PRZEDMIOTOWY STYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO
Przedmiotowy System Oceniania z przedmiotu język polski opracowany został na podstawie:
1. Rozporządzenia MEN z dnia 21 marca 2001r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów.
2. Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania w Szkole Podstawowej w Dębowcu.
3. Podstawy Programowej.
4. Programu nauczania dostosowanego do podręcznika (podręczników) z języka polskiego obowiązującego w szkole.
Podręczniki do języka polskiego w roku szkolnym 2021/2022:
1. „Jutro pójdę w świat”. Język polski. Podręcznik, kl. 4, Hanna Dobrowolska i Urszula Dobrowolska, WSiP.
2. „Jutro pójdę w świat.” Język polski. Podręcznik, kl. 5, Hanna Dobrowolska i Urszula Dobrowolska, WSiP.
3. „Język polski. Podręcznik, kl. 6, Małgorzata Składanek, Hanna Szaniawska, Operon 4. „Myśli i słowa”. Język polski. Podręcznik, kl. 7, Ewa Nowak, Joanna Gaweł, WSiP 5. „Myśli i słowa”. Język polski. Podręcznik, kl. 8, Ewa Nowak, Joanna Gaweł, WSiP
1. Na początku roku szkolnego uczniowie są zapoznawani z PSO z języka polskiego, zestawem lektur i przybliżonymi terminami ich omawiania.
2. Uczeń ma obowiązek:
- posiadać podręcznik, zeszyt ćwiczeń, zeszyt przedmiotowy oraz aktualnie omawianą lekturę,
- znać zadany przez nauczyciela tekst literacki i przechowywać w zeszycie (lub teczce) otrzymane materiały i druki.
- znać materiał z 3 ostatnich lekcji,
- posiadać wykonane zadanie w zeszycie, zeszycie ćwiczeń lub na kartce (wypracowania),
- brać aktywny udział w lekcjach, systematycznie się do nich przygotowywać oraz przestrzegać ustalonych zasad i porządku w czasie ich trwania,
3. Ocenie z języka polskiego podlegają:
- prace klasowe, sprawdziany, dyktanda (zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem, podanym zakresem sprawdzanej wiedzy) -od 2 do 4 w ciągu roku, - odpowiedzi ustne (co najmniej 2 razy w ciągu roku)
- kartkówki (mogą być niezapowiedziane, są one równoznaczne z odpowiedziami ustnymi, które obejmują materiał z trzech ostatnich lekcji lub z aktualnie omawianej lektury) – dowolna ilość
- czytanie (co najmniej raz w semestrze),
- recytacja wiersza (co najmniej raz w semestrze), - zadania domowe – dowolna ilość
- zeszyt przedmiotowy oraz zeszyt ćwiczeń - raz w semestrze (na ocenę zeszytu składa się: estetyka zapisu/wyjątek osoby z dysgrafią/, poprawność ortograficzna/wyjątek osoby z dysortografią/, kompletność notatek z lekcji i prac domowych, uzupełnianie dat i numerów lekcji, ogólny stan zeszytu)
- aktywność na lekcji (odnotowywana przez nauczyciela + lub minusami; 5 plusów oznacza ocenę bardzo dobrą, 5 minusów ocenę niedostateczną),
- referaty, itp.
- konkursy
4. Uczeń ma obowiązek poprawić ocenę niedostateczną ze sprawdzianu w terminie dwóch tygodni od otrzymania oceny. Poprawić sprawdzian może także uczeń, który otrzymał ocenę pozytywną (ocena zostaje wpisana do dziennika jako druga z ocen).
5. Poprawę można pisać tylko raz.
6. Uczeń, który opuścił więcej niż 50% lekcji może być nieklasyfikowany.
7. W przypadku usprawiedliwionej nieobecności uczeń może być zwolniony z kartkówki lub odpowiedzi, ale nie zwalnia go to od obowiązku uzupełnienia wiadomości, które nauczyciel ma prawo skontrolować na najbliższej jednostce lekcyjnej.
8. Uczeń, który długo był nieobecny w szkole ma prawo nie pisać pracy klasowej, sprawdzianu zapowiedzianych podczas jego nieobecności; termin uzupełnienia zaległości jest ustalany indywidualnie z nauczycielem.
9. Uczeń, który opuścił mniej niż 3 dni nie jest zwolniony z pisania wcześniej zapowiedzianego sprawdzianu (pracy klasowej lub dyktanda).
