- -
-F ABRIEKSVOORON'rWEHP
HET ONTWERPEN V Al'J EEN R}~AKTOH EN DE BIJBEHOrLENTIE GASSCHEITIIl':GSSECTIE
VOOE DE
PRODUKTIE V AH 18000 Tmr VINYLACETANr PER ,TAfJ{
april 1970
A1Jl'ü::o~entuin 1 L1r, Dol t (;rdam.
,
,
..
,.
\i
\ • II
N HOU D
SOP
G A V E
---Samenvatti
ng
Symbol
e
nlij
st
1.Inl
e
i
d
i
ng
1.1
Ei
gens
chap
pen
en to
ep
a
s
sin
g
en va
n
vi
ny
lacet
a
at
1.2
Ou
de e
n nieu
we be
r
e
idi
ngsw
ijz
e
n
1.3
Pro
d
u
k
tie,
pr
ij
zen en ma
r
ktverde
li
ng
2.Fysisch
e e
n
chemi
sche gege
v
ens
2. 1
D
e
r
eak
t iek
inet
i
ek
2.2
NevenreEücties
2
.3
Het thermodynamisch
evenw
ic
ht van he
t
systeem
204
De
'bere
k
en
i
ng van de rea
kti
ewarmt
Co2.5
D
e
kata
ly
s
a
tor
3.
Procesbe:ce:kening
3
.1
Deu:Lt,gc.LnC:i:;LJUnten
voor
dereaktor
-bertkening
3.1.1
De voorwaarden bij
het
reaktor
-o
n
t
werp
3.1.2
De
start
-
koe
l
temporatuur
3
.1.
3
Eén- oftwoe
-
di.JTI8YUÜOJI.8.8>
1 mode
l
3.
2
De
reaktoI~erekenine3.2
.1
InleidiLg
3.2
.
2
Mate:,'iaD.l-en
enercisb8.lémse:n. ).2.3 D\:: druk"."
~Üo,.re
T cl e ~'(: 8kt 0:2::'3.2.
4
Wàrrntcovcrdr8.c}~[t3.2.5
stabiliteit
3
5
89
1 112
13
1
5
1
7
18 1921
2223
2::1 jC•
,
- 2
-3
.
4
Berekening
van
de
warmtewisselaars
3
.
4.
1
Inleiding
3
.
4.2
Algemeen
3
.
4.3
Berekenin
,
r:,
van de
gaswarmtevrisse
laar
3
.
4.4
Resultaat
3
.
4.5
Be
rekening
van
de
gaswarmte":
w
i
sselaar
- condensor
3
.
4
.
6
Res
ul
taat
4
.
.
Warmte-
en
massabalans
voor de ontworpen
app
aratuur
5
.
Literatuur
Appendix
:
])e
reaktorberekening
B
ij
lagen
:
1.
2.
Al
gemene
en thermodyna.mische
g8gevens
Gegevens over de warmteoverdracht bij
de reaktorb
e
rekening
3.
Berekeni
n
.
g van de gekozen
reakLor
(ui
Gvoer
'I'1(-4)· J2iill.!.. 30
3
1
32
35
38. 394
1
43
5054
55
\
.ti,
t,
Di t voorontwerp bebandelt bet ont werpen van een reaktor
en een {SasscheidinGssectie voor de fabrj.cage van 18000
ton vinylacetaat per jaar. De gasscheidings8ectie is
echter sl ochts gedeeltel ijk berekend.
Hoofdstuk 1 • behandelt o. a. de eigenschappen, de produ
ktie.-methoden en marktverdeling.
In hoofds'tuk 20 worden de fysische en chemische gegevons
behandel d, waarbi j specj.ale aandacht geGeven word t aan de
reaktj.ekinet.iek, daar vroeGer door Reerink (11) eenzel fde
reaktor ontworpen i o met een gefingeerde reakti esnclheidö
-vergel i jking.
Hoofdstuk
3
.
bestaat uit twee delen:a. de reaktorberekening
b. de gasscheidingssekti e.
J3j,j de reaktorbereksn:Lng worden ceret een aantal uitGanGS
-punten behandeld, vlaaruit blijkt, dat do lcatalysatorver
-oudering eeniJi.jso:nder tit21ang:cijkc rol fJT)eelt (Jij de :c0aktor·
-berchenint; :Lv.m. de eté.trtkoeltomperatuur. rI'cvE:;n~) wordt h l deze paragraaf aaneetoond, dat in dit geval het 6ón-dimen
-sionaal model toegepa:·ot kan worden~ In tabel
3
.5
zi jn dep:i..~peE (diameter 0,052 m) bevattend. VCJ1dor:'c ~31)ecific8.tie8
\'lorden in p ara.s;:caaf
3
.
::;
vermelcL,
.
-+ \1 ~Lfl :/.1 aCt: 1, EtéJ,-L; 2;e ~3 C!lC ~L Cl. e~L-j • l)e Et a .. é1,t uit dr:ic oIlderd8len, nl.
a. C:.~ (':j'l {~c.f':VtaJ:.ölct 8\:·;is se 1 aar
c .
---•
4-Na een theoretische inl eiding wordt eerst de gaswarmte
-wisselaar berekend. Het produkt Bas wordt in dit apparaat
gekoeld tot even boven heL daUV;pllJll~ van de azijnzuurdamp in het produkt gas. Vervolgens wordt de gasyrarmtewi
sselaar-condensor berekend. Het produkt gas wordt hierin tot 30 oe gekoeld, vvaardoor de azijnzuurdamp gedeel telijk condenseert. In hoofdstuk 4 tenslotte wordt de warmte- en massaba1811s voor de ontworpen apparatuur weergegeven •
a
A A m / Et -IC'
e
p d D s E a F G llG 6H 1 4H 2 .6H r ~Hc K k k 1 k 2 k L m pFt
of
t
reffectieve
doorsnede van een reaktor
oppervlak
buisdoorsnede
lo
garitm
i
sch gemidde
lde
oppervlak
buisdoorsnede
afstand tussen twee keerschotten
kortste afstand tussen twee pijpen
soortelijke warmte
bij
konstante druk
diam
eter
shell
diameter
aktiveringsenergie
molenstroom
massa stroomsnelheid
vrije enthalpie
adsorptie-enth
a
lpie
van azijnzuur
adsorptie-enthalpie van
v
i
ny
lacet
aat
reak
tiewarmte
verbrandin
gswarmte
evenwicht konstante
reak
tiesne
lheid
fJkonstante
adsorptiekonfJtante van
az
ij
nzuur
adsorpt iekonstant
e
VLUlvinylacet
aat
frequentiefaktor
reaktorlengte
faktor bij de
berekening van
de
diameter
ven een
warmtewi.s~381aarmol
'l
crho'Jdi::G
druk
pijpsteek
omzettin
gssne
lheid
gaskonstante
omtr
ek
adsorpti
e
-entro
p
ie van
azijnzuur
adsorptie-entropie
van
vinylacetaat
t
emperatuur
total
e
~armteoverdrachtsko~ffici~nt 2 m ' 2rp.
