Stratygrafia mikropaleontologiczna osadów retu i dolnego wapienia muszlowego w SW Polsce

OlgaSTYK

Stratygrafia mikropaleontologiczna osadow retu i dolnego wapienia

muszlowego w SW Polsce

OpracowanomikrofaunC( (otwornice i malroraczki) retu i dolnego wapienia muszlowegopoludniowo-zachodniej Polski. Oznacwno 27 gatunkOw otwomic (l nowy) i 24 gatunki malzoraczkow (3 nowe gatunki i 1 nowy podgatunek). Opisano 6 gatunkow. Na podstawie stratygraficznego tasiC(gu otwomic i mali:oraczkowwyroZniono 2 poziomy mooofaunistyczne. jeden obejmujl\cy utwory retu. drugi utwory dolnego wapienia muszlowego.

WS~P

W opracowaniu przedstawiono

stratygrafi~ mikropaleontologiczn~

retu i dolnego wa- pienia muszlowego na podstawie otwornic i malioraczk6w z otwor6w wiertniczych poludniowo-zachodniej Polski, wykonanych w

zwi~zku

z projektem ·poszukiwan rod miedzi na obszarze zachodniej

cz~sci

monokliny przedsudeckiej i perykliny Zar.

Pr6bki do badan mikropaleontologicznych (934) pobrano z otwor6w wiertniczych wykonanych przez Zaldad Geologii Zl6i Rud Metali PIG (fig. 1).

Sporz~dzono

2 tabele

ilustruj~ce

rozprzestrzenienie poszczeg6lnych gatunk6w otwor- nic i malioraczk6w w recie i w dolnym wapieniu muszlowym. Oznaczono 27 gatunk6w otwomic, w tym 1 nowy oraz 24 gatunki malioraczk6w w tym 3 nowe gatunki i 1 podgatunek. Opisano 6 gatunk6w. Wyr6iniono2 zespoJy mikrofaunistyczne. Na tablicach 1-V zilustrowano c'aly zesp61 mikrofauny

wyst~puj~cy

w badanych otworach wiert- niczych.

Autorka wyraia gorqce

podzi~kowanie

doc. dr A.Senkowiczowej za dyskusje i uwagi.

698

Grot6w Pi1 lARY

o

⁰

OlgaStyk

.5towo 1G1

o

LUBIN a

o LEGNICA

o 10 km

~

Fig. 1. Lokalizacja otworow wiertniczych w SW Polsce Location of the boreholes in South Western Poland

tosice W16

o

Wroctaw Wojll6w W8

o cJn

^ykUwW9

Rodwonil:. W£> 0 towice W·S

CHARAKTERYSTYKA ZESPOL6w MIKROFAUNISTYCZNYCH RETU I DOLNEGO W APIENIA MUSZLOWEGO

Analizuj~c

zesp61 mikrofauny

wystttPuj~cej

w osadach retu i dolnego wapienia muszlowego SW Polski zauwaia sitt wyrazne r6inice w skladzie gatunkowym zar6wno otwornic, jak i malioraczk6w (tab. 1,2). Pozwala to na okreSlenie wieku tych osad6w, jak tei postawienie granicy mi¢zy osadami retu i dolnego wapienia muszlowego. Nie zawsze granica

zaznaczaj~ca

sitt na podstawie mikrofauny jest zgodna z

granic~ wyznaczon~

na podstawie przeslanek litologicznych i makrofaunistycznych. Naleiy r6wniei zauwaiyc, ii

wystttpuj~ce

w badanych profilach otwornice

s~

nieliczne,

maj~

przekrystalizowane sko- rupki, a wsr6d przedstawicieli rodzaj6w Nodosaria i Dentalina znajdowane

s~

przewainie pojedyncze komory. Zjawisko to obserwuje sitt zar6wno w osadach retu, jak i dolnego wapienia muszlowego.

Najuboisz~

mikrofauntt zanotowano w otworach wiertniczych usytuowanych w poludniowej czttSci badanego obszaru: Kotowice W 5, Krzyk6w W 9, Wojn6w W 8, znacznie

liczniejsz~

w zachodniej czttsci (Otyii IG 1, Osiecz6w N 25 i Chwalimierz SP 1), np. w otworze wiertniczym Kotowice W 5 znaleziono 4 gatunki, a w Otyniu - 47.

Osady retu na badanym obszarze wyksztalcone

~

gl6wnie w postaci wapieni marglis-

tych, dolomit6w, anhydryt6w, wapieni dolomitycznych, wapieni, margli i lupk6w ilastych

{H.Senkowiczowa, 1965a,b; I.Gajewska, 1964; lKlapciiiski, 1959; T.C.Lesniak, 1978

a, b; H.Senkowiczowa, A.Szyperko-Sliwczytiska, 1961). Doldadny podzial retu znajduje si«t w pracy H.Senkowiczowej (l965a,b).

Zesp61 otwornic retu na omawianym obszarze (tab. 1) nie jest zbyt liczny.

Wyst«tpuj~

tu glownie otwomice

0

skorupkach

aglutynuj~cych

z rodzajow Glomospira, Glomospirel- la, Verneuilinoides, Reophax, Saccamina, Ammodiscus, Cyclogyra, Nodogoriospira, Hyperammina, Tolypammina. Ammobaculites i Hippocrepina. Jedynym przedstawicielem otwornic

0

skorupkach wapiennych jest Nodosaria

pojawiaj~ca

si«t dopiero pod koniec gomego retu. Malioraczki natomiast

stanowi~

znacznie

liczniejs~

gruW zarowno pod wzgl¢em ilosci gatunkow,jak i okazow (tab. 2). Spotyka si«t tu przedstawicieli rodzajow:

Bythocypris, Lutkevichinella, Triadohealdia, Paracypris, Pulviella, Cytherissinella, Spe- luncella, Cultella, Judahella i Darwinula.

Zesp61 otwomic i malioraczkow dolnego wapienia muszlowego (tab. 2) romi si«t wyrainie od zespolu w recie. Nie wyst«tpuje tu jui wi«tkszoSC gatunkow uprzednio noto- wanych,

pojawiaj~

si«t inne, ktorych brak w recie.

Zaobserwowano, ie zesp61 mikrofauny w duiej mierze jest uzaleiniony od zmian facjalnych. W osadach ilasto-mulowcowo-marglistych i wapienno-marglistych mikrofau- na jest liczniejsza nii w osadach piaszczystych.

Osady dolnego wapienia muszlowego wyksztalcone

s~

glownie w postaci wapieni, wapieni marglistych, wapieni dolomitycznych, ilowcow i mulowcow. Mikrofauna z osa- dow dolnego wapienia muszlowego jest liczniejsza od stwierdzonej w osadach retu. Osady dolnego wapienia muszlowego

reprezentuj~

otwomice glownie z rodziny: Nodosariidae (Nodosaria, Dentalina, Ligulina i Pseudonodosaria), Vaginulinidae (Marginulinopsis) i Nodosinellidae (Nodosinella).

Wyst«tpuj~

tu rowniei otwomice

0

skorupkach aglutynu-

j~cych:

Arenovidalina, Spirillina i Ammodiscus (tab. 1). Zesp61 malioraczkow dolnego wapienia muszlowego reprezentowany jest przez gatunki

nalei~ce

do rodzajow: Paracy- pris, Gruendelicythere, Triceratina, Reu bane lla, Bairdia, Bairdiocypris, Bythocypris i Judahella (tab. 2).

POZIOMY MIKROFAUNISTYCZNE

Na podstawie analizy zasi«tgow stratygraficznych otwomic i malioraczkow wyromio- no 2 poziomy mikrofaunistyczne (tab. 1,2)

charakteryzuj~ce

si«t odmiennym sldadem gatunkowym.

Poziom I przypada na osady retu (warstwy gipsowe, warstwy mi«tdzygipsowe, war- stwy gipsowe II i warstwy nadgipsowe) i odpowiada poziomowi II (Cytherissinella cris- pa), ktory zostal wydzielony w osadach retu Polski pozakarpackiej (tab. 3). Poziom ten charakteryzuje si«t

obecnosci~

gatunkow

0

szerszym zasi«tgu wyst«tpowania: Ammodiscus crassitestatus n. sp., A. parapriscus Ho, CycIogyra mahajeri Bronn., Zanin. et Bozorg. i Saccammina parvula Gerke.