10. Uczeń, który unika pisania pracy klasowej (sprawdzianu), nie przychodzi w wyznaczone dni lub mimo obecności w szkole odmawia napisania tej pracy otrzymuje stopień niedostateczny.
11. Uczeń, który ściągał na sprawdzianie/pracy klasowej, itp. oddaje pracę, otrzymując ocenę niedostateczną i nie przysługuje mu możliwość poprawy oceny.
12. Uczeń ma prawo:
- zgłosić (przed lekcją) nieprzygotowanie do lekcji – 2 razy w ciągu semestru (bez konsekwencji),
- zgłosić (przed lekcją) brak zadania domowego – 2 razy w ciągu semestru (bez konsekwencji),
- nie pisać niezapowiedzianej kartkówki lub nie być odpytany, gdy w tym dniu został wylosowany jego „szczęśliwy numer”; „szczęśliwemu numerowi” nie podlegają zadania domowe, sprawdziany, prace klasowe, dyktanda czy recytacja wiersza.
13. Uczeń, który nie zgłosił przed lekcją nieprzygotowanie lub brak zadania domowego (i został na tym przyłapany) otrzymuje ocenę niedostateczną.
14. W przypadku podejrzenia o niesamodzielność zadania domowego, nauczyciel żąda wyjaśnień o ucznia i ewentualnie odejmuje decyzję o ponownym napisaniu zadania lub ocenie niedostatecznej. W przypadku dwóch tych samych zadań, nauczyciel ma prawo wystawić ocenę niedostateczną obydwu uczniom.
15. Punkty (procenty) uzyskane z prac klasowych/sprawdzianów przeliczane są na stopnie wg WSO.
16. Przy ustaleniu oceny semestralnej i końcowej nauczyciel bierze pod uwagę stopnie zdobywane podczas całego semestru/roku.
17. Przy wystawieniu oceny semestralnej/końcowej nauczyciel bierze też pod uwagę podejście ucznia do przedmiotu (jego aktywność, samodzielność, zaangażowanie w pracę na lekcji, postępy lub ich brak, wkład pracy w stosunku do zdolności, indywidualne pogłębianie wiedzy oraz dodatkowy udział w konkursach przedmiotowych i uzyskiwane osiągnięcia.
18. Stopnie mają różne wagi.
19. Ocenę semestralną/końcową wystawia nauczyciel na tydzień przed terminem klasyfikacji. Nie ma możliwości poprawiania ocen (cząstkowych) na tydzień przed klasyfikacją.
20. O zagrożeniu oceną niedostateczną na semestr/koniec nauczyciel informuje ucznia i jego rodziców oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją.
21. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną za pierwszy semestr, ma obowiązek poprawić ją w terminie miesiąca od klasyfikacji. Wówczas poprawie podlega cały materiał zrealizowany w pierwszym półroczu.
22. W przypadku nauczania zdalnego nauczyciel bierze pod uwagę w szczególności oceny zdobyte podczas nauczania stacjonarnego, ze względu na ich niepodważalność.
Zasady poprawy oceny na wyższą:
Możliwość zmiany oceny odbywa się wyłącznie na zasadach określonych w Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. z 2007 r. Nr 83, poz 562 z zm.) - § 12 ust. 1
Prawo poprawiania oceny przewidywanej przysługuje uczniowi, który:
- w trakcie roku szkolnego na bieżąco poprawiał oceny niedostateczne ze sprawdzianów, - z tytułu usprawiedliwionej nieobecności uregulował w terminie wszystkie zaległości,
- posiada własny zeszyt ze wszystkimi wymaganymi przez nauczyciela notatkami oraz wykonanymi zadaniami,
-prezentuje pozytywną postawę ucznia i stosunek do obowiązków szkolnych.
Opis działań związanych z poprawą oceny na wyższą:
1. W terminie jednego miesiąca przed rocznym klasyfikacyjnym zebraniem plenarnym rady pedagogicznej nauczyciele prowadzący poszczególne zajęcia edukacyjne za pośrednictwem dziennika elektronicznego informują ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów) o przewidywanych dla niego rocznych ocenach klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych.
2. W terminie do 7 dni uczeń lub rodzice mogą złożyć u dyrektora szkoły podanie z uzasadnieniem o umożliwienie podwyższenia oceny.