m mkJ/kmo 1
m mkJ/kmol
kmo I/uur
kg/m
2
uur
kJ/kmo
1kJ/kraol
kJ/km
o
1
kJ/kmol
kJ/kmo
'
l
kmo
I/
kC
kat
uur
atm
atm-
1atm
-1kmol/kg kat uur
atm
m
atm
mkmol/k
g
kat
uur
atm
kJ/k:mol
OK mkJ/kmol
OKkJ
/lunol OK OKof
oe
, 2 o./"'( kVif/rn "y z 0(
<5
é À'1
e
e
f6
mf6
wIndices
:
Ac
of
A
HAzof
BVA
of
e
e
f
g
i
j
k
of koel
kr
i
t
1 0p
r
s
t
t
d
tot
u
w Gbed volwne van é6n
pijp
conversie
molfraktie
afstand
langs
de r
eaktoras
partiële
~varmteoverdracht skoëffj_ciënt
stabiliteitskriteriurn
porositeit van
het
katalysatorbed
partiële warmte
g
eleidingskoëfficj.
ënt
viskositeit
dichtheid
d
i
mensieloze temperatuur
massastroom
warmtestroom
=
=
-=
=
=
=
=
=
=
=
=
==
=
=
==
=
acety
l
een
azijnzuur
vinylacetaat
effekt
i
ef
fOl'mat
i
on
gas
inwendig
component
j
koelmedium
.
kr
i
tisch
o
p afstand
1van
beg
i
n
- of
standaard
pellet
straling
solid
bed
turbulente
diffusie
totaa
l
uitwend
i
g
wand
beg:tn
kondj_t
i
es
mkW/m 2
oe
kW
/
m
oe
2 Ns/m-'Zkg/m.J
kg/s
kW
him
ensieloze
grootheden
d
•
G
R=
Reynolds
getal
--2-e
fl.
C12·~
P
--Pr8.ndtl
geta
l
r ).d
$G.CP
e
=
Péclet getal
J2
p
À
e
,
-8
~. INLEIDING
1.1 Eir;c2:l§chappen en toepassin{,;en van vinylacetaat
Vinylacetaat (VA) is een kleurloze, brandbare vloei stof
en heeft eenzpete, penetrerende geur.
In aanwezigheid van peroxiden en onder invloed van licht
polymeriseert VA gemakkelijk tot polyvinylacetaat (PVA).
Zelfs bij afwezigheid van katalysatoren kan VA onder
invloed van licht bij kamertemperatuur langzaam poly
-meriseren.
De pol~Tinylacetaten zijn in het algemeen erg zacht en
hebben een l aag verwekingspunt . Zij worden gebruikt in
de kleefstoffenindustrie. VA wordt echter veel meer
verwerkt tot copolymeer, waardoor zij een veel breder
toepassingsgebied heeft (vloerbedf!kkingen, emulsieverven,
kunstleder) •
Commercie el VA vlOrd t me e st al Ge o1,abiliscord met 0,003% Jfv~
-
diphcnyl8Jnine of rnst 20 p.}J. m. hydrochinon (1). Ä-'.YJ.derec"ll.priacetaat, ~mavel en thiophc~1:\.T
l-runine. De stabilisatoren worJen bij de verwerking VRn VA
door destillatj_c
verwijderd
o~$
(lvyÀ~t.)
a. Oude processen
Vroeuer maakte men VA via hot vloeistoffase procGs.
Bij l.G. Farben en in de V.S.
Ol) 60
JIet gevormde VA \'.'erd direld Jl:cL dE:: OVl:·.cmaat ë.cetJlee:vt
me cgcEo;nc:n.
gebruikte, waaraan boriumfluoride en
fluorwater
stof
werden
toe
gevoegd
.
In
de
V.S.werd
ge
bruik
gemaald
van een mengsel van
zilversulfaat en
zilverfosfaat
in fijn
gc
disper
eee
rd
e
toe
st
and.
In beide
geva
llen was de conversie echt
e
r
la
aG
(-:!::. 10%) .1.
Het
gas
fa
se
proces, waar teg
e
nwoordi
g
veel
ge
bruik
van wordt
gemaakt, geeft
een veel ho
ge
re conv
e
rsie
oGasvormig azijnzuur en acetyleen worden
in
een
ver-houding
1 :
4- tot
1 :
6 bij een starttemperatuur
van
160°c
ge
l
e
id
over een
katalysator besta
.
ande
uit
koolstof,
ge
ïm
preg
n
ee
rd met zinkac
e
taat.
Men
maakt
gebruik
V
rul
buisreaktoren
,
waardoor
een
-
_.-~-betere wa
r
mt
ebe
h
eers
i
ng
wordt
verkregen dan i
n p
la
at
-ovens.
In
verband met de
kata
lysatorverouderi
ng
word
t
d
e
koelte~pcratuur lw!~zaam verhoogd,
waardOOE
een omzettin
[;
V211
~)O -55;{
,
vanhet
az
:Lj
nzuur
geha
IJd,
-haafd
-b
Ii
jft.
2.
Door Celanese
Corp
.
of America
(j)
is
een n
i
euw
vloeistoffase
p
roc
es
on
tw
i
kkeld
.
