w a r z y s t w a O b r o n y Z i e m W s c h o d n i c h i c z ł o n k i e m M i ę d z y n a r o d o w e - go T o w a r z y s t w a C h i r u r g i c z n e g o w B r u k s e l i . Był o d z n a c z o n y Krzy- żem N i e p o d l e g ł o ś c i , K r z y ż e » W a l e c z n y c h i M e d a l e m za W o l n o ć ć .
P r o f e s o r D a n Z a o r s k i zmarł w W a r s z a w i e 1 0 . I I I . 1 9 5 6 .
A n d r z e j S r ó d k a
B R O N I S Ł A W Z A W A D Z K I / 1 9 0 3 - 1 9 5 7 /
B r o n i s ł a w Z a w a d z k i u r o d z i ł s i ę 7 . V I . 1 9 0 3 w T u r b o w i e w g u b e r n i k i j o w s k i e j z o j c a B r o n i s ł a w a i M a t k i S t e f a n i i z B i e - rzyńskich. Po p r z e n i e s i e n i u się rodziców do W a r s z a w y u c z y ł się w tutejszym g i m n a z j u m im. S t . S t a s z i c a , a po o t r z y m a n i u matury w r. 1922 s t u d i o w a ł z o o l o g i ę / g ł ó w n i e fizjologię zwie- r z ą t / w U n i w e r s y t e c i e W a r s z a w s k i * . N a l e ż a ł w tym o k r e s i e do a k a d e m i c k i e g o Z w i ą z k u W o l n e j M y ć l i i b y ł c z ł o n k i e m Z a r z ę d u Z w i ę z k u N i e z a l e ż n e j M ł o d z i e ż y S o c j a l i s t y c z n e j 'Zycie". W r.
1927 jeszcze p r z e d u k o ń c z e n i e m s t u d i ó w , został p r z y j ę t y przez F r a n c i s z k a C z u b e l s k l e g o na s t a n o w i s k o a s y s t e n t a K a t e d r y F i - zjologii. S t u d i a ukońc w r. 1929 ze s t o p n i e m d o k t o r a filo- zofii i do w y b u c h u wojn> p r a c o w a ł w tej K a t e d r z e jako s t a r - szy a s y s t e n t . D e d n o c z e t n i e w l a t a c h 1 9 3 4 - 1 9 3 8 s t u d i o w a ł m e - dycynę w U W z k r ó t k ą p r z e r w ę w r. 1937, kiedy to p r o w a d z i ł w U n i w e r s y t e c i e W i e d e ń s k i m badania z z a k r e s u e l e k t r o f i z j o l o g i i p o d k i e r u n k i e m p r o f e s o r a S c h e m i n z k y ' e g o . Nie u k o ń c z y ł jednak s t u d i ó w m e d y c z n y c h z p o w o d u i n t e n s y w n y c h b a d a ń , p r o w a d z o n y c h
- 321
w z w i ę z k u z rozpoczętę pracę habilitacyjną. Od roku 1938 po- p r z e z cały okres okupacji hitlerowskiej aż do roku 1946 był sekret srzeR P o l s k i e g o T o w a r z y s t w a Fizjologicznego*
Po napaści N i e m c ó w na Polskę Zawadzki przebywa w W a r - s z a w i e , gdzie od w r z e ś n i a do końce r. 1939 uczył fizyki i
"chemii w t u t e j s z y c h s z k o ł a c h , e n a s t ę p n i e , po otwarciu słyn- nej S z k o ł y Z a o r s k i e g o , w y k ł a d a ł w niej chemię w latach 1941- 1943.
Po w y z w o l e n i u - o d etycznie do naja 1945 - był kierow- nikiem r e f e r a t u kultury i sztuki przy Starostwie Grójeckim.