3. Aby poprawić ocenę, uczeń musi przystąpić do egzaminu sprawdzającego wiadomości, obejmującego zakres materiału z całego roku szkolnego.
4. Termin sprawdzianu ustala nauczyciel, ale nie później niż 2 dni od złożenia wniosku.
Kryteria ocen z poszczególnych form:
Punktacja lub wynik procentowy z form sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów jest odpowiednio przeliczany na stopnie szkolne w sposób określony przez WSO.
1. Dyktanda:
Uczeń bez opinii PPP Uczeń z opinią PPP o dysortografii, dysleksji 0 - ocena celująca
1 - ocena bardzo dobra 2 - 3 błędy – ocena dobra
4 - 5 błędów – ocena dostateczna 6 - 7 błędów – ocena dopuszczająca 8 i więcej błędów – ocena niedostateczna
0 - ocena celujący
1 - 2 błędy – ocena bardzo dobra 3 - 5 błędów – ocena dobra 6 - 8 błędów – ocena dostateczna 9 - 11 błędów – ocena dopuszczająca 12 i więcej błędów – ocena niedostateczna
2 błędy II stopnia = 1 błąd I stopnia 3 błędy interpunkcyjne = 1 błąd I stopnia
Błędy I stopnia Błędy II stopnia
pisownia wyrazów z:
- ó, u, rz, ż, h, ch;
- „nie” z różnymi częściami mowy - wielkie i małe litery
- „by” z różnymi częściami mowy - zakończenia typu: -i, -ji, -ii;
- en, em, ę, on, om, ą
*w przypadku osób dyslektycznych (w tym z dysortografią) uznaję się tylko łamanie zasady użycia wielkiej litery na początku zdania oraz wyrazy z ó, u, rz, ż, ch, h
- zmiękczenia - opuszczanie liter - przestawianie wyrazów - zniekształcenia końcówek - ą, ę z utratą dźwięczności
* uczeń z opinią PPP nie otrzymuje punktów karnych za pozostałe błędy
2. Wypracowania: kl. VI- VIII
Formy wypowiedzi pisemnych oceniane są wg odrębnych kryteriów, zgodnych z wymaganiami egzaminacyjnymi:
Kryteria oceniania wypowiedzi pisemnych o charakterze argumentacyjnym:
Kryteria oceniania Ilość punktów
Realizacja tematu wypowiedzi 0-2
Elementy retoryczne 0-5
Konteksty literackie i kulturowe 0-2
Kompozycja tekstu 0-2
Styl 0-2
Język 0-4
Ortografia 0-2
Interpunkcja 0-1
Całość 20 punktów
Kryteria oceniania wypowiedzi pisemnych o charakterze twórczym:
Kryteria oceniania Ilość punktów
Realizacja tematu wypowiedzi 0-2
Elementy twórcze 0-5
Konteksty literackie i kulturowe 0-2
Kompozycja tekstu 0-2
Styl 0-2
Język 0-4
Ortografia 0-2
Interpunkcja 0-1
Całość 20 punktów
*uzyskany wynik z całej pracy przeliczany jest na ocenę w skali od 1-6:
20p. -celujący
19 - 18p. – bardzo dobry 17 - 15p. – dobry
14 - 10p. – dostateczny 9 - 5p. – dopuszczający 4 – 0p. – niedostateczny
3. Wypowiedź ustna:
Oceniając kilku zdaniową wypowiedź ustną (opowiadanie, prezentację, głos w dyskusji itp.) bierze się pod uwagę:
- związek z tematem i stopień jego wyczerpania - poprawność językową
- bogactwo słownictwa
- kompozycję (spójność i logika wypowiedzi) - długość wypowiedzi
- oryginalność i szczególne walory językowe
4. Recytacja:
Ocena Opanowanie
pamięciowe
Przestrzeganie zasad interpunkcji
Dykcja Oddanie nastroju wiersza Celująca Uczeń bardzo
dobrze
opanował tekst
Uwzględnia znaki
interpunkcyjne
Mówi głośno i bardzo wyraźnie
Oryginalna, przykuwająca uwagę odbiorców interpretacja tekstu
Bardzo dobra Bardzo dobrze opanował tekst
Uwzględnia znaki
interpunkcyjne
Mówi bardzo wyraźnie
Poprawnie oddaje klimat wiersza
Dobra Dość dobrze
opanował tekst (1-2 potknięcia)
Uwzględnia większość znaków
interpunkcyjnyc h
Mówi wyraźnie
W miarę
poprawnie oddaje klimat wiersza
Dostateczna Opanował tekst w dużym stopniu
Sporadycznie zwraca uwagę na znaki
interpunkcyjne
Mówi wyraźnie
Próbuje oddać klimat utworu
Dopuszczająca Opanował tekst w stopniu niewielkim
Nie przestrzega zasad
interpunkcji
Mówi w miarę wyraźnie
Nie potrafi oddać nastroju wiersza
Niedostateczna Nie opanował tekstu
--- --- ---
5. Czytanie:
Ocena Kryteria
Bardzo dobra Czyta głośno, płynnie, z właściwą interpunkcją, wyróżniającą się, oryginalna interpretacja tekstu.
