Wojewódzki Biuletyn Statystyczny, 1997, nr 9

I N F O R M AC JE I OPRACOW ANIA STATYSTYCZNE

URZĄD STATYSTYCZNY w Katowicach

1997

rolnictw a

WOJEWÓDZKI BIULETYN STATYSTYCZNY

9

O B JA Ś N IE N IA Z N A K Ó W U M O W N Y C H

Kreska (-) - zjawisko nie występuje Zero (0) - zjawisko ______

uwidocznionymi ton (liczbach' tysiąca ton

Kropka (.) - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych

Znak x - wypełnienie pozycji ze względu na układ tablicy jest niemożliwe lub niecelowe

"W tym" - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy

W A Ż N IE JS Z E S K R Ó T Y

tys = tysiąc ha = hektar

min = milion 1 = litr

mld = miliard hl = hektolitr

zł = złoty m3 = metr sześcienny

szt = sztuka damJ = dekametr sześcienny

kg = kilogram G J = gigadżul

t = tona cd. = ciąg dalszy

m = metr dok. = dokończenie

km = kilometr EK D = Europejska Klasyfikacja Działalności

m = metr kwadratowy

Przy publikow aniu danych US - prosim y o podan ie źródła

Format A4 Nakład 135 egz.

Urząd Statysty czny w Katowicach Dział Poligraficzny

Zam .Nr 137/97

URZĄD STATYSTYCZNY KATOWICE

IN FO R M A C JE I O P R A C O W A N IA ST A T Y ST Y C Z N E

WOJEWÓDZKI

BIULETYN STATYSTYCZNY

M IE S IĘ C Z N IK W R Z E S IE Ń 1997

PIS TREŚCI

Schemat organizacji i struktury gospodarki...4

Informacje Urzędu Statystycznego...5

Uwagi o g ó lne... 6

Ogólna o c e n a ... 8

Jednostki gospodarki narodowej ...10

Zatrudnienie. Wynagrodzenia. Rynek p r a c y ... Produkcja m aterialn a... 13

W yniki finansowe podmiotów gospodarczych... 16

C e n y ...19

Zanieczyszczenie powietrza... 22

Stan bezpieczeństwa publicznego...28

Koniunktura gospodarcza w przemyśle i budownictwie...29

Wyjaśnienia m etodyczne... .. ...121

Wykaz publikacji wydanych przez G U S w 1997 r. znajdujących się w Informatorium Urzędu Statystycznego (danetlla kraju) ... .. ...124

Wykaz publ ikacji opracowanych przez Urząd Statystyczny w Katowicach w 1997 r... 128

]

PIS TABLIC

I. Podstawowe wskaźniki dotyczące działalności gospodarczej... 39

II. Ważniejsze dane według miesięcy A. Dane w ojew ódzkie...41

B. Dane ogólnokrajow e... 49

Osoby prawne i samodzielne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej zarejestrowane w systemie R E G O N ...50

Osoby prawne i samodzielne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej zarejestrowane w systemie R EG O N według g m in ... 52

Osoby prawne i samodzielne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej zarejestrowane w systemie REG O N według sekcji E K D ... 58

Osoby fizyczne ^sęółki cywilne prowadzące działalność gospodarczą zarejestrowane w systemie REG O N ^ Sprzedaż, zatrudnienie i w ynagrodzenia... 70

Dynamika sprzedaży, zatrudnienia i wynagrodzeń... 75

Przychód ze sprzedaży w p rzem yśle...79

Produkcja podstawowych wyrobów przemysłowych ...81

Przychód ze sprzedaży w sekcji budownictwo...82

Przewozy ładunków i pasażerów oraz ładowność taboru samochodowego... 82

Struktura sprzedaży produkcji budowlano-montażowej według klasyfikacji obiektów b udow lanych... 83

Struktura sprzedaży produkcji budowlano-montażowej zrealizowanej w ramach zamówień publicznych . . . 83

Mieszkania oddane do użytku... 84

Skup ważniejszych produktów ro ln ych ... 84

Wskaźniki finansowe podmiotów gospodarczych... 85

Majątek obrotowy i wybrane źródła jego finansowania w podmiotach gospodarczych...93

Bezrobotni... 101

Pośrednictwo p r a c y ... 101

Pośrednictwo pracy według rejonowych urzędów p rac y... 102

Wskaźniki cen bazowych produkcji sprzedanej w przem yśle... 103

Kształtowanie się cen bazowych produkcji sprzedanej w p rzem yśle... 104

Ceny uzyskiwane przez rolników w transakcjach wolnorynkowych...106

Ceny detaliczne niektórych artykułów żyw nościow ych... 107

Notowania cen artykułów żywnościowych w handlu detalicznym ...108

Ceny detaliczne niektórych usług konsum pcyjnych... 109

Średnie ceny detaliczne wybranych artykułów żywnościowych... 110

Zanieczyszczenie powietrza pyłem zawieszonym ...111

Zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem s ia rk i... 112

Zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem a z o tu ... 113

Zanieczyszczenie powietrza amoniakiem... 114

Zanieczyszczenie powietrza flu o rem ...115

Zanieczyszczenie powietrza fenolem ...116

Zanieczyszczenie powietrza formaldehydem...116

Zanieczyszczenie powietrza tlenkiem w ę g la ...117

Zanieczyszczenie powietrza węglowodorami alifatycznymi i dwutlenkiem w ę g la ... 117

Średnie stężenia miesięczne zanieczyszczeń p o w ietrz a... 118

Przestępstwa stwierdzone...119

Współczynnik przestępstw stwierdzonych na 100 tys. ludności... 119

Wypadki drogowe i ich skutki ... 120

o H rn c/3joOH^tnŁo h<

2

SCHEMAT ORGANIZACJI I STRUKTURY GOSPODARKI

S E K T O R W Ł A S N O Ś Ć FO R M A P R A W N O - O R G A N IZ A C Y JN A

własność Skarbu Państwa własność

państwo­

wa własność

państwowych osób prawnych

organy władzy, administracji, kontroli państwowej wymiar sprawiedliwości

-* fundusze

• spółki Skarbu Państwa

• inne państwowe jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa państwowe

fundusze

spółki państwowych osób prawnych inne państwowe jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego --- * w tym przedsiębiorstwa komunalne

fundusze spółki komunalne

spółki z przewagą mienia sektora publicznego

spółdzielnie i ich związki

-* organizacje społeczne, polityczne, związki zawodowe -* spółki prywatne

fundacje i ich zakłady

-» jednostki organizacji wyznaniowych

osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą ----» w tym gospodarstwa indywidualne rolne

przedstawicielstwa fum zagranicznych

przedsiębiorstwa zagraniczne drobnej wytwórczości spółki z przewagą kapitału zagranicznego

dawny sektor prywatny

spółki z przewagą mienia sektora prywatnego

Informacje Urzędu Statystycznego:

1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w gospodarce narodowej wynosiło:

- w 1996 r. - 873,00 zł

- w II półroczu 1996 r. - 938,20 zł - w IV kwartale 1996 r. - 985,32 zł - w I kwartale 1997 r. - 1008,03 zł - w II kwartale 1997 r. -1043,24 zł

2. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w sektorze przedsiębiorstw wynosiło:

- w 1996 r. - 956,85 zł

- w I kwartale 1997 r. - 1042,91 zł - w II kwartale 1997 r. - 1130,35 zł - w II I kwartale 1997 r. - 1176,90 zł - w I półroczu 1997 r. - 1086,78 zł - w lipcu 1997 r. - 1191,50 zł - w sierpniu 1997 r. - 1145,92 zł - we wrześniu 1997 r. - 1173,98 zł w tym bez wypłat z zysku:

w 1996 r.- 939,43 zł

- w I kwartale 1997 r. - 1028,37 zł - w II kwartale 1997 r. - 1105,50 zł - w I półroczu 1997 r. - 1067,07 zł - w lipcu 1997 r.- 1145,98 zł - w sierpniu 1997 r. - 1140,37 zł - we wrześniu 1997 r. - 1169,93 zł

3. Przyrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do poprzedniego okresu wyniósł:

- w 1996 r. -19,9%

- w I kwartale 1997 r. - 5,0%

- w II kwartale 1997 r. - 2.9%

- w III kwartale 1997 r. -1,5 % - w maju 1997 r. - 0,6%

- w czerwcu 1997 r. - 1,5%

- w lipcu 1997 r. - spadek o 0,2%

- w sierpniu 1997 r. - 0,1%

- we wrześniu 1997 r. -1,4%

4. Przyrost cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku w III kwartale 1997 r. w stosunku do II kwartału 1997 r. wyniósł 2,8%.

