• Nie Znaleziono Wyników

Nowe media w trzecim sektorze. Krytyczna analiza tendencji i uwarunkowań

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Nowe media w trzecim sektorze. Krytyczna analiza tendencji i uwarunkowań"

Copied!
22
0
0

Pełen tekst

(1)
(2)
(3)

Gdańsk 2018

(4)

Gdańsk 2018

(5)
(6)

SPIS TREŚCI

Wstęp 9

1 Epoka informacji jako okres zmian w zglobalizowanym otoczeniu trzeciego sektora 19

1 1 Globalny wymiar funkcjonowania współczesnego świata 21

1 1 1 Periodyzacja, czyli rozwój globalizacji w czasie 25

1 1 2 Globalizacja – uwarunkowania definicyjne 29

1 1 3 Społeczny wymiar globalizacji 41

1 1 4 Trajektoria globalizacji w perspektywie rozwoju 49

1 2 Model nowej gospodarki opartej na wiedzy – próba konceptualizacji 59

1 3 Zmiana uwarunkowań rozwoju technologii informacyjnych i komunikacyjnych 64

1 3 1 Rozważania wokół nowego znaczenia informacji 65

1 3 2 Identyfikacja cech informacji 71

1 3 3 Źródła informacji 74

1 3 4 Nadmiar informacji i jego konsekwencje 78

1 4 Zasobowe ujęcie informacji 82

2 Internetowy cyberświat Rozwój globalnej platformy komunikacyjnej 87

2 1 Internet: istota i charakterystyka zjawiska 94

2 2 Idea powstania i rozwoju Internetu 98

2 2 1 Światowy kontekst transformacji Internetu 99

2 2 2 Polski kontekst adaptacji Internetu 103

2 3 Pojęciowy przekrój zagadnienia 107

2 4 Nieuchronność komunikowania a przestrzeń wirtualnego świata 113

2 4 1 Teoretyczna refleksja nad definicją komunikacji 115

2 4 2 Sieć jako przestrzeń komunikacyjna 119

2 5 Komunikacja zapośredniczona 121

2 6 Uczestnicy komunikacji zapośredniczonej 129

Spis treści

Spis treści

(7)

Spis treści

6

3 Nowe media i (r)ewolucja w przekazie 139

3 1 Stare (tradycyjne), nowe i „nowe nowe media” 142

3 1 1 Specyfika starych (tradycyjnych) mediów 142

3 1 2 Interaktywność nowych mediów 143

3 1 3 Dystynktywna koncepcja mediów Paula Levinsona 150

3 2 Potencjał komunikacyjny nowych mediów 156

3 3 Zmiana sposobu wykorzystania środków przekazu i media społecznościowe 159

3 3 1 Droga od Web 1 0 do Web 2 0 160

3 3 2 Definiowanie i klasyfikacja mediów społecznościowych 164

3 3 3 Dyferencjacja mediów społecznościowych 170

3 4 Strony internetowe 175

3 5 Blogi 178

3 6 Wikipedia 184

3 7 YouTube 190

3 8 Facebook 195

3 9 Twitter 201

4 Społeczny wymiar działań komunikacyjnych w sieci 203

4 1 Przesłanki kształtowania się społeczeństwa informacyjnego 205

4 1 1 Definicyjna różnorodność i wieloaspektowość 206

4 1 2 Wyznaczniki społeczeństwa informacyjnego 210

4 2 Współczesne modele społeczeństwa informacyjnego 217

4 3 Kompetencje cyfrowe 233

4 4 Koncepcja społeczeństwa sieci 240

4 5 Świat wirtualnych społeczności 248

4 6 Internauci 251

5 Organizacje pozarządowe jako aktywni komunikatorzy w społeczeństwie obywatelskim 261

5 1 Idea społeczeństwa obywatelskiego 261

5 2 Kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce 269

5 3 Trzeci sektor 276

5 4 Organizacje pozarządowe 290

5 4 1 Współpraca z otoczeniem zewnętrznym 295

5 4 2 Współpraca z otoczeniem wewnętrznym 300

5 4 3 Kondycja organizacji pozarządowych 309

5 5 Organizacje pożytku publicznego 314

(8)

