• Nie Znaleziono Wyników

Marketing społecznie zaangażowany - mariaż marketingu i społecznej odpowiedzialności

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Marketing społecznie zaangażowany - mariaż marketingu i społecznej odpowiedzialności"

Copied!
12
0
0

Pełen tekst

(1)

Grażyna Śmigielska

Marketing społecznie zaangażowany

- mariaż marketingu i społecznej

odpowiedzialności

Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu 26, 459-469

2012

(2)

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO

NR 712 PROBLEMY ZARZĄDZANIA, FINANSÓW I MARKETINGU NR 26 2012

d r h a b . G R A Ż Y N A Ś M I G I E L S K A , p r o f . U E K U n i w e r s y t e t E k o n o m i c z n y w K r a k o w i e

MARKETING SPOŁECZNIE ZAANGAŻOWANY - MARIAŻ

MARKETINGU I SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI

Streszczenie

Celem artykułu je st przedstawienie marketingu społecznie zaangażowanego jako koncepcji dobrze wpisującej się we w spółczesne nurty w zarządzaniu przedsiębiorstwem: teorię interesariu- szy, społeczną odpow iedzialność jako czynnik budowy trwałej przewagi konkurencyjnej długofa­ lowej oraz orientację m arketingu społecznego. Przedstaw iono w nim genezę, istotę, zasady, ko­ rzyści i zagrożenia z jej wykorzystyw ania w praktyce gospodarczej. W skazano też na specyficzne dla handlu detalicznego instrumenty CRM. Rozw ażania teoretyczne zostały zilustrow ane przy­ kładem Tesco Polska będącej organizacją posiadającą strategię marketingu społecznie zaangażo­ wanego.

Wprowadzenie

P r o b l e m a t y k a s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i (C o rp o ra te S o c ia l R e sp o n sib i­ lity - C S R ) b u d z i o b e c n i e d u ż e z a i n t e r e s o w a n i e z a r ó w n o w g r o n i e t e o r e t y k ó w , j a k i p r a k t y k ó w b i z n e s u . J u ż m i n ą ł c z a s , k i e d y b y ł a o n a u t o ż s a m i a n a z d z i a ł a l ­ n o ś c i ą c h a r y t a t y w n ą ; t e r a z w s k a z u j e s ię n a z n a c z e n i e , j a k i e m a w b u d o w a n i u p r z e w a g i k o n k u r e n c y j n e j f i r m i i c h p o z y c j i n a r y n k u . A b y j e d n a k p r o g r a m y C S R p r z y n o s i ł y w s p o m n i a n e e f e k t y , p r z e d s i ę b i o r s t w o m u s i ł ą c z y ć r e a l i z a c j ę c e l ó w s p o ł e c z n y c h i b i z n e s o w y c h . D o b r y m r o z w i ą z a n i e m w y d a j e s ię b y ć w y ­ k o r z y s t a n i e m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n e g o (C a u se -R e la te d M a r k e tin g - C R M ,) , k t ó r y ł ą c z y c e l e w s p i e r a n i a o r g a n i z a c j i n o n p r o f i t / s p o ł e c z n i e w a ż n y c h p r z e d s i ę w z i ę ć z c e l a m i b i z n e s o w y m i . C e l e m a r t y k u ł u j e s t p r z e d s t a w i e n i e g e n e z y , i s t o t y , k o r z y ś c i o r a z z a g r o ż e ń z w y k o r z y s t y w a n i a C R M w p r a k t y c e g o s p o d a r c z e j , n a t l e z m i a n s t y m u l u j ą c y c h r o z w ó j k o n c e p c j i s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i . S t a r a n o s ię w n i m r ó w n i e ż

(3)

u k a z a ć s p e c y f i k ę t e g o i n s t r u m e n t u w h a n d l u d e t a l i c z n y m o r a z p r z e a n a l i z o w a n o d z i a ł a n i a T e s c o w ś w i e t l e p r e z e n t o w a n e j t e o r i i .

Czynniki wzrostu znaczenia problematyki społecznej odpowiedzialności

W z r o s t z n a c z e n i a C S R n o t u j e s ię o d l a t 8 0 . X X w i e k u . B y ł o n s t y m u l o w a n y p r z e m i a n a m i w o t o c z e n i u , k t ó r y c h r e z u l t a t e m b y ł y m .i n . z m i a n y w m o d e l u f u n k c j o n o w a n i a p r z e d s i ę b i o r s t w . D o t y c h c z a s o w y m o d e l , w k t ó r y m c e l e m p r z e d s i ę b i o r s t w a b y ł o o s i ą g a n i e z y s k ó w i s a t y s f a k c j a a k c j o n a r i u s z y , z o s t a ł z a ­ s t ą p i o n y p r z e z n o w y , z a p r o p o n o w a n y p r z e z R .E . F r e e m a n a ( 1 9 8 4 ) , w k t ó r y m c e l e m p r z e d s i ę b i o r s t w a j e s t o s i ą g a n i e z y s k ó w p o p r z e z s a t y s f a k c j ę i n t e r e s a r i u - s z y , c z y l i w s z y s t k i c h g r u p , k t ó r y c h w j a k i ś s p o s ó b d o t y c z y d z i a ł a l n o ś ć f i r m y 1. W n o w y m m o d e l u s p o ł e c z n a o d p o w i e d z i a l n o ś ć j e s t w a ż n ą k w e s t i ą d l a k a ż d e j o r g a n i z a c j i ( p r z e s t a ł a b y ć s p r a w ą i n d y w i d u a l n ą ) , g d y ż p r z y c z y n i a s ię d o o s i ą ­ g a n i a p r z e z n i ą c e l ó w p o p r z e z t w o r z e n i e d ł u g o f a l o w y c h r e l a c j i z i n t e r e s a r i u - s z a m i 1 2. C e le s p o ł e c z n e z a c z ę t o u w z g l ę d n i a ć r ó w n i e ż w d z i a ł a l n o ś c i m a r k e t i n g o w e j . P o d e j ś c i e t o z n a l a z ł o o d z w i e r c i e d l e n i e w z m i a n i e f i l o z o f i i m a r k e t i n g u - t r a d y ­ c y j n ą k o n c e p c j ę m a r k e t i n g o w ą z a s t ą p i o n o k o n c e p c j ą m a r k e t i n g u s p o ł e c z n e g o . W k o n c e p c j i te j z a d a n i e o r g a n i z a c j i p o l e g a n a o k r e ś l e n i u p o t r z e b , w y m a g a ń i i n t e r e s ó w r y n k ó w d o c e l o w y c h o r a z d o s t a r c z e n i u p o ż ą d a n e g o z a d o w o l e n i a w s p o s ó b b a r d z i e j e f e k t y w n y i w y d a j n y n i ż k o n k u r e n c i , p r z y j e d n o c z e s n y m z a c h o w a n i u l u b p o d n i e s i e n i u d o b r o b y t u k o n s u m e n t a i s p o ł e c z e ń s t w a 3. P h i l i p K o t l e r p o d a j e p r z y k ł a d y f i r m , k t ó r e o d n i o s ł y s p e k t a k u l a r n y s u k c e s r y n k o w y ( B o d y S h o p I n c . o r a z B e n & J e r r y ’s H o m e m a d e ) , p r z y c z y m z n a c z ą c y u d z i a ł w t y m s u k c e s i e m i a ł m a r k e t i n g s p o ł e c z n y , a ś c iś le j m ó w i ą c m a r k e t i n g s p o ł e c z ­ n i e z a a n g a ż o w a n y . W s p ó ł c z e s n e p o s t r z e g a n i e s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i d a l e k i e j e s t o d u t o ż s a m i a n i a j e j z d z i a ł a l n o ś c i ą s t r i c t e c h a r y t a t y w n ą . B y c i e s p o ł e c z n i e o d p o ­ w i e d z i a l n y m o z n a c z a n i e t y l k o p r z e s t r z e g a n i e n o r m p r a w n y c h , a l e r o b i e n i e w i ę c e j n i ż o n e n a k a z u j ą o r a z i n w e s t o w a n i e w k a p i t a ł l u d z k i , ś r o d o w i s k o i r e l a ­ c j e z i n t e r e s a r i u s z a m i . S t w i e r d z e n i e t o o z n a c z a , ż e f i r m a p o n o s i n a k ł a d y i s p o ­ d z i e w a s ię z n i c h o k r e ś l o n y c h k o r z y ś c i w p o s t a c i z y s k ó w . J a k p o k a z u j ą d o t y c h ­