Men
Gaat hierbi
j
uit van
buta;:m
,
datpartïéoJ_
geoxidccrê.
vvord
t,
\\'8a1'-cthyleendiélcetcwt
,
\"laar~la llWrldoor afr:ll
Ji
t~ünt;v'an
azijnzuur
YAv8I'krijg;t
U).
\L~
3
.
.J.C.I.heeft
eGY~ nrOCC3 lop~,l.:.,vJaarbtj
DîCl'l VAuit
!l1Ctnel \rl'ijkonr',,; -:iOrd-;:, onnü:ul,\'
g'c:'clî.lor0erd
(~).1
.
(bQvUVUV
1 &I
'5
~P=('cc'h)l:~ j.r- <;' :-)~C·]~· ~~.~! '~:"-. r'!~l~(' ;/C:T'dt~~~_~~~·_·'·- - -
--..-,-_
.... ~ ... ,.---~._, ..._
-
_
.. -~_ .... _--"-_._, . ...---.--_.~----~-4
10
doordat de procédé' s zeer verbeterd zijn ert de om~et
sterk is gestegen.
In 1954 was de prijs in de V.S. en Canada 17 dollarcent
per pound (.1) bij een jaarpI'oduktie vaD 100 miljoen
pound. In 1956 produceerde de V. S. alleen al 110
miljoen pound, waarvan 45% voor de bèreiding
van
27% voor pol;rvinylalcohol en 100/0 voor copolymeerg;Gruikt werd
(
§).
PVA,
In 1960 was de produktie vaYJ. VA jon de V.So reeds
gestegen· tot 250 miljoen pound, terwijl de gezamenlijke
produkt i e in West-Europa en Japan toen gelijk was aan
die
van
de V. S. In de jaren 160 is de omzet in Wes t-Europa en Japan sterk gestegen, waardoor in 1965 West-Europa en Japan elk 201~ en de V.S. nog slechts 30% van
de wereldmarkt in handen hadden.
De huidige vrereldproduktie en -prijs
miljoen kg per jaar en 18,51kentjks o ~
zijn resp. -:!:. 1000
In N ederlan.d produceert al18E:l1 Kon31n· N. V. in
ct
eEuro-poort VA. Hun jaarproduktie is ongeveer 18.000 ton.
-•
2.
FYSISCHE EN CHEMISCHE GEGEVENS
2.1 De reaktie kinetiek
De heterogeen gekatalyseerde reaktie:
-
=
AC HAZ
met als katalysator zinkacetaat op koolstofdrager wordt
sedert
1925
industrieel toegepast.Na
1950
verschijnen er publikatiesover de kinetiek enhet reaktiemechanisme, die onderling echter sterk
ver-schillen.
Door Valstar
(1),
Cornelissen (8) en Van der Heyden (3.)zijn op het laboratorium voor Chemische Technologie te
Delft kinetiekmetingen verricht en hieruit leidden zij
af, dat de reactiesnelheidsvergelijking van de volgende
gedaante moet zijn:
k.PAc
r
=
De kinetiekmetingen zijn slechts bij twee molverhoudingen
verricht, nlo: Ac: HAz
=
4 : 1
en Ac : HAz=
1.5 :
1.Deze twee molverhoudingen blijken echter niet met elkaar
,.
te correleren, waardoor geen optimale molverhouding voor
het reaktorontwerp kon worden bepaald. Omdat op
indu-striële schaal altijd met een molverhouding van minstens
vier wordt gewerkt, is dit reaktorontwerp uitgerekend voor
een molverhouding
4.
De konstanten k, k
1 en k2 zlJn een funktie van de
temperatuur. Zij hangen als volgt van de temperatuur af:
k
=
koa • exp-E
(_a_) R .T g=
exp=
exp -11 H 1 (R • T ) g - D,. H 2 (R • T ) g • exp exp•
1 2
waarin
:
k
=
5,088.
1
0 3
kmol/k
g
kat
.
s.atm
(1)E
a
85,1
.10
3
kJ/krnol
'Z !:.H
1
-3
1 ,5
• 10J};:J/kmol
b 8 1=
7
1
,3
'ZkJ/kmol. oK
.6.H
2
=
70
,
3
• 10.JkJ/kmol
~ 32
=
1
69,5
kJ/kmol oK
2
.
2
Nevenreakties
./
, ' -- . ~Naast d
.e
hoo:fdreaktie kunnen in principe de volgende
nevenreakties optr
e
de
n
C~):
1.C
H
=-
CH
+H
2
0
Ac
water
2. 2CH
3
COOH
HAz
3
.
2
CH
~CH
+H
2
0
Ac
water
4
.
nCH
....
CRAc
5
.
CH
3
COOH
+CH
3
COOCH
HAz
6.CH
~ CHAc
7.
Zn
(
CH
3
COO
)
2
zi
nkacetaat
VA
- - .
CH
3
CHO
aceetaldehyde
CH
3
COCH
3
+H
2
0
+CO
2
aceton
water koo
l
zuur
---1'/1>
CH
3
CR=
CHCHO
m
ethy
l-vinyl
ald
e
h
v
vde
--.
(
CH
:.=CH)
n
po
l
y Ac
=
C
H
2
-
(
CE
3
COO
)
2 CECH
3
ethylideend
i
acetaat
- - - - H 2 + 20waterstof koo
l
stof
~
ZnC0
3
+CH
3
COCH
3
zinkcarbonaat
aceton
v
erreweg de belangrijkste
.
De vorming van aceeta
l
dehyde
(1)
wordt onderdrukt door de hoevee
l
heid water in het
reak
t i
emenGse
l
tot een m
i
n
i
mum te
beperken
.
De po
l
ymerisat
i
e van acety
l
een
vvordt vo
l
gens
(19)ver
-oorzaakt door een
gedeeltelijk
onomkeerbare ad
s
orpt
i
e
van acetyleen aan de kata
l
ysator
.
Dit
veroorzaakt
teven
s
Bij
ho
ge
temperaturen
kan reakt
i
e
(
6
)
optreden, waardoor
het aaneenkitten van
de katalysatordeeltjes
veroorzaakt
"
wordt
.