5. Średnia krajowa cena skupu żyta wyniosła za 1 q:

- I - I I I kwartał 1997 r. - 37,65 zł - w lipcu 1997 r. - 38,76 zł - w sierpniu 1997 r. - 35,17 zł - we wrześniu 1997 r. - 35,89 zł

Dni kalendarzowe i robocze

Wyszczególnienie 1996 1997

266 264

wrzesień ... 22 23 styczeń - w rz e sień ... 200 198 Upływ czasu (w % ) we wrześniu

kalendarzowego ... 74,86 74,79 roboczego... 75,19 75,00

WAGI OGÓLNE

1. Od 1994 r. wprowadzono do stosowania Europejską K lasyfikację Działalności (E K D ) w m iejsce stosowanej K la s y fik a c ji Gospodarki Narodowej (K G N ).

E K D została opracowana na podstawie wydawnictwa Urzędu Statystycznego W spólnot Europejskich E U R O S T A T - "Nomenclature des A ctivités de Communante Européenne - N A C E, rev. I".

2. Publikowane dotychczas dane statystyczne w przekrojach działowo-gałęziowych w układzie KG N prezentowane są w układzie E K D według sekcji, działów i - w niektórych przypadkach - grup.

3. Dane prezentow ane w B iu le ty n ie Statystycznym dotyczą całej gospodarki narodowej, t j.: w s z y s tk ic h podm iotów gospodarczych zaliczanych do sektora publicznego (własność państwowa, własność komunalna, własność mieszana z przewagą kapitału publicznego) oraz sektora prywatnego (własność prywatna krajowa m.in.

spółdzielnie, organizacje społeczne, polityczne i związków zawodowych, zakłady osób fizycznych, spółki, fundacje; własność zagraniczna - m.in.

zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości, sp ółki zagraniczne lub z przew agą kapitału

zagranicznego; własność mieszana z przewagą kapitału prywatnego).

4. Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym podmiotów gospodarki narodowej.

5. W Biuletynie Statystycznym dane miesięczne w zakresie:

a) pracujących, zatrudnienia i wynagrodzeń dotyczą podmiotów sektora przedsię­

biorstw, w których liczba pracujących przekracza 5 osób, przy czym dane nie obejmują zatrudnionych poza granicami kraju, zatru d n io n ych w d z ia ła ln o śc i statutow ej organizacji społecznych,

b) produkcji sprzedanej przemysłu, sprzedaży produkcji i usług budownictwa, sprzedaży usług transportu, gospodarki magazynowej i łączności oraz sprzedaży detalicznej towarów dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 5 osób.

Uwagi ogólne 7

Dane zbiorcze dotyczące pkt a i b obejmująwszystkie jednostki sporządzające m iesięczny meldunek uzupełniony o szacunek zbiorowości jednostek nie objętych badaniem.

c) przychodów ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) w sektorze przedsiębiorstw obejmują jedynie przychody w bieżących cenach bazowych, tj. przychody ze sprzedaży produktów netto (bez podatku V A T ) pomniejszone o podatek akcyzowy i powiększone o dotacje przedmiotowe.

d) wyników finansowych przedsiębiorstw dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe i zobowiązanych do sporządzania co miesiąc sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym - F-01 (z wyjątkiem podmiotów, których podstawowym rodzajem działalności jest działalność zaklasyfikowana według E K D do sekcji "Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo", "Rybołówstwo i rybactwo") przy czym dane w zakresie:

□ górnictwa i kopalnictwa oraz działalności produkcyjnej dotyczą podmiotów, których liczba pracujących przekracza 50 osób,

□ pozostałych rodzajów działalności dotyczą podmiotów, w których liczba pracujących przekracza 20 osób.

6. Ilekroć w Biuletynie jest mowa o sektorze p rz e d sięb io rstw , d o tyczy to podm iotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie leśnictw a, pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych: rybołówstwa w wodach

morskich; górnictwa i kopalnictwa; działalności produkcyjnej; zaopatrywania w energię elektryczną gaz i wodę; budownictwa; handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego; hoteli i restauracji, transportu, gospodarki m agazynowej i łączności; obsługi nieruchomości, wynajmu i działalności związanej z prowadzeniem interesów; odprowadzania ścieków, wywozu śmieci, usług sanitarnych i pokrewnych;

działalności związanej z rekreacją kulturą i sportem oraz pozostałej działalności usługowej.

Dane dotyczące sektora przedsiębiorstw nie obejmują w yników działalności gospodarczej jednostek budżetowych (z wyjątkiem tablicy -"Przeciętne zatrudnienie i w ynagrodzenie w gospodarce narodowej" - prezentowanej kwartalnie).

7. Ilekroć w Biuletynie jest mowa o przemyśle, dotyczy to sekcji EK D : "Górnictwo i kopalnictwo",

"Działalność produkcyjna" oraz "Zaopatrywanie w energię elektryczną gaz i wodę".

8. W tablicach - o ile nie zaznaczono inaczej - dane podano w cenach bieżących.

9. N iek tó re dane m ają ch arakter danych wstępnych i mogą ulec zm ianie w następnych wydaniach Biuletynu Statystycznego.

10. W stosunku do obowiązujących klasyfikacji w B iu letyn ie Statystycznym zastosowano nazwy uproszczone, których pełne brzmienie prezentuje E K D wydanie Ił - G U S Warszawa 1991 r.

CENA OGÓLNA

Podstawowe tendencje i relacje ekonomiczne i społeczne we wrześniu br. i w trzech kwartałach br.

w w ojew ództw ie katow ickim w stosunku do analogicznych okresów roku ubiegłego kształtowały się następująco:

■ rosły przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w przemyśle (w cenach bieżących i stałych) oraz przychody na l zatrudnionego,

■ zw ięk szyła się w artość produkcji i usług sprzedanych w pozostałych poza przemysłem sekcjach działalności (najw yższą dynamikę przychodów odnotowano w działalności hoteli i restauracji),

■ powoli malała przeciętna liczba zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw,

■ wystąpiło obniżenie przeciętnej rentowności obrotu badanych podmiotów gospodarczych (w okresie I- V III) na co miały wpływ nierentowne jednostki sektora publicznego (głównie górnictwa i kopalnictwa),

■ odnotowano w rejonowych urzędach pracy według stanu na koniec września br. znaczny spadek bezrobocia rejestrowanego, co związane było ze zmniejszeniem wydatków z Funduszu Pracy na obsługę bezrobocia (w większości na zasiłki dla bezrobotnych),

■ według inform acji Kom endy Wojewódzkiej Policji wzrosła liczba przestępstw stwierdzonych:

kryminalnych, gospodarczych oraz wypadków drogowych.

Przyrost przychodów ze sprzedaży w sektorze przedsiębiorstw w cenach bieżących w okresie I - IX w stosunku do analog iczn eg o okresu roku poprzedniego w ynosił 16,2% (w analogicznym okresie ub. r. 15,1%). Przeciętna liczba zatrudnionych w tym czasie nieznacznie zmalała i była niższa niż w analogicznym okresie ub.roku o 0,5%.

Produkcja sprzedana we wrześniu br.

w sektorze przedsiębiorstw była o 11,6% (w cenach bieżących) większa niż w miesiącu poprzednim, przeciętne zatrudnienie utrzymywało się na poziomie z miesiąca poprzedniego, a liczba zarejestrowanych

bezrobotnych w końcu września br. była niższa o 2,2% w stosunku do końca sierpnia br. Przeciętna liczba zatrudnionych we wrześniu w sektorze przedsiębiorstw wynosiła 847,2 tys. osób, a liczba zarejestrowanych bezrobotnych prawie 112,4 tys.

osób (stan na koniec miesiąca) z czego ponad 68,8%

nie posiadało prawa do zasiłku. Według stanu na koniec września br. w urzędach pracy znajdowało się około 3,5 tys. ofert pracy (8 1 ,0 % ogółu ofert p och o d ziło z sektora p ryw atn e g o ). L icz b a bezrobotnych w końcu września br. była niższa niż w analogicznym okresie ub. roku o 21,4%.

Tem po w zrostu p ro d u k c ji sp rz ed a n ej przemysłu w cenach stałych było w okresie I - IX zbliżone do poziomu z roku ubiegłego. Produkcja sprzedana przemysłu w br. była wyższa niż przed rokiem o 4,3%, podczas gdy w analogicznym okresie roku ubiegłego zanotowano wzrost o 4,2%.

Produkcja sprzedana przemysłu we wrześniu liczona w cenach stałych była wyższa o 6,7% w stosunku do w rześnia ub. roku, a przeciętne zatrudnienie zmalało o 3,8%, co spowodowało wzrost przychodów na 1 zatrudnionego o 10,9%.

W przemyśle wzrosły we wrześniu przychody w działalności produkcyjnej o 11,2%, w zaopatry­

waniu w energię elektryczną gaz i wodę o 1,2%, a w górnictwie i kopalnictwie o 0,2%.

