PROCEDURY PRZYGOTOWANIASPECYFICZNYCH FORM ŻYWIENIA

Załącznik Nr 3 do PROCEDURY PLANOWANIA I PRZYGOTOWANIA POSIŁKÓW W KUCHNI OGÓLNEJ.

PROCEDURY PRZYGOTOWANIA

SPECYFICZNYCH FORM ŻYWIENIA

Opracowano na podstawie:

„PODSTAWY NAUKOWE ŻYWIENIA W SZPITALACH”

WYDANE PRZEZ INSTYTUT ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA, WARSZAWA 2001

Autorstwa:

Prof. Dr Hab. Med. Jan Dzieniszewski

Dr Med. Lucjan Szponar

I.

DIETA OGÓLNA ( PODSTAWOWA ).

Dieta ogólna ma zastosowanie w żywieniu chorych przebywających na leczeniu w

szpitalach oraz innych zakładach leczniczych, którzy nie wymagają leczenia

dietetycznego. Żywienie podstawowe powinno spełniać wszystkie warunki

prawidłowego żywienia ludzi zdrowych. W żywieniu ludzi przebywających na leczeniu

w zakładach leczniczych wartość energetyczna pożywienia przy zbilansowanej wartości

odżywczej wahać się powinna w różnych granicach tj. 2000 – 3000 kcal, uzależniona

przede wszystkim od masy ciała pacjenta, gdyż w tych przypadkach nie wchodzi w

grę wysiłek fizyczny. Wartość energetyczną diety w leczniczych przyjęto dla pacjenta

o należnej masie ciała.

Wartość energetyczna i odżywcza diety

Energia

2450 kcal

Białko

90 g

Tłuszcze

88 g

Węglowodany

325 g

Błonnik

8 g

Wapń

1,2 g

Ż

elazo

14 mg

Witamina A

4795 j.m.

Witamina B1

1,3 mg

Witamina B

2,2 mg

Witamina C

68 mg

Wartość energetyczną pokrywa

Białko

15 %

Tłuszcze

32 %

Węglowodany

53 %

Metody przyrządzania posiłków.

W żywieniu podstawowym dozwolone są praktycznie wszystkie metody sporządzania

potraw tj.

gotowanie,

duszenie,

smażenie

pieczenie .

Wskazane jest używanie do smażenia olejów zamiast tłuszczu zwierzęcego. Do

smażenia używamy olejów bogatych w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe ( olej

rzepakowy, oliwa z oliwek).

II. DIETA ŁATWOSTRAWNA.

Dieta łatwo strawna wspomaga leczenie określonych schorzeń.

Wskazania do stosowania diety:

schorzeniach układu trawiennego,

w chorobach płuc,

w osłabieniu,

niewydolności krążenia,

w wyrównanych schorzeniach nerek

z diety powinny korzystać osoby w wieku starszym.

Dieta łatwo strawna jest prostą modyfikacją żywienia podstawowego i powinna być

najszerzej stosowana dietą w zakładach leczniczych. Dieta ta charakteryzuje się

doborem takich produktów spożywczych, które łatwo ulegają trawieniu w przewodzie

pokarmowym. Nie drażnią one chorych lub mniej sprawnych narządów przewodu

pokarmowego, dostarczają przy tym niezbędnych składników odżywczych

wpływających na szybszy powrót do zdrowia lub łagodniejszy przebieg choroby. Z

pożywienia wyklucza się głównie produkty zawierające składniki trudno strawne, jak

błonnik, ścięgna, a także produkty działające wzdymająco, jak kapusta i suche nasiona

roślin strączkowych ( groch, fasola ) oraz pieczywo żytnie razowe i kasze

gruboziarniste. W diecie łatwo strawnej bardzo istotny jest sposób sporządzania potraw.

Aby nadać potrawie formę jak najbardziej łatwo strawną produkty poddaje się różnym

technikom kulinarnym, np. gotowaniu, dokładnemu rozdrabnianiu i przecieraniu.

Tłuszcz łatwo przyswajalny - masło, masło roślinne, śmietankę -dodaje się do potrawy

po jej sporządzeniu.

duszenie bez obsmażania.