Spis treści

7 6 Wykorzystanie nowych mediów w działaniach komunikacyjnych

organizacji pozarządowych 321

6 1 Płaszczyzny funkcjonowania organizacji pozarządowych 322

6 1 1 Realizacja celów statutowych 323

6 1 2 Pozyskiwanie środków 324

6 1 3 Działalność wizerunkowa 327

6 2 Polityka informacyjna organizacji pożytku publicznego 329

6 3 Organizacje pożytku publicznego – nadawcy nieprofesjonalno-instytucjonalni 332

6 4 Perspektywa analityczna działań komunikacyjnych OPP 346

6 4 1 Badanie wykorzystania własnych stron WWW w działalności organizacji pożytku publicznego 349

6 4 2 Wskaźnik WUSI OPP 352

6 4 3 Ocena ważności cech stron internetowych OPP jako elementu realizacji polityki informacyjnej 363

6 4 4 Analiza benchmarkingowa 371

6 4 5 Wybrane aspekty działań organizacji pożytku publicznego w mediach społecznościowych 385

6 4 6 Media społecznościowe o mniejszym wykorzystaniu przez OPP 418

Zakończenie 423

Bibliografia 433

Spis rycin 475

Spis tabel 481

(9)
(10)

9

Wstęp

Wstęp

Wstęp

Jednym z  kluczowych podmiotów rozważań we  współczesnych naukach społecznych jest namysł teoretyczno-badawczy nad relacjami społeczeństwa i technologii informacyjnych Ich rozwój i powszechna dostępność wpływają na wzrost wykorzystania w obszarach różnych zbiorowości, publicznych i prywatnych, do celów jednostkowych czy grupowych Cechą charakterystyczną podejmowanych refleksji jest ich interdyscyplinarność

Ciągła zmiana, będąca tendencją globalną, modernizacje oraz innowacje wpisały się w krajobraz otoczenia rynkowego i są stałymi elementami determinującymi funkcjonowanie administracji, biznesu czy trzeciego sektora W obliczu rozwoju technologii informacja zyskuje nowy wymiar – strategicznego zasobu, będącego motorem procesów zarządczych urzędów, przedsiębiorstw i organizacji Ułatwia im uczenie się i zwiększanie zasobów wiedzy oraz staje się obiektem powszechnego zainteresowania podmiotów, które chcą wytworzyć i utrzymać przewagę konkurencyjną

Analiza aktywności organizacji pożytku publicznego (OPP) w wyko- rzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych jest związana z nowymi mediami Te jako przedmiot badań są eksplorowane w kon- tekstach rozważań interdyscyplinarnych z wykorzystaniem wielu metod czy specyfik badawczych, co powoduje mnogość ujęć i wrażenie nieupo- rządkowania Kolejnym elementem potęgującym doznanie rozproszenia jest też terminologia W wyniku publikacji Paula Levinsona1 nieokrzepłe 1 P Levinson, Nowe nowe media, przekł M  Zawadzka, Wydawnictwo WAM, Kraków

2010

(11)

Wstęp

10

definicyjnie i poznawczo nowe media zostały zderzone z bliźniaczym określeniem „nowe nowe media” To spowodowało, że badacze i obser- watorzy przyjęli wobec tej sytuacji kilka stanowisk Pierwsze, zgodne z zamysłem Levinsona skrupulatnie oddziela pojęcia i detalizuje materię Drugie, chcąc uniknąć rozstrzygania i weryfikowania wątpliwości między pierwiastkami nowości, proponuje odejście od terminu „nowe media”, uznając go za niewystarczający wobec obecnego stanu i zaawansowania technologii informacyjno-komunikacyjnych W zamian za to rekomenduje określenia mediów cyfrowych, sieciowych czy 2 0 Trzecie, pozostaje przy określeniu „nowe media” jako fundamentalnym, z uwzględnieniem zmian technologicznych