W tym też roku h a b i l i t o w a ł się w Uniwersytecie Warszawskim z zakresu fizjologii i rozpoczął wykłady z fizjologii i chemii fizjologicznej. W t^tedrze Fizjologii C z ł o w i e k a UW pracował po w o j n i e 4 l a t a , wykładał jednak znacznie krócej, gdyż od p a ź d z i e r n i k a 1946 do s i e r p n i a 1948 prowadził badania neurofi- zjologiczne w Nowym З о г к и , w M o o d s Hole i Pasadenie. ••' r.1949 został p r o f e s o r e m nadzwyczajnym i kierownikiem Katedry Fizjo- logii A k a d e m i i M e d y c z n e j w Rokitnlcy /wykłady rozpoczęł w rok p ó ź n i e j / , a w roku 1956 przeniósł się do Ł o d z i , gdzie na tam- tejszym u n i w e r s y t e c i e objęł kierownictwo Katedry Fizjologii Zwierzęt z tytułem p r o f e s o r a zwyczajnego. Wykładał jednak tyl- ko p r z e z jeden rok, gdyż 6 . I X . 1 9 6 7 zmarł nagle w Łodzi.
Pierwsze prace Zawadzkiego dotyczyły chemicznej budowy komórki / " B a d a n i e nad rozmieszczeniem niektórych krystaloidów
»» u k ł a d a c h k o l o i d a l n y c h , zbliżonych do cytop leźmy", 1929/,
j e d n a k s z y b k o z a i n t e r e s o w a n i a j e g o z e ś r o d k o w a ł y s i ę n a z a g a d - n i e n i a c h n e u r o f i z j o l o g i i i f i z j o l o g i i m i ę ś n i . W r a z z J u l i a n e m l a l a w s к im o g ł o s i ł c y k l p r a c n a d s t a n e m p o d r a ż n i e n i a i s t a n e m z w i ę k s z o n e g o n a p i ę c i a u k ł a d u w e g e t a t y w n e g o s t w i e r d z a j ą c , ż e r ó ż n i c a m i ę d z y n i m i j e s t t y l k o i l o ś c i o w e i z a l e ż y o d z w i ę - k s z e n i a l u b z m n i e j s z e n i a w y d z i e l a n i a a c e t y l o c h o l i n y z z a k o ń - c z e r n e r w u b ł ę d n e g o . . V s p ó l n e z a i n t e r e s o w a n i a o b u b a d a c z y d o - s t a r c z y ł y n a s t ę p n i e i n t e r e s u j ę c y c h d a n y c h n a t e m a t w p ł y w u t e - go m e d i a t o r a n a z a c h o w a n i e s i ę z a ł a r o k a T w e l e k t r o k a r d i o g r a - f i e . Z n a c z ń ę z a s ł u g ę Z a w a d z k i e g o b y ł o z a i n i c j o w a n i e w P o l s c e w l a t a c h 3 0 - t y c h b a d a ń n a d m i e j s c e m b i o s y n t e z y , m e c h a n i z m a m i t r a n s p o r t u i w y z w a l a n i e m a c e t y l o c h o l i n y z z a k o ń c z e ń n e r w o w y c h . S t a r a ł s i ę p r z y tym w y j a ś n i ć m e c h a n i z m J e j . d z i a ł a n i a p o p r z e j - ś c i u n a " d r u g ę s t r o n ę " s y n a p s y - d o t k a n k i e f e k t o r o w e j , n a j - c z ę ś c i e j m i ę ś n i o w e j / " R o z d z i e l e n i e p o b u d l i w o ś c i , k u r c z l i w o ś - c i i p r z e w o d n i c t w a w m i ę ś n i a c h ż a b y " , 1 9 3 9 / . Z a s a d n i c z e p r o - c e s y b i o c h e m i c z n e i f i z j o l o g i c z n e n i e z o s t a ł y J e d n a k - z e w z g l ę d u na s t a n ^ w c z e s n e j w i e d z y - d o k ł a d n i e j w y j a ś n i o n e . P r ó b ? o p r a c o w a n i a t y c h z a g a d n i e ń z p u n k t u w i d z e n i a w s p ó ł c z e s - n e j b i o c h e m i i , n e u r o f i o g i i i m i o l o g i i b y ł a w y d a n a j u ż p o w o j n i e p r a c a " P o d s t a w y t e o r i i c z y n n o ś c i m i ę ś n i s z k i e l e t o w y c h "
/ 1 9 4 6 / .