W okresie od stycznia do września br. w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku przychody ze sprzedaży produkcji i usług w cenach stałych wzrosły w dwóch sekcjach przemysłu: w sekcji zaopatrywanie w energię elektryczną gaz i wodę o 8,2% oraz w działalności produkcyjnej o 6,0%. W górnictwie i kopalnictwie przychody utrzymały się na zbliżonym poziomie (obniżka o 0,1%). Najwyższe przyrosty przychodów w działalności produkcyjnej wystąpiły przy p rod u kcji instrum entów m ed ycznych , precyzyjnych i optycznych (o 48,0%), produkcji celu lo zo w o - p ap iern iczej (o 4 1 ,4 % ),

Ogólna ocena 9

zagospodarowywaniu odpadów (o 25,1 % ) oraz przy obróbce skóry, produkcji wyrobów ze skóry o 24,2%.

W ysoki także był przyrost sprzedaży produkcji sprzętu i aparatury radiowej, telewizyjnej i komuni­

kacyjnej (o 25,4%).

W ielkość produkcji podstawowych wyrobów p rz e m y sło w y ch lic z o n a w je d n o stk a ch naturalnych we wrześniu br. wzrosła w stosunku do września ub. roku następująco: węgla kamiennego o 4,6%, koksu z węgla kamiennego o 11,7%, stali surowej o 20 ,0% , cementu o 26,3%. Zm alała natomiast produkcja ilościowa gazu ziemnego o 42,0% i energii elektrycznej o 4,3%. W zakresie produkcji artykułów spożywczych między innymi z m a la ły : tonaż serów tw arog ow ych niedojrzewających aż o 62,7%, masła o 24,2%, mięsa surowego o 6,0%, mleka o 32,5% oraz pieczywa o 4,8%. Wzrosła produkcja przetworów mięsnych o 17,5% i wędlin o 11,9%.

W okresie od stycznia do września br. wzrosła ilo ś c io w o m iędzy in n ym i p rod ukcja w ęgla kamiennego o 1,4%, stali surowej o 12,4%, cementu o 16,5%, zmalała produkcja gazu ziemnego i energii elektrycznej odpowiednio o 35,7% i 4,8%.

E fe k ty budow nictw a mieszkaniowego w postaci mieszkań oddanych do użytku były wyższe niż w ubiegłym roku zarówno w okresie I - IX (151,6%

poziomu analogicznego okresu ub. roku) jak i we wrześniu (127,8% poziomu z września ub. roku).

W transporcie w okresie I - IX br. przewozy ładunków liczone w jednostkach naturalnych zmalały w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego w zakresie transportu samochodowego o 10,7% a w zakresie transportu kolejowego wzrosły o 1,0%, natomiast we wrześniu zmalały o 7,7%

w transporcie samochodowym, a wzrosły 4,6%

w transporcie kolejowym.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w sektorze przedsiębiorstw wynosiło we wrześniu 1373,86 zł (netto 1110,65 zł) i wzrosło w stosunku do miesiąca poprzedniego o 3,8% (brutto) i 3,6% (netto).

W okresie trzech kwartałów br. wynagrodzenie miesięczne brutto (1324,07 zł) wzrosło w stosunku do trzech kwartałów ub.roku o 19,6%. Zarobki netto były wyższe we wrześniu i w okresie 1 - IX br.

w stosunku do analogicznych okresów roku ubiegłego odpowiednio o 22,1% oraz 21,2%. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto we wrześniu br.

w sektorze prywatnym wyniosło 1097,44 zł i stanowiło 68,4% wynagrodzenia w sektorze publicznym. Najwyższe przeciętne wynagrodzenie brutto we wrześniu osiągnęło poziom 1874,57 zł i wystąpiło w górnictwie i kopalnictwie. Najniżej płatnymi pracownikami byli zatrudnieni w hotelach i restauracjach (średnio 835,99 zł brutto). Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w skali kraju wyniosło we wrześniu br. 1173,98 zł i było wyższe o 22,6% niż we wrześniu ub. roku.

W związku ze wzrostem cen towarów i usług konsumpcyjnych we wrześniu w stosunku do sierpnia b r. o 1,4%, płaca realna netto we wrześniu wzrosła w tym okresie o 2,2%.

Sytuacja finansowa badanych podmiotów gospodarczych w okresie styczeń-sierpień br. nie uległa poprawie w stosunku do analogicznego okresu ub. roku oraz do poprzednich narastających okresów br. Pogorszyły się w okresie I-V1II br. w stosunku do analogicznego okresu ub. roku podstaw ow e wskaźniki ekonomiczno-finansowe i w yno siły:

wskaźnik poziomu kosztów 100,0% wobec 99,7%, wskaźnik rentowności obrotu brutto 0,0% wobec 0,5%, netto minus 1,4% wobec minus 1,1%. Znaczny w p ływ na ten stan rzeczy m iała nierentowna działalność w sekcji górnictwo i kopalnictwo, gdzie koszty przekroczyły przychody o 9,9% a strata brutto wyniosła 9,7% wartości przychodów z całokształtu działalności, gdy w pozostałych (poza górnictwem i kopalnictwem) sekcjach wypracowano 2,6% zysku.

Udział przedsiębiorstw wykazujących zysk brutto w ogólnej liczbie przedsiębiorstw, był zbliżony w stosunku do okresu I - V III ub. roku (67,1% wobec 66,8%). Przedsiębiorstwa rentowne miały większy udział w przychodach ogółem (65,4% wobec 61,7%

w analogicznym okresie ub. roku).

Negatywnym zjawiskiem obserwowanym w bieżącym roku w gospodarce województwa była rosnąca relacja zobowiązań krótkoterminowych do należności i roszczeń. W okresie I - V III br.

zobowiązania te przekroczyły należności i roszczenia o 69,5% (analogiczny okres ub. roku - o 42,0%).

N isk i b y ł w skaźn ik b ieżącej p łyn n o ści finansowej I stopnia. Posiadane środki pieniężne oraz papiery wartościowe przeznaczone do obrotu według stanu na koniec sierpnia br. stanowiły jedynie 8 ,6 % zobow iązań k ró tk o te rm in o w ych (górnictwo i kopalnictwo 4,5%).

EDNOSTKI GOSPODARKI NARODOWEJ

W rejestrze Regon w końcu września br.

zarejestrowanych było ogółem 22838 osób prawnych i samodzielnych jednostek organizacyjnych nie m a ją cych osob ow ości praw nej (bez spółek cywilnych) tj. o 5,3% więcej niż w końcu 1996 r.

(w okresie styczeń - wrzesień ub. r. wzrost o 6,7%) i o 0,6% więcej niż w końcu poprzedniego miesiąca (we wrześniu ubiegłego roku wzrost o 0,6%). Liczba jednostek sektora prywatnego wynosiła 16597 i wzrosła od początku roku o 7,4% (w analogicznym okresie ub.r. o 8,9%), zaś w omawianym miesiącu o 0,8%. W sektorze publicznym zarejestrowano 6241 podmiotów.

We wrześniu br. zarejestrowano 165 osób p raw n ych i sam o d zieln ych jed n ostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej (bez spółek cywilnych) tj. o 54,2% więcej niż w sierpniu br. i o 2,4% mniej niż we wrześniu ubiegłego roku. Zlikw idow ano w omawianym miesiącu 39 podmiotów.

Liczba nowych jednostek w wybranych grupowaniach według form prawno-własnościowych przedstawiała sie następująco:

■ spółki prawa handlowego... 80

w tym: - jednoosobowe spółki mienia komunalnego... 3

- spółki prywatne kapitału krajowego... 56

- spółki z udziałem kapitału zagranicznego... 21

■ organizacje społeczne, związki zawodowe, partie polityczne... 54

■ fundacje ... 1

■ przedstawicielstwa zagraniczne... 1

■ spółdzielnie... 1

■ jednostki samorządu terytorialnego... 14

■ jednostki Kościoła Katolickiego ... 1

■ państwowe jednostki organizacyjne... 2

■ pozostałe jednostki ... 11

Jak wynika z powyższego zestawienia n a jlic z n ie js z ą grupę w z b io ro w o ści nowozarejestrowanych jednostek stanowiły spółki prawa handlowego, a wśród nich prywatne spółki kapitału krajowego. Nowe spółki prawa handlowego najczęściej deklarowały prowadzenie działalności zaliczanych do sekcji: handel i naprawy (25,0%), d z iałaln o ść p ro d u k cyjn a (2 2 ,5 % ), obsługa nieruchomości i firm (12,5%). Najwięcej spółek wybrało na swoją siedzibę miasto Katowice (19).