Autorka posługuje się terminem „nowe media”, osadzając bowiem rozprawę w dyscyplinie nauk o mediach, sytuującej się w obszarze nauk społecznych, odwołuje się do jej paradygmatu Już w latach dziewięć- dziesiątych XX wieku, jeszcze przed wyodrębnieniem nauk o mediach jako nowej dyscypliny naukowej w Polsce2, badacze skupieni wokół analiz

2 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie obszarów wie- dzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych z 8 sierpnia 2011 roku (Dz  U Nr 65, poz  595 z późn zm )

Szerzej na temat nowej dyscypliny: M  Jabłonowski, T  Gackowski, Tożsamość nauk o mediach. Obszary, perspektywy, postulaty, „Studia Medioznawcze” 2012, nr 2(49), s  15–24; M  Jabłonowski, W  Jakubowski, Status teoretyczny nauk o mediach – kilka uwag do dyskusji, „Studia Medioznawcze” 2014, nr 4(59), s  11–25; M  Lisowska- -Magdziarz, Metodologia badań nad mediami – nurty, kierunki, koncepcje, nowe wyzwania, „Studia Medioznawcze” 2013, nr 2(53), s  27–41; W  Pisarek, Terminologia nauk o mediach, „Studia Medioznawcze” 2013, nr 2(53), s  15–26; I  Hofman, Para- dygmat nauki o mediach a działalność sekcji badawczych PTKS, [w:] Towarzystwa Naukowe w Polsce: dziedzictwo, kultura, nauka, trwanie, t 1, red Z Kruszewski, PAN, Warszawa 2013; I  Hofman, Historia, status i kierunki badań w naukach o mediach w Polsce, [w:] Media.pl. Badania nad mediami w Polsce, red  T  Bielak, G  Ptaszek, Wydawnictwo Libron, Kraków 2016; T  Sasińska-Klas, Swoistość zjawisk w komuni- kacji medialnej i problemy w ich badaniach empirycznych, „Studia Medioznawcze”

2014, nr 1(56), s  13–21; T  Bielak, G  Ptaszek, Dwuobszarowość badań nad mediami

w Polsce, [w:] Media.pl. Badania nad mediami w Polsce…; M  Mrozowski, Tożsa-

mość nauk o mediach. Przyczynek do dyskusji, „Studia Medioznawcze” 2012, nr 2

(49), s  24–30; W  Pepliński, Czy nauka o dziennikarstwie i komunikacji społecznej

może wybić się na niezależność? „Studia Medioznawcze” 2009, nr 4(39), s  35–44;

(12)

Wstęp

11 mediów masowych uznali za zasadne, w odniesieniu do rozwoju techno- logii, poszerzenie tematyki badań o obszar nowych mediów3 W 2012 roku Tomasz Goban-Klas w opracowaniu Krystalizacja tożsamości dyscypliny, które Iwona Hofman określa jako „najpełniejsze wektorowe ujęcie dyscy- pliny” 4, wyróżnił nowe media jako jedną z subdyscyplin w zakresie nauk o mediach W 2016 roku w trakcie walnego zgromadzenia IV Kongresu Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej (PTKS)5 wyłoniono jego osiemnastą sekcję badawczą – „Nowe Media” Nazwa tej sekcji wiązała się z dyskusją na temat zasadności użycia terminu jako uznawanego za zdezaktualizowany i nieostry Ostatecznie uznano, że kategoria jest już dobrze utrwalona w teorii i w praktyce, szeroko definiowana i na poziomie semantyki pozbawiona technicznych akcentów6, co czyni ją uniwersalną

Rozwój, upowszechnienie i wykorzystanie nowych mediów są inte- gralną częścią działania społeczno-gospodarczego rozumianego przez pryzmat podziału na trzy sektory: administrację publiczną, podmioty prywatne i organizacje działające nie dla zysku Dwa pierwsze zostały w literaturze polskojęzycznej dość dobrze przeanalizowane i opisane Trzeci stanowi obszar najmniej rozpoznany naukowo Chociaż warto

