św . A u g u sty n a K o ś c i ó ł t o m atk a, k t ó r a sw e d z i e c i r o d z i p r z e z c h r z e s t , karm i E u c h a r y s t ią , a g r z e s z n ik o m p r z e b a c z a w s z c z e r e j p o k u c ie . D la n ie g o K o ś c i ó ł t o t a k ż e n a u c z y c i e lk a - j e d y n i e godna z a u f a n i a . To on m aw iał, ż e n i e w ie r z y łb y Pism u ś w ., gdyby n i e p o r ę c z a ł z a n i e K o ś c ió ł k a t o l i c k i .
C zego w ię c mogę s i ę u c z y ć od t e g o k a p ła n a i b is k u p a duchow ni n aszych c z a só w ? Każdy o c z y w i ś c i e p o w in ie n p r a g n ą ć 1 s z u k a ć t a k i e j n a u k i, j a k a j e s t mu n a j b a r d z ie j p o t r z e b n a . A le pewne spraw y p o z o s t a ną, ja k s i ę w y d a je , w i e c z n i e a k t u a ln e i n ie z m ie n n e . D z i s i e j s z y k s ią d z czy b isk u p może s i ę u c z y ć od św . A u gu styn a d o b r eg o p r z y g o to w a n ia do p e ł n i e n i a sw e j m i s j i w śród l u d z i . N a jp ie rw w ię c p o t r z e b a s e r c a , p e ł nego c z ło w ie c z e ń s t w a , bo n a tym s i ę b u d u je s o l i d n y gmach k a p ła ń s t w a . N iezbędne j e s t t e ż d ob re p r z y g o to w a n ie i n t e l e k t u a l n e i p o sta w a u c z c i w o śc i, zarówno wobec D oga, k t ó r y w s z y s tk o w i e , j a k i wobec l u d z i , k tó rzy b ard zo c z e k a j ą na t o , co s z l a c h e t n e i p r z e j r z y s t e . Św. Augu s ty n u czy t e ż r z e t e l n e j p r a c y . Z j e g o ż y c i a i d z i a ł a l n o ś c i p r z e b i j a szacunek d l a s t r u k t u r k o ś c i e l n y c h i ła d u w K o ś c i e l e i ś w i e c i e . Można by j e s z c z e w sk azać na w i e l e in n y c h n au k . Zaw sze w yp ad n ie je d n a k z a kończyć s t w ie r d z e n ie m , ż e w spom inany d z i s i a j D ok tor Ł a s k i j e s t p ięk nym przykładem s k u t e c z n e g o d ą ż e n ia do o s o b i s t e j ś w i ę t o ś c i i c o r a z p e ł n i e j sz e g o z j e d n o c z e n ia z C h ry stu sem .
+ J a n Ś ru tw a bp - L u b lin
3 . ŚWIATY AUGUSTYN W i6 0 0 ROCZNIC# CHRZTU
W d n ia c h 24 i 25 k w i e t n ia i9 8 7 r . o d b y ło s i ę na K a t o lic k im U n iw e r s y t e c ie L u b e lsk im p a t r y s t y c z n e sympozjum naukowe z o r g a n iz o w a ne p r z e z M ięd zy w y d zia ło w y Z ak ład Badań nad A ntykiem C h r z e ś c ija ń s k im z o k a z j i i6 0 0 r o c z n ic y c h r z t u św . A u g u sty n a .
U c z e s tn ik ó w sym pozjum , ze b r a n y c h w C z y t e l n i P r o f e s o r s k i e j B i b l i o t e k i U n i w e r s y t e c k i e j KUL, p o w i t a ła p r o f . d r h a b . B arbara P i l a r s k a , w y ra ża ją c r a d o ś ć z p r z y b y c i a w y b itn y c h znawców l i t e r a t u r y p a t r y s t y c z nej o r a z o só b z a in t e r e s o w a n y c h w c z e s n o c h r z e ś c ij a ń s k ą t e o l o g i ą . D a ła wyraz p r z e k o n a n iu ż e p odejm ow anie s tu d ió w nad d z ie ła m i t e o lo g ó w s t a r o ż y tn y c h j e s t przejaw em ak tvw naco u c z e s t n ic t w a w ż v o ł o K o ś c i o ł a . O tw arcia sympozjum d o k o n a ł R e k to r KUL k s . bp p r o f . P i o t r Hempere.
k tó r y z w r ó c ił uwagę na z n a c z e n ie i a k tu a ln o ść d z i e ł św . Augustyna: b y ły one w c ią g u wieków i s ą nadal in s p ir a c j ą d la zdrowej m y ś li t e o lo g ic z n e j .
