Nowe regulacje dotyczące darowizn na ciele kościelne.

TADEUSZ STANISèAWSKI

NOWE REGULACJE DOTYCZAÎCE DAROWIZN NA CELE KOSÂCIELNE

Darowizny saÎ podstawowym sÂrodkiem wspierania przez wier- nych dziaøalnosÂci kosÂcioøoÂw i zwiaÎzkoÂw wyznaniowych. Jednak tylko czeÎsÂc z nich ma korzystny dla podatnika wymiar finansowy w postaci mozÇliwosÂci skorzystania z ulg i zwolnien podatkowych. Takietylko darowizny beÎdaÎ przedmiotem niniejszego opracowania. Dotyczy to zaroÂwno darowizn przekazywanych na mocy ustaw podatkowych, jak i ustaw o stosunku panÂstwa do kosÂcioøoÂw i zwiaÎzkoÂw wyznanio- wych oraz pomniejszenia podatku o kwoty przekazane organizacjom pozÇytku publicznego. Regulacje prawne dotyczaÎcetej cze ÎsÂci prawa podatkowego ulegajaÎ ostatnio zmianom, a przyjmowanerozwiaÎzania trudno uznac za stabilne i jednoznaczne. Nie søuzÇy to ani budowaniu pewnosÂci prawa po stroniepodatnikoÂw, ani tym bardziej stabilizacji w tym zakresie dobrych stosunkoÂw mieÎdzy panÂstwem a kosÂcioøami i zwiaÎzkami wyznaniowymi. W sytuacji prawnej wyznaczanej obecnie przez znowelizowane ustawy o podatkach dochodowych od osoÂb fizycznych ¹ i prawnych ² oraz przez zupeønie nowaÎ ustaweÎ o dziaøal- nosÂci pozÇytku publicznego i o wolontariacie ³ widocznesaÎ istotne

1

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osoÂb fizycznych, Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ± tj. z poÂzÂn. zm. (dalej: updf).

2

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osoÂb prawnych, Dz. U. z 2000 r., nr 54, poz. 654 ± tj. z poÂzÂn. zm. (dalej: updp).

3

Ustawa z dnia 23 kwietnia 2003 r. o dziaøalnosÂci pozÇytku publicznego i o wolon-

tariacie, Dz. U. nr 96, poz. 873 (dalej: ustawa o wolontariacie).

zmiany, czesÂc jednak przepisoÂw ± pomimo zawirowan na etapie par- lamentarnych projektoÂw nowelizacji ± wykazaøa sieÎ trwaøosÂciaÎ.

1. DARCZYNÂCY

DokonujaÎcymi darowizn wspierajaÎcych dziaøalnosÂc KosÂcioøa mo- gaÎ byc zaroÂwno podatnicy podatku dochodowego od osoÂb fizycz- nych, jak i od osoÂb prawnych, opøacajaÎcy tepodatki na zasadach ogoÂlnych. O zaliczeniu konkretnego podmiotu do tej grupy decydujaÎ odpowiednio podatek dochodowy od osoÂb prawnych (updp) i po- datek dochodowy od osoÂb fizycznych (updf). W raziewspoÂlnego opodatkowania maøzÇonkoÂw podatkiem dochodowym od osoÂb fizycz- nych kazÇdez nich odlicza kwoty dokonanych darowizn od swojego dochodu (art. 6 ust. 2 updf).

2. CELE DOKONYWANYCH DAROWIZN

SposÂroÂd obszernego katalogu celoÂw darowizn preferowanych przez ustawodawceÎ do konÂca 2003 r. i wymienianych w ustawach o podatkach dochodowych od osoÂb fizycznych i prawnych obecnie pozostaøy tylko dwa. WsÂroÂd nich jest cel kultu religijnego (art. 18 ust.