M  Drożdż, Etyczne aspekty mediów integralną częścią nauk o mediach, „Studia Medioznawcze” 2013, nr 4(55), s  11–26; T  Goban-Klas, Od wielo- do interdyscy- plinarności. Z dziejów wiedzy o komunikowaniu, „Studia Medioznawcze” 2013, nr 3(54), s  11–22; K  Wolny-Zmorzyński, A  Kozieł, Genologia dziennikarska, „Studia Medioznawcze” 2013, nr 3(54), s  23–35; Nauki o mediach i komunikacji społecznej:

krystalizacja dyscypliny w Polsce: tradycje, nurty, problemy, rezultaty, red  A  Adam- ski, S  Gawroński, M  Szewczyk, Oficyna Wydawnicza ASPRA, Warszawa 2017 3 Por T  Goban-Klas, Wartki nurt mediów. Ku nowym formom społecznego życia

informacji, Universitas, Kraków 2011, s  19–20; Media.pl. Badania nad mediami w Polsce…, s  11

4 Szerzej na ten temat: I  Hofman, Historia, status i kierunki badań w naukach o mediach w Polsce, [w:] Media.pl. Badania nad mediami w Polsce…, s  27 5 Powstałe w 2007 roku towarzystwo komunikologiczne skupia m in  badaczy

nauk o mediach

6 Szerzej na ten temat: J  Nowak, Aktywność obywateli online. Teoria a praktyka,

Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011, s  13–16

(13)

Wstęp

12

w tym miejscu wymienić interesujące prace Agnieszki Hess7, Ewy Bogacz- -Wojtanowskiej8, Jarosława Domańskiego9 czy Barbary Iwankiewicz-Rak10 Pozostałe publikacje11 w większości mają charakter raportów badawczych12 lub poradników Często przybierają formułę tutoriali, zawierających infor- macje know-how i instruktaż działania poparty przykładami Wyraźna luka badawcza pojawia się w odniesieniu do specyficznej grupy podmiotów trzeciego sektora, którą są organizacje pożytku publicznego13 Tu istniejące opracowania poruszają najczęściej tematykę dotyczącą aspektów praw- nych czy komentarzy14 w nawiązaniu do ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, obowiązku sprawozdawczego w zakresach finansowym i merytorycznym czy fundraisingu Brak w polskim piśmien- nictwie naukowym ujęć związanych z rolą i znaczeniem informacji oraz

7 A Hess, Społeczni uczestnicy medialnego dyskursu politycznego w Polsce. Media- tyzacja i strategie komunikacyjne organizacji pozarządowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013

8 E Bogacz-Wojtanowska, Zarządzanie organizacjami pozarządowymi na przy- kładzie stowarzyszeń krakowskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006

9 J Domański, Zarządzanie strategiczne organizacjami non profit w Polsce, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2010

10 B Iwankiewicz-Rak, Marketing w organizacjach pozarządowych – obszary zasto- sowań, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Wrocław 2011

11 Warto tu też wspomnieć o kwartalniku „Trzeci Sektor” wydawanym od 2004 roku przez Instytut Spraw Publicznych, którego misją jest upowszechnianie wiedzy na temat trzeciego sektora i społeczeństwa obywatelskiego Por www isp org pl 12 Na uwagę zasługują raporty wydawane przez Stowarzyszenie Klon/Jawor,

m in  M Gumkowska, J  Herbst, P  Radecki, Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych. Raport z badania 2008, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa 2008

13 Te poprzez otrzymany status są zobligowane do prowadzenia działalności społecznie użytecznej w sferze zadań publicznych

14 Por M  Plisiecki, Instytucje kościelne jako organizacje pożytku publicznego, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2013, t  16; A  Ceglarski, Organizacje pożytku publicznego Stan prawny 1 marca 2005 roku, Wydawnictwo Prawnicze „LexisNexis”, Warszawa 2005; J  Kopyra, Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Komentarz, C H Beck, Warszawa 2004; K  Trzpioła, M  Grabowska-Peda, M  Peda,

S  Liżewski, Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie: po zmia-

nach z komentarzem, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa 2018

(14)

