Bilans czasu pracy robotników w przemyśle i budownictwie w I półroczu 1977 r. Zmianowość pracy robotników w przemyśle w kwietniu 1977 r.

WOOEWÖDZKI U R Z * D STATYSTYCZNY W KRAKOWIE

Poufne Egz.Nr

BILANS CZASU PRACY ROBOTNIKÓW

W PRZEMYŚLE I W BUDOWNICTWIE W I PÓŁROCZU 1977 R.

ZMIANOWOŚC PRACY ROBOTNIKÓW W PRZEMYŚLE W KWIETNIU 1977 R.

SPIS RZECZY .Strona

Uwagi metodyczne ... 2

Uwagi analityczne ... 3

Tabl.l Bilans czasu pracy robotników grupy przemysłowej 1 rozwojowej

w przedsiębiorstwach przemysłowych ... 5 Tabl.Z Przedsiębiorstwa przemysłowe z wysokim wskaźnikiem czasu nie

przepracowanego w I półroczu 1977 r... ... 6 Tabl.3 Bilans czasu pracy robotników produkcji podstawowej w przedaię-

bloretwach budowlano-montażowych ... 6 Tabl.4 Przedsiębiorstwa budowlano-montażowe z wysokim wskaźnikiem czeeu

nie przepracowanego w I półroczu 1977 r... ... 7 Tabl.5 Zmianowość pracy robotników bezpośrednio produkcyjnych grupy

przemysłowej w przemyśle kluczowym ... 8

Publikację opracowały:

- mgr Helena Mynareka 1 Alicja Tomaezyńeka /przede.przemysłowe/

- mgr Danuta Sioła /przede.budowlano-montażowe/

KRAKÓW WRZESIEŃ 1977

1. Publikacja zawiara Informacje o:

a/ czaale pracy robotników grupy przemyałowej w uspołecznionych przedelębloratwach przemyałowych /na podstawie sprawozdań P-07x/. Dane dotycz* grupy pracowników liczącej 117,8 tya. i stanowiącej 73,3

%

ogółu zatrudnionych w tych przedsię­

biorstwach. Ponadto przedstawiono dane o sytuacji w tym zakresie w przedsię­

biorstwach z wysokim wskaźnikiem czasu nie przepracowanego,

b/ czasie pracy robotników produkcji podstawowej w uspołecznionych przedsiębior­

stwach budowlano-montażowych /na podstawie sprawozdań B-05x/ oraz o przedsię­

biorstwach z wysokim wskaźnikiem czaau nie przepracowanogo. Dane dotyczę grupy pracowników liczącej 36,7 tya. i stanowiącej 44,6 % ogółu zatrudnionych w tych przedelębioretwach,

c/ zmianowość pracy robotników bezpośrednio produkcyjnych w uspołecznionych przed­

siębiorstwach przemysłowych podległych 13 resortom wg stanu w dniu 27 kwietnia br. /na podstawie sprawozdań P-06/. Dane dotyczę grupy pracowników liczącej 42,8 tya. 1 stanowiącej 32,5

%

zatrudnionych w tych przedelębioretwach.

Wszystkie wielkości opracowano tzw. metodą przedsiębiorstw, tj. ujmując całość danych dla przedsiębiorstw mających siedzibę zarządu na terenie województwa - bez względu na faktyczne miejsce wykonywania pracy.

2. Podstawowe pojęcia stosowane w publikacji i

A. Bilans czasu pracy jest to zestawienie obejmujące i - nominalny czas pracy

- czas przepracowany

- czas nie przepracowany /poza urlopami wypoczynkowymi/

- czas urlopów wypoczynkowych

Nominalny czas pracy wyrażony w robotnikogodzinach, obliczony Jest Jako suma czaau przepracowanego w godzinach normalnych oraz czasu nie przepracowanego /bez urlopów wypoczynkowych/.

Czas przepracowany Jeet to czas pracy rzeczywiście wykorzystany na pracę w czasie normalnym 1 nadliczbowym, po wyeliminowaniu wszelkich strat czaau pracy wynikających z przyczyn obiektywnych oraz z winy pracownika.

Robotnikogodziny normalne są to godziny przepracowane w obowiązującym czasie pracy dla danej grupy robotników.

Robotnikogodziny nadliczbowe są to godziny przepracowane przez robotników ponad obowiązującą ich normalną długość dnia roboczego oraz robotnikogodziny przepracowane w niedzielę i święta /za które robotnik nie otrzymuje dnia wolne­

go od pracy/.

