str. 2 12 - 18 stycznia 2021
LICZBA TYGODNIA LICZBA TYGODNIA
Z OSTATNIEJ CHWILI
Obiektywnie Obiektywnie
CYTAT TYGODNIA CYTAT TYGODNIA
Gm. Nysa
Bronisław Tomaszewski Izabela Bomba Grażyna Kajzer Antoni Niewiadomski
Jerzy Krok
Gm. Głuchołazy Sylwester Adamczyk l. 63 Józefa Zajączkowska l. 89
Odeszli od nas
Najserdeczniejsze wyrazy współczucia z powodu śmierci
Krystyny Gryglas
wieloletniej pracownicy
Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej składają Rodzinie
Zarząd Spółki, Związki Zawodowe i Pracownicy PKS w Nysie Panu Ryszardowi Bombie
pracownikowi PKS w Nysie najszczersze wyrazy współczucia
w tych trudnych chwilach z powodu śmierci
MATKI
składają:
Zarząd Spółki, Związki Zawodowe i Współpracownicy
„Moja nadzieja, że śmierć jest krokiem w światło i wieczność”
Psałterz Wrzesniowy
Serdeczne podziękowania dla Wszystkich, którzy w tak bolesnych dla nas chwilach
okazali wiele życzliwości i serca oraz uczestniczyli w ostatniej drodze naszego
Kochanego Męża i Ojca
ŚP. EUGENIUSZA KOWALUKA
Państwa obecność i współczucie były dla nas ważnym wsparciem.
Dziękujemy za złożone kondolencje, wieńce i kwiaty.
Z wyrazami szacunku i wdzięczności - pogrążeni w smutku
żona i synowie
Plac tuż za przystankiem przy ul. Prudnickiej, czy park przy al. Lompy to niektóre miejsca w Nysie, które nigdy nie są czyste. Łączy je jeszcze jedno - i jedno i drugie jest często uczęszczane co jest dla miasta „dobrą” wizytówką.
ag
tylko 2
ogólnodostępne punkty szczepień powstaną
w Nysie
„Nadal uważam, że szkoły nie są ważnym roz- sadnikiem epidemii. Pan minister mówił, że zwięk- szone kontakty społeczne są szkodliwe, a nie same otwarte szkoły”.
wiceminister edukacji Dariusz Piontkowski
Czy ktoś tu sprząta?
Czy ktoś tu sprząta?
Czytając Dmowskiego
(...) Na przełomie XIX i XX w. myśl polityczna Romana Dmowskiego dała początek najsilniejszemu obozowi poli- tycznemu ogólnie określanemu jako Narodowa Demokracja czy Obóz Narodowy. Były to spójne poglądy nacjonalistycz- ne przy czym nacjonalizm nie był tu rozumiany biologicznie czy rasowo, ale kulturowo. Każdy naród - uważał Dmowski powinien kierować się swoim własnym interesem, a postęp rozwija się w ramach konkurencji między narodami.
Polacy powinni pozbyć się swej bierności i ckliwych prze- sądów o ponadczasowych „prawach narodów” i zabrać się do pracy cywilizacyjnej, która na polu polityki, kultury i go- spodarki umacniałaby Naród Polski.
Dmowski wykluczał tu jednak prześladowania członków innych narodów, które nazywał wręcz zachowaniami nik- czemnymi.
„Gdybym na Rusi galicyjskiej spotkał nauczyciela Polaka prześladującego dziecko za to, że jest ono dzieckiem ruskim, że po rusku mówi, czułbym do niego nie mniejszy wstręt od tego, jaki budzi we mnie moskiewska i pruska kanalia peda- gogiczna...” - pisał twórca polskiego nacjonalizmu.
Był zatem Dmowski swego rodzaju zwolennikiem wol- nej konkurencji między narodami, uznawał prawa narodów bardziej cywilizowanych do wchłaniania narodów biernych i nie wnoszących nic do dorobku ludzkości. Starał się jednak uświadomić Polakom, że właśnie powinni porzucić bierność i lenistwo społeczne i zabrać się do budowania siły własnego narodu.
Czytane dzisiaj pisma Romana Dmowskiego budzą po- dziw trafnością spostrzeżeń i... ciągłą aktualnością. Zwłasz- cza kiedy obserwujemy pogarszający się stan wszystkich bez mała instytucji polskiego państwa - formalnie niepodległego, a osuwającego się w cywilizacyjną zapaść. Dmowski zderzał się z dokładnie podobnym stanem polskiego społeczeństwa pod koniec XIX wieku.
Oto jak opisywał ów stan:
„Na pytanie: co to jest dojrzałość i zdolność polityczna społeczeństwa? - można odpowiedzieć, że jest to stopień udziału przeciętnego obywatela w sprawach ogólnych i jego poczucia odpowiedzialności za to co się w kraju dzieje.
Ludzie odnoszący swoje poglądy na historię i sprawy narodowego bytu do swego lenistwa i tchórzliwości, do bier- ności swego charakteru, mają poczucie, że poglądy takie są możliwe tylko wtedy, gdy się z boku, bezczynnie na sprawy polityczne patrzy. Żaden z nich nie umiałby być konsekwent- nym, gdyby mu przyszło odpowiedzieć na pytanie: Jak we- dług niego społeczeństwem powinno się rządzić? (...) Radzą sobie oni wobec tej trudności w sposób bardzo prosty - po- wiadają więc, że polityka w ogóle jest nikczemna. Ta opinia w naszym społeczeństwie bardzo jest rozpowszechniona. Ale polityka nie jest niczym innym, jak zbiorem czynności regu- lujących sprawy miasta, kraju, narodu, sprawy ogólne społe- czeństwa, tak już ją rozumieli przed dwudziestu wiekami ci, co ten wyraz stworzyli i dziś nikt jej nie może rozumieć ina- czej. Czy więc opinia, że kierowanie tymi sprawami jest rze- czą wstrętną w swej istocie, nie jest moralnym powrotem do stanu pierwotnego, do czasów jaskiniowych, kiedy człowiek nie miał żadnych interesów ogólnych, społecznych, kiedy nie potrzebował polityki?”.
Jakże aktualna analiza! Kiedy czytam te i kolejne ana- lizy poszczególnych zagadnień z jednej strony ogarnia mnie podziw dla przenikliwości i konsekwencji Romana Dmow- skiego, z drugiej pesymistyczne poczucie, że od ponad wieku stan polskiej umysłowości społecznej nie tylko się nie zmienił na lepsze, ale że raczej - przy całej różnorodności gadżetów, którymi współczesny Polak zabija wolny czas (jak telewizja, Internet, podróże) - dalej tkwimy w stanie błogiej bezczyn- ności i narodowego lenistwa.
Jedyne co napawa nadzieją to rodzący się wśród młodzieży ruch nawiązujący do idei i myśli Romana Dmowskiego - odradza- jąca się Młodzież Wszechpolska, Ruch Narodowy i wolne inicjaty- wy różnych publicystów (jak Rafał Ziemkiewicz), którzy widzą pilną potrzebę powrotu do spuścizny publicystycznej najwybitniejszego polskiego, nowoczesnego myśli- ciela politycznego (...).
Janusz Sanocki 1954-2020
Przez lata swojej działalności dziennikarskiejŚp. Janusz Sanocki opublikował setki, jeśli nie tysiące autorskich tekstów, które cieszyły się ogromną popularnością czytelników. W miejscu, w którym co tydzień ukazywał się Jego felieton będziemy publikowali
fragmenty artykułów Janusza Sanockiego.
Linia nr 9 będzie kurso- wać w dni robocze tylko do go- dziny 15.40. W soboty w ogóle nie będzie kursować. - Zmiany w tygodniowych rozkładach wynikają ze zmniejszonego zainteresowania pasażerów kursami na tych liniach - tłu- maczy Piotr Janczar, prezes MZK. Zaznacza, że fi rma jest dla pasażerów, ale nie może kursować na liniach, który- mi podróżuje jedna lub dwie osoby. - Dochody ze sprzeda- ży biletów spadły drastycznie,
aż strach pomyśleć, co będzie dalej - nie kryje prezes ko- munalnej spółki. Dlatego w MZK szukamy oszczędno- ści, żeby zakład mógł dalej funkcjonować. - Jak policzę rekompensatę z budżetu gmi- ny plus to, co zarabiamy na biletach, a z drugiej strony koszty, to chciałbym chociaż wyjść na zero. Przy tak zniko- mej ilości pasażerów nie jest to możliwe - mówi. Wylicza też, że na liniach, które zo- stały ograniczone, musiałoby
Po zawieszeniu kursów w niedziele i świę- ta, miejski przewoźnik ograniczył kolejne linie autobusowe. Pasażerowie nie pojadą już autobusami nr 13 i 14. Zmniejszono też liczbę odjazdów na liniach nr 2, 3, 6 i 9.
podróżować 10 - 15 osób, aby ich koszt się bilansował.
- Nasze autobusy zużywają od 20 do 30 litrów paliwa na 100 km.
- Długo się wstrzymywa- łem z tą decyzją, bo wiem, że są osoby, które np. do- jeżdżają do pracy. Jesteśmy
otwarci, aby np. uruchomić komunikację do najwięk- szych nyskich zakładów.
Uruchomiliśmy przystanek pod Alsecco, ale na razie nie korzysta z niego wielu pracowników, ale liczymy, że to się zmieni - dodaje.
pw
Nysa: Wozili maksymalnie dwóch pasażerów...