1 pkt 7 updp ⁴ oraz art. 26 ust. 1 pkt 9 lit. b). Przepis ten stanowi, zÇe podstaweÎ opodatkowania podatkiem dochodowym od osoÂb odpo- wiednio prawnych lub fizycznych stanowi dochoÂd po odliczeniu da- rowizn na cele kultu religijnego. W tym przypadku nie zmieniøa sieÎ roÂwniezÇ szeroko pojeÎta definicja celoÂw kultu religijnego. Jako daro- wizny na ten cel rozumie sieÎ ¹sÂrodki przeznaczone dla kosÂcioøoÂw, zwiaÎzkoÂw religijnych i kosÂcielnych osoÂb prawnychº ⁵ . Drugi cel (a wøasÂciwieich grupe Î) stanowi sfera zadan publicznych okresÂlonych w art. 4 ustawy o wolontariacie(art. 18 ust. 1 updp oraz art. 26 ust.

4

Zmiana wprowadzona nowelizacjaÎ updp. Dz. U. z 2003 r., nr 202, poz. 1957.

5

Wykøadnia Ministerstwa FinansoÂw zawarta w pisÂmieokoÂlnym z dnia 31 pazÂ-

dziernika 1995 r., PO 2/11-01573/95, Biuletyn Skarbowy 1995/4/14.

1 pkt 9 lit. a updf) ⁶ . Obszerny ich katalog zawiera 24 pozycje ⁷ . Wy- dajesieÎbyc bardzo istotne, izÇ na mocy art. 4 ust. 2 ustawy o wolonta-

6

Zmiana wprowadzona nowelizacjaÎ updf. Dz. U. z 2003 r., nr 202, poz. 1956.

7

Art. 4 ust. 1: ¹Sfera zadan publicznych, o ktoÂrej mowa w ustawie, obejmuje zadania w zakresie:

1) pomocy spoøecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji zÇyciowej oraz wyroÂwnywania szans tych rodzin i osoÂb;

2) dziaøalnosÂci charytatywnej;

3) podtrzymywania tradycji narodowej, pieleÎgnowania polskosÂci oraz rozwoju sÂwiadomosÂci narodowej, obywatelskiej i kulturowej;

4) dziaøalnosÂci na rzecz mniejszosÂci narodowych;

5) ochrony i promocji zdrowia;

6) dziaøania na rzecz osoÂb niepeønosprawnych;

7) promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osoÂb pozostajaÎcych bez pracy i zagrozÇonych zwolnieniem z pracy;

8) upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz dziaøalnosÂc na rzecz roÂwnych praw kobiet i meÎzÇczyzn;

9) dziaøalnosÂci wspomagajaÎcej rozwoÂj gospodarczy, w tym rozwoÂj przedsieÎbior- czosÂci;

10) dziaøalnosÂci wspomagajaÎcej rozwoÂj wspoÂlnot i spoøecznosÂci lokalnych;

11) nauki, edukacji, osÂwiaty i wychowania;

12) krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i møodziezÇy;

13) kultury, sztuki, ochrony doÂbr kultury i tradycji;

14) upowszechniania kultury fizycznej i sportu;

15) ekologii i ochrony zwierzaÎt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;

16) porzaÎdku i bezpieczenÂstwa publicznego oraz przeciwdziaøania patologiom spoøecznym;

17) upowszechniania wiedzy i umiejeÎtnosÂci na rzecz obronnosÂci panÂstwa;

18) upowszechniania i ochrony wolnosÂci i praw czøowieka oraz swoboÂd obywatel- skich, a takzÇedziaøan wspomagajaÎcych rozwoÂj demokracji;

19) ratownictwa i ochrony ludnosÂci;

20) pomocy ofiarom katastrof, kleÎsk zÇywioøowych, konfliktoÂw zbrojnych i wojen w kraju i za granicaÎ;

21) upowszechniania i ochrony praw konsumentoÂw;

22) dziaøan na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktoÂw i wspoÂøpra- cy mieÎdzy spoøeczenÂstwami;

23) promocji i organizacji wolontariatu;

24) dziaøalnosÂci wspomagajaÎcej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub fi-

nansowo organizacjepozarzaÎdoweoraz podmioty, o ktoÂrych mowa w art. 3 ust. 3,

w zakresie okresÂlonym w pkt 1-23º.

riacieistniejemozÇliwosÂc rozszerzenia tego ustawowego katalogu w drodzerozporzaÎdzenia Rady MinistroÂw.