Wprowadzenia do tem atyk i obrad dokonał z a s tę p c a K ierow nika Za k ład u k s . dr S td n isła w L ongosz. We w stępnej c z ę ś c i swego w y stą p ie n ia
z a z n a c z y ł, że p rzyp ad ająca na wiek XX 1600 r o c z n ic a c h r z tu św. Augu s ty n a obchodzona j e s t w ś w ie c ie b a r d z ie j u r o c z y ś c ie n iż w poprzednim s t u l e c i u . Wówczas to odbyło s i ę ty lk o triduum w k o ś c i e l e św . Augusty na w Rzymie, w c z a s i e k tó r e g o w ygłoszon o podczas nabożeństw k ilk a o k o lic z n o śc io w y c h k azań . Obecnie z a ś - mówił d a le j k s . Longosz - oprócz nabożeństw odbyło s i ę z t e j o k a z ji s z e r e g naukowych sympozjów, m in. w P aryżu, w M e d io la n ie , a s z c z e g ó ln ie w I n s t y t u c i e P a tr y s ty c z nym w Rzymie, g d z ie z e b r a ło s i ę ok. 300 naukowców r e p r e z e n tu ją c y c h ponad 100 u n iw ersytetów ś w ia ta . D la p o d k r e ś le n ia r o l i , ja k ą odgrywa t e o l o g i a św. Augustyna w K o ś c ie le , p a p ie ż Jan Paweł I I n ie t y lk o wy d a ł s p e c ja ln y l i s t h p o s t o ls k i "Augustinum Hipponensem" a l e p rzyb ył o s o b i ś c i e na m ie js c e obrad. W zak oń czen iu swego w y s tą p ie n ia k s . S , Longosz p od ał ramowy program sympozjum. Poruszane z a g a d n ie n ia z o s t a ły zgrupowane wokół 4 w iodących tematów: naw rócenie i c h r z e s t św. A ugustyna, św. Augustyn ja k o f i l o z o f , św. A ugustyn ja k o t e o l o g , r e c e p c ja św. Augustyna w P o ls c e .
Każde p o s ie d z e n ie b y ło rozpoczynane i kończone m odlitw ą z a c z e r p n ię t ą z d z i e ł św. A ugustyna, odmawianą p rzez p rzew odniczących p o sz c z e g ó ln y c h s e s j i . Ze w zględu na t o , że p e łn y t e k s t w s z y s tk ic h r e fe r a tó w i komunikatów z o s t a n ie opublikowany w następnym / i 3 / z e s z y c i e "Vox Patrum" w n in ie jsz y m spraw ozdaniu ograniczym y s i ę ty lk o do p od an ia ic h autorów i ty tu łó w .
P ie r w sz e j s e s j i p rzew o d n iczy ł p r e z e s S e k c j i P a tr y s ty c z n e j k s . dr Bogdan C zęsz /P o z n a ń /. N ajpierw pod n ie o b e c n o ść p r e le g e n t a odozytano r e f e r a t k s . d o c . dra hab. Wacława Eborow icza / P e l p l i n / p t . "Proces naw racania s i ę św. A ugustyna". N a stę p n ie k s . dr Augustyn Eckmann /KUL/ w y g ło s ił p r e le k c j e na tem at: " L itu r g ia i t e o l o g i a c h r z tu św. Augustyna w M e d io la n ie " . W reszcie p r o f . dr h ab . Barbara P ila r s k a w ciekawym kom unikacie "B aptysterium w M e d io la n ie " i l u s t r o - wanym p rzeźroczam i omówiła m ie j s c e , w którym św . Augustyn p r z y j ą ł c h r z e s t . W d y s k u s ji na tem at powyższych p r e l e k c j i u d z ia ł w z i ę l i : dr T. G órsk i, k s . d o c . dr hab. F. D rączkow ski, k s . mgr Z. Ćwik, k s . dr B. C z ę sz , k s . p r o f . dr hab. J . Ig n a to w ic z , p r o f . dr hab.
