jbspercmio
OFICIALA
JARLIBRO
DE LA
ESPERANTO-MOVADO
1931 1 9 a J A R O
UNIVERSALAESPERANTOASOCIO
1 T o u r de l’Ile ,GENEVE
ssat PGS
J i r a k o n
Antikva ĉefurbo de Pollando, kies limoj iam estis inter Balta kaj Nigra maroj — KrakĜvv — prezentas sintezon de pola kulturo kaj arĥitekturo.
Gi respeguligas belegan pasintecon de la nacio, kiu travivinte diversajn sortdestinojn, hodiaŭ denove ekokupas merititan lokon inter popoloj de 1’ Eŭropo. N ur multjara mallibereco kaj batalo por nacia estiĝo estis kaŭzoj, ke en periodo de disvolviĝo de intemacia trafiko — KrakĜvv
— spirita kaj kultura metropolo de Pollando, ne atingis tiun signifon, kiun oni devas atribui al ĝi.
Nuntempe kun disvolvo de la sendependeco de Ia ŝtato, ekaperas en sia tuta beleco la koro de la nacio, dormanta en ĉiu ŝtono de tiu ĉi antikva reĝa urbo.
Se vi volas ekkoni spiriton de la historio kaj kulturan signifon de revivigita eŭropa ŝtato, nenie vi ĝin tiel ek- konos kaj eksentos kiel en Krak6w.
C i-tie antikva reĝa kastelo, sidejo de Piastoj kaj Jagelonoj — Wawel — vin ravos kaj la fantazio re- memorigas al vi, ke la urbo estis tra jarcentoj avangardo de okcidenta civilizacio.
4 i preĝejoj, 34 monafiejoj kaj 8 sinagogoj prezentos al vi potencon de pola animo bazitan sur profunda kredo.
Muzeoj konvinkos vin pri nivelo de pola arto, kiu ĉiam zorgis pri disvolvo de nacia kulturo, sed vi trovos ankaŭ en palacoj de pola nobelaro la plej grandajn artobjektojn, inter aliaj pentraĵojn de Leonardo, Ticiano, Rembrandt k. a.
Universitato kun Jagelona biblioteko, belega monumento de pola arfiitekturo el XV. jc. konvinkos vin, ke Krak6w en tempo de renesanco estis ankaŭ sidejo de belfloranta pola scienco.
Kaj ĉio estas ĉirkaŭkadrita per verdaĵo de centjaraj plantaĵoj fonditaj sur loko de iamaj fortikaĵoj. Barba- kano, bastionoj kaj partoj de fortikaĵaj muroj ĝis hodiaŭ estas konservitaj por dece plenigi la antikvan bildon.
La menciitaj vidindaĵoj ne elĉerpas ĉiujn allogaĵojn de la urbo por turisto. Ankaŭ la ĉirkaŭaĵo prezentas intereson por ĉiu. Wieliczka kun famaj salminejoj, trov- iĝas en distanco de 3o-minuta aŭtoveturo.
Post kelkhora fervoja vojaĝo oni venas al Zakopane, belega elirpunkto por ekskursoj al Tatry, pitoreska montaro.
OFICIflLfl
JA R L IB R O
D E Lfl
ESPERANTO-MOVADO
1931
(19a Jaro . U nua Jarlib ro ap eris 1908.) Ne ap eris 1915, 1917— 1919.
<55»
La enhavo de tiu Jarlibro ne povas esti represata, ĉu tute, ĉu parte, sen la perm eso de U E fl.
C opyright by U niversala Esperanto-flsocio, G eneva, Switzerland
U N IV E R S H L H E S P E R H N T O -f lS O C IO
1 T O U . R D E L ’ I L E , G E N Ĉ V E , S V I S .
Kalendaro 1931
Ja n u a ro F c b ru a ro M arto
D _ 4 11 18 25 D 1 8 15 22 _ D 1 8 15 22 29 L — 5 12 19 26 L 2 9 16 23 — L 2 9 16 23 30 M — 6 13 20 27 M 3 10 17 24 — M 3 10 17 24 31 M — 7 14 21 28 M 4 11 18 25 — M 4 11 18 25 — ĵ 1 8 15 22 29 ĵ 5 12 19 26 — ĵ 5 12 19 26 — V 2 9 16 23 30 V 6 13 20 27 — V 6 13 20 27 — S 3 10 17 24 31 s 7 14 21 28 — S 7 14 21 28 —
A p rilo M ajo Junio
D _ 5 12 19 26 D 31 3 10 17 24 D — 7 14 21 28 L — 6 13 20 27 L — 4 11 18 25 L 1 8 15 22 29 M — 7 14 21 28 M — 5 12 19 26 M 2 9 16 23 30 M 1 8 15 22 29 M — 6 13 20 27 M 3 30 17 24 — J 2 9 16 23 30 ĵ — 7 14 21 28 I 4 11 18 25 — V 3 10 17 24 — V 1 8 15 22 29 V 5 12 19 26 — S 4 11 18 25 — S 2 9 16 23 30 S 6 13 20 27 —
Julio A ŭ g u slo S ep te m b ro
D 5 12 19 26 D 30 2 9! 16 23 D — 6 13 20 27 L — 6 13 20 27 L 31 3 10 17 24 L — 7 14 21 28 M — 7 14 21 28 M — 4 11 18 25 M 1 8 15 22 29 M 1 8 15 22 29 M — 5 12 19 26 M 2 9 16 23 30 J 2 9 16 23 30 ĵ — 6 13 20 27 Ĵ 3 10 17 24 — V 3 10 17 24 31 V — 7 14 21 28 V 4 11 18 25 — S 4 11 18 25 — S 1 8 15 22 29 s 5 12 19 26 —
O k to b ro N ovem bro D ecem bro
D 4 11 18 25 D 1 8 15 22 29 D — 6 13 20 27 L — 5 12 19 26 L 2 9 16 23 30 L — 7 14 21 28 M — 6 13 20 27 M 3 10 17 24 — M 1 8 15 22 29 M — 7 14 21 28 M 4 11 18 25 — M 2 9 16 23 30 J 1 8 15 22 29 ĵ 5 12 19 26 — Ĵ 3 10 17 24 31 V 2 9 16 23 30 V 6 13 20 27 — V 4 11 18 25 — s 3 10 17 24 31 s 7 14 21 28 — S 5 12 19 26
E n h a v o
U N U ft P ft R T O
M a lg ra n d a e n c lk lo p e d io p r i u tiia ĵ sc iin d a ĵo ĵ f llia b e t a
ftrmado post la milito 27
ftŭtomobila signaro 10
Ekspozicioj, foiroj 1931 12
Enciklopedioj 29
Festoj kun datoj nefiksaj 9 Gramofondiskoj en Esperanto 47
IftLft 53
Kalendaro, paska 8
Kronologio 9
Labora Organizo 22
ftkademio 76
Centra Oiicejo de UEft 83 Ceidelegitoj de UEft S4
Dumvivaj membroj 87
Fundamento de Esperanto 66 Honoraj Membroj de UEft 86 Internacia Centra Komitato 81
Komitato de UEft 82
Kongresoj 73
Ko Ko 80
Lingva Komitato 77
Mortintoj 1930 417
Notindaj Datoj 70
Teritorioj de UEft 84 N a c ia j S o c ie to j:
ftrgentina 103
ftŭstralazia 105
ftŭstria 107
Belga 122
Brazila 130
Brita 133
Bulgara 151
Ceĥoslovaka 155
Dana 196
Danziga 198
Estona 200
Finnlanda 202
Flandra 122
Franca 207
Germana 235
Germana en Ĉeĥoslov. 155
Greka (Helena) 278
Hispana 281
Hungara 289
Irlanda 298
Itala 300
in d e k s o
Ligo de Nacioj 21
Lingva statistiko 38—40
Montabelo, angla 14
Montabelo, internacia 14 Presisto, rilatoj kun 16 Telefonado, internacia 18
Tempo-tabelo 10
Varnomoj en Esperanto 57
Vortaro universala 61
Young-plano 48
D U ft P ft R T 0 E s p e r a n tis m o
Japana 311
Jugoslava 316
Kataluna 281
Kuba 321
Latva 322
Litova 324
Nederlanda 328
Nederl. Hinda 342
Norvega 343
Pollanda * 347
Portugala 357
Rumana 359
Saarteritoria 365
Soveta 368
Sveda 369
Svisa 377
Urugvaja 386
Usona 387
I n s t it u t o j :
Belga 123
Ĉeĥoslovaka 155
Estona 200
Finnlanda 203
Flandra 125
Germana 236
Greka 278
Hispana 281
Internacia Cseh-Instituto 411
Itala 300
Rumana 359
F a k a O r g a n iz o : Blinduloj 156, 203, 237, 289, 407 Fervojistoj 203, 237, 411
Interniaro 401
Instruistoj 203, 237, 411
3
Junularo 408
luro 408
Katolikoj 107, 133, 156, 208, 237, 290, 301, 329, 409
Komerco 410
Kristanoj 410
Kuracistoj 403, 410
Kvakeroj 134
Laboristoj 107, 134, 203, 236, 289, 347, 369, 409
Motoristoj 410
Muziko 411
Pacifistoj 107, 411
Polico 412
Poŝto 412
P TT 207
Radio 208, 415
Scienco 413
Skoltoj 413
Stenografio 414
Teknika 107
Teozofio 414
Turisma 157
Universitatanoj 208
Vivreformo 414
Gazetaro Esperantista:
flmerika Esp. 387
flrgcntina Esp. 103
flŭroro 156
flŭstria Esp. 107
Balkana Konkordo 97
Barcelona Stelo 292
Batalanto, Juna 100
Belga Esp. 122
Brazila Esp. 131
British Esperantist 133
Bulgara Esp. 151
Bulteno CK kaj SEU 368 Bulteno de 1’ Lingva Kom, 76
Dansk-Esp.-Blad 196
Dordrechta Esp. 329
Epoko, Nova 98
Epoko, La Ora 100
Esperanto: UEfl 97
Esperanto: Japana 311
Esperanto-Kiboŝa 311
Esperanto-Praktiko 97
Esperanto-Uutiset 203
Esperanta Studento 195
Esperantist, Der 237
Espero Katolika 99
Espero Teozofia 100
Flandra Esperantisto 122
Germana Esp. 236,
Heroldo de Esperanto 97
Hinda Espcrantisto 342
Holanda Esp. 328
Hungara Heroldo 290
Iberia Revuo 281
Informoj (Estona) 201
Interligilo 29
International Language 133
IS K 98
Itala Revuo 300
Kataluna Esp, 281
Katolika Vivo 99
Klerigo, La vojo de 368 Komerco, Bulteno KEU 98 Konkordo (Jugoslava) 318
Kristana Revuo 100
Labor. Esp. (Nederlanda) 329 Laborista Esp, (Germana) 236
Lernanto, La 97
Libero (Japana) 320
Ligilo (Blindula) 97
Ligilo (Ĉeĥa) 156
Lingvo Internacia 279
Litova Revuo 324
Marto 156
Meĵdunarodnij Jazik 368
Medicina Revuo 99
Militrezistanto 99
Movado, La 207
Nederlanda Katoliko 329
Nova Tago, La 100
Ondo de Daŭgava 322
Oomoto Internacia 100
Paris-Esperanto 207
Pedagogia Revuo 99
Pola Esperantisto 347
Progreso 156
PTT, Le Lien des 207
Revuo Orienta 311
Sciigoj, Dresden 236
Sennaciulo 98
Sennacieca Ped. Revuo 98
Scienca Bulteno 100
Skolta Heroldo 101
Socialisto, La 107
Stenografaj Gaz. 101
Suda Kruco 105
Svenska flrbetar Esp. 370
Svenska Tidningen 369
Tagiĝo, La 320
Telegrafisto, La 195
Tribune Esperantiste 207
Tribuno Teritoria 156
UŜE-Eĥo 97
Utrechta Esper. 329
Verda Mondo 311
Verda Lumo 195
Vegetarano 101
Enkonduko
La nuna Jarlibro estas la 2oa de 1’ serio; la unua aperis en 1908 kun 2^ paĝoj. Pro la milito ĝi ne aperis en 1916 ĝis 1919, aKe ĝ* estus la 2 4a.