De
belangrijkste n
e
v
e
n
p
rodukt
e
n die ontstaan
,
zij
n
ac
ee
t
a
ld
e
h
y
d
e
(1)en aceton
(2) .2.3
Het
th
e
rmo
dyn
ami
s
ch
e
vemvicl1t
van
het
systeern
De
standaard vrije
entha
lpie .6Go
voor
een
re
akt
i
e
is
te
bereken
e
n u
i
t de vrije
vormingsenthalpie~nvolgens
:
=
( Ll. GO )f
prod
Hi
er
ui
t
"
i
s
deevenwichtskonstante
K
van
de
r
eaktie
t
e berekenen
met
- 6 GO/n .'1'
K
=
e gTevens
is
6G=
.6.
H
-T .
.6.SBerekenen w
ij
nu
K
voor verschillende temperaturen
mob
.
v. de thermodynamische
g
e
ge
v
en
s
,
zoals verme
l
d
in
bijlage
1,dan krijgen
w
ij
de vo
l
gende
tabel
(2.1)180 200 220
tabel
2.1.3,9
•
1 ,2 •0
,
4
.
Uit deze tabel kunn
en
wij
konk
lud
eren
,
dat
inbeschouwd
t
e
m
pe
r
at
uurs
geb
ied
de thermodynanLische
evenw
icht
som-zctti~G onGG~acr 100~ l U.2.4
De
berekenin
g
van
de
reakt
i
ewarmte
De berekening van
de
standaa
r
drea..1rtiewarmte
!:,.H
°
kan
r
geschieden uit de verbrandingswarmten
6. He°
"va.YJ.
a
lle
com
ponenten
.
B
ij 25°
C ge
l
dt
:
,6H
o
•
14
Bij een willekeurige temperatuur T geldt:
6Hr -- ~Hr 0 +
Y
bCp • dir25 waarin ,6C
=
CVA (Cp AC + C HAC)
p p p
Met behulp van literatuur gegevens
(11)
kunnen wij de;verschillende C -waarden als funktie; van de tempera-p
tuur bepalen, W3arna H voor elke temperatuur te
r
berekenen is .
De benodigde gegevens zijn in bijlage 1 samengevat.
2.5 De katalysator
In het algemeen gebruikt men een katalysator, bestaande
uit aktieve kool, die met 15 - 35 gew ..
%
zinkacetaatgeïmpregneerd is. De laatste tijd wordt melding gemaakt
van betere katalysatoren, zoals ZnSiF
6 en CdSiF6
(12) ..
3
.
PHO CESBEHEKE~JIN GDe
procesberekening
bestaat
uit
een
tweetal
stappen
.
1.
De
reactorberekening
.
Met
behulp van
de
i
n hoofdstuk 2 genoemde k
i
netiek
werd
een reaktor berekend
.
Hi
erb
ij
werd
o~a_ge
le
t
op
:
a.
de
starttemperatuur
b.
de
gassne
l
he
id
c.
de
pijpdiameter en
het
aantal
reacto
ren
0.
.
p
ij
p
l
en[Ste
.
2.
De
gassche
i
dingssect
i
e
.
De
reaktorprodukten
,
bestaande uit
VA
,
Ac
en
HAz
werden met
behulp
van
een
warmtewisselaar
en
een
condensor
gedeeltelijk gescheiden
in
Ac
+VA
en
HAz
.
3
. 1
D
e
ui
tgangs}2unt
en
voor de
rca~dorberp-kening3.1.2
a.
De maximale
l
engte van
de
r
eaktor
is
6 meter
b.
De maximal
e
diameter van
dc""reakto
r
is
4 m
eter
c.
De minim
a
l
e
pijpdiameter
is
0
,
035
m
eter
d.De produktie moet
1
8
0
000 ton
per
jaar
z
i
jn.
Zoals boven vermeld hebben wij
b
ij
de reaktorbere
-kening de vol
gende
variab(';len:
10
de p
i
jple
ne;t e
2.de p
i
jpdiame
t
er
3
.
de
co
nversiegraad
4
.
de startkoelte
mperatuur
5
.
de gassne
lh
eid
De
start-koeltemneratuuE
:
---~-----Deze temperatuur
i
s
sterk
afhanke
li
jk
van de
kataly
-satorveroud
ering
.
Dez
e
veroud
er
i
ng
kunnen
wij
op de
vo
l
gen
de
twee man
i
eren
benaderen
:
a.
De veroud
ering
i
s al
l
een afhanke
l
ijk
van
de
hoeveelhe~d
gep
roduceerd
VA.
b.
De veroudering
is
alleen tijdsafhankelijk,
d.w. z.d
e
koeltempèratuur
moet na
t~eYlbepaald
élantal
dagen
omhoog
,
of er n
u
veel of
we
inig
VA
gepro
---1
6
duceerd is, om
het
conversieniveau op
500/a
te houd
en.
Werken vvij allereerst
geval
a.verder uit,
dan.
zien wij het volge
nde
:
Veronderstellen
wij dat
de
koeltempcratuur
1
0e
omhoo
g
moet, wanneer
5
kg VA per
lit
er
kat alysato:L'
i
s geproduceerd
(
fabrieksgegeven van
KONAM) om het
conver
s
ieniveau
van
50%
te
blijven behouden, en
nemen wij een nieuwe katalysatorcharge wanneer de
koeltemperatuur
200
oe
i
s geworden
,
dan
kunnen wij
wallileer
·
wij
de
gegevens
van
Cll)
gebruiken
,
m.b
ov.
h
et
algol-programma
vermeld
in de appendix
de pijplengte bij
verschillende start
-
koel
tempera-turen berekenen,
waarna w
i
j vervolgens
de
katalysator-en pijpkostkatalysator-en kunnkatalysator-en bepalkatalysator-en.
De resultaten van
de
verschillende berekeningen
zijn vermeld
in tabel
3
.10
1
60
1
65
170
1
80
Uit
pi
jplengt
e
I
kat
alysator-kosten
m
gUldens/jaar
4,55
238.000
3
,
38
271.000
2,53
3
17.
000
1
,
42
476.0QO
pijpkosten
laa
ntal kat
.
char
ge
wiss
ogu
l
dens
per jaar
1
30.330
1,5
96
.
950
2,
3
72.470
3
,
65
40
.
675
9
,
8
tab
e
l
3.