3. ADRESACI DAROWIZN (OBDAROWANI)

Adresatami darowizn na cele kultu religijnego mogaÎ zatem byc kosÂcielne osoby prawne oraz jednostki nieposiadajaÎcetakiej osobo- wosÂci. Ograniczeniem w przypadku darowizn pienieÎzÇnych mozÇebyc w takim wypadku wymoÂg posiadania rachunku bankowego. Obda- rowanymi niemogaÎ tezÇ byc ± przede wszystkim ± zÇadneosoby fizycz- ne, jak tezÇ osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemajaÎce osobowosÂci prawnej, a prowadzaÎcedziaøalnosÂc gospodarczaÎ, polega- jaÎcaÎ na wytwarzaniu wyroboÂw przemysøu elektronicznego, paliwowe- go, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a tak- zÇepozostaøych wyroboÂw alkoholowych o zawartosÂci alkoholu powy- zÇej 1,5%, oraz wyroboÂw z metali szlachetnych albo z udziaøem tych metali, albo handlu tymi wyrobami ⁸ .

Darowizna na cele pozÇytku publicznego musi byc przekazana organizacjom, o ktoÂrych mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, prowa- dzaÎcym dziaøalnosÂc pozÇytku publicznego w sferze zadan publicznych okresÂlonych w tej ustawie. Art. 3 ust. 3 pkt 1 umozÇliwia prowadzenie dziaøalnosÂci pozÇytku publicznego roÂwniezÇ osobom prawnym i jed- nostkom organizacyjnym dziaøajaÎcym na podstawieprzepisoÂw o sto- sunku PanÂstwa do KosÂcioøa katolickiego w Rzeczypospolitej Pol- skiej, o stosunku PanÂstwa do innych kosÂcioøoÂw i zwiaÎzkoÂw wyzna- niowych oraz o gwarancjach wolnosÂci sumienia i wyznania, jezÇeli ich cele statutowe obejmujaÎ prowadzenie dziaøalnosÂci pozÇytku pub- licznego.

Taka regulacja stwarza mozÇliwosÂc wystaÎpienia kosÂcielnych osoÂb prawnych i innych jednostek organizacyjnych jako adresatoÂw daro- wizn z obu obowiaÎzujaÎcych tytuøoÂw.

8

Art. 26 ust. 5 updf.

4. PRZEDMIOT DAROWIZNY

W praktyce najpowszechniejszym przedmiotem dokonywanych darowizn saÎ sÂrodki pienieÎzÇne. Jak wynika jednak posÂrednio z art. 26 ust. 7 updf i art. 18 ust. 1c updp, przedmiotem darowizny mogaÎ byc tezÇ inne rzeczy lub prawa rzeczowe. Wtedy jednak zachodzi koniecz- nosÂc podania ich wartosÂci uwzgleÎdniajaÎcej nalezÇny podatek od towa- roÂw i usøug (VAT), jesÂli saÎ nim objeÎte. WartosÂc taka mozÇebyc za- kwestionowana przez organa podatkowe i ostatecznie ustalona przez powoøanego w tym celu biegøego. Procedura taka wydaje sieÎ jednak niecelowa w przypadku osoÂb fizycznych i ich limitu kwotowego da- rowizn ± 350 zø. Koszty caøej operacji øatwo mogaÎ przekroczyc war- tosÂc przedmiotu sporu.