Kio estas la celo de 1’ Jarlibro? Jen demando, kiu meritas esti foje diskutata de vasta uzantaro. Iuj preferas nuran adresaron kun statutoj, regularoj kaj oficialaĵoj;
aliaj satus malpli da oficialaĵoj, sed pli da vivo, eĉ amuz- aĵ°j> rakontoj, anekdotoj, do specon de almanako; tria kategorio insistas, ke estu ankaŭ informoj utilaj el la praktika vivo, sciencoj, ja eĉ politiko. La tasko estas do kontentigi kiom eble plej multe da uzantoj.
Apud la csprimitaj deziroj necesas alenti la budĝeton.
Fari maksimumon el la konsentitaj rimedoj, jen la gvidanta regulo de 1’ redaktanto.
Nia movado ne devas apartiĝi de 1’ cetera mondo; Dro Zamenhof ne celis krei novan religion kun propra karaktero.
Esperanto estas lingvo antaŭ ĉio. Ke tiu aŭ alia Esperant- isto ligas kun ĝi ideon ne-identan al Esperantismo, ne kon- cernas nin. Ĉele gravas, ke la movado ne perdu kontakton kun la mondo, grava danĝero kondukanta al sektismo. Nia movado ne estu fina celo, sed nur ilo. Esperanto estu ĉies propraĵo.
Estas grava problemo, eviti, ke movado kiel nia far- iĝu ekskluziva. Pri tio okupiĝis jam multaj samideanoj, ligi la lingvon kun pli alta celo ol nura interkompreniĝo parola. Mankas tio, kion posedas nacio: Teritorio, tradicio, liistorio, simboloj. Iom da ĝi ni ja havas: Popolon, kiu
■uzas la lingvon, himnon, literaturon kaj tradicion.
4 5
Sed mankas la teritorio. Gi ankaŭ ne necesas. Es- peranto trovis alian vojon por konservi supernacie la homojn lernintaj la lingvon, estas Universala Espcranto-Asocio. En ĝi troviĝas la homoj, kiuj liberaj de antaŭjuĝoj aŭ de doktrina mondpercepto deziras, ke nia iingvo
S c r v u !
P or ke ĝi servu, necesas io, kio organizas kaj gvidas la uzadon. Estas la Delegito de UEA, kiu en certa senco estas konsulo de 1’ imagebla Esperanto-lando. La gvidilo por tiu fii lando. estas la Jarlibro. A1 ĝi Ia estraro dediĉas grandan plej grandan zorgon.
*
La nuna Jarlibro formas du partojn: Enciklopedielo la unua kaj Esperantismo la dua. Unufoje ĝi informas pri problemoj de 1’ nuna vivo. Nia organizo ja mirinde taŭgas e n k e t i en fiiuj landoj pri tiu aŭ alia afero.
Esperantisto, kiu kapablas transpasi la limojn de 1’ lingva diverseco, . devus esti plej bone informita. Jen celo de- zirinda!
Estas do intenco havigi fiiujare al niaj membroj varian informaron. Unu parto en la Jarlibro do estu fiiam alia.
La dua parto — Esperantismo — ja ankaŭ ŝanĝiĝas, sed ne laŭ konsisto. P or la unua parto bonvola kunlaboro estas bonvena. P or la nuna Jarlibro ni dankas la kun- helpon de jenaj samideanoj: Petro Stojan (lingvoj), Ste- fano La Colla (enciklopedioj), G. Agricola (ekonomiaĵoj, Young-Plano). Espereble la venonta eldono montras la kunlaboron de pli m ultaj bonvoluloj. Por fari nian fiefan eldonaĵon kiom eble plej alloga, la uzanto sin esprimu pri tio, kion li ŝatus trovi en ĝi. Nur el tia sinesprimo povas rezulti progreso. Kaj ni volas progresi!
llans Jakob, Direktoro de UEA
f f v iif a <7arto
☆
Malgranda
E n c i k l o p e d i o
p r i
u t i l a j s c i i n d a ĵ o j
6 7
P a sk a K a le n d a ro de 200 ĝ is 2000
p le n lu n a d ato
G re g o ria P ask o 21 22 23 24 25 26 27 J u lia P ask o 28 29 30 3 t 1 2 3
9 10 ja rc e n to 11 12 13 14 15
18
16
ja rc e n to
17 • 1 7 6 5 4 3 2 04 141 7S
2 1 7 6 5 4 3 82 J4 15l
18 3 2 1 7 6 5 4 160 24
4 3 2 1 7 6 5 170 102 34
15 16 19 56 45 43 23 21 71 67 12l43 59 lSo H 2190
7 6 5 4 3 2 1 131 63
25 29 4 9 14 95 00 57 19 76 38 22 27 1 5
12 17 24 29 3 • 39 01/36 58 20 77 10 15 21 25
1 6 12 17 23 78 40 02/3 7 59 21 30 4 9 13
21 26 1 6 11 22 79 41 03/98 60 18 24 29 2
9 14 21 26 31 61 23 80 42 99 04 7 12 17 22
3 9 13 18 05 62 24 81 43 27 1 5 10
23 29 2 8 44 06 63 25 82 15 21 25 30
6 11 17 22 28 45 07 64 26 83 4 9 13 18
26 31 6 10 16 84 46 08 65 27 24 29 2 7
14 18 26 30 5 28 85 47 09 66 12 17 22 27
3 8 13 18 25 67 29 86 48 10 1 5 10 15
23 28 2 7 13 11 68 30 87 49 21 25 30 4
11 16 22 27 2 50 12 69 31 88 9 13 18 24
31 5 10 15 22 89 51 13 70 32 29 2 7 12
18 25 30 4 10 33 90 52 14 71 17 22 27 1
8 12 18 24 30 72 34 91 53 15 5 10 15 21
28 1 7 12 17 16 73 35 92 54 25 30 4 9
16 21 27 1 7 17 74 36 93 55 13 18 24 29
5 9 15 21 27 56 18 75 37 94 2 7 12 17
p len lu n o p len lu n o
<Z>
/E
I
D iv id u la ja ro n en ja r c e n to n l k ij ja r o jn ,|k a j s e rĉ u la p le n lu n o n en la k o lo n o d e la ja rc e n to »• aj en la lin io d e la ja r o j: la n o m b ro j d e 21 ĝis 31 e s ta s d e M arto , tiu j de 1 ĝis 18 de f lp r ilo . L a m o n tra n o m b ro a p u d la ja r c e n to j; p o r ju liaj p ask o j d ira s, k e o n i p re n u la p le n lu n o n tio m d a lin io j s u p e r la ja r a linio, k io m la m o n tra n o m b ro a n o n c a s : v en in te al la plej s u p e ra linio, s e k v a s la plei m a lsu p e ra .
E n la n o m b ra k v a d ra to jleg u la cifero n en la lin io d e la ja rc e n to j kaj en la k o lo n o d e la ja ro j, '• p re n u tiu n s a m a n cifero n en la plej m a ld e k s tra k o lo n o de la k v a d ra to ,-k a j legu la k ro m ta g o jn fe n la linio d e la ĉi liu cifero k a j en la k o lo n o d e la p le n lu n a d ato . , L a p le n lu n a d o to , p liig ita je la k ro m tag o j, e s ta s la p a s k a d ato.
K ro n o lo g io . L a ju lia j p a s k o j ak c ep tiĝ is v e rŝ a jn e en 277 e n H le k s a n - d rio , en la K om a ek lezio d efin itiv e en 532 k aj u z iĝ is ĝis 1582 in k lu z iv e , en H u n g a ru jo ĝts 1587, en T ra n silv a n io ĝ is 1590, en P ru su jo ĝis 1610, en la r e s ta e v a n g e iia n a G e rm a n u jo , en la ev a n g e lia n a k aj k a lv in ia n a S v islan d o k a j en D a n u jo ĝis 1699, en G r a n d -B ritu jo k aj S v ed u jo ĝ is 1752, en la o r ie n ta j ek lezio j ĝ is 1921; en la k o p ta k aj e tio p ia ek lezio ili esta s uzataj,
ĝ is h o d ia ŭ J. Mayr, deleĝito de Walchsee.