DIETA ŁATWO STRAWNA

Nazwa produktu lub

potrawy

Dozwolone

Przeciwwskazane

Produkty zbożowe

Pieczywo jasne i czerstwe

(czasem pieczywo typu „graham”

w ograniczonej ilości), sucharki,

drobne kasze: manna, krakowska,

jęczmienna łamana- dobrze

oczyszczona, ryż, drobne

makarony

Pieczywo razowe, żytnie i

pszenne, każde pieczywo

ś

wieże, rogaliki francuskie

(croissant), grube kasze: pęczak,

gryczana, grube makarony

Mleko i produkty

mleczne

Mleko słodkie (2%) i zsiadłe,

jogurt, kefir, biały ser (chudy lub

półtłusty), serek homogenizowany

Sery żółte i topione, sery

pleśniowe, Feta, serki typu

„Fromage”

Jaja

Gotowane na miękko, w

koszulkach, ścięte na parze w

formie jajecznicy, jaj sadzonych,

omletów

Gotowane na twardo i smażone

w zwykły sposób

Mięso, wędliny, ryby

Mięsa chude: wołowina,

cielęcina; kurczaki, indyki,

(najlepiej mięso z piersi, bez

skóry), chuda wieprzowina w

ograniczonej ilości; ryby chude:

dorsz, leszcz, mintaj, morszczuk,

pstrąg, płastuga, sola, szczupak,

sandacz; ryby tłuste w

ograniczonej ilości, jeśli są dobrze

tolerowane; wędliny chude:

szynka, polędwica (wieprzowe i

drobiowe), chuda kiełbasa

szynkowa, wieprzowa lub wołowa

Mięsa tłuste: baranina,

wieprzowina, gęsi, kaczki; ryby

tłuste jeśli są źle tolerowane;

wędliny tłuste; pasztety, wędliny

podrobowe,; ryby wędzone;

mięsa peklowane; konserwy

mięsne i rybne

Tłuszcze

Masło, margaryny miękkie,

słodka śmietanka; oleje roślinne:

rzepakowy, oliwa z oliwek,

sojowy, słonecznikowy,

kukurydziany

Ś

mietana, smalec, słonina,

boczek, łój, margaryny twarde

Ziemniaki

Gotowane, gotowane tłuczone, w

postaci puree

Frytki, wszelkiego rodzaju

ziemniaki smażone, placki

ziemniaczane, pyzy, chipsy

fasolka szparagowa; warzywa z

wody oprószone mąką z

dodatkiem świeżego masła lub

margaryny, bez zasmażek; na

surowo: zielona sałata, cykoria,

pomidory bez skórki, utarta

marchewka z jabłkiem

Owoce

Owoce dobrze dojrzałe bez skórki

i pestek- jabłka, truskawki,

morele, brzoskwinie, pomarańcze,

banany; maliny i porzeczki w

formie przecieru lub soku

Wszystkie owoce niedojrzałe:

