Wojewódzki Biuletyn Statystyczny, 1997, nr 12

OPRACOW ANIA

STATYSTYCZNE

v r o c ł a w

____________________________________________ /

INFORMACJE

I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE

HdtXX\J

-=4998-

U R Z Ą D S T A T Y S T Y C Z N Y we Wrocławiu

Dane wstępne

mogą ulec zmianie

WOJEWODZKI BIULETYN

STATYSTYCZNY

WROCŁAW 1 2 NR \ 2

w s p a r t o d o uoym n c t h r W L /

SPIS TREŚCI

Tabl.

UW AGI OGÓLNE ... x

SYTUACJA SPOŁECZNO - GOSPODARCZA W OJEW ÓDZTW A W RO CŁA W SK IEG O ... x

Tablice: PODSTAWOWE DANE O WOJEWÓDZTWIE NA TLE KRAJU I W OJEW ÓDZTW ... ... I PODSTAWOWE DANE O WOJEWÓDZTWIE ... II PODSTAWOWE DANE O WOJEWÓDZTWIE WG MIESIĘCY ...III Jednostki zarejestrowane w systemie REGON w najważniejszych dla gospodarki grupach... 1

Jednostki zarejestrowane w systemie REGON według form własności ... 2

Jednostki zarejestrowane w systemie REGON według szczególnej formy prawnej ... 3

Sytuacja na rynku pracy według rejonów... 4

Wybrane kategorie bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy ... 5

Sytuacja na rynku pracy według gmin ... 6

Bezrobotni według E K D ... 7

Ceny skupu ważniejszych produktów rolnych... 8

Ceny uzyskiwane przez rolników w transakcjach wolnorynkowych... 9

Średnie ceny wybranych artykułów żywnościowych w handlu detalicznym ... 10

Średnie ceny wybranych artykułów żywnościowych w handlu detalicznym na tle innych województw ... 11

Średnie ceny wybranych artykułów nieżywnościowych i u słu g ... 12

Relacja przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego netto w sektorze przedsiębiorstw w woj wrocławskim do cen detalicznych wybranych artykułów ...13

Przychody i koszty ich uzyskania w podmiotach gospodarczych ...14

Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych ...15

Majątek obrotowy podmiotów gospodarczych...16

Wybrane źródła finansowania majątku obrotowego w podmiotach gospodarczych... 17

Majątek obrotowy i wybrane źródła jego finansowania (relacje w %) w podmiotach gospodarczych ... 18

Relacje ekonomiczne w podmiotach gospodarczych ... 19

Skup ważniejszych produktów rolnych ... 20

Wskaźniki krycia loch w punktach kopulacyjnych... 21

Sprzedaż, zatrudnienie i wynagrodzenia według sekcji i działów ... 22

Dynamika sprzedaży, zatrudnienia i wynagrodzeń według sekcji i działów ... 23

Przychody netto ze sprzedaży wyrobów i usług w przemyśle według sekcji i działów ... 24

Przychody netto ze sprzedaży ogółem w sekcji budownictwo ... 25

Przychody netto ze sprzedaży produkcji budowlano-montażowej w sekcji budownictwo ...26

Efekty mieszkaniowe wg inwestorów budownictwa ...27

Budynki mieszkalne rozpoczęte wg inwestorów budownictwa... ...28

Przewozy ładunków oraz ładowność taboru samochodowego ... 29

Produkcja podstawowych wyrobów w województwie... 30

Bezpieczeństwo publiczne...1...31

Stężenia średniodobowe zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego ...32

Wskaźniki bakteriologicznego zanieczyszczenia wód powierzchniowych... 33

Wskaźniki biochemicznego zapotrzebowania na tlen wód powierzchniowych... 34

WYBRANE DANE O W OJEW ÓDZTW ACH ... x

WSKAŹNIKI CEN PODSTAWOWYCH KATEGORII EKONOMICZNYCH W K R A JU ... x

ponadto: AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA LUDNOŚCI W 1997 ROKU ... x

PRYWATYZACJA PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH W 1997 R O K U ... x

KOMUNIKATY GUS IU S ... x Druk: Wydział Poligraficzny US w Legnicy, zam. 20/98, nakład 90 egz., cena 5,00 zł

U W A G I O G Ó L N E

Od 1994 roku dane statystyczne są opracowywane i grupowane w układzie Europejskiej Klasyfikacji Działalności (EKD). EKD została opracowana na podstawie wydawnictwa Urzędu Statystycznego Wspól­

not Europejskich EUROSTAT. Podstawą klasyfikowania jest rodzaj prowadzonej działalności przez pod­

miot gospodarki narodowej. Publikowane dane prezentowane są w układzie EKD według sekcji, działów i w niektórych przypadkach - grup.

Przez podmiot gospodarczy rozumie się podmiot prowadzący działalność gospodarczą, tj. produkcyjną i usługową w celach zarobkowych i na własny rachunek podmiotu prowadzącego tę działalność.

Dane dotyczące ogółem wszystkich wymienionych podmiotów gospodarczych są prezentowane pod hasłem

"sektor przedsiębiorstw”.

Sektor przedsiębiorstw dotyczy podmiotów, w których liczba pracujących jest większa niż 5 osób, prowadzących działalność gospodarczą w zakresie: leśnictwa, pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych, rybołówstwa w wodach morskich, górnictwa i kopalnictwa, działalności produkcyjnej, zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę, budownictwa, handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego, hoteli i restauracji, transportu, gospodarki magazynowej i łączności, obsługi nieruchomości, wynajmu maszyn i sprzętu bez obsługi operator­

skiej oraz wypożyczania artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego, informatyki i działalności związanej z prowadzeniem interesów (z wyłączeniem działalności prawniczej), odprowadzania ścieków, wywo­

zu śmieci, usług sanitarnych i pokrewnych, działalności związanej z filmem, przemysłem wideo, działalności radiowej i telewizyjnej oraz pozostałej działalności usługowej.

Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym jednostek gospodarki narodo­

wej: metodą przedsiębiorstw, bez jednostek i zakładów budżetowych.

Dane opracowywane i agregowane są według sektorowej organizacji gospodarki, w której jednostki grupowane są według kryterium formy własności w sektorach publicznym i prywatnym. Taki podział przyporządkowuje do:

- sektora publicznego: własność państwową (Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych), własność komunalną, własność mieszaną z przewagą kapitału (mienia) sektora publicznego;

- sektora prywatnego : własność prywatną krajową (w tym własność spółek, spółdzielni, organizacji społe­

cznych i osób fizycznych), własność zagraniczną, własność mieszaną z przewagą kapitału (mienia) sektora prywatnego.

Przedmiotem obserwacji cen w zakresie produkcji sprzedanej przemysłu, produkcji budowlano-montażowej oraz usług transportu, gospodarki magazynowej i łączności:

- w 1993 r . były ceny "brutto”, t j . łącznie z obciążeniami podatkami od towarów i usług (VAT) i akcyzowym, - w łatach 1994 -1995 ceny "netto", tj, bez obciążeń podatkiem VAT, łącznie z podatkiem akcyzowym,

- od 1996 r. ceny "bazowe", tj. bez obciążeń podatkami VAT i akcyzowym, ale łącznie z dotacjami przedmiotowymi.

Wartości wyrażone w cenach stałych podano w cenach średnich z 1995 r. (średnie ceny bieżące 1995 r.) Dane o pracujących dotyczą osób (bez uczniów), dla których jednostka sprawozdawcza jest głównym miejscem pracy, łącznie z pracującymi poza granicami kraju. Dane podaje się bez przeliczenia zatrudnio­

nych na pełne etaty. Do pracujących zalicza się: osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy, osoby

zatrudnione na podstawie umowy o pracę nakładczą, agentów we wszystkich systemach agencji oraz osoby

zatrudnione przez agentów, właścicieli i współwłaścicieli zakładów (z wyłączeniem wspólników, którzy nie

pracują, a wnoszą jedynie kapitał), łącznie z bezpłatnie pomagającymi członkami rodzin. Nie zalicza się

osób korzystających w miesiącu sprawozdawczym z urlopów wychowawczych oraz z urlopów bezpłatnych

w wymiarze powyżej 14 dni.

4 Uwagi ogólne

Informacje o przeciętnym zatrudnieniu dotyczą zatrudnionych na podstawie stosunku pracy pracow­

ników pełnozatrudnionych (tj. pracujących w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zakładzie pracy) i niepełnozatrudnionych (tj. pracujących stale w niepełnym wymiarze czasu pracy) w przeliczeniu na pełne etaty.

Dane o liczbie bezrobotnych obejmują osoby, które są zarejestrowane w rejonowych urzędach pracy.

Wynagrodzenia obejmują wynagrodzenia osobowe brutto pracowników najemnych łącznie z wypłatami z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach (dokonywane również w postaci obligacji bądź akcji), tj. wynagrodzenia zasadnicze, dodatki stałe i przejściowe, premie i nagrody, wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych, wynagrodzenia za czas urlopów, odprawy (emerytalne, dla zwalnianych grupowo i odszkodowawcze), zasiłki chorobowe oraz inne sporadyczne składniki wynagrodzeń.