8
A F
Festoj kun datoj nefiksitaj
1920-1940
J a r o P ask o Ĉ icliro P e n te k o sto U n u a H d v e n ta D im a n ĉo Ja ro
1920 4. f lp r ilo 13. M ajo 23. M ajo 28. N o v em b ro 1920 1921 27. M arto 5. M ajo 15. M ajo 27. N o v em b ro 1921 1922 16. H p rilo 25. M ajo 4. Ju n io 3, D ecem b ro 1922 1923 1. flp r ilo 10. M ajo 20. M ajo 2. D ecem b ro 1923 1924 20. flp rilo 29. M ajo 8. Ju n io 30. N ov em b ro 1924 1925 12. H p rilo 21. M ajo 31. M ajo 29, N o v em b ro 1925 1926 4. H p rilo 13. M ajo 23. M ajo 28. N ov em b ro 1926 1927 17. flp r ilo 26. M ajo 5. Ju n io 27. N ov em b ro 1927 1928 8. rtp r ilo 17. M ajo 27. M ajo 2. D ecem b ro 1928 1929 31. M arto 9. M ajo 19, M ajo 1. D ecem b ro 1929 1930 20. H p rilo 29. M ajo 8. Ju n io 30. N ov em b ro 1930 1931 5. f lp r ilo 14. M ajo 24. M ajo 29, N o v em b ro 1931 1932 27. M arto 5. M ajo 15. M ajo 27. N o v em b ro 1932 1933 16. rtp rilo 25. M ajo 4. Ju n io 3. D ecem b ro 1933 1934 1. flp r ilo 10. M ajo 20. M ajo 2. D ecem b ro 1934 1935 21. H p rilo 30. M ajo 9. Ju n io 1. D ecem b ro 1935 1936 12. H p rilo 21, M ajo 31. M ajo 29- N o v em b ro 1936 1937 28. M »rto 6. M ajo 16. M ajo 28. N ov em b ro 1937 1938 17. flp r ilo 26. M ajo 5. Ju n io 27. N o v em b ro 1938 1939 9. f lp r ilo 18. M ajo 28. M ajo 3. D ecem b ro 1939 1940 24. M arto 2. M ajo 12, M ajo 1. D ecem b ro 1940
Kronologio
La jaro 1981 de la Gregoria Kalendaro respondas al la jaro 6644 de la Juliana periodo. Gi respondas al:
5 g 3 i post la kreo de 1’ mondo laŭ la Genezo:
5691 de 1’ Hebrea Kalendaro, komenco de 1’ jaro 6691 inardon, 23. Septembro 1930; 0692 komencas sa- balon, 12. Seplembro 1931:
4275 post la diluvo; ’ 2809 post la fondo de Kariago;
2707 de 1’ Olimpiadoj;
2684 post fondo de Romo;
1931 de 1’ Juliana Kalendaro, komenco: merkredon. i4 - J a - nuaro ig 3 1;
i3 g 4 de la Heĝiro (16. Julio 622);
4 i4 de 1’ Reformacio de Luther;
i55 sendependiĝo de Usono (4 Julio 1776);
139 de 1’ Franca Respublika Kalendaro ( i 4 Julio 1789);
i4 post la Rusa revolucio (Februaro 1917);
12 post akcepto de 1’ Respublika Konstitucio en Weimar (11. Aŭgusto 1919);
9 post la marŝo al Romo (3o. Oktobro 1922).
9
Tempo-tabelo
La 12a horo — mezeŭropa — respondas en:
Statistiko
Horo Min. Horo Min.
Belgujo 11 — flrgentino 6 43
Britujo 11 — Bolivio 6 28
Bulgarujo 13 — Brazilo 8 07
Finnlando 13 — Ĉinujo 19 —
Francujo 11 — Ĉilo 6 17
Greklando 12 35 Egipto 13
—Hispanujo 11 — Filipinoj 19
—Nederlando 11 20 Ekvadoro 5 46
Portugalo 11 — Guatemalo 4 58
Rumanujo 13 — Jamaiko 6 —
Ruslando 13 — Japanujo 20 —
Turkujo 12 57 Kolumbio 6 03
Koreo 19 30
Kubo 5 31
Usona horo: Je 12a horo Maroko 11 —
en Meza Eŭropo estas Meksiko 4 24
usona tempo : Atlantic 7 h Nikaraguo 5 15 Eastern (New York) 6 h Paragvajo 7 10
Central 5 h Mountain 4 h Peruo 5 51
Paciiic 3 h Urugvajo 7 15
pri la nombro de aŭtomobiloj 1. 1. 1930 en la ĉefaj landoj
Signoj
de 1’ deveno de aŭtomobilo (Internacia akordo 11. 11 L
LT = MC =
N =
NL P PL = RM = SF =
S =
Saar = SE =
R =
A — flŭstrio B = Belgujo BG = Bulgarujo CH = Svislando CS = Ĉeĥoslovakio D = Germanujo D f l = Danzig D K = Danlando E = Hispanujo F = Francujo GB = Gr. Britujo GR = Greklando H = Hungarujo I = Italujo S H S = Jugoslavio 10
1930) Luksemburgo Litovujo Monako Norvegujo Nederlando Portugal.
Polujo Rumanujo Finnlando Svedujo Saarter.
Irlando Sov. Ruslando TR = Turkujo U S = Usono
Landoj
Pcrson- veturiloj
Ŝarĝ- aŭto- mobiloj
flm baŭ kune
Unu aŭtomob.
po kiom da loĝantoj
Kiom da aŭto
po 100 km2 E m i 1 o
j
flrgentino 299 66 365 30 13
Aŭstralio 463 118 581 11 8
Kŭstrio 23 15 38 178 45
Belgujo 91 47 138 58 452
Brazilo 124 64 188 211 2
Britujo 1100 347 1447 32 599
Ĉeĥoslov. 44 14 58 249 42
Danlando 72 29 101 35 234
Finniando 26 10 36 100 9
Francujo 930 366 1296 ' 32 235
Germanujo 501 158 659 97 141
Hindujo - Brita 126 38 164 1942 4
Hindujo - Nederl. 70 12 82 648 4
Hispanujo . 130 48 178 127 35
Irlando(Lib.Stato) 36 7 43 69 61
Italujo 189 52 241 172 78
Japanujo 53 31 84 735 22
Kanado 1021 147 1168 8 12
Meksiko 59 15 74 221 4
Nederlando 62 36 98 79 288
Norvcgujo 26 16 42 67 13
Novzelando 145 28 173 8 65
Polujo 30 7 37 822 10
Rumanujo 31 5 36 483 2
Sudafrika Unio 127 15 142 53 338
Svedlando 102 34 136 45 30
Svislando 55 15 70 59 169
U. S. fl. 23128 3373 26501 5 338
Sumo de 1’vetur-
iloj en tiuj landoj 29063 5113 34176
11
Lokoj:
Amsterdam:
Angora:
Berlin:
Ekspozicioj kaj Foiroj 1931
(E == ekspozicio — F = foiro)
Basel:
Birmingham:
Boston:
Buenos-Aires:
Bruxelles:
Chicago:
Detroit:
Elisabethville:
Frankfurt:
Geneve:
Hamburg:
Johannesburg:
Kairo:
Kobnhavn:
Leipzig:
Leningrad:
London:
Lyon:
Malmo:
Manchester:
E E E E E E E F E F E E E E F E E E E E E E E E F F F F F F F E E E E E F F E
Objekto kaj dato:
Internacia „Sukero“ (10.-26. IV.)
— Agrikultura (Januaro)
Agrikultura „Verda Semajno" (1.-8. II.) Internacia Aŭlomobilo (19. II.-1. III.) Germana Konstruado (g. V.-g. VIII.) Germana Radio (2 i.-3o. VIII.) Internacia Oficejo (Afltuno) Specimena (11.-21.IV.) Inlernacia Ofioejo
Brita Industrio (16.-27. II.) Internacia ŝuo (12.-14. I.) Brita Imperia (i4 . III.-27. IV.) Internacia Konstru-metio (17.-30. I.) lnternacia Agrikulturo (21. II.-i. III.) Internacia Komerco (8.-22. IV.) Nacia Afltomobilo (2
i.-3
i.I.) Intemacia Aviado (12.-20. IV.) Internacia Generala (Majo)
Internacia Horloĝo-Juvelo (10.-28. VI.) Internacia Aŭtomobilo (6.-i5. III.) Regna Pelt-besto (Novembro)
— Agrikulturo-Industrio (15.-21. IV.)
— Agrikulturo-Industrio (i5 . II.-16. III.) Internacia Laktoproduktado (Julio) Printempa Specimena (1.-7. III.) Granda teknika kaj konstrua (1.-11.III.) Teksaĵo (i.-4. III.)
Paska Pelto-ledo (12. IV.-2. V.) Aŭtuna Specim., Tekn. (3o. VIII.-4- IX.) Teksaĵo (3o. VIII.-2. IX.)
(Mikaelo) Pelto-ledo (3o. VIII.-19. IX.) Eksterlandaj laboratorio-instal. (Januaro) Intemacia Kuirarto-Hotelo (14-24.1.) Brita Artefarita Silko (16.-21. II.) Brita Koton-varoj (16.-28. II.)
Intemacia, Sinjorina vestaĵo (
i3.-24-IV.) Internacia Specimeno (2.-
i5. III.) Generala (3.-9. VIII.)