1 A. Paliwoda-M atiolańska, Społeczna odpowiedzialność w procesie zarządzania przedsiębior­ stwem, C.H. Beck, W arszawa 2009, s. 52-62.

2 B. de W it, R. M eyer, Strategy. Process, content, context, International Thompson Business Press, London and Boston 1998, s. 812.

3 Ph. K otler, Marketing. Analiza, planowanie, wdrażanie i kontrola, G ebethner & Ska, W ar­ szawa 1994, s. 25.

(4)

Marketing społecznie zaangażowany - mariaż marketingu...

461 c z a s o w e d o ś w i a d c z e n i a w i e l u p r z e d s i ę b i o r s t w , d z i a ł a n i a t a k i e p r z y c z y n i a j ą s ię d o w z r o s t u k o n k u r e n c y j n o ś c i . O t w i e r a t o n o w e m o ż l i w o ś c i z a r z ą d z a n i a z m i a n ą i p o ł ą c z e n i a r o z w o j u s p o ł e c z n e g o z e w z r o s t e m k o n k u r e n c y j n o ś c i 4. O b e c n i e p y t a n i e n i e b r z m i , c z y f i r m a p o w i n n a w d r a ż a ć z a s a d y s p o łe c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i , l e c z w j a k i s p o s ó b m a t o r o b i ć , a b y o s i ą g a ć z y s k i. A r g u ­ m e n t y n a r z e c z s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i z m i e n i ł y s ię z e x p l i c i t e n o r m a ­ t y w n y c h i z o r i e n t o w a n y c h n a e t y k ę n a i m p l i c i t e n o r m a t y w n e i z o r i e n t o w a n e n a d z i a ł a n i e 5. D z i a ł a n i a z z a k r e s u C S R p r z e s t a ł y b y ć d o m e n ą d u ż y c h k o r p o r a c j i p r z e m y s ł o w y c h i s ą p r o w a d z o n e p r z e z p r z e d s i ę b i o r s t w a w s z y s t k i c h b r a n ż , n i e ­ z a l e ż n i e o d i c h w i e l k o ś c i i p o z y c j i r y n k o w e j . F i r m a m a r e a l i z o w a ć c e l e s p o ł e c z n e , a l e t a k , a b y p r z y c z y n i a ł o s ię t o d o w z r o s t u j e j k o n k u r e n c y j n o ś c i . W s k a z u j ą n a t o m .i n . P h . K o t l e r i N . L e e , t w i e r ­ d z ą c , ż e p o w i n n a o n a t w o r z y ć s t r a t e g i ę , p o z w a l a j ą c ą j e j n a o s i ą g a n i e d ł u g o f a ­ l o w y c h z y s k ó w , a l e j e d n o c z e ś n i e u w z g l ę d n i a j ą c ą z a a n g a ż o w a n i e w d z i a ł a n i a e t y c z n e , w z r o s t g o s p o d a r c z y , p o l e p s z e n i e w a r u n k ó w ż y c i a p r a c o w n i k ó w , a t a k ż e s p o ł e c z e ń s t w a j a k o c a ł o ś c i 6. W n u r t p o d n o s z e n i a k o n k u r e n c y j n o ś c i p r z e z d z i a ł a n i a z z a k r e s u s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i d o b r z e w p i s u j e s ię k o n ­ c e p c j a m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n e g o .

Geneza i istota marketingu społecznie zaangażowanego

M a r k e t i n g s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n y p o j a w i ł s ię w b i z n e s i e z a s p r a w ą f i r m y A m e r i c a n E x p r e s s , k t ó r a r o z p o w s z e c h n i ł a t ę k o n c e p c j ę w s k a li o g ó l n o k r a j o w e j p o p r z e z a k c j ę m a j ą c ą n a c e l u z g r o m a d z e n i e ś r o d k ó w n a o d r e s t a u r o w a n i e S ta tu i W o l n o ś c i w 1 9 8 3 r o k u 7. T r z y m i e s i ę c z n a k a m p a n i a z a c h ę c a ł a k l i e n t ó w d o r o ­ b i e n i a z a k u p ó w p r z y p o m o c y k a r t y A m e r i c a n E x p r e s s , p r z y c z y m 1 c e n t o d k a ż d e g o z a k u p u o r a z 1 d o l a r z k a ż d e g o n o w e g o z a ł o ż o n e g o r a c h u n k u k a r t y m i a ł b y ć p r z e z n a c z a n y n a c e l o d b u d o w y . W r e z u l t a c i e f u n d u s z r e s t a u r a c y j n y S ta t u i W o l n o ś c i w z r ó s ł o 1 ,7 m l n . N a k ł a d y n a k a m p a n i ę p r o m o c y j n ą w y n i o s ł y 4 m l n d o l a r ó w , z a ś w y k o r z y s t a n i e k a r t w z r o s ł o o o k o ł o 3 0 % , a l i c z b a n o w y c h k l i e n t ó w o 4 5 % w s t o s u n k u d o r o k u p o p r z e d n i e g o . A m e r i c a n E x p r e s s u p o ­

4 CSR and competiveness European SMEs ' Good Practice, Consolidated European Report 2007, V ienna 2007.

5 A. Lindgreen, V. Swaenm, Corporate social responsibility, „International Journal o f M an­ agem ent Review s” 2010, Vol. 12 (1).

6 Ph. K otler, N. Lee, Corporate social responsibility: doing the most good for your company and your cause, John W iley & Sons, N ew Y ork 2005, s. 9.

7 F.D. Lora, Cause-related marketing: building good will and business growth, http://www.retailtouchpoints.com /in-store-insights/1064-cause-related-m arketing-building-good- w ill-and-business-grow th.