Czas nie przepracowany obejmuje godziny nie przepracowane w czaale normalnym z powodu:

- niezdolności do pracy spowodowanej chorobą pracownika lub koniecznością sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny,

- urlopów macierzyńskich oraz przerw w pracy w ciągu dnia roboczego przysługu­

jących matkom karmiącym,

- przestojów powstałych na skutek braku surowca, energii elektrycznej lub awarii maszyn i urządzeń, za które robotnicy otrzymują wynagrodzenia, - zwolnień w celach szkoleniowych,

- zwolnień do pełnienia funkcji społecznych,

3

- zwolnień i nieobecności usprawiedliwionej z powodów osobistych 1 rodzinnych, - pozostałych zwolnień i nieobecności usprawiedliwionych,

- nieobecności nie usprawiedliwionych /czas nie przepracowany z winy pracowni­

ka/.

B. Zmlenowość pracy jest pojęciem ekonomicznym oznaczającym ilość zmian roboczych stosowanych w danym zakładzie pracy.

Współczynnik zmianowości pracy jest ilorazem wynikającym z podzielenia liczby robotników bezpośrednio produkcyjnych ogółem przez liczbę tych robotników na największej zmianie. Współczynnik ten kształtuje eię w granicach od 1,0 /Jeżeli występuje tylko jedna zmiana pracy/ do 3,0 /Jeżeli obsada robotnicza wszystkich trzech zmian Jest jednakowo liczna/.

Wskaźnik wykorzystania normatywnej obsady stanowisk roboczych wyraża stosunek liczby robotników bezpośrednio produkcyjnych na największej zmianie do normatyw­

nej obsady stanowisk roboczych na tej samej zmianie.

UWAGI ANALITYCZNE

A. Czas pracy robotników grupy przemysłowej 1 rozwojowej w uspołecznionych przedsię­

biorstwach przemysłowych

1. Nominalny czas pracy tej grupy pracowników w okresie I-VI br. wyniósł - w przeli­

czeniu na 100 robotników - 106,3 tya. godzin i był o 0,1 tye. tj. o 0,1

%

niższy niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.

2. Na 100 robotników grupy przemysłowej i rozwojowej przypadało 98,2 tye. godzin przepracowanych ogółem, w tym 3,4 tya. godzin nadliczbowych /tj. 3,5 %/.

W porównaniu z I-VI 1976 r. nastąpił spadek liczby godzin przepracowanych w cza­

sie normalnym o 1,0 %, przy równoczesnym wzroście godzin nadliczbowych o 12,5

%.

Wzrost godzin nadliczbowych w pewnym stopniu wiąże się z nasileniem absencji chorobowej, która zwiększyła się aż 10,8

%

w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego.

3. Godziny nie przepracowane w I półroczu br. stanowiły 10,8

%

nominalnego czasu pra­

cy. Wskaźnik ten był o 0,9 pkt wyższy niż w ubiegłym roku.

Szczególnie wysoki wskaźnik czasu nie przepracowanego wykazałyt

- Z-dy Przemysłu Gumowego “Stomil" - 15,8

%,

przy czym występujący tam poziom strat z powodu choroby był ponad półtora raze wyższy od przeciętnego w przemyśle,

- Zakłady Mięsne - 15,4

%

- Sp-nia Pracy "Rymarzy" - 15,3

%

- ZPC "Wawel" - 15.0

%

Dla orientacji podaje eię, że w Hucie im. Lenina wskaźnik ten osiągnął 10,3 %.

8. Ćzae pracy robotników produkcji podstawowej w uspołecznionych przedsiębiorstwach budowlano-montażowych

1. Nominalny czas pracy tej grupy pracowników w okresie I-VI br. wyniósł w przelicze­

niu na 100 robotników - 107,5 tye. godzin i był o 0,4 tye. /O,4

%/

niższy niż w tym samym czasie ubiegłego roku,

2. Ne 100 robotników produkcji podstawowej przypadało 102,6 tye. godzin przepracowa­

nych ogółem, w tym 5,3 tye. godzin nadliczbowych /tj. 5,1

%/.

W porównaniu z ubiegłym rokiem następił epadek liczby godzin przepracowanych w czasie normalnym o 0,9 % przy równoczesnym wzroście godzin nadliczbowych o 2,2%.

3. Godziny nie przepracowane w I półroczu br. stanowiły 9,4 % nominalnego czasu pra­

cy. Wskaźnik ten był o 0,3 pkt wyższy niż w ubiegłym roku.

Szczególnie wysoki wskaźnik czasu nie przepracowanego wykazałyt

- Miejskie Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych - 15,9

%

- Przedsiębiorstwo Robót Wykończeniowych "Budostal" - 14,2

%

- Krakowskie Przedsiębiorstwo Zudowy Pieców Przemysłowych - 14,0

%

- Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa i Wsi w Wodę "Wodrol" - 13,7

%

C. Zmianowość pracy robotników w przemyśle

1. Z ogólnej liczby 84 jednostek badanych - 5 pracuje na Jednę zmianę, 18 na dwie zmia­

ny, 56 na trzy zmiany i 5 na cztery zmiany.