Kolejne ograniczenia kursów MZK
- Dochody ze sprzedaży biletów - Dochody ze sprzedaży biletów spadły drastycznie, aż strach pomyśleć spadły drastycznie, aż strach pomyśleć co będzie dalej - nie kryje prezes Piotr Janczar co będzie dalej - nie kryje prezes Piotr Janczar
str. 3
12 - 18 stycznia 2021 GORĄCY TEMAT
Informację o premiach i nagrodach za trzy ostatnie lata otrzymaliśmy z Urzędu Miejskie- go w Nysie.
Wynika z niej, że w ostatnich trzech latach na nagrody dla urzędników z budżetu miasta wy- dano 1,5 mln zł. Najwięcej - 614 tys. zł wypłacono w 2019 r., czyli tuż po zwycięskich dla Kordiana Kolbiarza wyborach burmistrzow- skich. Rok wcześniej, czyli w roku wyborów wydano „zaledwie” 593 tys. zł. Najmniej wydano w 2020 r. bo „tylko” 369 tys. zł. Lista wszystkich nagrodzonych urzęd- ników liczy aż 86 stron.
W przekazanym nam zesta- wieniu dominującą pozycję sta- nowią tzw. nagrody uznaniowe, o których wysokości decyduje burmistrz. Największe nagrody, po 5000 zł i po 700 zł, otrzymali skarbnik Marian Lisoń, sekretarz Piotr Bobak, a także wiceburmi- strzowie Elwira Ślimak i Marek Rymarz. Nieco mniejsze trafi ły do naczelników wydziałów. Jak czytamy w uzasadnieniu nagro- dy dla sekretarza, otrzymał ją za
„szczególne osiągnięcia w pracy, a w nawiasie: rzetelność, termi- nowość, umiejętność stosowania przepisów, planowanie i organiza- cja pracy, wiedza specjalistyczna,
pozytywne podejście do klientów, podejmowanie decyzji”. Czy ter- minowość, zwłaszcza w urzędzie, to naprawdę szczególne osiągnię- cie?
W innych uzasadnieniach przeczytać możemy, że nagrodę przyznano za „rzetelne, staranne i sumienne wykonywanie obo- wiązków z zachowaniem wysokiej kultury obsługi i życzliwości do klienta”. Większość uzasadnień premii brzmi tak samo, jednak diametralnie różni się wycena szczególnych osiągnięć pracy, która uzależniona jest od zajmo- wanej funkcji.
Jednym z poszkodowanych systemu premiowania w urzędzie może się czuć komendant straży miejskiej Grzegorz Smoleń (650 zł). Jego podwładni - starszy in- spektor, inspektor, a nawet pomoc administracyjna, otrzymali premie większe od niego (po 700 zł).
1,5 mln zł na premię to hor- rendalna kwota jak na miasto, które aby funkcjonować musi się stale zadłużać. Pieniądze poży- czane są nie tylko na inwestycje, ale też na bieżące utrzymanie.
Władza, jak widać się wykarmi i jeszcze dostanie premie.
Nysa: Od 52 zł dla konserwatora do 5700 zł dla zastępców burmistrza
Ponad 1,5 miliona nagród od burmistrza
Piotr Wojtasik
Ponad 1,5 miliona złotych premii i nagród przyznał burmistrz Kordian Kolbiarz urzędnikom od 2018 r. Najwięcej otrzymali jego najbliż- si współpracownicy, wiceburmistrzowie, skarbnik i sekretarz miasta. Każdy z nich dostał co najmniej po 5700 zł. Każdy za szczególne osiągnięcia w pracy.
Wiceburmistrzowie, sekretarz, skarbnik 5700 zł
Radca prawny 5000 zł
Naczelnik wydziału rozwoju infrastruktury 4700 zł Naczelnik wydziału fi nansowego 4700 zł Zastępca naczelnika wydziału
rozwoju infrastruktury 4400 zł Naczelnik wydziału gospodarki komunalnej
i drogownictwa 3700 zł
Naczelnik wydziału informatyki 3700 zł Zastępca naczelnika wydziału
administracyjno - organizacyjnego 3000 zł Inspektor wydziału gospodarki komunalnej
i drogownictwa 2500 zł
Naczelnik wydziału planowania
przestrzennego 2700 zł
Informatyk 2500 zł
Naczelnik wydziału rozwoju
wsi i ochrony środowiska 2200 zł
Kierownik kancelarii i archiwum 2200 zł
Kierownik USC 2050 zł
Zastępca naczelnika wydziału fi nansowego 1850 zł Naczelnik wydziału administracyjno -
organizacyjnego 1700 zł
Naczelnik wydziału rozwoju
polityki społecznej 1700 zł
Naczelnik wydziału spraw obywatelskich 1700 zł Zastępca naczelnika wydziału gospodarki
komunalnej i drogownictwa 1700 zł Naczelnik wydziału geodezji 1000 zł
Architekt miejski 700 zł
Audytor wewnętrzny 650 zł
Komendant straży miejskiej 650 zł
Sprzątaczka 400 zł
Sumaryczna kwota nagród i premii wypłaconych pracownikom Urzędu Miejskiego w Nysie
2018 r. 593 713,86 zł
2019 r. 614 801,85 zł
2020 r. 369 896,74 zł
Razem 1 578 412,45 zł
Kto ile dostał
Największe nagrody po 5700 zł otrzmali najbliżsi współpracownicy burmistrza Nysy - dwoje zastępców, skarbnik i sekretarz miasta.
W sumie 22 800 zł
„Pan jest mocą swojego ludu, pieśnią moją jest Pan,
moja tarcza i moja moc, On jest mym Bogiem nie jestem sam, w Nim moja siła, nie jestem sam”
Serdeczne podziękowania Rodzinie, Przyjaciołom, Sąsiadom, oraz byłym Uczniom
ze Szkoły Podstawowej Nr 2 w Nysie,
oraz wszystkim Uczestnikom Mszy Żałobnej i Ceremonii Pogrzebowej
naszej Kochanej Żony, Mamy i Babci
ŚP. ALICJI KOBIENIA
Dziękujemy za słowa otuchy i gesty dające nam wsparcie w tym bolesnym przeżyciu
pogrążeni w smutku Mąż, Dzieci, Zięć i Wnuki
5700 zł 5700 zł
5700 zł 5700 zł 5700 zł
5700 zł
5700 zł
5700 zł
str. 4 12 - 18 stycznia 2021
Skoro ktoś chciał za nią aż tyle zapłacić, to z pewnością ma wobec niej poważne pla- ny – nie krył zadowolenia zaraz po przetar- gu Bogdan Wyczałkowski, prezes Agencji Rozwoju Nysy. Zanim kupiec zapłacił, to już roztaczał wizję powstania tam hotelu, restauracji, krytego basenu i centrum spa.
Szef ARN zapewniał, że koncepcja zabu- dowy powstanie do końca 2020 r. Zamiast tego nabywca, który jest właścicielem ho- telu w Pokrzywnej, wycofał się z kupna te- renów. Dlatego 6 stycznia tego roku ARN ogłosiła kolejny przetarg na zbycie terenów leżących na ośrodku rekreacji w Skorocho-
wie (odkąd zarządza nim miejska spółka Akwa, nosi on nazwę Akwa Marina). Cena wywoławcza terenu o powierzchni 40 arów, to 1,8 mln zł. Znajdują się na nim biura ośrodka rekreacji, hangary na łodzie, a na górze restauracja Albatros. Do tego poste- runek policji wodnej.
Teren przed utworzeniem Agencji Rozwoju Nysy należał do miasta. Potem aportem przekazano go spółce kierowanej przez Wyczałkowskiego. Ten postanowił go sprzedać, choć jest to najatrakcyjniejsza nieruchomość na całym ośrodku.
pw
AKTUALNOŚCI
R E K L A M A
W budżecie kolejny rok z rzędu próżno szukać budowy obiecanych mieszkańcom tężni, których zgod- nie z zapowiedziami władz miasta miały powstać 3. Nie przewidziano też budowy nowego domu dzien- nego pobytu dla seniorów, a także parku rowerowego pumptrack. Czy ktoś pamięta jeszcze o obiecanej
kupcom modernizacji targowiska miejskiego?
Gmina planuje kontynuację przebudowy płyty Rynku, rewitali- zację parku miejskiego, a także chce wybudować nowy żłobek przy ul. 11 Listopada (za 8,7 mln zł). Zadania
te mają powstać dzięki środkom Dokapitalizowanie, to nic
innego jak przekazanie gotówki do kasy spółki. Ma ona pokryć wydatki gminnego przedsiębior- stwa, na które samo nie jest w stanie lub nie potrafi zarobić.
W 2021 r. największe wsparcie z pieniędzy nyskich podatników otrzyma Agencja Rozwoju Nysy, bo aż 7,8 mln zł. 1,7 mln zł trafi do Stali Nysa, która nie potra- fi znaleźć sponsorów chcących wspierać zawodowy sport w Ny- sie. Najmniejsza pomoc trafi do nyskiej Akwy, która otrzyma 0,5 mln zł, ale z przeznaczeniem na spłatę zaciągniętych pożyczek inwestycyjnych. Pozostałe spółki nie otrzymają wsparcia od gmi- ny, będą musiały za to wspierać drużyny sportowe na czele ze Stalą Nysa, której współudzia- łowcem jest Nyska Energetyka Cieplna, a jednym ze sponsorów Agencja Rozwoju Nysy. Podob-
nie sponsorem drużyny jest ny- ski Ekom.
