Folia Toruniensia 16 (2016)

Pełen tekst

(1)16/ 20I6. n fln (wwnnnnn.

(2) Bo^t nieosia. .-!AnA-nń ]. t J. WOJEWÓDZKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA KSIĄŻNICA KOPERNIKAŃSKA WT O R U m U. li1 a oru niensia T. O. R. U. Ń. 2. 0. 1. 6.

(3) K. omitet Redakcyjny Olga Fejtova (Praga), Helmut Flachenecker (Wurzburg), Dieter Heckmann (Berlin), ireneusz Mikołajczyk, Teresa E. Szymorowska, Janusz landecki,. Janusz Tondel, M ieczysław Wojciechowski, W łodzim ierz Zientara, Jerzy Żenkiewicz Redaktor naczeiny: Janusz Tandecki Redaktor tematyczny: Mariusz Baicerek Redaktor językowy: Mirosława Buczyńska Czasopism o jest recenzowane (iista współpracujących recenzentów znaj duje się na końcu tomu). Projekt okładki i opracowanie graficzne: Lech Tadeusz Karczewski Tłumaczenie streszczeń: Agnieszka Chabros (język angielski) Barbara Sapała (język niemiecki) iSSN 1641-3792 Adres redakcji: W ojewódzka Bibiioteka Pubiiczna - Książnica Kopernikańska w Toruniu 87-100 Toruń, u!. Słowackiego 8 www.ksiaznica.torun.pl/o-nas/foiia-toruniensia/ e-mail: tandecki@umk.pl; m.ba!cerek@ksiaznica.torun.p! Redakcja informuje, że prezentowana wersja czasopisma (papierowa) jest wersją pierwotną (referencyjną). ^. I Czasopismo jest wydawane na zasadach niewyłączI nej licencji CreativeCommons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL). Streszczenia opublikowanych artykułów są dostępne oniine w międzynarodowej bazie danych The Central European Journal o f Sociai Sciences and Humanities ( http://cejsh.icm.edu.pl). Ali the texts in this journal are indexed and abstracted in their entirety in Library & Information Science Source (EBSCO). Nakład 300 egz. Skład i druk:. ____.

(4) pis treści (c c W D O. Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL).. W stę p A h y k t^ y Barbara Centek, „Mech sob/e tam p/szą...", dz/a/a/ność wydawn/cza Samorządu Studenck/ego Kato/rck/ego Urr/wersytetu Łube/sk/ego w ostatr?/e/ dekadz/e P R L ........... 9 Dominik Mirosław Piotrowski, Paweł Marzec, Dostępność serw/sów /ntemetowycb na przyk/adz/e pak/etu startowego dB/b/roteka..............................................................35 Ź ró d ła i M ateriały Janusz Tandecki, Edyc/'a /S/tomu Protokołów Se/m/ku Genera/nego Prus Kró/ewsk/cb z /at 1536-1542. Metoda /'stan zaawansowan/a p r a c .................................................. 57 Tomasz Dreikopei, Ustawy Grmnaąum Tbrurrskrego z t568 r. (cz. //- przeprsy porządkowe/ Przekład z yęzyka łacrńskrego..................................... 63 S tu dia i d y s k u s je Krystyna Konieczna, Ks/ążk/ tłoczone dużą czc/onką wzb/oracb M/q/ewódzk/e/ B/bł/otek/ Pubł/czney - Ks/ążn/cy Kopem/karisk/e/ w Tbrun/u //cb ob/eg czytełn/czy..... 71 iwona Oiińska, „Zaproponu/ zakup" - modeł zakupu czy crowdsourcrng?.................. 93 S p ra w o z d a n ia Grzegorz Barecki, Zmrany w opracowanru „B/błrogratr; artykułów z gazet /tygodnrków połsk/cb" wprowadzone w 2016 roku..............................................................................97 Monika Kozłowska, Katarzyna Kuiig, ł\łowenarzędz/e/ndeksowan/a wb/bł/ogratrr reg/onałne/ - sprawozdan/e z 35. Spotkanra Zespołu ds. B/bł/ogratr/ Peg/onałne/ ZG S B P ............................................................................................................................. 99 R e c e n z je Katałog zb/oru dokumentów pergam/nowycb B/bł/otek/ dag/e//ońsk/e/ (Janusz T a n d eck i)..................................................................................................... 103 B/b//otbeca L/nd/ana. Samue/ Bogum/ł L/nde (1771-1847) p/erwszy dyrektor B/bł/otek/ Un/wersyteck/e/ w Młarszaw/e (iwona im a ń sk a )...........................................109 Pecenz/a ks/ążk/ Zetrryna dędrzyńsk/ego. Było yak było. O młodość/, redagowan/u „/Yowośc/", „Gazety Pomorsk/e/", poł/tyce /przyyażn/ (Jarosław P o ra zin s k i).............. 115 Marc/n Gru/kowsk/, /Yą/starsze ks/ęg/ m/e/sk/e Głównego M/asta Gdańska z XłV /początku XV w/eku. Stud/um kodyko/og/czne (Mikołaj M odrzyński)................119 Lista autorów tomu 16 ................................................................................................ 124 Lista współpracujących recen zentów .......................................................................... 126 Procedura recenzowania tekstów................................................................................ 127 instrukcja dotycząca przygotowania tekstów............................................................... 130.

(5) c. ontents Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL).. tntroduction. Barbara Centek, t e t them wnte...'.* the pob//sh/ng act/wty o f the Student Gos/ernment otthe Cathot/c Un/Vers/ty o f LuMn /n the /ast decade otthe Pot/str Peop/e's Repub//c ... 9 Dominik Mirosław Piotrowski, Paweł Marzec, The access/b/t/ty of/ntemet serv/ces on the examp/e o f the package programme o f dB/b//oteka........................................... 35 S o u rc e s and Materiais Janusz Tandecki, The ed/t/on otthe 4th w/ume otthe Protoco/s otthe Genera/ D/et/ne ot Roya/ Pruss/a trom the years 1536-1542.* the method and the condtt/on ot wodrs .......57 Tomasz Dreikopei, The /eg/stat/on ot the Toruń Gymnas/um ot T568 (part //- /nterna/ regu/at/onąj.' the trans/at/on trom Lat/n............................................... 63 Studies and d isc u ssio n s Konieczna Krystyna, Books pnnted w/th a h/g tont tn the co/tect/ons ot the S/o;Vodesh<p Puh/tc L/hrary - Copern/cus L/hrary /n Toruń and the/r c/rcu/at/ons among readers ........................................................................................................................ 71 iwona Oiińska, "Suggest a purchase"- a purchase modę/ orcrowdsourc/ng?........... 93 R eports Grzegorz Barecki, Changes tn the preparatton ot "Bthttography otarttc/es trom Pottsh dat/tes and week/tes"/ntroduced tn 2 0 T 6 ...................................................................... 97 Monika Kozłowska, Katarzyna Kuiig, A n ew dew ce to tndex tn the regtonat hth/tography- a report h*om the 35th Meettng ot the Team tor the Regtonat Bthttography ot the Management Board ot the Assoctatton ot Pottsh Lrhrańans ........... 99 R eview s The cata/ogue ot the co/tectton otparchment documents ot the dagtettontan Lthrary (Janusz Tandecki)............................................................................................... 103 Bth/totheca Ltndtana. Samuet Bogumtt Ltnde (T77T-T847j - the trrst head ot the UnrYerstty Lthrarytn Mtarsa w (iwona im ańska)......................................................... 109 The rewew ot the hook hy Zet^ryn dędrzyńskt.' tt was as tt was. Ahout youth, edtttng „/Yowośct" and „Gazeta Pomorska", pottttcs andtretndsh/p (Jarosław Porazinski)....115 Marctn Gru/kowskt, The o/dest ctty hooks ot the Matn Ctty ot Gdańsk trom the 14"' century and the hegtnntng ot the TS*" century.' the codtcotogtcat study (Mikołaj Modrzyński)..............................................................................................119 The list of authors of the volume 16 ........................................................................... 124 The list of cooperating review ers................................................................................ 126 The procedurę for reviewing texts .............................................................................. 128 The instructions concerning the preparation of tex ts.................................................. 136.

(6) nhaltSYcrzeichnis Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL). Einleitung B e ira g e Barbara Centek, „S/e kónnen s/ch da was schre/ben...", Herausgebenscbe Tat/gke/t stadent/scher Se/bsh/erwa/tang der Katho//scben Un/Vers/taf LuMn /n der /etzten Dekade der \/b/ksrepab//k Po/en ................................................................................... 9 Dominik Mirosław Piotrowski, Paweł Marzec, Verfagbarke/t der M/ebs/tes am Be/sp/e/ des Sfadpakets dB/b//oteka............................................................................ 35 Q u e!!en und M aterialien Janusz Tandecki, Peraasgabe des /t/ Bandes derProtoko//e des Genera/Zandtages des Kón/gZ/cben PreuHen aas dem Ze/traam 7536-7542. Metbode undArbe/Ysstand ... 57 Tomasz Dreikopel, Gesetze des Tbomer Gymnas/ams s/on 7568 (7e/7 //- Ordnangsvorscbn77enj. Ubertragang aas dem Latem/scben........................... 63 S tu dien und D isk u ss io n en Konieczna Krystyna, MtgroHen Ledemgedmckłe Bacberaas den Samm/angen der Ó/7ent//cben l/l/o/wodscba/7sb/b//otbek - Kopem/kasbacbere/ /n Tbom and /br Leseram/aaf 71 Iwona Oiińska, „E/nkaafs/orscb/agen. E/n E/nkaafs- oder des Crowdsoarc/ng-Mode//? . 93. B e rich te G rzegorz Barecki, 2076 e/ngefabde Anderangen /n derBearbe/tang der „B/bbograpb/e der Art/ke/ /n po/n/scben Ze/tangen and Ze/7scbn7łen"........................... 97 Monika Kozłowska, Katarzyna Kulig, /Veae /ndex/erangswerkzeage reg/ona/er B/b//ograpb/e - Bencbt aberdas 35. 7re/7en der Arbe/tsgrappe zar Reg/ona/en B/b//ograpb/e ZG S B P .................................................................................................... 99 R e z e n s io n e n Kata/og der Pergamentarkandensamm/ang der dage//onen-B/b//otbek (Janusz T a n d eck i).................................................................................................... 103 B/b//otbeca L/nd/ana. Samae/Bogam/7L/nde (7777-7847), dererste D/rektorder Un/Vers/tafsb/b//otbekza tVarscbaa (Iwona Im ańsk a)............................................... 109 Rezens/on des Bacbes von ZeZrryn Jędrzyńsk/. Es war, w/e es ba/t war. Uber d/e dagendze/t, Reraasgabe yon „b/owośc/" and „Gazeta Pomorska", Pot/t/k and Preandscbatt (Jarosław P o ra zin s k i)........................................................................... 115 Marc/n Gra/kowsk/, D/e a/testen Stadtbacber der Danz/ger Recbtstadt aas dem 74. and aas dem Antang des 75. dabrbandeds. E/n kod/ko/og/scbes Stad/am (Mikołaj M odrzyński)................................................................................................. 119 VerzeichnisderBandautoren16 ................................................................................ 124. Verzeichnis der mitwirkenden Rezensenten............................................................... 126 Rezensionsverfahren................................................................................................. 129 HinweisezurManuskriptgestaltung............................................................................ 142.