(5)

w s z e c h n i ł r ó w n i e ż o k r e ś l e n i e c a u se -re la te d m a rke tin g . O d t e g o c z a s u p o j a w i ł o s ię w i e l e j e g o d e f i n i c j i . J e d n ą z p i e r w s z y c h p r ó b z d e f i n i o w a n i a t e g o p o j ę c i a p o d j ę l i P .R . V a r a d a r a - j a n i A . M e n o n , w e d ł u g k t ó r y c h c a u se -re la te d m a rk e tin g t o p r o c e s p r z y g o t o ­ w y w a n i a i w d r a ż a n i a d z i a ł a ń m a r k e t i n g o w y c h , c h a r a k t e r y z u j ą c y c h s ię d e k l a r o ­ w a n i e m p r z e z f i r m ę p r z e z n a c z a n i a o k r e ś l o n e g o w k ł a d u p i e n i ę ż n e g o n a r z e c z w a ż n e j s p o ł e c z n i e s p r a w y z a k a ż d y m r a z e m , g d y k l i e n c i z a a n g a ż u j ą s ię w p r z y ­ n o s z ą c ą p r z y c h o d y w y m i a n ę , c o p o z w o l i n a r e a l i z a c j ę z a r ó w n o c e l ó w o r g a n i z a ­ c j i, j a k i p o s z c z e g ó l n y c h o s ó b 8. A u t o r k a k s i ą ż k i p o ś w i ę c o n e j C R M S . A d k i n s z d e f i n i o w a ł a c a u se -re la te d m a rk e tin g j a k o „ d z i a ł a l n o ś ć k o m e r c y j n ą , w k t ó r e j o r g a n i z a c j e b i z n e s o w e i c h a ­ r y t a t y w n e l u b i n n e o r g a n i z a c j e n o n p r o f i t ł ą c z ą s w o j e w y s i ł k i w c e l u b u d o w y w i z e r u n k u s p r z e d a ż y w y r o b u l u b u s ł u g i w c e l u o s i ą g a n i a w s p ó l n y c h k o r z y ś c i ” 9. W w ą s k i m z n a c z e n i u C R M o d n o s i s ię d o l i c e n c j o n o w a n i a m a r k i o r g a n i z a c j i c h a r y t a t y w n e j , a b y z w i ę k s z y ć e f e k t y d z i a ł a ń m a r k e t i n g o w y c h - p o ł ą c z e n i a d a n e g o p r z e d s i ę w z i ę c i a z p r o d u k t e m c e l e m j e g o w y r ó ż n i e n i a w ś r ó d p r o d u k t ó w k o n k u r e n t ó w 10 11. J e s t t o z a t e m p o r o z u m i e n i e p o m i ę d z y p r z e d s i ę b i o r s t w e m a o r ­ g a n i z a c j ą n o n p r o f i t , a b y z b i e r a ć p i e n i ą d z e n a o k r e ś l o n y c e l. P r z e d s i ę b i o r s t w o o c z e k u j e z y s k ó w z t e g o p o r o z u m i e n i a z t y t u ł u s p r z e d a ż y w i ę k s z e j i l o ś c i p r o ­ d u k t u o r a z k o r z y ś c i z e f e k t u h a l o z u w a g i n a p o w i ą z a n i e g o z m a j ą c y m i u z n a n i e s p o ł e c z n e o r g a n i z a c j a m i n o n p r o f i t l u b p r z e d s i ę w z i ę c i a m i 11. J. F r i t z w s k a z u j e n a n a s t ę p u j ą c e m o t y w y p o d e j m o w a n i a d z i a ł a ń z z a k r e s u C R M : - p o k a z a n i e , ż e d a n e p r z e d s i ę b i o r s t w o j e s t s p o ł e c z n i e o d p o w i e d z i a l n e , - z w i ę k s z e n i e ś w i a d o m o ś c i s p o ł e c z n e j w s f e r z e a k c e p t o w a n y c h p r z e z n i e g o w a r t o ś c i , - z w i ę k s z e n i e ś w i a d o m o ś c i s p o ł e c z n e j c o d o g o t o w o ś c i p r z e d s i ę b i o r s t w a d o w s p i e r a n i a w a ż n y c h z p u n k t u w i d z e n i a s p o ł e c z n e g o p r z e d s i ę w z i ę ć .

8 P.R. Varadarajan, A. M enon, Cause related marketing. a coalignement o f marketing strategy and corporate philanthropy, „Journal o f M arketing” 1988, No. 3, za: T.J. Dąbrow ski, Cause- related marketing w kreowaniu i komunikowania polityki społecznej odpowiedzialności biznesu,

„M arketing i Rynek” 2011, nr 3. W artykule tym znajduje się również wiele uwag dotyczących form ułowania program ów i strategii CSM , przy czym autor optuje za przyjęciem dla cause- related marketingu nazwy „m arketingu połączonego z dobroczynnością” .

9 S. A dkins, Cause related marketing: who cares wins, http://www.thinkandlove.com .br/wp- content/uploads/2010/08/D OC1_Cause-Related-M arketing-who-cares-w ins.pdf.

10 http://w w w.ncvo-m arketing.

11 J. Fritz, Consider the pros and cons o f cause-related marketing, http://nonprofit.about.com / od/fundrai sing/a/ causem arketing. htm.

(6)

Marketing społecznie zaangażowany - mariaż marketingu...