Liczba przedsiębiorstw, według zmianowości pracy i liczby zatrudnionych w dniu 27 kwietnia 1977 r. przedstawiała się następujęcoi

Zmiany

Przedsiębiorstwa o przeciętnym zatrudnieniu robotników bezpośrednio produkcyjnych w dniu 27 kwietnia 1977 r.

ogółem do 100

101- -500 ■

501- -1000

1001- -1500

1501- -2500

2501 1 więcej

Przedsiębiorstwa ogółem 84 10 50 17 2 4 1

z tego pracujęce na:

Jednę zmianę 5 - 3 2 - - - -

dwie zmiany 18 4 13 - - 1 ' -

trzy zmiany 56 3 32 15 2 3 1

cztery zmiany 5 - 3 2 - - -

Jednostki pracujęce na jednę zmianę stanowię 6

%

ogółu przedsiębiorstw. Sę to drobne przedsiębiorstwa zatrudniajęce do 100 względnie nie wiele ponad 100 robot­

ników bezpośrednio produkcyjnych.

W grupie przedsiębiorstw pracujęcych na dwie zmiany znajduję się również przede wszystkim małe i średnie zakłady. Do większych przedsiębiorstw pracujęcych na dwie zmiany należę; ZPO "Vistula", Krakowskie Zakłady Odzieżowe "Strój", Kra­

kowskie Zakłady Futrzarskie.

Najliczniejsze grupę stanowię przedsiębiorstwa pracujęce na trzy zmiany - 66,7 %.

Sę to średnie i duże zakłady Jakt Huta im. Lenina, Fabryka Kabli, Krakowskie Z-dy Elektroniczne "Telpod", Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego, Zakłady Mięsne i inne.

Praca czterozmianowa występuje w przedsiębiorstwach o szkodliwych warunkach pracy.

Do nich należę m. in. Huta Aluminium, Z-dy Materiałów Ogniotrwałych, Z-dy Chemicz­

ne "Alwernia".

2. Współczynnik zmianowości w kwietniu br. w jednostkach badanych wynosił 1,73 i był nieco niższy niż w październiku ubiegłego roku /o 0,04 punkta/. Spośród większych przedsiębiorstw - najwyższy współczynnik zmianowości wykazuje Huta im. Lenina /2,81/, Skawińskie Z-dy Koncentratów Spożywczych /2,5l/, Rejonowe Przedsiębior­

stwo Przetwórcze Przemysłu Paszowego "Bacutil" /2,51/.

W Zakładach Chemicznych "Alwernia" z uwagi na czterozmianowę pracę i równomiernie rozłożonę na poszczególnych zmianach wskaźnik ten wyniósł aż 3,18.