(7) Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL). O ddajem y do Państw a rąk 16 tom czasopism a „Foiia Toruniensia". N a sz periodyk je s t punktowanym (6 punktów) cza sop ism em naukowym, w ydaw anym przez W ojew ód zk ą Bibiiotekę Pubiiczną - K siążnicę Kopernikańską w Toruniu przy dużym zaangażow aniu toruńskiego środowiska naukowego. Do tej pory na je g o ła mach podejm ow ane były tem aty z zakresu szerok o rozum ianego bibliotekarstwa, do tyczą ce różnych zagadn ień z historii książki, drukarstwa, bibiiotek toruńskich oraz księgarstwa w Toruniu i regionie od średniow iecza d o c za só w w spółczesnych. „Folia Toruniensia" w raz z tom em 16 w ychodzi poza granice Torunia i regio nu. Już pierw szy z prezentow anych Czyteinikom artykułów zabiera nas w podróż do o d ie g łe g o Lubiina. Drugi z tekstów opisuje innowacyjny projekt JBibiioteka, obejm ujący swoim za sięg ie m cały kraj. Podobn ie jest z recenzow anym i pubiikacjami, które dotyczą Bibiioteki Jagieiiońskiej w Krakowie, Bibiioteki Uniwersyteckiej w W arszaw ie ora z ksiąg miejskich G łó w n eg o Miasta Gdańska. O p rócz w spom nianych tekstów w najnow szym num erze m ożna z n a le ź ć materiały zw iąza n e z terenem Kujaw i P om orza. Czytelnicy przeczytają o edycji Protokołów Sejmiku G en era ln ego Prus Królewskich, ustawie Gimnazjum Toruń skiego z 1568 r., książkach tłoczonych du żą czcionką z Książnicy Kopernikańskiej i opcji „Zaproponuj zakup" w Bibiiotece Uniwersyteckiej w Toruniu. Zainteresow ani za p ozn a ją się z najnowszym i trendami w opracowaniu bibiiografii ogóinopoiskich i regionalnych, będącym istotnym zadaniem naszej Bibiioteki. Na końcu z a m ie s z czo n o recen zję autobiograficznej książki Zefiryna Jędrzyńskiego, redaktora „N o w ości" i „G a zety Pom orskiej". Jak widać, mimo wyjścia poza granicę Torunia i regionu, w czasopiśm ie nadal m ożna przeczytać teksty z zakresu szeroko rozum ianego bibiiotekarstwa. R edakcja pragnie w ten sp o só b zw ięk szyć stopień recepcji „Foiia Toruniensia" w środowisku naukowym i bibliotekarskim, co z pew nością p rzełoży się na p o zy tywny rozw ój periodyku, a pośrednio rów nież bibiiologii i informatologii. J ed n o cześn ie redakcja „Folia Toruniensia" zw ra ca się d o potencjalnych Autorów i C zytelników z go rą cą prośbą o aktywny udział w p rocesie tworzenia n a s ze g o czasopism a. Redakcja.

(8) ntroduction. (DO. Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL).. Let us invite you to read the 16'^ volum e o f Fo//a Tbrty/i/ens/a. A ca d em ic texts appearing in our journal, which is published by the V oivodeship Public Library - Copernicus Library in Toruń, receive the sco re o f 6 scientific points. S o far the journal has a d dressed the issues connected with Library S cien ces, concerning various topics associated with book history, printing, Tbruń's libraries and bookselling in Toruń and the region from the Middie A g e s to the present times. Th e 16*^ volum e o f Fo//a Torun/ens/a is the first volum e to g o beyond the boundaries o f Toruń and the region. Th e first o f the articles presented to the readers takes us on the v o y a g e to Lublin. Th e secon d text describes the innovative project JBiblioteka which co vers the w hole country. S ubsegu ent texts include review ed publications concerning the Jagiellonian Library in Cracow, the University Library in W arsaw and the city books o f the Main City o f Gdańsk. Apart from the above-m en tion ed texts, the most recent volum e includes aiso materials connected with the territory o f Kuyavia and Pom erania. Th e readers m ay read about the edition o f the Protocols o f the G eneral Dietine o f Royal Prussia, the legislation o f the Toruń A ca d em ic Gym nasium o f 1568, books printed with a bigger font to be found in the Copernicus Library, and the option "S u ggest a purchase" in the University Library in Toruń. Th e readers m ay g e t acguainted with the m ost recent trends in preparing bibliography in Poland and in the region, which is an essential task o f our Library. At the end o f the vo!um e the reader may find the review o f the autobiographical book by Zefiryn Jędrzyński, the editor o f the dailies A/owośc/ and G azeta Pom orska. D espite the fact that the journal reach es beyond the boundaries o f Toruń and the region, it continues to include texts relating to Library S cien ces. T h e editoria! team aim s at increasing the s co p e o f recipients o f Po//a Tbrun/ens/a am ong scientists and librarians, which wili certainiy fo ster the develop m en t o f the journal, bibiioiogy and Information processing. Th e editoriai team o f Fo//a 7brun/ens/a invites potentiat authors and readers to participate activeiy in the process o f creating our journal. Editoriai O ffice.

(9) inleitung (ć c ) ( D O. Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL).. Hiermit bekom m en S ie in die H ande den 16. Band der Zeitschrift „Folia Tbruniensia". U nser Periodikum ist ein e von der der Óffentlichen W oiw odschaftsbibliothek - Kopernikusbucherei in Thorn unter groR em E n gagem en t d es hiesigen w issenschaftiichen Miiieus h era u sgegeb en e, vom polnischen Ministerium fur W issen sch aft und Hochschulbildung mit 6 Punkten bew ertete w issenschaftiiche Zeitschrift. Bis dato wurden auf ihren Blattern viele Th em en aus dem w eit a u fgefassten Bibliothekwesen aufgegriffen, die auf versch ied en e Fragestellungen aus der G eschichte d es Buches, d es Druckwesens, der Bibliotheken und Buchereien in Thorn und d er U m gebung, vom Mittelalter bis zur G egen w art fokussierten. Mit dem 16. Band uberschreitet „Folia Toruniensia " die G renzen der Stadt und ihrer U m gebung. Bereits d er erste d er hier prasentierten Beitrage nimmt den L ese r auf die R eis e nach entferntes Lublin mit. D e r z w e ite Beitrag b esch reib td a s innovative Projekt JBiblioteka, d a s mit sein er T ragw eite d a s g a n z e Land erfasst. Die w eiteren rezensierten Publikationen betreffen die Jagiellonen-B ibliothek in Krakau, die Universitatsbibliothek in W arschau sow ie die Stadtbucher d er Danzig e r Rechtstadt. N eben der erwahnten sind im Band w eitere, auf Kujawien und Pom m ern B ezu g nehm ende Texte zu finden. Die L e s e r kónnen von der A u sga b e d er Protokolle d e s G en erallan dtages d es Kóniglichen PreuRen, dem G e s e tz d e s T h om er Gym nasium von 1568, von den mit groRen Lettern gepragten Buchern d erT h o rner Kopernikusbucherei sow ie von der Option „Einkauf vorschlagen" in der Thorner Universitatsbibliothek lesen. Interessierte kónnen sich Einsicht in die neusten Trends in der Bearbeitung der polnischen und regionalen Bibliographien, eine unserer Hauptaufgaben, verschaffen. Den Band sch lieR tdie R ezen sion d erA u tobiographie von Zefiryn Jędrzyński ab, dem Radakteur von „N ow ości" und „G azeta Pom orska". Aus dem O bigen kann man schlieRen, dass die Zeitschrift, obwohl sie die G ren zen Thorns und sein er U m gebu ng uberschritten hat, immerhin Texte aus dem w eit au fgefassten Bibliothekwesen bietet. Die H erau sgeber b ezw eck en damit ein e breitere R ezep tio n von „Folia Toruniensia" im w issenschaftiichen und bibliothekarischen Milieu, w as bestimmt ein e w eitere erfolgreiche Entwicklung d es Periodikums und daruber hinaus auch der Buch- und Inform ationswissenschaft mit sich bringen wird. Gleichzeitig w en det sich die Redaktion von „Folia Toruniensia" an potentielle Autoren und L ese r mit der Bitte um aktive Mitwirkung an der Gestaltung unserer Zeitschrift. Redaktion.