1.
tabel
3
.1.
volgt, dat
men
het best kan starten
bij een
zo
laag
mogelijke; koel temperatuur vvant
:
1.
de
katalysatorkosten
per
jaar nemen sterk af,
wat
niet gecompenseerd 'Hordt door de verminderde
pijpkosten
bij een hoe;ere start temperatuur.
2.
Het aantal katalysator chargev,risselingen neemt
to
e
bij een hogere start-koeltemperatuur
.
Werken wij vervolgens
geva
l
b.uit.
o
Nemen v/ij aan dat de koeltemperatuur
5 C per maand
~
J!
3.
1 .3
nemen wij
wederom een n
i
euwe katalysatorcharge als
de koel
temperatuur 200
oe
is geworden
,
dan z
i
en de
kosten er als volgt
uit:
16
0
165
17
0
1
80
pijplengte
l
katalysator-kosten
.
m
guldens/jaar
4,55
234
.
000
3,38
200
.000
2
,
53
17
4.000
1
~42
146
.
000
tabel
3
.2
pijpkosten . aél.l
î.
téÜ kat
.
charge
wiss.
guldens
per jaar
1
30.330
1 ,5
96.950
1 ,
7
72
.
470
2
40
.
675
3
Stellen wij, dat
wij
bij
1
char
gewisseling
7 dagen
produktievGrlies hebben
,
dan
i
s
-
wanneer
18
.
000
ton VA
per
jaar
wordt geproduceerd en
1
kg
VA
1
8
,
5
cent kost
-
het
produkt
i
everlies b
ij
6~ncharge
-wisseling
ongeveer 70.000 gulden
.
Wi
j
z
i
en
dus,
dat de kosten)in
dit geva
l
bij de
vier
be
r
ekende
J <0-4'\.
t
empe
ratur
en
ongeveer
ge
lijk
zijn.
I
n
werkelijkhe
id z
a
l de kat
alysat
orv
eroudering
van
de
produktie per
liter kat. afhaYJ.gen
en tegel
ij
ker
-tijd
tijdsafhankelijk zijn, tl,odat wij
uit
het
Doven.-staéUlde
mo
g
en concluderen
,
dat het gunstiger zal z;
ij
n
om
bij een
l
age
koeltemperatuur te
starten
.
Eén- of twee-dimensionaa
l
model toeoassen?
-----~---W
anneer
vd;ieen
reaktorberekening willen
uj_t
voercm
,
kUl:.r"l'é;1l wi j
(tiL Cloef
l
met LeL é0.Ll
- oi'
heLtwee
-
d
i
me
n
":"
sicmaal
mo
de
l.
Bij
h
e
t é
én
-
dimensionaal
mo
de
l
nemen
wij
aan
dat
er
slechts een axiaal temperatuLArs
-
en
co
ncentrat
i
eprofie
l
i
n de reaktor
aanwez
i
g
is,terwijl
b
ij
het
twee-dimen-sio
naal
model
veronde
rsteld
worät, dat
z
owe
l
radiale
als axiale
temperatuurs
-
en
conc
entrat
i
epr
ofiel
en
op'
-treden.
Het nadeel van
het
twee
-dimensi
onale
mo
d
el
is
18
terwijl
bovendien veel
meer rekentijd vereiut
is
om
een
reaktorberek
ening
uit te voeren.
In dit
werk zal
niet
nader ingegaan
wo
rd
en
op het
verloop van
de
berekenin(~smetn..ode, hiervoor
\
'
lord
t
verwezen naar Valstar
(7),
maar worden alleen de
resultaten vermeld van een reaktorbereker..ix1g die
zowel één- als twee dimensionaal werd uitgevoerd.
Voor een inwend
i
tse
pi
j
pd
i
ameter
van 0
,
043 m,
een
koeltemperatuur van
160 oe
en
mas
sastroomsne
lh
eid
van
582 kg/m
2
h zien wij
de
resultaten vermeld
i
n
tabel
3.3
.
~e\~t.
k
J..
I ... '"" (.Q'V\./' •één
-
dimensionaal
model
\. ~ 'K ~twee
-
dimensionaal
model
hoogte
conversie
gas
temp
.
hoogte
convers
i
e
gas
temp
.
m
%
oe
m
%
oe
0
0
1
60
0
0
0.90
10
.
8
1
63.0
0.90
1
1.
7
1
66
.
4
1.
80
21. 8
163
.
6
1.
80
23
.
1
16
6
.
1
2.
70
32
.
6
1
64
.
2
2
.
70
33
.
8
165
.
9
3.
60
43
.
2
16~.
•
7
3.60
43
.
9
1
6507
.
4
.
50
53
.
7
1
65
.
3
4
0
50
53
.
5
1
65.6
tab
e
l
3.3
.
Wij zien dus u
i
t tabe
l
3
.
3
.
dat de verschillen
tm::
·
sen
h
et 6én
-
en
twee
-
dimens
i
onaal model in dit
ge
va
l
klein
z
i
jn
en
daarom w
er
d besloten
,
de verdere berek
en
iu
tse
n
3.2
De reaktorber
eken
igg
3
.2.1
!~~~~Q~~gDe reaktDr moet
ontworpen worden
voor de bereidin
g
van
v
i
nylacetaat
v
ol
gens
:
De
reaktie
vindt plaats
in de
gasfase over een vaste
kat
alysat or.
De reaktie is exotherm.
~Hr
- 1
29,3
.1
0 3 kJ/kmol bij
1
60°C;
Starttemperatuur
Katalysator
Produktie
155°c
zinkacetaat
opnoritkorrels
1
8.000
ton
per
ja
ar
.
a..
Bij
de herekening van
de
reaktor gebruiken vdj
de
volgende
aaxmamen
:
1.
het
systee
m
bev
i
ndt zich
in
de
sta
tionair
e
2.
3.
4.
5.
toestand
;
de
er
de
i
n
de
druk
i
n de reaktor
is
konstant
;
is
c
y
li
ndersymmetrie
;
reaktor
is i
deaa
l (
pr
o
pst
ro
orn
);
rad
i
ale
richting
z
ij
n
de temperatuur
en
concentrat
ie konst ant
(zie
3
.
1
.