Co z 7,8 mln zł zrobi ARN?
To spółka, która od lat generuje straty. Na jej czele stoi skazany Bogdan Wyczałkowski, przewod- niczący rady powiatowej, a pra- cownikami są radni miejscy Adam Zelent i Łukasz Bogdanowski.
Prezes spółki nie musi przejmo- wać się jej rentownością, bowiem od lat jej działalność opiera się na transferze pieniędzy z gminy Nysa. Na drugim biegunie jest MZK Nysa, które nie może liczyć na dokapitalizowanie. W efekcie fi rma ogłosiła właśnie, że zawie- sza kursy w niedziele i święta, z których korzystali głównie naj- starsi mieszkańcy naszego miasta.
Oni przecież mogą chodzić na piechotę, żeby Stal Nysa i ARN mogły dalej funkcjonować.
pw
Kupiec nie chce już Kupiec nie chce już Akwa Mariny
Akwa Mariny
Sprzedaż terenów nad Jeziorem Nyskim przez Agencję Rozwoju Nysy okazała się klapą. Kupiec, który miał zapłacić za nierucho- mość wartą 2 mln zł blisko milion więcej, wycofał się. Spółka gminna ogłosiła niedawno drugi przetarg.
Nysa: Ile pieniędzy otrzymają gminne spółki?
Mieszkańcy sponsorem
Stali Nysa
Ponad 10 mln złotych zaplanowano w budżecie Nysy na 2021 r. na wsparcie należących do miasta spółek. Pieniądze trafi ą do Agencji Rozwoju Nysy, Stali Nysa i Akwy.
Nysa: Ile gmina wyda na inwestycje
Budżet miasta 2021
Radni Nysy przyjęli pod koniec roku budżet miasta. Zaplanowano w nim in- westycje na poziomie 50 milionów złotych. Dochody miasta zaplanowano na poziomie 291 mln, a wydatki w wysokości 306 mln zł. Defi cyt wyniesie 14 mln zł, który pokryty zostanie z kredytu.
zewnętrznym. Kontynuowana ma być też budowa dróg w strefi e eko- nomicznej pod Radzikowicami za 5 mln zł. Ledwie 200 tys. zł przezna- czono na remonty dróg miejskich, w tym Żwirki i Wigury, Batalionów Chłopskich, Nowowiejskiej i na te- renie Górnej Wsi. Po interwencji radnych tylko na tę pierwszą drogę znalazło się w budżecie 250 000 zł. W budżecie zaplanowano też pieniądze na remonty ulic 11 Listopada i Sien- kiewicza. W sumie milion złotych.
Druga z tych dróg ujmowana była już w poprzednich budżetach miasta, ale nie doczekała się realizacji. Jed- nym z największych zadań ma być przebudowa dworca PKP (tzw. cen- trum przesiadkowe), na który gmina zaplanowała 5,6 mln zł. 1,6 mln zło- tych ma kosztować remont urzędu miejskiego, choć na drogi na osiedlu przy Orląt Lwowskich przeznaczono ledwie 25 tys. zł. 1,2 mln kosztować będzie remont placu Kopernika na- przeciwko urzędu.
Budżet 2021, to głębsze sięgnie- cie do kieszeni mieszkańców gmi- ny. Zaplanowano wyższe dochody z podatku od nieruchomości, opłat za śmieci, a nawet od posiadania psa.
pw
Nysa: Wtopa ze sprzedażą terenów nad jeziorem
Radość ze sprzedaży terenu była wielka Radość ze sprzedaży terenu była wielka
str. 5
12 - 18 stycznia 2021 AKTUALNOŚCI
R E K L A M A
Do pierwszego niedziel- nego wypadku doszło po godz. 14.00 na drodze z Nysy do Białej Nyskiej. Młody mężczyzna, jadący BMW w stronę miasta, na wysokości skrzyżowania z ulicą Dłu- gosza potrącił rowerzystę.
Ofi ara pomimo reanimacji zmarła na miejscu. Dokład-
ne przyczyny wypadku wy- jaśniać będzie policja pod nadzorem prokuratury.
Kolejne tragiczne zdarze- nie miało miejsce w niedzielę wieczorem, tuż przed godzi- ną 20.00 Na polsko - czeskim przejściu granicznym w Kon- radowie rozbił się osobowy
samochód. W środku znajdo- wała się trójka młodych ludzi.
Ich auto wpadło w poślizg i uderzyło w betonowe słupy, podtrzymujące dach nad by- łym przejściem granicznym.
Siła uderzenia była tak duża, że volvo owinęło się wokół słupa. Kierujący nie miał żadnych szans.
Jak poinformował nas w dniu wypadku Dariusz Pry- ga, ofi cer prasowy Państwo- wej Straży Pożarnej w Ny- sie, na miejscu zginęły dwie osoby, a trzecia jest ciężko ranna. Niestety ofi arami okazali się młodzi ludzie w wieku 20 lat, a ranna została 14-latka. - Do wypadku do-
Zginęły trzy osoby, w tym bardzo młodzi ludzie
Tragiczna niedziela Tragiczna niedziela na nyskich drogach na nyskich drogach
Trzy osoby zginęły w dwóch wypadkach, do których doszło w niedzielę na drogach powiatu nyskiego. Wśród ofi ar jest dwójka młodych mieszkańców gminy Głuchołazy.
Jadąca z nimi 14-letnia dziewczyna walczy o życie.
szło już pod stronie czeskiej, 60 metrów od granicy. Dla- tego postępowanie prowa- dzić będzie czeska policja - poinformował nas Mateusz Szwaiger, ofi cer prasowy ny- skiej policji.
Śmierć młodych ludzi wstrząsnęła Głuchołazami.
Wśród ofi ar jest Tomasz, młody kolarz MTB klu- bu Victoria, reprezentant
Opolszczyzny. - Zaledwie chwila wystarczyła aby smut- kami ogarnąć gród u pod- nóża Gór Opawskich. To- masz odszedł w tragicznych okolicznościach, a jeszcze niedawno reprezentował Głuchołazy. Dziękujemy, że z herbem miasta na ser- cu walczyłeś, spoczywaj w pokoju! - napisał jego trner Grzegorz Ptak.
pw
Samochodem kierował 18-latek, obok którego siedział 16-letni kolega.
Samochodem kierował 18-latek, obok którego siedział 16-letni kolega.
Na tylnej kanapie podróżowała 14-latka Na tylnej kanapie podróżowała 14-latka
Kierowca i pasażer nie mieli szans w zderzeniu.
Kierowca i pasażer nie mieli szans w zderzeniu.
Pasażerka walczy o życie Pasażerka walczy o życie Policja ustala przyczyny wypadku z udziałem rowerzysty
Policja ustala przyczyny wypadku z udziałem rowerzysty
str. 6 AKTUALNOŚCI 12 - 18 stycznia 2021
Na miejscu obecna była też straż pożarna i pogotowie. Wezwanie służb ratowniczych dotyczyło poparzenia.
Poszkodowane dziecko helikopterem zabrane zostało do szpitala. - Decyzję o wezwaniu LPR podjął Zespół Ra- townictwa Medycznego, który był na miejscu. Nasze działania skupiły się na zabezpieczeniu lądowiska - mówi ofi cer prasowy nyskiej straży pożar- nej kpt. Dariusz Pryga.
pw
Nysa: Wylądował na boisku
Poparzone dziecko Poparzone dziecko
zabrał helikopter zabrał helikopter
W piątek 8 stycznia na boisku sportowym pomiędzy ulicami Kor- czaka i Kusocińskiego wylądował helikopter Lotniczego Pogo- towia Ratunkowego. Służby ratunkowe wezwane zostały na po- moc dziecku.
Taką decyzję podjęły władze Nysy na wniosek radnej Jolanty Trytko. - Wiele miast w Polsce już dawno zawiesiło tę opłatę, żeby pomóc w przeciwdziałaniu negatywnym skutkom COVID-19 - przekonywała rad- na na sesji jeszcze w listopadzie ub. r. Jej zdaniem gmina nie straci, bo może ubiegać się o rekompensatę z budżetu państwa w ra- mach tarczy antykryzysowej. - Zawieszenie tej opłaty pomogłoby choć trochę naszym
nyskim, mniejszym przedsiębiorcom - pod- kreśliła. W styczniu urząd miejski poinfor- mował, że opłata przez cały 2021 rok nie będzie pobierana. Jednak zrobił to tylko dlatego, że liczy na rekompensatę ze strony państwa. Inne gminy w kraju zrobiły to nie licząc na rządową pomoc, tylko w trosce o lokalnych przedsiębiorców.#
pw
Opłata targowa Opłata targowa
zawieszona zawieszona
Nysa: Miasto dostanie rekompensatę
Opłata targowa za handel z takich stoisk wynosi 2,5 zł za m2 Opłata targowa za handel z takich stoisk wynosi 2,5 zł za m2
W zabytkowym budynku, który wymaga kapitalnego remontu ma powstać 30 mieszkań typu loft o powierzchni od 35 do 103 m2. W budynku będą także dwa lokale usługowe, winda oraz parking podziemny. Prace mają ruszyć w pierwszej połowie 2021 r. Jak wynika z zapowie- dzi przedstawiciela inwestora, na działce mają powstać jeszcze trzy kolejne budynki. Całość ma nosić nazwę "Nowa słodownia". Tak też nazywa się spółka z Opola, która jest inwestorem budowy.
