Skibowski Konrad

(1)

1

(2)

PIS ZAW AR TO ŚC I TECZKI — 5

^L ^S O f ó ó k t U .

...

S l . c ...

5 ^kc?c

1/1. Relacja

p J

^ ó

1/2. Dokumenty (sensu strictd) dotyczące osoby re la to ra j^ 2) S i\ - $

1/3. Inne materiały dokumentacyjne dotyczące osoby r e la t o r a ^ 4

5.

r'

II. Materiały uzupełniające relację —

111/1 - Materiały dotyczące rodziny relalora — ■

111/2

- Materiały dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. — ■>

llt/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) '

*>

." ljl/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r. '■—~

llł/5 — inne__— i—■

IV. Korespondencja

... lOo

^{C M # .}

f l

^O

^ ...

^X

V. Nazwiskowe karty informacyjne

h &

VI. Fotografie ĄJU Kj

2

(3)

3

(4)

Skibowski K onrad (1897-1970), k ierow n ik sa

m opom ocy społecznej O b w od u A K N o w e M ia sto Lubawskie.

U ro d zo n y 22 V I I 1897 r. w Łasin ie, pow. G ru dziądz; syn m istrza k raw ieck iego A n to n ie g o i B e r

ty z d. K ern er. Z zaw odu był dyplom ow anym dro- gerzystą i technikiem farm aceutycznym . Jako p o d dany pruski odbył służbę w wojsku niem ieckim . W czasie I w ojn y światowej był w arm ii gen. Józefa H allera, g d zie dosłużył się stopnia sierżanta. B ra ł udział w kam panii 1920 r. w o b ro n ie W arszaw y.

Po zakończeniu w ojny polsko-bolszew ickiej był właścicielem d rogerii w G ó rzn ie, S tarogardzie, a w latach 1932-1939 w N o w y m M ie ś c ie L u b a wskim. W e wrześniu 1939 r. z grupą now om iesz- czan brał czynny udział w o b ron ie W arszaw y.

W ok resie okupacji przebyw ał w raz z rodziną w N o w y m M ie ś c ie Lubawskim przy ul. Sobieskiego. O d października 1939 r. do końca w ojn y zatrudniony był w swojej d rogerii, nad którą nadzór p rzeją ł najpierw u rzędn ik niem iecki tzw.

Treuhander z Gdańska, a od 1940 r. organ izacja K riegsteiln eh m erb etrieb e. B ył w ścisłym kontakcie z e Stanisławem Leskim , prow adzącym biuro księgow e tych zakładów.

D ziałaln ość konspiracyjną w zakresie sam op om ocy ro zp o c zą ł Skibowski w p ier

wszych m iesiącach okupacji. Jesienią 1939 r. u d zielił schronienia w swym m ieszka

niu wyeksm itow anym ze szpitala m iejsk iego dw om siostrom zakonnym . O d 1940 do połow y stycznia 1945 r. ukrywał w kryjów ce na strychu E dm u n da Jankowskiego z Gdyni, poszukiw anego p rzez gestapo. W ystarał się o zatru dn ien ie córki w spółpra

cownika w sam opom ocy, ratując ją p rzez w yw ózką na ro b o ty d o N iem iec. W iosn ą 1942 r. za pośrednictw em B olesław a Jentkiew icza w łączył się w raz z żon ą do dzia

łalności konspiracyjnej. K on ta k tow a ł się ze Stanisławem Leskim . Skoordynow ał samorzutną działalność charytatywną p row ad zon ą p rze d e wszystkim p rze z człon kinie rozw ią za n ego p rzez N ie m c ó w Stow arzyszenia Pań św. W in c e n te g o a Paulo.

W zakresie zbierania środków m aterialnych i udzielania p o m o c y w spółpracow ał m.in. z Janem G órskim — kupcem , A n to n im ( ? ) K n o rp sem — sanitariuszem n ie

m ieckiego ośrodka zdrow ia, K o g g a — listonoszem , K u czm arską — pierw szą żoną

4

(5)

kierow n ika pryw atn ego zakładu elek trotech n iczn ego, M o n ik ą L e w a n d o w s k ą __

krawcową, C ecy lią Łu p ick ą — gospodynią dom ow ą, M alin ow ską — żo n ą em eryto

w a n ego pracow n ika sądu, B ern ardem P iotrow sk im — lekarzem , S k o n ie c z n ą __

kierow n iczką zakładu fo to g ra fic zn e g o o ra z ks. dr. M anthayem . P rzy d zie la n o nie tylko zasiłki p ien iężn e czy p om oc żywnościową, ale otaczan o także o p ie k ą starych sam otnych lu dzi o ra z rod zin y ofia r terroru hitlerow skiego. M ię d z y innym i stałą p om oc otrzym yw ała rod zin a dyrektora gim nazjum ppor. rez. B ogu sław a H o ffm a n a w ię zio n e g o o d 1944 r. p rzez gestapo w G rudziądzu, M a lb ork u i S tu tth ofie. T a zor

gan izow an a p rzez Skibow skiego działalność odw zajem n ion a została p r z e z p od o

piecznych (k o b ie ty i d z ie c i) oraz B olesław a Jentkiew icza skuteczną interwencją w o b ron ie m ęża K u czm arskiej, który został w ostatniej chwili w ycofan y z kolumny P o la k ó w w yw ożon ych na p rzeło m ie stycznia i lu teg o 1945 r. w głąb Z S R R .

B ył człon k iem P o ls k ie g o K o m itetu O byw atelskiego. 25 I 1945 r. w mieszkaniu K on rad a S k ib ow sk iego odbyła się narada akow ców , w czasie k tórej u stalono skład d elegacji o ra z sprawy do uzgodnienia z radzieckim w ojen n ym kom endantem miasta. P o w o jn ie n ie ujawnił się. B ył w łaścicielem d rogerii, o d eb ra n ej m u w 1950 r. p rze z S p ó łd zieln ię „S p o łe m ” , która nie w yraziła zg o d y na je g o zatrudnie

nie. B ył p rzew od n iczącym Z rzeszen ia Sam odzielnych K u p có w a ż d o likwidacji now om iejskiej inicjatyw y prywatnej. W 1951 r. p racow ał ja k o k ie ro w n ik produkcji w fabryce trucizn w G d ań sk u -W rzeszczu . W 1952 r. został zatrudniony w charakte

rze technika farm aceu tyczn ego w aptece w N o w y m M ieście. W 1962 r. przeszedł na rentę inw alidzką. O d 1969 r. m ieszkał u córki w G liw icach , g d zie zm a rł n agle 5 I I I 1970 r.

O żen io n y z A n n ą z d. Piotrow ską (ur. w 1900 r., za. w 1946 r.) m ia ł z nią córki Jadw igę i Z y tę (zam . N a rk ie w ic z), która pełniła niestałą funkcję łączn iczk i ojca i Stanisława L e s k ie g o .

AP AK, T.: Kujawski J., Piotrowski B., Pomorski J. (oświadczenie), Skibowska-Narkie- wicz Z. (rei. córki); Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. W i t k o w s k i e - g o Z., Olsztyn 1963, s. 118.

Jan Kujawski

5

(6)

6

(7)