WsrOd malioraczkow

wyst«tpuj~

gatunki znane z osadow calego retu: Paracypris

tenuis (Kozur), Bythocypris aequalis (Kozur), Lutkevichinella minima Starozhilova, Tria-

Tabela 1

Wys~powanie otwornic w osadch retu i dolnego wapienia muszlowego w poIudniowo-zachodniej Polsce

Podzialwg H. Senkowicwwej

(1965a)

Gatunki warstwyze warst"')' warstwy mi((- warstwy warst"')' nadgipsowe

wapien musz- Wschowy gipsowe I dzygipsowe gipsowe II

dolomity retu wapienie retu lowydolny

poziom I poziom II

I

I

Ammodiscus crassitestatus

n. sp. 1 - - - - -

...--.,;.-- - - -

Cyclogyra mahajeri

Bronn. Zanin. et Bozorg. ^{f - - - -} r-- - - -

- - - --

Ammodiscus parapriscus

Ho

- - - -- - - - - - - - -

^,...-

Saccammina parvula

Gerke

- - - - - - - - - - - -

Glomospirella

sp.

-- - -- ^{- - - - -}

Reophaxsp. -- ^- --

Hyperammina

cf.

eulimbata

Kristan-Tollman

---

Hippocrepina

cf.

dabravensis

Trifonova

- - - -

Glomospira

sp.

---_.

Glomospirella sinensis

Ho

- - - - - ---.,.._.

Tolypammina

sp.

---

Vemeulinoides edwardi

Schroeder

Ammobaculites

sp. 1 - - - - -

- - -

Nodosaria

sp.

----

Nodogordiospira praeconversa

Trifonova

---

Spirillina oberhauseri

Styk

Dentalina

sp.

Nodosinella rostrata

Trifonova

- - - -

Dentalina cassiana

Gumbel

8

i o

-<

l'I"" Vl

I I I I I

I I I I I I I I I I I I

f

I I

I I I I I

• • I

I I I

I

I I I I I I I I

I I

I I

. I I I

I

dohealdia gemma (Styk) i Cytherissi- nella crispa (Schleipher). Notuje siC(

tei;

gatunki

wystC(puj~ce

tylko w war- stwach gipsowych I (z otwomic - Re- ophax sp., Hyperammina cf. eulimbata Kristan-Tollmann i Hippocrepina cf.

dabravensis Trifonova, z mali;oracz- k6w - Lutkevichinella bipartita n.

sp.).

W warstwach mit;dzygipsowych z otwomic zanotowano: . Verneuilinoides edwardi Schroeder, gatunek wystC(pu-

j~cy

dose licznie tylko w otworze wiertniczym OtyD. IG 1, oraz Tolypam- mina sp., Glomospirella sinensis Ho i G. sp., a z mali;oraczk6w - poza jui;

wymienionymi - Speluncella prae- spinosa n. sp., Cultella levis Kozur i Lutkevichinella praepusilla n. sp.

Warstwy gipsowe

II

reprezento- wane

~

przez wymienione jui; gatun- ki: Ammodiscus crassistestatus n. sp., Cyclogyra mahajeri Bronn. Zanin. et Bozorg., Glomospira sp. i nie noto- wany uprzednio Ammobaculites sp. Z mal:ioraczk6w pojawily siC( Paracy- pris pusilla (Kozur) i Judahella tuber- culifera (Giimbel) - gatunki znane rowniei; z utwor6w dolnego wapienia muszlowego.

W warstwach nadgipsowych wsrOd otwornic pojawiaj" siC(: Nodo- saria sp. i Nodogordiospira praecon- versa Trifonova, a wsr6d mal:ioraczk6w - Darwinula kipts- chakensis Schleipher, D. acmayica Schleipher, Pulviella aralsorica Schleipher i inne oraz nowy podgatu- nek Cytherissinella crispa tuberculata n. subsp.

Poziom II przypada na osady dol-

nego wapienia muszlowego; w Polsce

Tabela 2

Wyst~powanie malioraczkow w osadach retu i dolnego wapienia muszlowego w poludniowo-zachodniej Polsce

Podziallitostratygraficznywg H. Senkowiczowej (1965a)

Gatunki warstwyze warstwy warstwy mi«- warstwy warstwy nadgipsowe wapieti musz- Wschowy gipsowe I dzygipsowe gipsowe II

dolomity retu wapienie retu lowydolny

poziom I poziom II

Ostracoda sp. - - - -- - - -- - - - - - - - - - - -- - - -

Paracypris tenius (Kozur) - ^- -- -- - - - - - - - - - -- ^{- -} - - ^-

Bythocypris aequalis (Kozur)

Lutkevichinella minima Starozhilova

1 - - - -

- - -

Triadohealdia gemma (Styk)

1 - - - - -

' - - - - - - - - "'""---- - - -

Pulviella ovalis Schneider

I--- - -

- - -

Lutk.fvichinella bipartita

n. sp. 1 - - - -

Cytherissinella crispa (Schleipher) - - - -

Lutkevichinella sp. - - - -

I - - - - - 1 - - - - -

Speluncella praespinosa n. sp. - - - -

1 - - - -

- - - -

Paracypris pusilla (Kozur)

1 - - - - -1 - - -

Cultella levis Kozur - - - -

^{I-- - -}

- - - -

Lutkevichinella praepusilla n. sp.

ludahella tuberculifera (Gumbel) - - - - ---

Paracypris sp. - - - - --- ^- - - - - - - - -

Triadohealdia sp. - - - -

Darvinula kiptschakensis Schleipher

. - -

--

Darvinula acmayica Schleipher

~---

Pulviella araisorica Schleipher

Cytherissinella crispa tuberculata n. subsp.

1 - - - -

----

Lutkevichinella minora Starozhilova

1 - - - - -

~--... ~.--.. -... -.~- - - - - ~----.. -... - -^~.--.---

Z

tv

i o

-<

tIJ _~

I

I I I I I I

I I

I I I I I I I I I I I I I i I ^I I I I I I I I I I I I I I I I I

pozakarpackiej odpowiada poziomowi III. W po- ziomie tym

^wyst~puj~

gatunki mali:oraczkow znane uprzednio z osadow retu: Judahella tuber- culifera (Giimbel), Paracypris pusilla (Kozur) i P.

tenuis (Kozur).

Przewaiaj~

jednak taksony nie znane z osadow retu. Z otwomic

s~

to m.in: Nodo- saria ordinata Trifonoya, N. pseudoprimitiva Efi- moya, N. subprimitiva Gerke, Dentalina cassiana Giimbel, D. excelens Styk, D. hoi Trifonoya i D.

leidopaensis Kristan-Tollmann i inne (tab. 2).

WsrOd malioraczkow

wyst~puj~

tu: Triceratina leidopaensis Kristan-Tollmann, Gruendelicythere leidopaensis Kristan-Tollmann i inne (tab. 2).

UWAGIO PALEOGEOGRAFII I PALEOEKO- LOGII

A.W. Furssenko (1978) wyroinil 7 etap6w his- torycznego rozwoju otwomic na tIe

towarzysz~­

cych tym etapom zjawisk geologicznych,

pocz~wszy

od okresu wczesnopaleozoicznego (etap I) do okresu neogenskiego (etap VII). Okres triasowy

jestpocz~tkiem

IV etapu, ktory obejmuje trias,

^jur~

i

wczesn~ kred~.

Pod koniec permu, jak podaje A.W. Furssenko, wymiera wiele wysoko

rozwini~tych

paleozoicznych gatunkow otwonlic, co

wi~ie si~

z wyraznym zachwianiem warunkow fizykogeograficznych spowodowanych pOznoher- cynskim faldowaniem i

regresj~

morza zarowno na platformach, jak i geosynklinach.

Granic~

permu i triasu mogly przekroczyc tylko niektore nie wyspecjalizowane gatunki, glownie reprezen- tand epikontynentalnych morz, np.: Saccammina, Hyperammina, Ammodiscus i Reophax.