Dane o wynagrodzeniach i przeciętnych wynagrodzeniach miesięcznych prezentuje się w ujęciu brutto oraz netto, tj. po potrąceniu zaliczek z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przeciętne wynagrodzenia miesięczne brutto i netto na 1 zatrudnionego obliczono przyjmując łącznie wynagrodzenia osobowe, wypłaty z zysku do podziału i z nadwyżki bilansowej w spółdzielniach, nagrody z zakładowego funduszu nagród, honoraria wypłacane niektórym grupom pracowników.

Dane o wynikach finansowych przedsiębiorstw obejmują jednostki prowadzące działalność gospodarczą (z wyjątkiem rolnictwa i leśnictwa) i jednocześnie zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych, w których liczba pracujących przekracza 50 osób w sekcji górnictwo i kopalnictwo oraz w sekcji działalność produkcyjna

a w pozostałych sekcjach 20 osób.

Wynik finansowy brutto (zysk lub strata) jest to wynik na działalności gospodarczej, skorygowany o saldo zysków i stra t nadzwyczajnych.

Wynik finansowy netto (zysk lub strata) otrzymuje się po pomniejszeniu wyniku finansowego brutto 0 obowiązkowe obciążenia.

Przychody z całokształtu działalności obejmują: przychody ze sprzedaży produktów, przychody ze sprzedaży towarów i materiałów, łącznie z kwotami należnymi z tytułu sprzedaży opakowań wielokrotnego użytku, pozostałe przychody operacyjne, tj. przychody nie związane bezpośrednio z podstawową działalno­

ścią podmiotu, przychody finansowe, które obejmują wpływy lub kwoty należne z tytułu dokonanych przez podmiot operacji finansowych.

Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności obejmują: koszt własny sprzedanych pro­

duktów, towarów i materiałów, pozostałe koszty operacyjne, koszty finansowe.

Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego brutto obejmują: podatek dochodowy od osób prawnych 1 fizycznych i płatności z nimi związane na podstawie odrębnych przepisów (np. dywidenda od funduszu założycielskiego).

Mąjątek obrotowy obejmuje: zapasy, należności i roszczenia, papiery wartościowe przeznaczone do obrotu, środki pieniężne oraz czynne rozliczenia międzyokresowe.

Niektóre dane mają charakter wstępny i mogą ulec zmianie.

Rok 1997 był kolejnym, w którym w województwie wrocławskim odnotowano tendencje wzrostowe w gospodarce, mimo znacznych strat poniesionych przez przedsiębiorstwa w wyniku lipcowej powodzi.

Pozytywne zjawiska, które wystąpiły w 1997 r. wyrażały się między innymi:

□ kontynuowaniem przekształceń strukturalno-własnościowych podmiotów gospodarczych,

□ dalszym rozwojem sektora prywatnego,

□ realnym wzrostem przeciętnych wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw,

□ poprawą sytuacji na rynku pracy - wzrostem zatrudnienia i spadkiem bezrobocia,

□ utrzymaniem wzrostu sprzedaży w przemyśle i budownictwie, mimo znacznego zaha­

mowania w III kw. spowodowanego powodzią,

□ wzrostem liczby oddanych mieszkań.

Do negatywnych zjawisk należy zaliczyć:

□ mniej korzystne wyniki finansowe przedsiębiorstw,

□ niższe plony i zbiory zbóż, rzepaku, buraków i ziemniaków,

□ wzrost przestępczości,

□ wzrost kolizji i wypadków drogowych z ofiarami w ludziach.

Do końca grudnia 1997 r. pryw atyzacją w województwie objęto 228 przedsiębiorstw państwo­

wych, z tego 51 przekształcono w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, 128 przedsiębiorstw objęto procesem likwidacji a 49 włączono do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zakoń­

czono likwidację w 88 przedsiębiorstwach.

Według stanu na koniec listopada 1997 r. w bankach w ojew ództw a zgromadzono 4,4 mld zł zasobów pieniężnych i były one wyższe w stosunku do stanu sprzed roku o 35,7% ,w tym oszczędności ludności wyniosły 3,0 mld zł, tj. o 39,4% więcej niż w listopadzie 1996 r.

Zadłużenie ogółem z tytułu kredytów wyniosło 4,6 mld zł i było wyższe o 34,7%, w tym kredyty złotowe ludności (0,9 mld zł) wzrosły o 58,0%. Kredyty zlotowe ludność przeznaczała w 35,2% na zakup artykułów przemysłowych a w 35,1% na zakup samochodów.

C eny tow arów i usług konsupmcyjnych rosły wolniej niż przed rokiem. Wzrost siły nabywczej

przeciętnych wynagrodzeń był większy niż w 1996 r. P rzeciętn e m iesięczn e w yn agrod zen ie

brutto w 1997 r. wyniosło 1100,50 zł i było wyższe niż rok wcześniej nominalnie o 24,9% a realnie

(po uwzględnieniu krajowego wskaźnika wzrostu cen) o 8,7%.

6 Sytuacja województwa wrocławskiego

P r z e c ię tn a w y so k o ść św ia d czen ia em erytaln o - ren to w eg o brutto w grudniu 1997 r.

była wyższayniosła 629,32 zł, tj. o 17,2% więcej niż przed rokiem, w tym em erytura pracow­

nicza wyniosła 728,68 z ł , tj. o 16,9% była wyższa nominalnie a o 3,3% realnie.

Liczba pracujących w sektorze przedsiębiorstw (167,9 tys. w końcu grudnia) w porównaniu do grudnia 1996 r. zwiększyła się o 2,9%. Pracujący w sektorze prywatnym stanowili 83,0% ogółu pracujących (rok wcześniej - 65,2%).

P rzeciętn e m iesięczn e zatru d n ien ie w sektorze przedsiębiorstw w 1997 roku wyniosło 163,4 tys. osób i wzrosło o 3,5% w porównaniu z 1996 r., przy czym w sektorze prywatnym wzrosło o 33,7%, natom iast w sektorze publicznym obniżyło się o 48,5% (co w dużym stopniu było efektem przejścia spółek akcyjnych wchodzących w skład NFI do sektora prywatnego).

Zmniejszyła się liczba bezrobotnych. W końcu grudnia 1997 r. zarejestrowanych było 35,8 tys.

bezrobotnych (w tym 24,9 tys. kobiet), tj. o 0,2% więcej niż w listopadzie 1997 r., ale o 22,8% mniej niż w grudniu 1996 r. Stopa bezrobocia wyniosła w grudniu 7,7% i była o 2,0 pkt niższa niż rok wcześniej.

Ogółem przychody n eto ze sprzedaży produkcji i u słu g w sektorze przedsiębiorstw wyniosły w 1997 r. 12,7 mld zł i były wyższe w cenach bieżących o 27,8% od przychodów sprzed roku; 84,1% przychodów pochodziło z sektora prywatnego (w 1996 r. - 60,9%).

Z przychodów ogółem 8,7 mld zł (68,6%) to przychody jednostek przemysłowych, które były wyższe niż w 1996 r. w cenach bieżących o 24,1% a w cenach stałych o 16,4%.

Jednostki budowlane w 1997 r. osiągnęły przychody w wysokości 1,9 mld zł, w tym 1,6 mld zł ze sprzedaży produkcji budowlano montażowej. W porównaniu do 1996 r. wartość produkcji ogółem była wyższa w cenach bieżących o 31,8% a produkcji budowlano-montażowej o 31,1%.

W yniki fin an sow e p rzed sięb iorstw uzyskane przez podmioty gospodarcze w okresie sty­

czeń - listopad 1997 r. były mniej korzystne w porównaniu z osiągniętymi w tym samym okresie 1996 r. Przychody wzrastały wolniej niż koszty ich uzyskania, co między innymi spowodowało pogorszenie podstawowych wskaźników ekonomicznych; wzrósł wskaźnik poziomu kosztów z

95,8% do 96,3% w 1997 r., zmniejszyła się rentowność obrotu brutto (z 4,3% do 3,4%) i netto (z 2,7% do 1,8%).

E fekty b u d ow n ictw a m ieszk aniow ego były lepsze niż w roku 1996 i 1995. W latach 1995, 1996, 1997 oddano odpowiednio: 1677, 1664 i 1932 mieszkania. Na wzrost ilości mieszkań wpłynęły głównie efekty budownictwa komunalnego i indywidualnego.

Zdecydowanie niekorzystna sytuacja wystapiła w roln ictw ie. W 1997 roku m. in. z powodu lipcowej powodzi niższe były plony i zbiory podstawowych ziemiopłodów niż w 1996 r. a także niższe niż średnie z lat 1991-1995 (poza ziemniakami). W I półroczu br. gospodarczego skupiono

101,7 tys. zbóż, tj. 94% skupu tego samego okresu roku poprzedniego. Buraków cukrowych skupiono mniej o ponad 20%. Niższy był również skup ziemniaków o ponad 10%. W ciągu 1997 r.

skupiono 28,2 tys. ton żywca, tj. o 11,9% mniej niż przed rokiem.

