• Kredyty
• Kredyt i pożyczka bankowa
• Działalnośd kredytową banków normuje Prawo bankowe, zarządzenia nadzoru bankowego oraz ogólne normy dotyczące pożyczek, zawarte w prawie cywilnym.
• Prawo bankowe: „przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddad kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu”.
• Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieśd na własnośd biorącego pożyczkę określoną ilośd pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócid tę samą ilośd pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku i tej samej jakości.
• Wykorzystując kredyt, kredytobiorca uzyskuje możliwośd dysponowania sumą pieniężną, która nie wchodziła w skład jego majątku. W wyniku umowy kredytowej powstaje pieniądz bankowy, który jest oderwany od znaków pieniężnych.
• W umowie pożyczki kredytowaną wartością są pieniądze, w umowie kredytu – środki pieniężne, które bank stawia do dyspozycji kredytobiorcy. Środki pieniężne są wyrażone w jednostkach pieniężnych, ale są wartością niematerialną.
• Typy kredytów
Banki stosują różne podziały kredytów; nazewnictwo w tej dziedzinie jest zróżnicowane.
• Kryterium - forma płatności:
• Gotówkowe i bezgotówkowe
• Kryterium - waluta transakcji:
• Złotowe i dewizowe
• Kryterium – według typu kredytobiorcy i celu kredytowania:
• Gospodarcze, dla ludności, budowlano-mieszkaniowe
• Kryterium – okresu kredytowania,
• Kryterium – sposobu oprocentowania i warunków spłaty.
• Procedury kredytowe
• Podstawowym celem procedur kredytowych jest segmentacja i selekcja klientów.
• Procedury kredytowe są opisane w instrukcjach kredytowych (opis czynności, wymagania w stosunku do klienta, załączniki do wniosku kredytowego).
• Zróżnicowanie procedur kredytowych w zależności od rodzaju kredytu.
• Umowa kredytowa
• Podstawowy dokument regulujący warunki udzielenia i spłaty kredytu.
• Określa precyzyjnie koszt kredytu (prowizja i oprocentowanie) i przyjęte zabezpieczenia.
• Umowa kredytu jest opracowana na podstawie regulaminu kredytowego, który jest wiążący dla klienta.
• Bank może wypowiedzied umowę w razie niedotrzymania jej warunków (zagrożenie terminowej spłaty, pogorszenie się sytuacji finansowej dłużnika).
• Po wypłacie kredytu następuje monitoring kredytu.
• Prawne formy zabezpieczeo kredytów Zabezpieczenia osobiste
• Wesel własny in blanco
• Poręczenie wekslowe
• Poręczenie według prawa cywilnego
• Gwarancja bankowa
• Przystąpienie do długu kredytowego
• Przejęcie długu
• Ubezpieczenie kredytu Zabezpieczenia rzeczowe (majątkowe)
• Zastaw ogólny
• Zastaw na prawach według kodeksu cywilnego
• Zastaw rejestrowy
• Przewłaszczenie na zabezpieczenie
• Cesja wierzytelności
• Kaucja, przelew kwoty na rachunek banku
• Pełnomocnictwo
• hipoteka
Zabezpieczenia osobiste
• Weksel własny in blanco – podpisany przez kredytobiorcę i niewypełniony weksel, który bank wypełnia w momencie zaprzestania spłaty kredytu. Weksle in blanco są najczęściej awalizowane.
• Poręczenie wekslowe – awal – bezwarunkowe poręczenie za osobę zobowiązaną wekslowo, które na wekslu przez podpis daje osoba trzecia (kilka osób).
• Poręczenie według prawa cywilnego – (kc art. 876-887) – umowa przez którą poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu udzielonego przez bank na wypadek, gdyby kredytobiorca nie spłacił go w oznaczonym terminie.
• Gwarancja bankowa – (PB art. 80-88) – umowa pisemna, w której bank gwarantujący, zobowiązuje się do zapłaty maksymalnej, wskazanej w gwarancji kwoty, w przypadku gdy kredytobiorca nie spłaci kredytu w terminie.
• Przystąpienie do długu kredytowego – (kc art. 519 – 526) – do dotychczasowego kredytobiorcy przystępuje osoba trzecia w charakterze dłużnika solidarnego.
• Przejęcie długu – (kc art. 519-526) – w miejsce dotychczasowego dłużnika wstępuje osoba trzecia, a dłużnik zostaje zwolniony z długu.
• Ubezpieczenie kredytu – towarzystwo ubezpieczeniowe przejmuje zobowiązanie kredytobiorcy w przypadku zaistnienia określonych warunków.
Zabezpieczenia rzeczowe
• Zastaw ogólny – (kc art. 306-325) bank może dochodzid zaspokojenia z zastawionych rzeczy ruchomych bez względu na to czyją stały się własnością i z pierwszeostwem przed
wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy.
• Zastaw na prawach według kc – zastaw na zbywalnych prawach m.in.: wierzytelności (w tym z r-ku bankowego), udziały w sp.z.o.o, papiery wartościowe.
• Przewłaszczenie na zabezpieczenie – (PB art.101) – przeniesienie na bank (wierzyciela) przez dłużnika lub osobę trzecią prawa własności rzeczy ruchomej lub papierów wartosciowych.
• Przelew (cesja) wierzytelności – umowa między kredytobiorcą a bankiem udzielającym kredytu (cesjonariusz), na mocy której następuje przeniesienie na bank praw do otrzymania konkretnej kwoty od dłużnika (cedenta).
