Nauczyciel: Dorota Kobiella
Przedmiot : Podstawy przedsiębiorczości Klasa: 2BS
Temat lekcji: Roczne rozliczenie podatku dochodowego.
Data: 06.04.2020r.
Wprowadzenie do tematu :
Każdy obywatel, który uzyskuje dochody, bez względu na wiek i wykonywany zawód jest zobowiązany podzielić się nimi z państwem. Tę część dochodu, którą oddajemy, stanowi podatek dochodowy od osób fizycznych. Jest on często określany nazwą PIT, pochodzącą od
angielskich słów Personal Income Tax. Czy wiesz, jak rozliczyć ten podatek? Kim jest osoba fizyczna i czym się różni podmiot opodatkowania od przedmiotu opodatkowania?
Podmiot opodatkowania
Zgodnie z Ustawą z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób
fizycznych podmiotem opodatkowania jest każda osoba mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z czego wynika, że osoba ta ma obowiązek rozliczania się w Polsce z podatku dochodowego od osób fizycznych. Za osobę fizyczną uważa się osobę, która:
1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni (pół roku) w roku podatkowym.
Jeżeli osoba fizyczna nie ma na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlega obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym wypadku występuje więc tzw. ograniczony obowiązek
podatkowy.
Zwykle podatnicy rozliczają się indywidualnie z podatku dochodowego, lecz pod pewnymi warunkami istnieje też możliwość wspólnego rozliczenia się małżonków oraz osób samotnie wychowujących dzieci, co wiąże się z określonymi ulgami i udogodnieniami.
W 2011 r. podatek PIT stanowił 13,7% dochodów w budżecie Polski, zatem nie jest najważniejszym źródłem dochodów dla państwa.
Przedmiot opodatkowania
Jak wspomniano, PIT jest podatkiem dochodowym, zatem przedmiotem opodatkowania są dochody osób fizycznych. Wartość dochodów uzyskujemy, obliczając różnicę
między przychodami a kosztami uzyskania przychodu (wydatki poniesione w związku z uzyskiwaniem przychodu, np. koszt dojazdu do pracy potwierdzony fakturą).
Podatkiem PIT są objęte przychody osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przede wszystkim z:
wynagrodzeń i innych przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej,
emerytur lub rent krajowych (w tym rent strukturalnych, rent socjalnych),
pozarolniczej działalności gospodarczej,
niektórych działów specjalnej produkcji rolnej,
zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego,
działalności wykonywanej osobiście (m.in. z umowy-zlecenia, kontraktów menedżerskich, zasiadania w radach nadzorczych, pełnienia obowiązków społecznych, działalności sportowej),
praw autorskich i innych praw majątkowych,
najmu, dzierżawy.
Podatkowi PIT nie podlegają przychody osób fizycznych uzyskane:
ze spadków i darowizn,
z działalności gospodarczej opodatkowanej kartą podatkową, ryczałtem ewidencjonowanym, 19-procentowym podatkiem liniowym,
ze sprzedaży nieruchomości,
z odsetek od prywatnie udzielanych pożyczek,
z dochodów z odsetek na kontach osobistych.
Kwota wolna od podatku, ulgi i zwolnienia
Przy obliczeniach wartości podatku PIT istnieje możliwość uwzględnienia kwoty wolnej od podatku, różnego typu ulg oraz zwolnień.
Kwotą wolną od podatku nazywamy przychód, który nie wiąże się z obowiązkiem
zapłacenia za niego podatku (a nawet zwrotem podatku, jeśli np. została pobrana zaliczka na jego poczet przez płatnika, czyli pracodawcę). W 2012 r. wynosiła ona 3091 zł. Osobom, które łącznie w tymże roku otrzymały wynagrodzenie wynoszące 3091 zł i pobrano im zaliczkę na poczet przyszłego podatku, zostanie ona zwrócona.
Ulgi podatkowe mogą obejmować m.in.: składki na ubezpieczenia ZUS potrącane z wynagrodzenia, wydatki na darowizny różnego typu, np. na kościół (kult religijny), pożytek
publiczny, cele charytatywne, a także wydatki związane z użytkowaniem internetu. Natomiast od obliczonego podatku możemy także odliczyć: składki zdrowotne potrącane z wynagrodzenia, ulgę prorodzinną czy podatek zapłacony za granicą (ulga abolicyjna).
Zwolnienia od opłacania podatku PIT, chociaż ma on charakter powszechny, dotyczą ponad 100 rodzajów przychodów. Mogą mieć one m.in. charakter:
socjalny (np. zasiłki pielęgnacyjne i rodzinne),
odszkodowawczy (np. kwoty uzyskane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych),
związany z niektórymi czynnościami wykonywanymi przez pracownika poza miejscem pracy (np. koszty delegacji),
naukowy (np. stypendia i niektóre nagrody),
odpraw pośmiertnych i zasiłków pogrzebowych.
Skala podatkowa a stawka podatkowa
Wysokość podatku dochodowego jest obliczana przez zastosowanie właściwych stawek podatku, które obowiązują w danym roku. Należy przy tym pamiętać, że stawka
podatkowa stanowi współczynnik określający wysokość podatku w stosunku do podstawy
opodatkowania (czyli kwoty bazowej). Natomiast zespół stawek i podstaw podatkowych składa się na skalę podatkową. Najczęściej występującymi skalami są skala progresywna (w której
wysokość stawek podatku zmienia się wraz ze wzrostem wartości podstawy opodatkowania) i liniowa (w której występuje jedna stawka bez względu na wartość podstawy).
W Polsce przy obliczaniu podatku dochodowego osób fizycznych obowiązuje skala podatkowa progresywna. Od 2010 r. stawki wynoszą:
PODSTAWA PODATEK WYNOSI
OBLICZENIA PODATKU
do 85 528 zł 18% – kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr
ponad 85 528 zł 14 839 zł 02 gr + 32%
nadwyżki ponad 85 528 zł