Internacia Konstrumetio (14.-25. IV.) 12
Melboume: E
Milano: F
E Montevideo: E New York: F E
Paris: E
F E E
Praha: F
F Stockholm: E
Sydney: E
Utrecht: F
Tel-Aviv (Pal.): F
Tokio: E
Wien: F
Intemacia Afltomobilo (Majo) Internacia Generala (12.-27. IV.) Internacia Aŭtomobilo , (12.-27. IV.) Intemacia Aviada (Februaro) Nacia Ludiloj (9.-28. II.)
Internacia Kemia Industrio (4--9- V.) Internacia Agrikulturo, Maŝinoj (20.-25. I.) Internacia Generala (9.-24-V.)
Internacia Fajro-Brigada (21. VI.-7. VII.) Kolonia (1931)
Internacia Specimena (22.-29. III.) Internacia Specimena Aŭtuna (6.-i3. IX.) Internacia Aviada (16. V.-2. VI.)
Landa Agrikulturo-Industrio (Pasko 1981) Internacia Specimena (10.-19. III.) Levant Fair (Marto-Aprilo) 3a Kemi-industria (20. IlL-18. V.) Intemacia, Specimena-teknika (8.-i4- III.)
/
Tabelo
por transiorm i anglan monon en decimaloj (1 £ = 20 Ŝilingoj. 1 Ŝilingo = 12 pencoj)
Por kalkuli iun sumon de angla mono en alian, necesas transformi la silingojn kaj pencojn en decimaloj de 1’ iunto, uzante la malsupran tabelon.Tiun ciferon oni multobligas per la kurzvaloro de 1’ funto en la alia mono.
Tiel oni ricevas la deziratan sumon.
Ekzemple: Kiom estas £ 120.17. 8 en sv is.fr.? K urso: 25,16.
£ 120.17. 8 120,8833 X 25,16 = 3041,42 fr. svis.
A ŭ la sam a sumo en germ. marko. K urso: 1 £ 20,445 RM.
£ 120.17. 8 = 120,8833 X 20,445 = 2471,46 RM.
La sama sumo en Irancaj frankoj. K urso: 1 £ = 123,95 fr. fr.
£ 120.17. 8 120,8833 X 123,95 = 14983,48 fr. fr.
Kontraŭe: Por transkalkuli decimalsisteman valuton en anglan oni dividas la sumon per la kurzvaloro de 1’ funto. La ricevatan decimalan funtsumon oni transskribas per la tabelo en ŝilingoj kaj pencoj.
Proksimuma valoro de unu funto en aliaj monoj:
flŭstria 34.60 ŝil. — Belga 34.85 Belg. = 174,25 bfr, — Bulgara 669 Lev,
— Ceĥoslov. 164 25.— Kĉ. — Dana 18,16 Kr. — Finnlanda 193 Fmk. — Franca 123,95 Frk. — Germana 20,44 RM. — Greka 375 Dr. — Hispana 48.72 Pes. — Hungara 27,86 P. — Itala 92,86 Lir. — Jugoslava 275 Din. — Nederlanda 12,10 G. — Norvega 18,16 Kr. — Pola 43.40 zl. — Portugala 108,25 Esk. — Rumana 816 Lej. — Sveda 18.15 Kr. — Svisa 25,16 F rk ,—
Turka 1025 Piastr.
13
« z
P e n c o j
0 1 . 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
0 0.0 0.00416 0.00833 0.0125 0.01666 0.02083 0.025 0.02916 0.03333 0.0375! 0.04166 0.04583 i 0.05 0.05416 0.05833 0.0625 0.0666610.07083 0.075 0.07916 0.C8333 0.0875! 0.09166 0.09583 2 0.1 0.10416 0.10833 0-.1125 0.11666] 0.12083 0.125 0.12916 0.13333 0.1375 0.14166 0.14583 3 0.15 0.15416 0.15833 0.1625 0.16666 0.17083 0.175 0.17916 0.18333 0.1875 j 0.191 b6 0.19583 4 0.2 0,20416 0.20833 0.2125 0.21666 0.22083 0.225 0.22916 0.23333 0.2375', 0.24166 0,24583 5 0.25 0.25416 0.25833 0-2625 0.26666 0.27083 0.275 0.27916 0.28333 0.2875 0 29166 0.29583 6 0.3 0.30416 0.30833 0.3125 0.31666 0.32083 0 325 0.32916 0.33333 0.3375 0.34166 0.34583 7 0.35 0.35416 0.35833 0.3625 0.36666 0.37083 0.375 0.37916 0.38333 0,3875 0,39166 0.39583 8 0.4 0.40416 0.40833 0.4125 0 41666 0 42083 0.425 0.42916 0.43333 0.4375 0.44166 0,44583 9 0.45 0.45416 0.45833 0.4625 0.46666 0.47083 0.475 0.47916 0.48333 0.4875 0.49166 0.49583 10 0.5 0.50416 0.50833 0.5125 0.51666 0.52083 0.525 0.52916 0.53333 0,5375 0 54166 0.54583 11 0.55 0.55416 0,55833 0.5625 0.56666 0.57083 0.575 0.57916 0.58333 0.5875 0.59166 0.59583 12 0.6 0.60416 0.60833 0.6125 0.61666'0.62083 0 625 0.62916 0.63333 0.6375:0.64166 0,64583 13 0.65 0 65416 0.65833 0 6625 0.66666 0 67083 0.675 0.67916 0.68333 0,6875 0.69166 0,69583 14 0.7 0.70416 0.70833 0.7125 0.71666 0 72083 0.725 0.72916 0 73333 0,7375 0.74166 0.74583 15 0.75 0.75416 0 75833 0.7625 0.76666 0.77083 0.775 0.77916 0.78333 0.7875 0.79166 0,79583 16 0.8 0 80416 0 80833 0.8125 0.81666 0.82083 0 825 0.82916 0 83333 0.8375 0 84166 0.84583 17 0.85 0.85416 0.85833 0 8625 0 86666 0,87083(0.875 0.87916 0.88333 0.8875 0.89166 0,89583 18 0.9 0.90416 0.90833 0.9125 0.91666 0.91083 0.925 0.92916 0.93333 0.9375 0.94166 0,94583 19 0.95 0 95416 0.95833 0 9625 0.96666] 0,9708310.975 0.97916 0,98333 0.9875 0.99166 0.99583
/4 d = = 0 .0 0 1 0 4 v 2 d = 0 . 0 0 2 0 8 » /4 d 0 .0 0 3 1 2
Montabelo
L a n d o N acia no m o d e la m o n o
N om o en
E s p e ra n to D i v i d o
K u rzo p o r 100 en F r.
svis.
f tl b a n a Lek Leko 1 L e k o = lOOcentimoj 99.26 A r g e n ti n a P eso P e s o 1 P. ~ 100 cen tav o j
A ŭ s t r a li a P o u n d F u n to 1 P . ~ 20 ŝilingoj 23.50 S terlin g S terl. 1 ŝilin g o ~ 12 p en co j (p o r u n u ) A ŭ s t r ia S ch illin g ŝilingo 1 Ŝil. — 100 g ro ŝo j 72.85
B e lg a F ra n c F ra n k o 1 F r k . — 100 centim oj B elga B elgo KalkuUinueco: 5 F r.= i. B 72.02 B o liv ia B o liv ian o B o liv ian o 1 B ol = 100 cen tav o j 188.00 B r a z ila M ilreis M ilrejso 1 M r. — 1000 rejso j 58.00 B r ita P o u n d F u n to 1 F u n to — 20 ŝilin g o j 25.10 S terlin g b rita l ŝilin g o — 12 p en co j (p o r un u ) B u lg a r a L ev a L evo 1 L e v o — lO O stotinkoj 3.75 C c jlo n a R upie R u p io 1 R p . = 100 cen d o j 185.00 C e ĥ o s lo v , K o ru n a K rono 1 K ĉ. = 100 helero j 15 30 Ĉ ila Peso P eso 1 P . = 100 ce n tav o j 63 00
Ĉ in a Tael Taelo 1 T ... —
D a n a K ro n er K rono 1 K r. ~ e e ro j 138 20 D a n c i g a G u ld en G u ld en o 1 g u ld . ~ 100 fenigoj 100.30 D o m in ik a n a D o lla r D o laro 1 D ol. — 100 ce n tav o j 115.00
E g i p ta F u n to 25.70
E g ip ta 1 F t. eg. ~ 100 p ia stro j (p o r u n u ) E k v a d o r a S u cre S u k ro 1 S u k . ~ 100 ce n tav o j 100 00
E s to n a K ro n er K rono 1 K r. = 100 centim oj 137.48
L a n d 0 N acia nom o d e la m ono
N om o en
E s p e ra n to D i v i d 0
K u rzo p o r 100 en F r.
s v is.