5. KWOTY DAROWIZN

Od 2004 r. zmianieulegøy zaroÂwno limity darowizn podlegajaÎ- cych odliczeniom od podstawy opodatkowania, jak i zroÂzÇnicowany zostaø mechanizm ich obliczania. Podatnicy podatku dochodowego od osoÂb prawnych mogaÎ odliczyc darowizny w wysokosÂci do 10%

dochodu. Limit ten jest jednakowy w odniesieniu do darowizn na cele kultu religijnego, jak i na rzecz organizacji pozÇytku publicznego. Jak juzÇ wspomniano, podatnik chcaÎcy wesprzec dziaøalnosÂc KosÂcioøa, mo- zÇeskorzystac z jednej lub z obydwoÂch mozÇliwosÂci. W takim jednak wypadku ma zastosowanieogoÂlny limit zawarty w dodanym ust. 1a art. 18 updp, ustalajaÎcy caøkowitaÎ øaÎcznaÎ kwoteÎ mozÇliwych odliczen roÂwniezÇ na 10% dochodu.

Zdecydowanie bardziej radykalne zmiany ustawodawca wprowa- dziø do ustawy o podatku dochodowym od osoÂb fizycznych. W miejsce dotychczasowego limitu procentowego (10%) wprowadzono limit kwo- towy ± 350 zø. Limit ten ma roÂwniezÇ podwoÂjny charakter ± odnosi sieÎ do kazÇdego z dwoÂch mozÇliwych celoÂw darowizn, jak i do øaÎcznej kwoty podlegajaÎcej z tego tytuøu odliczeniu od podstawy opodatkowania ⁹ .

9

Art. 26 ust. 1 pkt 9 i ust. 5 updf.

Od 2005 r. planowany jest powroÂt do limitu procentowego w wysokosÂci 6% dochodu ¹⁰ .

6. DOKUMENTACJA PONIESIONYCH WYDATKOÂW

SposoÂb dokumentowania poniesionych wydatkoÂw jest zalezÇny od przedmiotu darowizny i analogiczny w przypadku podatnikoÂw po- datku dochodowego od osoÂb prawnych i fizycznych.

JesÂli przedmiotem darowizny saÎ pieniaÎdze, to poniesione wydatki podlegajaÎ odliczeniu wyøaÎcznie, jesÂli saÎ udokumentowane dowodem wpøaty na konto obdarowanego ¹¹ . NiemozÇliwe jest zatem uwzgleÎd- nienie pokwitowania obdarowanego lub dowodu wpøaty w kasie wøasÂciwej instytucji. Dodatkowo trzeba beÎdziew zeznaniu podatko- wym wykazac kwoteÎ darowizny, kwoteÎ dokonanego odliczenia i dane obdarowanego (nazweÎ i adres) ¹² .

Kiedy zas przekazuje sieÎ darowizneÎ innego rodzaju nizÇ pienieÎzÇnaÎ (towary, usøugi itp.), wtedy wymagany jest dokument, z ktoÂrego wy- nika wartosÂc tej darowizny oraz osÂwiadczenie obdarowanego o jej przyjeÎciu ¹³ . OsÂwiadczenie takie (pokwitowanie) mozÇebyc zøozÇone na pisemnym osÂwiadczeniu stron o wartosÂci darowizny ¹⁴ .

7. DAROWIZNY NA KOSÂCIELNAÎ DZIAèALNOSÂCÂ CHARYTATYWNO-OPIEKUNÂCZAÎ

Konstrukcja, warunki i podstawy prawnetego rodzaju darowizn nie ulegøy zmianie. PodstawaÎ prawnaÎ niesaÎ w tym wypadku ustawy podatkowe, ale ustawy regulujaÎcestosunki mie Îdzy panÂstwem a po-

10

Druk senacki nr 812.

11

Art. 18, ust. 1c updp i art. 26 ust. 7 updf.

12

Druk senacki nr 812.

13

TamzÇe.

