W czasie niedawnej telefonicznej rozmowy z Panià Profe- sor Ludwikà Tar∏owskà na temat obecnego jubileuszu 70- -lecia Instytutu Radowego – Centrum Onkologii, dowie- dzia∏em si´, ˝e jest Ona ostatnim Êwiadkiem konspira- cyjnego obchodu dziesi´ciolecia Instytutu – podczas okupacji! O tym, ˝e taki obchód przed szeÊçdziesi´ciu laty mia∏ miejsce, nikt dotàd nie wspomina∏. Nawet Pan Profesor Tadeusz Koszarowski – co potwierdzi∏em w osob- nej z Nim rozmowie – nie zna∏ tego faktu (rozpoczà∏ pra- c´ w Instytucie nieco póêniej).
Uprosi∏em Panià Profesor o notatk´ o wydarzeniach ze stycznia 1942 roku – uznajàc, ˝e jest to cenny materia∏
êród∏owy do historii naszej placówki. Czytelnikom, którzy zauwa˝yli, ˝e 10 rocznic´ obchodzono w styczniu (choç
uroczyste otwarcie Instytutu przez Mari´ Sk∏odowskà- -Curie i Prezydenta RP Ignacego MoÊcickiego odby∏o si´
29 czerwca 1932 r.) przypominam, ˝e cz´Êç kliniczna otwarta zosta∏a wczeÊniej, a notatka Pani Profesor osta- tecznie potwierdza dat´ przyj´cia pierwszego pacjenta – 17 stycznia 1932 r.
Z wielkà radoÊcià mog´ te˝ zapowiedzieç czytelni- kom naszego pisma, którym nie sà oboj´tne sprawy histo- rii, ˝e otrzyma∏em od Pani Profesor Tar∏owskiej inne, nie- zwykle wa˝ne i znacznie obszerniejsze materia∏y êród∏owe, które po opracowaniu zostanà przedstawione wkrótce na
∏amach Nowotworów.
Edward Towpik
Szanowny Panie Redaktorze,
W roku jubileuszu 70-lecia Instytutu Radowego chcia∏abym podzieliç si´ wspomnieniami z obchodu 10-le- cia, którego jestem jedynym Êwiadkiem.
W dniu 17 stycznia 1942 r. w 10 rocznic´ przyj´cia do Instytutu pierwszego pacjenta Dyrektor Franciszek ¸u- kaszczyk zorganizowa∏ uroczyste zebranie pracowników.
UroczystoÊç odby∏a si´ w du˝ej sali bibliotecznej na parterze przy szczelnie zas∏oni´tych oknach (wszelkie ze-
brania by∏y surowo zakazane), w godzinach wieczornych, co by∏o mo˝liwe, poniewa˝ wielu pracowników mieszka∏o na terenie Instytutu, a wi´kszoÊç lekarzy posiada∏a prze- pustki nocne (Nachtausweis).
Zebranie rozpocz´∏o si´ przemówieniem Dyrekto- ra, który opisa∏ powstanie Instytutu i omówi∏ znaczenie je- go ówczesnej dzia∏alnoÊci. Lekarze wr´czyli Dyrektorowi pi´knie oprawiony tom odbitek prac naukowych opubliko- wanych przez Instytut przed wybuchem wojny. Poczym odby∏a si´ wspólna kolacja, doskonale przygotowana przez personel kuchni (i jak na ówczesne mo˝∏iwoÊci zaopa- trzenie w produkty ˝ywnoÊciowe – obfita).
W zebraniu uczestniczyli:
– prawie wszyscy wówczas lekarze, wÊród których pa- mi´tam obecnoÊç Józefa Laskowskiego, Haliny No- blin, Jerzego Rutkowskiego, Leona Manteuffla, Jere- miego Âwi´ckiego, Heleny Wolff, Tadeusza Wiczyƒ- skiego,
– pracujàcy jako laboranci studenci medycyny m.in. Ste- fan Skowroƒski, Jerzy Puchalski,
– laborantki m.in. Janina Glomska,
– pracownicy sekretariatu i administracji: Irena Nowo-
˝yƒska (pracujàca od 1933 r.), p. Kaniowa, Bronis∏awa Mazurkiewicz.
UroczystoÊç ta sta∏a si´ jednym z wa˝nych czynni- ków utrwalajàcych wi´zi ∏àczàce pracowników z Instytu- tem i ich wzajemne przyjazne stosunki.
Prof. dr hab. med. Ludwika Tar∏owska
List do redakcji • Letter to the Editor
NOWOTWORY Journal of Oncology •2002 •volume 52 Number 4 •348
Obchód 10 rocznicy otwarcia Kliniki Instytutu Radowego
Franciszek ¸ukaszczyk – dyrektor Instytutu Radowego w latach 1932–1956
Komentarz Redaktora