(10) Folia Toruniensia — Toruń 2016 r.. 1. 16 B arbara Centek Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu e-mail: bcentek@ um k.pl. iech sobie tam piszą...", działalność wydawnicza Samorządu Studenckiego K atolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w ostatniej dekadzie PRL^ Tekst jest opublikowany na zasadach niewyłącznej licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-ND 3.0 PL). Dr Barbara Centek jest pracownikiem naukowym instytutu informacji Naukowej i Bi bliologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej zainteresowania badawcze koncen trują się wokół zagadnień czytelnictwa i prasy okresu powojennego. W 2004 r. ukończyła studia z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na tej uczelni. Pod kierunkiem prof. dr hab. Grażyny Gzelli przygotowała dysertację doktorską pt. .Naukowe i popularno naukowe czasopisma Lubelszczyzny w latach 1944-1989", którą obroniła w 2009 r. łowa kluczowe: czasopisma studenckie, samorząd studencki. Lublin, Katolicki Uniwersytet Lubelski, KUL, działalność wydawnicza studentów treszczenie. W wyniku uchwaionej w dniu 31 lipca 1981 r. ustawy o cenzurze zmieniły się warunki ogłaszania publikacji drukiem. Ze wstępnej kontroli zwolniono m.in. druki w e wnętrzne organizacji, w związku z czym jak przysłowiowe grzyby po deszczu na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, głównie w niewielkim nakładzie jako druki do użytku wewnętrz nego, zaczęły pojawiać się liczne czasopisma studenckie. Co najmniej jedenaście z nich ukazywało się za sprawą samorządu uczelnianego bądź jego sekcji. W grupie tej znalazły się zarówno pisma, których dzieje kończyły się na jednym bądź kilku numerach (np. .Spoj rzenia", „Brzytwa"), jak również takie, których zasięg nie ograniczał się do uniwersyteckiego środowiska (np. .BIS").. W wyniku uchwalonej 31 lipca 1981 r. ustawy o cen zu rze zmieniły się nieco warunki ogłaszania publikacji drukiem. Stw orzono m ożliw ość informowania czytel ników o ingerencji cenzury, a le w zamian konieczna była rezygnacja z prawa do z a skarżenia postanowienia tej instytucji do decyzji N a czeln ego Sądu Administracyjne-. Niniejszy artykuł nie mógłby się ukazać, gdyby nie pomoc szeregu osób. związanych z działalnością wydawniczą w omawianym okresie. W tym miejscu autorka chciałaby w sposób szczególny podziękować (w kolejności alfa betycznej) Ryszardowi Mirkowi, Jetzemu Patelce, Wojciechowi Rotarskiemu, Elżbiecie i Jackowi Szczotom oraz Bernardowi Wiadernemu za dostarczenie egzem plarzy analizowanych pism. jak również za relacje i wyjaśnienia..

(11) go. Dodatkowo z e wstępnej kontroti zwo!ntono szereg materiałów, m.in. w ygłaszan e na jawnych posiedzeniach przem ówienia posłów i radnych, akty normatywne, druki i form ularze u rzędow e, zatw ierdzane p rzez G łów ny Urząd Statystyczny publikacje statystyczne, zatw ierdzane przez Ministerstwo O światy i W ychow ania podręczniki B o^. szkolne, pisma o charakterze liturgicznym, biuletyny i druki w ew nętrzne organizacji, w znow ienia publikacji w ydanych w P R L ora z publikacje naukowe i dydaktyczne Polskiej Akadem ii Nauk, szkół w yższych i placów ek naukowo-badawczych, sem i nariów duchownych ora z zarejestrow anych stow arzyszeń naukowych^ Nieoficjalnie, cenzura instytucjonalna była zróżnicow ana w za leżn o ści od środowiska, do którego było adresow a n e pismo. Zakładano, ż e „jeżeli zakres roz pow szechniania jest mniejszy, to m ożna sobie ew entualnie ingerencję darować. No bo kto to będ zie czytał?"^ W specyficzn y sp o só b traktowano działalność w y daw niczą Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (dalej: KU L), g d y ż był to „prze ciwnik polityczny [...] i trzeba było być w yczulonym na podteksty", jednak w dru giej połowie lat 80. zm ieniono z a s a d ę i przestano zw ra ca ć u w agę na „drobiazgi", w ych o d ząc z założen ia: „Niech sobie tam piszą, ustrój się od tego nie zawali"^. W p row ad zon y w grudniu 1981 r. stan w ojenn y sp o w od ow a ł za w ie s ze n ie w iększości organizacji studenckich na KUL-u, a tym sam ym studenckiej działal ności w ydaw niczej. Sytuacja zmieniła się w raz z e zniesieniem stanu w ojenn ego. W roku akadem ickim 1983-1984 reaktyw ow ały się koła naukowe i odrodził się Sam orząd Studencki. W 1985 r. do tego ostatniego zgłosił się Marek Durkacz z pro pozycją założenia w ysokonakładow ego, ogólnou czelnian ego czasopism a studenc kiego. Członkow ie Sam orządu podeszli jednak do tej inicjatywy d o ść sceptycznie - o ile sam pomysł nie budził zastrzeżeń , o tyle studenci byli stanow czo przeciwni przedkładaniu sw ojej tw órczości do państwowej cenzury. O statecznie postanow io no poprzeć myśl wydaw ania pisma z zastrzeżen iem jednak, ż e w winiecie nie bę dzie wzmianki m ówiącej, iż pismo ukazuje się z ramienia Sam orządu. Wynikało to z faktu, ż e założycielam i i członkami tej organizacji są studenci i tylko oni m ogą z a bierać głos w jej imieniu i d ecyd o w a ć o treści oficjalnych w ypow iedzi. Jakiekolwiek ingerencje c z y uzależnienie w ypow iedzi od decyzji kogokolwiek spoza Sam orządu uznano z a niedopuszczalne. Niestety, starania w cenzu rze o z g o d ę na w ydaw anie takiego periodyku okazały się bezskuteczne. Na drodze studenckiego dziennikar stwa stała jednak nie tylko cenzura państwowa, lecz także uczelniana. Na uczelni nie było m ożliwości w yw ieszan ia żadnych ogłoszeń , każdy nawet najmniejszy w y cinek papieru, aby m ógł być za m ieszczo n y na tablicy ogłoszeń , musiał być podpi sany przez pracownika rektoratu lub rzecznika prasow ego. Jeśli takiego podpisu komunikat nie zawierał, pracownicy intendentury natychmiast zrywali w yw ieszan e pisemka. D ziałacze Sam orządu wykazywali się w ó w cza s cierpliwością i za p ob ie gliw ością i za w cza su przygotowywali w iększą liczbę kopii. Działania te okazały się całkiem skuteczne, poniew aż w ich rezultacie rektor ks. prof. Jan B. S zla ga w ydał. J. strzelecka, Ustawa o certzurze, Tygodnik Solidarność. 1981. nr 30. s. 12; F. Szpor. .tak to z cenzurą Pyto fw P o ts ce Ludowe/), Zeszyty Edukacji Kulturalnej. 2001. nr 32. s. 87. C zy cenzor myt/ s/ę tytko raz? Z cenzorem Marktem Śwtcą rozmawtat Maae/ PyPtriskt. Kontakt. 1988. nr 11 (79). s. 40. Ibidem, s. 36..