ZespOl otwomic

wyst~puj~cy

w osadach retu i dolnego wapienia muszlowego SW Polski charak- teryzuje

si~ obecnoSc~

otwomic bentonicznych

0

skorupkach wapiennych i

aglutynuj~cych.

Otwor-

trice

⁰

skorupkach

aglutynuj~cych, dominuj~ce

na

tym obszarze w osadach retu, to: Saccammina,

Glomospira, Glomospirella, Ammodiscus, Reop-

704 Olga Styk

POrOwnanie mikrofauny z obszaru Polski pozakarpackiej

Polska pozakarpacka (0. Style. 1975, 1979, 1982)

Otwomice Malioraczki

I

Nodosaria raibliana Triebelina cf. oberhauseri hungari-

I

Nodosaria subprimitiva

e

^ca

tU

IAstacolus velum ~ Triassinella pazdroae

E

^~

^I

Dentalina cassiana

g

Triceratina spinosa

.g ~ ^I

Dentalina excelens

]

Triebelina cf. nodosa

~ j

⁰

^I

Dentalina gerkei

a

Judahella tuberculifera

"" ^I

Dentalina hoi ~ Lutkevichinella pusilla

.!Ii! N

·i ^I

Dentalina transmontana ] Paracypris pusilla

"8

^til

.~

a

⁰

^I

Spirillina oberhauseri ^~ Reubanella picardi

..fj ::s

'C

I

Pachyphloides Idebelsbergi

....

Cultella levis .£ ^~ _{~ ~} c ^{0 tU}

^I

Oberhauseralla cf. ladinica

- - -

I

Oberhauserella cf. mesotriassica

.§

~ ^I

Ammodiscus inaequabilis ^N

I

Pseudonodosaria polyarthra

a

l--.--I Ammodiscus inaequabilis Darvinula kiptschakensis

v.l Darvinula in/era

.( Darwinula acmayica

S

Cytherissinella crispa

Pulviella aralsorica

Z' 0 Pulviella marinae

b Glorianella culta

.f

Triadohealdia gemma

btl

u Lutkevichinella minima

E

^.£ Cultella levis

~ Judahellatuberculifera

.g

^]

.a-

gf

S a

hax, Hyperammina, Hippocrepina, Nodogordiospira, Cyclogyra i Verneuilinoides. Wsr6d otwomic

0

skorupkach wapiennych

wystctpuj~

gatunki

nalez~ce

do rodzaj6w: Nodosaria, Dentalina, Marginulinopsis, Pseudonodosaria i Nodosinella,

charakteryzuj~ce

osady dol- nego wapienia muszlowego.

W zespole malzoraczk6w z osad6w retu

spotykaj~

sict takie rodzaje, jak: Lutkevichinel-

la, Triadohealdia, Paracypris, Pulviella, Cytherissinella, Speluncella, Cultella i Judahel-

la, natomiast w osadach dolnego wapienia muszlowego: Gruendelicythere, Triceratina,

Bairdia, Reubanella, Bairdiocypris i Judahella.

Tabela 3 i Polski poludniowo-zachodniej

Polska poludniowo-zachodnia Podziallitostra-

(0. Style, 1990) tygraficzny

(H. Senkowiczowa,

Otwomice Malioraczki 1965,1979)

Nodosinella rostrata Gruendelicythere leidopaensis warstwy Dentalina cassiana Reubanella sp.

piankowe Dentalina excelens Bairdia anisica

Ammodiscus inaequabilis Grammella sp.

Marginulinopsis poiaryskii Bairdiocypris anisica

-

Nodosaria pseudoprimitiva Bythocypris triassica

- _.§

Pseudo nodosaria polyarthra

N Dentalina transmontana

8-

Dentalina leidopaensis Nodosaria raibliana

Dentalina pseudocommunis warstwy

Nodosaria ordinata faliste

Dentalina subexilis Nodosaria subprimitiva

Ammodiscus crassitestatus Paracypris tenuis

warstwy Cyclogyra mahajeri Lutkevichinella minima

nadgipsowe Ammodiscus parapriscus Triadohealdia gemma

Saccammina parvula Pulviella ovalis

Hyperammina cf. eulimbata Lutkevichinella bipartita n. sp. ^warstwy Hippocrepina cf. dabravensis Cytherissinella crispa gipsowe II

-

Glomospirella sinensis Speluncella praespinosa n. sp.

.§

Verneuilinoides edwardi Paracypris pusilla warstwy

Nodogordiospirapraeconversa Cultella levis mictdzygipsowe

N

8-

Judahella tuberculifera

Darwinula kiptschakensis Darwinula acmayica

Pulviella aralsorica warstwy

Cytherissinella crispa tuberculata gipsoweI Lutkevichinella praepusilla

brak mikrofauny warstwy ze

Wschowy

Analizuj~c

zespol mikrofauny

wystt;puj~cy

w osadach retu stwierdza siC(, if otwomice reprezentowane

s~

glOwnie przez fIe zachowane (przekrystalizowane, zgniecione i zniszczone)

aglutynuj~ce

okazy. WsrOd malioraczkow spotyka sit; czt;sto grube oorOdki . pancerzykow, co swiadczyloby

0

niezbyt

sprzyjaj~cych

warunkach

panuj~cych

na oma-

wianym obszarze w zbiomiku morskim retu.

W dolnym wapieniu muszlowym SW Polski notuje sit; stosunkowo

dui~

liczh« przed-

stawicieli rodziny Nodosariidae. Wskazuje to, ii osady te powstaly w warullkach lliezbyt

glt;bokiego morza szelfowego,

0

zasoleniu zbliionym do nonnalnego i

0

umiarkowanej

706 Olga Styk

temperaturze. E. Trifonova (1965) podaje, ie na obszarze Bulgarii morze w dolnym i srodkowym anizyku bylo plytkie i stosunkowo burzliwe, klimat

gor~cy,

natomiast w gomym anizyku morze bylo glt;bsze i mniej burzliwe. W Atlantykuwczesnomezozoiczne otwomice iyfy w wodach zimnych i plytkich nerytycznych (W.A. Bergren, C.D. Hollister,

1974).

Rozwaiania na temat rozwoju basenu retu i dolnego wapienia muszlowego SW Polski

przedstawiaj~

w swoich opracowaniach H.Senkowiczowa (l965a,b) i T.C. LeSniak (1978 a, b).

W niniejszym opracowaniu ograniczono sit; jedynie do rozwaiait

dotycz~cych

pew- nych podobienstw w zespolach otwomic i malioraczkow Polski poludniowo-zachodniej, Polski pozakarpackiej oraz moiliwoSci ewentualnych migracji mikrofauny z obszarow S<\Siednich na obszar SW Polski.

W zespole otwomic retu notuje sit; wsp6lne gatunki z Karpatami Zachodnimi (Czecho- slowacja):Cyclogyra mahajeri Bronn. Zanin. et Bezorg., Ammodiscus parapriscus Ho i Giomospirella sp. O. Salaj i in., 1983), z

p61nocn~ czt;sci~

Bulgarii - Cyclogyra mahajeri Bronn. Zanin. et Bozorg., Hippocrepina cf. dabravensis Trifonova, Glomospirelia sinensis Ho, Nodogoriospira praeconversa Trifonova i Ammodiscus parapriscus Ho (E. Trifonova, 1977). Wsp6lne dla Polski i ZSRR (Kaukaz)

~:

Glomospirelia sinensiS Ho i Verneuili- noides edwardi Schroeder

wystf(puj~ce

w scytyku - podpit;tro olenekskie (N .A. Efimova, 1974). Ten ostatni gatunek opisany zostal z Ameryki P6In. - formacja Thaynes (M.L.

Schroeder, 1968). W osadach retu Polski pozakarpackiej (tab. 3) stwierdzono jedynie pojedyncze okazy Ammodiscus inaequabilis Styk (0. Styk, 1975, 1979).