W końcu g r u d n i a 1997 r. w województwie wrocławskim według danych z systemu RE GON zarejestrow anych było 104238 jednostek, tj. o 11,2% więcej niż w końcu grudnia 1996 r.

W sektorze prywatnym działały 102433 podmioty (98,3% zarejestrowanych podmiotów), tj.

więcej o 11,5% w porównaniu do stanu z grudnia 1996 r. Wzrost dotyczył przede wszystkim firm prowadzonych przez osoby fizyczne (o 11,6% - liczonych bez spółek cywilnych). Firmy te miały również największy udział w liczbie jednostek sektora prywatnego - 82,1% i prowadziły głównie działalność handlową - 38,1% oraz produkcyjną - 10,9%.

W porównaniu do stanu z grudnia 1996 r. wzrosła liczba:

□ spółek ogółem o 10,8%,

w tym: prawa handlowego o 9,9%, cywilnych o 11,3%,

□ zakładów osób fizycznych

prowadzących działalność gospodarczą o 11,6%.

1996 r. 1997 r

P r z e d s i ę b i o r s t w a p a ń s t w o w e

S p ó łk i

Spółki praw a handlow ego Spółki akcyjne

Spółki z o.o.

S p ó ł d z i e l n i e

S t o w a r z y s z e n i a i o r g a n i z a c j e

(stan w końcu grudnia)

W 1997 r. utrzym ała się tendencja z lat ubiegłych dotycząca ciągłego zmniejszania się licz­

by podmiotów należących do sektora publicznego a odnotowany spadek liczby firm (o 2,9%) był większy niż w 1996 roku (o 2,1%). W 1997 roku zlikwidowano 14 przedsiębiorstw państwo­

wych.

W wyniku restrukturyzacji gospodarki narodowej w roku ubiegłym zlikwidowano 18 przedsię­

biorstw państwowych, w tym 2 przedsiębiorstwa komunalne.

8 Jednostki gospodarcze

W sektorze publicznym 33,3% jednostek stanowiło własność Skarbu Państw a, 12,6% własność państwowych osób prawnych a 51,4% własność komunalną.

Najliczniej reprezentowanymi formami prawnymi (poza zakładami osób fizycznych i spół­

kami cywilnymi) były spółki z o.o. - 5314 (tj. o 9,5% więcej niż w grudniu 1996 r.). Ponadto między innymi zarejestrowane były 683 spółdzielnie, 826 stowarzyszenia oraz 374 jednostki organizacyjne Kościoła Katolickiego i 34 jednostki organizacyjne innych kościołów i związków wyznaniowych.

Z wyjątkiem sekcji administracja publiczna i obrona narodowa w pozostałych dominował sektor prywatny.

Większość jednostek gospodarki narodowej - 94,8% stanowiły jednostki małe o liczbie p ra­

cujących nie przekraczającej 5 osób. Tylko nieliczne z nich - 0,3% - działały sektorze publicz­

nym.

Kapitał zagraniczny reprezentowany był w 1940 spółkach prawa handlowego oraz 22 przedstawicielstwach zagranicznych i 8 przedsiębiorstwach zagranicznych. Liczba spółek pra­

wa handlowego z udziałem kapitału zagranicznego w 1997 r. zwiększyła się o 12,0%.

Działalność gospodarczą w województwie prowadziło 99831 firm, w tym w sektorze pry­

watnym 99,7%.

W 1997 roku powstało 16,8 tys. nowych podmiotów, z czego 790 firm już w ciągu roku zli­

kwidowało swoją działalność.

W końcu grudnia 1997 r. ponad 3,6 tys. firm miało działalność zawieszoną (w tym 2169 zakła­

dów osób fizycznych i 1085 spółek prawa handlowego). W stanie likwidacji znajdowało się 370 jednostek, natom iast w stanie upadłości 161.

Głównymi tendencjami zmian zachodzących w strukturze firm w minionym roku, podobnie ja k w poprzednich latach, była rozbudowa sektora prywatnego poprzez ciągłe zwiększanie się liczby małych firm prowadzonych przez osoby fizyczne, przede wszystkim jako działalność handlową, w formach organizacyjnych nie wymagających dużych nakładów inwestycyjnych.

Następował także, jak w latach poprzednich (począwszy od 1994 r.), dalszy dynamiczny

wzrost liczby firm osób fizycznych zajmujących się pośrednictwem ubezpieczeniowym (wzrost

o 42,7% w stosunku do roku ubiegłego).

10 Rynek Drac

Według danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w końcu g r u d n i a 1997 r. w województwie wrocławskim zarejestrow anych było 35833 bezrobotnych, w tym 24942 kobiety.

tys. Zarejestrowani bezrobotni

(stan na koniec m-ca)

1996

l

□ kobiety 0 mężczyźni

( p H %

1997

Obserwowana od początku 1997 roku pozytywna tendencja zmniejszania się liczby bezro­

botnych w grudniu została zahamowana. W porównaniu do stanu z końca listopada liczba bezrobotnych zwiększyła się o 59 osób, tj. o 0,2%. Podobną sytuację odnotowano w tym samym okresie 1996 r. - po występującej uprzednio tendencji spadku bezrobocia w grudniu ich liczba zwiększyła się o 1017 osób, tj. 2,2%.

W ciągu 1997 r o k u zarejestrowano 50,7 tys. nowych bezrobotnych a wykreślono z ewi­

dencji 61,3 tys. Efektem tego było zmniejszenie liczby bezrobotnych w porównaniu do grudnia 1996 r. o 10,6 tys. osób, tj. o 22,8%.

W grudniu 4 firmy przeprowadziły zwolnienia grupowe i 59 osób straciło pracę, a od po- wyniku

przyczyn firmy, a efektem tego będzie

Najwięcej bezrobotnych zarejestrowanych było w RUP we Wrocławiu (14,9 tys.), następnie w Oleśnicy (4,3 tys.) i Oławie (4,1 tys.), natom iast najniższe w RUP w Miliczu (2,1 tys.).

W porównaniu z końcem listopada 1997 r. w większości RUP odnotowano zwiększenie liczby bezrobotnych.

Przeważającą grupą w ogólnej liczbie bezrobotnych stanowiły osoby, które poprzednio pra­

cowały (77,5%), czyli prawie co czwarty bezrobotny dotychczas nigdzie nie pracował. Blisko co trzeci bezrobotny (38,0%) to mieszkaniec wsi (na wsi mieszka 26% ludności województwa) a

zwiększyła

stanowią

Bezrobotni absolwenci stanowili 4,2% populacji bezrobotnych, a ich udział w porównaniu do

listopada 1997 r. zmniejszył się o 5,1%.

________________________________________________________ Rynek pracy______________________________________________________ U

Według stanu z końca grudnia 1997 r. prawa do zasiłku nie posiadało 24,9 tys. osób, a ich udział w ogółem zarejestrowanych bezrobotnych zwiększył się z 68,6% w listopadzie do 69,5%

w grudniu.

Poprawie uległa struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy. Z ogólnej li­

czby bezrobotnych na koniec grudnia co trzeci bezrobotny (38,5%) pozostawał bez pracy dłużej niż rok, a w przypadku kobiet odsetek ten wynosił 43,9% (w 1996 r. udziały te wynosiły odpo­

wiednio 39,4% i 44,7%).

S tru k tu ra bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy przedstawiała się następująco:

Wyszczególnienie a -31 XII 1996 r.

b - 31 XII 1997 r.

Ogółem Mężczyźni Kobiety

w osobach w odsetkach w osobach w odsetkach w osobach w odsetkach

46393 100,0 15718 100,0 30675 100,0

b 35833 100,0 10891 100,0 24942 100,0

do 1 m -c a ... 3551 7,7 2076 13,2 1475 4,8

b 2784 7,8 1477 13,6 1307 5,3

1 -3 m -c y ... 7128 15,4 3364 21,4 3764 12,3

b 6207 17,3 2693 24,7 3514 14,1

3 - m - c y ... 7489 16,1 2596 16,5 4893 16,0

b 4893 13,6 1519 13,9 3374 13,5

6 -12 m -cy... ... a 9946 21,4 3128 19,9 6818 22,2

b 8166 22,8 2370 21,8 5796 23,2

powyżej 12 m -c y ... ... a 18279 39,4 4554 29,0 13725 44,7

b 13783 38,5 2832 26,0 10951 43,9

Wśród bezrobotnych najliczniejszą grupę (27,8%) stanowili ludzie w wieku 35-44 lata a ko­

lejną - bezrobotni w wieku 18-24 lata (27,2%), ci ostatni najliczniejsi (28,6%) byli w 1996 r.

S truktura bezrobotnych według wieku kształtowała się następująco:

Wyszczególnienie a -31 XII 1996 r.

b - 31 XII 1997 r.