14

A. B a r t o s i e w i c z, R. K u b a c k i, Ustawa o podatku dochodowym od osoÂb

fizycznych. Komentarz, Warszawa 2004, s. 974.

szczegoÂlnymi kosÂcioøami i zwiaÎzkami wyznaniowymi, zawierajaÎceod- nosÂneprzepisy.

Warunkiem takiego odliczenia jest:

± przeznaczenie darowizny na dziaøalnosÂc charytatywno-opie- kunÂczaÎ prowadzonaÎ przez kosÂcielnaÎ osobeÎ prawnaÎ;

± potwierdzenie tego faktu poprzez pokwitowanie odbioru;

± sprawozdanie o jej przeznaczeniu na taki cel w ciaÎgu dwoÂch lat od dnia przekazania darowizny ¹⁵ .

Mimo stosunkowo døugiej juzÇ tradycji funkcjonowania tej formy wspierania dziaøalnosÂci kosÂcielnej w naszym systemie prawnym (od 1989 r. w przypadku KosÂcioøa katolickiego) wciaÎzÇ pojawiajaÎ sieÎ kon- trowersje i sprzeczne interpretacje. Spowodowane saÎ onegøoÂwnie tendencjaÎ ustawodawcy do regulowania wszelkich ulg i zwolnien podatkowych wyøaÎczniew ustawach podatkowych. Systematycznie eliminowane saÎ z polskiego systemu prawnego istniejaÎcewczesÂniej na mocy innych aktoÂw prawnych ulgi i zwolnienia. Nie oznacza to zawsze, a wøasÂciwiewre Îcz prawienigdy automatycznego inkorporo- wania derogowanych przepisoÂw do ustaw podatkowych i czeÎsto konÂ- czy sieÎ ostatecznaÎ ich likwidacjaÎ.

W przypadku darowizn na kosÂcielnaÎ dziaøalnosÂc charytatywno- opiekunÂczaÎ dodatkowym problemem staje sieÎ wymagany negocja- cyjny sposoÂb interpretacji i wykonania ustaw kosÂcielnych ¹⁶ . Mimo kontrowersyjnych i nieraz sprzecznych nie tylko interpretacji, ale roÂwniezÇ wyrokoÂw Naczelnego SaÎdu Administracyjnego wydaje sieÎ ustalac linia poglaÎdoÂw w doktrynieaprobujaÎca charakter legis spe- cialis ustaw kosÂcielnych wobec ± w tym przypadku ± przepisoÂw podatkowych, a ¹jednostkowo poglaÎdy odmienne [...] nie zasøugujaÎ na aprobateκ ¹⁷ .

15

Szerzej na ten temat zob.: T. S t a n i s ø a w s k i, Darowizny na kosÂcielnaÎ dzia- øalnosÂc charytatywno-opiekunÂczaÎ, ¹Studia z Prawa Wyznaniowegoº, 2001, t. 2, s. 81-91.

16

Art. 4 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku PanÂstwa do KosÂcioøa katolic- kiego w Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. nr 29, poz. 154, z poÂzÂn. zm.

17

A. B a r t o s i ew i c z, R. K u b a c k i, Ustawa o podatku dochodowym, s. 975.

8. POMNIEJSZENIE PODATKU O KWOTEÎ WPèATY NA RZECZ ORGANIZACJI POZÇYTKU PUBLICZNEGO

Jest to nowa instytucja w polskim prawie podatkowym, funkcjo- nujaÎca od 1 stycznia 2004 r. Jej konstrukcja wychodzi naprzeciw po- stulatom mozÇliwosÂci wspierania dziaøalnosÂci organizacji pozarzaÎdo- wych czeÎsÂciaÎ podatkoÂw. W niektoÂrych krajach w ten sposoÂb wspie- rana jest tezÇ dziaøalnosÂc kosÂcioøoÂw i zwiaÎzkoÂw wyznaniowych (np.