E tio p ia T a lari T a laro 1 T al. = 100 centim oj 1.15 F ilip in a P eso Fil. P eso 1 P. F . ~ 100 cen tav o j 250.00 F in n la n d a M ark k a M ark o 1 F m k . = l( 0 fenigoj 13.00 F r a n c a F ra n c F ra n k o 1 F rk . ~ 100 centim oj 20.25 G c r m a n a K eich sm ark M ark o 1 RM = 100 fenigoj 12303 G r e k a D ra c h m a i D ra ĥ m o 1 D r. ~ 100 lep to j 6 70 G v a tc m a la Q u etz al K v ecalo 1 K v. — 100 cen tav o j 500 00
H a itia G u rd o G u rd o 1 G d. — 100 te n d o j 95,00 H in d a Br. R upie R u p io 1 R u p io — 16 s n n o j 185.00 H is p a n a P eseta P eseto 1 P e s. = 100 cen tim o j 56.40 H o n d u r a s a D o lla r D o la ro K iel u s o n a d o la ro . 515,00 90.30 H u n g a r a P en g o P en g o 1 P . = 100 fileroj
I ta la L ire L iro 1 L ~ 100 centim oj 27.03
J a p a n a Yen Jen o 1 Jen o = 100 senoj 255.00 J u g o s l a v a D in a r D in a ro 1 D in . = 100 p a ra o j 9.10
K a n a d a D o lla r D o laro 1 D ol. = 10 ) cendoj 515.00 K o lo m b ia Peso P eso 1 P. = 100 cen tav o j 500.00 K o s ta r ik a C olon K olono 1 Kol. = 100 cen tim o j 120.00 K u b a Peso Peso 1 P . = 100 cen tav o j 515.00 L a tv a Lat L ato l L t. = 100 centim oj 99.45 L ito v a
L u k s c m -
L itas Lido 1 Ld. = 100 centim oj 51.55 b u r g a F ra n c F ra n k o 1 F r. = 100 centim oj 14.40 A lc k s tk a Peso Peso 1 P . = 100 cen tav o j 245.00 N c d c r la n d a G u ld en G u ld en o 1 G id. = 100 cendoj 207.45 Nederl. Indio G u ld en G u ld en o 1 G ld . = 100 cen d o j 205 00 N ik a r a g v a C o rd o b a K o rd o b a 1 K o rd . lOOcentavoj 515.00 N o r v c g a K ro n er K rono 1 K r. — 100 oeroj 138.15 N o v z e la n d a P o u n d 1 F . St. = 20 ŝilingoj 23.85
P a le s t in a
S terlin g P o u n d
F u n to St. 1 ŝil. = 12 pen so j (p o r u n u ) 25.00 S terlin g F u n to St. 1 F . S t. = 1 0 0 0 m ilonoj (p o r u n u ) P a n a r a a B alb o a B aibo 1 B, = 100 cen tav o j 515.00 P a r a g v a j a Peso P eso 1 P . = 100 cen tav o j 110.00
P c r s a T om an T o m an o 1 Tom . = 10 k ran o j 1 k r. = 20 ŝaĥ o j P c r u a L ib ra L ib rao
(F u n to p eru a)
1 L. 10 soloj 1 >olo = 100 cen tav o j
19.00 (p o r u n u ) P o la Zloty Zloto 1 Zl. = 100 g ro ŝo j 56.85 P o r tu g a l a E scu d o E sk u d o 1 E s k . = lO O centavoj 23.16
R u m a n a Leu Leo 1 Leo = 100 b an io j 3.00
S a lv a d o r a C olon K olono 1 K ol. = lO O centavoj 250.00 S ia m a
S ir ia
B a h t B ahto F u n to
1 B. 100 s a ta n g ’oj 1 F .S i r . = 1 0 0 p iastro j
218.00 S o v e ta R ubel R u b lo 1 Rb = 100 ko p ek o j 263.00 S tr a i ls D o lla r D o laro 1 D o l. = 100 cendoj
1 K r. = 100 oeroj
290.00
S v c d a K ro n er K ro n o 138 90
S v is a F ra n c F ra n k o 1 F r k . = 100 centim oj 100.00 T u r k a F u n to tu r k a 1 F tk . = 100 p ia stro j 244,00 U r u g v a ja Peso P eso 1 P . = 100 ce n tav o j 440.00 U so n a D o lla r D o laro 1 D o l. = 100 cen d o j 515.00 V c n c z u c la B o liv ar B o liv aro 1 B ol. — 100 ce n tav o j 95.00
14 15
Kelkaj sciindaĵoj por rilati kun presisto
Inter la legantoj estas aro da personoj verkantaj proze aŭ poezie, kiuj sekve havas regulajn informojn kun presisto.
Utilas koni certajn regulojn kaj kutimojn de la presistoj;
tiuj reguloj havas preskaŭ internacian karakteron aŭ nur varias tre malmulte en la civilizitaj landoj.
Transdonante preslaboron al presisto, oni devas indiki la formaton deziritan, la nombron de eldonotaj ekzem- pleroj de la verkaĵo, kvaliton de la papero kaj la skrib- tipon preferitan. Por kalkuli la proksimuman koston de la verkaĵo laŭ la manuskripto necesas kalkuli la nombron de la literoj en unu linio, multobligi tion per la nombro de la linioj de unu paĝo kaj multobligi tion per la nombro de la folioj de T tuta manuskripto. Oni fiksas la nombron de la literoj de unu prespaĝo kaj dividante per ĝi la unuan ciferon, oni havos proksimume la nombron de paĝoj da kompostita teksto.
La unueca mezuro de la presisto por la grandeco kaj kalkulo de la kompostaĵo estas la tipografia punkto.
1
Preseja mezuro:
i punkto = o,38 mm
12 punktoj (Cicero) = 4,51 mm
20 Ciceroj = 90,20 mm
Metra mezuro:
1 mm = 2,66 punktoj 1 cm = 26,60 punktoj 1 dm = 266 punktoj Nomoj de skribtipoj: Estas punktoj:
Diamant 4
Perl 5
Nonpareille 6
Kolonel 7
Petit 8
Borgis 9
Garmond (Korpus) 10
Cicero 12
Meza 14
Tercia 16
Teksto 20
Duobla Cicero = 2 4 punktoj; Duobla-meza = 28 punktoj;
3 Cicero = 36 punktoj;' 4 Cicero (Konkordanco) = 48 punktoj, 5 Cicero = 60 punktoj ktp.
Modeloj de fa plej ofte uzataj skriblipoj:
D iamant (JFA «stas oeŭtralo rilaie al rttligio. nacieco aŭ poliliko ■ B H B B B H H m H i H H B
Perl
UEA estas neŭtrala rilate al religio. nacieco aŭ politikoI H H H I Nonpareille
ĵ UEft estas neŭtrala rilate al religio, nacieco aŭ politiko |Kolonel UErt estas neŭtrala rilate al religio, nacieco aŭ
jPetit UEfl estas neŭtrala rilate al religio, nacieco Borgis UEA estas neŭtrala rilate al religio, naciec Garmond U Eft estas neŭtrala rilate al religio,
Cicero UEft estas neŭtrala rilate al re
Meza UEA estas neŭtrala rilat
Tercia UEH estas n eŭtrala ri
Teksto UEH estas neŭtr
La forinato elektota por eldonota presaĵo estas grava detalo. Kiu laboras pri presitaĵoj, konstatas, kiom mal- helpa estas la senordeco aŭ malsistemeco de la formatoj.
Jam antaŭlonge ekzistis seriozaj provoj enkonduki sistemajn paperformatojn reduklante la liaoson en tiu ĉi kampo. Gis nun tiuj provoj konkretiĝis nur en Germanujo per la akcepto de certaj mezuroj kiel normaj laŭ la proponoj de T Komisiono por Industria Normigo (Deutsche Industrie- Normen, mallonge DIN). En aliaj landoj oni komencas enkonduki tiujn normojn. Kelkaj ekzemploj:
Aklaro:
2 1 0X
2 9 7 ;Leterfolio: 210X 297; Duona leterfolio: 148X 210;
Broŝuroj: 210X 297, 148X 210,
io5 X
i48, 7 4 X
io5, 52 x 74;
Libroj: 210X 297, 148X 210;
Revuoj: 297X 420, 210X 297, 148X 210,
io5 X
i48.
(Unua cifero eslas la larĝeco. la dua la alteco en milimetroj.)
16 17
Telefono internacia
La telefonado je longa distanco multe pliboniĝis dum la lastaj jaroj. Tio estas ĉefe dankata al la subtera kon~
duko de 1’ telefono per kabloj. La jenaj tabeloj indikas la telefon-eblecon laŭlande en Eŭropo, de eŭropaj landoj kun ekster-eŭropaj. Por eviti miskomprenon estu rimark- ite, ke en iuj landoj la telefona rilato al eksterlando ne
estas eble de eiuj lokoj, ekzemple en orientaj landoj, Jugoslavujo kaj Rumanujo.
Apud tiuj parol-rilatoj telefonaj surlandaj venas an- koraŭ tiu kun la grandaj oceanŝipoj. De kelkaj landoj oni ekzemple povas rilati kun Ia anglaj ŝipoj „Leviathan“,
„Homeric“» „Majestic‘', „01ympic“. Atendata estas etend- iĝo de tiu ĉi servo por belgaj, francaj kaj germanaj ŝipoj.
Eŭropo Eŭropo
Landoj
tC
c -O(0 s«
>3
M K3
_bC
IC£C 03
(0 tuO
3 03
(3
>O o
0)
roc
<c
Q
"n
<0
3
Q M3 _o
C Z 3
w
(0
cc fcu
<0
uc fcu
c
ID
>H E
O
'u (0
o cro O.
X ro
>K
<c
ŬZ
S
X
3
-cro
_ro
c De1
4
H lbana
H ŭstria
@
□ □ D □ □ □ O O o oo
Belga . □ @
□
□□
□ □ □ O O □ oD
B rita . B ulgara
□ □ @
s
□□
□ □ □ Oo
D
o o O
ĉenoslovaka □ o □ □ □
□
O □o
D 0O
D ana . □ □
□
□ © □ □ □ O D Oo o
D anziga □ □ □ □ □ □ □ O O
o o
Estona □ □ □ □ u □
o
oFinna . □ □
□
□ □□ □
&o o
0□
Franca □ □ □ □
o □ □ □
•o
Oo □
G erm ana Greka
□ □ □
□
□ □ □
□
O o©
Oo □
H ispana □ □ □ □ D □ @ □
D
H ungara □ □ □ □ □ □
o
O ou @ D
Irlanda □ □ □ □
□
□o
Oo
□ □@
Itala . □ □ □ □ □ □ O D □ D
o
Jugoslava . □ □ □ □ □ O O □
Latva . □ □ □ □ □ □
□ o o
Do
Litova □ □ □ □ □ □ □ o o O
O o
Luksem burga □ □ □ □ □ □
o
oo o D o
N ederlanda □ □ □ □ □ □
□
□o
o D Oo
Norvega □ □ □ □ □ □ □ o o
o
D Oo
Pola . □ □ □ □ □ □ □ o o □
o o
Portugala . □ □ □ □ □ D
o
Oo o
Rum ana
Soveta □ □ □
□ o D
o
Sveda □ □ □ □ □ □
□
o □o
Do o
Svisa . □ □ □ □ □ □ □
o
D D Do o
Turka
V atikana □ □ □
□
□ □ n O O D
o o
Sum o 0
24
'24 ['23 4 25 23 22 16 20 24 25 117
2322 18
L andoj
ro
ŬO
>* ro>
ksemb, c ro
Ŭ Z) 0) > >-
"ro ro
c
De fll ro o ro
> ro
>
o ro_3
roE
"uT3
ro aro
oa
|
Z Z 0» t-L X O
o> > 3
CZ)H >
C/I 4Fllbana 0
A ŭstria
O
□ □O
Oa □ □ o D o O D
24Belga .