(12) postanowienie, w ed le którego sygn ow ane p rzez Sam orząd publikacje nie musiały być za n o s z o n e do podpisu". Być m o że w łaśnie d ecyzja rektora i bezsk u teczn e zabiegi Marka Durkacza oraz n iem ożność w ydaw ania pisma w tradycyjnej formie wpłynęły na d ecyzję studenta historii Tom asza Zbierskiego o wydawaniu periody ku w formie gazetki ściennej. W ten sposób powstało pierw sze pismo Sam orządu U czeln ian ego zatytułowane „Przechodzień", które ukazywało się w cyklu dwutygo dniowym, a jedyny egzem p la rz w yw ieszan y był w gablocie. O d marca do czerw ca 1986 r. ukazało się łącznie 5 numerów tego wydawnictwa. Pom ysłodaw cą tytułu była Joanna Serkowska, a pismo donosiło o działalności sam orządu, w ydarzeniach kulturalnych, zaw ierało rów nież artykuły o tem atyce historycznej oraz ciekaw e ilu stracje i rysunki o zabarwieniu satyrycznym. Na łamach te g o ż pisma opublikowany został m.in. tekst odtwarzający antyżydowską broszurę, w ydaną w międzywojniu przez endeckich organizatorów ślubów jasnogórskich, który błyskawicznie w ywołał polemikę w środowisku skupionym w okół „Teczki Historycznej"^. W 1987 r. przedstawiciele sam orządu ponownie za częli z a b ieg a ć o w ydaw a nie legaln ego pisma w nakładzie 1000 e g z . Te długotrwałe starania zostały uwień c zo n e sukcesem , poniew aż mimo ż e ram ow y regulamin sam orządu studenckiego nie z ezw a la ł na prow adzen ie działalności w ydaw niczej, otrzym ano z g o d ę na opu blikowanie jednodniówki pt. ,,KUL-ier'^, stanow iącej „Materiały S am orządu Studen tów KUL". P o przejściu p rzez cen zu rę (rektorską i państw ow ą) pismo opublikowa no^, mimo ż e numer opatrzony był datą „listopad 1987", a faktycznie został w ydany w lutym 1988 r. i w m niejszym niż na w stępie przew idyw ano nakładzie (800 egz.)^. R edakcję pisma tworzyli Maciej Bartmiński i Mirosław Drozdek, korekty dokonali Katarzyna Tałaj i Tadeu sz Detyna, a autorem zam ieszonych w jedn odniów ce ry sunków był S ylw ester Strzałkowski. Pism o zostało w ydrukowane w form acie A4 w Zakładzie Małej Poligrafii KU L i donosiło o w ażnych dla uczelni wydarzeniach, studenckim sam orządzie i zaw ierało materiały o w izycie O jca św. w Polsce^. Ten długo oczekiw an y p rze z wszystkich numer został sprzedany w ciągu dw óch dni. W jednym z katolickich pism o za sięgu ogólnopolskim napisano o „KU L-ierze" tak: „Stanowi on w a żn ą p ozycję informującą o życiu akadem ickim na jedynym kato lickim uniwersytecie w Europie W schodniej, w prow adza w klimat i problem y tego życia. Jest także dla studentów tej uczelni szkołą sam odzielnej pracy redakcyjnej i publicystyki [...]. Zarów no poziom pisma, jak i zainteresow anie, z jakim się s p o tkało w środowisku, św iadczą o tym, ż e byłoby to społeczn ie bardzo potrzebne"^".. * S. Pieczykolan, Z ,B rzyh vą"n a gafd/e. Wielkie Koło. 1986, nr 3 (8). s. 10-12. = T. Zbierski, e-mail do autora, kwiecień 26. 2012; W. Rotarski, Materia^ do b/b/rogra/r/ czasop/sm studenckrcb rra KUL-u, cz. 2, 1982 - W 1988, Volta, 1989, nr 2. s. 5. Szerzej na temat Teczkr H/sloryczne/ zob. B. Centek, Zapomrr/ane czasop/sma sludenck/cb kół naukowych KUL C1944-1989j, Rocznik Historii Prasy Polskiej, t. 17: 2014, z. 2 (3 4 ). s. 41-43. ° Tytułem pismo nawiązywało do wydawanego w latach 1981-1982 wydawnictwa NZS KUL. ^ W. Rotarski. op. dt.. s. 5-6. " Dane dotyczące nakładu KL/L-rera są dość mocno zróżnicowane. W g infonnacji opublikowanych w .Juryśde' ( Trzy łyk/ słałysłykł. Jurysta. 1988. nr 1. s. [4]) i .Ładzie' (łćUL-łer. Małenały Samorządu Studentów. Ład. 1988. nr 24, s. 13) jest to 800 egz.; wg informacji podanych na łamach .l/olty* - 1000 egz. (W. Rotarski. op. dt., s. 6). wg zaś danych opublikowanych w .BIS-ie' - 1200 egz. (Prasa na KUL-u. BIS. 1988. nr 25. s. 6). ^ Zob. np. K. Dyrda, ł\tadzłe/a ł odpowłedzłałnośó. KUL-ier. 1987. nr 1. s. 1-2; W. Lechowski. Jeżełł nłe byłłścłe, żału/de, KUL-ier, 1987. nr 1. s. 4-5; O co wałczyłłśmy. Z Markłem Mazurkłem rozmawłała Marłoła Kałłrłska, KULier, 1987, nr 1, s. 10-13; Życłe na gorąco. KUL-ier. 1987. nr 1. s. 14-16. M. Drozdek. KL/L-łer. Materiały Samorządu Studentów. Ład. 1988, nr 24. s. 13..

(13) A 4 o ^ e rfo / y -S b m o rz g d u ^ ^ u d e n fó w K U L LUBUN. Listopad 1987. Ryc. 1. Strona tytułowa czasopism a „KUL-ier" Z e sp ó ł redakcyjny usiłował przekształcić tę jednodniów kę w w ydaw nictwo ciągłe - z początkiem 1988 r. do G łów n ego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i W i dowisk w W arszaw ie zło żo n o w niosek o zezw olen ie na w ydaw anie dw um iesięczni ka pt. „KUL-ier. Z e szy ty S am orządu Studentów KU L ", w nakładzie 1200 e g z . i o b jętości 24 stron formatu A4^L Z prośbą o poparcie tej inicjatywy z e s p ó ł redakcyjny zw rócił się do Komisji W spólnej Przedstawicieli Rządu P R L i Episkopatu Polski do ". [Z dużymza/nteresowan/em...], BIS, 1988, n r4, s. 1..

(14) spraw W ydaw nictw i Czasopism^^, a prośbę poparł Prorektor KUL-u ks. prof. Jan B. Szlaga^^. Mimo ż e sprawa była w komisji dyskutowana, z g o d y na w ydaw anie pbmameu^^^m^^. i /9/5 Rok I. -. ^7" '? 4 / ^. Z duiya kaiałoyołowoni03 oyotkoł o ij piorwMy atołor odrodłonogo "R L -io ro *. Naład 890 ogłormlarły roM aadł a i} w oisga dwdoh dal. 3ia.łialka Hołd o^M 3plaray ja^t jaaaoô do aabyoia ł lokalu dataorałdu. lal aaa ałała i ayatamatycaaa ukaayaania a lj plaaa Oddala ąaalłinioaa od a$ody oaoaary. Praad oiaalłoaa w Jżdanyał Ura^dala ła a tro łi Publlkaojl i Mdoaiak a dałraaaalo aoałalo ałoAoaa podania o aaacołaaia na aydaoania daualaałjoo-; alka 'łCJL-lor - Zaaayły SaLiorsłdu Studanłdo OiL*. PlaaoTony ja a l ałały łła lad do 1200 ogaaaplaray o obljłodoŁ do 2^ akrony fomaku A^4. 20 aayo6 raay v roku. kaaia aaaaołania piaao bjdaio al,i akaayaad akaa. ł dniaoh 19 i 20 lutago odbydo a ij w Rrakoaio aa aaproaaaaia atutdankdł UJ apotkania ńyodoolakoop aaooraidda ałudaaekioh uoaalal Kriicaaa orna praadaławioiali aaaora^d^ i drodoolak ałudaookioh a łnayoh uaaolai wyOaayoh. v apatkaalu adalał a a ly li praaditaoloiala aaakjpujioyoh o^rodkdoł SR1 '?)U - UaiTarBykału JadiaHolakiago, Akadaaii Odraioao-tiułaioaaj, Akadanli Rołaioaaj, dydaHOj dukoł,- '-'odcôîozpaj HAi.ddA'.!A - Ualaaraykału ao)raat.w^kJ.u^p, P elitc:L n ik i 3aratMuo!tlaj mkLU - fCataliokiOfSO OłAaoyaykaku Lubalaitlado UR0CMf<'- OniaMykaka łfoolaaakia.ô, Follkaohaiki rrpałaaatiaj,kły-u. CDit. dtC - Unioaraytoku Odańaitiaao B11ŁYSTB\ - #1111 Unloaraykoku Waroaałoklago ł&oS - Pollkaahaiki i.&lakiaj ł apotkaażz oozaakaleayi proraktor d/a ałudaaoklah UJ. ? koku obrad optaoow no zja ła ły dokuaanky nodwŁyoona aookbpujĄoya aagadaianlooł - aukaoooia uoaalnl ayłaayoh - uproanlanla aaaorałdu ak tdałtoklaso - plnralia:] or ;aał.aaoyjay - prakkykl akadanokla - akypaodla Cokunaaky ta aa; kały aakiaroutna do iiajaa, łfiniatarakoa Mukaojl Nar< doaoj oroB Rady Jldaoaj Rzkolalokan łykaaago jako ollojaln a akooooiako aarłoraidda akudaaoklah. stoataną ona opua Ikoaa .a o aalodcl o aajbllkaaya, apaojalnya oydanła H13-u. kk k. Ryc. 2. Strona tytułowa czasopism a „Biuletyn informacyjny Sam orządu" („B iS "). ". Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu RP i KEP powstała w 1949 r. z iniqatywy kard. Stefana Wyszyńskiego, została w ówczas nazwana Komisją Mieszaną. Jednakże jej spotkania odbywały się sporadycznie, w zależności od klimatu politycznego. Reaktywowana w 1980 r. po podpisaniu porozumień gdańskich, w roku 1984 komisja przygotowała projekt ustawy o stosunku państwa do Kościoła. " [Zespó/Reóakcy/ny.KUt.-/era"...], BłS, 1988, nr 10, s. 4. '* W. Rotarski, op. cit., s. 5..