Wstęp

13 komunikacji w procesach zarządzania organizacjami pożytku publicz- nego czy analiz sposobów wykorzystania nowych mediów w kontak- tach z otoczeniem sprawia, że prezentowana rozprawa ma charakter pionierski Przedstawiona sytuacja oraz własne doświadczenia autorki oparte na współpracy z organizacjami pozarządowymi, uczestnictwie od 2013 roku w Festiwalu15 Sektor 3 016, udziale w warsztatach, dyskusjach z praktykami i wspólnych projektach wskazują na dużą wagę komunika- cji w działaniach organizacji pożytku publicznego, które w momencie podejmowania swych prac stają się uczestnikami procesów rynkowych Przekonanie organizacji o istotności działań komunikacyjnych jest wiązane z możliwością wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) To wymaga wiedzy na temat ich wdrażania i łączenia z całością procesów zachodzących w globalnym otoczeniu, ale mających lokalne znaczenie

Aktywizacja roli nadawcy, mediatyzacja trzeciego sektora, integracja organizacji pożytku publicznego z nowymi mediami, następstwa roz- woju Internetu i społeczeństwa informacyjnego oraz ich duża zmienność stały się przesłankami do podjęcia próby mającej na celu rozpoznanie i częściowe wypełnienie luki badawczej w odniesieniu do komunikacji organizacji pożytku publicznego Posłużą temu dwie publikacje, niniejsza, Nowe media w trzecim sektorze, i kolejna Trzeci sektor w nowych mediach (w przygotowaniu), które mają na celu identyfikację i pokazanie procesów komunikacji OPP jako podmiotów osadzonych w otoczeniu rynkowym i ich oddziaływań przez pryzmat nowych mediów

Do określenia celu naukowego niniejszej pracy posłużyły rozważania nad środowiskiem organizacji pożytku publicznego jako specyficznej grupy podmiotów trzeciego sektora, działających w globalnym otoczeniu rynkowym i podlegającym jego prawom Punktem odniesienia stały się procesy komunikacyjne i mediatyzacja, odpowiadające na zmiany 15 Nazwa „Festiwal” została wprowadzona w 2017 roku, wcześniej wydarzenie nosiło

miano „Sektor 3 0”

16 To największe w Polsce wydarzenie w obszarze wykorzystania technologii

w działaniach społecznych

(15)

Wstęp

14

sposobów i technik przekazu w kontekście wykorzystania narzędzi ze śro- dowiska nowych mediów Biorąc pod uwagę przytoczone założenia, główny cel naukowy stanowi analiza zmediatyzowanej komunikacji trzeciego sektora, która odbywa się z wykorzystaniem nowych mediów, w realizacji polityki informacyjno-komunikacyjnej OPP Osiągnięcie tego celu wspomogą szczegółowe cele badawcze Ich pomocnicza rola będzie opierała się na analizie zarządzania polityką informacyjno-komunikacyjną OPP w odniesieniu do obszarów funkcjonowania (celów statutowych, działalności wizerunkowej i pozyskiwania środków), zakresu i sposo- bów wykorzystania nowych mediów (w podziale na strony internetowe i media społecznościowe), a także przygotowania przekazu dla zdefi- niowanych grup odbiorców, stosowanych instrumentów oraz efektów działalności

Aby dokonać naukowej analizy problematyki wokół organizacji pożytku publicznego, funkcjonujących w otoczeniu zglobalizowanego społeczeństwa informacyjnego, gdzie nowe media stały się immanent- nym elementem aktywności OPP rozumianej jako narzędzie zarzą- dzania i przestrzeń komunikacji, sformułowano następujące hipotezy badawcze:

H1: Jakość narzędzi wykorzystywanych w działaniach informacyjno- -komunikacyjnych OPP jest raczej wysoka lub wysoka

H2: Polityka informacyjno-komunikacyjna w odniesieniu do więk- szości wykorzystywanych narzędzi jest spójna i  zgodna z  przebu- dową paradygmatu komunikacji internetowej z jednokierunkowej na dwukierunkową

H3: Działania informacyjno-komunikacyjne są zgodne z  celami statutowymi

H4: Polityka informacyjno-komunikacyjna jest realizowana z dbałością o wizerunek organizacji