463 O s t r z e g a j e d n o c z e ś n i e p r z e d z a g r o ż e n i a m i p ł y n ą c y m i z z a a n g a ż o w a n i a f i r ­ m y w C R M , z w i ą z a n e z f a k t e m , ż e j e d e n z p a r t n e r ó w p r z e d s i ę w z i ę c i a z r o b i c o ś , c o p o d w a ż y j e g o r e p u t a c j ę , a t y m s a m y m r ó w n i e ż r e p u t a c j ę d r u g i e j s tr o n y . Z t e g o w z g l ę d u s u g e r u j e o n , a b y z a r ó w n o p r z e d s i ę b i o r s t w a , j a k i o r g a n i z a c j e n o n p r o f i t s t a r a n n i e d o b i e r a ł y p a r t n e r ó w . Z e w z g l ę d u n a b i z n e s o w y w y m i a r d z i a ł a ń z z a k r e s u m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n e g o w i e l e i n f o r m a c j i o n i m i j e g o e f e k t a c h m o ż n a z n a l e ź ć n a s t r o ­ n a c h f i r m k o n s u l t i n g o w y c h . J o c e l y n D a w d e f i n i u j e C R M j a k o w i e l o s t r o n n i e k o r z y s t n ą w s p ó ł p r a c ę m i ę d z y k o r p o r a c j ą i o r g a n i z a c j ą n o n p r o f i t , w k t ó r e j ic h w y r ó ż n i a j ą c e z a s o b y s ą p o ł ą c z o n e , a b y 12: - t w o r z y ć w a r t o ś ć d l a u d z i a ł o w c ó w i d l a s p o ł e c z e ń s t w a , - t w o r z y ć r e l a c j e z i n t e r e s a r i u s z a m i ( k o n s u m e n t a m i , p r a c o w n i k a m i l u b d o s t a w c a m i ) , - k o m u n i k o w a ć w s p ó l n e d l a o b y d w ó c h o r g a n i z a c j i w a r t o ś c i . C R M r ó ż n i s ię o d f i l a n t r o p i i , p o n i e w a ż p i e n i ą d z e f i r m w y d a n e n a t ę d z i a ­ ł a l n o ś ć n i e s ą b e z p o ś r e d n i m i d a r o w i z n a m i n a r z e c z o r g a n i z a c j i n o n p r o f i t , z a ­ t e m n i e m o g ą b y ć r ó w n i e ż o d l i c z a n e o d p o d a t k u . O r g a n i z a c j e n o n p r o f i t p o t e n ­ c j a l n i e u z y s k u j ą k o r z y ś c i z e w z r o s t u i c h f u n d u s z y i z w i ę k s z o n e j ś w i a d o m o ś c i s p o ł e c z n e j i c h c e l ó w i d z i a ł a l n o ś c i . P o t e n c j a l n y m i ź r ó d ł a m i k o r z y ś c i f i r m s ą n a t o m i a s t : z w i ę k s z a j ą c a s ię s p r z e d a ż o r a z w z r o s t l o j a l n o ś c i n a b y w c ó w i p r a ­ c o w n i k ó w . M a r k e t i n g s p o ł e c z n i e o d p o w i e d z i a l n y p o w i n i e n p r o w a d z i ć d o s y t u ­ a c j i w i n - w i n , w k t ó r e j w y g r a n y m i s ą w s z y s t k i e z a a n g a ż o w a n e s tr o n y : o r g a n i z a ­ c j a n o n p r o f i t l u b p r z e d s i ę w z i ę c i e , f i r m a , a t a k ż e k o n s u m e n c i . P o t w i e r d z a j ą t o w y n i k i b a d a ń p r z e p r o w a d z o n y c h m .i n . p r z e z B l o o m a , H u s - s e i n a i S z y k m a n , ( 1 9 9 5 ) , L a r s o n a ( 2 0 0 8 ) c z y B a r o n e ’a , M i y a z a k i i T a y l o r ( 2 0 0 0 ) 13. B a d a n i a B l o o m a , H u s s e i n a i S z y k m a n p o k a z u j ą , ż e j e ż e l i is t n i e j e i s t o t n y z w i ą z e k p o m i ę d z y d z i a ł a n i a m i p r z e d s i ę b i o r s t w i c e l a m i , j a k i e w s p i e r a j ą , t o d z i a ł a n i a z z a k r e s u s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i s ą n a j b a r d z i e j e f e k t y w n e . L a r s o n w y k a z a ł n a t o m i a s t , ż e i s t n i e j e z w i ą z e k m i ę d z y C R M a z a c h o w a n i a m i p e r s o n e l u s p r z e d a ż o w e g o . N i e s t a r a ł s ię o n d o c i e k a ć , d l a c z e g o f i r m y s t o s u j ą d z i a ł a n i a z z a k r e s u m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n e g o , a l e s t a r a ł s ię o k r e ­ ś li ć , w j a k i s p o s ó b k a m p a n i e C R M u k i e r u n k o w a n e n a d a n ą g r u p ę i n t e r e s a r i u s z y ( p r z y k ł a d o w o k o n s u m e n t ó w ) w p ł y w a j ą n a r e a k c j e in n e j g r u p y i n t e r e s a r i u s z y

12 What is cause-related marketing, http://w w w.grantspace.org/Tools/Knowledge- Base/Funding-Resources/Corporations/Cause-related-m arketing.

13 L.D. A nghell, G.F. Grigore, M. Rosca, Cause-related marketing, part o f corporate social re­ sponsibility and its influence upon consumer attitude, „Economic Interferences” No. 13 (29), Bukareszt 2011.

(7)

( p r a c o w n i k ó w ) . D u ż a g r u p a p o d e j m o w a n y c h b a d a ń ( m .i n . B a r o n e , M i y a z a k i i T a y l o r ) k o n c e n t r o w a ł a s ię n a w y k a z a n i u z w i ą z k u m i ę d z y p o d e j m o w a n y m i p r z e z f i r m y d z i a ł a n i a m i a r e a k c j a m i i z a c h o w a n i a m i k o n s u m e n t ó w . B a d a n i a p r z e p r o w a d z o n e n a p o n a d 6 0 0 0 k o n s u m e n t a c h w W i e l k i e j B r y t a n i i i U S A n a p o c z ą t k u X X I w . w s k a z u j ą n a k o r z y ś c i d l a m a r k i p ł y n ą c e z w y k o r z y ­ s t y w a n i a C R M , p r z e d e w s z y s t k i m n a z w i ę k s z e n i e u t o ż s a m i a n i a s ię k o n s u m e n ­ t ó w z m a r k ą s p o n s o r a i w r e z u l t a c i e n a w a r t o ś ć m a r k i , j e j p e r c e p c j ę , l o j a l n o ś ć n a b y w c ó w i r z e c z y w i s t ą z m i a n ę i c h z a c h o w a ń k o n s u m p c y j n y c h . W y n i k i b a d a ń w s k a z y w a ł y , ż e w r e z u l t a c i e k a m p a n i i m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n e g o p r a w i e p o ł o w a a n k i e t o w a n y c h z m i e n i ł a m a r k ę n a m a r k ę j e g o s p o n s o r a , z w i ę k ­ s z y ł a w y k o r z y s t a n i e j e g o p r o d u k t ó w , w y p r ó b o w a ł a j e l u b p r z y n a j m n i e j s t a r a ł a s ię o n i c h c z e g o ś d o w i e d z i e ć 14. A b y j e d n a k k a m p a n i a t a b y ł a s k u t e c z n a , n a l e ż y s t o s o w a ć s ię d o n a s t ę p u j ą - c y c h z a s a d : 1. J a s n y z w i ą z e k - p a r t n e r s t w o m u s i b y ć d l a k o n s u m e n t ó w j a s n e . Z w i ą z e k m i ę d z y f i r m ą a s p o n s o r o w a n y m p r z e d s i ę w z i ę c i e m m u s i m i e ć s e n s i b y ć z r o z u m i a ł e - j e ż e l i z w i ą z e k j e s t n i e j a s n y , t o n a b y w c y m o g ą d o n i e g o p o d ­ c h o d z i ć n i e u f n i e . 2 . D e m o n s t r o w a n i e w p ł y w u - m u s i b y ć w i d o c z n e , ż e k a m p a n i a w s p i e r a d a n ą o r g a n i z a c j ę c h a r y t a t y w n ą l u b p r z e d s i ę w z i ę c i e . 3 . D ł u g o f a l o w o ś ć - p r o g r a m m u s i t r w a ć p r z e z d ł u ż s z y c z a s ; j e ż e l i j e s t z b y t k r ó t k i , t o k o n s u m e n c i m o g ą o d n i e ś ć w r a ż e n i e , ż e c h o d z i t y l k o o w z r o s t s p r z e d a ż y . 4 . P r o s t o t a - u c z e s t n i c t w o w p r o g r a m i e m u s i m i e ć p r o s t e z a s a d y - j e ż e l i s ą o n e z b y t t r u d n e , k o n s u m e n c i m o g ą n i e c h c i e ć w n i m u c z e s t n i c z y ć . O n i b o ­ w i e m c h c ą p o m a g a ć p r z e z r o b i e n i e t e g o , c o z w y k l e , a n i e z a s a d n i c z o z m i e ­ n i a ć s w o j e z a c h o w a n i a , a b y n i e ś ć p o m o c . C R M m o g ą s t o s o w a ć p r z e d s i ę b i o r s t w a r ó ż n y c h b r a n ż , w t y m d e t a l i ś c i . S ą o n i n i e j a k o w s p o s ó b n a t u r a l n y z a a n g a ż o w a n i w d z i a ł a n i a C R M w i ę k s z o ś c i p r z e d s i ę b i o r s t w w y t w ó r c z y c h , z u w a g i n a f a k t , ż e t o w p u n k c i e s p r z e d a ż y d e t a ­ l i c z n e j k l i e n t n a b y w a t o w a r y . P o w i n n i j e w s p i e r a ć z a r ó w n o p o p r z e z i n f o r m o ­ w a n i e i z a c h ę c a n i e k l i e n t ó w d o u c z e s t n i c z e n i a w p r o g r a m a c h , j a k i e k s p o n o w a ­ n i e t o w a r ó w o b j ę t y c h a k c j ą . D e t a l i ś c i m o g ą r ó w n i e ż w s p ó ł u c z e s t n i c z y ć b e z p o ­

14 Brand benefits how cause related marketing impacts on brand equity, consumer behaviour and the bottom line, Business in the Com munity, O ctober 2004, UK, http://www.bitc.org.uk/ resources/publications/brand_benefits.htm l.