(15) Tym cza sem 20 stycznia 1988 r. odbyła się inauguracja kolejn ego sa m orzą d o w e g o wydawnictwa, jakim był redagow an y p rzez Przem ysław a O m ieczyń skiego i Jarosława Pawlaka, a w ydaw any w obiegu n iezależnym „Biuletyn Informacyjny S am orząd u " („BIS")^^, przekształcon y z c z a s e m w „Biuletyn Inform acyjny Stu dentów KUL". P ierw sze numery ukazywały się w form acie A4, w liczbie 12 eg z., przy czym c z ę ś ć nakładu w yw ieszan a była w gablotach sam orządu. Początk ow o pismo zaw ierało krótkie notki o w ydarzeniach na Uniwersytecie^^, sytuację zmienił „gorący maj", kiedy to pojawiła się konieczność co d zien n eg o w ydaw ania pisma. Z kilku egzem plarzow ego periodyku „BIS" przem ienił się w „błyskawicznie i kom puterowo red a gow a n y dziennik w przyzw oitym nakładzie"^^. J ed n o cześn ie d o szły artykuły publicystyczne, felietony, w iadom ości o uaktywnieniu N ie za le żn e g o Z rzeszen ia Studentów KUL-u oraz zdjęcia i rysunki. Od te g o czasu informowano o sytuacjach w strajkujących zakładach, sytuacjach na innych uczelniach Polski ora z o akcji solidarnościow ej studentów KUL-u^^, czym skutecznie przełam yw a no państwow y m onopol informacyjny. Z cza sem „BIS" stał się najpoczytniejszym pism em na uczelni. Z publikowanych na je g o łamach treści korzystały regionalne pisma n iezależn e. W krótce po „maju" periodyk ustabilizował się i ukazywał się regularnie jako tygodnik^^. Zmienił się także form at (A 5 ) oraz rozrosła się redak cja - w kolejnych m iesiącach w gronie o só b tw orzących pismo znaleźli się m.in.: Jacek S adow ski, Sebastian Sękata, Juliusz Gałkowski, Mariola Kalińska, Marlena Kula, Jacek Łęski, Marek Matejczuk, Marek Dałkowski, Jarosław Pieniek, Barbara Malinowska i Elżbieta Garbowska^".. w praktyce pierwszy nr pisma .BIS" ukazał się wcześniej niż ,KUL-ier"; tamy inauguracyjnych numerów pierwszego z wymienionych pism informowały o planach wydawniczych i kolportażu tego drugiego (żob. np. [Sukcesem zostały uwłericzorre.. .], BIS, 1988, nr 2, s. 1; W/adomość z ostatn/ęj chwłł/.', BIS, 1988, nr 3, s. 3; [Zdużymzałnteresowan/em...], BIS, 1988, nr 4, s. 1). Zob. np. [Dn/a 15 styczn/a 1988 r....], BIS, 1988, nr 1, s. 1; [Po w/e/u m/es/ącacłi sfarari...], BIS, 1988, nr 2, s. 2; [W młnłonym tygodn/u...], BIS, 1988, nr 4, s. 2; [Do Sądu Kołeżerisk/ego...], BIS. 1988, nr 8, s. 3; [Zbł/ża s/ę...], BIS. 1988, nr 10, s. 2. " Mamyużrołt, BIS. 1989, nr 1-2 (38-39), s. 1. Zob. np. [W porc/e szczec/r?sk/m...], BIS, 1988, nr 13, s. 1; [Otrzymał/śmy rełację z e strą/ku na Dn/wer-sytecłe Warszawsk/m...], BIS, 1988, nr 14, s. 2, Dnłwersyfet/tdama M/ck/ew/cza w Poznanłu, BIS, 1988, nr 17, s. 1; [Zakończyła słę akc/a strajkowa...], BIS. 1988, nr 19, s. 2. Mamyużrok..., s. 1. ^ Skład redakcji odtworzony na podstawie stopek redakcyjnych poszczególnych numerów czasopisma..

(16) (SM TYGODNIK UGZRLNIAynOO SAMORZĄDU STUDENTÓW MW. r.. w. M. 12I M1M9. KVL NR. ^. N^. _. o. __^. co, po co i D L AC Z EGO ?. Ryc. 3. Strona tytułowa czasopism a „Biuletyn informacyjny Studentów KUL". „BIS" był w ydaw any n iezaieżn ie i p rzez pierw sze m iesiące m ógł p o szczycić się pełną sam odzielnością. Sytuacja zmieniła się w raz z nastaniem n ow ego roku akadem ickiego, kiedy prorektorem do spraw studenckich zosta ł ks. prof. Stani sław W ielgus, który 12 grudnia 1988 r. w ydał postanow ienie gło szą ce, ż e : „każda.

(17) strona biuletynu studenckiego « B i S » musi być zatw ierdzana p rzez r e k t o r a F a k t ten w z e s p o le redakcyjnym obudził w yraźny sprzeciw. W grudniowym num erze, na łam ach „BiS-u" napisano bowiem : „T ego rodzaju fakt św iadczy o ograniczeniu wolności słowa i sw ob od y ogłaszania swoich poglądów . N aszym zdaniem jest to przejaw ograniczenia praw studenckich i w yraźnie braku zaufania w o b e c studen tów z e strony w ładz Uniwersytetu"^. P o n ie w a ż młodzi dziennikarze nie przystaii na żądania rektora, zostaii pozbawieni bazy poiigraficznej, w wyniku c z e g o koiejny numer został opubiikowany jako numer specjainy, w skrom niejszej sz a c ie gra ficznej. W je g o w stępie ośw iad czon o: „W ydanie to jak poprzednie jest n iezaieźn e m erytorycznie od w ładz uczeini, a ie w ych odzi w drugim obiegu [...]. R edakcja na cen zu row an ie pisma się nie z g a d z a . D tatego z a w ie s z a w ydaw an ie normainych num erów « B iS - a » do czasu wyniku interwencji przedstawicieti Sam orządu Studentów KUL u Rektora ks. bp Jana Śrutwy. Bardzo chcieiibyśmy, aby moźiiw e było w zn ow ien ie w ydawania pisma w d o tych czasow ej form ie i aby niniejszy numer był w historii « B iS - a » napraw dę wyjątkowy. U w ażam y bowiem , ż e S a m o rząd Studentów KUL powinien m ieć praw o przy wydaw aniu s w o je g o biuietynu inform acyjnego do korzystania z e środków technicznych n aszej uczeini. C h cem y w ierzyć, ż e jest to nasza uczelnia, uczelnia, która służy dobru studentów, dobru społeczeństw a, dobru Kościoła, zgo d n ie z e sw oją d ew izą « D e o e t patrie». Temu służyć pragnie również przez sw oją działainość Sam orząd Studentów KUL oraz je g o agen da. Redakcja Biuletynu Inform acyjnego Studentów. Pow inno odnosić się to także do w ładz uczelni, co niestety podajem y w w ątpliwość. Jak bow iem m ożna w ytłum aczyć próbę cenzurow ania « B iS - a » ? P ró b ę sp o w od ow a n ą ukazującymi się w piśm ie krytycznymi w stosunku d o poczynań w ładz uczeini publikacjami. P rze c ie ż prawdziwa cnota krytyki się nie boi. Jeżeli w ła d ze uczelni postępują d o brze, zapraszam y: łam y « B iS - a » otwarte są dla wszystkich, niech w ykażą na nich niesłuszność krytyki; a nawet i b e z tego c z y ż nie powinny wierzyć, ż e choćby i kw e stionowana słuszność ich działania w końcu i tak zw y c ię ż y zro d ziw szy dobre o w o c e ? W ła d ze Uczeini uw ażają się dziś tak nieom ylne i doskonałe, iż nie potrzebują już żadn ej krytyki do swoich działań, nie potrzebują zapozn ania się z codziennym punktem w idzenia, do którego p rzecież m am y prawo"^^.. D/aczego wydan/e speqa/ne?, [BIS], 1988, wyd. spec., s. 1. ^ G. Gtządziel, Ośw/adczen/e, BIS, 1988, nr 35-36, s. 7. D/aczego wydarr/e speqa/ne?..., s. 1..

(18) V. r. ----------- - -. -. - ' ^ ^ ' ..............................I J!4CKUDNłA Ą P ł M r A ^ ^. -----. . H. Dlaczego wydanie specjalne Tobą. drogi Crytąłpikn. opeojąla# wyftanj.# M6-#. g:cwo i g ra ilc łU # . j# ś il pardwaad Ją ł auoąrMd _____. Wydąąit abroąpiąią^ł poprrądAiłł i j ' ąąąy. nMtepnyni. V?dAnią to tąJł Ją* poprąądoią Jąąt ą iłtą ią d ą ą ^ ^ ^ y to ry cą -. aią OerelM. ai# wyehedłi M d rog łł obiagu. Jaot to kęa$#0*oą. JąioH c h c e a y ^ ^ M ^ a w id błłopódniąoiąą*tM ąiD ąinioroącją. k tb ^ ^ w ią a y zootąd raoląąrctoH^^^âoąąrłą 3$ BH-ą r datą id I H . Ho JąąT^ć oodlłoą oi# ł powodu o p ó iw Ę M ^ w wydąwąaiw B!S-ą posâlogo o winy ro^kcJJ laca ł<ą*atą* pM&ąwtania r # 3 !)^ ^ ^ iH w o d e i bofoyątaoią r środM wj!eHaiełąyc* KUŁ-o. chy ba ta ryodgi oia o^Ę^^Jadaoątoaaa poatąoowiaaią Ha^toro łą . 5. Wialguoa o dnia 12 XH, ra */. . ./*ądeĘ]^ ęoąą biołatyou ątodaR e*dg(^''H y rnąl być aątwiąrdMM prrez faktora * Nadakeja aa eatûrołâla^^śBą ai# oia rgadjca^^ Dlatago aawiaata wyda^Mla aaraalnych aaaarów BIB-a do c^ ^ ^ yyoik o l(^t#rwaocJi prradatawiciaii Saaorrądu Studaałćw TUL-o u łaktora Ka :V ^ ^ p a Jąma Srutay Bardto cbciaMbydny. aby Boiliwa było włoowlania wydawABia^MaB łł dotyebctaaowaj foraia. i aby a lala jary Buaar był a hiatcrH B!S-a M^^^^^^wyJatboay. OaaiaBy beaiam. ła Baaoraad Btudaatdw KVL-a powlbiao adać p*jMłO pr^j^.^dawania aw jago białatyaH la ^ or^ eyjoago do kcrayo^tla aa ś M d ł^ ta e h o i^ S H ^ M a a a j Ucaalai. Cbcaay wiarayć. i ł Jaat to oczaioiar^â^âlata, Mora alaty dobao atodaotbw, dobro apcłacaaootwa^^dObfo KoaeioIaJ^n?dą^Bia aa awoją dawiaa *Dao at ^ t r i a a * . Taau aluiyć^j^^gcia rowniat. pnprtij^^Bwnia daiałaiooać. Saaorzad Studaatów yUL-o oraa i # y agaoda. Badakeja Biuiatyiąi^ąforaacyjMgo Ctudantow. Powinno to odnoaić ad^*takia do włada ueaaini. co. niaHałtjr. poddajaBy w s^ tpiiwodc. Jak bowlaBśj^MM by wytłuaaćzyć próba e a n a \ r o, w a a i a BlS-a? Próba apowodoł^C^karujacyni oia w piśBia krytycanyni do pocayaan wiadk W caaiB ijdîkaejani. praeciał prawdziwa cnota krytyki ôi. JaiaU władza WckajH! poatapuja dobrca. zapraezaBy: łaaty B!S-a o t w ^ a ł ^ i a ł^ y a tkich. wykaia aa nich niaałuazaodś krytyki: a nawat i bar ta ^ -a a y ł oia powina y g g P ayć. de choćby : kweatioaowano aiuałaodć ich działania w rwyci*HHôdkiwMy dobra owoce? Władza Uczaini ułatZaJa aia dzid za tałU^M głyi^ ^ osk on le. id nie potrzebują już żadnej krytyki do awoich działał^. Ryc. 4. Strona tytułowa sp ecja ln ego w ydania czasopism a „Biuletyn Informacyjny Sam orządu" („B IS"). Bojkot w stosunku do postanow ienia ks. prorektora Stanisława W ielgu sa i interwencje u Rektora ks. bp. Jana Śrutwy najwyraźniej odniosły tylko częśc iow y skutek, poniew aż w styczniu 1989 r. ukazały się kolejne numery, jednak w jednym.