• Kaucja, przelew określonej kwoty na rachunek banku – (PB art. 102) – dłużnik lub osoba trzecia może przelad określoną kwotę na rachunek banku kredytodawcy, który zobowiązuje się do jej zwrotu wraz z należnymi odsetkami po spłacie kredytu.
• Pełnomocnictwo – (kc art. 95-109) kredytobiorca lub osoba trzecia, daje pełnomicnictwo bankowi kredytodawcy do dysponowania naleznościami, które na mocy prawa nie mogą byd przedmiotem cesji: np. prawo do dysponowania rachunkiem bankowym.
• Hipoteka – obciążenie nieruchomosci prawem, na mocy którego bank będzie mógł dochodzid zaspokojenia swego roszczenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, z pierwszeostwem przed właścicielami osobistymi właściciela nieruchomości.
Kredyty konsumenckie
• Udzielane osobom fizycznym na sfinansowanie potrzeb konsumpcyjnych.
• Prawo bankowe i Ustawa o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2012r.
• Szczególne ochrona konsumenta określona w Dyrektywach UE
• obowiązek określenia przez bank rzeczywistej stopy procentowej w skali roku
• Prawo odstąpienia przez kredytobiorcę od umowy kredytowej bez naliczania odsetek należnych za cały okres umowy
• Gotówkowe i bezgotówkowe Kredyty gospodarcze
• Udzielane przedsiębiorstwom ( w tym o. fiz. prowadzącym dział. gosp.) na sfinansowanie potrzeb wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej.
• Według kryterium przeznaczenia: obrotowe i inwestycyjne
• Według kryterium okresu spłaty: krótkoterminowe, średnio- i długoterminowe.
• Według typu oprocentowania: stałe, zmienne, stałe w określonej części umowy i zmienne w pozostałym okresie trwania umowy.
Biuro Informacji Kredytowej – BIK SA
BIK zostało powołane dla potrzeb minimalizowania ryzyka kredytowego oraz zwiększenia bezpieczeostwa i ochrony obrotu pieniężnego
• Biuro zarządza i rozbudowuje efektywny system wymiany informacji kredytowej poprzez gromadzenie, przechowywanie, przetwarzanie i dystrybucję kompleksowej informacji o historii kredytowej klientów banków w formie raportów kredytowych.
• Bank zwalnia klienta z obowiązku uzyskiwania indywidualnie z wielu instytucji, pisemnych zaświadczeo
o stanie jego zobowiązao, a tym samym oszczędza czas klienta, nie naraża go na dodatkowe koszty oraz przyspiesza procedurę udzielenia kredytu.
• Bank korzystając z bazy BIK działa na rzecz zabezpieczenia lokat powierzonych mu przez klientów.
• Zasady działania BIK S.A.
• Wzajemnośd - Prawo do korzystania z informacji mają wszystkie banki oraz instytucje ustawowo upoważnione do udzielania kredytów zobowiązujące się przekazywad do Biura regularnie pełne i kompletne dane, zgodnie z zawartymi umowami
• Wiarygodnośd - Za poprawnośd i wiarygodnośd informacji dostarczonych do baz danych Biura odpowiedzialnośd ponoszą banki. Biuro odpowiada za zgodnośd informacji
przekazywanych do użytkowników z danymi źródłowymi oraz zobowiązuje się do nie zmieniania ani modyfikowania przekazywanych danych.
• Neutralnośd - Biuro nie udziela bankom informacji, które mogłyby stanowid tajemnicę handlową, np. nie jest podawana nazwa banku, z którego pochodzi informacja o kliencie.
Zapytanie zawsze dotyczy konkretnej osoby, a pytający musi podad niezbędne dane identyfikacyjne osoby, odnośnie której sformułowane jest zapytanie.
• Maksymalne bezpieczeostwo - Wszelkie informacje gromadzone i wymieniane pomiędzy Biurem a użytkownikami mają charakter tajemnicy bankowej. Służą temu zabezpieczenia w postaci odpowiedniego sprzętu oraz procedur wewnętrznych i zewnętrznych, które
uniemożliwiają dostanie się przechowywanych przez BIK danych w niepowołane ręce.
Krajowy Rejestr Długów
• Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej zajmuje się gromadzeniem,
przechowywaniem udostępnianiem informacji o wiarygodności płatniczej, zobowiązaniach płatniczych przedsiębiorców, konsumentów (osób fizycznych i prawnych) - USTAWA z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych
gospodarczych
• KRD BIG SA jako pierwszy w historii polskiej gospodarki legalny rejestr długów przekazuje informacje gospodarcze minimalizujące ryzyko transakcji handlowych, gwarantując jednocześnie etyczne prowadzenie interesów.
Obszary działalności KRD:
• bezprowizyjne odzyskiwanie wierzytelności starych i przedawnionych - prowadzenie wiarygodnej bazy dłużników.
• ograniczanie dłużnikom możliwości zawarcia innych kontraktów, w tym umów kredytowych i leasingowych, dzierżawy biur i magazynów, korzystania z telefonów komórkowych, energii i gazu, hoteli, itp.
• natychmiastowe powiadamianie klientów o kłopotach finansowych ich kontrahentów i kooperantów.
• prowadzenie rejestru dokumentów skradzionych i podrobionych.