9

TABL. 5 ZMIANOWOSC PRACY ROBOTNIKÓW BEZPOŚREDNIO PROOUKCYDNYCH GRUPY PRZEMYSŁOWE3 W PRZEMYŚLE KLUCZOWYM /cd./

Robotnicy bezpośrednio produkcyjni

Wepół- Współ­

czynnik zmiano- wości uwzględ­

niający wyko-

WYSZCZEGÓLNIENIE w tym n a zmianie czyn­

nik a-robotnicy bezpo­

średnio produk­

cyjni razem b-w tym poza zatrud­

nionymi w ruchu ciągłym

w licz­

bach I II III naj-

więk-

wyko­

rzysta­

nia

Współ­

czynnik zmia- względ­

nych W odeetkach

w licz­

bach

wiek robo­

czych w

%

rzyeta­

nie sta­

nowisk robo­

czych

nowości

Zakłady Budowy Maszyn i Aparatu­

ry im.Szadków- a

akiego b

641 607

71,7 73,3

24,4 22,9

460 445

83,6

X

1.17

X

1,39 1.36 Krakowskie Zakła- a

dy Armatur b

1471 1471

48,0 48,0

37.5 37.6

14,5 14,5

706 706

78,3

X

1,63

X

2,08 2,08 Fabryka Maszyn a

Odlewniczych b

385 385

86,8

86,8

il:i

^{. 334334 86,7X 1,00X 1.151.16}

Przedsiębiorstwo Produkcji i Mon­

tażu Urządzeń Odlewniczych a

"Pemod" b

483 483

92,1

92,1

?:S

^{- 445445 100,0X 1.47X 1,091,09}

Krakowska Fabryka a

Kabli b

1664 1006

60,9 66,4

26,6 22,6

12,5 11,0

1013 668

82,1

X

1,35

X

Krakowskie Zakła­

dy Elektronicz- a ne "Telpod" b

2254 2225

69,6 69,9

26,2 26,1

4,2 4.0

1570 1555

68,7

X

0,99

X

1,44 1,43 Zakład Narzędzi

Gospodarczych a Sułkowice b

533 633

43,2 43,2

38,3 38,3

18.5 18.5

230 230

85,2

X

1,97

X

2.32 2.32 Krakowskie Za­

kłady Farmacu- a tyczne "Polfa" b

774 402

52,8 55,2

35,7 42,3

10,4 2,6

409 222

92,3

X

1,75

X

1,89 1.81 Fabryka Kosmety­

ków "Pollena- a Miraculum" b

205 205

67.6 57.6

39,5 39,5

2.9 2.9

118 118

69,0

X

1.03

xi

1:3

Zakłady Chemicz- a ne Alwernia b

197 6

31,5 100,0

22,3 24,9 62 6

100,0

X

3,52

X

3.18 1,00 Kopalnia Soli a

Wieliczka b

481 178

44,7 64,0

28,5 20,2

26,8 15,8

215 114

90,7

X

2,03

X

2,24 1,66 Zakłady Przemys­

łu Gumowego a

■Stomil" b

776 776

57.7 67.7

26,2 26,2

16,1 16,1

448 448

76,2

X

1,32

X

1:3

Krakowskie Zakła- a

Sodowe b

424 36,3 32,6 31,1 154 92,8

X

2,55

X

2,76

X

Cementownia a

"Nowa Huta" b

208 49,5 30,8 19.7 103 100,0

X

2,88

X

2,02

X

TABU. 5 ZMIANOWQSO PRACY ROBOTNIKOW BEZPOŚREDNIO PRODUKCYONYCH GRUPY PRZEMYSLOWED W PRZEMYŚLE KLUCZOWYM /dok./

Robotnicy bezpośrednio produkcyjni Współ- Współ­

czynnik zmlano- wości uwzględ­

niający wyko- WYSZCZEGÓLNIENIE

a-robotnicy bezpo­

średnio produk­

cyjni razem b-w tym poza zatruć-

w tym ni

i

zmianie

czyn­

nik wyko­

rzysta­

nia stano-

Współ­

czynnik zmlano- wości

«V

licz­

bach I II III naj-

więk- nionymi w ruchu

cięgłym względ­

nych W odsetkach

ezej w licz­

bach

wiek robo­

czych w

%

rzyeta­

nie sta­

nowisk robo­

czych

Krakowskie Zakła-

dy Betoniarekie a 602 53,0 27,7 19,3 319 94,1 1,78 1,89

i Żelbetowe b 580 64,1 27,6 18,3 314 X X 1,85

Zakłady Przemysłu

Odzieżowego a 2425 49,9 50,1 1214 91,6 1,83 1,99

"Vistula" b 2425 49,9 60,1 - 1214 X X 1,99

Okręgowe Przed­

siębiorstwo Prze- a' 646 80,7 17,6 1.8 521 81,8 1,01 1,24

myełu Mięsnego b 619 81,6 17.1 _1.3 505 X X 1,22

Zakłady Przemysłu

Cukierniczego a 976 52,6 27,4 20,1 512 97,3 1,86 1.91

"Wawel" b - - •

.

- X X X X

Skawińskie Zakła­

dy Koncentratów a 657 39,9 32,4 26,7 262 91,9 2,31 2.61

Spożywczych b 657 39,9 32,4 26.7 262 X X 2,61

Krakowskie Zakła- a 891 70,9 26,3 3,8 632 95,2 1.34 1,41

dy Drobiarskie b 793 73,6 26,2 1,2 684 X X 1,36

Rejonowe Przed­

siębiorstwo Prze­

twórcze Przemysłu

Paszowego a 178 46,6 36,7 16,7 71 75,6 1,89 2,51

"Bacutil" b 178 46,6 36,7 16,7 71 X X 2,51

Krakowskie Zakła­

dy Zielarskie a 134 73,1 26,9 98 99,0 1,35 1,37

Herbapol b 134 73,1 26,9 - 98 X X 1,37

Zakłady Przemysłu a 1616 46,6 36,7 16,7 753 89,6 1,92 2,14

Tytoniowego b 1590 46,9 36,8 16,3 745 X X 2,13

Krakowskie Zakła-

dy Przemysłu a 182 66,0 37,9 6.1 102 79,7 1,42 1,78

Spirytusowego b 150 60,7 39,3 91 X X 1,65

Druk. WUS. Oddział Poligraficzny w Kielcach Zam. 395/77 Nakład 45+7 egz. Format A4.

i