Scenariusz zajęć
IV etap edukacyjny, język polski, zakres podstawowy
Temat: Gdy myślę „Ojczyzna”… – próba refleksji historiozoficznej
Treści kształcenia:
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Świadomość językowa. Uczeń:
1) operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych (na tym etapie rozwijanym i koncentrującym się przede wszystkim wokół tematów: Polska, Europa, świat – współczesność i przeszłość; kultura, cywilizacja, polityka).
Cele operacyjne:
Uczeń:
● Używa słownictwa z określonego kręgu tematycznego,
● Redaguje tekst publicystyczny,
● Wyraża opinię w formie pisemnej i ustnej,
● Rozwija sprawność współdziałania w grupie.
Nabywane umiejętności:
Uczeń:
● Prezentuje kreatywne nastawienie do aktualnych tematów politycznych, społecznych i kulturalnych,
● Rozpoznaje problematykę utworu,
● Porównuje własne zdanie z opinią interlokutorów.
Kompetencje kluczowe:
● Porozumiewanie się w języku ojczystym,
● Umiejętność uczenia się,
● Kompetencje społeczne i obywatelskie.
Środki dydaktyczne:
● „Słownik mitów i tradycji kultury” Władysława Kopalińskiego1,
● Dowolny słownik symboli,
● Sprzęt multimedialny: komputer, ewentualnie podłączony do telewizora/projektor multimedialny/ tablica interaktywna,
● Zasób multimedialny: film „Co znaczy ojczyzna”.
Metody nauczania:
1 Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985.
1
● Problemowe: rozmowa kierowana, dyskusja „burza mózgów”,
● Praktyczne: ćwiczenia redakcyjne, praca z tekstem,
● Eksponująca: film.
Formy pracy:
● Zbiorowa,
● Grupowa zróżnicowana.
Przebieg zajęć:
Etap wstępny
Nauczyciel wita uczniów, przeprowadza czynności organizacyjne. Następnie prosi ich, aby wynotowali na karteczkach skojarzenia z hasłem „ojczyzna”, a sam zapisuje na tablicy, w centralnym miejscu, słowo kluczowe. Po krótkiej „burzy mózgów” uczniowie przyklejają zapisane skojarzenia w taki sposób, aby te ich zdaniem istotniejsze były usytuowane bliżej środka, a mniej ważne na skrajach tablicy. Korzystając z notatek, uczniowie indywidualnie kończą zdanie: „Ojczyzna to dla mnie…”.
Etap realizacji
Nauczyciel uruchamia projekcję zasobu multimedialnego. Prosi uczniów, by zanotowali przewodnią myśl wypowiedzi literaturoznawcy i odnieśli ją do kontekstu wspomnianego przez dr Glensk wiersza.
Po emisji materiału młodzież odczytuje notatki, które stanowią wstęp do analizy wybranych przez nauczyciela i uczniów fragmentów tekstu odwołujących się do np. poczucia zakorzenienia w tradycji, języku, historii, kulturze Polski; uświadomienia sobie własnego trwania w przeszłości i przyszłości; ojczyzny jawiącej się jako utracona Arkadia, kraina szczęścia; wolności, która jest darem od Stwórcy; motywu „drzewa wiadomości dobrego i złego”; koncepcji Horacego o zaszczytnym umieraniu za ojczyznę; poezji romantyków:
Norwida („Ojczyzna jest to wielki – zbiorowy – Obowiązek”), Słowackiego, Mickiewicza i Krasińskiego. W trakcie dyskusji wybrani uczniowie odszukują w „Słowniku mitów i tradycji kultury” i słowniku symboli hasła: „tradycja”, „ojczyzna”, „Arkadia”, „kraina szczęśliwości”,
„naród”, „drzewo wiadomości dobrego i złego”. Odczytują treść w poszukiwaniu nowych znaczeń.
Następnie w 3-osobowych zespołach piszą tekst publicystyczny na aktualny temat społeczny, polityczny lub kulturalny. Po wykonaniu zadania prezentują artykuły.
Etap końcowy
Nauczyciel dziękuje za zaangażowanie; inicjuje krótką rozmowę podsumowującą napisane i odczytane teksty, po czym zadaje pracę domową, do wyboru:
1. Wyobraź sobie, że jesteś poetą. Zapisz w 6–8 wersach uniwersalny utwór o wybranej przez ciebie wartości.
2. Wyobraź sobie, że jesteś poetą. Jakie przesłanie chciałbyś pozostawić swoim współczesnym? Zapisz je w kilku zdaniach.
2