(8)

Marketing społecznie zaangażowany - mariaż marketingu...

4 65 ś r e d n i o w p r o g r a m i e , p r z e z n a c z a j ą c c z ę ś ć s w o j e g o d o c h o d u z e s p r z e d a ż y n a c e l e a k c j i . W e w s p ó ł c z e s n e j g o s p o d a r c e h a n d e l d e t a l i c z n y j e s t z n a c z ą c y m s e k t o r e m . P r z e d s i ę b i o r s t w a z o r g a n i z o w a n e j a k o s i e c i c z ę s t o m a j ą z a s i ę g m i ę d z y n a r o d o ­ w y , a n a w e t g l o b a l n y . T w o r z ą o n e w ł a s n e s t r a t e g i e m a r k e t i n g o w e , w k t ó r y c h z e w z g l ę d u n a s p e c y f i k ę d z i a ł a l n o ś c i h a n d l o w e j b u d o w a n i e w i z e r u n k u s t a j e s ię w a ż n y m c e l e m . C e l o w i t e m u s ł u ż ą w ł a s n e s t r a t e g i e s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ­ ś c i, w t y m w z a k r e s u C R M . C h a r a k t e r y s t y c z n y m d l a h a n d l u i n s t r u m e n t e m t y c h d z i a ł a ń s ą p r o g r a m y o k r e ś l a n e j a k o „ P u r c h a s e P l u s ” . P o l e g a j ą o n e n a t y m , ż e p o d c z a s p ł a c e n i a z a z a k u p y p r z y k a s i e k l i e n t j e s t p y t a n y o t o , c z y m o ż n a d o j e g o r a c h u n k u d o l i c z y ć p e w n ą d r o b n ą k w o t ę ( p r z y s ł o w i o w e g o d o l a r a ) n a o k r e ś l o n y c e l. „ P u r c h a s e P l u s ” s ą s t o s o w a n e w s y t u a c j a c h w y s t ą p i e n i a k a t a s t r o f c z y k l ę s k ż y w i o ł o w y c h , p o w o d u j ą c y c h z n a c z ą c e s tr a t y . D o i c h s k u t e c z n o ś c i z n a c z ą c o m o ż e s ię p r z y ­ c z y n i ć p o s t a w a p e r s o n e l u s p r z e d a ż o w e g o r e k o m e n d u j ą c e g o k l i e n t o m u d z i a ł w p r o g r a m i e . I n n y m d z i a ł a n i e m s t o s o w a n y m p r z e z d e t a l i s t ó w j e s t l i c e n c j o n o w a n i e m a r k i , l o g o o r g a n i z a c j i l u b p r o g r a m ó w w s p i e r a j ą c y c h o k r e ś l o n y c e l i u m i e s z c z e n i e g o n a p r o d u k t a c h w p i s u j ą c y c h s ię w j e g o r e a l i z a c j ę . P r z y k ł a d e m m o ż e b y ć u m i e s z c z e n i e l o g o T h e A m e r i c a n D i a b e t e s A s s o c i a t i o n ( A D A ) n a p r o d u k t a c h p r z e z n a c z o n y c h d l a d i a b e t y k ó w . W a c h l a r z k o r z y ś c i m o ż l i w y c h d o u z y s k a n i a p r z e z d e t a l i s t ó w d z i ę k i p r a w i ­ d ł o w o z a p l a n o w a n y m i z r e a l i z o w a n y m d z i a ł a n i o m m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e o d ­ p o w i e d z i a l n e g o o b e j m u j e : - b e z p o ś r e d n i w z r o s t s p r z e d a ż y i z n a j o m o ś c i m a r k i , - z w i ę k s z a n i e l o j a l n o ś c i n a b y w c ó w w s t o s u n k u d o s i e c i h a n d l o w e j , c o p r z e k ł a d a s ię r ó w n i e ż n a z a k u p p r o d u k t ó w n ie o b j ę t y c h d z i a ł a n i a m i C R M , - b u d o w a n i e w i z e r u n k u i p o m a g a n i e w w y r ó ż n i e n i u o f e r t y d e t a l i s t y n a t l e k o n k u r e n c j i , - w z m a c n i a n i e m o r a l e i l o j a l n o ś c i p r a c o w n i k ó w , - z w i ę k s z a n i e p r o d u k t y w n o ś c i , r o z w i j a n i e u m i e j ę t n o ś c i p r a c o w n i k ó w , w t y m p r a c y w z e s p o l e . N a l e ż y p r z y t y m p o d k r e ś l i ć , ż e c a u se -re la te d m a rk e tin g j e s t s p o ł e c z n i e u z n a n ą i a k c e p t o w a n ą p r a k t y k ą b i z n e s u . W P o l s c e r ó w n i e ż r o ś n i e z a a n g a ż o ­ w a n i e f i r m ( w t y m d e t a l i s t ó w ) w d z i a ł a n i a z z a k r e s u s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l ­ n o ś c i , w t y m C R M . B a d a n i a p a n e l o w e d o t y c z ą c e te j p r o b l e m a t y k i p o k a z u j ą , ż e

(9)

r e s p o n d e n c i z n a j ą i r o z p o z n a j ą a k c j e p r o w a d z o n e w r a m a c h p r o g r a m ó w m a r k e ­ t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n e g o , t a k i e j a k „ P o d z i e l s ię p o s i ł k i e m ” f i r m y D a ­ n o n e , „ P o d a r u j d z i e c i o m s ł o ń c e ” P & G c z y „ R ó ż o w a w s t ą ż k a ” A v o n 15. P o t w i e r ­ d z a j ą o n e r ó w n i e ż , ż e p r o g r a m y d ł u g o f a l o w e s ą u w a ż a n e z a b a r d z i e j w i a r y g o d ­ n e i ś w i a d c z ą c e o w i ę k s z y m z a a n g a ż o w a n i u f ir m . J a k o g ł ó w n e m o t y w y w d r a ­ ż a n i a p r z e z f i r m y p r o g r a m ó w z z a k r e s u m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n e g o r e s p o n d e n c i , o b o k c e l ó w m a r k e t i n g o w y c h , t a k i c h j a k z y s k b e z p o ś r e d n i i z y s k o d r o c z o n y ( b ę d ą c y r e z u l t a t e m b u d o w a n i a w i z e r u n k u ) , w s k a z y w a l i d b a ł o ś ć 0 w s p ó l n e d o b r o . P o r ó w n a n i e w y n i k ó w b a d a ń z r o k u 2 0 1 1 z w y n i k a m i z 2 0 1 0 r o k u w s k a z u j e n a w i ę k s z e z r o z u m i e n i e i a k c e p t a c j ę o r a z z w i ę k s z a j ą c ą s ię w i a ­ r y g o d n o ś ć f i r m s p o ł e c z n i e o d p o w i e d z i a l n y c h .