W osadach retu wyroiniono

20

gatunkow malioraczkow. 8 gatunkow jest wsp6lnych ze znalezionymi w ZSRR (zapadlisko przykaspijskie - A.G. Schleipher, 1966; W.W.Li- patowa, N. Starozilowa, 1968); 5 gatunkow w Niemczech; dlugowieczny gatunek

0

szerokim zasit;gu geograficznym - Judahella tuberculifera (Giimbel) cytowany z kami- ku z Wloch (C.W. Giimbel; H. Liberman, 1979); z gomego wapienia muszlowego Izraela (I.G. Sohn, 1969), z retu i dolnego wapienia muszlowego Niemiec O. Kniipher, H. Kozur, 1968), z ladynu Hiszpanii (H.Kozur i in., 1974), z retyku Austrii (E. Kristan-Tollmann, 1983a), z gomego anizyku Chin (E. Kristan-Tollmann, 1983b). W Polsce J. tuberculifera (Giimbel) wystt;puje w osadach retu i dolnego wapienia muszlowego we wszystkich badanych wierceniach Niiu Polskiego (0. Styk, 1958, 1982).

Wsp6lnymi gatunkami malioraczkow, ktore

wystt;puj~

zarowno w osadach retu SW Polski, jak i Polski pozakarpackiej

~

(0. Styk, 1982): Pulvielia ovalis Schneider, Dar- winula kiptschakensis Schleipher, D. acmayica Schleipher, Cytherissinellacrispa (Schleipher), Lutkevichinella minima Starozhilova, Pulviella aralsorica Schleipher, Para- cypris pusilla (Kozur) i Bythocypris aequalis (Kozur).

W zespole otwomic dolnego wapienia muszlowego stwierdzono wsp6lne gatunki z

ZSRR,

Czechoslowacj~, Austri~, Bulgari~

i Chinami. W badanym materiale nie

stwierdzono zonalnego gatunku Meandrospira deformata Salaj. Poziom ten wSW Polsce

i w Polsce pozakarpackiej

charakteryzuj~

gatunki przedstawione w tab. 3.

UW AGI KONCOWE

1. W zespole mikrofauny

wystC(puj~cym

w osadach retu i dolnego wapienia muszlowe- go SW Polski zauwaia siC( zmiany

pozwalaj~ce

na wyr6inienie dwu poziom6w mikro- faunistycznych

0

nieco odmiennych gatunkach.

Poziom I przypada na osady retu.

Charakteryzuj~

go m.in.

nastC(puj~ce

gatunki otwor- nic: Cyclogyra mahajeri, Ammodiscus parapriscus, Saccammina parvula, Verneuilinoides edwardi oraz nowy gatunek Ammodiscus crassitestatus, nie spotykane dotychczas w innych regionach Polski. Z malzoraczk6w nalezy wymienic: Pulviella ovalis, Cytherissi- nella crispa i Paracypris pusilla - gatunki notowane prawie we wszystkich badanych otworach wiertniczych Polski pozakarpackiej (O.Styk, 1979, 1982). Z nowych gatunk6w nalezy wymienic: Lutkevichinella bipartita n.sp., L. praepusilla n.sp., Speluncella prae- spinosa n.sp. i Cytherissinella crispa tuberculata n. subsp.

Poziom II obejmuje osady dolnego wapienia muszlowego i zawiera m.in.

nastC(puj~ce

gatunki otwornic: Dentalina cassiana. D. excelens, D. hoi, D. transmontana, D. leido- paensis, D. pseudocommunis, D. subexilis, Nodosaria pseudoprimitiva, N. raibliana i N.

ordinata. Z malzoraczk6w nalezy wymienic: Gruendelicythere leidopaensis, Triceratina leidopaensis i Bairdia anisica.

2. Obserwuje siC(

wyraZn~

granicC(

biostratygraficzn~ oddzielaj~c~

odmienne zespoly zar6wno otwornicowe, jak i malzoraczkowe, kt6ra przypada mi¢zy osadami retu i dolne- go wapienia muszlowego.

3. W zespole otwomic z osad6w retu i dolnego wapienia muszlowego

wystC(puj~

wyl~cznie

otwomice bentoniczne

0 przewazaj~cej

liczbie skorupek zlepiencowatych (ret) i szybki rozw6j gatunk6w z rodziny Nodosariidae (dolny wapien muszlowy). Podobny zesp61 otwomic zanotowano w dolnym wapieniu muszlowym w Polsce pozakarpackiej.

OPIS PALEONTOLOGICZNY

Rz~d Foraminiferida Eichwald, 1830

1

Nadrodzina Ammodiscacea Reuss, 1862 Rodzina Ammodiscidae Reuss, 1862

Rodzaj Ammodiscus Ammodiscus crassitestatus n. sp.

(Tabl. I, fig. 6,7)

HoI 0 t y pus: tabl. I, fig. 6. MUZ PIG 6308/87/F.

Stratum typicum:ret.

ISystematyka wg A.R.Loeblich i H.Tappan (1984).

708 Olga Styk

L 0 c u s t y pic us: otwOr wiertniczy Kosierz M 25, gl~b. 585,2 m.

D e r i vat i o n 0 min is: od lacitiskiego crassus - gruby i testula - skorupka.

D i a g n 0 z a : Skorupka mala, kolista, 0 grubych sciankach, zloiona z 3-4 skr<ctow.

K 0 I e k c j a MUZ PIG 6308-631O/87/F.

Mat e ria I : kilkaset okazOw.

Wymiary wmm:

Holotyp Paratypy

MUZ PIG 6308/87

IF

MUZ PIG 63(y)/87

IF

MUZ PIG 6310/87

IF

Srednica wi<cksza

0,28 0,32 0,36

Srednica mniejsza

0,27 0,30 0,34

Grubosc 0,03 0,10 O,(Y)

Szerokosc ostatniego skr~-

tu 0,03 0,03 0,03

o pis . Skorupka mala, kolista,

0

grubych sciankach, drobnozlepieilcowata, sklada sit; z rurkowatej komory zwinit;tej planispiralnie, lekko wklt;slej po obu stronach skorupki.

Brzeg peryferyczny

zaokr~lony.

Ujscie na kotICU rurkowatej komory.

U wag i . Opisywany gatunek jest nieco podobny do A. parapriscus Ho, roini sit;

jednak znaczllie wit;kszymi wymiarami,

mniejsz~ ilosci~

skrt;tow i

grubsz~ skorup~.

W y s t t; pow ani e . Polska poludniowo-zachodllia - otwor wiertlliczy Kosierz M 5 (ret.)

Nadrodzina Verneuilinacea Cushman, 1911 Rodzina Verneuilinina Cushman, 1911 Rodzaj Verneuilinoides Loeblich et Tappan, 1949

Verneuilinoides edwardi Schroeder, 1968 (Tabl. II, fig. 1)

1968 Verneuilbwidesedwardi n. sp.; M.L.Schroeder: p. 78,80, tab. 1, fig. 25,26 1974 VerneuililWidesedwardi Schroeder; N.A. Efimova: tab. 3, fig. 9, 10.

K ole k c j a MUZ PIG 6376-6378/87/F.

Mat e ria I : 40 okazow (czC(Sciowo uszkoozonych).

W y m i a r y w mm:

MUZ PIG 6376/87

IF

Dlugosc.

0,18 Szerokosc

0,12 Dlugosc/szerokosc

1:5

MUZ PIG 6377/87 /F 0,23 0,14 1:6

MUZ PIG 6378/87/F 0,32 0,18 1:7

o pis. Skorupka mala, stoikowata,

0 zaokr~lonych

krawt;dziach. Przekroj po-

przeczny

troj~tny.

Komory rozmieszczone w 5-6 skrt;tach, po 3 w kaidym. Pocz(\tkowa

komora bardzo mala, nastvpne s(\ szersze nii wyisze, ostatnie 3 komory zajmuj(\ 1/3

skorupki. Szwy lekko

wgl~bione,

wyrame. Ujscie

p6lksi~iycowate

u podstawy ostatniej komory, scianka drobnoziamista

0

lepiszczu wapiennym. Zmiennosc osobnicza zaznacza

si~

w r6inej wysokosci stoika, w wyrazistosci szw6w i w wielkosci skorupki.

U wag i.

Wi~kszosc

okaz6w Verneuilinoides edwardi Schroeder jest silnie splaszczona, w

zwi~zku

z tym ich tr6jseryjna budowa jest zamaskowana. Okazy z Polski

wykazuj~

duie podobieilstwo do opisanych z fonnacji Thaynes (dolny trias) Ameryki P6lnocnej i cytowanych z

pi~tra

oleniekskiego dolnego triasu p61nocnego Kaukazu.