Wøochy, WeÎgry).

Instytucja ta dotyczy podatnikoÂw podatku dochodowego od osoÂb fizycznych i jest uregulowana w art. 27d updf i art. 27 ustawy o wolontariacie. W polskim porzaÎdku prawnym przybraøa formeÎ klasycznej ulgi podatkowej ± mozÇna ja poroÂwnac do darowizny w caøosÂci odliczanej od podatku. Oznacza to koniecznosÂc uprzed- niego poniesienia odpowiedniego wydatku, a nasteÎpniemozÇliwosÂc pomniejszenia o teÎ kwoteÎ nalezÇnego podatku. We wspomnianych rozwiaÎzaniach zagranicznych na ogoÂø wystarczy wskazanieprzez podatnika w rocznym rozliczeniu podatkowym wybranego benefi- cjenta, a obliczenie nalezÇnej kwoty i dokonanie samej wpøaty (prze- lewu) pomniejszajaÎcej podatek spoczywa juzÇ na organach podat- kowych.

Wpøaty pomniejszajaÎcej podatek mogaÎ dokonac podatnicy skøa- dajaÎcy rocznezeznaniezgodniez art. 45 ust. 1 updf. WyøaÎczono wieÎc tym samym z takiej mozÇliwosÂci podatnikoÂw uzyskujaÎcych dochody z pozarolniczej dziaøalnosÂci gospodarczej i z kapitaøoÂw, a opodatko- wanych jednolita stawkaÎ 19% (oni skøadajaÎ rocznezeznania zgodnie z art. 45 ust. 1a updf).

Wpøata powinna byc dokonana na rzecz organizacji pozÇytku pu-

blicznego. Warunki, jakie muszaÎ speøniac teorganizacje, saÎ w tym

wypadku identyczne jak w przypadku darowizn. Musi byc ona jednak

faktyczniedokonana i dopiero naste Îpniepodatnik o odpowiedniaÎ

sumeÎ pomniejsza kwoteÎ nalezÇnego podatku lub powieÎksza kwoteÎ

oczekiwanego zwrotu nadpøaty. MozÇeto byc szczegoÂlnieuciaÎzÇliwe,

zwøaszcza w odniesieniu do podatnikoÂw niekorzystajaÎcych z innych

ulg i odliczenÂ, a dotychczas rozliczanych np. przez pracodawceÎ lub

Zakøad Ubezpieczen Spoøecznych.

Terminem dokonania wpøaty jest okres mieÎdzy 1 maja roku po- datkowego a dniem zøozÇenia zeznania podatkowego, ale nie poÂzÂniej nizÇ 30 kwietnia roku nasteÎpnego po podatkowym ¹⁸ . Tak szeroko za- kresÂlony przedziaø czasowy pozwala zaliczyc do sum wydatkowanych na ten cel zaroÂwno wydatki poniesione w czasie roku podatkowego, jak i woÂwczas, gdy podatnikowi znana juzÇ beÎdziewysokosÂc podatku nalezÇnego za dany rok. Termin zakonÂczeniu roku podatkowego umozÇliwia zatem precyzyjne poznanie limitu 1% nalezÇnego podatku, alew zÇadnym razie nie jest pierwszym mozÇliwym dniem dokonywania takich wpøat. WyjaÎtkiem jest tutaj 1 stycznia 2004 r., kiedy to regulacje wprowadzajaÎcete Î instytucjeÎ dopiero weszøy w zÇyciei w ten sposoÂb mozÇliwebyøo zakwalifikowaniewyøaÎczniewpøat dokonanych od 1 sty- cznia do 30 kwietnia 2004 r. OczywisÂcieniemogaÎ to byc tesame sÂrodki ± raz odliczone jako darowizna, a drugi raz jako pomniejszenie podatku. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby np. kwoteÎ darowiz- ny przekraczajaÎcaÎ limit 350 zø potraktowac jako wpøateÎ tego rodzaju.