B. F ila r s k a , k s . dr A. Eckmann.
D r u g ie j, popołudniow ej s e s j i , k tó r a m ia ła ukazać św. A ugusty na ja k o f i l o z o f a , p r z e w o d n iczy ł k s . p r o f . dr hab. J . Ign a to w icz z u n iw e r sy te tu w H uston /U SA /. Jako p ierw szy w y s tą p ił k s . p r o f . dr bab. Marian K u rd zia łek /KUL/ w y g ła sz a ją c p r e le k c j ę na*tem at: "Św. Augustyn ja k o p r z e d s t a w ic ie l f i l o z o f i i c h r z e ś c i j a ń s k ie j " . N a stę p n ie K s. p r o f . dr hab. S ta n is ła w Kowalczyk /KUL/ w y g ło s ił r e f e r a t p t . " S p o łeczn o ść n a tu r a ln a i nad n atu raln a w u j ę c iu św. Augustyna", po czym od b yła s i ę k r ó tk a d y sk u sja nad poruszonymi za g a d n ie n ia m i.
Po p r z e r w ie , w c z a s i e k tó r e j b y ła m ożliw ość wymiany poglądów w m ałych grupach przy k a w ie , p r z y stą p io n o do r e a l i z a c j i d a ls z e j c z ę ś c i programu. N ajpierw zgrom adzeni m ogli w ysłuchać r e f e r a t u k s . dra J . G liś c iń s k ie g o /W arszaw a/ p t . "Wpływ E u c h a r y s tii na wewnętrzny w zro st c z ło w ie k a w n auczaniu św, Augustyna". Potem dr T. Gołgowski /W arszawa/ przy u ż y c iu p r z e ź r o c z y , p r z e d s ta w ił in t e r e s u j ą c y komuni k a t na tem at: "Hippona d z i ś " , a w r e s z c ie mgr Ewa T atar-P róch n iak /KUL/ a n a lo g ic z n y komunikat " N a jsta r sz a ik o n o g r a fia św. A ugustyna".
Centralnym punktem obradującego sympozjum p a tr y sty c z n e g o b y ła zorganizow ana na sta r o ż y tn y sposób am brozjański l i t u r g i a e u c h a r y s ty c z na odprawiana w god zin ach w ieczorn ych w k o ś c i e l e akademickim. Konce le b r z e p rzew o d n iczy ł k s . bp d o c. dr hab. Jan Śrutw a, h o m ilię z a ś na temat sposobu u d z ie la n ia c h r z tu w cza sa c h św. Augustyna oraz z n a c z e n ia te g o sakram entu w y g ło s ił k s . d o c . dr hab. F. D rączkow ski. K się ż a k o n c e le b r a n si w l i c z b i e 36 o tr z y m a li p ełn y t e k s t mszy św . według wspomnianego r y t u . Opracował go k s . L ongosz, k tó r y b io r ą c u d z ia ł w k o n c e le b r z e komentował j ą i czuwał nad właściwym j e j p r z e b ie g ie m . W ierni w y p e łn ia ją c y k o ś c i ó ł po b r z e g i m ie li o k a zję n ie t y lk o w ysłu ch an ia sta r o ż y tn y c h tek stó w i śpiew ów , a l e rów nież p r z y j ę c ia na sp o sób am brozjański kom unii św. pod dwoma p o s ta c ia m i. W późnych god zin ach w ieczornych odbyło s i ę j e s z c z e sp o tk a n ie tłum aczy pism św. A ugustyna.
Drugi d z ie ń , obrad pośw ięcony b y ł t e o l o g i i św. Augustyna oraz j e j r e c e p c j i w P o ls c e . S e s j i p rzew o d n iczy ł k s . d o c . dr hab. F. Drącz kowski /KUL/. Jako p ierw szy w y s tą p ił zaproszony p r o fe s o r rzym skiego I n s t y t u t u P a tr y sty c z n e g o k s . N e llo C ip r ia n i z p r e le k c j ą p t . "A p rop o- s i t o d e ll* a c c u sa d i m anicheism o a S . A g o stin o " . R e fe r e n t przemawiał w ję z y k u w ło sk im ,słu c h a c z e z a ś o tr z y m a li przygotowany w c z e śn ie j p o ls k i t e k s t w ystąp ien ia^ T u ż po nim z bardzo ciekawym r e fe r a te m w y s tą p ił k i e rownik K atedry H i s t o r i i K o ś c io ła w S t a r o ż y t n o ś c i C h r z ę ść , k s . bp d o c .
dr h a b . J a n Ś ru tw a mówiący na te m a t: "K ontakty św . A u gu styn a z pa p ie s k im Rzymem". N ie m n iej i n t e r e s u j ą c a b y ła p r e l e k c j a k s . p r o f . d ra h a b . W a le ria n a S łom k i /KUL/ p t . "Św. A u gu styn ja k o m is t r z k o n te m p la c j i ".