gruszki, śliwki, czereśnie,

agrest; owoce suszone, orzechy

Suche strączkowe

ż

adne

Wszystkie są zabronione: groch,

fasola, bób, soczewica, soja

Cukier i słodycze

Cukier (dozwolony, ale nie

preferowany), miód, dżemy bez

pestek, przetwory owocowe

pasteryzowane: kompoty,

galaretki

Chałwa, czekolada, słodycze

zawierające tłuszcz, kakao,

orzechy

Przyprawy

Tylko łagodne w ograniczonych

ilościach: sól, cukier, sok z

cytryny, koper zielony, kminek,

tymianek, majeranek, bazylia,

lubczyk, rozmaryn, wanilia,

goździki, ew. cynamon

Ostre przyprawy: ocet, pieprz,

musztarda, papryka, wszelkiego

rodzaju pikle

Zupy

Kleiki, krupniki z dozwolonych

kasz, zupy mleczne; przetarte

zupy owocowe, zupy warzywne

czyste (barszcz, pomidorowa),

zupy jarzynowe z dozwolonych

warzyw, zupa ziemniaczana,

(zupy na odtłuszczonych

wywarach mięsnych, o ile nie ma

przeciwwskazań); zupy

zagęszczone zawiesiną mąki w

wodzie, mleku lub słodkiej

ś

mietance- bez zasmażek; zupy

zaciągane żółtkiem lub z

dodatkiem świeżego masła

Kapuśniaki, zupa ogórkowa,

fasolowa, grochówka, zupy

zaprawiane zasmażkami, zupy w

proszku

Potrawy mięsne i

ryby

Gotowane, duszone bez

uprzedniego obsmażania,

pieczone w folii aluminiowej lub

rękawie foliowym lub w

pergaminie, potrawki, pulpety,

budynie

Smażone, duszone, pieczone w

sposób tradycyjny

Potrawy z mąki i

kasz

Kasze gotowane na sypko lub

rozklejone, budynie z kasz z

dodatkiem mięsa, warzyw lub

owoców, lane kluski, leniwe

pierogi z małym dodatkiem mąki

Sosy

O smaku łagodnym zaprawiane

słodką śmietanką, masłem lub

ż

ółtkiem, zagęszczone zawiesiną

mąki w wodzie, mleku lub

słodkiej śmietance: koperkowy,

cytrynowy, potrawkowy; sosy

owocowe ze słodką śmietanką;

majonez tylko domowy, świeżo

przygotowany z dodatkiem soku z

cytryny (bez musztardy)

Ostre, na zasmażkach, sosy na

mocnych i tłustych wywarach

mięsnych lub z kości

Desery

Kompoty, kisiele, musy, galaretki-

z owoców dozwolonych;

galaretki, kisiele, kremy z mleka;

owoce w galaretce lub kremie;

biszkopty, czerstwe ciasto

drożdżowe

Torty i ciastka z kremem lub z

bitą śmietaną, pączki, faworki,

tłuste ciasta jak francuskie,

piaskowe, kruche

Napoje

Herbata, kawa (o ile nie ma

przeciwwskazań), mleko, napoje

owocowe, soki warzywne,

herbatniki owocowe i ziołowe

III

. DIETA BOGATORESZTKOWA.

Wskazania do stosowania diety:

zaparcia,

nadmierna pobudliwość jelita grubego,

lekarz może zlecić również dietę w innych schorzeniach.

Zadaniem diety bogatoresztkowej jest uregulowanie czynności wydalania kału bez

zastosowania środków farmakologicznych.

Całodzienne pożywienie powinno być tak dobrane i tak rozłożone na posiłki aby dawało

efekt regularnych i odpowiednio częstych wypróżnień.

Dietę bogatoresztkową stanowi modyfikacja żywienia podstawowego polegająca na

zwiększeniu w całodziennym pożywieniu ilości błonnika i płynów.

Metody przyrządzania posiłków:

DIETA BOGATORESZTKOWA

potrawy

Dozwolone Przeciwwskazane

Produkty zbożowe pieczywo z pełnego ziarna, bułki grahamki, pieczywo chrupkie,

pumpernikiel, bułki, grzanki, kasze, lane ciasto, kluski biszkoptowe, makaron, groszek ptysiowy

pieczywo świeże, ryż, krokiety z kapustą, potrawy z dodatkiem maki ziemniaczanej

Mleko i produkty mleczne

mleko 2% tłuszczu, jogurt, kefir, mleko ukwaszone, maślanka, serwatka, kawa zbożowa, twaróg, masło, margaryna miękka

napoje czekoladowe, zbyt kwaśne mleko

Jaja Białka, żółtka w ilościach ograniczonych

do 2 szt. na tydzień

duże ilości żółtek Mięso, wędliny, ryby wędliny drobiowe, chuda szynka,

pasztet, pasztetowa, ryby wędzone chude, chude gatunki mięs: cielęcina, konina, schab, królik, indyk, kurczak, gołąb, perliczka, sandacz, szczupak, karp, lin, flądra, dorsz, pstrąg, morszczuk, mintaj, makrela, sola, karmazyn, tuńczyk, sardynka. Potrawy gotowane – pulpety, potrawki duszone, pieczone,

wędliny bardzo tłuste, tłuste konserwy mięsne, bardzo tłuste gatunki mięs: wieprzowina, baranina, mięsa smażone w dużych ilościach

Tłuszcze oleje zawierające wielonienasycone kwasy tłuszczowe: słonecznikowy, sojowy, kukurydziany, krokoszowy, oleje zawierające jednonienasycone kwasy tłuszczowe: rzepakowy, oliwa z oliwek, masło, margaryny miękkie - kubkowe