S z c z e g ó l n i e o w o c n y d l a Z a w a d z k i e g o b y ł o k r e s j e g o p r a - c y na M i ę s k u : p o s z e r z y ł t e m a t y k ę b a d e w c z ę Z a k ł a d u F i z j o l o g i i o z a g a d n i e n i a n e u r o f i z j o l o g i i , r o z b u d o w a ł i u n o w o c z e ś n i ł p r a - c o w n i e , w y k s z t a ł c i ł k i l k u w y s o k i e j a i a r y u c z o n y c h z p r o f e s o -
- 323 »
r é « H . K r a u s e « n a c z e l e , p r o w a d z i ł w a ż k i e b a d a n i a n a u k o w e . Do n a j i s t o t n t « j * * y c h j e g o o s i ą g n i ę ć n a l a t y p o t w i e r d z e n i e n o w y m i m e t o d a m i t e o r i i c h e m i c z n e g o p r z e n o s z e n i a i s p u l s ó w p r z e z s y n a p -
•y o r a z w y j a ś n i e n i e e e c h e n i z a u z n u ż e n i a s y n a p s . Z a g a d n i e n i a t e p o r u s z y ł и . i n . w p r a c y " P o c h o d z e n i e a c e t y l o c h o l i n y / A C h / - w y z w a l a n e j z z a k o ń c z e ń n e r w ó w r u c h o w y c h p r z y i e h . d r a ż n i e n i u "
/ 1 9 5 5 / . Z e w z g l ę d u n a b r a k o d p o w i e d n i e j a p a r a t u r y , p o z w a l a j ą - c e j n a d o k ł a d n e p o m i a r y n i e w i e l k i c h . i l o ś c i a c e t y l o c h o l i n y w t k a n k a c h , o p r a c o w a ł w ł a s n ę m e t o d ę b i o l o ç i e z n » j e j o z n a c z a n i a . W e a t a t n i c h l a t a c h t y c i a b a d a ł " . i n . w p ł y w j o n ó w C a2* i N a * na s p a d e k a k t y w n o ś c i a c e t y l o c h o l i n y w d r a ż n i o n y c h n e r w a c h .
T o w a r z y s t w o N a u k o w e W a r s z a w s k i e p o w o ł a ł o p r o f e s o r a B r o n i s ł a w a Z a w a d z k i e g o n a c z ł o n k a k o r e s p o n d e n t a w r . 1 9 4 8 .
A n d r z e j S r ś d k a
L U W I K Z t M B R Z U S K I / Ц 7 1 - 1 9 4 2 /
L u d w i k K a c p e r M e l c h i o r Z e a b r z u s k i u r o d z i ł s i ę 6 . 1 . 1 6 7 1
« » r z e z i e e c h ar L u b e l s k i « « w z a e o ż n e j r o d z i n i e z i e m i a ń s k i e j . Pe o t r z y m a n i u w r o k u 1 0 9 1 « « t u r y w g t e n a a j « « m L W b l i n i e s t u - d i o w a ł a e d y c y n ę w C e e a r e k i a U n i w e r s y t e c i e '.Vors *a»-s k i a ; z w r a - c a ł u w a g « s z c z e g ó l n y « z a i n t e r e s o w a n i e m h Ł S t - o l o g i » / w y k ł a d a ł 3 * H e n r y k P r . N o y e r / , a n a t o a i « p a t o l o g i e « * / b y ł pod z n a c z n y n w p ł y w « « o s o b o w o ś ć i i c u t o r y t e t w n a u k o w e g o W ł o d z i e i e r z a B r o - d o w s k i e g o / , a z w ł a s z c z a c h i r u r g ! » . n a j p i l n i e j s z y m » ł u -
