Verslag subsessie 4: betalingsachterstanden in de koopsector
In deze sessie is dieper ingegaan op betalingsachterstanden bij hypotheken en de rol en zorgplicht van banken hierin. Hafida Bounjouh, onderzoeker bij het OTB, lichtte kort toe hoe de zorgplicht van banken eruit ziet. Deze zorgplicht begint bijvoorbeeld al bij de
offerteaanvraag. Ook uit jurisprudentie blijkt dat banken een grote zorgplicht hebben in de verschillende fasen, zoals het kennen van de klant en zijn mogelijkheden bij de
acceptatie/uitgifte van de hypotheek, monitoren en zoeken naar oplossingen bij het opeisen van de lening. Ook bij executieverkopen blijkt dat de kantonrechter steeds vaker toetst of banken hebben voldaan aan de zorgplicht en nemen daarbij ook de economische situatie steeds vaker mee. In principe geldt: hoe verder in het proces, hoe groter de zorgplicht. Aan de hand van een aantal cijfers laat ze zien dat het aantal executieveilingen is
afgenomen in de afgelopen jaren, maar dat het aantal gedwongen verkopen (via reguliere kanalen) wel sterk is toegenomen. Daarin zien we dus dat banken veel meer proberen om woningen te verkopen via de reguliere kanalen, in plaats van executieverkoop. Belangrijkste reden hiervoor is het verschil in opbrengt, dat al snel zo’n €30.000 bedraagt.
Dick-Jan Abbringh, partner en consultant bij Purpose, gaat dieper in op de werking van de afdeling Bijzonder Beheer bij banken. Purpose voert ieder jaar een benchmark uit naar deze afdelingen bij banken. Hij geeft aan dat de banken in de afgelopen jaren een flinke wake-up call hebben gekregen, onder andere door de economische crisis, de toename van
betalingsachterstanden van klanten en druk vanuit toezichthouders. Dit heeft tot effect dat banken steeds meer in een vroeger stadium monitoren en actie ondernemen richting klanten waarbij betalingsachterstanden dreigen te ontstaan. Het aantal fte’s dat werkzaam is bij afdelingen Bijzonder beheer is de afgelopen jaren verdubbeld en banken zetten steeds meer instrumenten in zoals budgetcoaches.
De discussie die hierbij ontstaat, en ook werd gevoerd in de sessie, is de spanning tussen zorgplicht van banken en de privacy van klanten. Als we kijken naar de
schuldenproblematiek dan kun je constateren dat hypotheekachterstand vaak pas in een later stadium aan de orde is bij mensen. Meestal ontstaan eerst schulden bij
telecombedrijven, postorderbedrijven of zorgverzekeraars. Er wordt daarom door deze partijen steeds mee gezocht naar manieren om data uit te wisselen met elkaar. Deze, maar ook tal van andere manieren om mensen te monitoren en adviseren, leiden vaak tot
privacydiscussies.
De vraag hoe de zorgplicht zich verhoudt tot privacy blijft onbeantwoord, maar dat dit een spannend dilemma wordt de komende tijd staat vast.