O □
□a
□ □□ □ a o O O
24B rita .
0 □ □
□□ □ □ □ O D o
O 23B ulgara O
□ D
4ĉen o slo v ak a
0
O Oo
□ □□ □ o O d □
D 25D an a .
o
D □ D □□ O □ □ o O
23D anziga
□
D□ o
O□ □ □ □ o O
22Estona
□ o
a□ □
DD 0
16Finna . □ □
□
□□ □
□O □
20F ran ca
o □
□ DO □ o □ □ □ o O
24G erm ana
Greka
□
□ O □o o a □ o
OO a O
25H ispana
o
0 DD o o o a
17H ungara
□
□ Do
Oo o o D o o □
23Irlanda
o
D Oo
Do o o o a 0
22Itala . O □ □ O
□ □ □ □ a o
21Jugoslava .
□ a a a
13Latva . @ □ o
o □ □
Oo
□ 19Litova
0
a @ □ □□ 0 a o
o0
22Luksem burga
D a
□ ao a D D o o
21N ederlanda
□ o a
□ o @□ D □ a □ o
24Norvega
□ a o
□ DD O o o o
23Pola .
D o
Da o
i»□
ao a o
22Po rtu g ala .
□ o a a o a 0
17Rum ana 0
o D
7Soveta D □
□
@ 6Sveda
O
D O □ ao o a a o
23Svisa .
Turka
O
o D O Do o a a
o a !S@ a
25 1V atikana .
□ o
O O oo o o a a @
21Sum o 21 13 19
22 21
24 23 22 n 7 6 23 251
21 55819
U L
T e l e f o n o i n t e r n a c i a K u n e k s t e r - e ŭ r o p a j l a n d o j
T elefo n a rila to in te r la lan d o j
.5c Mh
.2
"2
--3
£ .2
’n ut->
CQ JS
<J
R3
<j.2 JSK
'3:u FrancaIndoĉino1 FrancaMaroko HispanaMaroko HolandaIndio1 I Japana ioT3ra c(0_Q
3
Paragvaja Siama Urugvaja Usona 0
a
CZ53 De
1
fll --->
R lbana 0
flŭ stria □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
Belga . □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
B rita . □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
B ulgara 0
Ĉ eĥoslovaka □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 11
D ana . □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 11
D anziga □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 10
Estona 0
Finna . □ □ □ □ □ □ □ □ □ 9
Franca □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
G erm ana □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
Greka . 0
H ispana □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 11
H ungara □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
Irlanda □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
Itala . □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 10
Jugoslava . 0
Latva , □ □ □ □ □ □ 6
Litova □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 10
Luksem burga □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
N ederlanda □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
Norvega □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 11
Pola . □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 10
Po rtu g ala □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 11
R um ana 0
Soveta 0
Sveda □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 12
Svisa . □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 13
Turka 0
V atikana □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ 10
S um o 23)23)23 21 0 0 15 2 18 19 0 22 22 22 0 0)21)22 253
L a Ligfo d c N a cio j
Fondita sur internacia kontrakto nomata • „Pacte“ aŭ
„Covenant“, la Ligo de Nacioj celas konservi pacon pro- gresigante la kunagadon de la nacioj. La Ligo de Nacioj, kiu 1‘unkciadas de post la ioa de Januaro 1920, konsistas el 54 ŝtatoj, reprezentantaj kvin sesonojn de la mond- loĝantaro.
La Ligo de Nacioj havas la jenajn ĉefajn organojn:
La Ĝenerala Kunveno (Asscmblee), kiu kunsidas unu fojon pojare, septembre, en Genevo, estigate el reprezent- antoj de ĉiuj membro-ŝtatoj, kiuj disponas ĉiu pri unu voĉo.
La Konsilantaro (Conseil),. kiu konsistas el kvin daŭraj membroj (Brita Imperio, Francujo, Germanujo, Italujo, Ja- panlando) kaj naŭ nedaŭraj membroj elektitaj de la Ĝe- nerala Kunveno. Ĝi kunvenas ĉirkaŭe ĉiu-trimonate.
La Konstanta Sekretariejo, loĝigita en Ĝenevo, kiu, laŭ propono de la Kunveno kaj Konsilantaro, pretigas la la- boron de la Konsilantaro, de la Kunveno, de la Kunsidoj kaj Komisiitaroj, kaj prizorgas la plenumon de la decidoj.
La Konstanta Internacia Juĝantaro, deĵoranta en Hago, slarigita de la Ligo de Nacioj la i3an de Decembro 1920.
Ĝi decidas kaj avizas konsile pri internaciaj konfliktoj.
La lnternacia Labora Organizaĵo, kiun estigas Kunsido formita per la reprezentantoj de la registaroj kaj de la patronaj kaj laboristaj organizaĵoj, Konsilantaro kaj Kon- stanla Oficejo en Ĝenevo.
La tuta poliiika agado de la Ligo de Nacioj estas fond- ita sur la ,,Pacte“, kiu rajtigas ĝin, laŭ iuj precizaj re- guloj estigantaj novan metodon de la internaciaj rilatoj, intermeti sin, petite de registaro anigila al la Ligo de Nacioj, en internaciaj malpacoj ordigonte ilin laŭ pli alta intereso.
La packontraktoj havigis al la Ligo de Nacioj kelkajn precizajn taskojn. Ekzemple ĝi administras la Saar-teri- torion; garantias la Liberan Urbon Danzig; prizorgas Ia plenumon dc la kontraktoj pri Minoritatoj; kontrolas la administradon de i5 terilorioj (iamaj germanaj kolonioj aŭ iamaj provincoj de la Otomana Imperio) submandatigitaj.
Dum ĝi plenumas la taskojn, kiujn la kontraktoj al ĝi
konfidis, kaj klopodas fini la malpacojn al si asignitajn,
la Ligo de Nacioj provas daŭre organizi la pacon, starig-
ante arbitracian sistemon kaj garantiojn, kiuj ebligas la
malpliigon de la armadoj antaŭzorgitan en la artikolo 8a
20 21
de 1’ „Pacte“. La plej atentinda provo, kiun ĝi faris rilate tiun idearon, estas la tiel nomata Protokolo de Ĝenevo (Septembro 1924)« Estas vero, ke la universala arbitracia kaj sekureca sistemo esperita en tiu protokolo ne sukcesis, sed la principoj, kiuj ĝin inspiris, retroviĝas en la akordoj de Locarno.
Komisiitaro laboras pri la prcparo de internacia kun- sido malpliigonta kaj limigonta la armadojn.
La finiĝo de la internaciaj malpacoj laŭ tio, kiam ili okazas, la estiĝo de arbitracia sistemo kun respondaj ga- rantioj pri sekureco, kaj la malpliiĝo mem de la armadoj, kiain ĝi estos sukcesinta, ne suficas por forigi ĉiujn kaŭzojn de malkonsentegoj. Multe da militoj ekestis en la pasint- eco, ĉar la homaro civilizita ne posedis la ilojn, por cert- igi en ĉiuj sferoj de la internacia vivo riskantaj estiĝon de konfliktoj, streĉan kunlaboradon de la diversaj landoj. Tiujn ilojn la Ligo de Nacioj klopodas bavigi al la mondo, enig- ante iom post iom siajn organizojn kaj laborinetodojn en ĉiujn sferojn de la internacia vivo. Tiu intenco instigis ĝin starigi kelkajn specialajn funkciadojn: Organizon Eko- nomian kaj Financan; Organizon de Komunikoj kaj Transito;
Organizon de lligieno; lnternacian Komisiitaron pri intelekta kunlaborado; Komisiitaron por la iom-post-ioma reguligo de la internacia leĝaro, kiuj konsistas jen el reprezentantoj de la interesataj registaroj aŭ naciaj administracioj, jen cl fakuloj elektitaj pro iliaj teknikaj konoj, kiuj iom post iom ellaboras novan internacian leĝaron, starigante internaciajn interkonsentojn aŭ specialajn akordojn, kaj krome, je iuj okazoj, funkciadas kiel pacigaj organoj en sia propra tek- nika sfero.
La Internacia Labora Organizaĵo
La Internacia Labora Organizaĵo naskiĝis per la Pac- kontrakto de ‘Versailles, kiu ankaŭ kreis la Ligon de Nacioj.
La du institucioj estas tial intime parencaj, kvankam la Internacia Labora Organizaĵo posedas praktike preskaŭ kom- pletan aŭtonomion. Konrparante la funkciojn de la tri grandaj internaciaj institucioj, oni povas diri, ke la Ligo de Nacioj laboras por la paco laŭ ĉiuj aspektoj, sed spe- ciale laŭ la politika aspckto; la Internacia Labora Organiz- aĵo estas koncernata pri socia paco, kaj la Konstanta Tri- bŭnalo de Internacia Justeco pri konstitucia kaj jura paco.
22
La Internacia Labora Organizaĵo konsistas el du pre- cipaj elementoj, farantaj diversajn funkciojn, sed intime kunlaborantaj. Estas unue leĝdonanta organo, la Inter- nacia Labora Konferenco, kunvenanta almenaŭ unu fojon ciujare, kies ĉefa funkcio estas la preparado de Konvencioj leguliganlaj laborkondiĉojn. Tiuj Konvencioj estas ratif- eblaj de ĉiuj Ŝtatmembroj de la Organizaĵo (la samaj, kiel la membroj de la Ligo de Nacioj), por certigi la tutmondan plibonigon kaj unuformecon de iaborkondiĉoj, kiu estas tiel esenca por homamaj kaj ekonomiaj motivoj. Unu grava karakteraĵo de la Konferenco, karakteraĵo nova en inter- naciaj kunvenoj, estas, ke ĉiu ŝtato estas reprezentata de triobla delegitaro: delegitoj ne nur de la registaro, sed ankaŭ de la organizitaj mastroj kaj Iaboristoj de la lando.