(19) z nich, redakcja napisała: „Kitkakrotne rozm ow y przedstawicieli redakcji oraz s a morządu z w ładzam i Uczeini pozwoliły na w ypracow an ie warunków, w których re dakcja m o że ponow nie podjąć prace. W Związku z tym z dniem 16 stycznia w zn a w iam y w ydaw an ie pisma. Innym - niestety nadal nie rozw iązanym problem em jest fatalna baza poligraficzna (a ob ecn ie jej brak), która pow oduje dodatkow e, zn a czn e opóźnienia w w ychodzeniu BlS-a..."^". W tym sam ym num erze, przyta cza ją c roczn e ju ż d zieje w ła sn ego wydawnictwa, redakcja zauw ażyła: „W czasie sw ej działalności mieliśmy m om enty w zlotów I kryzysów, które - biorąc pod uw agę warunki, w jakich przychodzi nam w yd a w a ć pismo usiłujące być tygodnikiem inform acyjno-publicystycznym - są chyba naturalne. Jedn akże najtrudniejszy okres BIS-a rozp oczął się w grudniu u biegłego roku i tnva niestety do dziś. Przyczyn kryzysu jest kilka, a w szystkie on e m ogą skłaniać do wniosku, ż e na naszym Uni w ersytecie po prostu nie ma je s z c z e m iejsca na pismo takie jak nasze"^^. Nie zm ie nia to jednak faktu, ż e dzięki determinacji zespołu redakcyjnego pismo nadal się ukazywało i do 17 grudnia 1989 r. opublikowano łącznie 56 numerów^^, a w je g o w ydaw anie za a n ga żo w a n y był także S erw is Fotograficzny Samorządu^^. Nadto w iosną 1989 r. powstało Biuro Informacji i P ropagan dy BIS-a, którego zadaniem była pom oc w e w szelkich akcjach prom ocyjnych i propagandow ych przeprow a dzanych przez organ izacje studenckie na KUL-u^^. N ie za leżn ie od S am orząd u o gó ln o u czeln ia n ego , działalność w ydaw n iczą prow adziły też sa m orzą d y sekcyjn e. W łasnym i periodykam i m ogły się p o s z c z y cić: sekcja teologii z takimi tytułami jak „Spojrzenia*^^ i „H yde Park", S am orząd Polon istów publikujący „W ielkie Koło", S am orząd Studentów Filozofii, który re d a go w a ł „Brzytwę", S am orząd Studentów Praw a w yd a ją cy „Jurystę", S am orząd Studentów Historii, za spraw ą którego ukazyw ały się „Kuluary" I „Raptularz" oraz S am orząd Studentów W ydziału Nauk S p ołeczn ych , którego dziełem były „Fakty i O pinie" („FiO " zw a n e te ż „FiO łkiem "). N ie w szystk ie jedn ak spośród w ym ie nionych pism przetrw ały próbę czasu, na p rze szk o d zie stała bow iem nie tylko cenzura państw ow a, le c z także w ew nątrzu czeln iana, g d y ż zd a rza ło się, ż e w ła d z e U czeini bądź W ydziału rościły so b ie praw o d o cen zu row an ia studenckich inicjatyw w ydaw n iczych . Dwa tytuły, które szyb ko okazały się efem erydam i, wydaw ali studenci teo logii, a były to „Spojrzenia", których jedyny numer ukazał się w listopadzie 1981 r. i zainaugurow any w maju 1988 r. „H yde Park". „Spojrzenia" jako „Pism o Studen tów Teologii KUL" były jedynym w ydaw anym w ó w c z a s na KU L w ydaw nictw em sekcyjnym^". Na świat w yszły za sprawą pow ielacza białkow ego, w form acie A4 i objętości 4 stron. Z e sp ó ł redakcyjny tworzyli: M [ieczysław ] P u zew icz, L [eszek ]. Komun/rfar, BIS, 1989, nr 1-2 (38-39), s. 2. Mamyuż ro/r..., s. 2. J. Gomoliszek, Un/wersyreck/e p/sma sfudepck<e w Po/sce włafac/! 1945-1989, Toruń 2011, s. 371,403-404. W. Rotarski, op. cit., s. 5. W/adomośćredakcyina, BIS, 1989, nr 5 (42), s. [4]. W. Rotarski określił ten peńodyk jako .pismo sekcyjne studentów teologii" (W. Rotarski. Matena/y do 5/5//ogmf// czasopfsmstudertckfcńnaKUL-u, cz. 1, 1980-1981, Volta, 1989, nr 1, s. 15). Nie udało się jednoznacznie ustalić, czy chodziło o sekcję samorządu czy po prostu .sekcja" w tym przypadku miała oznaczać kierunek studiów. ^ W. Rotarski, Mafeda/y..., cz. 1, s. 15.. ^ ^ ^ ^ ^.