Stara słodownia od zakończenia produkcji na potrzeby browarnictwa nie ma szczęścia do właścicieli. Choć było ich kilku i każdy miał wobec niej poważne plany, to tylko ulegała dalszej degradacji. Oby w tym przypadku się udało, bo to ostatni dzwonek, żeby uratować zabytkowy budynek.
pw Zapadł wyrok
Mężczyzna znany był nyskiej prokuraturze i poli- cji, ponieważ składał częste zawiadomienia o różnych przestępstwach, których nie potwierdzono. Oskar- żony był między innymi o stalking, niszczenie mienia, naruszenie miru domowego i groźby karalne. 26 kwiet- nia 2019 roku mężczyzna miał mieć sprawę sądową, na którą nie dotarł, ponie- waż za wywołanie fałszy- wego alarmu bombowego
zastosowano wobec niego trzymiesięczny areszt tym- czasowy, który pomimo zło- żonego zażalenia obrońcy oskarżonego został przez sąd apelacyjny utrzymany.
Mężczyźnie groziła kara do 8 lat pozbawienia wolności, lecz postępowanie zostało umorzone.
Do psychiatryka - Postanowieniem Sądu Rejonowego w Prudniku z 10 lipca 2020 r. wobec po- dejrzanego Przemysława
Sz. w związku ze zniesioną zdolnością rozpoznania znaczenia czynów i pokie- rowania swoim postępo- waniem, umorzono postę- powanie karne i orzeczono umieszczenie podejrzanego w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. Aktual- nie podejrzany przebywa w Szpitalu Psychiatrycznym w Branicach - poinformowała Aneta Rępalska - rzecznik Sądu Okręgowego w Opo- lu.
jk
Nysa: Przemysław Sz. był znany nyskim służbom
Chciał wysadzić sąd.
W 2019 roku mężczyzna miał zgłosić się na rozprawę do Sądu Rejonowego w Nysie. Przyszedł tam z podejrzanym pakunkiem.
Groził, że to bomba i ją zdetonuje. Cały budynek ewakuowano.
Jak się okazało, postępowanie karne przeciwko zamachowcy umorzono, a on sam trafi ł do zakładu psychiatrycznego.
do psychiatryka
TRAFIŁ
Nysa: Kolejny prywatny deweloper chce budować mieszkania
Nowa słodownia
Nowoczesne mieszkania mają powstać na terenie byłej słodow- ni przy ul. Słowiańskiej. Terenem zainteresował się prywatny de- weloper z Opola.
Wizualizacja: GRĘBSKI Pracownia Projektowa
Na terenie targowiska miejskiego i na stadionie przez cały 2021
rok nie będzie pobierana opłata targowa od handlujących tam
kupców.
str. 7
12 - 18 stycznia 2021 AKTUALNOŚCI
R E K L A M A
Miało być szkolenie, ale...
O sprawie komory hiperba- rycznej pisaliśmy już pod koniec października ub. roku. Już wtedy miało odbyć się szkolenie dla per- sonelu z zakresu jej użytkowania.
Urządzenia tego typu wykorzysty- wane są np. w leczeniu poparzeń, do zmniejszenia obrzęku uszko- dzonych tkanek, zmniejszenia ob- jętości pęcherzyków gazu we krwi, pomaga w regeneracji np. u spor- towców, leczeniu trudno gojących się ran i obrzęków, zwiększeniu produkcji kolagenu, wzrostu ak- tywności przeciwbakteryjnej i - co istotne obecnie - mają pomagać w leczeniu covid-19.
- Ośrodek hiperbarii we Wro- cławiu u prof. Jakubaszko, będzie szkolił 10 naszych pracowników, którzy zdobędą kwalifi kacje do ob- sługi komory hiperbarycznej. Są to lekarze anestezjolodzy lub ze spe- cjalizacją ratownictwa medyczne- go, pielęgniarki anestezjologiczne lub ze specjalizacją ratownictwa medycznego oraz technicy - tak, aby procedury związane z hiper- barią można było rozpocząć w bie- żącym roku - poinformowała nas Izabela Popiel, kierownik sekreta- riatu Zespołu Opieki Zdrowotnej w Nysie.
Okazuje się, że komora w ny-
Nysa: Miała pomóc w walce z covid-19!
Komora
hiperbaryczna nadal nie działa
Do nyskiego szpitala kilka miesięcy temu trafi ła pierwsza w województwie opolskim komora hiper- baryczna. Miała pomagać między innymi w walce z covid-19. Urządzenie nadal nie jest w pełni wyko- rzystywane przez nyski szpital.
Nyscy pacjenci wymagający zabiegu w komorze hiperbarycznej nie mogą Nyscy pacjenci wymagający zabiegu w komorze hiperbarycznej nie mogą z niej korzystać. Do użytku oddano ją w listopadzie 2020 r.
z niej korzystać. Do użytku oddano ją w listopadzie 2020 r.
skim szpitalu nie jest wykorzysty- wana do dzisiaj, a ten stan może się zmienić dopiero w lutym. Ko- mora miała pomagać w walce z covid-19 tymczasem to właśnie epidemia jest powodem tak odle- głego przesunięcia terminu szko- lenia personelu w zakresie jej wy- korzystywania.
- Kurs dający uprawnienia le- karzom i pielęgniarkom do lecze- nia urazów i chorób w komorze hi-
perbarycznej, z powodu epidemii został przeniesiony na luty 2021 r.
i będzie organizowany w Szpitalu Uniwersyteckim we Wrocławiu, a będzie prowadzony przez prof. J.
Jakubaszko i lekarzy ze Szwecji - poinformowała nas niedawno dy- rekcja ZOZ w Nysie.
Pomaga w operacjach Mimo że komora nie jest użyt- kowana w stu procentach, dyrek- cja szpitala zapewnia, że służy ona
jednak pacjentom, a w zasadzie jej
„zaplecze techniczne”. - Zaplecze techniczne komory hiperbarycz- nej, zwłaszcza zbiorniki sprężo- nego powietrza są podłączone i wykorzystywane do nowo utwo- rzonych miejsc dla respiratorów, dla ośmiu stanowisk intensywnej terapii pacjentów z covid-19 (dru- gi OIOM przy ul. Skłodowskiej), na SOR i bloku operacyjnym - in- formuje dyrekcja ZOZ w Nysie.
jk
str. 8 AKTUALNOŚCI 12 - 18 stycznia 2021
- Wychodząc z domu, mieliśmy od razu przejście dla pieszych. Teraz, żeby przejść przez Piastowską musimy najpierw pokonać ulicę Drzymały. Nie tylko, że jest krzywa i dziurawa, to też nie ma przejścia dla pieszych – żali się pani Stanisława, mieszkanka
kamienicy sąsiadującej z galerią. Podkreśla, że dla mieszkających tam osób starszych, to duże utrud- nienie. - Pozostawione pasy są mniej bezpieczne niż te, które zlikwidowa- no. Skierowano na nie cały ruch z parkingu ga- lerii handlowej – dodaje.
Jej zdaniem przywróce- nie drugiego przejścia na skrzyżowaniu Piastowskiej z Drzymały, poprawiłoby bezpieczeństwo pieszych.
Takiej potrzeby nie wi- dzą jednak władze powia- tu, do których należy ulica Piastowska. - Pozostawie-
nie dwóch przejść dla pie- szych rozmieszczonych w odległości około 5 m od siebie, powodowałoby po- wstawanie dodatkowych punktów kolizyjnych oraz pogorszenie płynności ru- chu – poinformował nas wicestarosta nyski Da- mian Nowakowski. Pod-
kreśla, że przy określaniu lokalizacji przejść dla pieszych brane były pod uwagę takie czynniki jak natężenie ruchu kołowego na drodze, geometria dro- gi, a także natężenie oraz kierunki ruchu pieszych.
Dlaczego mieszkańcy uli- cy nie czują się bardziej
bezpiecznie?
Może dlatego, że re- mont ulicy Piastowskiej planowany był przed powstaniem galerii han- dlowej i nie uwzględniał powstania wyjazdu z par- kingu na 400 samocho- dów.
pw Walka trwa
Pod koniec ubiegłego roku po raz drugi ruszyły prace zlecone przez gminę dotyczące łatania dziur na ulicy Chełmońskiego. Gmi- na zrealizowała zadanie po upływie kilku tygodni od te- lefonu jednej z mieszkanek osiedla „Słoneczna Jedyn- ka” z prośbą o naprawę.
- Wykonana została do- raźna naprawa nawierzchni przedmiotowej drogi, pole- gająca na lokalnym uzupeł- nieniu ubytków materiałem kamiennym oraz przepro- fi lowaniu dalszego odcinka drogi. (...) W związku ze znacznym zwilgoceniem na- wierzchni przedmiotowej drogi wydłużono termin re-
alizacji zadania do 25.02.2020 r. Prace wykonane na drodze mają charakter częściowy - poinformował Piotr Bobak, sekretarz miasta.
- Załatanie tej drogi wy- gląda po prostu śmiesznie.
Czy ktoś kontrolował jak została wykonana ta praca?
Po złożeniu petycji każdy z mieszkańców dostał pismo, w którym gmina zasugero- wała, abyśmy się z nią kon- taktowali gdy droga będzie potrzebowała naprawy.
Zaledwie kilka dni po ich rzekomo doraźnej naprawie wymagała ona znowu po- nowienia prac. Powinniśmy chyba dzwonić tam codzien- nie - mówią mieszkańcy ulicy Chełmońskiego.