Ogółem Mężczyźni Kobiety

w osobach w odsetkach w osobach w odsetkach w osobach w odsetkach

46393 100,0 15718 100,0 30675 100,0

b 35833 100,0 10891 100,0 24942 100,0

15- 17 l a t ... 10 0,0 8 0,1 2 0,0

b 9 0,0 4 0,0 5 0,0

1 8 -2 4 ... 13281 28,6 4689 29,8 8592 28,0

b 9731 27,2 2955 27,1 6776 27,2

2 5 -3 4 ... 10988 23,7 2925 18,6 8063 26,3

b 8854 24,7 2044 18,8 6810 27,3

3 5 -4 4 ... 12564 27,1 3868 24,6 8696 28,4

b 9975 27,8 2789 25,6 7186 28,8

4 5 -5 4 ... 7963 17,2 2900 18,5 5063 16,5

b 6423 17,9 2470 22,7 3953 15,8

55 lat i w ięcej... 1587 3,4 1328 8,4 259 0,8

b 841 2,4 629 5,8 212 0,9

Ponad 2/3 bezrobotnych to osoby z wykształceniem zasadniczym (34,9%) i podstawowym

(32,6%). Wśród bezrobotnych najmniej liczną grupę (3,1%) stanowią osoby z wykształceniem

wyższym.

12 Rynek pracy

S truktura bezrobotnych według wykształcenia:

Wyszczególnienie Ogółem Mężczyźni Kobiety

a - 31 XII 1996 r.

b - 31 XII 1997 r.

w liczbach

bezwzględnych w odsetkach w liczbach

bezwzględnych w odsetkach w liczbach

bezwzględnych w odsetkach O g ó ł e m ... 46393 100,0

100,0

15718 100,0

100,0

30675 24942

100,0 100,0

b 35833 10891

wyższe ... .. a 1380 3,0 447 2,8 933 3,0

b 1103 3,1 327 3,0 776 3,1

policealne i średnie zawodowe ...,. a 10467 22,6 2292 14,6 8175 26,7

b 8215 22,9 1585 14,6 6630 26,6

średnie ogólnokształcące... . a 3316 7,0 467 3,0 2849 9,3

b 2348 6,5 344 3,2 2004 8,0

zasadnicze zawodowe ... . a 16125 34,8 6483 41,2 9642 31,4

b 12494 34,9 4437 40,7 8057 32,3

podstawowe i niepełne podstawowe . . a 15105 32,6 6029 38,4 9076 29,6

b 11673 32,6 4198 38,5 7475 30,0

W g r u d n i u 1997 r. do urzędów pracy zgłosiło się 3916 nowych bezrobotnych, w tym 24,8% stanowili rejestrujący się po raz pierwszy. Prawo do zasiłku przysługiwało tylko 1480 bezrobotnym, w tym 306 osobom zarejestrowanym po raz pierwszy. Jednocześnie wyłączono z ewidencji bezrobotnych 3857 osób (w listopadzie 4655).

ó ru p a bezrobotnych wyrejestrowanych z tytułu podjęcia pracy stałej stanowiła 21,1% (w listo­

padzie - 25,6%). Udział osób wyrejestrowanych z powodu nie potwierdzenia gotowości do pra­

cy utrzymał się na poziomie listopada i wyniósł 35,1%.

Szkolenia w grudniu 1997 r. rozpoczęło 600 osób (w listopadzie 692) a ukończyły 803 osoby (w listopadzie 840). Wśród bezrobotnych, którzy ukończyli szkolenia organizowane przez urzę­

dy pracy 177 osób znalazło zatrudnienie.

ś

Zakłady pracy zgłosiły w grudniu 1045 ofert pracy, (w tym 680 ofert pracy stałej) i było to w porównaniu do 1996 r. o 117 ofert pracy mniej. Na koniec miesiąca pozostało 660 miejsc nierozdysponowanych, w tym 451 pracy stałej. W końcu miesiąca było 109 miejsc pracy (w tym 65 pracy stałej) nie wykorzystane dłużej niż jeden miesiąc. Na jedną ofertę pracy na ko­

niec miesiąca przypadało 65 bezrobotnych (w listopadzie 32 bezrobotnych). Największe trud­

ności ze znalezieniem pracy mieli bezrobotni zarejestrowani w RUP w Środzie Śląskiej, gdzie na jedną ofertę pracy przypadało 435 bezrobotnych oraz w RUP w Miliczu - 128 bezrobotnych.

Najmniej trudności napotykali natom iast bezrobotni zarejestrowani w RUP we Wrocławiu gdzie na jedną ofertę pracy przypadało 32 bezrobotnych.

Wydatki z Funduszu Pracy związane z obsługą bezrobocia w 1997 r o k u wyniosły 117,7 min zł i obejmowały między innymi:

□ zasiłki dla bezrobotnych - 79,2 min zł,

□ aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu - 21,5 min zł,

□ przygotowanie zawodowe młodocianych - 6,4 min zł.

Lr V

P rzeciętn e m iesięczn e w ynagrodzenie w sek torze p rzed sięb iorstw (w jednostkach prow adzących działalność gospodarczą o liczbie pracujących powyżej 5 osób) wyniosło w g r u d n i u 1997 r. :

□ brutto - 1289,22 zł,

□ netto - 1049,57 zł

zł 1300

1200 1100

1000

900 800 700 600 500 400

- - - -

- -

:*

T

I I! III IV

przeciętne miesięczne wynagrodzenie

V

brutto

VI VII VIII IX

przeciętna emerytura i renta

X XI

631,4X

W porównaniu do listopada przeciętne wynagrodzenie wzrosło o 8,3% (tak brutto ja k i net­

to). W porównaniu do grudnia 1996 r. zwiększyło się ono odpowiednio o 28,5% i o 30,4%.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w grudniu 1997 r. w sektorze prywatnym wy­

niosło 1243,73 zł a w sektorze publicznym 1501,42 zł.

Najwyższe wynagrodzenie odnotowano w sekcji transport, składowanie i łączność i wyniosło brutto 1620,39 zł a netto - 1331,61 zł.

Najniższe płace otrzymywali zatrudnieni w sekcji hotele i restauracje ( zarabiali przeciętnie miesięcznie 818,90 zł brutto).

W 1997 r o k u przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw wyniosło:

□ brutto - 1100,50 zł,

□ netto - 903,93 zł.

W porównaniu do 1996 r. przeciętne wynagrodzenie brutto nominalnie wzrosło o 24,9% i wa­

hało się od 769,20 zł w sekcji hotele i restauracje do 1563,98 zł w sekcji zaopatrywanie w

energię elektryczną, gaz i wodę.

14 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne

Relatywnie w 1997 r. najwięcej wzrosło przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sekcji tran s­

port, składowanie i łączność (o 31,0%).

Realny (po uwzględnieniu krajowego wskaźnika wzrostu cen) wzrost przeciętnego wynagro­

dzenia brutto w 1997 r. w porównaniu do 1996 r. wyniósł 8,7% a netto 10,0%.

Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w s k a l i k r a j u wynios­

ło w grudniu 1997 r. 1368,35 zł i było nominalnie o 7,1% wyższe niż w listopadzie 1997 r. (re­

alnie o 6,0%).

Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społeczne­

go (bez danych o świadczeniach emerytalnych pracowników policji) w g r u d n i u 1997 r. w wo­

jewództwie wrocławskim p ob ierało em erytury i ren ty 244,7 tys. osób, tj. o 1,3% więcej niż w grudniu poprzedniego roku.

Przeciętna em erytura i renta brutto wyniosła 629,32 zł.

Przeciętne miesięczne świadczenie brutto wypłacane w grudniu 1997 r. było wyższe niż rok temu o 17,2%, przy czym najbardziej wzrosły renty rodzinne (o 17,7%).

Przeciętne miesięczne świadczenia brutto w grudniu 1997 r. kształtowały się następująco:

Wyszczególnienie

Świadczeniobiorcy Przeciętne miesięczne świadczenie brutto w osobach X I 1997=

=100

XII 1996

=100 w złotych XI 1997=

=100

XII 1996=

=100

O g ó ł e m ... 244710 100,0 101,3 629,32 1003 117,2

Emerytury pracownicze . 112778 100,3 102,8 728,68 100,1 116,9

Renty inw alidzkie... 70235 99,8 100,2 533,78 100,1 116,5

Renty rodzinne ... 29485 100,8 102,5 621,08 100,1 117,7

Emerytury i renty rolników

indywidualnych ... 32212 98,6 97,4 497,28 101,5 117,4

W strukturze świadczeniobiorców 46,1% stanowiły osoby pobierające emerytury pracowni­

cze, 28,7% renty inwalidzkie, 12,0% renty rodzinne - wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, pozostałe 13,2% to osoby pobierające emerytury i renty z Kasy Rolniczego Ubez­

pieczenia Społecznego.

Według stanu na koniec l i s t o p a d a 1997 r. w bankach województwa wrocławskiego zgromadzono 4367,1 min zł. Zasoby zlotow e były wyższe w porównaniu do stanu z listopada

1996 roku o 35,7%. Największy ich przyrost zanotowano na rachunkach jednostek budżeto­

wych (o 61,8%). Zasoby ludności wzrosły o 39,4% a podmiotów gospodarczych o 20,9%.

W stosunku do poprzedniego miesiąca zasoby złotowe ogółem zwiększyły się o 0,7%, w tym zaso­

by jednostek budżetowych zmniejszyły się o 3,6% a podmiotów gospodarczych o 2,4%, natomiast

min USD

dewizowe

• • • • • • • • • • • • • % • • • • • • • • • • • • # • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • .•• ••••••• • • •••••. •.

