PROTEZY STAŁE
• Protezy stałe są to uzupełnienia protetyczne,trwale osadzone na zębie lub zębach pacjenta, które bez pomocy lekarza nia mogą byd z nich usunięte.Dzielą się na uzupełnienia
JEDNOCZŁONOWE, odtwarzające braki w obrębie jednego zęba, jak wkłady czy korony, oraz na protezy
WIELOCZŁONOWE - mosty
Korony protetyczne są często stosowanymi odbudowami pojedynczych zniszczonych zębów, których dalsze leczenie poprzez zakładanie wypełnieo nie jest możliwe.
Korony klasyfikowane są ze względu na kilka cech; powszechnie stosowane
podziały uwzględniają zasięg objęty przez odbudowę oraz jej objętośd, stosunek
korony do tkanek przyzębia, oraz materiał, z którego odbudowa została wykonana.
Korony mogą byd osadzane na niektórych zębach z dużymi powierzchniami
wypełnieo oraz na zębach po leczeniu kanałowym – dla wzmocnienia ich
struktury stosowane są dwieki z włókna szklanego.
Biorąc pod uwagę zasięg i objętośd koron dzieli się je na:
• korony częściowe, które służą do pokrycia tylko części korony klinicznej zęba
• korony osłaniające, które
stosuje się do pokrycia całej korony zęba
• korony całkowite, czyli zęby dwiekowe, które służą nie tylko pokryciu ale i odbudowie zrębu zniszczonego zęba
Ze względu na położenie odbudowy względem dziąsła wyróżniamy:
• korony poddziąsłowe, które wnikają do wnętrza kieszonki dziąsłowej
• korony dodziąsłowe, które sięgają wyłącznie do brzegu dziąsła
• korony naddziąsłowe, które znajdują się nad brzegiem dziąsła
Uwzględniając kształt brzegu korony od strony dziąsłowej wydzielono:
• korony schodkowe – wymagają
wykonania stopnia przy szlifowaniu korony zęba naturalnego
• korony bezschodkowe – do których wykonanie schodka nie jest potrzebne.
Pod względem materiału, z jakiego dana odbudowa została wykonana wyróżniono:
I) korony jednolite – są wytwarzane tylko z jednego rodzaju tworzywa
• metalowe
• ceramiczne
• kompozytowe
• akrylowe
II) korony złożone
(kosmetyczne) – produkowane z więcej niż jednego rodzaju tworzywa, przy czym ich
widoczna strona licowana jest materiałami, które mają kolor imitujący barwę zęba naturalnego, co zapewnia wysoką estetykę, do grupy koron
złożonych zaliczamy:
• korony licowane ceramiką, np. porcelaną
• korony licowane akrylem
• korony licowane kompozytami
Sposób wykonania labolatoryjnego:
• Lane
• Wypalane (ceramika)
• Technologia CAD/CAM
• Polimeryzowane (akryl,kompozyt)
• tłoczone
Pełnione funkcje i wskazania szczególne:
• Lecznicze
• Profilaktyczne
• Uzupełniające (dobudowujące)
• Korygujące
• Ochronne (czasowe)
• Kosmetyczne
• Zespalające
• Teleskopowe
• z zasuwami
Wskazania do stosowania koron:
• Znaczne uszkodzenie korony zęba w wyniku próchnicy, starcia patologicznego ,urazy
• Niekorzystne ukształtowanie powierzchni pod zaplanowaną klamrę
• Nieprawidłowe ustawienie zęba w łuku
• Przebarwienie zęba lub niedorozwój
• Przy planowaniu mostów zakotwiczonych na zębach filarowych za pomocą koron
• W przypadkach parodontopatii, gdy istnieje potrzeba zblokowania zębów
Przeciwskazania do stosowania koron:
Zmiany patoogiczne w zakresie tkanek zęba i przyzębia nie do wyleczenia:
-złamanie korzenia z przemieszczeniem
-głębokie zniszczenie korzenia procesem próchnicowym -rozległe zmiany okołowierzchołkowe
-rozchwianie III st.
Korony lane jednolite metalowe
Korony te odlewane są indywidualnie z różnych stopów metali.