I iel la grupoj plej iuteresataj pri iu demando rilata, ek- zem.ple, al fabrika laboro, povas partopreni en la decidoj, kiuj koncernas iliu. Por liu celo ĉiu delegito povas voĉdoni liel, kiel li vo as.
Kiam la Konferenco adoptis projekton dc konvencio, ĉ:u ŝtatmembro dcvas prezenti ĝin al sia parlamento aŭ alia suverena nacia aŭtoritato, kiu povas akcepti aŭ mal- akcepti gin. Se gi akceptas, la ŝtalo ratifas la konvencion, kaj per tio sin devigas konformigi sian nacjan leĝaron al la konvencio kaj fari ĉion necesan por efcktivigi ĝin.
La principo inspiranta Ia tulan sistemon estas la jena:
Ciuj progresemaj nacioj konsentas, ke laborkondiĉoj
enindustrio, agrikulturo, komerco, navigacio ktp. devais esti reguligataj kaj eĉ plibonigataj por certigi konvenan vivadon al la laboristoj kaj por forigi socian maljustecon, kiu estas ĉiam danĝera al la paco tutmonda. Tiaj plibon- igojn lamen ĉiam pligrandigas la kostojn de produktado;
kaj tial oni hezitas adopti liaspecajn reformojn, kiuj povus malutiligi la ekonomion de la lando konkure kun malpli progresemaj ŝtatoj.
liu malfacilaĵo malaperus, se la diversaj landoj en- kondukus la sainajn reformojn samtempe. La aldonaj ŝarĝoj estus tiam egalaj por ĉiuj, kaj neniu malprofito pri kon- kurado rezultus. Tiu estas la celo de la Internaciaj Laboraj konvencioj, kaj dum la 11 jaroj, en kiuj ĝi funkcias, la sistemo sendube pruvis sian valoron.
Koncizaj priskriboj de la 3i Konvencioj, ĝis nun akceptitaj, aperas malsupre. Oni povus aldoni, ke la tuta nombro da ratifoj ĝis Novembro 1980 estas tio estas, ĉirkaŭ 2 5 ofa de la ebla tuto. Tamen, ĉar multaj el la
23
Konvencicj estas nur aplikeblaj al iuj ŝtatoj (maraj kon- vencioj al maraj ŝtatoj, industriaj konvencioj al industriaj ŝtatoj, ktp.), la tuto ĝis nun atingita estas multe pli proksirna al 5o o/o ol 2 5 o/o de la ebla maksimumo.
La dua precipa elemento de la Organizaĵo estas la Internacia Labor-Oficejo, konstanta sekretariejo en Genevo, okupanta ĉirkaŭ 45o oficistojn apartenantajn al 36 nacioj.
Giaj funkcioj estu du. Unue, ĝi devas prepari, per es- plorado pri la leĝaro kaj praktiko de ĉiuj landoj. la materialon, sur kiu la Konferenco bazas siajn diskutojn kaj decidojn. Due, ĝi funkcias kiel ,,internacia interŝanĝejo"
de informoj pri ĉiuj temoj rilataj al laboro en la tuta mondo. Gi ricevas ĉiujare milojn da demandoj de regist- aroj, organizaĵoj de mastroj kaj laboristoj, institucioj kaj individuoj; publikas plurajn periodajn eldonaĵojn (inkluzive Bulteno en Esperanto) kaj multajn monografiojn pri es- ploraj rilatoj al diversaj temoj, ekzemple: statistikoj pri laboro kaj senlaboreco, salajroj kaj vivkostoj, elmigrado ktp.:
leĝoj pri laboro, sindikatoj, kompenso pro laborakcidentoj ktp.; kondiĉoj de inlelektaj laboristoj; loĝado, profesia eduk- ado, ekonomiaj faktoroj influantaj laboron; asekuro kon- traŭ akcidentoj, maljuneco, malsano, senlaboreco ktp.; agri- kulturo; industria higieno; profesiaj malsanoj; antaŭfor- igo de laborakcidentoj en fabrikejoj, havenoj ktp.
La Oficejo estas sub la direktado de Administra Kon- silantaro, konsistanta el dekdu personoj reprezentantaj re- gistarojn, ses reprezentantaj mastrojn kaj ses reprezentantaj laboristojn. Gia Direktoro estas S-ro Albert Thomas, kaj ĝi estas dividita je kvar divizioj: la Diplomatia (rilatoj kun registaroj, konferenco ktp.), tiu pri Informoj kaj Inter- rilatoj (disdono de informoj, propagando, studo de la ga- zetaro, biblioleko [200000 volumoj] ktp.), tiu pri Esplor- ado kaj la Administra Divizio.
P r o j e k t o j d e K o n v e n c i o j Unua Kunsido, Washington, 1919:
1. Limiganta laborhorojn en industriaj entreprenoj al 8 ĉiulage kaj 48 ĉiusemajne.
2. Pri senlaboreco (Komuniko al la Internacia Labor- Oficejo de kompletaj kaj regulaj informoj pri senlaboreco;
starigo de senpagaj publikaj dungoficejoj; reciproka trakt- ado pri asekuro kontraŭ senlaboreco).
24
3. Pri laboro de virinoj antaŭ kaj post akuŝo (ripozo de ses semajnoj antaŭ kaj ses semajnoj post akuŝo; pago de kompenso; kuracista helpo).
4. Pri nokta laboro de virinoj (aplikata al ĉiuj virinoj laborantaj en industriaj entreprenoj; ,,nokto“ signifas pe- riodon de almenaŭ 11 sinsekvaj horoj, inkluzive la tempo inler la deka vespere kaj la kvina matene).
5. Pri m.inimuma aĝo por allasi infanojn al industria laboro (la aĝo fiksita estas i4 jaroj).
6. Pri nokla laboro de junuloj en industrio (minimuma aĝo: 18 jaroj, 16 en iuj senĉesaj laboroj).
7. Pri uzo de blanka fosforo en la fabrikado de alumetoj (Konvencio adoptila en Bern en 1906, al kiu la Konferenco rekomendis, ke ĉiuj Ŝtatmembroj de la Organizaĵo aliĝu).
Dua Kunsido, Genova, 1920:
8. Pri minimuma aĝo por allasi infanojn al laboro surŝipe (minimuma aĝo: i4 jaroj).
9. Pri kompenso pro senlaboreco okaze de ŝipopereo (pago de kompenso egala al la salajro por ĉiuj tagoj, dum kiuj maristo restas senlabora rezulte de ŝipopereo).
10. Pri dungigo de maristoj (starigo de senpagaj dungoficejoj).
Tria Kunsido, Geneve, 1921: »
11. Pri minimuma aĝo por allasi infanojn al agri- kultura laboro (i4 jaroj).
12. Pri rajloj por asociado kaj kombinado de agri- kulturaj laboristoj.
13. Pri kompenso pro laborakcidentoj en agrikulturo (apliko al agrikulturo de sistemoj pri kompenso ekzistantaj en industrio).
i4- Pri uzo de plumboblanko en pentrado.
15. Pri ĉiusemajna tagripozo en industriaj entreprenoj.
16. Pri minimuma aĝo por allasi junulojn al laboro kiel hejtistoj kaj karbordigistoj surŝipe (minimuma aĝo:
18 jaroj).
17. Pri deviga kuracista ekzameno de infanoj kaj jun- uloj laborantaj surŝipe (atesto pri sano antaŭ dungo kaj periodaj ekzamenoj dum servo).
Sepa Kunsido, Geneve, 1925:
18. Pri kompenso pro laborakcidentoj.
19. Pri kompenso pro profesiaj malsanoj (kompenso kiel pro akcidentoj, pro ĉefaj industriaj malsanoj; ek- zemple: pluinba kaj hidrarga venenado, antrakso).
25
20. Pri egaleco de traktado por naciaj kaj fremdaj laboristoj pri kompenso pro laborakcidentoj.
21. Pri nokta laboro en bakejoj.
Oka Kunsido, Geneve, 1926:
22. Simpligo de inspekto de elmigrantoj surŝipe.
Naŭa Kunsido, Geneve, 1926:
(Speciala Kunsido pri mara laboro) 2 3. Pri dungokdntraktoj de maristoj.
2^. Pri reenpatrujigo de maristoj.
Deka Kunsido, Geneve, 1927:
2 5. Pri asekuro kontraŭ malsanoj por laboristoj en industrio kaj komerco kaj domservistoj.
26. Pri asekuro kontraŭ malsano por agrikulturaj la- boristoj.
Dekunua Kunsido, Geneve, 1928:
27. Pri kreado de metodoj por fiksi minimumajn sa- lajrojn (celas fiksadon de minimumaj salajroj en .industrioj, en kiuj salajroj estas speciale malaltaj).
Dekdua Kunsido, Geneve, 1929:
28. Pri sciigo de la pezo de multpezaj pakaĵoj trans- porlataj surŝipe.
29. Pri protekto kontraŭ akcidentoj de laboristoj okup- ataj pri la ŝarĝado kaj deŝarĝado de ŝipoj.
Dekkvara Kunsido, Geneve, 1930:
30. Pri deviga laboro (tuja forigo de deviga laboro por privataj mastroj kaj forigo, kiel eble plej baldaŭ, de deviga laboro por publikaj celoj, kun severa reguligo inter- tempe).
31. Pri laborboroj en komerco kaj oficejoj (8-hora labortago kaj 48-hora laborsemajno por ĉiuj oficistoj en komerco kaj oficejoj).