C a u se -re la te d m a rk e tin g

w praktyce działań z zakresu społecznej

odpowiedzialności na przykładzie Tesco Polska

T e s c o r o z p o c z ę ł o d z i a ł a l n o ś ć w P o l s c e w 1 9 9 5 r ., p r z e j m u j ą c s i e ć s u p e r ­ m a r k e t ó w S a v ia . W 1 9 9 8 r. u r u c h o m i o n o p i e r w s z y h i p e r m a r k e t T e s c o . O b e c n i e T e s c o P o l s k a p o s i a d a t r z y r ó ż n e r o d z a j e h i p e r m a r k e t ó w ( T e s c o , T e s c o E x t r a 1 k o m p a k t o w e ) o r a z d w a t y p y s u p e r m a r k e t ó w ( T e s c o i S a v ia ) . W 2 0 1 1 r. h i ­ p e r m a r k e t y T e s c o u t r z y m y w a ł y p o z y c j ę l i d e r a s i e c i d e t a l i c z n y c h d z i a ła j ą c y c h w P o l s c e . T e s c o P o l s k a d z i a ł a l n o ś ć w z a k r e s i e s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i b i z n e s u e k s p o n u j e j a k o f u n d a m e n t a l n ą c z ę ś ć d ł u g o o k r e s o w e g o p l a n o w a n i a i p o d s t a w ę s t r a t e g i i r o z w o j u f i r m y 16. D z i a ł a n i a z z a k r e s u C S R s t a n o w i ą o b e c n i e j e d n ą z i s t o t n y c h p ł a s z c z y z n o d r ó ż n i e n i a s ię o d k o n k u r e n t ó w ; c o k o n s u m e n t o m j e s t k o m u n i k o w a n e w s p o s ó b n a s t ę p u j ą c y : „ W y r ó ż n i a m y s ię ! W y r ó ż n i a j ą n a s . O g r o m n y a s o r t y m e n t , n i s k i e c e n y i m n ó s t w o p r o m o c j i d l a n a s z y c h k l i e n t ó w to ż a d n a n o w o ś ć . J e d n a k n i e k a ż d y w i e , ż e s t a l e k o n t r o l u j e m y j a k o ś ć , ś w i e ż o ś ć i p r o c e s w y t w a r z a n i a p r o d u k t ó w , p r o m u j e m y d o s t a w c ó w p o l s k i c h i r e g i o n a l ­ n y c h , z m i e n i a m y r e c e p t u r y a r t y k u ł ó w w o p a r c i u o s u g e s t i e k l i e n t ó w i w s p i e r a ­ m y p o l s k i e s z k o ł y ” 17. H a s ł a t e z n a k o m i c i e i l u s t r u j ą e w o l u c j ę p o d e j ś c i a m a r k e ­ t i n g o w e g o w k i e r u n k u m a r k e t i n g u s p o ł e c z n e g o . D l a r e a l i z a c j i te j k o n c e p c j i n a s z c z e b l u z a r z ą d u p o w o ł a n o s p e c j a l n y k o m i t e t d s . C S R , k t ó r y o k r e s o w o a n a l i z u j e p o t r z e b ę p o s z u k i w a n i a n o w y c h k o n c e p c j i C S R i o c e n i a p o s t ę p w r e a l i z a c j i r o z p o c z ę t y c h p r o j e k t ó w . P r i o r y t e t o w e c e le

15 Raport z badania 2011 - panel CSR, http://panelcsr.pl/doc/PANEL_CSR_2011_-_RA PORT.pdf.

16 Tesco w Polsce, http://w w w .tesco.pl/o-nas/tesco-w -polsce.php. 17 Ibidem.

(10)

Marketing społecznie zaangażowany - mariaż marketingu...

4 67 o k r e ś l a n e s ą w z b i l a n s o w a n e j k a r c i e w y n i k ó w d l a g ł ó w n y c h o b s z a r ó w b i z n e s u : r e l a c j e z k l i e n t a m i , z a r z ą d z a n i e k a d r a m i , d z i a ł a l n o ś ć o p e r a c y j n a f i r m y , z a r z ą ­ d z a n i e , f i n a n s e i o d 2 0 0 7 r o k u r e l a c j e z l o k a l n y m s p o ł e c z e ń s t w e m . W c e l u k r e ­ o w a n i a i u t r z y m a n i a p o z y t y w n e g o w i z e r u n k u s i e c i T e s c o p o w s t a ł t z w . P l a n d l a S p o ł e c z n o ś c i . J e s t t o p r o g r a m s y s t e m a t y z u j ą c y z a s a d y w s p ó ł p r a c y z e s p o ł e c z ­ n o ś c i a m i l o k a l n y m i . U w y p u k l o n o w n i m k w e s t i e w a ż n e d l a k l i e n t ó w , a m i a n o ­ w i c i e z d r o w y s ty l ż y c i a , o c h r o n ę ś r o d o w i s k a , p r z e c i w d z i a ł a n i e o c i e p l a n i u s ię k l i m a t u . F i r m a z w i ę k s z y ł a o d z y s k s u r o w c ó w w t ó r n y c h , z r e d u k o w a ł a o 1 0 % e m is j ę C O