W y s t

~

pow ani e'. Polska poIudniowo-zachodnia, otw6r wiertniczy Otyn 10 1 (ret); Ameryka P6Inocna i ZSRR (Kaukaz) - dolny trias.

Oromada Ostracoda Latreille, 1806

²

Rz~d

Podocopida Sars, 1866 Rodzina Cytberidae Baird, 1850 Rodzaj Speluncella Schneider, 1965

Speluncella praespinosa n. sp.

(Tabl. V, fig. 2)

Hoi 0 t Y pus: tabl. V. fig. 2. MUZ PIG 6604/87/0.

S t rat u m t y pic urn: ret.

L 0 c u s t y pic us: monoklina przedsudecka, otwor wiertniczy DachOw M 24, gll(b. 359,6 m.

D e r i vat i o n 0 min is: od lacmskiego prae - przed

D i a g n 0 z a. Pancerzyk bardzo maly, owalny, brzeg grzbietowy wypukly, brzuszny prosty, powierzchnia brzuszna dose szeroka z 6-cioma podlumymi ieberkami.

K ole k c j a MUZ PIG 6604/6606/87/0.

Mat e ria 1 : 15 pancerzykow.

W y m i a r y w nun:

Holotyp Paratypy

MUZ PIG 6604/87/0 MUZ PIG 6605/87/0 MUZ PIG 6606/87/0

Dlugose 0,30 0,27 0,28

Wysokose

0,14 0;10 0,16

Szerokose

0,18 0,12 0,18

. 0 pis. Pancerzyk owalny, brzeg grzbietowy Iukowaty, brzuszny prosty. Powierzch- nia pancerzyka wypukla, gladka, oddzielona od powierzchni brzusznej

listew~.

Koniec przedlli i tylni

zaokr~lollY,

przedni llieco wyiszy lub oba prawie jedllakowej wysokosci.

Prawa skorupka nieco

wi~ksza

od Iewej, powierzchnia brzuszna szeroka, w srodkowej

2Systematyka wg R.H. Bensona, I.M. Berdana i in. (In: Treatise ... 1961. z uzupelnieniami G.Hartmanna i H.Suriego)(1974).

710 Olga Styk

cz¢ci

wgl~biona.

Na powierzchni brzusznej przebiega 6 podluznych zeberek. Odcisk6w mi¢ni i budowy zamka nie zaobserwowano.

U wag i . Opisywane okazy

s~

nieco inne od znanych gatunk6w rodzaju Speiuncella, jakby zbliZone do gatunku S. spinosa Schneider, 1956.

R6i;ni~ si~

jednak bardziej delikat-

niejsz~ budow~

pancerzyka, mniejszymi wymiarami, mniej

wypukl~ powierzchni~

pan- cerzyka

orazdelikatniejsz~ listew~.

W y s t

~

pow ani e . Polska poludniowo-zachodnia, otwor wiertniczy Dachow M 24 (ret).

Rodzaj Cytherissinella Schneider, 1956 Cytherissinella crispa tubercuiata n. subsp.

(Tabl. V, fig. 7)

HoI 0 t Y pus: tabl. V, fig. 7. MUZ PIG 6612/87/0.

S t rat u m t y pic urn: ret.

L 0 c u s t y pic us: monoklina przedsudecka, otwOr wiertniczy Osiecz6w N 25, gll(b. 421,0 m.

D e r i vat i o n 0 min is: od lacitiskiego tuberculus - guzek.

D i a g n 0 z a. Pancetzyk owalny, brzeg grzbietowy prosty, brzuszny lekko wgil(ty w Srodkowej cZcrSci paneerzyka. Koniec przedni i tylni zaoknlglone, przedni nieeo wyiszy. Powierzchnia pancerzyka pokryta siateezIat i delikatnymi zeberkami~ W tylnej cZcrSci skorupki przy brzegu grzbietowym wystl(puje guzek.

K 0 I eke j a MUZ PIG 6612-6614/87/0.

Mat e ria 1 : 50 pancerzyk6w.

W y m i a r y wmm:

Holotyp Paratypy

MUZ PIG 6612/87/0 MUZ PIG 6613/87/0 MUZ PIG 6614/87/0 Dlugosc

0,57 0,55 0,57

Wysokosc

0,27 0,28 0,30

Szerokosc

0,23 0,21 .0,18

o pis. Pancerzyk owalllY, hrzeg grzbietowy prosty, brzuszllY lekko

wgi~ty

w

cz~sci

srodkowej. KOlliec przedlli szeroko

zaokr~glony

i wyzszy od konca tyillego. Skorupki prawie jednakowej wielkosci b~di lewa nieco wi~ksza Od prawej. Powierzchnia pancerzy- ka pokryta

siatecz~

i delikatnymi zeberkami. Jedno podluzlle zeberko

wyst~puje

w

srodkowej,cz~sci

pancerzyka, drugie nieco krotsze biegnie biizej brzegu brzuszllego.W tylnej

cz~sci

pancerzyka, przy brzegu grzbietowym, na skorupce prawej

wyst~puje

guzek.

Mniej

·wi~cej

w srodkowej

cz~sci

pallcerzyka zllajduje

si~

dose wyraina poprzeczna

bruzdka. Wzdluz powierzchlli brzusznej

przebiegaj~

podluzlle zeberka

(3-4).

Zmiennose

osobllicza zaznacza

si~

w rzeibie pancerzyka (mniej lub bardziej czytelna), w wielkosci

guzka i ksztalcie pancerzyka - od owahlego do prostokqtnego. Dymorfizm plciowy nie

zaznacza

si~

zbyt wyrainie.

U wag i . Opisywane okazy

wykazuj~

duie podobieiIstwo do okazow Cytherissinella crispa (Schleipher),

roini~ si~

jednak

mniejsz~ ilosci~

ieberek i

obecnoSci~

guzka w tylnej

cz~sci

prawej skorupki.

W y s t

~

pow ani e . Polska poludlliowo-zachodnia, otwor wiertniczy Osieczow N 25 (ret).

Rodzaj Lutkevichinella Schneider, 1956 Lutkevichinella bipartita n. sp.

(Tab!, V. fig. 9)

HoI 0 t Y pus: tabl. V, fig. 9. MUZ PIG 6615/87/0.

Stratum typicum:ret.

L 0 c u s t y pic us: otwor wiertniczy Wykroty N 14, gltrb. 1095,4 m.

D e r i vat i o n 0 min is: od laciiiskiego bipartitus. podzielony na dwie CZl(sci.

D i a g n 0 z a . Pancerzyk owalno-trapezowaty, brzeg grzbietowy prosty, brzuszny wgi~ty w Srodkowej czygci pancerzyka. Koniec przedni i tylni zaok:ntglony, przedni nieco wyiszy. W Srodku pancerzyka, nieco bliiej brzegu przedniego, bardzo wyraina gl~boka bruzdka dziel~ca pancerzyk na dwie CZl(sci.

K ole k c j a MUZPIG 6615-6617/87/0.

Mat e ria I: ponad lOOOpancerzykow.

W y m i a r y w nun:

Holotyp Paratypy

MUZ PIG 6615/87/0 MUZ PIG 6616/87/0 MUZ PIG 6617/87/0 Dlugosc

0,39 0,36 0,34

Wysokosc

0,21 0,18 0,16

Szerokosc

0,18 0,18 0,18

o pis. Pancerzyk maly owalny, brzeg grzbietowy w

cz~sci

srodkowej prosty, ku brzegowi przedniemu i tylniemu lekko nachylony. Brzeg brzuszny prosty, w srodkowej

cz~sci

lekko

wgl~biony.

Koniec przedni i tylni

zaokr~glone,

przedni nieco wyiszy. Sko- rupki tej samej wielkoSci. Mniej

wi~cej

w srodku pancerzyka (bliiej brzegu przedniego) bardzo wyraina

gl~boka

bruzdka

dziel~ca

pancerzyk na 2

cz~sci.Tylna cz~sc

pancerzyka bardziej wypukla nii przednia. Na panCerZyku

od

strony grzbietowej widac wyraine

przew~ienia.

