Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczcia egzaminu.
WPISUJE ZDAJCY
KOD PESEL
Miejsce na naklejk
z kodem
Ukad graficzny © CKE 2010
EGZAMIN MATURALNY
Z HISTORII MUZYKI
POZIOM PODSTAWOWY
Instrukcja dla zdajcego
1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 18 stron i pyt z nagraniami. Ewentualny brak zgo
przewodniczcemu zespou nadzorujcego egzamin.
2. Arkusz zawiera 30 zada. Do zada nr 1, 2, 3, i 4 doczone s przykady dwikowe nagrane kolejno na pycie. Rozwizuj te zadania po wysuchaniu przykadów. Przed przesuchaniem przykadów, zapoznaj si z treci polece. Zadania te oznaczone s .
3. Rozwizania wszystkich zada zamie w miejscu na to przeznaczonym.
4. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem.
5. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel.
6. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie bd oceniane.
7. Na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i przyklej naklejk z kodem.
8. Nie wpisuj adnych znaków w czci przeznaczonej dla egzaminatora.
MAJ 2010
Czas pracy:
120 minut
Liczba punktów
do uzyskania: 100
MHM-P1_1P-102
Wysuchaj czterech przykadów muzycznych z rónych epok i wykonaj polecenia.
A. Wpisz do poniszej tabeli nazwy epok, z których pochodz utwory w kolejnych przykadach.
B. Rozpoznaj gatunki muzyczne reprezentowane przez utwory z poszczególnych przykadów.
Przykad 1. Przykad 2. Przykad 3. Przykad 4.
A. Epoka B. Gatunek
muzyczny
Zadanie 2. (3 pkt)
Po wysuchaniu fragmentu utworu Igora Strawiskiego podaj nazw okresu twórczoci, w którym on powsta, oraz wska dwie charakterystyczne dla utworu cechy stylistyczne.
Nazwa okresu ...
Typowe cechy: 1. ...
2. ...
Zadanie 3. (4 pkt)
W przykadach muzycznych 1 i 2 (nuty i nagrania) zamieszczono fragmenty utworów, które
czy temat zawierajcy motyw wielokrotnie opracowywany przez kompozytorów rónych epok.
Po zapoznaniu si z przykadami wykonaj polecenia.
Przykad 1.
Robert Schumann
Przykad 2.
Sigfrid Karg Elert
A. Nazwij motyw wykorzystywany w obu utworach. ...
B. Wska technik kompozytorsk zastosowan w opracowaniu tematu:
w przykadzie 1 ...
w przykadzie 2 ...
C. Wymie dzieo Johanna Sebastiana Bacha, w którym pojawia si ten sam motyw.
...
Nr zadania 1. 2. 3.
Maks. liczba pkt 8 3 4
Wypenia egzaminator
Uzyskana liczba pkt
Po zapoznaniu si z przykadem dwikowym oraz fragmentem partytury wykonaj polecenia.
A. Wyszukaj w partyturze siedem instrumentów, które nie wystpoway w maej orkiestrze symfonicznej epoki klasycyzmu, i zapisz ich polskie nazwy.
1. ... 2. ... 3. ... 4. ...
5. ... 6. ... 7. ...
B. Rozpoznaj, który z polskich taców podlega stylizacji w tym utworze.
...
Zadanie 5. (6 pkt)
Przy kadym utworze podaj imi i nazwisko kompozytora oraz uzasadnij, dlaczego dane dzieo zajmuje wane miejsce w historii muzyki.
A. Missa Notre Dame Kompozytor ...
Uzasadnienie ...
...
B. Das wohltemperierte Klavier Kompozytor ...
Uzasadnienie ...
...
C. Gry weneckie Kompozytor ...
Uzasadnienie ...
...
Zadanie 6. (2 pkt)
Pocz nazwiska kompozytorów z osobami wspierajcymi ich twórczo , wpisujc waciwe cyfry przy literach.