W procesie restrukturyzacji gospodarki narodowej odnotowano w omawianym miesiącu następujące fakty:

1. Na podstawie ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku o gospodarce komunalnej przekształcono w jednoosobowe spółki m ienia komunalnego następujące przedsiębiorstwa komunalne:

- Rejonowe Przedsiębiorstwo Inwestycji w Sosnowcu w Rejonowe Przedsiębiorstwo Inwestycji Spółkę z o.o.,

- Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Wodzisławiu Śląskim w Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółkę z o.o.,

- Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Gliwicach w Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Spółkę z o.o.

2. Na bazie M ysłow ickich Zakładów Urządzeń Elektrom echanicznych "Z E L M E C H -D O M G O S" w M ysłow icach utworzono spółkę prywatnątzw. pracownicząp.n. Mysłowickie Zakłady Urządzeń Elektrom echanicznych "Z E L M E C H "

Spółka Akcyjna. Spółka powstała w celu utrzymania, ko n tyn u o w an ia i ro z w ija n ia d z ia ła ln o śc i zlikwidowanego przedsiębiorstwa państwowego.

L ___ ____________

ATRUDNIENIE.WYNAGRODZENIA.

RYNEK PRACY

W e wrześniu br. liczba pracujących w sektorze przedsiębiorstw (w dużych i średnich jednostkach) wyniosła 873,1 tys. osób i spadła o 0,1 % w stosunku do miesiąca poprzedniego, natomiast porównując do analogicznego okresu ub. roku obniżyła się o 1,6%.

W sekcji górnictwo i kopalnictwo liczba pracujących wyniosła 246,0 tys. osób i spadła o 0,3%

w porównaniu do miesiąca poprzedniego.

Przeciętn e zatru d nien ie w sektorze przedsiębiorstw we wrześniu br. wyniosło 847,2 tys.

osób i kształtowało się na tym samym poziomie jak w sierpniu br. N ajw iększy spadek przeciętnego zatrudnienia w stosunku do sierpnia br. zanotowano w sekcji hotele i restauracje o 3 ,5 % , natomiast największy wzrost w sekcji pozostała działalność usługowa komunalna, socjalna i indywidualna o 1,4%.

W okresie styczeń-wrzesień br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw było niższe o 0,5% niż w analogicznym okresie ub.roku i wyniosło 856,8 tys. osób.

W sekcji górnictwo i kopalnictwo w tym samym okresie przeciętne zatrudnienie wyniosło 250,0 tys. osób i było niższe o 4,9% niż przed rokiem.

W przemyśle w okresie 9-ciu miesięcy br.

przeciętne zatrudnienie było niższe o 3,0% niż przed rokiem i wyniosło 559,2 tys osób.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw wyniosło we wrześniu:

■ brutto 1373,86 zł (wzrost o 3,8% w porównaniu do sierpnia br.),

■ netto 1110,65 zł (wzrost o 3,6% w porównaniu do sierpnia b r.).

W porównaniu do września ub. roku płace te wzrosły odpowiednio o 20,6% i 22,1%.

N ajw yższy poziom we w rześniu br.

osiągnęły wynagrodzenia w sekcji górnictwo i kopalnictwo tj. 1874,57 zł brutto i 1502,63 zł netto (wzrost odpowiednio o 5,9% i 5,6% w porównaniu do ub. miesiąca).

W okresie styczeń- wrzesień br. przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło brutto 1324,07 zł i netto 1079,10 zł. W odniesieniu do analogicznego okresu ub. roku wzrosło odpowiednio 0 19,6% i 21,2%.

W przemyśle w okresie 9-miesięcy br.

przeciętne wynagrodzenie wyniosło:

■ brutto 1474,43 zł (wzrost o 19,5% w stosunku do 9-ciu miesięcy ub.roku),

■ netto 1199,38 zł (wzrost o 2 1% w stosunku do analogicznego okresu ub.roku).

W poszczególnych sekcjach przemysłu w okresie 3 kwartałów br. płace te kształtowały się następująco:

■ górnictwo i kopalnictwo - brutto 1847,39 zł (netto 1494,68 zł),

■ działalność produkcyjna - brutto 1133,72 zł (netto 930,09 zł),

■ zaopatrywanie w energię elektryczną gaz i wodę -brutto 1485,21 zł (netto 1204,16 zł).

W e wrześniu br. w porównaniu z sierpniem br. nastąpił wzrost p łacy realnej w sektorze przedsiębiorstw o 2,2%.

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w końcu września br. w Rejonowych Urzędach Pracy województwa katowickiego wynosiła 112,4 tys. osób 1 była niższa o 2,6 tys. (2,2%) w stosunku do miesiąca

12 Zatrudnienie. Wynagrodzenia. Rynek pracy.

poprzedniego i o 30,7 tys. (21,4%) w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Największy spadek bezrobocia wystąpił w R U P w Olkuszu (6,3%), Zabrzu (5,1%), Wodzisławiu Śląskim (4,4%), Tychach (4,3%) i Jaworznie (4,0%), natomiast wzrost - w Pszczynie (2,1%), Bytomiu (0,6%) i Chorzowie (0,4%).

N ajliczniejsze skupiska bezrobotnych odnotowano podobnie jak w miesiącach poprzednich w R U P w Sosnowcu (9,3 tys.), Bytomiu (8,4 tys.), Gliwicach (7,4 tys.), Chorzowie (7,3 tys.) i Zabrzu (6,8 tys.).

We wrześniu br. zarejestrowano 14,0 tys.

bezrobotnych tj. o 3,9 tys. więcej niż w miesiącu u b ieg łym . W śród n ow o zarejestro w an ych bezrobotnych 4,2 tys. (30,1 % ) stanowili absolwenci, w tym:

■ szkół zasadniczych zawodowych - 2,0 tys.,

■ szkół policealnych i średnich zawodowych - 1,6 tys.,

■ liceów ogólnokształcących - 0,5 tys.,

■ szkół wyższych - 0,1 tys.

W końcu września br. najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby młode w wieku 15-24 lat (37,4 tys.). Strukturę bezrobotnych według wieku przedstawia w ykres:

■ poniżej 25 lat

□ 25-34 0 35 -44 El 45-54

■ 55 lat i więcej

Ponad 89 tys. bezrobotnych według stanu w dniu 30 wrześniu br. (czyli 79,5%) poprzednio pracowało.Strukturę bezrobotnych według stażu pracy ilustruje wykres:

Rejonowe Urzędy Pracy wyrejestrowały we wrześniu br. 16,6 tys. osób. Główne przyczyny to:

■ podjęcie pracy - 6,8 tys. osób (w tym pracy stałej - 5,6 tys.),

■ nie potwierdzenie gotowości do pracy - 6,6 tys.

osób,

■ rozpoczęcie szkolenia lub stażu - 1,6 tys. osób,

■ dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego - 0,6 tys. osób.

W dniu 30 września br. Rejonowe Urzędy Pracy woj. katowickiego dysponowały ofertami pracy dla 3,5 tys. osób tj. o 0,2 tys. więcej niż w miesiącu poprzednim i o 0,3 tys. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Na jedną ofertę pracy przypadały 32 osoby bezrobotne tj. o 3 mniej niż w sierpniu br.

W końcu września br. 49 zakładów pracy (w tym 33 z sektora publicznego) zgłosiło z w o ln ien ie w n ajb liż sz ym czasie 3,2 tys.

pracowników tj. o 0,2 tys. mniej niż w poprzednim miesiącu.

Wydatki z Funduszu Pracy związane z obsługą bezrobocia we wrześniu bieżącego roku wynosiły 21,8 min zł i obejmowały:

■ zasiłki dla bezrobotnych - 14,2 min zł,

■ aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu - 4,5 min zł, (w tym prace interwencyjne -

1.3 min zł, roboty publiczne - 1,4 min zł, szkolenia - 0,9 min zł),

■ przygotowanie zawodowe młodocianych - 1.4 min zł.

16,7%

17,8%

® bez stażu (El do I roku

□ I - 5 lat

§ 5 - 1 0 m 1 0 - 2 0

□ 20-30

■ 30 lat i więcej

RODUKCJA MATERIALNA

Przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw we w rześn iu br.

w yn io sły 6073,0 min zł (w cenach bazowych bieżących) i były wyższe o 11,6% w stosunku do sierpnia br.

W s e k cji g órnictw o i ko p aln ictw o przychody te osiągnęły wartość 1532,0 min zł tj.

25,2% przychodów sektora przedsiębiorstw, co w porównaniu do miesiąca poprzedniego stanowi wzrost 0 15,3%. Ponadto wzrost przychodów odnotowano w pozostałych sekcjach sektora przedsiębiorstw z wyjątkiem sekcji hotele i restauracje, gdzie wystąpił spadek o 5,9%.