Srodkowobrzuszna

cz~sc

pancerzyka lekko wypukia, tworzy jakby skrzy- delkowate wyrostki zaznaczone wyrainie w tylnej

cz~sci

pancerzyka, dobrze widoczne od strony brzusznej. Powierzchnia pancerzyka po1qyta

drobn~

siateczq. Na powierzchni brzusznej

wys~puj~

podluine listewki. Zmiennosc osobnicza przejawia

si~

w ksztalcie pancerzyka, ktory zmienia siy od owalno-prostoqtnego do owalnego. Dymorfizmu pl- ciowego, budowy zamka, jak rowniei odciskow miysniowych nie zaobserwowano.

U wag i . Okazy z Polski

s~

hme nii gatunki

nalei~ce

do rodzaju Lutkevichinella i opisane z utworow retu. Od L. minima Starozhilova i L. minora Starozhilova

roini~ si~

ksztaltem pancerzyka,

obecnosci~

bardzo

gl~bokiej

bruzdki,

dziel~cej

pancerzyk na dwie

cz~sci,

oraz

obecnosci~

skrzydelkowatych wyrostkow i delikatniejszym pancerzy kiem.

712 Olga Styk

W Y s t

~

pOW ani e . Polska poludniowo-zachodnia - otw6r Wykroty N 14 (ret).

Lutkevichinella praepusilla n. sp.

(Tabl. V. fig. 13)

Hoi 0 t y pus: tabl. V, fig. 13. MUZ PIG 6624/87/0.

S t rat u m t y pic u m : ret.

L 0 c u s t y pic us: otwOr wiertniczy Dachow M 24, glt(b. 333,8 m.

D e r i vat i o n 0 min is: od lacitlskiego prae - przed.

D i a g n 0 z a. Pancerzykmaly, owalny i wypukly, brzeg grzbietowy prosty w Srodkowej czt(Sci lekko wglt(- biony, brzeg brzuszny prosty. Powierzchnia pancerzyka pokryta bardzo delikatnymi listewkami, k"tore tworz<\

delikatn<\ siateczkt'(, w srodkll pancerzyka wyraina bruzdka.

K 0 I eke j a MUZ PIG 6625-6628/87/0.

Mat e ria I : 50 pancerzykow.

W y m i a r y w nml:

Holotyp Paratypy

MUZPIG

MUZ PIG 6625-6628/87/0 6624/87/0

Dlugosc

0,36 0,36 0,36 0,43 0,45

Wysokosc

0,21 0,19 0,21 0,23 0,25

Szerokosc

0,21 0,19 0,19 0,23 0,23

o pis. Pancerzyk maly, owalny, wypukly. Brzeg grzbietowy prosty z wyrainq lis- tewkq poza liniq kontaktu obu skorupek, przez co na powierzchni grzbietowej tworzy

si~

rynienkowate

zagl~bienie.

Zarys powierzchni brzusznej prosty, brzeg brzuszny lekko

wgl~biony.

Powierzchnia brzuszna dose szeroka, pokryta 3-4 podluinymi icberkami.

Koniec przedni zaokr1\glony, wyzszy niz tylni; ten ostatni w ksztalcie

t~po

zakollczonego tr6jkqta. Powierzchnia pancerzyka pokryta bardzo drobnymi listewkami, tworzqcymi deli- katnq

siateczk~.

W srodku pancerzyka wyrazna dose

gl~boka

poprzeczna bruzdka dzielqca pancerzyk na dwie czysci - przedniq i tylnq. Wzdluz brzegu brzusznego przebiega walecz- kowate zgrubienie, kt6re kOllcZY

si~

w tylnej

cz~sci

pancerzyka, przez co tyina

cz~se

pancerzyka jest znacznie bardziej wypukla niz przednia. Strefa kanaIik6w pOlOwych wyrazna, przednia nieco szersza niz tylna. Dymorfizm plciowy tez wyrainy: osobniki ienskie Sq bardziej wypukle niz

m~skie.

ZmiennoSc osobnicza zaznacza

si~

w wie1kosci i ksztalcie pancerzyka (mniej lub bardziej wypukly) oraz w wyrazistosci onlamentacji.

U wag i . Okazy z Polski r6zniq

si~

od Lu tkevich in ella pusilla Diebel bardziej wypu- klym pancerzykiem, owahliejszym ksztaltem i obecnosciq waleczkowatego zgrubienia.

W y s t

~

pow ani e . Polska poludniowo-zachodnia - otw6r Dach6w M 25 (ret).

Zaklad Stratygrafii, Tektoniki i Paleogeografii Panstwowego Instytutu Geologicznego Warszawa, ul. Rakowiecka 4 Nadeslano dnia 19 wrzeSnia 1989 r.

PISMIENNICTWO

BERGREN W.A., HOLLISTER C.D. (1974) - Paleogeography - paleobiogeography and the history of circula- tion in the Atlantic Ocean. Soc. Econ. Paleont. Miner. Spec. Publ., nr 20.

EFIMOVA N.A. (1974) - Triasowye foraminifery Severo-Zapadnogo Kavkaza i Predkavkazja. Voprosy Mikropal.,17,p.S3-84.

FURS SENKO A., W. (1978) - Wwiedienije w izuczenije foraminifer. Akad. Nauk ZSRR, Sybirskoje otdie- lenije, Trudy Inst. Geol. i Geofizyki. Vyp. 391. Izdatelstvo "Nauka", Novosybirsk.

GAJEWSKA 1. (1964) - Ret, wapien muszlowy i kajper w zachodniej i Srodkowej cz~ci monokliny przedsu- deckiej. Kwart. Geol., 8, p. 598-625, nr 3.

GUMBEL C.W., 1969 -

Uber

Foraminiferen, Ostracoden und mikroskophische Thier-Uberreste in den St.

Cassianer und Raibler Schichten. Jb. Geol., 19, p. 175 -186.

HARTMANN G., PURl H.S. (1974) - Summary of neontological and paleontological classification of Ostra- code. Mitt. Hamburg. Zool. Mus. Inst.

KLAPCINSKI J .. (1959) - Trias na p6lnocny wschOd od walu przedsudeckiego. Rocz. P~l. Tow. Geol., 28, p.

36-399, nr 4.

KNUPHER J., KOZUR H. (1968) - Eine neue Ostracodengattung aus der Trias germanisschen Binnebeckens.

Mber. Deutsch. Akad. Wiss., 10, p. 322-331, nr 4/5.

KOZUR H. et aI. (1974):... Contribution to the Triassic Ostracode faunas of the Betic Zone (southern Spain).

Scripta Geol.,23.

KRISTAN-TOLLMANNE. (1983a) - Neue Beitrage zur Biostratygraphic derTethys-Trias. Sonderdruck, 5, p.

121-176.

KRISTAN-TOLLMANN E. (1983b) - Formaniferen aus dem Uberanis von Leidapo bei Guiyang in Siidchina.

Mitt. Osterr. Geol. Ges., 76, p. 289-323.

LESNIAK T.C. (1978a) - Prom litostratygraficzny utworow retu i wapienia muszlowegow depresji polnocno- sudeckiej. Zesz. Nauk AGH, Geologia, 4, p. 1-26, z. 1.

LESNIAK T.C. (1978b) - Rozwoj osadowretu i wapienia muszlowegow depresjipolnocnosudeckiej na tie ich wyksztalcenia w Polsce poludniowej. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 4, p. 29-43, z. 2.

LIBERMANN H. (1979) - Die Bivalien- und Ostracodenfauna von Raibl und ihr stratigraphische. Wert.-Verh.

Geol., B-A, p. 85-131.

LIPATOWA W.W., STAROZYLOWA N.N (1968) - Stratygrafia iostrakodytriasowychotloienii Saratowsko- go Zawol:ia. Izd. Sarat. Uniwer., Sara tow.

SALAJ J., BORZA K., SAMUEL O. (1983) - Triassic foraminifers of the West Carpathians. Geol. Ust. Dionyza Stura. Bratyslawa.