A. Giovanni Pierluigi da Palestrina B. Joseph Haydn
C. Georg Friedrich Händel D. Richard Wagner
1. ksi Miklós Esterházy 2. papie Marceli II
3. król Anglii Jerzy I
4. Lorenzo de Medici (Wawrzyniec Medyceusz) 5. król Ludwig II Bawarski
A. ... B. ... C. ... D. ...
Zadanie 7. (2 pkt)
W kompozycjach Beethovena wan rol odgryway wariacje i technika wariacyjna.
A. Podaj przykad dziea Beethovena, w którym wariacje stanowi cz cyklu sonatowego (uwzgldnij tonacj i opus lub tytu).
...
B. Wska samodzielny utwór Beethovena posiadajcy form wariacji (uwzgldnij tonacj i opus lub tytu).
...
Nr zadania 4. 5. 6. 7.
Maks. liczba pkt 4 6 2 2
Wypenia egzaminator
Uzyskana liczba pkt
Ilustracja przedstawia dawny klawiszowy instrument strunowy uderzany.
Ze wzgldu na moliwo cieniowania dynamiki i wibracji dwików z upodobaniem grywa
na nim Jan Sebastian Bach.
Podkrel nazw tego instrumentu.
wirgina, klawesyn, klawikord
Zadanie 9. (1 pkt)
Robert Schumann na amach Neue Zeitschrift für Musik w ten sposób scharakteryzowa
jeden z utworów Fryderyka Chopina:
Tak rozpoczyna tylko Chopin i tak tylko on koczy: dysonansami, przez dysonanse, w dysonansach. A mimo to ile pikna kryje w sobie to dzieo! To, e nazwa je [...] jest raczej przyczyn kaprysu, o ile nie swawoli, e wanie czwórk swoich najbardziej szalonych dzieci splta, przemycajc je moe pod t nazw, w to miejsce, dokd normalnie by nie doszy. [...]
[Po wstpie] nastpuje jedna z owych burzliwych, namitnych czci, których tego twórcy znamy ju wiele. [...] Druga cz jest jedynie przedueniem tego nastroju; miaa, dowcipna, fantastyczna. Trio za jest subtelne, marzycielskie, cakiem w rodzaju Chopina: scherzem jest tylko z nazwy [...]. Potem nastpuje cz jeszcze bardziej ponura, Marcia funebre, która zawiera nawet co odpychajcego, zamiast niego jakie adagio w tonacji Des-dur oddziaywaoby nieporównanie pikniej. Bo to, co si nam podaje w czci kocowej pod tytuem Finale, raczej jest podobne do drwin, ni do jakiejkolwiek muzyki. [...]
Podaj nazw opisanego utworu (z okreleniem tonacji). ...
Zadanie 10. (2 pkt)
Pragn napisa dzieo, które na stae rozsawi moje imi w wiecie owiadczy Józef Haydn podczas pobytu w Londynie w 1795 roku. Doznane tam przeycia nasuny mu myl, i najodpowiedniejsz dla owego dziea form byoby oratorium.
A. Podaj tytuy dwóch oratoriów, które powstay u schyku ycia Haydna.
1. ... 2. ...
B. Wska kompozytora, którego oratoria stanowiy wzór dla dzie Haydna.
...
Zadanie 11. (4 pkt)
Uzupenij zdania dotyczce muzyki staropolskiej.
A. Przedstawicielem stylu polichóralnoci weneckiej w Polsce na przeomie XVI i XVII w.
by ... .
B. Grzegorz Gerwazy Gorczycki wprowadzi melodie polskich pieni wielkanocnych jako cantus firmus w utworze ... .
C. Dialogo na adwent Audite mortales (Suchajcie miertelni), skomponowane
przez ... , to dzieo o charakterze moralizatorskim, poruszajce problematyk Sdu Ostatecznego.
D. Najwybitniejszym twórc muzyki instrumentalnej w XVII wieku w Polsce by ... , kompozytor, skrzypek i architekt, autor zbioru utworów Canzoni e concerti.