H5: Wiele działań informacyjno-komunikacyjnych jest skierowanych na pozyskiwanie środków (istnieje korelacja między jakością działań informacyjno-komunikacyjnych a wysokością pozyskanych środków z 1%

podatku)

(16)

Wstęp

15 Ich weryfikacja odbyła się przy zastosowaniu znanej i stosowanej w naukach społecznych metody triangulacji17, oznaczającej wykorzystanie badań ilościowych i jakościowych Przeprowadzono pogłębione studia literaturowe i analizę komparatywną danych statystycznych Technika badawcza desk research pozwoliła na kwalifikację i weryfikację do bada- nia 30 organizacji pożytku publicznego Kryterium wyboru celowego była wysokość kwot otrzymanych z 1% należnego podatku za 2016 rok uzyskanych przez OPP Badania case studies przebiegały z wykorzystaniem ilościowej i jakościowej analizy treści Do oceny stron internetowych posłużył jako miara skonstruowany przez autorkę Wskaźnik Użyteczności Stron Internetowych (WUSI) OPP Pozwala on na diagnozę pięciu kluczowych obszarów, którymi są: dostępność, funkcjonalność, atrakcyjność wizualna, zasobność treści, aktualność informacji Dzięki niemu możliwe stało się określenie differentia specifica każdej ze stron Najlepsze z nich zostały poddane analizie porównawczej (benchmarkingowej) w celu identyfi- kacji wyróżniających się rozwiązań Dzięki zastosowaniu metody badań interfejsów stron internetowych, którą jest „myślenie na głos”, wyod- rębniono pentadę dobrych praktyk W odniesieniu do analizy mediów społecznościowych wykorzystano ilościową i jakościową analizę zawartości z metodologicznym odwołaniem do ujęcia procesu komunikacji zapro- ponowanego przez Harolda D  Lassewlla18

Konsekwencją przyjętego celu badawczego oraz pionierskiego cha- rakteru pracy, który wymaga zarówno szczegółowego wprowadzenia, jak i szerszego kontekstu dla prezentacji organizacji jako podmiotów świadczących usługi społeczne w warunkach ekonomicznych, jest struk- tura pracy i jej podział na sześć integralnych rozdziałów

17 Szerzej: N K  Denzin, Y S  Lincoln, Wprowadzenie. Dziedzina i praktyka badań jakościowych, [w:] Metody badań jakościowych, t  1, red  N K  Denzin, Y S  Lincoln, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010, 26–27

18 H D Lasswell, The structure and function of communication in society, [w:] L  Bryson,

The Communication of Ideas, Institute for Religious and Social Studies, New York

1948

(17)

Wstęp

16

W pierwszym przedstawiono zglobalizowane otoczenie trzeciego sektora widziane przez pryzmat epoki informacji To ujęcie pokazujące oddziaływanie globalnych procesów, które mają pośredni bądź bezpo- średni wpływ na funkcjonowanie organizacji Dokonano w nim syste- matyzacji zagadnień, które są podmiotem analiz wielu dyscyplin i jako takie zostały należycie udokumentowane Szczególna uwaga została poświęcona społecznemu wymiarowi globalizacji i nowej gospodarce opartej na wiedzy i informacji Informację zaprezentowano w ujęciu zasobowym, które stanowi istotę zarządczych procesów organizacji i przesłankę tworzenia pozycji rynkowej

Globalny ekosystem informacji jest oparty na internetowej platfor- mie komunikacyjnej, o czym traktuje rozdział drugi Zawarte w nim refleksje nad nieuchronnością komunikowania w przestrzeni wirtualnej, komunikacją zapośredniczoną i sieciową kończą analizy odnoszące się do uczestników tych procesów Aktorzy komunikacji w dążeniu do doskonalenia swych przekazów sięgają po nowe media

W rozdziale trzecim podjęto zagadnienie komunikacyjnego potencjału nowych mediów Poruszono w nim kwestie zróżnicowania mediów spo- łecznościowych, odnosząc się do ich kategoryzacyjnej specyfiki