• • • • • • • * • • • • • • • •• •

liHH »*» » »!!'!!!!■;;;;«?■»■■?**?‘i!!!! 1! ■»?»?■■{ !■!?■!■... ..

. % V . V . V « V . \ V

• • • r ,*.v,

3 # 3 , 6

! oszczędności ludności wzrosły o 2,5%

1997

Zasoby pieniężne ludności (stan a a k ^ p ie cW ^

W strukturze zasobów nadal największy udział miały oszczędności ludności (67,8%), środki podmiotów gospodarczych stanowiły 25,1% a jednostek budżetowych - 6,8% (w listopadzie ub.

roku odpowiednio: 66,0%, 28,2%, 5,7%).

Środki zgrom adzone n a rachunkach w alu tow ych w bankach woj. wrocławskiego wy­

niosły w listopadzie 308,8 min USD i było to mniej niż miesiąc wcześniej o 2,5%, w porówna­

niu do listopada 1996 r. ich wielkość zmniejszyła się o 5,3%.

Zasoby walutowe ludności stanowiły 91,4% zasobów walutowych ogółem i były o 6,3% niższe

niż w listopadzie 1996 r., natom iast zasoby walutowe podmiotów gospodarczych były wyższe o

6,8% od zgromadzonych według stanu na koniec listopada 1996 r.

16 Zasoby pieniężne i zadłużenia kredytowe

Stan zasobów na rachunkach zlotowych i dewizowych:

X II1996 1997

Wyszczególnienie IX | XI

w liczbach bezwzględnych X 1997=

=100

X I 1996=

=100

Zasoby pieniężne ogółem w tys. zł ... 3451149 4177470 4367128 100,7 135,7

w tym: podmiotów gospodarczych ... 1081282 1084009 1097706 97,6 120,9

jednostek budżetowych... 175356 270822 295746 96,4 161,8

oszczędności ludności ogółem ...

Ś ro d k i zgrom adzone na rachunkach

2183330 2808272 2960941 102,5 139,4

walutowych ogółem w tys. USD ... 323471 312799 308831 97,5 94,7

w tym: ludności... 300050 283498 282133 99,1 93,7

podmiotów gospodarczych... 22659 28818 26397 83,6 106,8

Zadłużenie ogółem w bankach województwa wrocławskiego wyniosło w listopadzie 1997 r.

4640,3 min zł i było wyższe niż w listopadzie 1996 r. o 34,7% a w stosunku do stanu z października 1996 r. o 2,0%.

min zł min zł

3 5 0 0-r

3000 2500

2000

1500-1?

1000

1000^-

900 800- $

500-ę

I II III IV VI VII VIII IX X XI XH

Zadłużenie z tytułu kredytów zlotowych w 1997 r. (stan r» komec m-ca)

i/v k e ^ iM

-f w - r c \

kredytów wych wyniosło 3294,6 min zł (71,0% zadłużenia ogółem).

Kredyty dla ludności stanowiły 19,7% ogółu zadłużenia. W znacznie większym stopniu w po­

równaniu do stanu z listopada 1996 r. wzrosły kredyty dla ludności (o 58,0%) niż podmiotów gospodarczych (o 28,0%).

Obserwuje się wzrost zadłużenia z tytułu kredytów zaciąganych przez ludność na zakup artykułów przemysłowych a zmniejszanie się wartości kredytów wykorzystywanych na zakup samochodu.

Zadłużenie z tytułu kredytów zlotowych:

X II96 1997

Wyszczególnienie IX XI

w tysiącach złotych X 1997=

=100

X I 1996=

=100

O g ó ł e m ... 3489753 4365970 4640252 102,0 134,7 w tym:

Kredyty złotowe dla podmiotów gospodarczych

razem ... 2566996 3130581 3294639 102,7 128,0

Kredyty złotowe dla ludności razem ... 644877 859967 912764 103,6 158,0

w tym na zakup:

sam ochodu... 253321 328779 320535 100,5 140,4

artykułów przemysłowych ... 225130 288912 321560 104,7 170,5

W województwie wrocławskim w grudniu 1997 r. w porównaniu do miesiąca poprzedniego wzrost cen towarów konsumpcyjnych wyniósł 1,0 % .

W grupie artykułów żyw nościow ych w g r u d n i u 1997 r. w porównaniu do poprze­

dniego miesiąca najbardziej wzrosły ceny jaj o 19,4%, warzyw o 8,1%, ziemniaków o 7,7%, tłu ­ szczy jadalnych o 3,6%, ryb i przetworów rybnych o 2,9%.

Nie więcej niż o 1 % zdrożały: owoce krajowe o 0,7%, mięso o 0,6%, cukier i wyroby cukierni­

cze o 0,6%, nabiał o 0,5%.

Mniej niż w listopadzie płaciliśmy za drób o 0,8% i wędliny o 0,1%.

Wśród artykułów nieżywnościowych w grudniu 1997 r. w porównaniu do listopada wzrosły ceny:

□ odzieży o 0,8%,

□ obuwia o 0,7%,

□ artykułów związanych z higieną osobistą i ochroną zdrowia o 1,2%, w tym:

artykułów farmaceutycznych o 1,3%, środków myjących i piorących o 1,4%,

wyrobów opatrunkowych o 1,0%, wyrobów kosmetycznych i perfumeryjnych o 1,0%,

□ artykułów użytku kulturowego oraz sprzętu sportowego i turystycznego o 0,6%,

□ artykułów wyposażenia mieszkań o 1,0%, w tym:

naczyń kuchennych emaliowanych o 2,7%, farb i lakierów o 1,6%, bielizny domowej o 1,5%, mebli o 1,1%, wyrobów chemii gospodarczej o 1,0%,

□ opału o 0,1%.

% 145

140 135 130

125

120

115 110

105

100

(grudzień roku poprzedniego=100)

1994 1995 1996 1997

n m i I 2 wynagrodzenie netto w sektorze przedsiębiorstw

-żywność

napoje alkoholowe wyroby tytoniowe

■ -X* • -artykuły nieźywnościowe

18 Ceny

Tbmpo wzrostu cen towarów konsumpcyjnych w r o k u 1997 było o 6,0 pkt niższe niż w 1996 r. Najbardziej zmniejszyła się skala wzrostu cen żywności, a najmniej usług. Niższy niż przed rokiem był wzrost między innymi cen opału (o 26,4 pkt), żywności (o 10,8 pkt), obuwia (o 6,2 pkt), artykułów użytku kulturowego oraz sprzętu sportowego i turystycznego (o 3,4 pkt).

W grudniu 1997 roku, w porównaniu do grudnia 1996 r., towary konsumpcyjne wzrosły o 11,6%.

A rtykuły żyw nościow e wzrosły o 10,2% (wobec 21,0% przed rokiem). Najbardziej podro­

żały warzywa (o 56,0%), ziemniaki (o 51,4%) i owoce (o 33,2%). Odnotowano również wysoki wzrost cen ryb i przetworów rybnych (o 15,4%). Droższy był nabiał i jajka. Znacznie mniejszy niż rok wcześniej był wzrost cen przetworów zbożowych.

Mniej niż w 1996 r. płaciliśmy za cukier o 19,1%, kurczaki o 4,5%.

A rtykuły n ieżyw n ościow e wzrosły o 12,6%, w tym:

□ odzież o 11,8%,

w tym: ubiory o 13,1%, okrycia gotowe, bielizna osobista o 10,6%,

□ obuwie o 14,8%,

□ artykuły wyposażenia mieszkań o 12,4%,

w tym: chłodziarki i zamrażarki o 15,2% , meble o 12,2%, dywany 12,1%,

□ artykuły związane z higieną osobistą i ochroną zdrowia o 15,1%,

w tym: artykuły farmaceutyczne o 17,1%, wyroby kosmetyczne i perfumeryjne o 14,7%, środki myjące i piorące o 13,6%,

□ środki transportu i paliw o 10,3% , w tym : paliwa i smary o 12,5%,

□ opał o 12,0%.

Dynamika cen wybranych artykułów przedstawiała się następująco:

Wyszczególnienie XII (XII roku poprzedniego=100)

1994 1995 1996 1997

ŻYW NOŚĆ... 139,8 120,9 121,0 110,2

w tym:

przetwory zb o żo w e... 126,2 133,8 133,4 107,1

ziem niaki... 223,6 103,8 67,3 151,4

w arzyw a... 215,5 126,5 139,4 156,0

owoce krajow e... 454,9 142,8 109,1 133,2

mięso, drób i przetw ory... 113,9 111,2 122,2 106,4

ryby i przetwory ... 126,7 119,0 120,2 115,4

tłuszcze ja d a ln e ... 149,5 113,5 122,7 112,8

n a b ia ł... 138,1 129,2 112,3 110,9

j a j a ... 84,8 100,0 118,4 115,6

NAPOJE ALKOHOLOWE ... 130,0 131,0 116,5 110,8

WYROBY TY TO N IO W E... 140,9 134,9 137,7 124,3

ARTYKUŁY NIEŻYWNOŚCIOWE 133,2 125,7 114,3 112,6

w tym:

odzież... 140,7 126,7 117,3 111,8

o b u w ie... 140,2 124,7 121,0 114,8

art. wyposażenia mieszkań ... 134,0 125,8 113,9 112,4

art. związane z higieną osobistą

i ochroną zdrowia ... 133,0 133,3 114,7 115,1

art. użytku kulturowego oraz sprzę­

tu sportowego i turystycznego... 127,4 126,4 112,7 109,3

środki transportu i paliwa ... 126,8 119,0 108,4 110,3

opał ... 119,8 124,9 138,4 112,0

Ceny 19

W 1997 r o k u , podobnie ja k w latach ubiegłych, znacznie wzrosły cen y u słu g o najwię­

kszym udziale w wydatkach konsumpcyjnych.