Petycje złożone Mieszkańcy wraz z de- weloperem osiedla „Sło- neczna Jedynka” składali do gminy kilka petycji o bu- dowę drogi. Bezskutecznie.
Swoje prośby kierowali mię- dzy innymi ze względu na rozrastające się osiedle, do którego nie ma dogodnego dojazdu. Z drogi dziennie korzysta bardzo dużo osób, a nawet tiry, których prze- jazd wiąże się z tworzeniem kłębów kurzu, które unoszą się wzdłuż drogi.
- Jaką zasadą kierowała się gmina łatając niektóre dziury, czy były wybierane losowo? - pytają mieszkań- cy.
jk
Jędrzychów: Walczą o drogę od kilku lat
Gmina wciąż bez pieniędzy
Mieszkańcy ulic Chełmońskiego i Witkiewicza wraz z osiedlem „Słoneczna Jedynka” z Jędrzychowa składali wiele petycji do gminy o wybudowanie drogi, bo dotychczasowa to po prostu byle jak utwardzona droga gruntowa. W 2009 roku gmina zaczęła stawiać lampy na ulicy. Mieszkańcy cieszyli się, że zaczyna się realizacja obietnic burmistrza.
Niestety budowa zakończyła się na oświetleniu.
Cały personel szpitala jest zaszczepiony
Czy mam czekać kolejne 40 lat na wybudowanie drogi? - Czy mam czekać kolejne 40 lat na wybudowanie drogi? - pyta Dariusz Kania, mieszkaniec Chełmońskiego pyta Dariusz Kania, mieszkaniec Chełmońskiego
Urzędnicy wiedzą lepiej. Nawet w sprawie bezpieczeństwa
Po remoncie ulicy Piastowskiej na skrzyżowaniu z ulicą Drzymały zlikwidowano jedno z dwóch znajdujących się tam przejść dla pie- szych. Jego brak mieszkańcy zaczęli szczególnie odczuwać po otwarciu galerii handlowej przy ul. Kolejowej. Na pozostawione przej- ście skierowano cały ruch z parkingu galerii handlowej.
Mieszkańcy ulicy Piastowskiej, którzy sąsiadują z galerią handlową skarżą się, Mieszkańcy ulicy Piastowskiej, którzy sąsiadują z galerią handlową skarżą się, że po jej otwarciu wzrósł ruch pojazdów i pogorszyło się bezpieczeństwo że po jej otwarciu wzrósł ruch pojazdów i pogorszyło się bezpieczeństwo
Interwencja: Zlikwidowano jedno przejście dla pieszych, choć ruch samochodów się zwiększył
Dziury zostały łatane losowo - skarżą się mieszkańcy Dziury zostały łatane losowo - skarżą się mieszkańcy
Jak wynika z najnowszych danych Ministerstwa Zdrowia opublikowa- nych w sobotę 9 stycznia w naszym powiecie potwierdzono zakażenie u 37 osób. Na drugim miejscu znalazł się powiat opolski (35), a na trzecim kędzierzyńsko-kozielski (28). Co cie- kawe, w powiecie prudnickim potwier- dzono zakażenie tylko u jednej osoby.
Łącznie na Opolszczyźnie odnotowano 195 nowych przypadków zakażeń.
ag Jak dowiedzieliśmy się od dyrekcji Zespołu Opieki Zdrowotnej z Nysy, wszyscy le-
karze i pielęgniarki ze szpitala zostali zaszczepieni. Według stanu na 8 stycznia w nyskiej placówce zaszczepiono już 930 osób.
jk
W powiecie nyskim najwięcej
Powiat nyski nadal przoduje w zakażeniach koronawirusem na Opolszczyźnie.
PRZED PO
str. 9
12 - 18 stycznia 2021
Robią robotę za innych?
Prezes nie ukrywa, że zgłaszając przychodnię na Brackiej do Narodowego Programu Szczepień prze- ciw Covid-19 brał pod uwa- gę tylko należących do niej pacjentów.
- Teraz okazało się, że musimy zaszczepić co najmniej pół Nysy. To jest ogromne zadanie logistycz- ne! - podkreśla.
Przychodnia musi uruchomić dodatkowe telefony, bo obecny jest blokowany przez osoby za- interesowane szczepieniem a jej stali pacjenci nie mogą dodzwonić się po receptę czy do lekarzy. Ponadto trzeba przygotować kilka odrębnych zespołów do szczepień, czyli odsunąć personel od dotychczaso- wych zajęć.
- W zespole będą trzy osoby: pielęgniarka, osoba rejestrująca (czyli wypeł- niająca dokumentację) oraz lekarz. Musimy określić ilu pacjentów można umówić w ciągu godziny do jednego zespołu. Jeśli uruchomimy dwa zespoły pierwszego dnia, to po 21 dniach mu- simy mieć cztery zespoły po to, żeby zaszczepić ludzi drugą dawką, a jednocze- śnie obsłużyć pacjentów, którzy przyjdą po pierwsze szczepienie – informuje Adam Szlęzak.
Zapisy dla wtajemniczonych
Minister zdrowia infor- mował w mediach, że zapi- sy do szczepień rozpoczną się 15 stycznia br. W Nysie (a także w innych miastach Opolszczyzny) zaczęły się one z co najmniej dwutygo- dniowym wyprzedzeniem.
To zaskoczyło a nawet obu- rzyło mieszkańców, którzy uwierzyli ofi cjalnym zapo- wiedziom.
- Ludzie dzwonili do nas i dopraszali się, żeby ich zapisać. Dlatego zrobi- liśmy listę, a w poniedzia- łek uruchamiamy infolinię – przyznaje prezes.
- Takie „ukryte” zapi- sywanie chętnych na szcze- pienie powinno być zabro- nione! Skoro zapisy miały
być rozpoczęte 15 stycznia to tej daty trzeba było się trzymać – mówi z oburze- niem pani Stanisława, 83-letnia nysanka. O wpi- sywanie chętnych na listę dowiedziała się od sąsiadki i zaraz w miniony czwartek zadzwoniła do przychodni na Brackiej.
- Czekałam ponad go- dzinę na połączenie, ale to nic – mam czas. Pani w reje-
stracji poinformowała mnie, że zapisy są już zamknięte, bo na liście jest za dużo lu- dzi. Dodała, że gdybym była ich pacjentką, to jeszcze mogłaby mnie dopisać – opowiadała zdenerwowana seniorka interweniująca w
„Nowinach Nyskich”.
- To nieporozumienie.
Absolutnie, nikt z nas nie mógł odmówić wpisania chętnych na listę. Nie ma
rozróżnienia na naszych pacjentów i tych spoza przychodni – zapewnia Syl- wia Krycia, kierownik przy- chodni Optima.
Pani kierownik na po- czątku rozmowy z dzienni- karką „Nowin” tłumaczyła, że lista jest tylko formą orientacji ile osób będzie zainteresowanych szczepie- niami przeciw covid-19. Na pytanie, czy w takim razie
lista ta po uruchomieniu ofi cjalnych zapisów pójdzie do kosza, powiedziała:
- Dlaczego do kosza?
Nie, nazwiska te zostaną wprowadzone do systemu, po uruchomieniu ofi cjal- nych zapisów.
Spokojnie, każdy się zaszczepi...
Prezes Adam Szlęzak uspokaja jednak, że później-
sze zapisanie nie oznacza wykluczenia kogokolwiek z możliwości zaszczepienia:
- Podawanie szczepionek będzie odbywało się we- dług określonego odgórnie przez Ministerstwo Zdro- wia harmonogramu. My musimy jednak wcześniej przygotować się do reali- zacji szczepień, bo kiedy przyjdą szczepionki powin- niśmy mieć już bazę osób chętnych do ich przyjęcia.
A przecież nasza przy- chodnia i przychodnia Vita razem musimy zaszczepić około 28-30 tys. dorosłych mieszkańców Nysy! - pod- kreśla prezes Optimy.
Przychodnia Vita z ul.
Piłsudskiego też już uru- chomiła zapisy, o czym poinformowała w miniony czwartek na swoim Facebo- oku. Zgłoszenia przyjmuje drogą mailową (zamowre- cepte.vita@gmail.com) i przez wrzucenie kartki do skrzynki „zapotrzebowanie na leki”. Należy podać rok urodzenia i telefon kontak- towy, bo o kolejności szcze- pień chętni będą informo- wani telefonicznie.
„Nowinom” mimo kil- ku telefonicznych prób nie udało się skontaktować z kierownikiem przychodni, by przedstawić przygoto- wanie placówki do progra- mu szczepień.
dw
AKTUALNOŚCI
Nysa: POZ powinny zadbać o swoich pacjentów, a zrobiły to tylko dwie przychodnie!
Wyścig po szczepionki
Prawie 30 tys. dorosłych mieszkańców Nysy ma być zaszczepionych tylko w dwóch przychodniach: Vita na ul. Piłsudskiego i Optima na ul. Brackiej. - Podstawowe Opieki Zdrowotne mają obowiązek zadbać o swoich pacjentów, a nyskie tego nie zrobiły! W Prudniku do programu szczepień zgłosiły się wszystkie placówki i ludzie tam mają szansę szybko się zaszczepić – mówi Adam Szlęzak, prezes spółki Optima Medycyna.
Na terenie powiatu nyskiego powstanie 16 ogólnodostępnych punktów szczepień. Tak wynika z informacji Narodowego Funduszu Zdrowia. W samej Nysie będzie tylko dwa, podobnie jak w Otmuchowie i Korfantowie.