Wzrost przychodów ze sprzedaży wyrobów 1 usług we wrześniu br. w porównaniu z sierpniem br.

w wybranych sekcjach sektora przedsiębiorstw ilustruje wykres:

działalność produkcyjna zaopatrywanie w energię elektryczną,gaz i wodę budownictwo handel i naprawy transport, składowanie i łączność obsługa nieruchomości pozostała dział.usługowa komunalna

socjalna i indywidualna Q ^ # 81012141618

N ajw yż sz y poziom przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług we wrześniu br. wystąpił w sekcji działalność produkcyjna (2769,0 min zł), natomiast najniższy w sekcji hotele i restauracje (31,0 min zł).

W okresie styczeń-wrzesień br. przychody ze sprzedaży w yro b ó w i usług w sektorze przedsiębiorstw wyniosły 48984,8 min zł i były wyższe o 16,2% w porównaniu do analogicznego okresu ub. roku, przy czym w sektorze publicznym wyniosły 30470,2 min zł, a w sektorze prywatnym

18514,7 min zł.

W przemyśle przychody ze sprzedaży wyrobów i usług we wrześniu br. wyniosły 4710,9 min zł (ceny bazowe bieżące) i w odniesieniu do września ubiegłego roku wzrosły o 19,3% w rze czyw istym czasie p racy i o 14 ,1 % w porównywalnym czasie pracy.

W s e k c ji g ó rn ictw o i k o p aln ictw o przychody te w cenach bazowych bieżących we wrześniu br. stanow iły 32,5% przychodów w przemyśle. W okresie trzech kwartałów br. wyniosły 12184,2 min zł i wzrosły o 14,3% w cenach bazowych bieżących w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku, natomiast w cenach bazowych stałych spadły o 0,1%.

W okresie styczeń-wrzesień br. produkcja sprzedana przemysłu w cenach bazowych bieżących w yn io sła 3843 1,8 m in zł i w porów naniu z analogicznym okresem ubiegłego roku wzrosła zarówno w rzeczywistym czasie pracy (o 15,3%) jak i w porównywalnym czasie pracy (o 16,5%).

W rzeczywistym czasie pracy przychody w cenach bazowych stałych również wzrosły o 4,3%.

Kształtowanie się dynamiki przychodów ze sprzedaży wyrobów i usług w przemyśle (ceny

14 Produkcja materialna

bazowe bieżące) w miesiącu wrześniu w porównaniu do analo g iczn eg o m iesiąca ubiegłego roku przedstawia wykres:

%

O górnictwo i kopalnictwo

□ działalność produkcyjna

■ zaopatrywanie w energię elektryczną gaz i wodę

Przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w przemyśle przypadające na 1 zatrudnionego we wrześniu br. wyniosły 8,6 tys. zł (ceny bazowe bieżące), co stanowi wzrost o 24,0% w cenach bazowych bieżących i o 10,9% w cenach bazowych stałych w stosunku do września ubiegłego roku.

W okresie III kwartałów br. przychody ze sprzedaży w yro b ó w i usług w przem yśle przypadające na 1 zatrudnionego wyniosły 68,7 tys.

zł (ceny bazowe bieżące) i były wyższe o 18,9% (ceny bazowe bieżące) i o 7,6% (ceny bazowe stałe) w stosunku do trzech kwartałów ubiegłego roku.

We wrześniu br. kopalnie województwa katow ickiego w yd o b yły 11,5 min ton węgla kamiennego tj. o 4,6% więcej niż we wrześniu ubiegłego roku i aż o 13,2% więcej niż w sierpniu br.

Również w okresie styczeń-wrzesień odnotowano w zrost w y d o b y c ia o 1 ,4 % w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku.

W okresie dziewięciu miesięcy bieżącego roku wzrosła produkcja takich wyrobów jak: asfalty z przeróbki ropy n aftow ej o 5 ,9 % , surów ki i żelazostopy wielkopiecowe 10,9%, pręty i profile lekkie o 15,7%, walcówka o 30,7%, druty stalowe ciągnione o 19,5%, stopy cynku o 34,8%, ślusarka budowlana o 38,9%, piece grzewcze o 21,1%. Od początku roku do końca w rześn ia w ięcej

wyprodukowano również maszyn i urządzeń do liczenia o 41,5%, przewodów słaboprądowych o 12,6%, tworzyw sztucznych i kauczuków o 21,2%, kruszywa budowlanego mineralnego łamanego o 10,8%, cementu o 16,5%, elementów ściennych ceramicznych o 63,8%, cegły wypalanej z gliny o 13,8%, zapraw i wypraw o 25,3%, o 84,2% wzrosła produkcja szkła budowlanego zespolonego, o 23,1%

papieru, o 46,2% wyrobów dziewiarskich i o 26,0%

ubiorów z tkanin.

Wśród wyrobów konsumpcyjnych więcej niż przed rokiem wyprodukowano: wędlin mięsnych bez końskich o 11,9%, wędlin podrobowych o 22,4%, kaszy o 31,9%, makaronu o 54,5%, wyrobów ciastkarskich o 20,1%, konserw warzywnych o 63,5%, czekolady o 63,9%, octu o 73,3%, żelatyny o 80,0%. W okresie styczeń-wrzesień wzrosła również produkcja w yd aw nictw dziełow ych o 50,6% , akcydensów (z wyjątkiem przemysłowych) o 58,6%, guzików o 30,1% oraz zamków błyskawicznych o 92,3%.

W okresie dziewięciu miesięcy br. mniej niż w an alo g iczn ym okresie roku ubiegłego wyprodukowano: benzyny do pyrolizy o 31,4% , wyrobów wyciskanych i ciągnionych z miedzi o 35,8%, chłodziarek i zamrażarek domowych o 52,6%, suwnic o 24,3%, rowerów o 24,1 % , środków do prania i mycia o 11,3%, wapieni o 25,4%, dolomitów o 12,7%, opakowań szklanych o 16,3%, tarcicy liściastej o 34,8%. Spadła również produkcja odzieży roboczej i ochronnej (odpowiednio o 20,8% i 29,5%) oraz obuwia ogółem o 29,3%.

Mniej niż przed rokiem wyprodukowano również: szynek i łopatek konserwowych o 23,4%, bekonów o 4 0 ,8 % , serów tw aro g o w ych niedojrzewających o 33,3%, soków owocowych zagęszczonych o 27,2%, wód mineralnych o 30,9%.

W budownictwie we w rześn iu br.

przychody ze sprzedaży wyrobów i usług (ceny bazowe bieżące) wyniosły 663,0 min zł i były wyższe

Produkcja materialna 15

o 25,4% w porównaniu z wrześniem ub. roku, przy czym w sektorze publicznym przychody te wzrosły o 5,1 % , a w sektorze prywatnym o 29,3%. Przychody ze sprzedaży produkcji budowlano-montażowej (ceny bieżące) wyniosły we wrześniu br. 464,4 min zł i były wyższe niż przed rokiem o 22,9%.

W okresie III kwartałów br. przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w budownictwie wyniosły 4715,0 min zł, co w odniesieniu do analogicznego okresu ubiegłego roku stanowi wzrost o 20,7%. W przeliczeniu na 1 zatrudnionego przychody w budow nictw ie b yły rów nież wyższe o 22,0%.

Największy udział w przychodach w tej sekcji mają przedsiębiorstw a zajm ujące się wznoszeniem kompletnych budowli lub ich części, inżynierią lądową i wodną (76,4%).

Wzrost przychodów ze sprzedaży w okresie styczeń-wrzesień br. w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego w poszczególnych grupach w budownictwie ilustruje wykres:

a - przygotowanie terenu pod budowę b - wznoszenie kompletnych budowli

lub ich części, inżynieria lądowa i wodna c - wykonywanie instalacji budowlanych d - budowlane prace wykończeniowe

e - wynajem sprzętu budowlanego i burzącego wraz z obsługą operatorską

Sp rzed aż p ro d u k cji budowlano- montażowej realizowanej w ramach zamówień publicznych w okresie III kwartałów (wykonane siłami obcymi i własnymi) w 67,7% obejmowała roboty inwestycyjno-modernizacyjne, pozostałe to roboty remontowo-konserwacyjne (32,3%).

We wrześniu 1997 roku oddano do użytku w województwie katowickim 193 mieszkania (3,3%

mieszkań przekazanych do użytku w kraju) o powierzchni użytkowej 26,1 tys. m tj. o 27,8% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

W okresie styczeń-wrzesień br. oddano do użytku 2027 mieszkań (5,0% mieszkań przekazanych do użytku w kraju) tj. o 51,6% w ięcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, a ich powierzchnia użytkowa wyniosła 222,8 tys. m . W budownictwie indywidualnym oddano do użytku 1698 mieszkań (7,3% mieszkań przekazanych do użytku w kraju) tj. o 61,0% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Spółdzielnie mieszkaniowe oddały do użytku 243 mieszkania o powierzchni użytkowej 13,5 tys. m (1,6% mieszkań przekazanych do użytku w kraju).