2

o r a z z u ż y c i e w o d y . W r a m a c h o c h r o n y ś r o d o w i s k a w y b u d o w a n o e n e r g o o s z c z ę d n e , z a s i l a n e t z w . z i e l o n ą o d n a w i a l n ą e n e r g i ą z w i a t r u , s ł o ń c a i z i e m i , s k l e p y T e s c o w Z d z i e ­ s z o w i c a c h , G a r w o l i n i e , L u b a r t o w i e , N o w y m M i e ś c i e L u b a w s k i m i G r u d z i ą d z u . W i n n y c h o b i e k t a c h z a i n s t a l o w a n o c z u j n i k i r u c h u s t e r u j ą c e w ł ą c z a n i e m i w y ł ą ­ c z a n i e m o ś w i e t l e n i a w p o m i e s z c z e n i a c h o r a z p r a c ą m e b l i c h ł o d n i c z y c h . Z o p t y ­ m a l i z o w a n o t a k ż e s y s t e m d o s t a w d o s k l e p ó w z m a g a z y n u c e n t r a l n e g o , c o o g r a ­ n i c z a z u ż y c i e p a l i w a p r z e z f l o t ę t r a n s p o r t o w ą . K l i e n t o m o f e r o w a n e s ą b i o d e - g r a d o w a l n e t o r b y f o l i o w e l u b j u t o w e t o r b y e k o l o g i c z n e , p o d l e g a j ą c e b e z p ł a t n e j w y m i a n i e . T e s c o w s p i e r a l o k a l n e s p o ł e c z n o ś c i p o p r z e z c a ł y s z e r e g a k c j i c h a r y t a t y w ­ n y c h . O d k i l k u l a t, n a p o c z ą t k u g r u d n i a f i r m a w ł ą c z a s ię d o a k c j i „ Ś w i ą t e c z n a z b i ó r k a ż y w n o ś c i ” d l a n a j b a r d z i e j p o t r z e b u j ą c y c h , w s p o m a g a s z k o ł y , o r g a n i z u ­ j e f e s t y n y d l a m i e s z k a ń c ó w , p o d c z a s k t ó r y c h p r o m o w a n e s ą l o k a l n e p o t r a w y i r e g i o n a l n e p r o d u k t y . T e s c o p r o w a d z i r ó w n i e ż d z i a ł a n i a n a r z e c z p r o m o w a n i a z d r o w e g o s t y l u ż y c i a , d o k t ó r y c h m o ż n a z a l i c z y ć m .i n . w p r o w a d z a n i e d o s p r z e d a ż y e k o l o g i c z n y c h p r o d u k t ó w p o d m a r k ą O r g a n i c o r a z o r g a n i z o w a n i e c y k l u i m p r e z s p o r t o w y c h . N o w ą i n i c j a t y w ą j e s t „ B ie g a j z T e s c o ” . W a ż n ą r o l ę w s t r a t e g i i s p o ł e c z n e j o d p o w i e d z i a l n o ś c i T e s c o m a m a r k e t i n g s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n y . W r a m a c h d z i a ł a ń z z a k r e s u C R M T e s c o w s p ó l n i e z d o s t a w c a m i p o z y s k u j e ś r o d k i n a b u d o w ę r o d z i n n y c h d o m ó w d z i e c k a 18. W 2 0 1 0 r o k u w d n i a c h o d 9 w r z e ś n i a d o 6 p a ź d z i e r n i k a z o s t a ł a z o r g a n i z o w a n a a k c j a „ P o m ó ż d z i e c i o m - k u p u j p r o d u k t y M i l k L a n d ” - z e b r a n o w n ie j 3 4 1 9 2 z ł, a n a s t ę p n i e w d n i a c h o d 7 d o 2 0 p a ź d z i e r n i k a „ P o m ó ż d z i e c i o m z n a l e ź ć s w ó j d o m ” - t u 1 % z e s p r z e d a ż y p r o d u k t ó w U n i l e v e r , c z y l i 7 0 0 0 0 z ł, p r z e z n a c z o n o n a c e l a k c ji. 18

(11)

S i e ć s t o s u j e o m ó w i o n e p o w y ż e j c h a r a k t e r y s t y c z n e d l a d e t a l i s t ó w d z i a ł a n i a w p o s t a c i s y g n o w a n i a s y m b o l e m G D A ( z p o d a n ą w i e l k o ś c i ą z a w a r t o ś c i d z i e n ­ n e g o s p o ż y c i a i c h s k ł a d n i k ó w ) p r o d u k t ó w m a r k i w ł a s n e j . O d 2 0 0 9 r o k u T e s c o p r o w a d z i r ó w n i e ż c o r o c z n ą a k c j ę „ P o m ó ż m y z w i e r z ę ­ t o m p r z e t r w a ć z i m ę ” . W 2 0 1 2 r o k u z o s t a ł a o n a p r z e p r o w a d z o n a w d n i a c h 12 - 2 5 s t y c z n i a i p o l e g a ł a n a t y m , ż e 1 0 % z e s p r z e d a ż y p r o d u k t ó w d l a z w i e r z ą t o z n a k o w a n y c h s p e c j a l n ą e t y k i e t ą z o s t a ł o p r z e z n a c z o n e d l a w s p a r c i a p i ę c i u s c h r o n i s k d l a z w i e r z ą t . S c h r o n i s k a t e z o s t a ł y w y ł o n i o n e w d r o d z e g ł o s o w a n i a i n t e r n a u t ó w n a F a c e b o o k u . W t e n s p o s ó b w p r o g r a m z o s t a l i z a a n g a ż o w a n i z a ­ r ó w n o k l i e n c i T e s c o , j a k i s p o ł e c z n o ś c i i n t e r n e t o w e . Z o r g a n i z o w a n o r ó w n i e ż z b i ó r k ę ż y w n o ś c i d l a z w i e r z ą t , w k t ó r e j w o l o n t a r i u s z e z o s t a l i w y p o s a ż e n i w T - s h i r t y , u l o t k i i p l a k a t y i n f o r m u j ą c e o a k c j i . W t e n s p o s ó b z o r g a n i z o w a n o 8 4 z b i ó r k i , k t ó r e p r z y n i o s ł y e f e k t w p o s t a c i 4 0 t o n ż y w n o ś c i d l a z w i e r z ą t p r z e ­ k a z a n e j s c h r o n i s k o m . N a s z c z e g ó l n ą u w a g ę z a s ł u g u j e r e a l i z a c j a p r o g r a m u „ T e s c o d l a s z k ó ł ” , r o z ­ p o c z ę t e g o w P o l s c e w 2 0 0 2 r o k u ( d z i e s i ę ć l a t p ó ź n i e j n i ż w ś w i e c i e ) . J e g o c e ­ l e m j e s t p o p r a w a w y p o s a ż e n i a p o l s k i c h s z k ó ł o r a z s t w o r z e n i e m o ż l i w o ś c i r o z ­ w o j u d z i e c i o m i m ł o d z i e ż y w n o w o c z e s n y c h w a r u n k a c h 19. P o c z ą t k o w o b y ł o n ś c i ś l e p o w i ą z a n y z z a k u p a m i d o k o n y w a n y m i w T e s c o . P r z y o k a z j i t a k i c h z a k u ­ p ó w k l i e n t o t r z y m y w a ł p u n k t y , k t ó r e m ó g ł p r z e k a z a ć w y b r a n e j p r z e z s i e b i e s z k o l e . K a ż d a z e s z k ó ł , k t ó r a p r z e k r o c z y ł a o k r e ś l o n y p r ó g p u n k t o w y , o t r z y m y ­ w a ł a n a g r o d y . P r z e z p i e r w s z y c h p i ę ć l a t t r w a n i a p r o g r a m u ( 2 0 0 2 - 2 0 0 6 ) p r a ­ c o w n i e k o m p u t e r o w e i m u l t i m e d i a l n e o r a z s p r z ę t d y d a k t y c z n o - s p o r t o w y o t r z y m a ł o 3 8 0 0 s z k ó ł ( ł ą c z n a k w o t a d o t a c j i w y n i o s ł a o k o ł o 1,5 m l n e u r o ) . W 2 0 0 8 r o k u p r o g r a m „ T e s c o d l a s z k ó ł ” z o s t a ł u k i e r u n k o w a n y n a e d u k a c j ę e k o l o g i c z n ą d z i e c i i m ł o d z i e ż y o r a z i c h a k t y w i z a c j ę p o p r z e z p r o m o c j ę p o s t a w o b y w a t e l s k i c h . Z a p r o j e k t „ E k o m a n i a - f i l m o w a n i a ” , w k t ó r y m d o k o n k u r s u s z k o ł y z g ł a s z a ł y f i l m y o t e m a t y c e p r o e k o l o g i c z n e j , T e s c o P o l s k a w 2 0 1 1 r o k u z d o b y ł o s t a t u e t k ę S t a v i e A w a r d s w p r e s t i ż o w y m k o n k u r s i e I n t e r n a t i o n a l B u s i ­ n e s s A w a r d s 20. O d p o c z ą t k u i s t n i e n i a p r o g r a m u „ T e s c o d l a s z k ó ł ” n a g r o d z o n o w s u m i e 11 t y s i ę c y s z k ó ł , a ł ą c z n a k w o t a d o t a c j i w y n i o s ł a 3 m l n e u r o . P r o g r a m „ T e s c o d l a s z k ó ł ” j e s t p r z y k ł a d e m d o b r z e z a p l a n o w a n e g o c a u s e -r e la te d m a rk e ­ tingu, t z n . z w i ą z e k m i ę d z y d z i a ł a l n o ś c i ą f i r m y a s p o n s o r o w a n y m p r z e d s i ę w z i ę ­ c i e m j e s t j a s n y , k a m p a n i a t a j e s t z n a n a m .i n . w r e z u l t a c i e n a k ł a d ó w p o n i e s i o ­