Wpøata na rzecz organizacji pozÇytku publicznego mozÇepomniej- szyc podatek o kwoteÎ roÂwnaÎ 1% tegozÇ. Wspomniany 1% podatku mozÇebyc kwotaÎ jednej wpøaty, sumaÎ wpøat na rzecz jednej lub wielu organizacji. OczywisÂciemozÇliwesaÎ wpøaty w kwotach wyzÇszych, ale nieprzynoszaÎ onezÇadnych korzystnych skutkoÂw podatkowych. Przy obliczaniu wysokosÂci 1% limitu odliczenia pomijaøo sieÎ grosze, a nie (jak w innych podobnych przypadkach) zaokraÎglaøo w goÂreÎ lub w doÂø ¹⁹ . Planowana jest zmiana od 2005 r., polegajaÎca na zaokraÎgla- niu do peønych dziesiaÎtek groszy w doÂø ²⁰ .

Dokonane odliczenie nalezÇy udokumentowac dowodem wpøaty na rachunek bankowy organizacji pozÇytku publicznego, zawierajaÎ- cym imieÎ, nazwisko oraz adres wpøacajaÎcego, kwoteÎ wpøaty i nazweÎ obdarowanej organizacji.

18

Druk senacki nr 812.

19

Art. 27d ust. 5 updf.

20

Druk senacki nr 812.

*

PodsumowujaÎc, mozÇna zauwazÇyc kilka kierunkoÂw dokonanych ostatnio zmian:

± ograniczono limity darowizn ± 350 zø, a potem 6% dochodu w przypadku podatnikoÂw podatku dochodowego od osoÂb fizycznych (w miejsce 10%, 15% lub øaÎcznie15% dochodu), 10% w przypadku podatnikoÂw podatku dochodowego od osoÂb prawnych (w miejsce analogicznych limitoÂw jak w updf);

± caøaÎ grupeÎ celoÂw preferowanych dawniej przez ustawodawceÎ zastaÎpiono organizacjami pozÇytku publicznego ± z koniecznosÂciaÎ ubiegania sieÎ zainteresowanych o taki status;

± wprowadzono instytucjeÎ pomniejszania podatku o 1% docho- du, przekazany na rzecz organizacji pozÇytku publicznego, jednak z proceduraÎ znacznieutrudniajaÎcaÎ teÎ operacjeÎ i wyrazÂniedbajaÎcaÎ bardziej o interes budzÇetu panÂstwa nizÇ wspomnianych organizacji;

± nieuregulowano expressis verbis statusu darowizn na kosÂcielnaÎ dziaøalnosÂc charytatywno-opiekunÂczaÎ ²¹ .

SzansaÎ wydajesie Î wprowadzenie pomniejszenia podatku o 1%, choc na razieniemozÇliwa jest ocena skutecznosÂci tego rozwiaÎzania.

Pozwoli ono jednak w døuzÇszej perspektywie zbadac wrazÇliwosÂc po- datnikoÂw, ich umiejeÎtnosÂc stosowania nowej procedury, a takzÇe umiejeÎtnosÂc organizacji pozÇytku publicznego w docieraniu ze swojaÎ ofertaÎ do potencjalnych darczynÂcoÂw. Byc mozÇe nie jest to kres sto- sowania tej instytucji, czego przykøadem saÎ wspomnianekraje± np.

Wøochy i WeÎgry.

21

Tak staøo sieÎ w odniesieniu do podatkoÂw i opøat lokalnych: ¹Ulgi i zwolnienia

podatkowew zakresiepodatkoÂw i opøat lokalnych przyznanekosÂcioøom i zwiaÎzkom

wyznaniowym regulujaÎ odreÎbneustawyº ± art. 1b ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia

1991 r. o podatkach i opøatach lokalnych, Dz. U. z 2002 r., nr 9, poz. 84 ± tj. z poÂzÂn. zm.