Do prowadzenia szczepień przeciwko COVID mogły zgłaszać się szpitale, ZOZ, przychodnie rodzinne, a także indywidualne praktyki lekarskie.
Skoroszyce
NZOZ Skormed Spółka Partnerska Lekarzy Rodzinnych, Skoroszyce Działkowa 15
Nysa
OPTIMA MEDYCYNA Przychodnia Lekarska, Bracka 1
VITA Poradnia Podstawowej Opieki Zdrowotnej, Piłsudskiego 47
Paczków
NZOZ „MEDICUS” Punkt Szczepień, Wincentego Witosa 2
Głuchołazy
Zespół Opieki Zdrowotnej w Głuchołazach, Skłodowskiej 16
Łambinowice
Bożena Lewińska Poradnia POZ, Parkowa 10 JÓZEF MURAWSKI NZOZ SANMED,
Dworcowa 4 lok. 3 Jasienica Dolna
Poradnia Lekarza POZ, Jasienica Dolna 16 Kałków
Elżbieta Jarka-Doskocz Poradnia Lekarza POZ, Kałków 65
Kamiennik
NZOZ „VITA” Poradnia Ogólna, Kościuszki 24 Paczków
NZOZ „OMEGA” Sp. z o.o., Staszica 5
Otmuchów
NZOZ „OMEGA” Sp. z o.o., Krakowska 17 EL-MED Otmuchów, Nyska 13
Korfantów
Indywidualna Praktyka Lekarska Grażyna Mackiewicz-Zabochnicka,
Korfantów 3 Maja 7
Maria Teresa Czerner, Korfantów 3 Maja 7 Reńska Wieś
MEDIPAK Spółka Jawna Poradnia Ogólna, Reńska Wieś 76
Podawanie szczepionek będzie odbywało się Podawanie szczepionek będzie odbywało się według określonego odgórnie przez według określonego odgórnie przez Ministerstwo Zdrowia harmonogramu Ministerstwo Zdrowia harmonogramu
str. 10 AKTUALNOŚCI 12 - 18 stycznia 2021
A R T Y K U Ł I N F O R M A C Y J N Y
Minister Zdrowia wykorzystało aktualną technologię i powszechny dostęp do nowoczesnych telefonów tworząc Inter-
netowe Konto Pacjenta (tzw. IKP). Jest to spe-cjalny komputerowy bank wiedzy, w którym groma- dzone są informacje o hi- storii leczenia pacjenta, poradniach i szpitalach, z których korzystał oraz lekach, które miał wypi- sane i które wykupił. Ta internetowa aplikacja stworzona jest dla nas - pacjentów i ma za zada- nie ułatwić nam korzysta- nie z opieki zdrowotnej.
Nad bezpieczeństwem danych czuwają systemy państwowe.
Podstawową zaletą IKP już dzisiaj jest możli-
wość otrzymania kodu e- recepty czy e-skierowania w formie SMS lub e-mail bezpośrednio na swój
telefon komórkowy - natychmiast po ich wy- stawieniu. Co to daje?
Przede wszystkim oszczę- dza czas pacjenta! Nie ma potrzeby dzwonienia do przychodni, czy czeka- nia na telefon zwrotny z podaniem kodu recepty przez lekarza.
Jak to działa? Jedyne co trzeba zrobić, to zło- żyć zapotrzebowanie na przyjmowane leki (np.
telefonicznie). W mo- mencie, w którym lekarz lub pielęgniarka wystawia e-receptę otrzymasz SMS z kodem tej recepty. Do- datkowo, jeśli wybierzesz obie opcje (SMS i e-mail) na Twój e-mail przycho- dzi elektroniczna wersja recepty z podanym ko- dem oraz dawkowaniem leków. Nie trzeba nic za- pisywać na karteczkach, nie ma mowy o pomyłce z kodem.
IKP to bank Twoje- go zdrowia, który oprócz ułatwienia otrzymania kodu e-recepty, dostar- cza Ci szereg informacji na temat historii Twoich wizyt w przychodni i u lekarza, w szpitalach czy sanatoriach. Nadchodzą- ce lata to cały szereg ko- lejnych udogodnień, jakie będą płynęły z posiadania IKP. Trzeba być do tego przygotowanym.
Jeżeli nie wiesz jak za- łożyć sobie IKP możesz skorzystać z pomocy pra- cowników Optima Medy- cyna SA, którym Narodo- wy Fundusz Zdrowia nadał specjalne uprawnienia.
Jeżeli jesteś pacjentem POZ Optima Medycyna, wystarczy przyjść do przy- chodni z dowodem osobi- stym, telefonem komór- kowym i adresem e-mail.
Założymy Ci profi l zaufa- ny i IKP podczas jedne-
Internetowe Konto Pacjenta (IKP) –
co to jest i w czym pomoże pacjentowi?
Przychodnia NZOZ EL-MED Sp. z o.o.
w Otmuchowie
ul. Nyska 13 tel. 77 431 49 12 www: optima-elmed.pl
Przychodnia Optima Medycyna SA w Nysie:
ul. Bracka 1 tel. 77 887 21 29 www: optima-medycyna.eu
Przychodnia NZOZ Medicus Sp. z o.o.
w Paczkowie:
ul. Witosa 2 tel. 77 431 65 35 www: optima-medicus.pl go spotkania, całkowicie
bezpłatnie i bezpiecznie.
Jednocześnie, jeżeli jesz- cze nie dokonałeś wybo- ru lekarza, pielęgniarki POZ lub chcesz zmienić wcześniejszy wybór – za- praszamy do przychodni, nasz personel na pewno pomoże. Internetowe Konto Pacjenta zakłada- my w przychodni Optima Medycyna w Nysie, ul.
Bracka 1. Po szczegółowe informacje lub potwier-
dzenie terminu spotkania prosimy dzwonić pod nu- mer: 77 887 21 29.
Optima Medycyna SA wychodzi naprzeciw roz- wojowi technologicznemu w służbie zdrowia. Mamy nadzieję, że już niedłu- go, będzie można zgłosić zapotrzebowanie na bra- kujące lekarstwa drogą elektroniczną – poprzez e-mail. Staramy się zor- ganizować to w sposób
zapewniający bezpieczeń- stwo danych pacjenta. Na pewno takie rozwiązanie pomoże w realizacji wizyt receptowych, nie będzie potrzeby dzwonienia do przychodni i podawania listy leków, tylko wystar- czy wtedy wysłać e-mail na specjalny, utworzony przez nas adres. O moż- liwości skorzystania z nowych usług w naszych przychodniach będziemy informować na bieżąco.
Fragmenty fi lmu zostaną tam za- prezentowane selekcjonerom festiwa- lowym, agentom sprzedaży i dystrybu- torom. Festiwal Les Arcs odbędzie się od 20 do 22 stycznia br.
Do Works In Progress dostało się tylko 17 fi lmów europejskich. Jest to więc duży sukces reżysera, ekipy pro- dukcyjnej i aktorów. W rolę głównej bohaterki Joanny „Jo” Lisieckiej wcie- liła się sławna Agata Buzek, a part- nerowali jej znani i lubiani aktorzy:
Jacek Braciak i Adam Woronowicz.
Producentką fi lmu jest Natalia Grze- gorzek z Koskino. Scenariusz napisał Łukasz Grzegorzek, za zdjęcia odpo- wiada Weronika Bilska, scenografi ę Jagna Dobesz, dźwięk na planie Zofi a Moruś i Marcin Popławski, kostiumy Anna Sikorska, a charakteryzację Mo- nika Kaleta. Kierowniczką produkcji jest Katarzyna Staszczyk.
Film jest współfi nansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej oraz z funduszy miasta Wrocławia i woje- wództwa dolnośląskiego poprzez Dol- nośląski Konkurs Filmowy. Otrzymał grant z programu MEDIA Kreatyw- na Europa. Jego koproducentem jest Dolnośląskie Centrum Filmowe. Part- nerem fi lmu jest gmina Nysa.
„Tak ma być” był kręcony w Nysie w sierpniu i wrześniu ub.r. z udziałem statystów - mieszkańców naszego mia- sta. Nysanie z niecierpliwością czekają na pojawienie się fi lmu w kinach i na szklanym ekranie. Cieszą się też każ- dym sukcesem jego twórców.
dw
Kultura: Nysanie zagrali z Agatą Buzek, Jackiem Braciakiem i Adamem Wronowiczem
Kręcony w Nysie fi lm pojedzie na festiwal do Francji
„Tak ma być” - fi lm pochodzącego z Nysy reżysera Łukasza Grzegorzka, zakwalifi kował się na prestiżowe wydarzenie Work In Progress na festiwalu w Les Arcs we Francji.
Foto: Michał KlusekFoto: Michał Klusek
Ekipa aktorska fi lmu „Tak ma być” Łukasza Grzegorzka, który latem ub.r. był kręcony w Nysie Ekipa aktorska fi lmu „Tak ma być” Łukasza Grzegorzka, który latem ub.r. był kręcony w Nysie
str. 11
12 - 18 stycznia 2021
Czym jest?
Fundacja DKMS jest odpowiedzialna za rejestra- cję potencjalnych dawców szpiku do ogólnoświatowej bazy. Misją fundacji jest zna- lezienie dawcy dla każdego pacjenta na świecie potrze- bującego przeszczepienia krwiotwórczych komórek macierzystych z krwi lub szpiku kostnego.