M iasta, w których oddano najw ięcej mieszkań w okresie styczeń-wrzesień br. to: Dąbrowa G órnicza (338), R yb n ik (126), G liw ic e (8 3), Jastrzębie-Zdrój (83), Sosnowiec (66).

Przeciętna pow ierzchnia użytkow a 1 mieszkania przekazanego do użytku w okresie styczeń-wrzesień br. wyniosła 109,9 m , przy czym w spółdzielniach m ieszkaniowych 55,4 m , a w2 budownictwie indywidualnym 120,3 m .2

Jednostki transportu samochodowego dysponujące we wrześniu br. taborem o ładowności 31,0 tys. ton (stan na koniec miesiąca) przewiozły 1,5 min ton ładunków, czyli o 4,3% więcej niż w sierpniu br. i o 7,7% mniej niż przed rokiem.

W okresie III kwartałów przewieziono 12,7 min ton ładunków transportem samochodowym tj. o 10,7% mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

Śląska D O K P we wrześniu br. przewiozła taborem kolejowym 10,9 min ton ładunków, z czego węgiel kamienny stanowił 8,6 min ton. Ilość ładunków przewiezionych ogółem w porównaniu z ubiegłym m iesiącem w zrosła o 4 ,7 % , natom iast w ęgla kam iennego o 5 ,4 % . W ie lk o ś ć ład u nkó w przewiezionych w okresie styczeń-wrzesień br.

wyniosła 94,6 min ton, co stanowi wzrost o 1,0% w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku.

YNIKI FINANSOWE PODMIOTOW GOSPODARCZYCH

Sytuacja finansowa badanych podmiotów gospodarczych1^ w okresie styczeń - sierpień br. nie uległa poprawie w stosunku do analogicznego okresu r. ub. oraz do poprzednich narastających okresów br.

Odnotowano pogorszenie większości podstawowych wskaźników ekonomiczno - finansowych (m. in.

rentow ności obrotu brutto i netto, płynności finansowej I, II i III stopnia, relacji zobowiązań krótkoterminowych do należności i roszczeń ogółem oraz z tytułu dostaw i usług).

W ynik finansowy brutto w okresie styczeń - sierpień br. wynosił 15,7 min zł, to znaczy mniej niż jedną dziesiątą (6,9%) poziomu za osiem miesięcy ubiegłego roku Wzrosła także strata netto do poziomu 728,5 min zł (w analogicznym okresie ub. r. strata netto - 498,4 min zł).

W p ływ na uzyskany w ynik brutto miało kształtowanie się kosztów całokształtu działalności jednostek gospodarczych w stosunku do przychodów oraz wyniki na operacjach nadzwyczajnych (saldo zysków i strat nadzwyczajnych), a na poziom wyniku finansowego netto, także wielkość obligatoryjnych obciążeń wyniku brutto, co ilustruje zestawienie:

a) Badanie obejmuje podmioty gospodarcze (z wyjątkiem rolnictwa, łowiectwa, leśnictwa, rybołówstwa i rybactwa, oraz banków, instytucji ubezpieczeniowych i szkół wyższych) prowadzące księgi rachunkowe, o liczbie pracujących pow yżej 50 osób w sekcji górnictwo i kopalnictwo oraz w sekcji działalność produkcyjna, a w pozostałych sekcjach powyżej 20 osób.

1996 1997

styczeń - sierpień

w min zl

/- VIU 1996=100

Przychody z całokształtu

działalności... 45864,0 53590,6 116,8 Koszty uzyskania

z całokształtu działalności 45708,4 53594,5 117,3 W ynik na działalności

gospodarczej... 155,7 -3,9 ^X Saldo zysków i strat

nadzwy czajnych... 71,1 19,6 27,5 Wynik finansowy brutto

w tym: 226.8 15,7 6,9

sektor publiczny. . . . -395,9 -560,7 X

sektor prywatny . . . . 622,7 576,4 92,6 Obowiązkowe obciążenie

wyniku finansowego

725,2 744,2 102,6 W ynik finansowy netto

w tym: -498,4 -728,5 X

sektor publiczny. . . . -874,6 -989,0 X

sektor pry w atn y___ 376,2 260,5 69,2

Koszty z całokształtu działalności podmiotów badanych w województwie za osiem miesięcy br. w stosunku do przychodów ogółem były bardzo wysokie i stanowiły 100,0% poziomu przychodów (dla porównania za siedem m iesięcy br. - wskaźnik wojewódzki wynosił 99,7%, krajowy 96 ,2 % ).

W sektorze publicznym wskaźnik poziomu kosztów kształtow ał się na niekorzystnym (w yższym ) poziomie i wynosił za okres styczeń - sierpień br.

101,8% wobec 97,0% w sektorze prywatnym.

Udział rentownych podmiotów gospodarczych w okresie styczeń - sierpień br. w ogólnej liczbie podmiotów badanych wynosił 67,1%

(w analogicznym okresie ub. r. 66,8%) i jednostki te wypracowały 65,4% ogółu przychodów z cało­

kształtu działalności (w analogicznym okresie ub. r.

Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych 17

61,7%). Jednostki rentowne uzyskały 1,8 mld zł zysku, jednak strata w w ysokości 1,8 mld zł podmiotów deficytowych powodowała, że przeciętna ren to w no ść obrotu podm iotów badanych w województwie była zbliżona do zera.

Wskaźnik rentowności obrotu brutto za osiem miesięcy br. wynosił 0,0% co oznacza spadek o 0,5 pkt w stosunku do analogicznego okresu ub. r. (za siedem miesięcy br. - wskaźnik wojewódzki wynosił:

0,4%, wskaźnik krajowy: 3,9%). Wyższą rentowność uzyskano za osiem m iesięcy br. w sektorze prywatnym - 2,9% zysku, niż w publicznym - 1,6%

straty. Wskaźnik rentowności obrotu netto wynosił minus 1,4% (sektor publiczny: strata 2,9%, sektor prywatny: zysk 1,3%).

Tak niekorzystny wynik finansowy brutto w szczególności w sektorze publicznym był związany z nierentowną działalnością większości podmiotów górnictwa i kopalnictwa. Potwierdzają to wskaźniki rentowności obrotu brutto badanych jednostek w sek cji górnictw o i kopalnictw o. Porów nanie wskaźników rentowności obrotu brutto w okresie styczeń - sierpień br. i w analogicznym okresie r. ub.

w górnictwie i kopalnictwie oraz w pozostałych (poza górnictwem i kopalnictwem) sekcjach przedstawiono na wykresie:

N ajw yższą bezwzględną wielkość zysku brutto uzyskano w działalności produkcyjnej (424,3 min zł) oraz w zaopatrywaniu w energię elektryczną gaz i wodę (370,4 min zł). W ynik finansowy brutto według wybranych sekcji EK D przedstawiono na wykresie:

□ I - V III 1 9 9 7

m in Z) E I - V II1 1 9 9 6

A - ogółem

B - górnictwo i kopalnictwo C - działalność produkcyjna

D - zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę E - budownictwo

F - handel i naprawy

G -transport, składowanie i łączność H - obsługa nieruchomości i firm

Natomiast wysokie względne wielkości zysku brutto w odniesieniu do w ielkości uzyskanych przychodów odnotowano w zaopatrywaniu w energię elektryczną gaz i wodę (6,7%), oraz w obsłudze nieruchom ości i firm (5 ,9 % ) i w pozostałej działalności usługowej komunalnej, socjalnej i indywidualnej (7,2%).

Majątek obrotowy podmiotów gospodarczych według stanu na koniec sierpnia br. osiągnął wartość 22,7 mld zł. Odnotowano wzrost majątku obrotowego o 19,2% w stosunku do stanu z końca sierpnia r. ub.

Struktura majątku w stosunku do analogicznego stanu 0 górnictwo i kopalnictwo

□ pozostałe sekcje l-VIII 1997 l-VIII 1996

18 Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych

z roku ubiegłego nie uległa większym zmianom, niemniej zmalał udział zapasów oraz należności i roszczeń na rzecz środków pieniężnych, co ilustruje poniższe zestawienie:

Wyszczególnienie

Udział w majątku obrotowym:

środków pieniężnych.. . . należności i roszczeń. . . . zapasów...

Łączne zadłużenie badanych podmiotów g osp od arczych z tytu łu zobow iązań krótkoterminowych i długoterminowych wynosiło według stanu na koniec sierpnia br. 30 mld zł, przy czym zobowiązania krótkoterminowe stanowiły większość(79,7%) ogółu zobowiązań. Zobowiązania krótkoterminowe i długoterminowe charakteryzowały się dynam iką odpowiednio 141,1% i 92,2% w stosunku do stanu z końca sierpnia ub. r.