P o ru sz o n e w yżej z a g a d n ie n ia u z u p e łn io n o r ó w n ie ż ciek aw ym i k o m un ikatam i: k s . d o c . dr h a b . W o jcie ch K an ia /T a r n ó w / "Św. A u gu styn w o c e n i e k s . J a n a C zu ja" ; k s . d o c . dr hab.< Henryk W o jto w icz /KUL/ " E u c h a r y s tia w n auce ów. A u g u sty n a " ; o . p r o f . d r h a b . S t a n is ła w N a p ió r k o w sk i 0FMConv /KUL/ "R e c e p c j a ów. A u g u sty n a w m a r i o l o g i i S ob oru Waty
k a ń s k ie g o I I " ; k s . d r J a n u sz D yl /KUL/ "P race dyplom owe o ów. Augu s t y n i e p is a n e na KUL-u
Warto t u t e ż w spom nieć z o r g a n iz o w a n ą w B i b l i o t e c e U n iw e rsy t e c k i e j KUL o k o lic z n o ś c io w ą w ystaw ę k s i ą ż k i a u g u s t y ń s k i e j , ukazu j ą c ą w s z y s t k i e p o l s k i e p r z e k ła d y "Wyznań" i "Państw a Bożego" p o l s k i e żyw oty św . A u g u sty n a i n a j s t a r s z e b i b l i o t e c z n e k o d ek sy a u g u s t y ń s k ie .
Na z a k o ń c z e n ie obrad d o c . dr h a b . M. K aczm arkow ski p o in fo rm o w ał w s z y s t k ic h o w ynikach s p o t k a n ia tłu m a c z y p ism ów. A u g u sty n a . O ś w ia d c z y ł, ż e s p o t k a n i e t o m ia ło t r z y z a s a d n ic z e c e l e : a u to p r e z e n - c j a o só b tłu m a c z ą c y c h p ism a św . A u gu styn a; wymiana o s o b i s t y c h dośw iad c z e ń ; w sp ó ln e z a s t a n o w ie n ie s i ę nad c e l o w o ś c i ą z o r g a n iz o w a n ia sympo zjum t r a n s l a t o r s k i e g o .
Każdy z w ym ien ion ych c e ló w z o s t a ł , zd an iem r e f e r e n t a , w p e łn i o s i ą g n i ę t y : osob y tłu m a c z ą c e d z i e ł a św . A u gu styn a m ia ły m o ż liw o ś ć b l i ż s z e g o z a p o z n a n ia s i ę z s o b ą , p rze d y sk u to w a n o s z e r e g k w e s t i i do t y c z ą c y c h sp o so b u p r z e k ła d a n ia na j ę z y k p o l s k i sk om p lik ow an ych wyra
że ń św . A u gu styn a i p o z y ty w n ie o c e n io n o p r o p o z y c j ę u r z ą d z e n ia sym pozjum t r a n s l a t o r s k i e g o . U s t a lo n o , ż e pow inno s i ę ono odbyć w p r z e c i ą g u dwóch n a j b l i ż s z y c h l a t . P o j a w iła s i ę m y ś l, aby m ie jsc e m t a k i e go sympozjum b y ła Akadem ia T e o l o g i i K a t o l i c k i e j w W arszaw ie z r a c j i z b l i ż a j ą c e g o s i ę , s z c z e g ó ln e g o r o d z a j u j u b i l e u s z u : u k a z a n ia s i ę 5 0 - t e g o tomu PSP. Z organ izow an e tam z t e j r a c j i sympozjum t r a n s l a t o r s k i e b y ło b y wyrazem u z n a n ia d l a p ra cy Z e sp o łu R ed a k cy jn eg o w s k ł a d z i e : k s . d o c . d r h a b . Emil S t a n u la , k s . d o c . dr h a b . W in cen ty M yszor, dr S t a n is ła w K a lin k o w s k i, k s . dr K a z im ie r z O b ry c k i.