- O chorobach wyma- gających tak poważnego leczenia nie myślimy na co dzień, podczas gdy my i nasi najbliżsi jesteśmy zdro- wi. Nie wiadomo, co przy- niesie przyszłość a będąc zarejestrowanym w bazie, znalezienie dawcy dla cho- rego jest łatwiejsze i przede wszystkim zaoszczędza cen-
ny czas. Szybciej podjęte leczenie zwiększa szansę na powrót do zdrowia. Tylko 25% chorych znajduje daw- cę w rodzinie, a pozostałe 75% osób musi liczyć na nie- spokrewnionego bliźniaka genetycznego. Dołączając do bazy pomagamy pokonać śmierć – mówi Weronika Marynowicz.
Przygoda z DKMS Fundacja DKMS przed pandemią organizowała w różnych miastach w Polsce punkty, w których wolon- tariusze informowali w jaki sposób zostać dawcą szpiku
i zachęcali do pomocy. Jed- ną z wolontariuszek została nysanka, Weronika Maryno- wicz.
- Wracając z zajęć labo- ratoryjnych na pierwszym roku studiów w Krakowie, w budynku mojego wydziału zobaczyłam stoisko z balo- nami. Razem z moją przy- jaciółką stwierdziłyśmy, że zobaczymy co tam się dzieje.
Studentki, które były wów- czas wolontariuszkami, wy- tłumaczyły nam na czym po- lega rola Fundacji DKMS.
Pół roku później sama zo- stałam wolontariuszką, a w kolejnym roku byłam już studencką liderką na Uni- wersytecie Jagiellońskim w Krakowie – dodaje Weroni- ka Marynowicz.
10 milionów dawców Na całym świecie jest zarejestrowanych ponad 10 milionów dawców we wszystkich bazach DKMS. Z czego prawie 90 tysięcy osób oddało swój szpik potrzebu- jącym.
- Polski oddział DKMS działa w Polsce od 2008 roku i od tego czasu udało się zarejestrować 1 700 000 potencjalnych dawców. Je- steśmy piątym krajem na świecie pod tym względem.
Jak pokazują statystyki, nawet do 80% przeszcze- pień kończy się sukcesem.
REPORTAŻ
Nysa: Podaruj szansę na życie i pomagaj chorym
Zostań dawcą szpiku
Joanna Kania
- Zainteresowanie się tematem i rozpowszechnianie idei dawstwa szpiku to już bardzo dużo. Zarejestrowanie się do bazy czyni jeszcze więcej dobra. Wierzę, że dobro wraca, więc dbajmy o siebie i innych – mówi nysanka Weronika Marynowicz, liderka z Uniwersytetu Ja- giellońskiego w studenckim projekcie Helpers Generation. Fundacja DKMS pomaga znaleźć dawcę szpiku chorym na całym świecie.
Przeszczep szpiku może pomóc całkowicie wyleczyć aż 200 różnych chorób, Przeszczep szpiku może pomóc całkowicie wyleczyć aż 200 różnych chorób, nie tylko białaczkę! Jeśli pomyślimy o tym dłużej to tak naprawdę poświęcając nie tylko białaczkę! Jeśli pomyślimy o tym dłużej to tak naprawdę poświęcając tylko trochę swojego czasu możemy uratować ludzkie życie tylko trochę swojego czasu możemy uratować ludzkie życie Jednak każdy przeszczep
powinien być traktowany indywidualnie, ponieważ szansa wyzdrowienia zależy od ogólnego stanu zdro- wia pacjenta, jego wieku i wystąpienia ewentualnych komplikacji po przeszcze- pie. W Polsce co 45 minut ktoś dostaje diagnozę wy- magającą przeszczepu szpi- ku. Zainteresowanie się te- matem i rozpowszechnianie idei dawstwa szpiku to już bardzo dużo! Zarejestro- wanie się do bazy – jeszcze Pomoc: wer.marynowicz@gmail.com
więcej dobra. Wierzę, że dobro wraca, także dbajmy o siebie i innych – mówi We- ronika Marynowicz.
Zostań dawcą
Aby zostać dawcą wy- starczy zamówić darmowy pakiet rejestracyjny na stro- nie: https://www.dkms.pl/pl/
zostan-dawca
- Aby zostać dawcą trze- ba spełniać podstawowe wy- mogi. Trzeba być zdrowym człowiekiem, bez ciężkich chorób przewlekłych, mie- ścić się w przedziale wieko- wym 18-55 lat, na stałe za- mieszkiwać na terenie Polski i być świadomym swojej de- cyzji. Po takiej wstępnej we- ryfi kacji możemy przejść do
faktycznej rejestracji. Przy panującej pandemii najwy- godniej zamówić do domu pakiet rejestracyjny z ofi cjal- nej strony Fundacji DKMS.
Wypełniamy wtedy kwestio- nariusz z naszymi podstawo- wymi danymi osobowymi, samodzielnie i bezboleśnie pobieramy wymaz ze śliny patyczkami dołączonymi do pakietu, wszystko pakujemy w gotową kopertę i wrzuca- my ją do skrzynki pocztowej.
Przed kwarantanną ludzie rejestrowali się na wcześniej wspomnianych przeze mnie stoiskach. Kto wie, może już na wiosnę uda nam się zorganizować taki punkt re- jestracji w Nysie – mówi We- ronika Marynowicz.
• Zachęcam do dołączenia do rodziny DKMS, warto pomagać
Zachęcam do dołączenia do rodziny DKMS, warto pomagać
Każdy, kto się zarejestruje Każdy, kto się zarejestruje otrzyma kartę dawcy DKMS otrzyma kartę dawcy DKMS
Każda osoba otrzymuje Każda osoba otrzymuje darmowy pakiet rejestracyjny darmowy pakiet rejestracyjny
str. 12 REGION 12 - 18 stycznia 2021
Budynek nie tylko z zewnątrz cieszy oko. Prace ob- jęły remont budynku przedszkola ze stołówką, general- nym remontem sali gimnastycznej, nowymi szatniami i sanitariatami, ociepleniem dachu i ścian, wymianę okien i centralnego ogrzewania, montaż instalacji wen- tylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
Gmina pozyskała na ten cel dotację z Regionalne- go Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego oraz z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.
ag
Do pierwszego prze- targu, którego wyniki ogło- szono w połowie listopada 2020 roku nie zgłosił się żaden oferent. Gmina po- szukiwała wówczas odbior- cy śmieci z nieruchomości zabudowanych i niezabu- dowanych w terminie od 1 stycznia do 30 czerwca 2021 roku. Do drugiego przetargu zgłosił się tyl- ko jeden oferent - Ekom Nysa, który zadeklarował świadczenie tej usługi za prawie 695 tys. zł. To jed- nak było zdecydowanie za dużo jak na gminę. Jej władze zamierzały bowiem przeznaczyć na ten cel 450 tys. zł. Wkrótce ogłoszono więc trzeci przetarg. Tym razem ramy czasowe doty- czyły tylko dwóch miesię- cy - stycznia i lutego 2021 roku. Do tego przetargu
również stanął tylko jeden oferent i też był nim Ekom Nysa, który za świadczenie usługi w tak krótkim czasie wyznaczył kwotę prawie 217 tys. zł. W ciągu tego, dwumiesięcznego okresu ma zostać wyłoniony pod- miot, który będzie odbie- rał śmieci z terenu gminy od 1 marca 2021 roku do końca grudnia 2022 roku.
Termin zgłaszania się do przetargu mija 1 lutego. - Zagospodarowanie odpa- dów drożeje i to dotyczy mieszkańców całego kraju - mówiła na ostatniej sesji wójt gminy Barbara Dyb- czak. - Związane jest to z wieloma czynnikami m.in.
z tzw. opłatą marszałkow- ską, która z roku na rok jest coraz wyższa i nie mamy na to żadnego wpływu.
ag
To rzadkość w dzisiejszych czasach, ale jak się okazuje do takich sytuacji również do- chodzi.
Gmina Pakosławice: Coraz mniej uczniów – coraz większe koszty Skoroszyce: Czy znajdzie się
odbiorca?
Śmieci - coraz większy problem
Gmina Skoroszyce ogłosiła w ciągu dwóch miesięcy cztery przetargi na od- biór śmieci. Odbiór ich jest coraz więk- szym (czytaj droższym) problemem.
Pod wiatą zorganizowano szopkę z fi gurami św. Rodziny i Trzech Króli w nieodzownych w tym roku maseczkach.
Po odczytaniu fragmentu II rozdziału Ewangelii wg. św. Mateusza śpiewanie poprowadził zespół „Kaprys” kierowa- ny przez Stanisława Wodnickiego. Po-
mocne okazały się śpiewniki przysłane przez Fundację „Orszak Trzech Kró- li” zawierające 25 znanych i lubianych kolęd. Mimo kwarantanny i sypiącego śniegu na kolędowanie dojechał zespół
„Margaretto” z Reńskiej Wsi i sympaty- cy z Wrocławia. W scenerii szopki i bieli
śniegu płynęły kolędy zakończone fra- zą: „podnieś rączkę Boże Dziecię, bło- gosław ojczyznę miłą....”. Przed zimnem ratowały kolędników gorące napoje i porywające rytmy głośno śpiewanych kolęd.
ag
Wbrew trwającej pandemii koronawirusa w święto Trzech Króli w Biechowie odbyło się tradycyjne kolędowanie - tym razem na wolnym powietrzu i z zachowaniem rygorów sanitarnych.