SCHLEIPHER A.G. (1966) - Ostrakody baskunczkskoj serii niinego triasa Prikaspijskoj wpadiny i ich stratigraficzeskoje znaczenije. Tr. WSEGEI, vyp. 61, p. 112-139.

SCHNEIDER G.G. i in. (1956) - Materialy po paleontologii (nowyje semejstwa i roda). Tr. WSEGEI, nov. ser., vyp. 12,p. 87-144.

SCHROEDER M.L. (1968) - Lower Triassic foraminifera from the Thaynes Formation Idaho and western Wyoming. Mikropaleont., 14, p. 73-82, nr 1.

SENKOWICZOWA H. (l965a) - Podzial i rozwoj facjalny osadow retu na obszarze poludniowej Polski.

Kwart. Geol., 9, p. 241-260, nr2.

SENKOWICZOWA H. (1965b) - Stratygrafia osadow retu monokliny przedsudeckiej. Kwart. Geol., 9, p.

74S-758,nr4.

SENKOWICZOWA H., SZYPERKO-SLIWCZYNSKA A. (1961) - Atlas geologic my Polski. Zagadnienia stratygraficzno-facjalne. Z. 8 - Trias. Inst. Geol. Warszawa.

SOHN I.G. (1968) - Triassic Ostracodes from Makhtesh Ramon Israel. Bull. Geol. Surv., 44.

STYK O. (1958) - Mikrofauna triasu okolic Chrzanowa oraz pOlnocno-zachodniej cz~ci oslony mezozoicznej GOt Swi~tokrzyskich. Biul. Inst. Geol.,12l, p. 165-174.

STYK O. (1975) - Foraminifera from the Lower and Middle Triassic of Poland. Acta Palaeont. Pol., 20, p.

SOI-S34,nr 4.

714 Olga Styk

STYK O. (1979) - Atlas skamienialoSci przewodnich i charaktetystycmych. W: Budowa geologiczna Polski, t.

3, cz. 2a Mezozoik, Trias. Inst. Geo1. Warszawa.

STYK O. (1982) - Biostratygrafla osadOw epikontynentalnego triasu Polski na podstawie malioraczkOw. Biu1.

Inst. Geol., 329, p. 5-62.

TRIFONOVA E. (1965) - Nodosaria ordinata s. nov. otgornija trias v Bigarija. Rev. Bull. Geol. Soc., 2. Sofia.

TRIFONOVA E. (1977) - Foram~eri otgornija skit v Severoiztocna Blgarja. Bulg. Akad. Nauk. Sofia.

OlgaSTYK

MICROPALAENTOLOGICAL STRATIGRAPHY OF THE ROETHIAN AND LOWER MUSCHELKALK DEPOSITS IN SOUTH WESTERN POLAND

Summary

The Roethian and Lower Muschelkalakmicrofauna (Foraminifers and Ostracods) in South-Western Poland are described. There have been distinguished 27 species offoraminifers including 1 new species and 24 species of ostracods including 3 new species and one subspecies. Six species are described. Based on stratigraphic analysis of the foraminifers and ostracods range, two microfauna horizons have been distinguished, one - including the Roethian deposits and two - the Lower Muschelkalk deposits.

TABLICAI Fig. 1. Hippocrepina cf. dobravensis Trlfonova MUZ PIG 63/89/F OtwOrwiertniczy (lx>rehole) Borowe IG I, gl~b. (depth) 163,5 m; 80 x

Fig. 2-4. Saccammina parvula Gerke MUZ PIG 6305/89/F; MUZ PIG 6306/89/F; MUZ PIG 6307/89/F OtwOrwiertniczy (lx>rehole) Osiecznica N 26, gb:;b. (depth) 599,70m; 60 x

Fig. 5. Hyperammina cf. eulimbata Kristan-Tollmann MUZ PIG 6303/89/F OtwOrwiertniczy (borehole) Borowe IG I, gl~b. (depth) 163,50m; 55 x Fig. 6, 7. Ammodiscus crassitestatus n. sp. MUZ PIG 6304/89/F OtwOrwiertniczy (lx>rehole)J(osierz M 25, gl((b. (depth) 585,2 m; 100 x Fig. 8. Ammodiscus inaequabilis Styk MUZ PIG 6311/89/F

OtwOr wiertniczy (borehole) Chwalimierz SP I, gl~b. (depth) 233,0 m; 60 x Fig. 9. Ammodiscus parapriscus Ho MUZ PIG 6317/89/F

Otwor wiertniczy (borehole) Grotow P II, gl((b. (depth) 466,50 m; 120 x Fig. 10. GlomospirellasinensisHo MUZ PIG 6323/89/F

OtwOrwiertniczy (borehole) Otyti IG I, gl((b. (depth) 422,10m; 120 x Fig. 11. Glomospira shengi Ho MUZ PIG 6326/89/F

Otworwiertniczy (lx>rehole) Lipowiec Ml, gl~b. (depth) 419,50m; 100 x Fig. 12. Reophaxsp. MUZ PIG 6329/89/F

Otwor wiertniczy (borehole) Otyti IG I, glc;b. (depth) 428,10 m; 80 x

Fig. 1-7, 12. - ret (Roethian); fig. 8-11 - dolny wapieri muszlowy (Lower Muschelkalk)

Olga STYK - Stratygrafia mikropaleontologiczna osad6w retu i dolnego wapienia muszlowego w SW Polsce

TABLICAII Fig. 1. Verneuilitwides edwardi Schroeder MUZ PIG 6376/79{F Otworwiertniczy (borehole) Otyn IG 1, glt;b. (depth) 428,10m; 150 x Fig. 2. Nodosaria ordinata Trifonova MUZ PIG 6343/89/F

Otworwiertniczy (borehole) OtyillG 1, glyb. (depth) 299.60m; 90 x Fig. 3. Cyclogyra mahajeri Bronn .• Zanin. et Bozotg. MUZ PIG 6337/89{F OtwOr wiertniczy (borehole) Krzykow W 9. glyb. (depth) 339,00 m; 120 x Fig. 4. Nodosaria subprimitiva Gerke MUZ PIG 6388/89/F

Otworwiertniczy (borehole) Otyil IG 1, gl~b. (depth) 299.60m; 50 x Fig. 5. Dentalina hoi Trifonova MUZ PIG 6386/89{F

Otworwiertniczy (borehole) Otyil IG 1, glt;b. (depth) 299,60m; 140 x Fig. 6. Nodogordiospira praeconversa Trifonova MUZ PIG 634O/89fF Otworwiertniczy (borehole) Otyil IG 1. gl((b. (depth) 428,lOm; 100 x Fig. 7. Dentalina cassiana Gumbel MUZ PIG 6349f89{F

Otwor wiertniczy (borehole) Radwanice W 4, glyb. (depth) 490,50 m; 120 x Fig. 8. Nodosaria pseudoprimitiva Efunova MUZ PIG 6346/89{F

Otworwiertniczy (borehole) Otyil IG 1. gl((b. (depth) 299.60m; 120 x Fig. 9. Dentalina excelens Styk. MUZ PIG 6390/89fF

Otworwiertniczy (borehole) Otyil IG I, gl((b. (depth) 317,lOm; 150 x

Fig. 1,6 - ret (Roethian); fig. 2-9 - dolny wapien muszlowy (Lower Muschelkalk)

Olga STYK - Stratygrafia mikropaleontologiczna osadciw retu i dolnego wapienia muszlowego w SW Polsce

TABLICAIII Fig. 1. Dentalina leidoJXlensis Kristan-Tollmann MUZ PIG 6353/S9/F Otwor wiertniczy (borehole) OtyillG 1, gl~b. (depth) 317,10 m; 100 x

Fig. 2. Dentalina subexilis Gerke MUZ PIG 635S/S9/F OtwOr wiertniczy (borehole) Otyn IG I, gl~b. (depth) 317,10 m; SO x

Fig. 3. Marginulinopsis pofp.ryskii Styk MUZ PIG 6392/S9/F

OtworwiertniczY (borehole) KrzykowW 9, gl~b. (depth) 426,Om; ISO x Fig. 4. Lingulina triassica Gerke MUZ PIG 6394/S9/F