3. ) ;
G
.
er
7
.
er
is
geen warmtegeleid
i
ng
i
n axia
l
e
ri
chting
;
treden
geen nevenreakties
op
.
b.
De ma
teriaalba
l
ans
.
Q~~E~~~=~~!~~~~§~_~~~~~_~E_~~~~~_~~~_~_~~~)~~~
~~_~~~_~~~~~E~~~~~~~
__
~~_i_~~~
_~_
~~
ComponeEt
Kmol
in
ykmo
l
in de
y .voedi
ll
g
<jo
rea
kt
or
< J NI lVI-xAc
MM
-
x
VA
VA
M+1 11+ 1--xVA
--; 1-y.;- , HAL': 1 ,1-
xV
A
' ü M+1 M+1-xV
A
VA
0 0x
VA
xVA
M+1-x VAtot
aal
M+1 1 M+1-xVA
120
Elementaire mat eriaal bal ans
De massabalans voor een continu werkende
buis-reaktor is: r. dV R = F.y Az dx
(3.2-1)
0 ofr.
A .• dz = F.y Az l 0 dx waarin r=
Met behulp van tabel
3.4
kunnen wij deze laatste vergelijking omzetten in:r
=
k (M -x)
(3.2-2)
c.
~~_~!~~~~!§~~~_~~~~~~~~~~§~~Voor een buisr eaktor luidt deze:
(- Hr).F.YB .dx-U.ï( .di.(T-Tkoel).dz
=
0 '
= F.
I
Y .• C • dT (3.
2-r3)
J p j
Voor het koelmedium geldt:
U.tr.d (T-T k l)odz
=
~.C
.dT k1
(3.2-4)
u oe mkoel Pkoel oe
Met behulp van de vergelijkingen
(3.2-1
t/m4)
kunnen wij nu x, T en Tkoel als funktie van
z oplossen: dx d z
=
r.4·
1TL
2I
( )
0 d i F 0 Y Az 03. 2
-
5
~;
= ( -
6. H ). r 0 4 1 • ï ( • d . 2/F.L
(y .• C ) -r , l l Pi - U.n::.d .• (T-Tk l)/F. L(y .• C )(3.2-6)
l oe l Pi dT koel dz=/C
.U.d .(T-Tk 1)/(~ .C )(3.2.7)
u oe mkoel Pkoel waarin zijn..6H,C
r p. l en C Pkoeleen funktie van T
40
35
30
s
op25
ctl t<\ 020
.-Pi15
I
10
5
0
nu opgelost worden door een stapsgewijze
nume-rieke integratie volgens de methode van
Runga-Kutta
(.11:).
Het computerprogramma, dat deze integratie uit-voert, is in de appendix opgenomen.
3.2.3
De drukval over de reaktorVoordat wij de reaktorberekening uitvoeren, zullen wij eerst bekijken of de drukval over de reaktor inderdaad verwaarloosbaar klein is, daar
a. een te hoge drukopbouw dètonatie van het acetyleen zou kunnen veroorzaken.
b. een t e hoge drukval een belangrijke vergroting van
de energi ekosten zou kunnen opleveren.
c. een te hoge drukval breuk en desintegratie van de katalysator zou veroorzaken.
De drukval over gepakte bedden kan
met de correl at i e van Ergun. (.l2) :
berekend worden 2 G 1- 8 ( ( 1-E) p
=
~-. ~.150c
Re pm
+1,75).
Z
Daar gesteld was, dat de maximal e reaktorlengte 6 meter mocht zijn, werd bij deze bedlengte ~ p b~rekend voor verschillende waarden van G. De resultaten zijn weer -gegeven in grafiek
3-1.
250
500
750
1000
Grafiek
3-1.
Ap als funktie G bij een bedlengte van 6 m.
1250
22
-Uit het rapport vml Reerink (11) volgt, dat de mm:inw.''ll
toelaatbare drukval lJij verse kat. r!1aximaal 0, 'I atm •.
mag bedl'ac;en, zodat wij 2'.ien, dat in het gebied, VVélar
-binnen wij onze bur0kenin~cn uitvoeren (G=300-1200 kr/
m2h), deze grens niet wordt overschredeni
Bovendien blijkt de drukval kl ein t"e zj,jn.
3
.2.
4
WarmteoverdrachtDe totale warmteoverdrachtskoëfficient U voor een
gepakte buisreaktor kunnen wij opgeboU'/Id denken uit:
a. een warmteoverdracht skoëffici'ént ol.. t voor het bed;
b. een w8.rmtec;eleidingskoëfficiënt
c.
wand'
~
'
: ~
een ;"armt
e~~
::t's
këfficiënt
het koelmedj,um.
À
w voor deÀ
,
Koe 1 voorVolgens (l~) i t; het verband tus sen deze Grootheden: 1 U
=
1 o(t + d 'vV '- ,,-AVJ Ai 1 Aj. A
+ J , . A m ~welu(3.2-9)
Voor de berekening van 0{ t geeft CalderbankU1.)
devolgende correlatie:
eX
t=
5,79
•
~ À e +0,092
•
l C .G.d. P l Z(
3
.2-10)
waal'in
À
e de eff~;ktü:;ve gel eidingskoëfficiL,t VéJllhet bed en het stromend gas is, waarvoor Smith (l.§.) de
volgende formule geeft:
À
e=
2(À
g + Àtd +À
1')
+) \ .
of..
À ij • dl) \';é .. (l.~'L--:.: serle s - 2';-X-·::j.-2':a-s p mEt: (1 -E)À . serJes en=
1,
95 oC
p •G.(R
e)-0,51.(p )-2/3
I' en0(
I'=
voor He<
350
(20À
.1_·:/.d)À
_ _
S_~.l. I' dp 0 A :3 ('2. \ . / . 2 1"" _. - I , f ~ r" ," ,-, \ ) • c::: ._- I c-Iei
r
is
de stralin[::sko'éffj_cï(;nt, die bij de
reaktor-berekening te verwaarlozen is, daar de
stra
li
nesbi
j-drage bij 200
0C
zeer klein
:L:::~.Voor
eX
1Jen
)
td
gelden volgcmfJ
Snüth de volgende
1:relaties
:
eX
p
=- ) 1J·(2.À
2,+c1
.
d
P)
waarin
(3.2-16)
d
À
s
p
À
À
c.