W czwartym rozdziale wieloaspektowość sieciowych działań komuni- kacyjnych została dopełniona o transformacyjny wymiar społeczeństwa informacyjnego, prezentację jego kompetencji i uwarunkowań funkcjo- nowania, przez sieciowy wymiar relacji, po oparcie analizy o wirtualny świat internetowych nadawców i odbiorców

Rozdział piąty to próba syntezy założeń funkcjonowania społeczeń-

stwa obywatelskiego, w tym sektora organizacji pozarządowych jako

aktywnych komunikatorów Odwołując się do profili statystycznych,

pokazano specyfikę trzeciego sektora przez pryzmat kondycji organizacji

pozarządowych w Polsce Mając na uwadze różnice wewnątrzsekto-

rowe, odniesiono się do współpracy organizacji w wymiarze otoczenia

zewnętrznego i wewnętrznego Analizę uzupełnia prezentacja organizacji

pożytku publicznego Warto w tym miejscu odnotować, że wszystkie

(18)

Wstęp

17 dane statystyczne dotyczące trzeciego sektora i jego podmiotów są najnowszymi z dostępnych na dzień 20 lutego 201819

W ostatnim, szóstym rozdziale zaprezentowano wyniki badań empi- rycznych przeprowadzonych przez autorkę

Identyfikacja i ocena skuteczności wykorzystania nowych mediów w realizacji polityki informacyjno-komunikacyjnej OPP odbyły się na pod- stawie oficjalnych stron internetowych i profili/kont w mediach społeczno- ściowych Zasobowe ujęcie informacji sprawia, że podlega ona kontekstom ekonomicznym, dlatego przekaz został zweryfikowany w odniesieniu do trzech kluczowych obszarów funkcjonowania organizacji, realizacji celów statutowych, działalności wizerunkowej i pozyskiwania środków

Zagadnienia poruszane w pracy, wnioski z badań czy rekomendacje mogą stanowić inspiracje dla kolejnych badań czy wskazówkę dla osób odpowiedzialnych za politykę informacyjno-komunikacyjną organizacji pożytku publicznego

19 Zbierane przez GUS na formularzach typu SOF co dwa lata Dlatego dane za rok

2015 zostały opublikowane 30 11 2017 Por GUS, Działalność organizacji non profit

w 2015 r.: zarządzanie i współpraca, Warszawa 2017

(19)
(20)

19

1 Epoka informacji jako okres zmian w zglobalizowanym otoczeniu…

1. Epoka informacji jako okres zmian w zglobalizowanym otoczeniu trzeciego sektora

Świat cywilizacji podlega nieustannym transformacjom Ciągła zmiana, która dokonuje się w wyniku powolnych ewolucji czy nagłych, niszczących obowiązujący ład rewolucji, jest wpisana w historię ludzkości Każda z wymienionych przemian ma odrębną specyfikę Ewolucja nie wyznacza skutecznie ram czasowych między fragmentami dziejów Wiele sytuacji krystalizuje się i nabiera cech nowości w długim okresie, bazując na istnie- jącym porządku Początek czy koniec cyklu są umowne, a granice przejścia pomiędzy kolejnymi epokami płynne Inny przebieg mają rewolucje, które charakteryzują się gwałtownymi zwrotami i funkcjonowaniem według nowych reguł Okresy zmian definiuje się jako nowe ery czy nowe epoki, a ich granice są łatwiejsze do ustalenia, przełom jest bowiem wyraźnym punktem do ich oznaczenia

Mimo takiego rozróżnienia onomastyka epok obrazujących świat cywilizacji jest obarczona pewnym chaosem terminologicznym, który można usystematyzować poprzez wprowadzenie kryteriów odróżniających i porządkujących poszczególne ery Lech W  Zacher proponuje „«etykie- towanie», będące – w przypadku zmian – krokiem identyfikacyjnym na drodze ich rozpoznawania, analizy i ewaluacji”1 Pozwala ono rozróżniać,

1 L W Zacher, Etykietowanie przyszłych społeczeństw – kryteria, określenia, ewaluacje,

[w:] U progu wielkiej zmiany? Media w kulturze XXI wieku: nurty, kategorie, idee,

red  M  Sokołowski, Oficyna Wydawnicza „Kastalia”, Olsztyn 2005, s  23

(21)

