Modelowanie Matematyczne
Tercja I „Dynamiczna“
Wykład 1. O obrotach.
Grzegorz Siudem
Wydział Fizyki PW
Kim jestem?
• Fizyko-matematyk (matematyko-fizyk?),
• zainteresowania naukowe:
• metody kombinatoryczne w fizyce statystycznej,
• układy dynamiczne,
• interdyscyplinarne zastosowaniapowyższych (sieci złożone, bibliometria, modele agentowe, etc. )
Dane kontaktowe:
• mail: grzegorz.siudem w domenie pw.edu...
• www: if.pw.edu.pl/~siudem/MM.html
• pokój: 101 GF
• konsultacje: wtorki 9-10, czwartki 12-13.
Wykłady
Teoria układów dynamicznych + dyskusja zastosowań.
Laboratoria
Rozwiązywanie problemów dynamiki w środowisku Mathematica.
Prace domowe
Samodzielne sprawdzenie zdobytej wiedzy.
Plan dzisiejszego wykładu
1
Strona formalna przedmiotu Podstawowe informacje Regulaminy
2
Strona merytoryczna tercji Tematy zajęć
Literatura
3
Aparat pojęciowy teorii układów dynamicznych
4
Zliczanie świąt
5
Obroty na okręgu
6
Przykład zastosowania
Regulaminy
Regulamin przedmiotu
https://e.mini.pw.edu.pl/pl/node/7860
Regulamin tercji
https://if.pw.edu.pl/~siudem/MM/reg-wyk.pdf
Regulamin laboratoriów
https://if.pw.edu.pl/~siudem/MM/reg-lab.pdf
Proszę się wpisać na listę!
© Grzegorz Siudem 5
Tematy zajęć
•
Wprowadzenie do układów dynamicznych – obroty na okręgu.
•
Dynamika rodzina kwadratowa f
µ(x) = µ x(1 − x).
•
Fraktale: zbiory Mandelbrota, Julii oraz fraktale rzeczywiste.
•
Ergodyczność i podejście stochastyczne.
•
Teoria chaosu.
A na ostatnim kwadransie każdego wykładu...
... wprowadzenie do środowiska Wolfram Mathematica.
Laboratoria:
poza ostatnimi zgodne tematycznie z wykładem.
Sugerowana literatura
Podstawowe źródła
• materiały na stronie przedmiotu.
• G. Świątek: Dynamika modeli matematycznych, link na stronie przedmiotu.
Dodatkowe źródła
• R.L. Devaney: An Introduction to Chaotic Dynamical Systems.
• G. Schuster: Chaos Deterministyczny. Wprowadzenie..
• C. Getz, J. Helmstedt: Graphics with Mathematica: Fractals, Julia Sets, Patterns and Natural Forms
• A. Lasota, M.C. Mackey: Chaos, Fractals, and Noise. Stochastic Aspects of Dynamics.
Bardziej popularnie
• I. Stewart: Czy Bóg gra w kości
© Grzegorz Siudem 7
Podstawowe definicje
•
Układ dynamiczny,
•
składanie funkcji,
•
przestrzeń fazowa,
•
orbita,
•
orbita okresowa,
•
punkt stały,
•
punkt preokresowy.
Zliczanie dni świątecznych
Problem
Jak często dni świąteczne wypadają w weekendy?
Czy powinniśmy tęsknić za kalendarzem juliańskim?
Jak to rozstrzygnąć?
Zamodelujmy to zjawisko!
© Grzegorz Siudem 9
Obroty na okręgu
•
Przestrzeń fazowa,
•
Obrót na okręgu,
•
Twierdzenie 1 (dla wymiernych obrotów),
•
Twierdzenie Weyla (dla obrotów niewymiernych).
Przekroje Poincarégo [Schuster]
© Grzegorz Siudem 11
Przekroje Poincarégo [Schuster]
θ
n+1= θ
n+ Ω −
g(θn)
Zagadnienia przed kolejnym wykładem
Zagadnienie 1.
Powtórz i zapamiętaj podstawowe definicje teorii układów dynamicznych:
• Układ dynamiczny,
• składanie funkcji,
• przestrzeń fazowa,
• orbita,
• orbita okresowa,
• punkt stały,
• punkt preokresowy.
Zagadnienie 2.
Przeprowadź, na podstawie szkicu z wykładu, dowód twierdzenia Weyla.
Zagadnienie 3.
Czy i kiedy obrót na okręgu posiada punkty stałe lub orbity okresowe? Jakie to punkty?
© Grzegorz Siudem 13