Usługi publiczne
Definicje
Usługi publiczne – usługi świadczone przez administrację publiczną
obywatelom bezpośrednio (w ramach sektora publicznego) lub poprzez
finansowanie podmiotów prywatnych zapewniających daną usługę.
Konkurencyjne terminy
Usługi publiczne nazywane są też często usługami świadczonymi w interesie
ogólnym, czy też usługami użyteczności publicznej.
Istota usług publicznych
Pewne usługi przysługują wszystkim bez względu na dochód.
Obowiązkiem państwa jest zapewnienie
wszystkim bez wyjątku dostępu do tego typu usług.
Podstawowy element modelu europejskiego
W białej księdze wyraźnie podkreślono wagę usług użyteczności publicznej, stanowiących filar europejskiego modelu
społeczeństwa, a także konieczność zapewnienia dostaw owych – wysokiej jakości i przystępnych cenowo – usług wszystkim obywatelom i przedsiębiorstwom w Unii Europejskiej. Na obszarze Unii usługi użyteczności publicznej pozostają podstawowym czynnikiem zapewniającym społeczną i
terytorialną spójność oraz konkurencyjność gospodarki unijnej.
Chociaż świadczenie usług użyteczności publicznej może być zorganizowane we współpracy z sektorem prywatnym lub powierzone przedsiębiorstwom prywatnym lub publicznym, określenie obowiązków usług publicznych oraz ich misji nadal pozostaje zadaniem, za które odpowiedzialne są władze
publiczne odpowiedniego szczebla. Odpowiednie władze
publiczne są także odpowiedzialne za regulację rynków oraz zagwarantowanie, aby poszczególni dostawcy usług wypełniali powierzone im misje dotyczące usług publicznych.
Charakterystyka
Usługi publiczne polegają na zaspokajaniu szczególnie istotnych potrzeb ludności. Wszystkie te potrzeby powinny być
zaspokajane w przypadku każdego podmiotu, który zgłasza zapotrzebowanie, zarówno w przypadku osób fizycznych jak i podmiotów gospodarczych. Potrzeby te mają charakter masowy i nie mogą być zaspokajane w sposób indywidualny, za pomocą własnych sił i środków, potrzebne są do tego specjalne
urządzenia np. sieci infrastrukturalne. Usługi te muszą być świadczone w sposób ciągły, jednorodny, powinny zapewniać stały, odpowiednio wysoki poziom zaspokajania danej potrzeby.
Sektory gospodarki
Oświata
Straż pożarna
Zaopatrzenie w energię (elektroenergetyka, gazownictwo, ciepłownictwo) Służba zdrowia
Wojsko Policja Transport
Budownictwo socjalne Telekomunikacja
Planowanie przestrzenne
Gospodarka odpadami oraz utrzymanie porządku i czystości Gospodarka wodna - zaopatrzenie w wodę i kanalizacja
Gromadzenie i archiwizacja informacji publicznych, np. w bibliotekach Pomoc i opieka społeczna
Ochrona środowiska
Konsument energii
elektrycznej
Podstawowe regulacje
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne;
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r.
w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego;
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 sierpnia 2011 r.
w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną.
Kim jest konsument energii elektrycznej?
Art. 22¹. KC „Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.”
Prawo energetyczne posługuje się terminem – odbiorca.
Odbiorca - każdy, kto otrzymuje lub pobiera energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym.
Odbiorca końcowy - odbiorca dokonujący zakupu energii na własny użytek
Odbiorca energii elektrycznej w gospodarstwie domowym - odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej wyłącznie w celu jej zużycia w gospodarstwie domowym.
Kim jest konsument energii elektrycznej?
Konsument energii elektrycznej –
odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym, wyłącznie w celu jej zużycia w gospodarstwie
domowym.
Rynek energii elektrycznej
(perspektywa istotna dla konsumenta)
Lokalny dystrybutor energii elektrycznej – właściciel sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, monopolista (naturalny), dostawca usługi dystrybucji energii elektrycznej.
Sprzedawca energii elektrycznej – przedsiębiorca
prowadzący działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną (obecnie 86 do wyboru na terenie dolnego śląska).
Prezes Urzędu Regulacji Energetyki – centralny organ administracji rządowej, regulator rynku, specjalny organ ochrony konsumenta.
Prawa przysługujące konsumentom
• Prawo dostępu do sieci
• Prawo do zakupu energii elektrycznej
• Prawo do korzystania z usługi dystrybucyjnej
• Prawo do wyboru rodzaju umowy
• Prawo dostępu do informacji
• Prawo do korzystania ze standardów jakościowych
Gwarancja dostępu do usługi oraz odpowiedniego jej standardu.