łój, smalec, słonina, margaryny twarde, olej palmowy

Ziemniaki gotowane, pieczone smażone, w dużej ilości tłuszczu: frytki, krążki, placki

Warzywa warzywa świeże, mrożone, buraki, papryka, pomidory, marchew, dynia, szpinak, sałata, pietruszka, seler, rabarbar, warzywa w postaci soków, surówek, gotowane

suche nasiona roślin strączkowych, pozostałe warzywa kapustne, ogórki

świeże

Owoce świeże, suszone, konserwowane, orzechy włoskie, laskowe, owoce w postaci surówek, soków, gotowane

czereśnie

Suche strączkowe groch, fasola, potrawy z fasoli i grochu Cukier i słodycze dżemy, marmolada, miód, Słodycze zawierające tłuszcze,

przetwory wysokosłodzone. Przyprawy kwas mlekowy, kwasek cytrynowy,

koperek zielony, pietruszka, jarzynka, kminek, majeranek, gałka muszkatołowa, liść laurowy, ziele angielskie, sól do 5g/dobę, papryka słodka, pieprz ziołowy, curry

ocet

Zupy mleczne, owocowe, jarzynowe, krupnik,

zupy czyste na wywarach mięsnych i grzybowych

z warzyw wzdymających, strączkowych, zapustnych, bardzo tłuste, zawiesiste, na wywarach kostnych, ryżowa, podprawiane mąką ziemniaczaną

Potrawy mięsne i ryby budynie z mięsem, makaron z mięsem, pierogi z mięsem, papryka faszerowana, zapiekanki, naleśniki z mięsem, leczo, ladagnia z mięsem i warzywami Potrawy z mąki i kasz makaron z owocami, kluski

ziemniaczane, tarta jarzynowa, pierogi z owocami, zapiekanka

Sosy Na wywarze z włoszczyzny, na

odtłuszczonych wywarach z mięsa, i drobiu, sos koperkowy, potrawkowy itp.

Tłuste, na tłustych wywarach, zaprawione zasmażkami, śmietaną, majonezem.

Desery kompoty, galaretki owocowe, mleczne, musy, kremy, przeciery owocowe, suflety, sałatki owocowe, ciasta, ciasteczka biszkoptowe, keksy z dodatkiem otrąb

Kisiele, czekolada, kakao, batony, ciasta z dodatkiem kakao

Napoje soki owocowe, warzywne, napoje owocowo-mleczne, warzywno-mleczne, herbata owocowa, ziołowa, wody mineralne, woda przegotowana z miodem

mocna herbata, alkohol, napar z czarnych suszonych jagód, wytrawne wino czerwone, kawa żołędziowa ( w dyspepsjach jelit – wody z CO2, kawa

naturalna)

IV.

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM

TŁUSZCZU.

Zastosowanie diety:

Ostrym i przewlekłym zapaleniu wątroby,

Ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki,

Przewlekłym zapaleniu pęcherzyka i dróg żółciowych,

Kamicy żółciowej ( pęcherzykowej i przewodowej),

W tej diecie tłuszcz jest ograniczony do 45 – 50g na dobę. Jest to tłuszcz zawarty w

produktach ( mleku, mięsie, wędlinach ) oraz tłuszcz dodany do pieczywa i potraw.

Ograniczenie tłuszczu jest konieczne ze względu na upośledzone jego trawienie i wchłanianie

w tych przypadkach chorobowych, w których dieta ta znajduje zastosowanie.

Metody przyrządzania posiłków:

gotowanie w wodzie i na parze,

pieczenie w folii lub pergaminie,

duszenie bez obsmażania.

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU

potrawy

Dozwolone Przeciwwskazane

Produkty zbożowe Pieczywo jasne i czerstwe, sucharki, drobne kasze: manna, krakowska, jęczmienna łamana- dobrze oczyszczona, ryż, drobne makarony

Pieczywo razowe żytnie i pszenne, każde pieczywo świeże, rogaliki francuskie (croissant), grube kasze: pęczak, gryczana, grube makarony Mleko i produkty

mleczne

Mleko słodkie i zsiadłe (0 i 0,5% tł.) (jeśli źle tolerowane w ograniczonej ilości), jogurt 0% tł. biały ser chudy, serek homogenizowany chudy