(
3e2
-1
7)
log
--1,76 +0,0129
.:J=
.
p
E-en
Àtd
=
dp
.
G
.C
12
(
3
.2-1
8)
Pe td
.
E
d
2
H
i
er
i
n
isPe
td
_.9
0(1+1
9
,
4
(..,12) )(
:;
.
2-
1
9
)
d. 1Volgens
Kern
(1
8
)
geldt voor de
warmteoverdrachts-koëfficiënt aan de oliezijde:
o(
I Koe=
H:lerin
i
s
:
3
.2
.
5
stabi
li
teit
n
0,1 4-( . l koel )ll
koe
l
w
G=
0
/a
koel
mI
;:oe_ 1D
c~ • Cl • BI a=
--:;:.') ~--Pt
2 1(1,
72
.
Pt
-
"4
.T((
3
.2-2
0
)
d 2) • uDit
aspekt b
ij
het
ontwerpen
van
de reaktor is
één
der belan
gri
jkste, daar:
a.
de
reaktie behoorlijk exotherm
i
s bij de bedtem
-pe~aturen
waarbij gewerkt wordt
.
b~
de ontstèkingstemperatlmr
voor
de ontleding van'
acctyl~en
vrij laag is,
~l.±
300 °C.
-24
Uit a, b en c blijkt dus dat de hotspottemperatuur
in de reaktor binnen bepaalde e;renzen moet worden
gehouden.
Valstal' (7) geeft voor de stabiliteit van een reaktor
bij e(~rste orde reakLie het volgende kri-Lerium:
waarin:
4.U
~ l T o· (G};rit -Gk ) 6Hr·koo oI't ot ~~( El ~ -kri t'f.-E a2 R- T
• g" 0 • exp E (H .'11 (Î:8 . .)>
1 g 0 krlt)(
3
.
2
-
2
1
)
- 1~
Er.2
E
'
ct a (2 HT
)
-
H .T • g. 0 g 0(
3
.
2-22)
Passen wij dit kriteri-cun toe op onze ontwerpkondities,
dan bl ijkt dat: T
krit - To
~
25 oe enS
»
1.Kiezen wij al s veil igheidsgrens 60% V3n T
krit - T 0
(vrij willekeurig), dan is de mm:imale tempcratm._n·s~
stijc;ing, die in de reaktor mag optreden gelijk aaü
1
5
oe.3.2.
6
~~!~~~~~~~~_~~E~~~~~~~~~Zoals wij in
3
.1.2
uiteengezet hebben, kunnen wi j derea.ktor het best bij een zo laag mogelijke
kOeltempe-ratuur starten. Wi j kiezen hiervoor een koeltempcra
-tuur v &YJ. 1 5~) 0 e , daar: W:L j bi j e en lagere; temp er at v. LU'
in de buurt van de ontstekingstemperatuur van de
reakt ie komen.
Bi j
1
55
oe
werden nu een aantal berekeningen uitgc-voe:.ccl, vvaarbi j de ga.s snelheid 811 (le b11isd i2.Jnet 81'1 .~:'"s
-varieerd werdeno Voor de benodigde gegevens bij de
berekeningen wordt verwezen naar bijl age 1, voor het
computerprogramma naar de appendix.
In tabel
3
.
5
.
zijn de resultaten van deze berekeningenweergegeven" Hierin i s: TI
max
z30
5 _ 2.40
'
z50
'
z60=
de hoogste temperatuur in de rea.1{tor;I
de bedhoogte bij een conversie -ran
X
2 ,5' x 3 ,5'
x
4
,J r-, X5,5
--de conversie bj.j
een
bedhoogte
van resp. 2,5
-
3,5
-
4,::>
en
5,5 m.
Np30, Np40
,
Np50,
Np60
=het aantal" pijpen dat nodig
isbij
een
conversie van resp. 30,
40, 50
en 60%
om 18.000
ton VA
per jaar te produceren.
Vb 30, Vb40,
Vb50,
Vb60
=het
benodigde bed volume bij
een
conver
sie
van
resp. 30,
~.O ,- - -
-2
6
Berekenin
g
d .• 10
2
G Tz30
z40
z
50
z
60
x2,5
x3
,
5
l 0max
No.m
k
g
/m
2
h
oem
m
m
m
%
%
-
-1
3
,
76
350
15
9
,1
2
,
03
2
,
7
1
3
,
4c5
4
,1
0 37
,
0
51
,
4
2
4
,
3
2
350
1
60
,
6
1 ,
93
2
,
56
3
,
22
3
,
88 38
,
9
54·
,
2
(j
5,02
350
1
6
2,
8
1,79
2,
3
8
2,
96
3,5
6
4
2
,1
5
9,
0
4
6
,
27
350
1
68
,
6
1 ,
49
1,
9
4
2
,40
2,
87
52
,2
5
7
,
53
350
1
82
,
0
1, 1
3
1,
40
1 ,
66
1 ,
96
6
3
,
76
.
582
1
60,
13
,
39
4
,5
0
5
,
62
6
,
75
22
,
0
3
1 ,
°
7
4
,
32
582
1
6
1 ,
8
3
,
25
4
,
29
5
,
33
6
,
37
2
3
,
0
32,4
r
8\
~l5
,
02
582
1
64
,
4 3
,
04
3
,
99
4
,
93
5
,
86
24
,5
34
,
9
9
6
,
27
582
1
70
,
8
2
,
6
1
3
,
37
4
,1
0
4
,
82
2
8
,
6
41
,
8
10
7
,
53
582
1
8
1,
3
2
,1
2
2
,
64
3,
1
4
3
,
64
37
,
2
57
,
2
11
3
,
76
698
,
4
1
60
,
7
4,
06
5,
39
6
,
70
8
,
0
1 1
8
,
3
25,8
11
2
4,
32
698
,
4
1
62
,
5 3
,
89
5
,1
3
6
,
35
7
,
56
1
9
,
0
26,9
1
1
3
5
,
02
698
,
4
1
65
,
3
3 6L1
,
,4
,
77
5
,
86
6
,
94
20
,1
28
,
9
1
4
6
,
27
698
,
4
1
72
,
°
3
,1
5
4
,
04
4
,
90
5
,
73
23
,1
33,8
1
5
7
,
53
698
,
4
1
82
,
8
2
,
6
1
3
,2
4
3
,
83
4
,
40
28
,
5
4-4,4
16
3
,
76
873
161 ,
5 5
,
0
7
6,
6
8
8
,2
7
9
,
86
14,
5
20
,
5
17
4,32
873
163,
6
4,84
6,34
7,
8
2
9,27
15,0
21 ,
3
18
5,02
873
16
6
,7
4
,54
5,90
7,2
0
8,47
15,
8
2
2,
6
19
6
,27
873
1
74
,
0 3
,
94
5,0
2
6
,
02
6
,9
8
1
7
,
7
2
6
,1
I
20
7
,5
3
873
1
84
,
9 3
,
3
1
4
,
08
4
,7
9
5
,
45
20
,
8
32
,
4
1
' i ' . tabel3.5.