(20) Z e g z d a i M. S zew czyk , a opracow an iem graficznym zajęła się o sob a podpisana jako Marucha^\. P i$ m (L " S p o jr z e n ia " j( ? s t w yra ze m pQw ! n y c h p o g lą d ó w c z y pu nktów w id z e n ia od d ł u ż s z e g o c z a s u r^bccnych-w. ś fo d d w tś k u ś w i e c k i c h t e o lo g ó w KU L. W z a m ie r z e n ia ch z e s p o łu p r z y g o t o w u ją c e g o p ie r w s z y n u m e r ," S p o j r z e n i a " m ają p r e z e n to w a ć p o g lą d y w s z y s z y s t k i c h ^y.ch, k t ó r z y c h . c ą p i s a ć cr p r o b le m a c h t e o l o g i i i t e o lo g ó w , o sp ra w a c h k o ś c i o ł a , o w s p ó łc z e snym c h r z e ś c i j a ń s t w i e , o s p o łe c z n y c h , p o l i t y c z n y c h , k u l t u r a l n y c h i in n y c h p r ó b ie m ach P o l s k i . P r o f i l " S p o j r z e ń " n i e j e s t w ię c j e s z c z e u s t a l o n y i . z a l e ż e ć b ę d z l a od lu d z i . k t ó r z y z e c h c ą w nim p i s a ć * P is m o a d r e s o w a n e je s t g łó w n ie do te o lo g ó w - r a c ji p o d e jm o w a n e j te m a ty k i w y k r a c z a j ą c e j p o z a p r o b le m y t e o l o - !. g i c z n e , m oże s t a ć s i ą p o c z y t n e i w i n ' n y c h k l a g a c h . P i e r w s z y n u m e r " S p o jr z e ń " ma b yć p o d s ta w ą do s z e r o k i e j d y s k u s j i n ad p o t r z e b ą i s t n i e n i a p is m a b ę d ą c e g o w yra ze m s t u d e n c k ic h ś r o d o w is k t e o l o g i u zn ych . . R e d a k c ja p r z y jm u j.e w s z e l k i e u w a g i i p r o p o z y c je d o ty c z ą c e p r o f i l u " S p o j r z e ń " i i c h t r e ś c i . P r z y j m o w a n e t e ż bę dą m a t e r i a ł y do k o l e j n y c h numerów 'o d t y c h w s z y s t k ic h , k t ó r z y pra gn ą w z ią ć j u d z i a ł w t w o r z e n iu p is m a . Z u w a g i na skrom ne m o ż l i w o ś c i t e c h n i c z n e " S p o j r z e n i a " b ę d ą u k a zyw ać s i ę ja k o m i e s i ę c z n i k . ZESPÓŁ i^DAKCYJUY. "". . SERWIS INFORIîACYJNY "Z L Z E h " r y s u je s ię p e rsp e k ty w a b l i ż s z e j w sp ó ł p r a c y k u l i u n iw . s a c r o - c u o r e / m i l a n o - r o m a / .w s p ó łp r a c a ob ejm ow ać b ę d z ie : wym ianę s t y p e n d y s t ó w i p r o f , podobno n a s z e w n u k i m a ją doczekać...-ł-ł-++-ł-+-ł--ł-łw d n ia c h 2 1 - 2 3 .X o d b y ł s i ę 17 t y d z i e ń e k l e z j o l o g i c z n y pod h a s ł e m : " i d z i e n o wyuh l u d z i p l e m i ę " . b r a k o g ó l n e j z w a r t e j k o n c e p c ji te m a ty c z n e j ty g o d n ia o r ą z ę,iek a w y ch p r e l e g e n t ó w s p o z a k u l- u T ia ^ z a in t e r e s o w a n ie o i a z f r e k w e n c j ę .a u l a ś w i e c i ł a p u s t k a m i. !++++-ł"ł-+-ł-+-ł"ł"ł-+++ w b r ro k u - z o s t a ł z a t r u d n i o n y p i e r w s z y w h i s t o r i i w y d z . t e o l . k u l ś w ie c k i p ra c e w n ik n a u k o w y . g r a t u l ą c j e d l a pana d r k r y s t i a n a w o ja c z k a / i n s t y t u t t e o l o g i i stu d en to m t e o l o g i i k u rs u " b " p o g r a t u lo w a ć b ra k u s a m o r z ą d u .b y ć m oże X . ^-.z. znów p o w o ła sam . w g w ła s n e g o u z n a n ia ? na r a z i e w r a d iz ie w a d z i a łu mamy p r z e d s t a w i c i e l a / b e z p ra w a g ł o s u / - t y m c z a s o w o j e s t nim e . s a k o w it .z I I I r . t e o E P r z y d u s z p a s t e r . oo d o m in ik a n ó w w lu b l i n i e s k o n k re ty z o w a ła s ię id e a "d c m u ". " . . . m a nim b y ć p ł a s z c z y z n a s p o t k a n ia d la w s z y s tk ic h k t ó r z y ch cą -u b o g a c a ć s w o je c z ł o w i e c z e ń s t w o , s z u k a ją w y m ia r u w s p ó łc z e s n e g o p ra w a b o ż e g o d J ^ , k t ó r y c h żyw ą i a k t u a ln ą r z e c z ą je s t e w a n g ^ l i a - s ło w o do n a s k ie r o w a n e tu i t e r a z / ? .y t . z u l o t k i sygn ow a n ej p r z e z " dom" z. dn . 7 X f ^ l r . / + + + + + + + + + + + + + ++++. P r o b l e m , k t ó r y ch cę p o d ją ć j e s t -c h y h a w a ru n k a ch m a t e r ia ln y c h . C h w a ła w i ę c t a k s t a r y j a k n a s z a ^ u c z e l n i a . Tak s i ę i . . p r o r e k t o r o w i H. W o j t y s c e z a z a i t e r e s o s k ła d a , ż e na s t u d ia c h l u d z i e ż e n ią w a n ie s i ę t ą s p ra w ą i z a k o n k r e t n ą pc -3ię i w y c h o d z ą z a m ąż. W iem y t e ż , ż e j m o c !F a k t , ż e t e 500 z ł . na o s o b ę - t o KUL ma c i ą g ł e k ł o p o t y lo k a lo w e a ju ż c i u t , c i u t z a m a ł o ,a le . l e p s z y r y d z n i ż s z c z e g ó ln ie j e ś l i c h o d z i o a k a d e m ik i n i c .P ow ró ćm y je d n a k do. s p r a w y . m ę s k ie ja k i ż e ń s k i e . R ozsądnym ! Z a s a d a g e n e r a l n a w y d a je a i ę je d n a k s ł w '.ęc w y d a je s i ę z a r z ą d z e n i e o n i e p r z y t ^ u s z n a , ja s n a i p r o s t a C z y je d n a k r z e c z y d z i c l a n i u p o k o jó w w Domach '^ S tu d e n ck i*, w i ś c i e t a k j e s t ? F u n k c jo n u je o n a " z n a ' c h , t y h k t ó r z y s t a l i s ię " k a p ła n a m i o g ) k o m i c i e " w w ypadku m a łż e ń s tw a m ie s z k a n is k a dom ow ego'*.Jasnym j e s t fa k t, że ją c e g o w L u b l i n i e . I l u ż je d n a k b o r y k a m ałżeń stw om t r z e b a p r z y d z i e l a ć o s o b n y s i ę z. ogrom nym i k ł o p o t a m i m a t e r i a l n y * p o k ój i d la t e g o z a m ia s t t r z e c h , c z t e m i,p c p r z e c i e ż w iad om ą j o s t s p r a w ą , ż s r e c h c z y p i ę c i u w jed n y m p o k o ju irtie sz ż y j ą w najlepsz^^Â r a z i e z. j e d n e j p e n k a ły b y d w ie o s o b y . Na m a r g in e s ie moż s j i . C zy o n i te ż p o r z e b u ją w ię c e j nc. d o d a ć i t e n f a k t , ż e do n ić la w n a m i e j s c a ? A m oże t o c o ś w r o d z a j u n j ^ w o g ó le n i e in t e r e s o w a n o s i ę m a łż e ń s z e j k lą s y ? I'iO ż e f u n k c j o n u j e t o w g za s t ^ ^ a m i,k t ó r e c z ę s t o byv^*ały w tru d n y c h ł o ż e n i a : P o c o sJę ż e n i ł e ś j a k n i e mo. Ryc. 5. Strona tytułowa czasopisma ^Spojrzenia" W e w stęp ie do opu biikow an ego numeru napisano: „«S p o jr z e n ia » m ają prezen tow ać pogiądy w szystkich tych, którzy chcą pisać o probtem ach teoiogii. Skład redakcji odtworzony na podstawie stopki redakcyjnej pisma..

(21) i teologów , o sprawach Kościoła, o w spółczesn ym chrześcijaństw ie, o s p o łec z nych, politycznych, kulturalnych i innych problemach Polski. [...] P ierw szy numer «S p o jrzeń )) ma być podstaw ą do szerokiej dyskusji nad potrzebą istnienia pisma b ęd ą c eg o w yrazem studenckich środow isk teologicznych"^^. R edakcja podkreśli ła nadto, ż e jest otwarta na w szystkie uwagi i propozycje d o tyczą ce pisma oraz za p ra sza d o je g o w spółtw orzenia. J ed n o cześn ie za zn a c z o n o , ż e „S pojrzenia" u kazyw ać się będ ą w cyklu miesięcznym^^, jedn ak na d rod ze w realizacji tych redakcyjnych planów najprawdopodobniej stanęło o gło szen ie stanu w ojen n ego. Zgod nie z zawartą w e w stępie zapow ied zią, „Spojrzenia" były p ośw ięcon e głów nie zagadn ieniom teologicznym ^, aie nie zabrakło też m iejsca na doniesienia z życia Uniwersytetu^^, ora z prozaiczne problem y nurtujące wszystkich studentów KU L^. U w ieńczeniem numeru były abstrakcyjne i zred a g o w a n e z dużym poczu ciem humoru ogłoszen ia i komunikaty^^. R ó w n ież z podtytułem „Pism o studentów teologii" ukazał się co najmniej jed en numer periodyku przew id zian ego jako m iesięcznik „H yde Park", który był wspólnym d ziełem Koła N au kow ego T eo lo gó w KUL-u i sek cyjn ego sam orządu. W odróżnieniu od „Spojrzeń", „H yde Park" zosta ł opubiikowany w form acie A5 i miał postać odbitki ksero^^. J eg o nakład wynosił 10 egzemplarzy^^, z kolei dane d o tyczą ce objętości okazały się niespójne''". Niestety, autorce nie udało się p o zy skać w ięcej informacji na tem at tej studenckiej inicjatywy. Dziełem sam orządu studentów filologii polskiej było „W ielkie Koło'"T Tytuł pisma nie był przypadkowy, ale miał w ten sposób n aw iązyw ać do piosenki Elż biety M ielczarek W)e/k/e Koło - obok tytułu, podtytułu, daty w ydania i spisu treści, na każdej stronie tytułowej widniał cytat w spom n ian ego utworu: „Nigdy nie w ie s z co się święci, z a w s z e m o że się przekręcić...". W e w stępie d o inauguracyjnego numeru za zn a czon o : „treść piosenki, według nas, tak dob rze odzw ierciedla na szą rzeczyw istość, ż e pozwoiiiiśm y sobie na wykorzystanie tych kiikunastu słów [. . .]. Zakładanie czasopism a w okresie, gd y króiuje totaina n iem ożn ość zrobienia czegokolw iek, jest szaleń stw em - na co w ięc iiczym y? - «N ig d y nie w ie s z co się św ięci z a w s z e m o że się p rzek ręcić...» . Jeśii totaina n iem ożn ość przekręci się na totainą m ożn ość - będ zie w spaniale, jeżeii nie, jeśii przekręci się «W ie!k ie K o ło » jako cza sop ism o - nikt płakać nie będzie""^.. [P/smo,Spq/fzen<a'...], Spojrzenia, 1981, nr 1, s. 1. Ibidem. M. Puzewicz, Tarze, Spojrzenia, 1981, nr 1, s. 4. Victor, Serwrs /rTformacMr!/ .ZEZEM", Spojrzenia, 1981, nr 1, s. 1. W przypadku kryptonimów autorów zamieszczanych na tamach omawianych pism tekstów, każdorazowo przytaczano ich oryginalną pisownię. L. Zegzda, C zy ^ s y m oże mreszkać w akademrTru, Spojrzenia, 1981, nr 1, s. 1-2; W. knitter, [O co chodzr?]. Spojrzenia, 1981, nr 1, s. 2. [K W M O w Lub/rhre poszuku/e zbreg/ego sumrenra.']. Spojrzenia, 1981, nr 1, s. 4. W. Rotarski, Matena/y..., cz. 2, s. 5-6. Prasa rra KUL-u..., s. 6. W g infonnacji opublikowanych w .BISie" objętość wynosiła 10 s. (Prasa na KUL-u .., s. 6), wg zaś informacji podanych przez W. Rotarskiego - 4 s. (W. Rotarski, Mafena/y..., cz. 2, s. 6). Podtytuł pisma kilkakrotnie ulegał zmianie - nr 1 - ukazał się jako .Dwutygodnik informacyjno-kułturalny Samorządu filologii polskiej", nry 2 -4 (9 ) - jako .Czasopism o Samorządu filologii polskiej", a nry 1 (1 0 )-4 (13) jako .Ośrodek dokumentacji ruchu studenckiego". [Przedsfawfą/ącparisfwu...], Wielkie Koto, 1984, nr 1, s. 1-2..