Mleko tłuste, ser biały i serek homogenizowany tłuste, sery żółte i topione, sery pleśniowe, Feta, serki typu „fromage”

Jaja Białko jaja: jeśli są dobrze tolerowane,

całe jaja w ograniczonej ilości do potraw

Żółtko jaja Mięso, wędliny, ryby Mięso chude: wołowina, cielęcina;

kurczaki, indyki( bez skóry, najlepiej mięso z piersi), chudy schab w ograniczonej ilości; ryby chude: dorsz,

leszcz, mintaj, morszczuk, pstrąg, płastuga, sola, szczupak, sandacz; wędliny chude: szynka, polędwica, chuda kiełbasa szynkowa- wieprzowe, wołowe lub drobiowe

ryby wędzone; mięsa peklowane; konserwy mięsne i rybne

Tłuszcze Masło, margaryny, oleje roślinne: rzepakowy, oliwa z oliwek, sojowy, słonecznikowy, kukurydziany- w bardzo ograniczonej ilości (do smarowania folii, pergaminu)

Śmietana, śmietanka, smalec, słonina, boczek, łój, margaryny twarde

Ziemniaki Gotowane, gotowane tłuczone, w postaci puree

Frytki, wszelkiego rodzaju ziemniaki smażone, placki ziemniaczane, pyzy, czipsy

Warzywa Marchew, kalafior, buraki, dynia, szpinak, kabaczki; młody zielony groszek i fasolka szparagowa w ograniczonej ilości, jako dodatek do zupy lub innych warzyw (najlepiej przetarte); warzywa z wody oprószone mąką z dodatkiem świeżego masła lub margaryny, bez zasmażek; na surowo: zielona sałata, pomidory bez skórki

Wszystkie odmiany kapusty (czasem dopuszcza się niewielki dodatek kapusty włoskiej), papryka, szczypior, cebula, ogórki, rzodkiewki, kukurydza (również z puszki), awokado, warzywa z zasmażkami, konserwowane octem

Owoce Owoce dobrze dojrzałe- truskawki, pomarańcze (lub sok z pomarańczy), winogrona (bez skórki i pestek), jabłka gotowane lub pieczone (surowe jabłka, jeśli chory je toleruje), morele, brzoskwinie- gotowane, maliny i porzeczki i czarne jagody w formie przecieru lub soku

Wszystkie owoce niedojrzałe: gruszki,

śliwki, czereśnie, agrest, śliwki- owoce suszone, orzechy

Suche strączkowe Żadne Wszystkie są zabronione: groch, fasola, soja, bób, soczewica Cukier i słodycze Cukier (dozwolony, ale nie

preferowany), miód, dżemy bez pestek, przetwory owocowe (z dozwolonych owoców) pasteryzowane: kompoty, galaretki

Chałwa, czekolada, słodycze zawierające tłuszcz, kakao, orzechy

Przyprawy Tylko łagodne w ograniczonych ilościach: sól, cukier, sok z cytryny, koper zielony, kminek, tymianek, majeranek, bazylia, lubczyk, rozmaryn, wanilia, goździki, cynamon

Ostre przyprawy: ocet, pieprz, musztarda, papryka, wszelkiego rodzaju pikle

Zupy Kleiki, krupniki z dozwolonych kasz,

zupy mleczne; przetarte zupy owocowe z dozwolonych owoców, zupy warzywne czyste (barszcz, pomidorowa), zupy jarzynowe z dozwolonych warzyw, zupa ziemniaczana, zupy zagęszczone

zawiesiną mąki w wodzie lub mleku- bez zasmażek

Kapuśniaki, zupa ogórkowa, fasolowa, grochówka, rosół, zupy na wywarach z mięsa i kości, zupy zaprawiane zasmażkami, zupy w proszku i inne gotowe z torebki

Potrawy mięsne i ryby Gotowane, duszone bez uprzedniego obsmażania, pieczone w folii

aluminiowej lub rękawie foliowym lub pergaminie, potrawki (bez śmietany), pulpety, budynie