Podsum owania i z a m k n ię c ia c a ł e g o sympozjum d o k o n a ł k s . dr S t a n i s ł a w L o n g o sz . W szystkim obecnym p o d z ię k o w a ł z a p r z y b y c i e i s tw o r z e n i e m iłe j a t m o s f e r y , p r e le g e n to m z a ś za w ło żo n y w y s i ł e k . W y ra z ił p r z e k o n a n ie , ż e z p ra c i m y ś li p o l s k i c h p a tr o lo g ó w , p r z y b y ły c h na
sp o tk a n ie ze w sz y stk ic h lic z ą c y c h s i ę ośrodków naukowych w k ra ju k o r z y s ta ją s z e r o k ie k r ę g i s p o łe c z n e , czego wyrazem może być tak lic z n y u d z ia ł w sympozjum /o k . 90 o s ó b /. Obrady zakończono słowami m odlitwy z "Wyznań" św. Augustyna.
Po o fic ja ln y m zak oń czen iu sympozjum, podczas w spólnego obiadu w s to łó w c e u n iw e r s y t e c k ie j , g ło s z a b r a ł k s . d o c . dr hab. Edward S ta n ie k /R rak ów /. Nawiązując do wyrazów u z n a n ia , j a k ie pod adresem organ izatorów sp o tk a n ia w y r a z ił ju ż w s a l i obrad k s . bp doc dr hab. Jan śr u tw a , sk ie r o w a ł w im ie n iu w sz y stk ic h zebranych słow a p o d z ię k o wania i w d z ię c z n o śc i do k s . dra S ta n is ła w a Longosza za trud z o r g a n i zowania tak r o z le g łe g o sympozjum oraz za czuw anie nad sprawnym je g o p r z e b ie g ie m .
Po o b ie d z ie k ilk a n a ś c ie osób sp o śró d u czestn ik ó w sympozjum uda ł o s i ę z kwiatam i i m odlitw ą do grobu ś p . p r o f . L. Małunowiczówny, z a ł o ż y c i e l a i w ie lo le t n ie g o k ierow n ik a M iędzywydziałowego Zakładu Badań nad Antykiem C h rześcija ń sk im KUL.
K s. J ó z e f Grzywaczewski - S ie d lc e
4 . CHRZEŚCIJAŃSTWO A JUDAIZM. SPUŚCIZNA I ZALEŻNOŚCI W d niach 7 - 9 maja 1987 r . odbyły s i ę w Rzymie w I n s t y t u c ie Patrystycznym "Augustinianum" tr a d y c y jn e , XVI ju ż z k o l e i , Dni Augu s t i a ń s k i e pośw ięcone tem atow i: " C h rześcijań stw o a ju d aizm . S p u śc iz n a i z a le ż n o ś c i" /C r is tia n e s lm o e Giudaism o. E r e d ita e C o n f r o n t i/. Głów nym ic h celem b y ło przede w szystkim p r z e ś le d z e n ie z a le ż n o ś c i c h r z e ś c ija ń s tw a od r e l i g i i i k u ltu r y ż y d o w sk ie j, aby w t e n sposób l e p i e j móc poznaó in n e p ow iązan ia owych dwóch w ie lk ic h k u ltu r i r e l i g i i : l i t u r g i c z n e , t e o lo g ic z n e , czy in s t y t u c j o n a ln e . N ie c h o d z iło w ię c , ja k w idzim y, o badanie postawy p ierw otn ego c h r z e ś c ija ń s tw a wobec judaizm u, czy t e ż a n a liz o w a n ie wzajemnych p o lem ik , a le ó u k azan ie ty c h w sz y stk ic h elem entów , k tó r e w p ierw szych w iekach p r z e s z ły z j u daizmu do d z ie d z ic tw a K o ś c io ła i jak o t a k ie i s t n i e j ą w nim do d z i ś . Z d r u g ie j str o n y sta r a n o s i ę zw eryfikow ać k o n fr o n ta c ję między * r e - lig ią -m a tk ą " a j e j "potomstwem". Badania w t e j d z i e d z i n i e , jak stw ie r d z o n o , mogą i ś ó w dwóch k ieru n k ach : akcentującym d z ie d z ic tw o , czy t e ż podkreślającym " n o v lta s C h r is tia n a " . Idąc za pierwszym k i e