i ' , '\ ....
~~j:'.. ';
i~ I (
I
/ /./
Î , II
/;,', (I
,.'
'" I
I
~!
I~
/
I
I
I ! /Np30
Np40
Np50
Np60
37128
27846
22277
18564
$3,68
83,79
84,10
::
,
94,51
28185
21139
16911
14093
79,73
79,31
79,81
80,14
20
835
15
626
12511
10425
73,81 ·.~73,61
73,29
73,40
13358
10019
8015
6679
9197
6898
5518
4598
40,0
48,9
22495
1
687
1
13497
11164
84,68
84,30
':
84,22
'
:
42,0
52,0
16952
12714
10171
8476
80
,75
79,94
79,46
45,5
56,2
12540
9405
7524
6270
75,45
74,27
73,41
55,5
8033
6025
4820
4017
5573
4180
3344
2787
33,3
40,9
18
627
1397
0
11166
9313
83
,9
7
83
,
6
1
34,9
43,0
14127
10
845
8476
7063
80
,55
8
1,54
37,6
46,7
1044
8
7836
6269
5224
75,27
73,98
45,3
57,3
6696
5021
4017
3348
61
,7
4645
3484
2787
2323
26,6
32,7
14
885
111
64
8931
7443
83,80
27,8
34,3
11302
8479
6781
5651
80,18
29,7
37,0
8360
6270
5016
4180
75,08
35,1
44,7
5370
4028
3222
2685
45,9
60,7
3705
2786
2229
1858
Bezien w
ij
deze
tabel, dan
kunnen wij
de volgende
conclusies trekken:
a.
De conv
ers
ie
neemt
ongeveer
recht evenredig
m
et
de bedl
engte
toe, waardoor wij naar een zo hoog
mogelijke conv
ers
ie moeten
streven
(2!ie
grafiek
3
.
2)
~Een conversie van
60%
is- als
grens ge
-steld,
daar
boven dit niveau
de
hoeveelheid
bij
-produkten snel toeneemt.
b.
Een aantal mog
e
lijkheden valt af, doordat
zi
j
niet voldoen aan het
in
30205
vermelde
stabili-teitskriterium.
Aan
de
hand van tabel
3
.
5
kw1l1en
wij
-du
s concluderen
dat de
pijpdiameter
kleiner
of
ge
lij
k
aan
0,052
meter mo
e
t
zijn
.
c.
Doordat
vli
j
ges
teld hadden,
dat
de reaktor niet
groter
dan 6 meter mag worden
(de
maximale
bed-lengte
i
s
dus
5,5
meter),
volgt uit de
tab
e
l
dat
het aantal reaktoren, dat a3ll de
geste
lde
eisen
voldoet,
sterk
vermindert
.
Voor
de te gebruik
e
n
reaktoren is het benodigde
bedvo
lume
in
de
tabeJ.
weergegeven
.
Willen
wij uit de
overgeb
l
even mogelijkheden de
aan-trekkelijkste reaktor kiezen,
dan
moeten
w
ij
op
de
volgende zaken letten:
a.
Hetbedvolume
,
dat nodig
i
s
,
blijkt
afte
nemen,
wanneer
de pijpdj.ameter
to
enee
mt
.
Wij zien uit
tabel
3.5
.
dat
de
gunstigste diameter
0,052
me
ter
iso
b.
Hebben
wij
de pijpdiameter
gekozen
,
dan blijven
nog
slechts
twee mogelijke reaktoren over,
namelijk
:
één,
d
ie
werkt bi
jeen
gas
;:;11e
lh
e
id van
350
k
ë
/m2h
één, die werkt bij een
gassne
lh
eid
van 582
kg/m 2h
.
Bezien
wij deze
twee
geva
lle
n
,
dan
mogen
wij
m.b.v.
tabel
3
.2.
concluderen, dat de reaktor met de lage
gas
-snelheid ekonomisch het meest aantrekkelijk is, omdat:
a.
de reaktorpijpen korter zijn, waardoor ze
gemakke
-lijker te
vullen
_
en te ledi
ge
n zijn;
b
.
de pompkosten lage
r zijn;
c.
men nu
een konversienivea;l
V2.l160% kan bereiken
,
'\:R.
:x:
60
50
40
30
20
/ . / ."..'. / / " / " 7 / / " . / .".. . / .-...-./' / ./' ./' / " " ./' ./ . / / .-...-/ " ./" . / ... / ./' / .-...-... ... ./"" / ' / ' / ./' . / . / . / / / ' / . / . / ' / / " . / . / ./' . / . / . . / ' / " ./' / / ' . / / ' / ' .,,/' . / / .".ro,....,
" " " " "
o
0
,5
1
1,5
2
2
,
5
3
3
,
5
4
4,5
5
5,5
6
.".. / " . / .".. .-...- / " / ' ... / ' . / .".. .. . / "/ / . ,,'" 4-;" .z meter
Grafiek
3.2
D
e
conversie
al
s
funktie
van de reaktorl
engte
voor
vers
c
h
ill
ende gassne
lheden
G
=
350
kg/m 2 uur
0kg/m 2 uur
- - - -G
=
582
0 _ . - . -.- . -G
=
698
,4
kg/m
2
uur
0 I\) coH Q) -P Q) S