Prawo dostępu do sieci
• Przyłączenia do sieci dystrybutora, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania energii, a konsument spełnia warunki przyłączenia i odbioru oraz posiada tytuł prawny do obiektu lub lokalu
• Otrzymywania energii elektrycznej dostarczanej siecią
dystrybutora od wybranego sprzedawcy w sposób ciągły i niezawodny
• Niedyskryminacyjnego traktowania, czyli równoprawnego przez dystrybutora wszystkich konsumentów znajdujących się w
podobnej sytuacji
• Prezes URE w trybie postępowania administracyjnego rozstrzyga spory dotyczące odmowy przyłączenia do sieci
Prawo do zakupu energii elektrycznej
• Od wybranego sprzedawcy
• Od sprzedawcy z urzędu w przypadku nieskorzystania z prawa wyboru sprzedawcy
Sprzedawca z urzędu ma obowiązek zawarcia umowy.
Spory z tego tytułu rozstrzyga Prezes URE w trybie postępowania administracyjnego.
Prawo do korzystania z usługi dystrybucji energii elektrycznej
• Korzystanie ze stawek opłat za dystrybucję
skalkulowanych zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz założeniami i metodologią kształtowania i
kalkulacji taryf opracowanymi przez Prezesa URE.
• Prezes URE zatwierdza taryfę przedsiębiorstwa dystrybucyjnego.
Prawo do wyboru rodzaju umowy
• Decydowanie o tym, czy chce się zawrzeć
dwie umowy – jedną ze sprzedawcą, a drugą z dystrybutorem, czy też jedną umowę , tj.
umowę kompleksową, na podstawie której będzie sprzedawana i dostarczana energia elektryczna.
Prawo dostępu do informacji
przykłady
• O strukturze zużycia,
• O podwyżkach cen lub stawek opłat,
• O sposobie wnoszenia skarg i rozpatrywaniu sporów,
• O sposobie dokonania odczytu licznika,
• O możliwości i procedurze zmiany sprzedawcy,
• O zasadach rozliczeń za energię elektryczna i obowiązujących taryfach.
Prawo do korzystania ze standardów jakościowych
• Otrzymywania energii elektrycznej o określonych parametrach jakościowych (technicznych),
• Zwrócenia się do przedsiębiorstwa energetycznego o dokonanie sprawdzenia dotrzymania parametrów jakościowych energii,
• Składania zgłoszeń i reklamacji i rozpatrzenia ich w określonym terminie,
• Zapoznania się z co najmniej 5-cio dniowym wyprzedzeniem o planowanych przerwach w dostarczaniu energii,
• Uzyskania nieodpłatnej informacji w zakresie zasad rozliczeń oraz aktualnych taryf,
• Żądania od przedsiębiorstwa energetycznego sprawdzenia prawidłowości działania układu pomiarowo-rozliczeniowego.
Wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej
• Zmodyfikowana regulacja w tym zakresie, ma na celu wzmocnienie sytuacji konsumenta.
• Przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać, z dostarczanie energii, jeżeli odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi, co najmniej
przez okres 30 dni po upływie terminu płatności.
• Przedsiębiorstwo energetyczne, któremu odbiorca zwleka z zapłatą za świadczone usługi lub za pobraną energię, powiadamia na piśmie
odbiorcę energii elektrycznej w gospodarstwie domowym o zamiarze wstrzymania dostarczania energii elektrycznej, jeżeli odbiorca ten nie ureguluje zaległych i bieżących należności w okresie 14 dni od dnia otrzymania tego powiadomienia.
Wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej
• W przypadku, gdy odbiorca , energii elektrycznej w gospodarstwie domowym złoży do przedsiębiorstwa energetycznego reklamację dotyczącą dostarczania paliw gazowych lub energii, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania powiadomienia, dostarczania energii nie wstrzymuje się do czasu rozpatrzenia reklamacji.
• Przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane rozpatrzyć reklamację, w
terminie 14 dni od dnia jej złożenia. Jeżeli reklamacja nie została rozpatrzona w tym terminie, uważa się, że została uwzględniona.
• Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne, nie uwzględniło reklamacji, a odbiorca, energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, w terminie 14 dni od dnia otrzymania powiadomienia o nieuwzględnieniu reklamacji, wystąpił do stałego polubownego sądu konsumenckiego, o którym mowa w art. 37 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej z wnioskiem o rozpatrzenie sporu w tym zakresie, dostarczania energii nie wstrzymuje się do czasu wydania wyroku przez ten sąd.
Wstrzymanie dostarczania energii elektrycznej
• Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne wstrzymało dostarczanie energii odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, a odbiorca ten złożył reklamację na wstrzymanie dostarczania energii,
przedsiębiorstwo energetyczne jest obowiązane wznowić dostarczanie energii w terminie 3 dni od dnia otrzymania reklamacji i kontynuować dostarczanie energii do czasu jej rozpatrzenia.
• W przypadku gdy reklamacja, nie została pozytywnie rozpatrzona przez przedsiębiorstwo energetyczne i odbiorca wystąpił do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o rozpatrzenie sporu w tym zakresie,
przedsiębiorstwo jest obowiązane kontynuować dostarczanie energii do czasu wydania decyzji przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.
• Procedura ta nie ma zastosowania jeżeli sąd polubowny wydał wyrok na niekorzyść odbiorcy.
