Spis treści
Wykaz najważniejszych skrótów . . . 8
Wstęp . . . 9
Rozdział I Teoria ról międzynarodowych . . . 17
1. Definiowanie „ról” w naukach społecznych . . . 17
1.1. Rola a tożsamość . . . 21
1.2. Rola a pozycja . . . 23
2. „Role międzynarodowe” jako kategoria nauk społecznych . . . 24
3. Uwarunkowania ról międzynarodowych . . . 26
3.1. Uwarunkowania wewnętrzne . . . 28
3.2. Uwarunkowania zewnętrzne . . . 32
4. Typologie ról międzynarodowych . . . 34
5. Efektywność ról międzynarodowych . . . 39
6. Przydatność teorii ról międzynarodowych do analizowania oddziaływań międzynarodowych Unii Europejskiej . . . 42
7. Konkluzje . . . 46
Rozdział II Uwarunkowania ról Unii Europejskiej . . . 50
1. Położenie geopolityczne oraz potencjał ludnościowy, gospodarczy, naukowo-techniczny i militarny UE . . . 50
2. Pozycja międzynarodowa UE . . . 53
3. Tożsamość międzynarodowa UE . . . 57
4. Historyczne związki Europy z Afryką Północną i Bliskim Wschodem . . . 66
5. Sytuacja wewnętrzna w państwach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu . . . 72
5.1. Niedemokratyczne systemy rządów i niestabilność polityczna . . . 73
5.2. Trudna sytuacja gospodarcza i społeczna . . . 78
6. Wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa europejskiego generowane w regionie Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu . . . 83
6.1. Konflikt arabsko-izraelski . . . 84
6.2. Nielegalne migracje . . . 87
6 Spis treści
6.3. Fundamentalizm i terroryzm islamski . . . 90
6.4. Degradacja środowiska naturalnego . . . 92
6.5. Zagrożenia militarne . . . 94
7. Konkluzje . . . 95
Rozdział III Koncepcja ról Unii Europejskiej . . . 97
1. Dokumenty programowe . . . 97
2. Rola aktywnego aktora w rozwiązywaniu konfliktu arabsko-izraelskiego . . . . 104
3. Rola promotora środków budowy zaufania, partnerstwa i bezpieczeństwa oraz rozbrojenia . . . 109
4. Rola promotora reform ekonomicznych oraz zrównoważonego rozwoju regionu . . . 114
5. Rola propagatora wartości demokratycznych, praw człowieka i dialogu międzykulturowego . . . 119
6. Instrumenty finansowe realizacji ról UE . . . 122
7. Konkluzje . . . 128
Rozdział IV Rola aktywnego aktora w rozwiązywaniu konfliktu arabsko-izraelskiego . . . 131
1. Aktywność dyplomatyczna . . . 131
2. Współtworzenie palestyńskich struktur państwowych . . . 140
3. Udzielanie pomocy rozwojowej i humanitarnej Palestyńczykom . . . 148
4. Wspieranie rozwoju współpracy regionalnej . . . 160
5. Konkluzje . . . 164
Rozdział V Rola promotora środków budowy zaufania, partnerstwa i bezpieczeństwa oraz rozbrojenia . . . 166
1. Promowanie środków budowy zaufania i partnerstwa . . . 166
2. Zwalczanie nielegalnych migracji oraz przestępczości zorganizowanej . . . 172
3. Promowanie ograniczenia zbrojeń w regionie i utworzenia strefy wolnej od broni masowego rażenia . . . 176
4. Konkluzje . . . 180
Rozdział VI Rola promotora reform ekonomicznych oraz zrównoważonego rozwoju regionu . . . 182
1. Wspieranie reform w państwach regionu oraz współtworzenie eurośródziemnomorskiej strefy wolnego handlu . . . 182
2. Promowanie integracji gospodarczej państw arabskich . . . 194
3. Inicjowanie i wspieranie zrównoważonego rozwoju regionu . . . 196
3.1. Energetyka . . . 196
3.2. Transport . . . 199
3.3. Turystyka . . . 201
3.4. Ochrona środowiska naturalnego . . . 202
4. Konkluzje . . . 209
Spis treści 7 Rozdział VII
Rola propagatora wartości demokratycznych, praw człowieka i dialogu
międzykulturowego . . . 211
1. Propagowanie wartości demokratycznych i praw człowieka w państwach Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu . . . 211
2. Promowanie dialogu międzykulturowego . . . 219
3. Konkluzje . . . 227
Rozdział VIII Specyfika ról Unii Europejskiej . . . 229
1. Instytucjonalizacja stosunków z państwami regionu . . . 229
2. Kompleksowość działań . . . 232
3. Zasada warunkowości . . . 234
4. Multilateralizm jako metoda działania . . . 237
5. Konkluzje . . . 244
Rozdział IX Efektywność ról Unii Europejskiej . . . 247
1. Racjonalność koncepcji ról . . . 247
2. Stopień realizacji koncepcji ról . . . 254
3. Poziom akceptacji ról UE przez państwa Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu . . . 267
4. Konkluzje . . . 274
Zakończenie . . . 276
Aneksy . . . 282
Bibliografia . . . 295
Spis tabel i wykresów . . . 337
Indeks osób . . . 340
Indeks nazw geograficznych . . . 348