Kolędowali w święto Trzech Króli
Biechów: Tradycje trzeba kultywować
Chróścina Nyska:
Wyremontowano gruntownie m.in. salę gimnastyczną
Ponad 3 mln zł na szkołę
Zakończył się drugi etap termomoderni- zacji Zespołu Szkolno Przedszkolnego w Chróścinie. Całość prac tego etapu zamknęła się w kwocie ponad 1,5 mln zł, a obu etapów dwa razy większej.
Makowice: Zbyt tanio...
Historia jednego przetargu
Na ostatniej w 2020 roku sesji Rady Gminy w Pakosławicach radni jednym głosem wstrzy- mującym się podjęli uchwałę o zamiarze przekształcenia ośmioklasowej Szkoły Podstawo- wej w Goszowicach w czteroklasową szkołę fi lialną.
Zmiany w oświacie
Taka uchwała otwiera dopiero dys- kusję na temat zmian oświatowych w gminie Pakosławice, która w tym roku szkolnym przeznaczy na oświatę kolo- salną kwotę ponad 6,8 mln zł.
Na wspomnianej sesji radni zde- cydowali o zamiarze przekształcenia szkoły w Goszowicach o strukturze kla- sowej I-VIII w szkołę fi lialną o struk- turze I-IV. Gdyby doszło do przepro- wadzenia całej procedury dzieci z klas młodszych (I-IV) będą nadal uczyły się w budynku szkoły w Goszowicach.
Z kolei uczniowie z klas V-VIII mieli-
by kontynuować edukację w budynku pogimnazjalnym Pakosławicach. Do- tychczasowy obwód szkolny Szkoły Podstawowej w Goszowicach zostałby włączony w obwód szkolny szkoły w Prusinowicach.
– Temat jest ważny, przełomowy, ale te decyzje trzeba podejmować, gdy się chce odpowiedzialnie pełnić swoje funkcje – powiedział podczas sesji wójt Adam Raczyński. - Wszystko co nowe jest trudne, ale na dłuższą metę otwo- rzy to możliwość pozyskiwania środków i będzie z korzyścią dla dzieci – dodał.
Wójt stwierdził, że projekt uchwa- ły konsultowano z Kuratorium Oświa- ty w Opolu, a przedstawiciele tej in- stytucji przyjadą do szkoły. Na koniec stycznia Adam Raczyński zapowie- dział spotkania (być może w formie online) z nauczycielami szkoły, której te zmiany mają dotyczyć, a następnie z pracownikami administracji i z radą rodziców. – Ta uchwała tak naprawdę dopiero otwiera dyskusję na ten temat – dodał wójt.
ag Gmina Skoroszyce odrzuciła ofertę przetargową, gdyż
wykonawca proponował zbyt niską cenę w stosunku do kosztorysu inwestorskiego. Zazwyczaj przetargi są unie- ważniane, bo oferenci chcą za wykonanie prac więcej niż na ten cel mają zabezpieczone samorządy.
Chodzi o przetarg na I etap prac przy przebudowie drogi wewnętrznej w Makowicach. O odrzuceniu oferty z najniższą ceną poinformowała radnych na ostatniej sesji wójt gminy Barbara Dybczak. - Odrzucenie oferty nastą- piło na podstawie ustawy o zamówieniach publicznych,
bo oferta jaką przedstawił wykonawca miała rażąco niską cenę. Ta kwota była niższa w stosunku do kosztorysu inwe- storskiego o 39 proc. - stwierdziła wójt dodając, że zosta- nie ogłoszony drugi przetarg. Tak też się stało.
Do drugiego przetargu zgłosiło się osiem fi rm. Roz- piętość cenowa była ogromna - od nieco ponad 344 tys.
zł do prawie 898 tys. zł. Do minionego piątku na stronie gminnej nie pojawiła się informacja o wyborze oferty.
Droga ma być przebudowana do końca marca br.
ag Mimo epidemii w Biechowie obchodzono święto Trzech Króli
Mimo epidemii w Biechowie obchodzono święto Trzech Króli
str. 13
12 - 18 stycznia 2021
Komentarz tygodnia
AKTUALNOŚCI
R E K L A M A
Znani aktorzy, biznesmeni i politycy zaszczepili się przeciwko COVID-19 poza kolejnością. Poświęcili się, by w ukryciu promować szczepienia. Niektórzy ratowali drogocenny lek przed wyrzuceniem, bo nie było chętnych a oni akurat przechodzili obok Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie.
W Nysie starosta Andrzej Kruczkiewicz też przypadkiem przechodził koło miejsco- wego szpitala. Ktoś dojrzał go z okna - chyba nawet sam dyrektor Norbert Krajczy i zawo- łał: „Starosto ratuj! Jedna z pielęgniarek nie może się zaszczepić, bo jest po covidzie”.
Gospodarz powiatu nie pozostał obojęt- ny na to wołanie, bo kto jak nie starosta za- sługuje na ochronę przed tą straszną chorobą (to nic, że już ją przechorował). Kruczkiewicz sam najlepiej o tym wie: - Nie porównuję się do lekarzy i pielęgniarek, ale to ja podpisu- ję dziesiątki pism. Przeze mnie przechodzą pieniądze na szpitale – podkreślił na portalu Interia.
Bezduszni internauci tego nie docenili.
Wypisywali, że starosta to pyszałek, że nie nadaje się do rządzenia, że dzieli nie swoje pieniądze i... inne takie głupoty.
Dyrektor Krajczy jednak jest dumny z po- święcenia starosty i nawet zamieścił na swoim Facebooku zdjęcie, jak to się szczepią obaj z Andrzejem Kruczkiewiczem.
Zapewniam Pana Dyrektora i Pana Sta- rostę w imieniu nysan, że my – wbrew wstręt- nym internautom, a nawet politykom Pis, którzy wykluczyli z partii pana Kruczkiewicza – jesteśmy bardzo dumni z naszego starosty.
Nie tylko uratował cenną dawkę szcze- pionki, ale przez swoje poświęcenie i odwagę wypromował Nysę w Polsce. Nareszcie war- szawiacy nie będą nas pytać: Jesteś z Nysy?
Ach, z Nysy Kłodzkiej? Znam, znam, to jest piękne miasto!
Po drugie: po szczepieniach nyskiego sta- rosty oraz aktorów i innych osób na świeczni- ku odezwał się sarmacki duch w narodzie.
Ci, którzy dotąd mówili: „Nie, nie za- szczepię się, poczekam kiedy to zrobią inni”, teraz zmienili zdanie: „Ci co przy korycie pchają się do szczepienia, to ja nie mogę!?” i rozpoczęli szturm na punkty szczepień. Mimo że zapisywanie ma się rozpocząć 15 stycznia oni już są na nyskich listach.
Promocja była? Była! I chwała za poświę- cenie Krystynie Jandzie, Irenie Eris, a przede wszystkim naszemu dzielnemu staroście An- drzejowi Kruczkiewiczowi!
Danuta Wąsowicz-Hołota
- Moja córka przylecia- ła do nas na święta z Hisz- panii. Aby po powrocie nie musiała przechodzić kwa- rantanny wcześniej zareje- strowałam ją na badanie, na które miała się zgłosić w poświąteczny poniedziałek, na godz. 12.15 - opowiada czytelniczka.
Pomimo tego, że termin wykonania testu był precy- zyjnie wyznaczony, to oka- zało się, że wcale to nie zna- czy, że zostanie wykonany, chociaż mniej więcej o tej godzinie. - Przed moją córką w kolejce stało jeszcze dwu- dziestu panów, którzy mieli wyznaczony termin badania na godz. 12.00 - wszyscy na tę samą. Nie trudno się do- myślić, że przy takim opóź- nieniu moja córka mogła liczyć na wykonanie testu za jakieś 1,5 godziny - dodaje nasza rozmówczyni.
Nie to jednak najbar- dziej zbulwersowało na- szą czytelniczkę. - Będąc w okolicach parkingu przy hali zawsze widziałam w tym miejscu tłumy ludzi, ale póki nie dotyczyło to mojej rodziny nie zastanawiałam się nad warunkami, w któ- rych muszą oni oczekiwać na badanie. Ale przecież tak nie można postępować z ludźmi! Jest zimno, a tam- tego dnia sypał śnieg, wiał przenikliwy wiatr, a oczeku- jący nie mają zapewnionego nawet zadaszenia, żadnego miejsca, które daje mini- mum schronienia! A prze- cież to nie są tylko ludzie, którzy potrzebują papierka, niejednokrotnie są to osoby chore, z gorączką. Jeśli one poczekają tam kilkadziesiąt minut ich stan na pewno się nie poprawi. Poza tym nikt tych testów nie robi charytatywnie! Córka z tłu-
maczeniem zapłaciła za nie- go 440 zł! Przecież to jest nieludzkie! Za zostawiane tam ciężkie pieniądze trze- ba stworzyć ludziom godne warunki. Przecież testy wy- konywane są już kilka mie- sięcy i pewnie będą przez kolejne. Tej sprawy nie można tak zostawić! - mówi zbulwersowana.
Nasza rozmówczyni do- daje również, że sama jest pracodawcą i w czasach epi- demii nałożono na nią obo- wiązek przestrzegania wielu obostrzeń i standardów. - W miejscu pobierania testów standardy - zwłaszcza z god- nego traktowania ludzi na pewno nie są przestrzegane - kwituje.
Trudno się jednak spo- dziewać, aby sytuacja się zmieniła, bo jeśli można zarobić bez ponoszenia do- datkowych kosztów to...
ag