Zadanie 12. (3 pkt)
W XVII wieku w operze weneckiej zarysowa si podzia na recytatywy i arie, który zosta
przejty take przez inne gatunki muzyki oratoryjno-kantatowej.
A. Wyjanij funkcj recytatywu i arii w dramaturgii dziea operowego.
Recytatyw ...
...
Aria ...
...
B. Wymie dwa typy barokowych recytatywów.
...
Nr zadania 8. 9. 10. 11. 12.
Maks. liczba pkt 1 1 2 4 3
Wypenia egzaminator
Uzyskana liczba pkt
Po zapoznaniu si z treci listu Wolfganga Amadeusa Mozarta skierowanego do ojca wykonaj polecenia A i B.
12 V 1781 Wci jeszcze jestem cay wzburzony... Wystawiano tak dugo moj cierpliwo
na prób, a w kocu nastpia katastrofa. Nie mam ju nieszczcia by na usugach [...].
Dzie dzisiejszy jest szczliwym dniem mego wyzwolenia. Posuchaj tylko, Ojcze.
Ju trzy razy ten... nie wiem naprawd, jak go okreli... rzuci mi w twarz najbardziej grubiaskie epitety i najgorsze impertynencje; nie chciaem Ci o tym pisa, pragnc Ci
oszczdzi, i jeli nie zemciem si natychmiast, to dlatego, e zawsze mam Ci przed oczyma, mój ukochany Ojcze. [...] Nazwa mnie apserdakiem, pasoytem, idiot [...] Na koniec, kiedy krew si we mnie zagotowaa, powiedziaem mu: A zatem Jego Eminencja nie jest ze mnie zadowolony? Co? Czy to ma by groba? Kretyn! Co za kretyn!... Precz std, precz! Nie chc mie nic wicej do czynienia z takim nicponiem! Odpowiedziaem: Ani ja take! Wyno si std! usyszaem i wychodzc rzekem: Niech tak bdzie! Jutro przel
na pimie moj rezygnacj!
A. Wska osob, u której Mozart by zatrudniony i podaj nazw miasta, w którym wówczas dziaa.
... ...
B. Wymie jeden z gatunków muzyki uytkowej, które komponowa w zwizku z t
posad.
...
Zadanie 14. (3 pkt)
Poniej przedstawiono fragmenty trzech utworów wokalnych, powstaych w rónych epokach.
Pod kadym z przykadów nutowych wpisz nazw epoki historycznej, z której pochodzi przedstawiony utwór oraz przyporzdkuj mu odpowiedni nazw techniki kompozytorskiej.
Nazw techniki wybierz sporód podanych:
ostinatowa, polichóralna, fugowana, fauxbourdon, organalna Przykad 1.
Epoka ... Technika ...
Przykad 2.
Epoka ... Technika ...
Nr zadania 13.
Maks. liczba pkt 2 Wypenia
egzaminator
Uzyskana liczba pkt
Epoka ... Technika ...
Zadanie 15. (5 pkt)
A. Krzysztof Penderecki w swojej Pasji nawiza do tradycji pasji bachowskiej.
Porównaj pasje Bacha i Pendereckiego, uwzgldniajc pytania wskazane w tabeli.
w wybranej pasji Bacha w pasji Pendereckiego Który z Ewangelistów peni
rol testo?
W jaki sposób realizowana jest partia testo?
W jakim jzyku
wykonywane s teksty pasji?
B. W warstwie muzycznej Pasji Penderecki poczy elementy tradycji z nowoczesnym jzykiem muzycznym. Opisz, w jaki sposób autor poszerzy w tym utworze moliwoci brzmieniowe tradycyjnych instrumentów oraz ludzkiego gosu.
Instrumenty ...
...
Gosy ...
...
Zadanie 16. (6 pkt)
Dla zilustrowania trzech okresów stylistycznych w twórczoci Karola Szymanowskiego wymie po jednej symfonii z kadego okresu, przedstaw obsad wykonawcz oraz charakterystyczn cech jej stylu.
I okres: Przykad ... Obsada ...