Dobra Czyta głośno, przestrzega znaków interpunkcyjnych, popełnia drobne błędy.
Dostateczna Czyta głośno, popełnia liczne błędy, zapomina o interpunkcji.
Dopuszczająca Czyta niewyraźnie, popełnia liczne błędy, nie przestrzega interpunkcji.
niedostateczna Ma bardzo duże trudności w czytaniu.
Dostosowania PSO do możliwości uczniów ze specjalnymi wymaganiami edukacyjnymi:
1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni.
2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinię poradni psychologiczno- pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się.
3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania o pracy i doceniania małych sukcesów.
Rodzaje dysfunkcji:
1. Dysgrafia, czyli brzydkie, nieczytelne pismo. Dostosowanie wymagań będzie dotyczyło formy sprawdzania wiedzy, a nie treści. Wymagania merytoryczne co do oceny pracy pisemnej powinny być ogólne, takie same jak dla innych uczniów, natomiast sprawdzanie pracy może być niekonwencjonalne. Np. jeśli nauczyciel nie może przeczytać pracy ucznia, może go poprosić, aby sam to uczynił lub przepytać ustnie z tego zakresu materiału. Może też skłonić ucznia do pisania drukowanymi literami lub na komputerze. Nie oceniamy czytelności, estetyki wykonanych prac, a jedynie ich poprawność.
2. Dysortografia, czyli nasilenie popełnianych błędów w zakresie poprawnej pisowni.
Dostosowania wymagań dotyczących zapisu dotyczy pominięcia części błędów I i II stopnia. Oceniane są tylko błędy W zapisie wielkiej litery na początku zdania oraz zapisu wyrazów z ó, u, rz, ż ch, h.
3. Dysleksja, czyli trudności w czytaniu przekładające się niekiedy na problemy ze zrozumieniem treści, a co za tym idzie trudnościami w nauce. Dostosowanie wymagań w zakresie formy polega na stosowaniu krótkich i prostych poleceń, czytaniu polecenia zadania na głos, objaśnianie dłuższych poleceń, dłuższym czasie pracy nad tekstem.
4. Inne rodzaje dysfunkcji wymagają oceniania zgodnie ze wskazaniami poradni. Dotyczy to uczniów:
Uczeń ze sprawnością intelektualną niższą od przeciętnej
W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie nauczania zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Powoduje to obniżenie wymagań, które obejmują jednak wiadomości i umiejętności określone podstawą programową. Poprawa sprawdzianów odbywać się będzie przy pomocy nauczyciela, na dostosowanych do każdego ucznia warunkach.
Sposoby dostosowania wymagań edukacyjnych:
- częste odwoływanie się do konkretu (np. graficzne przedstawienie treści zadań), szerokie stosowanie zasady poglądowości,
- omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności (pamiętając, że obniżenie wymagań nie może zejść poniżej podstawy programowej),
- rozłożenia w czasie nauki, definicji, reguł, wzorów, częste przypominanie i utrwalanie, materiału sprawiającego trudności, dłuższa utrwalanie, dzielenie na mniejsze porcje – podawanie poleceń w prostszej formie (dzielenie złożonych treści na proste, bardziej zrozumiałe części),
- na poprawie sprawdzianu pozwalać uczniowi korzystać z pomocy dydaktycznych, np.
słowników, tablic, schematów,
- wydłużanie czasu na wykonanie zadania,
- podchodzenie do dziecka w trakcie samodzielnej pracy, sprawdzanie, czy uczeń przeczytał treść zadania i czy prawidłowo zrozumiał; udzielenie dodatkowych wskazówek, mobilizowanie do wysiłku i ukończenia zadania;
- zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie samodzielnie wykonać,
- potrzeba większej ilości czasu i powtórzeń dla przyswojenia danej partii materiału,
Uczeń z orzeczeniem upośledzenia w stopniu lekkim:
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, realizują oni program nauczania obowiązujący dla całej klasy, przy zmienionych wymaganiach na poszczególne oceny.