19 Tesco dla szkół, http://w w w.tesco.rekrutacja.net/strona.aspx?id=57& lng=1045).

20 Stevie Award - dla programu Tesco dla szkół, http://w w w.portalspozyw czy.pl/handel/ wiadom osci/stevie-aw ard-dla-program u-tesco-dla-szkol,54938.htm l.

(12)

Marketing społecznie zaangażowany - mariaż marketingu...

4 6 9 n y c h n a j e j p r o m o c j ę i w y k o r z y s t a n i a w ł a ś c i w y c h i n s t r u m e n t ó w , m a o n a c h a ­ r a k t e r d ł u g o f a l o w y , a z a s a d y u c z e s t n i c t w a w n ie j i p r z y z n a w a n i a n a g r ó d s ą p r o s t e i z r o z u m i a ł e .

Zakończenie

W y k o r z y s t y w a n i e m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a n e g o w p r a k t y c e u m o ż l i w i a p r z e d s i ę b i o r s t w o m b u d o w ę r e l a c j i z i n t e r e s a r i u s z a m i ( n ie t y l k o o r g a ­ n i z a c j a m i n o n p r o f i t , a l e r ó w n i e ż z k o n s u m e n t a m i , s p o ł e c z n o ś c i a m i l o k a l n y m i , p r a c o w n i k a m i i d o s t a w c a m i ) , p r z y c z y n i a s ię d o t w o r z e n i a p r z e z n i e p r z e w a g i k o n k u r e n c y j n e j i j e s t w a ż n y m i n s t r u m e n t e m o r g a n i z a c j i o o r i e n t a c j i m a r k e t i n g u s p o ł e c z n e g o . Z a l e t ą C R M j e s t u z y s k i w a n i e k o r z y ś c i p r z e z w s z y s t k i e z a a n g a ­ ż o w a n e s t r o n y , k t ó r y c h w i e l k o ś ć m o ż e b y ć s t o s u n k o w o ł a t w o o s z a c o w a n a ; w p r z y p a d k u o r g a n i z a c j i n o n p r o f i t / p r z e d s i ę w z i ę c i a i s t o t n e g o z p u n k u w i d z e n i a s p o ł e c z n e g o j e s t t o z w i ę k s z e n i e f u n d u s z y n a o k r e ś l o n y c e l , p o d c z a s g d y w p r z y p a d k u p r z e d s i ę b i o r s t w a j e s t t o w z r o s t s p r z e d a ż y , l i c z b y k l i e n t ó w , ś w i a ­ d o m o ś c i m a r k i i l e p s z e p o s t r z e g a n i e f i r m y w c z a s i e k a m p a n i i , a l e t a k ż e p o j e j z a k o ń c z e n i u , j e ż e l i u d a j e j s ię w p ł y n ą ć n a z m i a n ę p r e f e r e n c j i n a b y w c ó w . T e n o s t a t n i a s p e k t j e s t s z c z e g ó l n i e i s t o t n y , g d y ż w s y t u a c j i k i e d y n a r y n k u f u n k c j o ­ n u j e w i e l e b l i s k i c h s u b s t y t u t ó w , p o m i ę d z y k t ó r y m i n i e m a i s t o t n y c h r ó ż n i c w c e n i e , k l i e n t ó w t r u d n o j e s t z a c h ę c i ć d o z m i a n y m a r k i p r o d u k t ó w n a b y w a n y c h w s p o s ó b r u t y n o w y . A b y j e d n a k k a m p a n i a m a r k e t i n g u s p o ł e c z n i e z a a n g a ż o w a ­ n e g o p r z y n i o s ł a o k r e ś l o n y e f e k t , m u s i d o b r z e w p i s y w a ć s ię w s t r a t e g i ę f ir m y , b y ć u k i e r u n k o w a n a n a c e l i s t o t n y d l a n a b y w c ó w p r o d u k t ó w , z o s t a ć o d p o w i e d ­ n i o r o z p r o p a g o w a n a ( z c z y m w i ą ż ą s ię o k r e ś l o n e n a k ł a d y ) i m i e ć c h a r a k t e r d ł u g o f a l o w y . Ź l e z a p l a n o w a n a k a m p a n i a b ą d ź / i w y b ó r n i e o d p o w i e d n i e g o p a r t ­ n e r a m o g ą p r z y n i e ś ć w r ę c z p r z e c i w n y s k u t e k i p o d w a ż y ć r e p u t a c j ę p r z e d s i ę ­ b i o r s t w a , k t ó r ą b ę d z i e p o t e m b a r d z o t r u d n o o d b u d o w a ć .

CAUSE-RELATED MARKETING - MARRIAGE OF SOCIAL

RESPONSIBILITY AND MARKETING

Summary

The aim o f the paper is to present the cause-related marketing as a concept w hich fits to nowadays theories o f enterprise m anagem ent: stakeholders theory, social responsibility as an im portant factor o f developing sustainable com petitive advantage and social marketing. The idea, rules, benefits and threats o f its im plem enting in practice have been discussed. The instruments o f CR M w hich are specific for retailing have been indicated. To illustrate the theory the short case study o f Tesco Poland, w hich is well known because o f CR M strategies w hich work, has been presented.

Cytaty

Powiązane dokumenty

rator polecił Skłodowskiemu, by poinformował Polakiewicza, że aby móc starać się o emeryturę, musi w ciągu miesiąca przedstawić zaświadczenie o stanie zdro- wia. Po

Za uwiecznienie pamięci imienia Adama Mickiewicza w mu- rach szkoły pojedyncze osoby i zespoły zostają również nagro­ dzone specjalnymi medalionami... W czerwcu, po

Jezus, podkreśla nie tylko wyjątkową interwencję Boga przy poczęciu Jezusa, nowego Dawida, ale ukazuje Ją także jako dawczynię cielesności,. ojciech

By applying this measure, the cable and reactors are energized together at zero voltage (by the use of controlled switching and single-pole operated breakers) to

Wydaje się słuszna supozycja, że Wilson Stracił zainteresow anie dla sw ych koncepcji z tą chw ilą, kiedy okazało się, że armia polska w e Francji staje się

“The aspect of forest biocenoses” is a present type of biocenoses, constituting a basis for distinguishing forest units (subcompartments). Units in forest belonging to category A

XX wieku, trójwalentne i czterowalentne inaktywowane szczepionki przeciwko grypie typu split i sub- unit charakteryzują się wysoką immugennością – dotyczyło to podawania

The research focuses on young adults’ concepts of health; apprehension of he- alth as a value; self-perceived health; importance of health in career choice; re-