą c n ie j a k o j e g o t y p o l o g i ę . Choó u le g a ła flu k tu a c jo m p o p u la r n o ść p o s z c z e g ó ln y c h ś w ię ty c h - bo i n a c z e j , ja k mówił H .M a n s e lli, w id zia n o ty p ś w ię te g o w o k r e s ie a n tyk u , a in a c z e j w d o b ie k a r o l i ń s k i e j - to jed n a k n ie z m ie n n ie w każdym św iętym w i d z ia n o model d o sk o n a łeg o naśladow cy C h r y stu sa . M.Mees u d ow ad n iał, że p rze z d łu g i c z a s warunki t e s p e ł n i a ł św .M arcin , nazwany p rze z S u lp ic j u s z a Sew era w " V ita S .M a r tin i" - " v ir t o t u s a p o s t o l ic u s " , ze w zględ u na j e g o sto su n e k do u b o g ic h .
W drugim d n iu obrad p r e le g e n c i om aw iali k o le j n e przekazy h a g io g r a f ic z n e , s t a w ia j ą c s o b ie ró w n o c z e śn ie p y t a n ie , j a k ie moż na by w yodręb nić oechy w sp ó ln e , łą c z ą c e p o s z c z e g ó ln e o p is y . Za s a d n ic z y r e f e r a t na t e n tem at w y g ł o s i ł A .V eoohi z Padwy. Wyka zywano, że dużą r o l ę w żyw otach ś w ię ty c h odgryw ają o p is y cudów, k tó r e p o s ia d a j ą w a lo r argumentu n ad zw yczajn ego, poniew aż p o tw ie r d z a ją cn o ty danego ś w ię te g o /V .P a v a n z B a r i / . N a leż y n a to m ia st z g o d z ić s i ę z tym, że typ ś w i ę t o ś c i in t e r p r e t o w a li b io g r a fo w ie s to s o w n ie do p o tr z e b c z a su i m ie j s o a . Typem ś w i ę t o ś c i może byó zarówno m ęczen n ik , ja k i skromny b is k u p -k a te c h e t a N lo e t a s z R e- m ezjany /+ 4 0 3 /, pragnący s z c z e r z e n aw rócen ia w s z y s tk ic h narodów, wychwalany p rze z P a u lin a z N o li i K a sjo d o ra , o ie s z ą o y s i ę n i e s ł a - bnąoym k u ltem w k r a ja c h b a łk a ń sk ic h / C .R i g g i , S a le s ia n u m /. O rygi n a ln e g o tem atu p o d ją ł s i ę E .L u p ie r i /T u r y n /, om awiając p o s ta ć św .Jan a C h r z c io ie la ja k o m o d olu -św iętości w s t a r o ż y t n e j l i t e r a t u r z e h a g io g r a f lc z n e j . W l i t e r a t u r z e c h r z e ś c i j a ń s k i e j osob ę Jana
- SOI
C h r z c i c i e l a łą c z o n o zaw sze z osob ą J e z u s a C h r y stu sa . I n t e r p r e t a c j a te g o zw iązku s z ł a jed nak bardzo różnym i drogam i. N ie b ra k ło nawet I n t e r p r e t a c j i e k s t r e m a ln e j, s t a w ia j ą c e j Jana C h r z o lc ie la w o p o z y c j i do C h r y stu sa , uważająo Jana za f ig u r ę I Adama, a C hrys t u s a za I I Adama. C z ę s ts z e s ą jednak pochw ały Jana C h r z c ic i e la i t o : w l i t e r a t u r z e h o m ile t y c z n e j porów nu jącej Jana z C hrystusem ja k o lu z - lu c e r n a i vox - verbum, w a p o k r y fa c h , w hymnach / P a u lin z N o l i / , a z w ła s z c z a w l i t e r a t u r z e m o n a sty c z n e j, g d z ie Jan C h r zc i c i e l j e s t d la p u s te ln ik ó w wzorem i modelem.
W o s ta tn im trzecitu . d n iu Sympozjum w ie l e nowyoh elem entów w n ió s ł r e f e r a t J .P .W e is s a / z N i c e i / , k tó r y w o p a r c iu o "Żywot ś w ię t e g o H onorata" H ila r e g o z A r le s p r z e d s t a w ił a n a liz ę p o j ę c ia ł a s k i w p rzek a za ch h a g io g r a f ic z n y c h . P r e le g e n t w y k a z a ł, że p o ję o iu " g r a tia " l i t e r a t u r a h a g io g r a f io z n a nadaw ała s e n s p o j ę c i a " v ir tu s " i to w z n a c z e n iu cudownym. Mówiąc o ł a s c e z e w n ę tr z n e j , akcentow a
no k w a l i f i k a c j e ze w n ę tr zn e ś w ię t e g o , p od czas gdy p o j ę c ie ł a s k i w ew n ętrznej od noszono do j e g o z a l e t duchowych i m oraln ych . W wy padku św .H on orata b io g r a f u k a z a ł, że ła s k a j e s t owocem w sp ó łp r a - oy H on orata z Duchem św iętym i z C hrystusem , k tó r y j e s t "słońcem ł a s k i " . Zdaniem p r e le g e n t a p o j ę c i e ł a s k i w omawianym d z i e l e b y ło s y n t e z ą ó w czesn ej t e o l o g i i i k u lt u r y .
Końcowym akcentem sympozjum b y ła p r e z e n t a c j a I tomu s ło w n i ka p a tr y s ty c z n o g o " D iz io n a r io p a t r i s t i c o e d i a n t i c h i t a e r i s t i a n e /A - F , Roma i9 8 3 , M a r i e t t i / , opracowanego pod r e d a k c ją A. d i B e r a r - d in o , pod patronatom I n s t y t u t u P a tr y s t y c z n o g o . Na z a k o ń c z e n ie sym pozjum poinform owano zeb r a n y c h , że n a stę p n e X III Dni A u g u s tia ń s k ie odbędą s i ę i 0 - i 2 maja 1984 r . na tem at: " H erezja i h e r e z j o lo g ia " .
K s. Bogdan C zęsz
6 . KREW I ANTROPOLOGIA BIBLIJNA W LITURGII
C en tro d e g l i S tu d i S a n g u in is C h r is t i w Rzymie /V ia N a m i 2 9 / j u ż od c z t e r e c h l a t o r g a n iz u je tygodn iow e sym pozja, p od czas k t ó ry ch stosunkow o c z ę s t o poru szan a j e s t problem atyka p a tr y s ty c z n a .