Por pagi m algrandan sum on al ckstcrlando cn lctcro uzu nur la
R e s p o n d k u p o n o n d e U E f l l
La armado post la milito
L a e s p e r o , k e p o s t l a t e r u r a d e t r u a d o k v a r j a r a s t a r i ĝ o s u o v a o r d o , n u r p a r t e v e r i ĝ i s . f l l l a L ig o d e N a c io j, k r e i t a p o r k o n k o r d e i n ilu i la i n t e r n a c i a j n r i l a t o j n d e l a ŝ t a t o j, m a n k a s a n k o r a ŭ la r e a l a p o v o a ti n g i tio n , k io n o n i a t e n d a s d e ĝ i. f l l i f l a n k e ĝ ia a g a d o e s ta s ŝ a r ĝ a t a p e r m u lt a j p r o b le m o j, k iu j e s t a s nenic» a l i a o l p a r t o j d e l a m ii it s e k v o j k a j ilia lik v id o . S e d l a p l e j g r a v a p r o b le m o n u n a , a p u d la s e n la b o r e c o e s ta s la s e n a r m ig o . M a lp a c ie n c e l a p o p o lo j a t e n d a s s o lv o n , k iu n e n u r d o n u s s e k u r e c o n a l ĉ iu j , s e d t u j a n m a la ltig o n d e la e ls p e z o j, p e z e p r e m a n t a j l a ŝ t a t b u d ĝ e to j n . P r i t io , n o m e la k o s to j n d e la a r m a d o , i n f o r m a s la M ilitis ta J a r l i b r o 1930 ( f l n n u a i r e M ilita ir e ) k o m p il it a d e la L ig o d e N a c io j, e l k io j e n a e k s tr a k to s e r v u p o r in f o r m o . ( L a c if e ro j r i l a t a s a l j a r o 1929).
R e g n 0 .2 c=>
. t : 1=1 s a
B u d ĝ e t E ls p e z o j pc d e fe n d c
r la F r . s v is
0 0
5 E
N o m b r o d e m ilitis to j
f l l b a n a 0,86 14 581 17 ( n e k o m u n ik a t a )
f l r g e n t i n a 11,03 27 484 3 82 4 65 000 P e s o j
M a r a r m e o — 9 500 60 981 000
A ŭ s t r a l i a 6,40 1 638 1 2 115 000 F u n to j 105 550;000
M a r a r m e o — 4 975 2 107 000 S te rl.
f l ŭ s t r i a 6,82 20 930 3 98 853 000 Ŝ il 7 2 162 690
B e l g a 8,08 67 086 8 836 262 000 F r k . 119 466 000
B o l i v i a 3,57 8 000 2 9 626 000 B ol. 18 096 8 8 0
B r a z i l l a 39,49 51 376 2 276 147 000 M ilr.
M a r a r m e o — 10 150 155 690 000
B r i t a 46,20 180 2251 44 848 000 F u n t o j )
f l e r a r m e o — 3 2 000 > 7 16 563 000 S te rl. >2951 750 000
M a r a r m e o — ' 99 800 ) 56 659 000 )
B u ’g a r a 5,76 3 2 4 1 3 6 1 214 282 000 L e v o
45 535 580
M a r a r m e o — 600 —
Ĉ e ĥ o s l o v a k a 14,68 130 134 9 1 509 551 000 KĈ.
f l e r a r m e o — — 35 706 0C0
Ĉ i l a 4,41 38 545 16 120 0 00 000 P e s o j
M a r a r m e o — 8 000 120 000 000
Ĉ i n a 4 5 8,00 1 607 400 4 2 0 7 832 482 D o l. 1 118 641 740
M a r a r m e o — — 9 379 506 a rg .
D a n a 3,70 14 256 5 2 9 800 000 K r o n o j
M a r a r m e o — 4 000 14 700 000 „
D o m i n i k . R e s p . 0,98 2 128 2 1 538 0 f 0 P e s o j 7 9 20 700
E k v a d o r a 2,04 6 892 4 8 580 200 S u k r o j
M a r a r m e o — — 823 100
E s t o n a 1,13 13 300 13 19 344 700 K r o n o j
M a r a r m e o — 1 544 —
F i n n l a n d a 3,65 17 650 6 590 901 000 F m k . )
f l e r a r m e o — 1 225 — > 76 817 130
M a r a r m e o — 1 940 — )
F r a n c a 41,43 353 767 9 5 745 900 000 F r k . )
f l e r a r m e o — 1 769 700 000 >2045 432 250
M a r a r m e o — 2 485 300 000 )
G r e k a 6,31 6 7 121 11 1 509 800 000 D r a h .
M a r a r m e o 10 726 4 5 7 2 0 0 000
G e r m a n a 64,80 99 190 2 4 8 6 042 000 R m k .
M a r a r m e o — 15 000 179 615 000
27
26
R e g n 0
Loĝantoj en milionoj
N o m b ro de militistoj
2 J n
B udĝeto E lsp e zo j po d efendo
r la 1 F r . sv is
2,16 6 791 3 2 201 000 <vec. 11 005 000
H a itia 2,52 2 770 1 6 427 467 G u rd . 6 106 090
H in d ia 323,00 277 848 l 577 649 000 Rup. 1 083 861 350
M ararm e o — — 8 222 000 „
H is p a n a 22,60 145 700 7 449 25 3 000 Pes. 399 709 060
M ararm e o — — 259 451 000 „
H u n g a r a 8,69 35 033 4 113 500 000 P en g . 102 490 500 I r l a n d a 2,97 10 245 3 1 443 000 F u n to j 36 219 300 I t a l a 41,58 251 170 11 2 525 568 000 L iro j
1
H e ra rm e o — 22 981 639 450 000 >1 166 177 450
M ararm e o — 205 771 1 149 364 000 „ J
'J a p a n a 63,<0 210 880 5 224 352 000 Jen. 1 241 327 250
M ararm e o — 73 880 262 443 000 ,,
J u g o s l a v a 13,42 110 445 9 2 197 594 000 D in. 221 394 380
M a rarm e o — 2 990 230 976 000
K a n a d a 9,88 3 361 0.4 12 100 000 D ol. 1
fte ra rm e o — I 005 5 934 200 > 111416 130
M ararm e o — 710 3 600 000 ,, )
K o lo m b ia 8,00 8 M09 1 8 930 000 PfcS. 44 650 000
K o s t a r ik a 0,50 500 2 709 000 Kol. 3 250 800
K u b a 3,60 12481 4 11 348 000 Pesoj 1
R e ra rm e o — 188 — > 65 580 100
M ararm e o — 1 190 1 386 000 )
L a tv a 1.91 20 450 11 39 2G0 000 L at. 38 984 400
L i b e r ia 2,50 6 386 2 126 070 D ol. 649 260
L ito v a 2.34 19415 8 56 000 000 Lit. 28 868 000
L u k s e m b u r g a 0,29 358 1 8 978 000 F r. 1 292 280
M e k s ik a 15,20 81 547 6 95 987 000 Pes. 239 482 600
M a ra rm e o — — 1 761 000
N e d e r la n d a 7.80 4 689
1
58 530 000 G u ld . 1M ararm eo 8 136 > 1 40 515 000 „ > 205 531 090
N ed . H in d io 53.00 35 107 ) — J
N ik a r a g v a 0.75 1 165 2 327 704 K or, 1 687 670
N o r v e g a 2,84 3 740 2 27 778 000 R ro n . 55 110 790
M ararm e o — 1 050 12 114 000
N o v - Z e la n d a 1,48 574 1 484 287 F u n to
M ararm e o — 1 144 504 697 S terl.
P a n a m a 0.48 756 2 1 221 080 B alb. 6 288 560
P a r a g v a j a 0,90 2 915 3 67 891 000 P eso j 74 680 100
P e r s a 9.00 40 00C 4 123 700 000 K ran 111 330 000
P e r u a 6,20 8 371 2 1 683 000 L ibr.
M ararm eo — — 676 000
P o la 30,71 265 871 ) 814 309 000 z io t. )
M ararm e o — — h — > 462 929 550
L im arm eo — 6 059 i — 1
P o r t u g a l a 6,32 35 465 7 3?1 042 000 E sk u d
M ararm e o — 5 l7f 144 336 000 „
R u m a n a 18.00 227 4>9 13 7 930 500 000 Lej 237 915 000 S a lv a d o r a 1,74 3 000i 2 4 391 200 Kol. 109 780 000
S ia m a 10,47 25 000 ? 21 171 000 Tik. 46 152 780
S o v e ta 155,00 565 000 4 919 900 000 R ub. 2 419 337 000 S u d - a f r ik a 7,88 9 378 1 1 192 100 F. sieri. 29 921 710
R e g n o
Loĝantoj en milionoj
N o m b ro d e m ilitisto j £ o
CL
B u d ĝ eto E lsp e zo j p o r la
defendo
F r. sv is
S v e d a 6,17 23 686 5 88 100 000 K ro n .
184 598 100
M ararm e o — 5 400 44 8()0 000
S v i s l a n d a 4,06 13.65
7 796 2 91 200 000 F rk . 91 200 000
T u r k a 170 000 12 6 9295 ioo F.turKa 169 080 040
U r u g v a ja 1,82 8 132 4 8 638 000 P es. 38 007 200
U so n a 122,00 428 3041
r M ararm eo
B o rd a rm e o —
11 321 1 346 357 000 D ol. 6 933 738 550
f le r a r m e o 12 893
V e n e z u e la 3,18 6 0 '0 2 29 732 000 B oliv. 28 245 400
S u m e: 1 721 95 9 377 726 5,4 2 2 316205 330
L a s u p ra s ta tistik o e n te n a s 60 re g n o jn , k u n su m a lo ĝ a n ta ro de 1 721950000 d a hom oj. L a s u m o de la k o n s ta n te s e rv a n ta j m ilitisto j esta s 6 377 726, k a j la ja r a elsp e zo 22 316 205 330 F ra n k o j s v is a j, ro n d cifere. P o r k o n i Ja su m o n p ro k s im u m a n eo d o la ro j d iv id u p e r 5, g e rm a n a j m a rk o j d e p re n u 1/4 o n o n , fran ca j fr. m u lto b lig u p e r 5, a n g la j funtoj d iv id u p e r 25.