Wzrost cen badanych usług w grudniu 1997 r. w porównaniu do grudnia 1996 r. był bardzo zróżnicowany. Najbardziej zdrożały usługi:

□ ubezpieczenia samochodów o 45,0%,

□ pranie bielizny i czyszczenie odzieży o 37,8%,

♦

O

□ mieszkaniowe (opłaty czynszowe i za wykup lm mieszkania) o 37,4%,

□ komunalne o 23,4%,

□ budowlane o 23,2%,

□ krawieckie o 21,4%,

□ szewskie o 20,6%,

□ fryzjerskie o 12,8%,

□ ochrony zdrowia o 11,0%,

□ fotograficzne o 10,5%.

Poprawiła się w 1997 roku relacja p rzeciętn ego w ynagrodzenia n etto (w sektorze przedsiębiorstw) do cen artykułów żywnościowych i większości nieżywnościowych.

Za przeciętne wynagrodzenie miesięczne netto w sektorze przedsiębiorstw w województwie wrocławskim można było kupić m.in. następujące wybrane artykuły (w grudniu):

1995 1996 1997

schab (k g )... 71 70 79

szynka(kg) ... 43 46 58

kiełbasa zwyczajna (k g )... 102 100 117

ja ja ( s z t) ... 2375 2514 2837

chlcb baltonowski (0,8 k g ). . . 682 567 714

cukier (kg) ... 343 334 538

ziemniaki (kg) ... 1166 2174 1874

wódka (0,51) ... 53 57 68

etylina 94 (1)... 493 533 590

pralka ( s z t) ... 0.69 0,78 0,95

odkurzacz (s z t)... 3,79 4,06 4,92

W okresie s t y c z e ń - l i s t o p a d 1997 r. efektywność ekonomiczna badanych pod­

miotów gospodarczych była niższa niż w tym samym okresie poprzedniego roku. Przedsiębior­

stwa uzyskały niewielki wzrost wyniku finansowego brutto a wynik finansowy netto był mniejszy niż w analogicznym okresie poprzedniego roku.

Przychody z całokształtu działalności przedsiębiorstw ogółem wzrastały wolniej niż koszty uzyskania tych przychodów, co między innymi spowodowało pogorszenie podstawowych wskźników ekonomicznych, wzrósł wskaźnik poziomu kosztów, zmalała rentowność obrotu brutto i netto.

W roku 1997, podobnie ja k rok wcześniej, obserwowano pogorszenie się sytuacji finansowej jednostek sektora publicznego, przy jednoczesnym umacnianiu się pozycji sektora prywatne­

go. Podmioty sektora prywatnego począwszy od drugiego kw artału 1997 r. notowały poprawę podstawowych wskaźników ekonomicznych; wzrastał ich udział w przychodach ogółem pod­

miotów gospodarczych ja k również udział w wypracowanym wyniku finansowym.

Przychody i koszty kształtowały się następująco:

Wyszczególnienie Sektor

a - 1 - X I 1996 r.

b - 1 - X I 1997 r.

Ogółem

publiczny prywatny

Przychody z całokształtu działalności w min z ł ... . . . a 13257,5 4880,0 8377,5

b 18297,0 3803,4 14493,6

w tym przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów ^{. . .} 3 12685,3 4672,9 8012,4

b 16861,9 3437,6 134243

Koszty uzyskania przychodów z całokształtu działalności w min zł . . . a 12702,2 4717,5 7984,7

b 176233 3649,9 13973,4

w tym koszt własny sprzedanych produktów oraz wartość

sprzedanych towarów i materiałów ... a 11991,7 4506,5 7485,2

b 159773 3351,2 12626,1

P rzych ody z ca ło k szta łtu d ziałaln ości w okresie styczeń - listopad 1997 r. były o 38,0%

wyższe niż w tym samym okresie poprzedniego roku, natom iast koszty ich uzyskania o 38,7%.

Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów - stanowiące 92,2% (przed rokiem 95,7%) przychodów ogółem - wzrosły o 32,9%. Koszty własne sprzedanych produktów oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów zwiększyły się o 33,2%

Zwiększył się udział przychodów sektora prywatnego w przychodach ogółem z 63,2% przed rokiem do 79,2% a także przychodów sektora prywatnego w przychodach ze sprzedaży produ­

któw, towarów i materiałów z 63,2% do 79,6%.

W strukturze przychodów ogółem zwiększył się między innymi udział sekcji handel i naprawy

z 28,3% do 29,7%, budownictwo z 9,3% do 9,7%, transport, składowanie i łączność z 1,8% do

2,4% a obniżył się udział w sekcji działalność produkcyjna z 44,4% do 40,2%, zaopatrywanie w

energię elektryczną gaz i wodę z 26,9% do 5,8%.

Finanse przedsiębiorstw 21

Badane podmioty uzyskały w yn ik fin an sow y b rutto w wysokości 620,7 min zł, który w porównaniu z tym samym okresem poprzedniego roku wzrósł o 9,1%, przy czym spadek o 34,7% odnotowano w sektorze publicznym a w sektorze prywatnym wystąpił wzrost o 28,8%.

W stosunku do poprzedniego roku zwiększył się udział obligatoryjnych obciążeń w yniku fi­

nansow ego brutto z 36,8% do 46,4%, w tym w sektorze publicznym zmalał z 56,0% do 54,3%.

W okresie styczeń - listopad 1997 r. badane podmioty gospodarcze uzyskały w ynik fin a n ­ sow y n etto w wysokości 332,7 min zł (zysk netto 564,5 min zł., stra ta netto 231,8 min zł.) wobec 359,1 min zł przed rokiem.

W skaźnik poziom u k osztów (relacja kosztów uzyskania przychodów z całokształtu dzia­

łalności do przychodów ogółem) wyniósł 96,3% (przed rokiem 95,8%), w sektorze publicznym 96,0% (przed rokiem 96,7%) a w sektorze prywatnym 96,4% (przed rokiem 95,3%).

W skaźnik ren tow n ości obrotu brutto (relacja salda wyniku finansowego brutto do przy­

chodów ogółem) wyniósł w okresie styczeń - listopad 1997 r. 3,4% wobec 4,3% przed rokiem a rentowności obrotu netto odpowiednio: 1,8% i 2,7%.

1996 1997 1996 1997

Obniżenie się rentowności odnotowano między innymi w sekcji działalność produkcyjna, za­

opatrywanie w energię elektryczną gaz i wodę oraz transport, składowanie i łączność, nato­

m iast poprawę odnotowano między innymi w sekcji górnictwo i kopalnictwo, budownictwo, handel i naprawy.

W porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku zmniejszył się udział liczby pod­

miotów rentownych (łącznie z rentownością równą 0) w ogólnej liczbie podmiotów z 72,1% do 70,1% a ich udział w przychodach z całokształtu działalności obniżył się z 87,9% do 86,8%

Wśród podmiotów rentownych najwięcej podmiotów osiągnęło rentowność w przedziale 0%- 5%, w sektorze publicznym stanowiły one 54,0%, a w sektorze prywatnym 59,6%. W grupie przedsiębiorstw deficytowych 50,7% miało rentowność w przedziale od -5,0 % do -0,1%, przy czym w sektorze publicznym przeważały przedsiębiorstwa z rentownością poniżej minus 5,0%

(59,0%), natom iast w sektorze prywatnym z rentownością od -5,0% do -0,1% (52,4%).

22 Finanse przedsiębiorstw

W artość m ajątku obrotow ego objętych badaniem przedsiębiorstw w końcu listopada 1997 r. wyniosła 5681,7 min zł i była o 35,2% większa niż w analogicznym okresie poprze­

dniego roku, w tym wzrosła:

□ wartość zapasów o 33,5 %,

□ należności i roszczeń o 38,6%,

□ papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu o 403,3%,

□ środków pieniężnych o 55,7%.

W strukturze rzeczowej majątku obrotowego odnotowano wzrost należności i roszczeń z 48,4% do 49,6%, środków pieniężnych z 8,9% do 10,2%, spadek udziału zapasów z 34,9% do 34,4%.

W wartości zapasów zwiększył się udział towarów z 28,6% do 31,6%, obniżył materiałów z 34,5% do 34,3%, produkcji niezakończonej z 17,0% do 16,5%, produktów gotowych z 19,3% do

17,0%.