Smażone, duszone, pieczone w sposób tradycyjny

Potrawy z mąki i kasz Kasze gotowane na sypko lub

rozklejone, budynie z kasz z dodatkiem mięsa, warzyw lub owoców, lane kluski

(na białku), leniwe pierogi z małym dodatkiem mąki

Sosy O smaku łagodnym zaprawiane

niewielką ilością masła lub margaryny miękkiej, zagęszczone zawiesiną mąki w wodzie lub mleku: koperkowy,

cytrynowy,

potrawkowy, jarzynowy, pomidorowy, waniliowy

na zasmażkach, sosy na mocnych i tłustych wywarach mięsnych lub z kości; ostre- chrzanowy, grecki;

śmietanowy, majonezowy

Desery Kompoty, kisiele, musy, sorbety, galaretki- z owoców dozwolonych; galaretki, kisiele z mleka; owoce w galaretce lub z budyniem; biszkopt (na białku jaja), czerstwe ciasto drożdżowe (bez jaj, z bardzo małym dodatkiem masła, margaryny, oleju

Torty i ciastka z kremem i bitą

śmietaną, pączki, faworki, tłuste ciasta jak francuskie, piaskowe, kruche, biszkopty i ciasta drożdżowe z całymi jajami

Napoje Mleko (0 lub 0,5% tł.) w ograniczonej ilości, kawa zbożowa z mlekiem, napoje mleczne, herbata, herbata z cytryną, herbata z mlekiem, sok pomidorowy, napój z owoców róży, herbatki owocowe i ziołowe

V.

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM

SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE

SOKU ŻOŁĄDKOWEGO.

Zastosowanie diety:

choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy.

w innych jednostkach chorobowych z niewielkimi zmianami jeśli lekarz uzna

tę dietę za wskazaną.

Wskazania dotyczą okresu choroby wrzodowej , także okresu rekonwalescencji.

Dla lepszego zrozumienia istoty tej diety należy wymienić potrawy, które działają

pobudzająco na wydzielanie soku żołądkowego ( potraw tych należy unikać). Są to potrawy

smażone na tłuszczu, tłuste sosy na zasmażkach, mocne wywary z mięsa lub kości, galarety z

mięsa i ryb, wywary z silnie aromatycznych warzyw, kawa naturalna i mocna herbata.

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku

ż

ołądkowego ma za zadanie przede wszystkim:

•

dostarczyć organizmowi potrzebną ilość składników odżywczych i tyle

energii, aby pacjent mógł utrzymać należną masę ciała,

•

rozcieńczać lub neutralizować sok żołądkowy lub też redukować

wydzielanie kwasu przez żołądek,

•

nie drażnić mechanicznie, chemicznie i termicznie błony śluzowej żołądka.

Metody sporządzania posiłków:

DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI

POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO

Nazwa produktu lub potrawy

Dozwolone Przeciwwskazane

Produkty zbożowe Pieczywo jasne i czerstwe, mąka pszenna jasna, sucharki, drobne kasze: manna, krakowska, jęczmienna łamana – dobrze oczyszczona i płatki owsiane – niekiedy wymagają przetarcia, ryż, sago, drobne makarony

Pieczywo razowe żytnie i pszenne, każde pieczywo świeże, rogaliki francuskie (croissant), mąki razowe i mąki żytnie, grube kasze: pęczak, gryczana, grube makarony. Mleko i produkty

mleczne

Mleko słodkie 2% i zsiadłe, świeży biały ser (chudy lub półtłusty), serek

homogenizowany

Jogurt, kefir, sery żółte i topione, sery pleśniowe, Feta, serki typu „Fromage”

Jaja Gotowane na miękko w koszulkach,

ścięte na parze w formie jajecznicy, jaj sadzonych, omletów, żółtka do zaprawiania zup

Gotowane na twardo i smażone w zwykły sposób, jaja w majonezie

Mięso, wędliny, ryby Mięsa chude: wołowina, cielęcina; kurczaki, indyki (najlepiej mięso z piersi, bez skóry), króliki, ryby chude: dorsz, leszcz, mintaj, morszczuk, pstrąg, płastuga,sola, szczupak, sandacz; wędliny chude: szynka, polędwica (wieprzowa i drobiowe), chuda kiełbasa szynkowa wieprzowa lub wołowa

Mięsa tłuste: baranina, wieprzowina, gęsi, kaczki; dziczyzna, wędliny tłuste; pasztety, wędliny podrobowe; ryby tłuste, ryby wędzone; mięsa

peklowane; konserwy mięsne i rybne

Tłuszcze Masło, margaryny miękkie, słodka

śmietanka; oleje roślinne: rzepakowy, oliwa z oliwek, sojowy, słonecznikowy, kukurydziany