Ze względu na niską estetykę stosowane są jedynie dla zębów mało widocznych, zwłaszcza trzonowców. Ich zaletą jest duża wytrzymałośd mechaniczna na działanie sił żucia. Są one
stosowane także jako człony mostów, zwłaszcza gdy przęsła są znacznej długości. Korony metalowe są koronami schodkowymi, opracowany stopieo jest najmniejszej szerokości w porównaniu z koronami złożonymi licowanymi oraz pełnoceramicznymi,
dlatego też tkanki zęba zostają usunięte w mniejszym stopniu niż w przypadku koron złożonych.
Wybór rodzaju korony zależny jest od warunków panujących w jamie ustnej pacjenta, miejsca jej
umiejscowienia – dla odbudowy widocznych zębów szczególnie ważna jest estetyka, natomiast dla zębów mało widocznych wytrzymałośd mechaniczna, decyzja o rodzaju korony zależna jest także od możliwości
finansowych osoby leczonej. Każdy rodzaj korony wymaga odmiennego wykonania szlifowania zęba oraz
zastosowania różnych materiałów mocujących.
Korona lana jednorodna może byd:
• Schodkowa
• Bezschodkowa
• Naddziąsłowa
• Poddziąsłowa
Korona całkowicie lana wykonana jest jako
jednolity odlew metalowy na ząb oszlifowany.Może byd GRUBOŚCIENNA lub CIENKOŚCIENNA.
Korony lane jednorodne wykonane są najczęściej:
-ze stopów złota
-ze stopów srebro-palladowych
-stopów chromoniklowych
Rodzaje stopni przydziąsłowych:
a) Pochyły lub zaokrąglony stopieo (chamfer)
b) Stopieo, którego dno ze ścianą tworzy kąt około 90 st.(shoulder) c) Zmodyfikowany stopieo, stanowiący połączenie dwóch
poprzednich (beveled shoulder)
Tok postępowania klinicznego i labolatoryjnego podczas wykonywania koron protetycznych:
Etapy kliniczne:
-
wywiad i badanie kliniczne stanu miejscowego-wykonanie badao pomocniczych(np.rentgen, żywotnośd miazgi)
-ustalenie wskazao i podjęcie decyzji o zastosowaniu odpowiedniego rodzaju korony protetycznej
-ewentualne wstępne protetyczne przygotowanie zęba (np. wkładu) lub odbudowa kikuta innymi metodami (kompozyt)
-szlifowanie zęba
-zabezpieczenie oszlifowanego kikuta -pobranie wycisków
-rejestracja zwarcia centralnego
-dobór koloru( w przypadku koron licowanych) -osadzenie korony tymczasowej
Etapy labolatoryjne -
wykonanie modeli robaczych -montaż modeli w artykulatorze-techniczne wykonanie korony w zależności od jej rodzaju
Etapy kliniczne
-
sprawdzenie korony protetycznej w jamie ustnej -osadzenie korony protetycznej na stałe-kontrola korony protetycznej
Wskazania -korony lanej jednorodnej:
• Podniesienie wysokości zwarcia
• Korekta kształtu zęba
• Stworzenie retencji w celu utrzymania protezy częściowej
• Stworzenie miejsca na podparcie
• Wzmocnienie korony zęba (zęby trzonowe)
Cechy poprawnie wykonanej korony lanej jednorodnej:
- szczelnośd przy szyjce
-prawidłowy kształt anatomiczny -odpowiedni kontakt zwarciowy -zachowane punkty styczne
Etapy pracy przy wykonaniu korony lanej jednorodnej CIENKOŚCIENNEJ:
• Odlanie modelu roboczego z gipsu twardego
• Wstępne modelowanie kikutów filarowych pomniejszonych o grubośd korony ( ściany korony 0,5 do 1,5 mm, powierzchnia żująca 1-2 mm )
• Powielanie modelu w agarze
• Wykonanie modelu z masy ogniotrwałej
• Wymodelowanie korony z wosku odlewniczego na modelu powielonym
• Umocowanie kanału odlewniczego ze stożkiem
• Zatopienie korony wraz z modelem w masie osłaniającej
• Wykonanie odlewu