Zobowiązania krótkoterminowe badanych podmiotów w końcu listopada 1997 r. wyniosły 3699,2 min zł i były o 42,8% wyższe niż przed rokiem (w sektorze publicznym zmalały o

18,6% a sektorze prywatnym wzrosły o 77,1%). Największy wzrost zobowiązań utrzymujący się od sierpnia 1997 r. odnotowano wobec ZUS - 62,7%. Zobowiązania z tytułu kredytów ban­

kowych wzrosły w porównaniu z rokiem poprzednim o 36,7%, przy czym w sektorze publicz­

nym zmalały o 43,7% a w sektorze prywatnym wzrosły o 91,6%. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług wzrosły o 46,3%, z tytułu podatków o 25,8%.

Podstawowe wskaźniki charakteryzujące sytuację podmiotów w okresie styczeń - listopad 1997 r. przedstawiały się następująco:

Wyszczególnienie a - ogółem

b - sektor publiczny c * sektor prywatny

Liczba badanych jednostek

Udział przycho­

dów jed­

nostek deficyto­

wych w przy­

chodach ogółem

Wskaźnik rentowności

obrotu

Relacja zobowią­

zań krótko­

termi­

nowych do należ­

ności i roszczeń

Wskaźnik płynności

I stopnia ogółem

udział liczby jednostek

deficyto­

wych

bmtto netto

w %

909 29,9 13,3 3,4 1,8 131,2 19,9

b 126 31,0 11,4 3,0 1,4 129,8 30,4

c 783 29,8 13,7 3,5 1,9 131,5 17,2

w tym:

P rzem ysł...a 259 35,1 15,7 3,1 1,2 130,7 19,7

b 51 35,3 10,9 2,8 1,1 140,3 30,1

c 208 35,1 18,1 3,2 1,3 126,4 14,4

Budownictwo ...a 199 29,7 20,3 3,9 2,0 95,2 16,7

b 15 20,0 7,8 5,4 2,5 83,2 18,6

c 184 30,4 21,2 3,8 1,9 96,1 16,6

Handel i naprawy ...a 249 30,1 10,3 2,5 1,6 152,3 7,7

b 14 35,7 17,5 1.8 0,9 104,3 9,3

c 235 29,8 9,8 2,6 1,7 156,8 7,6

Transport, składowanie i łączność... a 37 21,6 8,6 1,5 0,4 132,9 16,6

b 13 23,1 6,5 1,2 0,5 108,0 16,2

c 24 20,8 12,4 2,2 0,4 162,1 17,0

Pozostała działalność usługowa komunalna,

socjalna i indywidualna ... a 31 29,0 19,2 8,2 6,3 84,0 66,8

b 15 33,3 26,1 8,4 6,7 75,1 148,5

c 16 25,0 12,0 8,0 5,9 88,9 28,4

PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY

Przychody ze sprzedaży w yrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw (w jednostkach prowadzących działalność gospodarczą o liczbie pracujących powyżej 5 osób) w g r u d n i u wy­

niosły 1326,2 min zł i były one najwyższe jakie uzyskano w poszczególnych miesiącach 1997 r. W porównaniu do listopada 1997 r. były wyższe o 8,4%; spadek przychodów wystąpił tylko w sekcji górnictwo i kopalnictwo (o 4,0%) oraz hotele i restauracje (o 2,0%). W pozostałych se­

kcjach zanotowano wzrost przychodów, w tym największy w sekcji budownictwo (o 78,7%) oraz obsługa nieruchomości i firm (o 61,0%).

min zł

A O O l, J -

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

4 W ?

Przychody ze sprzedaży w sektorze prywatnym stanowiły w grudniu 1997 r. i chodów ogółem wobec 80,4% przed miesiącem.

Udział sektora prywatnego w poszczególnych miesiącach 1997 r. kształtował się następująco:

Wyszczególnienie I

1 1 1

VI IX XII I - XII

S e k t o r p r z e d s i ę b i o r s t w ...

w tym:

60,6 60,6 64,9 76,5 84,5 84,1

Górnictwo i kopalnictwo ... 17,5 15,8 13,2 15,8 16,2 16,0 Działalność produkcyjna ... 60,8 61,2 63,7 77,4 89,3 89,6

Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę ... ^- 9,6 8,7 10,9 10,8 8,9

Budownictwo ... 73,3 74,9 75,8 85,5 94,1 94,1 Handel i naprawy ... 97,3 96,5 98,5 98,4 98,2 98,1 Hotele i restauracje... 94,2 93,2 85,5 100,0 100,0 100,0 Transport, składowanie i łączność ... 29,5 28,7 35,6 48,2 47,4 43,7

24 Działalność gospodarcza

W 1997 r o k u przychody ze sprzedaży wyrobów i usług wyniosły 12721,5 min zł i były wyższe w porównaniu do osiągniętych w 1996 r. o 27,8%, przy czym w sektorze prywatnym wzrosły o 76,4%, natom iast w sektorze publicznym były niższe o 47,9% (przy niższym prze­

ciętnym zatrudnieniu o 48,5%).

Udział sektora prywatnego w przychodach ogółem wyniósł 84,1% (wl996 r. - 60,9%).

ROLNICTWO

W arunki agrometeorologiczne dla wegetacji i zbioru zbóż i rzepaku w roku 1997 były wy­

jątkowo niekorzystne. W okresie zimowym 1996/1997 silne mrozy przy braku okrywy śnieżnej spowodowały wymarznięcie znacznego areału upraw ozimych (zwłaszcza rzepaku i jęczmie­

nia) a stan plantacji pozostawionych do dalszej uprawy był na ogół bardzo słaby.

W związku z przesiewami zaoranych ozimin, zbożami jarymi obsiano znacznie większy areał niż w latach poprzednich. Ciepło i dostatek wilgoci w maju i czerwcu przyczyniły się do intensywnego wzrostu i rozwoju roślin, lecz sprzyjały równocześnie rozwojowi chorób grzybo­

wych. Największe szkody spowodowała jednak lipcowa powódź. Z powodu nadmiernej wilgot­

ności gleb, również na terenach nie dotkniętych bezpośrednio skutkami powodzi żniwa zostały opóźnione a jakość zebranego ziarna była znacznie gorsza niż w ostatnich latach.

Plony zbóż i rzepaku w 1997 r. były niższe w porównaniu do roku poprzedniego, który był również bardzo niekorzystny dla produkcji roślinnej, a także niższe niż średnie plony z lat

1991 - 1995 i 1989 - 1990. W porównaniu ze średnimi plonami krajowymi plonowanie zbóż w naszym województwie było niższe o 1,0 dt/ha (w 1996 r. wyższe o 7,5 dt/ha). Pod względem plonów zbóż podstawowych woj. wrocławskie lokowało się w 1997 r. na 23 pozycji w kraju (w roku poprzednim na 4 pozycji). Mniejszy spadek plonów notowano w uprawach okopowych

zwłaszcza zaś w burakach cukrowych. Plantacje ziemniaków zostały silnie porażone przez za­

razę ziemniaczaną, co będzie mieć wpływ na jakość i przechowywanie się bulw.

Plony podstawowych ziemiopłodów uzyskanych w minionym roku:

Wyszczególnienie W dt/ha 1996=100 1991-95=100^ 1986-90=100^

Zboża ... 28,8 78,9 80,4 74,6

w tym zboża podstawowe z mieszankami ___ 27,4 76,5 77,4 71,4

pszenica ... 29,1 71,7 73,3 66,6

żyto ... 18,4 67,6 67,6 62,8

jęczmień ... 30,1 91,8 88,5 82,2

owies ... 25,3 90,7 96,6 87,2

pszenżyto ... 26,2 84,8 82,4 72,8

mieszanki zbożowe ... 28,1 97,6 105,2 92,4

Ziemniaki ... 177 84,3 102,3 85,1

Buraki cukroweb/ ... 396 98,0 80,3 113,8

Rzepakb/ ... 17,3 98,9 79,0 68,9

a) Przeciętne roczne b) Wyniki mogą ulec zmianie po rozliczeniu skupu.

Działalność gospodarcza 25

Na wrocławskim rynku rolnym w grudniu 1997 r. :

□ zakończono kam panię cukrowniczą,

□ odnotowano, w porównaniu do listopada, znaczny wzrost w skupie żywca wieprzowego (o 28,0%), natom iast spadek w skupie wołowiny (o 21,4%),

□ zanotowano niski poziom w skupie zbóż,

□ odnotowano dalszy spadek cen w skupie zbóż, natom iast w produkcji zwierzęcej:

niewielki wzrost cen w skupie wołowiny (o 1,2%), spadek cen w skupie żywca wieprzowego (o 2,0%), spadek cen w skupie mleka (o 3,3%).

W pierwszym półroczu br. gospodarczego sk u p io n o 101,7 tys. ton zbóż, co stanowiło p ra­

wie 94% skupu wykonanego w analogicznym okresie roku ubiegłego. Skup od rolników indy­

widualnych (84 tys. ton) stanowił 82,6% skupu zbóż ogółem. Ponad 50% zbóż (53,5 tys. ton) skupiono w sierpniu 1997 r. i był on najwyższy w br. gospodarczym. Najniższy wskaźnik sku­

pu zbóż wystąpił w grudniu - zaledwie 3,7% skupu wykonanego w okresie pierwszych sześciu m - cy br. gospodarczego, tj. 3,8 tys. ton.