OtwOrwiertniczy (borehole) Otyil IG 1, gl~b. (depth) 299,60m; SO x Fig. 5. Pseudonodosaria bieleckae Styk MUZ PIG 63S4/S9/F

Otwor wiertniczy (bore~ole) Chwalimierz SP I, gl~b. (depth) 262,50 m; SO x Fig. 6, 7. Pseudonodosaria polyarthra (Kristan-Tollmann) MUZ PIG 63S1/S9/F OtwOrwiertniczy (borehole) OtyillG I, gl~b. (depth) 3I7,IOm; 100 x Fig. S. Dentalina pseudocommunis Franke MUZ PIG 6355/S9/F Otwor wiertniczy (borehole) OtyillG I, gl~b. (depth) 299,60 m; ISO x Fig. 9. Nodosinella rostrata Trifonowa MUZ PIG 6379fS9/F OtwOr wiertniczy (borehole) Otyil IG I, gl~b. (depth) 317,00 m; 90 x Fig. 1-9 - dolny wapien muszlowy (Lower Muschelkalk)

Olga STYK - Stratygrafia mikropaleontologiczna osadow retu i dolnego wapienia muszlowego w SW Polsce

TABLICAIV Fig. I, 2. Judahella tuberculifera Gumbel MUZ PIG 6357/89/0

1 -strona prawa (right side), 200 x; 2a - strona lewa (left side), 80 x; 2b - strona grzbietowa (dorsal side);

otwOr wiertniczy (borehole) Groch9wice M 9, gl~b. (depth) 312,50 m Fig. 3. Bythocypris triassica (Kozur) MUZ PIG 6339/89/0 Strona prawa (right side)

Otworwiertniczy (borehole) Losice W 16, gll(b. (depth) 553,40m; 70 x Fig. 4. Reubanella sp. MUZ PIG 6371/89/0

Otworwiertniczy (borehole) Qrotow P 11, gl~b. (depth) 418,OOm; 100 x Fig. 5. Paracypris pusi/Ia (Kozur) MUZ PIG 6348/89/0

Strona lewa (left side). OtwOrwiertniczy (borehole) Grotow P li, gl~b. (depth) 418,00 m; 80 x Fig. 6. Bairdia anisica Kozur MUZ PIG 6374/89/0

Strona prawa. (right side). Otwor wiertniczy (borehole) Grochowice M 9, gl~b. (depth) 312,50 m; 80 x Fig. 7. Paracypris badongensis Guan. Shao, Zeng MUZ PIG 6345/89/)

Strona prawa (right side). Otwor wiertniczy (borehole) Grotow P II, gl~b. (depth) 479,00 m; 50 x Fig. 8. Paracypris tenuis (Kozur) MUZ PIG 6351/89/0

Strona prawa (right side). Otwor wiertniczy (borehole) Otyri IG I, gll(b. (depth) 386,10 m; 100 x Fig. 9. Bairdiocyprisanisica Kozur MUZ PIG 6371/89/0

Strona lewa (left side). Otworwiertniczy (borehole) Grochowice M 8, gll(b. (depth) 312,50m; 60 x Fig. 10. TriceratinaleidopaensisKristan-Tolimann MUZ PIG 6392/89/0

lOa - strona prawa (right side); lOb - strona brzusma (ventral side). OtwOrwiertniczy (borehole) Grotow P 11, gll(b. (depth) 245,80 m; 70 x

Fig. 11. Bairdia sp. MUZ PIG 6578/87/0

Strona grzbietowa (dorsal side). Otwor wiertniczy (borehole) Radwanice W 4, gll(b. (depth) 374,20 m; 90 x Fig. 1-6, 8-11 - dolny wapieri muszlowy (Lower Muschelkalk); fig. 7 - gomy ret (Upper Roethian)

Olga STYK - Stratygrafia mikropaleontologiczna osad6w retu i dolnego wapienia muszlowego w SW Polsce

TABLICAV

Fig. 1. Gruendelicythere leidoJXlensis Kristan-ToUmann MUZ PIG 6389/89/0

la - strona lewa (left side), Ib - strona grzbietowa (dorsal side). OtwOr wiertniczy (borehole) Grotow P II.

glC(b. (depth) 354. 10 m; 50 x

Fig. 2. Speluncella praespinosa n. sp. MUZ PIG 6304/89/0

2a - strona lewa (left side), 2b - strona grzbietowa (dorsal side). OtwOr wiertniczy (borehole) Dachow M 24, glC(b. (depth) 359.60m; 70 x

Fig. 3. Bythocypris aequalis (Kozur) MUZ PIG 6395/89/0

Strona ptawa (right side). OtwOr wiertniczy (borehole) Kosierz M 25, gl~b. (depth) 643.80 m; 70 x Fig. 4. PulvieUa ovalis Schneider MUZ PIG 630 1/89f)

4a - strona lewa (left side), 4b - strOt;ta grzbietowa (dorsal side). OtwOr wiertniczy (borehole) Lipowiec M I;

100 x

Fig. 5. Pulviella aralsorica Schleipher MUZ PIG 6398/89/0

Strona ptawa (right side). OtwOr wiet::tniczy (borehole) Osieczow N 25, gl~b. (depth) 421,00 m; 50 x Fig. 6. Cytherissinella crispa (Schleipher) MUZ PIG 6308/89/0

Strona ptawa (right side). OtwOr wiertniczy (borellole) Osieczow N 25, gl~. (depth) 421,OOm; 60 x Fig. 7. Cytherissinella crispa tuberculata n. subsp MUZ PIG 6313/89/F

7a - strona ptawa (right side). 7b - strona grzbietowa (dorsal side). OtwOr wiertniczy (borehole) Osieczow N

25,gl~b. (depth) 421,OOm; 90x

Fig. 8. Triadohealdia gemma (Styk) MUZ PIG 6395/89/0

Strona prawa (right side). OtwOr wiertniczy (borehole) Kosierz M 25, gl~b. (depth) 643,8~ m; 60 x Fig. 9. Lutkevichinella biJXlrtita n. sp. MUZ PIG 6315/89/0

9a - strona ptawa (right side). 9b - strona grzbietowa (dorsal side). OtwOr wiertniczy (borehole) Wykroty N 14. gl~b. (depth) 1095,40m; 80 x

Fig. 10. Lutkevichinella minima Starozhilova MUZ PIG 6318/89/0

Strona ptawa (right side). Otwor wiertniczy (borehole) Osieczow N 25. gl~b. (depth) 437,00 m; 80 x Fig. 11. Lutkevichinella minora Starozhilova MUZ PIG 6321/89/0

Strona lewa (left side). OtwOrwiertniczy (borehole) OsieczOw N 25. gl~b. (depth) 421.00m; 80 x Fig. 12. Cultella levis Kozur MUZ PIG 6332/89/0

Strona prawa (right side). Otwor wiertniczy (borehole) Chwalimierz SP I, gl~. (depth) 262,50 m; 70 x Fig. 13. Lutkevichinella praepusilla n. sp. MUZ PIG 6325/89/0

13a - strona lewa (left side), 13b - strona grzbietowa (dorsal side). 13c - strona brzuszna (ventral side). OtwOr wiertniczy (borehole) Dac~ow M 24, gl~b. (depth) 333,80 m; 80 x

Fig. 14. Cytherissinella tscharigini Schleipher MUZ PIG 6340/89/0

Strona lewa (left side). OtwOr wiertniczy (borehole) OsieczOw N 25, gl~b. (depth) 421,00 m; 50 x Fig. 15. Darwinula kiptschakensis Schleipher MUZ PIG 6337/89/0

Strona lewa (left side). OtwOr wiertniczy (borehole) Grochowice M 9. gl~b. (depth) 524,30 m; 50 x Fig. 16. Darwinula acmayica Schleipher MUZ PIG 6335/89/0

Strona ptawa (right side). Otwor wiertniczy (borehole) Grochowice M 9, gl/(b. (depth) 524,30 m; 70 x Fig. I, 3, 12 - dolny wapieri muszlowy (Lower Muschelkalk); fig. 2, 4-11, 13-16 - ret (Roethian)

Olga STYK - Stratygrafia mikropaleontologiczna osadciw retu i dolnego wapienia muszlowego w SW Polsce