Kryteria na poszczególne oceny dla ucznia z orzeczeniem o upośledzeniu w stopniu lekkim:
a. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który, nie spełnia kryterium oceny dopuszczającej.
b. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
- prowadziła zeszyty przedmiotowe - sporadycznie odrabiał prace domowe,
- posiadał wiedzę i umiejętności z poszczególnych działów programowych z zakresie kompetencji koniecznych,
c. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
-prowadził zeszyt przedmiotowy,
-posiadał wiedzę i umiejętności w zakresie kompetencji koniecznych,
-pracował na lekcji samodzielnie i w grupie, ale też wymagał pomocy nauczyciela, d. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
-prowadził zeszyt przedmiotowy, -systematycznie uzupełniał ćwiczenia,
-w miarę możliwości systematycznie odrabiał prace domowe,
Aktywnie pracował na lekcji samodzielnie i w grupie przy niewielkim wsparciu nauczyciela,
-posiadł wiedzę i umiejętności w zakresie wymagań podstawowych, e. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
-spełniał takie same wymagania jak na ocenę dobrą,
-wykazywał dużą inicjatywę w zakresie samodzielnie wykonywanych zadań, zarówno w klasie jak i w domu,
-wymagał sporadycznego wsparcia nauczyciela w zakresie osiągania poziomu wymagań podstawowych,
-był aktywny i zaangażowany w proces uczenia się, o czy, świadczy ilość dobrych i bardzo dobrych ocen.
Ocenianie z języka polskiego na poszczególne stopnie
Ocena celująca – uczeń wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem. Jego wiedza wykracza poza podstawę programową . Czyta dużo książek, potrafi swobodnie wypowiadać się na ich temat. Korzysta z różnych dziedzin wiedzy. Posiada wyjątkowo bogaty zasób słownictwa. Redaguje bez trudu i z zacięciem literackim różne formy wypowiedzi. Zna doskonale materiał z nauki o języku i nie popełnia błędów gramatycznych w mowie i piśmie.
Umiejętnie dobiera struktury językowe dla tworzonych tekstów, posiada wrażliwość estetyczną. Czyta biegle i ze zrozumieniem. Pisze szybko, czytelnie i estetycznie. Nie robi błędów ortograficznych. Bez problemu analizuje utwory liryczne. Uczestniczy z powodzeniem w konkursach z zakresu języka polskiego.
Ocena bardzo dobra – Uczeń zna bardzo dobrze wymagany materiał lekturowy i z nauki o języku. Jest aktywny na lekcjach, systematyczny w pracy i staranny. Poprawnie buduje wypowiedzi, ma bogate słownictwo. Nie robi błędów ortograficznych i gramatycznych. Pisze szybko i estetycznie. Czyta biegle i ze zrozumieniem. Lubi książki i chętnie z nich korzysta.
Ocena dobra – Uczeń zna w stopniu zadowalającym materiał programowy w tym lekturowy.
Stara się być aktywny na lekcjach. Czyta płynnie. Pisze dość biegle, czasem robi błędy.
Wypowiedzi ustne i pisemne są na ogół poprawne, lecz krótkie i świadczące o skromniejszym zasobie słów.
Ocena dostateczna – uczeń wykazuje sią aktywnością w stopniu zadowalającym. Potrafi, pod kierunkiem nauczyciela, skorzystać z podstawowych źródeł informacji. Czyta poprawnie, czasem popełnia błędy. Opanował podstawowe wiadomości programowe.
Ocena dopuszczająca – uczeń ma braki w opanowaniu podstaw programowych. Robi błędy w pisaniu i czytaniu. Jest mało aktywny na lekcjach. Z pomocą nauczyciela potrafi wykonać proste polecenia.
Ocena niedostateczna – nawet przy pomocy nauczyciela, uczeń nie jest w stanie wykonać prostych poleceń. Ma duże braki, nie opanował materiału lekturowego ani z nauki o języku.
Jest mało aktywny. Popełnia liczne błędy w pisaniu i czytaniu.