Cecha stylu ...
II okres: Przykad ... Obsada ...
Cecha stylu ...
III okres: Przykad ... Obsada ...
Cecha stylu ...
Nr zadania 14. 15. 16.
Maks. liczba pkt 3 5 6
Wypenia egzaminator
Uzyskana liczba pkt
Powyej przedstawiono zapis fragmentu znanego piewu redniowiecznego, którego tekst wielokrotnie opracowywany by w muzyce nastpnych epok.
A. Okrel typ notacji choraowej zastosowanej w przedstawionym fragmencie.
...
B. Wymie nazwisko jednego z kompozytorów, który wykorzysta w swojej twórczoci tekst Magnificat.
...
Zadanie 18. (4 pkt)
Rozstrzygnij, czy ponisze zdania s prawdziwe, czy faszywe. Obok kadego zdania wpisz sowo prawda lub fasz.
A. Opery Georga Friedricha Händla wykazuj wpywy woskiego stylu operowego.
B. Z trzech klasyków wiedeskich tylko Joseph Haydn nie skomponowa adnej opery.
C. Richard Wagner by zarówno twórc muzyki, jak i tekstów swoich dramatów muzycznych.
D.
Stanisaw Moniuszko w operze Straszny dwór wprowadza motywy przewodnie, symbolizujce postacie, sytuacje i przedmioty istotne w przebiegu utworu.
Zadanie 19. (3 pkt)
A. Wska dwie cechy stylu palestrinowskiego, które odpowiadaj postanowieniom Soboru Trydenckiego odnonie muzyki liturgicznej.
1. ...
2. ...
B. Podaj nazw stylu obecnego w muzyce religijnej baroku nawizujcego do stylu palestrinowskiego.
...
Zadanie 20. (3 pkt)
Poniej opisano trzy techniki kompozytorskie stosowane w muzyce XX wieku.
Kademu z opisów przyporzdkuj odpowiedni nazw techniki wybran sporód podanych:
aleatoryzm, punktualizm, sonorystyka, dodekafonia, collage
1. Komponowanie utworu z rónorodnego materiau (muzycznego i niemuzycznego), np. przez zestawienia dwików, szumów, trzasków, podobnie jak w plastyce przez
czenie gazet, fotografii, papieru z rónymi technikami malarstwa.
Technika ...
2. Stosowanie izolowanych brzmie, pojedynczych dwików lub wspóbrzmie przedzie
lonych pauzami. Rozproszenie dwików w czasie i skali wysokociowej powoduje cakowity rozkad linii melodycznej.
Technika ...
3. Wykorzystanie czysto brzmieniowych waciwoci materiau dwikowego, przy czym równorzdne znaczenie maj dwiki o ustalonej i nie ustalonej wysokoci brzmienia.
ródem nowych brzmie staj si zarówno tradycyjne instrumenty, jak i urzdzenia elektroniczne.
Technika ...
Zadanie 21. (1 pkt)
Podkrel gatunki muzyczne, uprawiane zarówno przez Fryderyka Chopina, jak i Aleksandra Skriabina.
preludium, symfonia, sonata, poemat symfoniczny, suita
Nr zadania 17. 18. 19. 20. 21.
Maks. liczba pkt 2 4 3 3 1
Wypenia egzaminator
Uzyskana liczba pkt
Podaj cech wyróniajc ponisze rodzaje mszy renesansowej:
Missa parodia ...
...
Missa sine nomine ...
...
Zadanie 23. (1 pkt)
Pocz kad z wymienionych form (A, B, C) z najbardziej charakterystyczn dla niej technik kompozytorsk (1, 2, 3 lub 4).
A. passacaglia 1. technika przetworzeniowa
B. inwencja 2. technika wariacyjna
C. forma sonatowa 3. technika przeimitowana
4. technika imitacyjna A. ... B. ... C. ...
Zadanie 24. (4 pkt)
Due znaczenie dla rozwoju muzyki polifonicznej na przeomie redniowiecza i renesansu miaa twórczo kompozytorów burgundzkich.