W 1997 r. niższy niż w 1996 r. był skup ziem niaków (o 10,8%) i wyniósł 12,2 tys. ton. Ponad 90% skupionych ziemniaków pochodziło od rolników indywidualnych.

W zakończonej w grudniu 1997 r. kampanii cukrowniczej cukrownie dolnośląskie skupiły 936,6 tys. ton buraków cukrow ych i był to skup o ponad 20% niższy niż wykonany w ana­

logicznym okresie 1996 r. Od rolników indywidualnych skup ten wyniósł 786,2 tys. ton i sta ­ nowił prawie 84% skupu buraków cukrowych ogółem.

Skup żyw ca rz e ź n e g o w grudniu 1997 r. był wyższy o 3,1% od wykonanego w listopadzie a o prawie 17% niższy od wykonanego w grudniu 1996 r. W ciągu całego roku 1997 skupiono 28,2 tys. ton żywca rzeźnego co w przeliczeniu na wagę mięsa stanowiło 19,7 tys. ton. Skup w wa­

dze żywej ja k również w wadze mięsa był niższy od uzyskanego w 1996 r. o 11,9%. Najwyższy wskaźnik w skupie żywca w 1997 r. zanotowano w kwietniu i stanowił on 10,6% (prawie 3

tys. ton) skupu żywca rzeźnego ogółem, najniższy wystąpił w sierpniu po powodzi (nieco ponad 1000 ton) , był więc niższy od najwyższego w roku o ponad 60% i stanowił nieco ponad 3% skupu żywca rzeźnego ogółem.

3500 ^tony

Skup żywca rzeźnego (w wadze żywej)

3<

2500

2000

1500

bydło (bez cieląt)

— -A — trzoda chlewna

1000

26 Działalność gospodarcza

Skup m leka w grudniu 1997 r. wyniósł 2,5 min litrów i był niższy od wykonanego w listopa­

dzie o 4,1% i o 5,3% niższy od wykonanego w grudniu 1996 r. W okresie dwunastu m-cy 1997 r. skup ten wyniósł 37,6 min litrów i było to więcej niż w 1996 r. o 4,6%. Od rolników indywi­

dualnych mleka skupiono 26,8 min litrów, tj. 71,2% skupu ogółem.

C en y zbóż w s k u p ie w grudniu 1997 r. spadły średnio o 8,1% w stosunku do cen z listopa­

da, w tym cena żyta o 1,3%, natom iast cena pszenicy ukształtowała się w grudniu w wysoko­

ści 45,38 zł/dt i utrzym ała się na poziomie ceny z listopada wykazując jedynie niewielką tendencję spadkową (o 0,2%). Niższe były również ceny zbóż na wolnym rynku średnio o 1,5%.

Cena 1 kg żywca wołowego w grudniu 1997 r. wyniosła 2,52 zł i była wyższa od uzyskanej w listopadzie o 1,2%. Najwyższą cenę w skupie żywca wołowego uzyskano w m arcu (2,60 zł/kg), natom iast najniższą w sierpniu (2,37 zł/kg). Cena żywca wołowego w grudniu była więc o 3,1% niższa od najwyższej w roku i o ponad 6% wyższa od najniższej ceny uzyskanej w 1997 r.

Niższe niż w listopadzie były ceny trzody chlewnej i mleka odpowiednio o 2,0% i o 3,3%.

W 1997 r. najwyższą cenę w skupie żywca wieprzowego zanotowano we wrześniu (4,26 zł/kg), najniższą w lutym (3,07 zł/kg). Natomiast w przypadku mleka cenę najniższą (0,54 zł/litr) uzyskano w sierpniu i wrześniu 1997 r., najwyższą (0,61 zł/litr) w listopadzie 1997 r.

Wzrost cen w oln oryn k ow ych w grudniu 1997 r. dotyczył: ziemniaków, siana łąkowego i koniczyny, słomy zbóż, jałówki jednorocznej, prosięcia na chów, źrebaka jednorocznego oraz żywca wieprzowego. Ceny zbóż, krowy dojnej i konia roboczego były niższe od notowanych w listopadzie 1997 r.

PRZEMYSŁ

W g r u d n i u br. przychody ze sprzedaży w yrobów i u słu g osiągnęły wartość 828,5 min zł i były w cenach bieżących o 24,5% wyższe niż przed rokiem, natom iast w cenach sta­

łych wyższe o 16,7%. Wzrosła produkcja w przemyśle przetwórczym w cenach stałych o 17,7%, w górnictwie i kopalnictwie o 8,7%, a także w zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz i wodę o 7,2%.

W wielu działach przemysłu przetwórczego odnotowano produkcję wyższą w grudniu 1997 r.

niż w grudniu 1996 r. Znacznie wyższy niż przeciętny był m.in. wzrost produkcji:

□ działalności wydawniczej i poligraficznej - o 89,0% - głównie kartonaży z nadrukiem i bez nadruku, zeszytów i brulionów, wydawnictw dziełowych,

□ odzieży i futrzarstw a - o 49,4% - głównie okryć z tkanin (na futrze i folii), bielizny oso­

bistej z dzianin,

□ wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych - o 47,0% - zwłaszcza wyrobów z tworzyw sztu­

cznych dla budownictwa i meblarstwa oraz obudów przenośnych,

Działalność gospodarcza 27

□ chemikaliów i wyrobów chemicznych - o 38,7% - głównie tworzyw poliestrowych, two­

rzyw sztucznych kondensacyjnych, żywic epoksydowych, wyrobów lakierowych (zwłasz­

cza na żywicach syntetycznych), wyrobów farmaceutycznych, środków do zmywania i czyszczenia,

□ instrum entów medycznych, precyzyjnych i optycznych, zegarów i zegarków - o 31,3% - przede wszystkim sprzętu instalacyjnego,

□ tkanin - o 29,6% - głównie przędzy wełnianej i wełnoodpornej czesankowej,

□ wyrobów z pozostałych surowców niemetalicznych - o 28,9% - zwłaszcza szkła gospo­

darczego, elementów ściennych, dachówek wypalanych z gliny, elementów konstrukcji budynków z betonu.

Natom iast znaczne spadki odnotowano m.in. w takich działach przemysłu przetwórczego jak: produkcja maszyn biurowych i komputerów (o 54,9%), obróbka skóry i produkcja wyro­

bów ze skóry (o 41,3%), produkcja pozostałego sprzętu transportowego (o 31,3%).Spadła rów­

nież produkcja drewna i wyrobów z drewna (o 15,2%), produkcja mebli (o 14,3%), produkcja celulozowo-papiernicza (o 14,2%), produkcja metali (o 12,5%), produkcja sprzętu i aparatury radiowej, telewizyjnej i komunikacyjnej (o 3,4%).

Dynamika (w cenach stałych) i stru k tu ra przychodów z działalności przemysłowej według se­

kcji w rzeczywistym czasie pracy kształtowała się następująco:

1997 1996 1997

Wyszczególnienie XII j I - XII

X I 1997=100 analogiczny okres 1996=100 struktura w % O g ó ł e m ...

w tym produkcja:

107,0 117,7 117,6 100,0 100,0

artykułów spożywczych i napojów ... 118,6 112,9 111,3 22,8 21,7

drewna i wyrobów z drewna (bez mebli) ... 88,8 84,8 94,3 2,5 2,1

chemikaliów i wyrobów chem icznych... 94,1 138,7 136,3 19,3 21,9

maszyn i urządzeń ... 111,6 119,1 113,5 14,3 13,7

maszyn i aparatury elektrycznej ... 114,5 121,1 111,2 4,7 4,4

pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep . . . . 137,8 125,6 117,0 6,9 7,6

Kształtowanie się dynamiki (w cenach stałych) i struktury przychodów w ważniejszych dzia­

łach sekcji działalności produkcyjnej przedstawiało się następująco:

Wyszczególnienie

1997 | 1996 1997

XII I - XII

XI 1997=100 analogiczny okres 1996 =100 struktura w %

O g ó ł e m ... 107,0 116,7 116,4 100,0 100,0

Górnictwo i kopalnictwo ... 97,9 108,7 89,4 1,2 1,1

Działalność produkcyjna ... 107,0 117,7 117,6 90,9 91,3

Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 107,9 107,2 106,8 7,9 7,6

Po spadku produkcji (w cenach stałych) w stosunku do miesiąca poprzedniego w listopadzie (o 7,0%), w grudniu nastąpił ponownie wzrost produkcji w stosunku do listopada o 7,0% (na co wpłynął też fakt, iż grudzień był o dwa dni robocze dłuższy niż listopad).

Wzrost produkcji w porównaniu do listopada 1997 r. wystąpił w zaopatrywaniu w energię ele­

ktryczną, gaz i wodę (o 7,9%) i w działalności produkcyjnej (o 7,0%).