Relacje posiadanego majątku obrotowego, lub w ybranych jego składników, do zobowiązań krótkoterminowych (których okres spłaty jest nie dłuższy od roku) informujące o bieżącej płynności finansowej I, II i III stopnia według stanu na koniec sierpnia br. uległy obniżeniu w stosunku do poziomu z końca sierpnia ub. r. co przedstawiono na poniższym wykresie:

Wskaźnik bieżącej płynności finansowej I stopnia w województwie wyniósł za okres ośmiu m ie się cy br. 8 ,6 % poziom u zobow iązań krótkoterminowych, gdy za siedem miesięcy br.

w województwie: 8,2%, a w kraju: 20,6%.

W poszczególnych sekcjach działalności gospodarczej płynność finansowa była zróżnicowana.

W przem yśle stosunkow o w yso ka płynność finansowa I stopnia wystąpiła w zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz i wodę (19,3%), gdy w pozostałych sekcjach przem ysłu posiadano zdecydowanie mniej środków pieniężnych i papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu w stosunku do zobowiązań krótkoterminowych (w górnictwie i kopalnictwie 4,5%, w działalności produkcyjnej 8%).

Pogorszyła się według stanu z końca sierpnia br. relacja zobowiązań krótkoterm inowych do należności i roszczeń ogółem (wskaźnik 169,5%) oraz do należności z tytułu dostaw i usług (wskaźnik 197,7%), co oznacza, że zobowiązania krótkoterminowe na koniec sierpnia br. przekroczyły w jednostkach badanych należności ogółem o około 70%, a należności z tytułu dostaw i usług prawie dwukrotnie. Dla porównania relacja zobowiązań krótkoterminowych do należności i roszczeń ogółem oraz z tytułu dostaw i usług według stanu z końca sierpnia ubiegłego roku wynosiła odpowiednio:

142,0% i 164,6%.

wskaźnik bieżącej płynności finansowej

I stopnia

II stopnia

III stopnia

stan w dniu 31 VIII U 1997

■ 1996

W roku bieżącym dynamika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w kolejnych okresach narastających br. w skali kraju była niższa niż w analogicznych okresach ubiegłego roku, co przedstawiono na wykresie:

117---- 116----

115--- --- I I-II I-III l-IV l-V l-VI l-VII I-VIII

- A - 1996

■- 1997

Po d o b n ie we w rześn iu br. na rynku województwa katowickiego odnotowano wzrost cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do września roku poprzedniego, niemniej dynamika wzrostu była niższa.

Ceny detaliczne towarów żywnościowych we wrześniu br. wykazywały zmiany różnokierunkowe w stosunku do września ub.r., co ilustruje poniższe zestawienie:

Wrzesień

Wyszczególnienie

1996 1997

analogiczny okres roku poprzedniego = 100

w % Przetwory zbożowe,

...

dok, tabl.

Wrzesień

Wyszczególnienie

1996 1997

analogiczny okres roku poprzedniego = 100

w % Ziemniaki, strączkowe,

warzywa, grzyby, owo­

ce i przetwory... 62,2 - 236,0 84,9-212,2 Mięso, podroby

i przetw ory... 108,0-129,6 86,9- 113,9 Ryby i przetwory rybne 108,0- 146,8 101,7-129,8 Tłuszcze jad alne... 104,3 - 124,5 98,6 - 140,2 Nabiał i ja ja ... 103,0- 122,6 89,7-119,8 Cukier, .wyroby. ,

cukiernicze i m iód.. . . 98,4- 136,9 83,8 - 124,1

w tym cukier... 123,8 83,8

Kawa i herbata... 95,6- 126,0 96,3 -116,6

W grupie towarów żywnościowych jak:

przetwory zbożowe, pieczywo, wyroby ciastkarskie we wrześniu br. w stosunku do września ub. r.

najwięcej podrożały babka lub ciasto drożdżowe (o 36,5%), a wśród pieczywa bułka pszenna duża (o 26,3% ) oraz chleb żytni razowy (o 19,0%).

Znacznie podrożały także warzywa jak np. cebula obcinana (o 86,2%), kalafior (o 83,6%), sałata (o 44,9%).Natomiast wśród towarów żywnościowych będących ważnym źródłem białka i tłuszczu zwierzęcego jak: mięso, podroby i przetwory, ryby i przetwory rybne, tłuszcze jadalne i nabiał oraz jaja znaczny był wzrost cen mięsa wieprzowego: boczku z żeberkami (o 13,9%) i łopatki z kością (o 10,1%) oraz kiełbasy "Krakowskiej parzonej" (o 13,2%), dorsza świeżego lub mrożonego patroszonego (o 29,8%), makreli wędzonej (o 2 1 ,0 % ),smalcu

20 Ceny

wieprzowego (o 40,2%) oraz śmietany homogenizo­

wanej 18% tłuszczu (o 19,8%). W omawianej grupie towarów znacznie staniały kurczę patroszone (o 13,1%) i jaja świeże (o 10,3%). Należy odnotować także obniżkę cen cukru we wrześniu br. w stosunku do września ub.r. (o 16,2%).

W e w rześniu br. w y stą p ił w zrost cen detalicznych towarów żywnościowych w stosunku do miesiąca ubiegłego, o czym informują dynamiki wzrostu cen:

■ przetwory zbożowe, pieczywo i wyroby ciastkarskie 100,3% - 103,6%

- w tym pieczywo 100,3% - 101,1%

■ mięso, podroby i przetwory 100,3% - 104,0%

■ ryby i przetwory rybne 100,2% - 103,0%

■ tłuszcze jadalne 100,9% - 104,4%

■ nabiał i jaja 100,5% - 101,5%

■ cukier, wyroby cukiernicze i miód 100,3%- 104,4%

■ kawa i herbata 100,5% - 104,5%.

W grupie ziemniaki, strączkowe, warzywa, grzyby, owoce i przetwory odnotowano we wrześniu w stosunku do sierpnia br. liczne obniżki cen, co przedstawiono na wykresie:

pietruszka obcinana

winogrona

selery Korzeniowe

pory

cebula obcinana

gruszki

marchew

pomidory gruntowe

%-50 -40 -30 -20 -10 0

Wśród warzyw podrożały we wrześniu br.

w stosunku do miesiąca poprzedniego kalafiory (o 20,2%) i ogórki szklarniowe (o 11,1%).

Z b liżający się sezon jesienno - zimowy spowodował we wrześniu br. (w porównaniu z sierpniem) znaczny wzrost cen w ielu towarów nieżywnościowych. W szczególności dotyczy to odzieży i obuwia:

■ okrycia od 0,3% do 53,0%,

■ obuwie od 0,2% do 45,2%

■ ubiory gotowe od 0,1% do 17,6%,

■ wyroby pończosznicze od 0,4% do 14,0%.

W odniesieniu natomiast do analogicznego okresu roku ub ieg łeg o, w śród tow aró w nieżywnościowych najwyższymi przyrostami cen odznaczały się lekarstwa i środki higieny osobistej (0,3% - 71,5%) oraz sprzęt gospodarstwa domowego (0,2% - 60,7%).

W porównaniu do ub. miesiąca we wrześniu br. wzrosły opłaty za usługi: oświatowo-kulturalne (2,2%-31,7%), remontowo - budowlane (0,3% - 9,4%) oraz krawieckie (0,7% - 7,8%). Z kolei, w stosunku do września 1996 r. znacznie w tym miesiącu podrożały usługi związane z naprawą sprzętu R T V (2,9% - 58,6%) oraz kulturalno - oświatowe (16,2% - 50,0%).

Kursy w alut w połowie września br. w p ryw a tn ych kantorach w yb ran ych m iast w ojew ództw a katow ickiego kształtow ały się następująco (ceny za 100 $ lub 100 D EM ):

Wyszczególnienie a - sprzedaż b - skup c - różnica

Dolar

amerykański Marka niemiecka

K ato w ice...

b c

349.00 345.00

4.00

195.00 192.00

3,00 Chorzów... a

bc

346.00 342.00

4.00

194,20 192,50 1.70

b c

347.50 345.50

2,00

192,40 190,80 1.60 Sosnow iec... a

b c

348,50 344,00 4.50

194,00 192,50 1.50 R yb n ik... a

b c

345.00 343.00

2,00

194.00 193.00

L0 0 T ych y... a

b c

349.00 347.00

2.00

194.00 191.00

3.00 G liw ice... a

b c

344.00 340.00

4,00

195.50 192.50

3,00

Ceny 21

Dolary najkorzystniej można było kupić w Gliwicach, a marki w Bytomiu. Sprzedaż natomiast była opłacalna dla posiadaczy dolarów w Tychach, a marek w Rybniku.

W k r a ju ce n y to w a ró w i usług konsumpcyjnych w sierpniu br. utrzymały się na poziomie zbliżonym do notowanego w lipcu (wzrost 0 0,1%). Tak niewielka miesięczna dynamika cen konsumpcyjnych, obserwowana w drugim z kolei miesiącu, była efektem głębszego niż przed rokiem sezonowego spadku cen żywności (o 1,0%), a także m niejszego niż w lipcu wzrostu cen towarów nieżywnościowych i usług.