A. Podaj wiek, w którym dziaali twórcy szkoy burgundzkiej. ...
B. Wymie nazwy dwóch gatunków muzyki religijnej typowych dla tej szkoy.
1. ... 2. ...
C. Sporód wymienionych technik kompozytorskich wybierz i podkrel dwie, które charakteryzuj styl burgundzki.
basso continuo, fauxbourdon, technika przeimitowana, technika cantus firmus, technika koncertujca
D. Podaj nazwisko polskiego kompozytora, w którego twórczoci zaznaczy si wpyw szkoy burgundzkiej.
...
Zadanie 25. (3 pkt)
Kompozytorzy XIX w. czsto sigali po teksty wybitnych pisarzy.
Wpisz w tabel nazwiska kompozytorów oraz gatunki i tytuy utworów, dla których inspiracj byy wymienione dziea literackie. Nazwiska kompozytorów wybierz sporód poniej podanych:
Robert Schumann, Giuseppe Verdi, Ferenc Liszt, Felix Mendelssohn, Hector Berlioz
Dzieo literackie Kompozytor Gatunek i tytu utworu
Aleksander Dumas Dama kameliowa
William Szekspir Sen nocy letniej Alphonse de Lamartine
Medytacje poetyckie
Zadanie 26. (2 pkt)
W renesansie czsto tace czono w pary na zasadzie kontrastu metrorytmicznego i agogicznego. Do najbardziej rozpowszechnionych par naleay: we Woszech pavana i gagliarda oraz passamezzo i saltarello, a w Niemczech Danz i Nachdanz.
A. Podaj nazwy dwóch staropolskich taców, które w podobny sposób zestawiano w pary.
... ...
B. Wska nazw notacji stosowanej w XVI wieku w zapisie taców przeznaczonych na lutni lub instrument klawiszowy.
...
Zadanie 27. (3 pkt)
Niej podano nazwiska synnych muzyków, którzy byli wykonawcami wymienionych dzie. Przyporzdkuj wykonawców odpowiednim utworom, wpisujc cyfry obok liter.
A. Arie sopranowe z oper Georga Friedricha Händla 1. Anton Stadler B. Marzenie Roberta Schumanna
C. Koncert klarnetowy A-dur Wolfganga Amadeusa Mozarta D. Chain II (acuch II) Witolda Lutosawskiego
2. Anne-Sophie Muter 3. Farinelli (Carlo Broschi) 4. Rodolphe Kreutzer 5. Klara Wieck A. ... B. ... C. ... D. ...
Nr zadania 22. 23. 24. 25. 26. 27.
Maks. liczba pkt 2 1 4 3 2 3
Wypenia egzaminator
Uzyskana liczba pkt
Wywodzcy si z jzyka aciskiego termin kontrapunkt (contrapunctus - od punctum contra punctum, czyli nuta przeciw nucie) uywany jest w muzyce w rónych znaczeniach. Przedstaw dwa znaczenia tego terminu.
1. ...
2. ...
Zadanie 29. (1 pkt)
Arystoteles twierdzi, e niektórzy ludzie pod wpywem melodii, które wprowadzaj dusz
w stan zachwytu, uspokajaj si tak, jak gdyby zayli lekarstwo lub rodek umierzajcy.
Podaj termin, którym staroytni Grecy okrelali uzdrowienie przez duchowe oczyszczenie.
...
Zadanie 30. (13 pkt)
W XIX wieku w zwizku z rozwojem ycia koncertowego ogromn popularno zyskay utwory przeznaczone na instrument solowy z orkiestr.
Scharakteryzuj róne odmiany koncertu romantycznego. Uwzgldnij kryterium formy oraz relacj solista orkiestra. W swojej wypowiedzi wska odpowiednie przykady z twórczoci szeciu kompozytorów.
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
...
Nr zadania 28. 29. 30.
Maks. liczba pkt 2 1 13
Wypenia egzaminator
Uzyskana liczba pkt