1. Epoka informacji jako okres zmian w zglobalizowanym otoczeniu…

20

klasyfikować i przedstawiać w określonym porządku kolejne przeobraże- nia cywilizacyjne, dając tym samym poczucie spójności i przejrzystości Zatem można sądzić, że etykietowanie jest antidotum na typologiczny nieporządek i to stwierdzenie nie budziłoby wątpliwości „gdyby pojęcia, za pomocą których próbuje się opisywać światowe transformacje, były wzajemnie przystawalne”2

Praktyka pokazuje, że różnice w obszarze zmian terminologicznych, zarówno refleksji teoretycznej, jak i empirycznego ujmowania różnych kontekstów i znaczeń, zaczynają się już od autorów badających daną systematykę Przykładem może być „epoka informacji”3, kiedy to rozwój technologii informatycznych i telekomunikacyjnych zastąpił stary porządek nowymi hierarchiami i mechanizmami funkcjonowania społeczeństw, które są ujmowane raz jako „era informacji”4 (Alvin Toffler) lub „wielki wstrząs”5 (Francis Fukuyama) czy przemieszczanie się społeczeństw między wiel- kimi cywilizacyjnymi mega trendami (John Naisbitt)6 Zatem ważne jest, aby właściwie rozumieć przytaczane terminy, wiedząc, że w literaturze są stosowane w sposób zamienny, często umowny czy będący „wyra- zem naukowych i publicystycznych (medialnych) mód”7 Mimo istnienia wielu różnic warto przypomnieć, że wybierane określenia cechowały charakterystyczne dla danego okresu koncepcje Zalicza się do nich teo- rię informacji, informatykę czy teorię sieci, które są fundamentem „epoki

2 Ibidem

3 Autorem podziału cywilizacji, w którym pojawiało się określenie „epoka infor- macji”, jest Marshall McLuhan

4 A Toffler, Trzecia fala, przekł E  Woydyłło, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 2006 5 F Fukuyama, Wielki wstrząs: natura ludzka a odbudowa porządku społecznego,

przekł H  Komorowska, K  Dorosz, Bertelsmann, Warszawa 2000

6 J Naisbitt, Megatrendy: dziesięć nowych kierunków zmieniających nasze życie, przekł P  Kwiatkowski, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1997

7 Szerzej na temat etykietowania zjawisk i procesów: L W  Zacher, Dochodzenie

do „nowej gospodarki”: etykiety, modele, wzorce, strategie i polityki, [w:] „Nowa

gospodarka” a transformacja, red  M  Piątkowski, Wydawnictwo Wyższej Szkoły

Przedsiębiorczości i Zarządzania im Leona Koźmińskiego, Warszawa 2003,

s  331–333

(22)

Cytaty

Powiązane dokumenty

Organizacja korzystała ze świadczeń wykonywanych przez wolontariuszy (Zgodnie z ustawą z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o

Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (brutto) wypłaconego członkom organu kontroli lub nadzoru, wliczając wynagrodzenie zasadnicze, nagrody, premie i

(Należy podać informację na temat rodzaju działalności gospodarczej prowadzonej przez organizację w okresie sprawozdawczym, wraz ze wskazaniem kodu/ów PKD 2007

Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (brutto) wypłaconego pracownikom organizacji, wliczając wynagrodzenie zasadnicze, nagrody, premie i inne świadczenia,

Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (brutto) wypłaconego pracownikom organizacji, wliczając wynagrodzenie zasadnicze, nagrody, premie i inne

W Polsce zastosowanie derogacji związane jest z wprowadzeniem produktu na Listę Produktów Trady- cyjnych prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz rejestra-

Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (brutto) wypłaconego pracownikom organizacji, z pominięciem wynagrodzeń osób, o których mowa w pkt 4-6, wliczając wynagrodzenie

63 Informacje pochodzą z programu Aktualności TVP O/Katowice z dnia 21.08.2009r.. 33 do zmian w kapitale społecznym. Przyczyny nierówności społecznych mogą być różne i w