W okresie styczeń - sierpień br. ceny towarów 1 usług konsum pcyjnych rosły w olniej niż w analogicznym okresie ub.r. (o 8,1%, wobec 11,9%), co wynikało głównie z obniżenia się dynamiki cen żywności. Niższy był także wzrost cen w pozostałych grupach towarów i usług. Podobnie jak przed rokiem, najbardziej podrożały w tym okresie usługi (o 14,5%).

W skali dwunastu m iesięcy wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych był w sierpniu br.

również znacznie mniejszy niż przed rokiem (14,5%, wobec 20,5%). Najbardziej obniżyła się dynamika cen napojów alkoholowych (wzrost 12,4%, wobec 26,9%) oraz żywności (o 12,4%, wobec 21,0%), a najmniej usług (o 18,9%, wobec 19,2%).

D yn am ik a cen tow aró w i usług konsumpcyjnych kształtowała się następująco:

Okresy Ogó- łem

Żywność Napoje alkoho­

lowe

Towary nieżywno­

ściowe

Usługi

G 1996 V III 1997 V III

rudzier 111,9 108,1

roku pc 109,5 103,2

jprzedn 112,6 109,6

ego = 10 112,1 108,2 0

115,1 114,5

dok. tabl.

Okresy Ogó­

łem

Żywność Napoje alkoho­

lowe

Towary nieżywno­

ściowe

Usługi

Miesiąc poprzedni = 100

19971 102,9 101,4 100,6 101,5 107,0 II 101,1 100,4 102,4 100,9 101,9 III 100,8 100,3 103,2 101,2 100,8 IV 101,0 101,1 100,8 100,9 101,0 V 100,6 100,6 100,6 100,8 100,6 VI 101,5 102,9 100,5 100,8 100,9 V II 99,8 97,5 100,6 101,1 101,1 V III 100,1 99,0 100,6 100,8 100,5

Analogiczny okres 1996 = 100

19971 117,8 117,9 112,5 116,2 120,6 11 117,3 116,3 114,7 116,1 120,7 III 116,6 114,1 117,8 116,0 120,4 IV 115,3 112,2 118,1 114,9 119,6 V 114,6 111,8 117,1 113,6 119,3 VI 115,3 114,2 112,9 113,4 119,7 V II 114,9 113,0 112,5 113,7 119,2 V III 114,5 112,4 112,4 113,5 118,9 I - V III 115,8 113,9 114,7 114,6 119,8

Obniżenie cen żywności w sierpniu br. w stosunku do ubiegłego m iesiąca, było głównie wynikiem dalszego spadku cen artykułów w grupie

"ziemniaki, strączkowe, warzywa, grzyby, owoce i przetwory" (o 18,9%, przed rokiem odpowiednio o 1 8 ,0% ), przy znacznym w zroście cen m ięsa, podrobów i przetworów mięsnych (3,4%).

T o w a ry nieżywnościowe p o d ro ż ały w sierpniu br. w stosunku do ubiegłego miesiąca o 0,8%.

Najwięcej wzrosły ceny paliw (o 2,3%). Nadal rosły ceny wydawnictw (o 1,8%). Powyżej przeciętnego wzrostu podniesiono ceny wyrobów kosmetycznych i perfumeryjnych (o 1,1%). Wzrost cen odzieży (o 0,5%) i obuwia (o 0,4%) był podobnie jak w lipcu br.mniejszy niż średnia dynamika cen towarów nieżywnościowych.

W sierpniu odnotowano najniższy w bieżącym roku wzrost cen usług (0,5%). Nadal jednak rosły, chociaż mniej niż w lipcu, opłaty za najem mieszkania wraz z dostawą zimnej wody (o 0,9%).

ANIECZYSZCZENIE POWIETRZA

Badania zanieczyszczenia powietrza prowadzone przez Wojewódzką Stację Sanitarno- Ep id em iolo g iczn ą w K atow icach w m iesiącu pomiarowym od 16.08.97 r. do 15.09.97 r. wykazały przekroczenia dopuszczalnych stężeń dobowych w przypadku:

■ pyłu zawieszonego (PM -10) na 3 spośród 21 stacji pomiarowych, maksymalnie przez 9,7% czasu w Raciborzu;

■ fenolu na 15 spośród 20 stacji pomiarowych, maksymalnie przez 93,6% czasu w Jaworznie;

■ form ald ehyd u na 7 spośród 21 s ta cji pomiarowych maksymalnie przez 25,8% czasu w Raciborzu;

■ amoniaku na stacji pomiarowej w Jastrzębiu przez 3,2% czasu;

■ tlenku węgla na wszystkich 4 stacjach pomiaro­

wych przez 80,6% do 96,8% czasu. W odniesieniu jednak do 8-godzinnej wartości dopuszczalnej zalecanej przez Św ia to w ą O rg an iz ację Z d ro w ia przekroczeń nie stwierdzono.

W analizowanym miesiącu pomiarowym nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stężeń dwutlenku siarki, tlenków azotu i fluoru.

Miesięczne stężenia składników pyłu w okresie od 16.07.97 r. do 15.08.97 r. osiągały poziomy:

■ ołów od 42 ng/m3 w Bojszowie do 415 ng/m w Bukownie,■y

■ kadm od 1,4 ng/m' w Rudniku Łubowicach do 35,0 ng/m'5 w Bukownie,

■ mangan od 11 ng/m3 w Bojszowie do 90 ng/m3 w Rudzie Śląskiej Wirku,

■ nikiel od 0 ng/m3 w Bukownie do 11,9 ng/m3 w Katowicach,

■ chrom do 20,3 ng/m3 w Rudzie Śląskiej Wirku,

■ miedź od 0,13 p.g/m w Raciborzu do 0,68 Hg/m3 w Bukownie.

Zanieczyszczenie powietrza

DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W ŚRÓDMIEŚCIU KATOWIC WE WRZEŚNIU 1997 R.

(według danych WSSE Katowice)

3 PYŁ ZAWIESZONY

Hg/m

120 ---

100

--- Wartość dopuszczalna

3 D W U T L E N E K SIARKI (S O J

Hg/m

200 ---

l g 0 ---

1 6 0 --- 1 4 0 --- 120

1 0 0 --- 80 ----

60 ----

3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 1 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30

--- Wartość dopuszczalna

24 Zanieczyszczenie powietrza

DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W ŚRÓDMIEŚCIU KATOWIC WE WRZEŚNIU 1997 R.

(według danych WSSE Katowice)

Hg/m' 160 --

D W U T L E N E K A Z O T U (N O ?)

140 120 100 80 60 40 20

0

1 n

3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 1 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30

Wartość dopuszczalna

Mg/m"

TLEN EK W ĘG LA (CO)

2400

2000

1600

1200

800

400

0

—

"H

1

2 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 1 3 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26 28 30

Wartość dopuszczalna

Zanieczyszczenie powietrza 25

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W OKRESIE 16.08.1997 R. - 15.09.1997 R.

(według danych WSSE Katowice) P Y T Z A W I E S Z O N Y

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice - Szopienice Bukowno Bytom Chorzów Chrzanów Gliwice Jastrzębie-Zdrój Miasteczko Śląskie Pszczyna Racibórz Ruda Śląska Rybnik Sosnowiec Toszek Tychy Zabrze Zawiercie Rudnik - Łubowice Rudziniec, Bojszów

Zebrzydowice Hg/m3

20 40 60 80

120 140

Wartość dopuszczalna stężenia dobow ego - 120 p.g/m

rocznego - 50 pg/m

26 Zanieczyszczenie powietrza

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA (cd.) (według danych WSSE Katowice)

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice, ul. Konopnickiej 2 Będzin Bytom Chorzów Chrzanów Gliwice Jastrzębie-Zdrój Jaworzno Miasteczko Śląskie - Żyglinek

Pszczyna Racibórz Ruda Śląska - Kochłowice Rybnik Siemianowice Śląskie

Sosnowiec Tarnowskie Góry Toszek Tychy Zabrze Zawiercie Rudnik - Łubowice Rudziniec - Bojszów

D W U T L E N E K A ZO TU

Hg/m

20 40 60 80 100 120 140 160

średnie m aksym alne

3

rocznego - 50 pg/m Wartość dopuszczalna stężenia dobowego - 150 ng/m

3

Zanieczyszczenie powietrza 27

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA (dok.) (według danych WSSE Katowice)

T L E N E K W Ę G L A

Katowice

Chorzów

Rybnik

W odzisław Śląski

mg/m

0 1

10

Wartość dopuszczalna stężenia: dobow ego - 1 mg/m

rocznego - 0, 12 mg/m

Wartość dopuszczalna w edług zaleceń WHO - 10 mg/m