Kwaśna śmietana, smalec, słonina, boczek, łój, margaryny twarde

Ziemniaki Gotowane, gotowane tłuczone, w postaci puree

Frytki, wszelkiego rodzaju ziemniaki smażone, placki ziemniaczane, pyzy, czipsy

Warzywa Marchew, kalafior, buraki, dynia, szpinak, kabaczki, młody zielony groszek – najczęściej przetarty w formie zupy lub puree, młoda fasolka

szparagowa; warzywa z wody oprószone mąką z dodatkiem świeżego masła lub margaryny, bez zasmażek; na surowo: zielona sałata, pomidory bez skórki

Wszystkie odmiany kapusty, papryka, szczypior, cebula, ogórki, rzepa, szczaw, szpinak, rzodkiewki, kukurydza (również z puszki), warzywa z zasmażkami lub smażone, konserwowane octem, grzyby

Owoce Owoce dobrze dojrzałe bez skórki i pestek, gotowane ew. przetarte: jabłka, truskawki, morele, brzoskwinie, rozcieńczone gotowane soki z owoców jagodowych (maliny, jeżyny, porzeczki czarne i czerwone) lub cytrusowych (pomarańcze, cytryny, sok cytrynowy rozcieńczony może być użyty do przygotowania kremu, galaretki). Niewielką ilość truskawek surowych można podać za zgodą lekarza

Wszystkie owoce surowe, suszone; gruszki, śliwki, czereśnie, agrest, orzechy

Suche strączkowe żadne Wszystkie są zabronione: groch, fasola, bób, soczewica, soja

Cukier i słodycze Cukier (dozwolony ale nie preferowany), miód, dżemy bez pestek – w

ograniczonych ilościach

Przyprawy Tylko łagodne w ograniczonych ilościach: sól, cukier, sok z cytryny, koper zielony, wanilia

Ostre przyprawy: ocet, pieprz, musztarda, papryka, wszelkiego rodzaju pikle, chrzan, maggi, kostki bulionowe

Zupy Kleiki, krupniki z dozwolonych kasz,

zupy mleczne; zupy jarzynowe z dozwolonych warzyw (ew. przetarte), zupa ziemniaczana, zupy zagęszczone zawiesiną mąki w wodzie, mleku lub słodkiej śmietance – bez zasmażek; zupy zaciągane żółtkiem lub z dodatkiem

świeżego masła

Rosoły, zupy na wywarach z kości i mięsa, zupy rybne, zupy z

przeciwwskazanych owoców lub warzyw, kapuśniaki, zupa cebulowa, ogórkowa, grzybowa, fasolowa, grochówka, zupy zaprawiane zasmażkami lub kwaśną śmietaną, zupy w proszku

Potrawy mięsne i ryby Gotowane, duszone bez uprzedniego obsmażania, pieczone w folii

aluminiowej lub rękawie foliowym lub w pergaminie, potrawki, pulpety , budynie

Smażone, duszone, pieczone w sposób tradycyjny

Potrawy z mąki i kasz Lane ciasto, pierogi leniwe, kasze rozklejone, grube przecierane.

kluski kładzione, potrawy mączne smażone, jak naleśniki, placki ziemniaczane, kasze na sypko, zapiekane, grube nie przecierane

Sosy Mleczne, śmietanowe podprawiane

zawiesiną mąki w wodzie lub mleku, łagodne.

Sosy na wywarach mięsnych, kostnych, grzybowych, pikantne i zasmażane.

Desery Kompoty z dozwolonych owoców pestkowych kompoty przecierane; kisiele, musy, galaretki – z owoców dozwolonych; galaretki, kisiele, kremy z mleka, wszystkie desery mało słodzone, ciasto drożdżowe czerstwe, mało słodki biszkopt

Z przeciwwskazanych owoców z czekoladą, z orzechami, desery z dużą ilością cukru, torty i ciastka z kremem lub z bitą śmietaną, pączki, faworki, tłuste ciasta jak francuskie, piaskowe, kruche,, keksy, makowiec

Napoje Słaba herbata, słaba herbata z mlekiem, słaba kawa zbożowa z mlekiem, mleko