(22) 'ił lg d y n i a w ia az oo s ię ś w ię c i zaw sze może s i ę p i z e k r ę o i ó . . . '. "w1€LM. ..k I aSEE. 1 9 S 5 .11 .2 7. Numer 2 /7/. CkASO-ÎS.lO :^t .ORZ^ FiûLOSII FUiJEIiLj. V Bnaerze In )o r a a to r -. tr y b ie. ir z y s. te s z o n y r ;. J u r e k Robak - .:^leu ziB M arek J a k u b ia k - O b y w a te l lo ia a z. Kuaz -. W o je ie c b. W oln e w y b o r y. o o e ty c k i. / .b ig n ic w G a b r i e l - K r y t y k a now ego t y i u K o n c tk. a k o rz y e ta r. K in o " m o r ź ln e ^ o n i e j o k o j u " ?. B ogaczyk -. A rk u s z. U n is t e r n ie. o lo n is t y. str.. 2. e tr.. 3. s tr.. 7. s t r . 10 s t r . 15 s t r . 16 s t r . 21 s t r . 23 s t r . 28. Ryc. 6. Strona tytułowa czasopisma ..Wielkie Koło" Periodyk ten nie tyiko narodził się w m om encie, gd y zarów n o na potonistyce, jak i w innych sekcjach nie ukazywało się ża d n e pism o studentów KUL-u"^, ale też był jednym z dłużej funkcjonujących, ukazywał się bow iem (ch ociaż z przerw a mi) od grudnia 1984 r. do marca 1988 r. (łączn ie 13 num erów). Z e sp ó ł redakcyjny pisma tworzyii: Jerzy Patelka, Dariusz Chem perek, W ojciech Rotarski i Jarosław Ocf red a k gi Wielkie Koło, 1986, nr 3 (8), s. 2..

(23) Gawtik. Mimo ż e pism o u kazyw ało się z ramienia poionistów, na je g o łam ach pubiikowaii także studenci innych kierunków. W ydaw an o je w objętości od 5 do 34 stron formatu A 4 i na o gó ł pow ieiano w nakładzie od 2 do 5, a w wyjątkowych sytuacjach w iiczbie 70 egzem piarzy. Przedstaw iciete pisma kiikakrotnie zwracaii się do rektora z prośbą o w yrażen ie z g o d y na pow ielen ie pisma przy wsparciu KUL-U w liczbie 100 e g z., jednak starania te nie powiodły się, g d y ż ża d en z nu m erów nie p rzeszed ł b e z za strzeżeń p rzez cenzu rę rektorską*^. I tak numer pienvszy p ośw ięcon y organizacjom studenckim na KUL-u w latach 1981-1982 został w całości zakw estionowany. Zdarzały się też numery, z których rezygnow ała sam a redakcja, nie zg a d z a ją c się na interwencje w ich zaw artość rektora Jana Szlagi. Warto jednak za u w ażyć, ż e drukowane na łamach pisma teksty niejednokrotnie charakteryzow ały się bardzo negatyw nym stosunkiem do panującej na uczelni sy tuacji"^. O p rócz tekstów krytykujących warunki studiowania na KUL-u, na łamach „W ielkiego Koła" znalazły się rozw ażania o charakterze filozoficznym"^, społeczno-politycznym"^, historycznym"^ i kulturalnym"^. Dużo uwagi - zw ła szcza od 1987 r. - pośw ięcan o także organizacjom studenckim^". Nie zabrakło rów nież m iejsca na utwory poetyckie^^ i informacje o bieżących wydarzeniach^^. O prócz te g o w lipcu 1985 r. został opublikowany numer specjalny dedykow an y kandydatom na studia^^. Mimo krytycznego tonu artykułów, redaktora nie spotkały ż adn e represje, co przydarzyło się „Brzytwie*^.. ". ^ ". " ^. ^ ^. ^. [Odgrudn/a r984r....], BIS, 1 9 88 ,n r9,s. 1; W .R otarski.M ałen a / y...,cz.2,s.5 . Zob. np. J. Patelka, D/aczegon//ff;eszczen/e wysadź# KUL-a wpow<efrze?Opodm<ołowymc/!afaMerzesłudenya. Wielkie Koło. 1985, nr 3, s. 5-6; J. M. Jaskulecki, W co s/p baw/ć - przyczynek do feor# n<ewo/n<cfwa na KUL-a. Wielkie Koło, 1986, nr 3 (8), s. 3-8. A. Koślawy, D<a/ogz,Sokrafesem ?" Wielkie Koło, 1984, n r3 ,s . 15-16. W. Bogaczyk, Wokół opozyc// demokrafyczne/. Wielkie Koło. 1984, nr 3, s. 20-24; B. Bedychowska, S yłaaga akramskłe/ mnłe/szoścł narodowe/ w PRL, w łałacł! 1945-1982 /Zarys probłemafykł/. Wielkie Kolo, 1984, nr 4, s. 4 -6 ; Proces, Wielkie Koło. 1985, nr 4, s. 3-7; J. Buchacz, łdeołog/a Neokonserwałyzma, Wielkie Koło, 1988, nr 4 (1 3 ), s. 5-10. A. H.. AleksanderKrzyźanowsk/,W/łk". Wielkie Koło, 1985, nr 4, s. 7-8. T. Kusz, Kłno .m orałnego n/epokp/a'?. Wielkie Koło, 1986, nr 2 (7), s. 15-18. M. Drozdek, dak p ow sła łN Z Ś n a KUL. Wielkie Koło, 1987, nr 2 (11), s. 4 -5 ; Samorząd domaga s/p. Wielkie Koło 1987-1988, nr 3 (12), s. 3-7; J. Patelka. Teatr sfadenck/ na KUL-a przed wp/ną. Wielkie Koło, 1988, nr 4 (13) s. 14-15. A. Garbaty, Man/fest, Wielkie Kolo, 1984, nr 2, s. [12]; A. Kwadratowy. Matka, Wielkie Kolo, 1985, nr 4, s. 12 B. Tomczyk, Aatobłograâ, Wielkie Koło. 1987, nr 1 (10), s. 26. Komanłkaty, Wielkie Koło. 1984, nr 2, s. [14]; Przegląd /mprez kałtaratnych. Wielkie Kolo, 1984, nr 2, s. [16] P. Gutowski. XXVł/ Tydzłeri P/łozo8czny, Wielkie Koło, 1984, nr 3, s. 7-9. Na treść numeru złożyły się m in.: K/łka dobrych rad dta zdą/ącycb na 8łotogrp potską. Wielkie K ob, 1985, nr 5 s. 2; deźełr brak Cr motywac/r do samobp/stwa wyb/erz srp na psycbołogrpt. Wielkie Koło. 1985, nr 5, s. 3; Drogr adepcre soc/otogrr7.'t. Wielkie Kolo, 1985, nr 5, s. 4; Kochany przyszły POLOtVłS70ł, Wielkie Koło, 1985, nr 5, s. 4. W. Rotarski, Materłały..., cz. 2. s. 5..

(24) Ć W R ^;^^^V Ô m N EG O ... -ł-. V". no . w. iT V ^ g ł* ^ '-. p 0 2 & 4 ^ / n ^ '; q ł$. :ii^C)SC C h łt^ tu są .. -na . p o ń ^ A ^ ś!:!^^<3ó'î<2 fw Tarn^ iA i!d t ^ ^ 'v C łv ^ ;^ m a rvy c h vs ła ł!. Ryc. 7. Strona tytułowa czasopisma „Brzytwa". Inauguracja „Brzytwy" jako „Organu Sam orządu Studentów Filozofii [Teo retycznej]" nastąpiła w styczniu 1986 r., a stało się to za spraw ą takich osób, jak Marek Durkacz, Ryszard Mirek, Jolanta Pawlak, Piotr Trubił[ł]owicz i „pewien sym patyczny Nieznajom y, który jednak pragnie za ch o w a ć incognito'^. W e w stę-. [Dużo szczęśc/a...]. Brzytwa, 1986, nr 1, s. 8..

(25) pie do inauguracyjnego numeru, młodzi redaktorzy napisaii: „C eiem , jaki sobie nieskromnie stawiamy, je s t poruszenie środowiska n aszej sekcji, zainteresow an ie życiem naszej sekcji p op rzez pubiikacje tekstów o aktuainym wydźwięku. W iem y przecież, ż e problem ów niezałatw ionych jest w ieie, a łam y pisma są ideainym Eo^. m iejscem do zainteresow ania nimi s z e r s z e g o grona studentów i pracowników". W tej sam ej o d e z w ie inicjatorzy zaprosiii d o w spółpracy w szystkich studentów (rów nież tych reprezentujących inne w ydziały) i za ap eiow a ii d o czyteiników, by czynnie za an ga żo w a li się w ż y c ie sekcji^. Pism o ukazywało się w form acie A4, nakładzie 6 egzem plarzy, objętości od 7 do 8 stron i charakteryzow ało się d o syć bogatą szatą graficzną. Z a m ieszcza n e na je g o łamach teksty dotyczyły głów nie rozw ażań fHozoficznych^^ o ra z bieżących w ydarzeń z życia Wydziału^^, Uniwersytetu^^ i nauki^°. „Brzytwie" nie dan e było jednak zaistnieć na dłużej, pon iew a ż w dniu 27 iutego 1986 r.^^ R ada W ydziału jedn ogłośn ie zd ecyd ow a ła o powołaniu prof. dr hab. A ntoniego B. Stępnia na ku ratora zespołu red a gu ją cego pismo^^. D ecyzja R a d y W ydziału w środowisku stu denckim w ywołała burzę, redakcja wniosła skargę d o S am orządu uczetnianego, jednak ten zb a ga telizow a ł sprawę, uznając ją za absurdainą, g d y ż takie działanie nie leży w kom petencjach R a d y W ydziału. Z e sp ó ł redakcyjny z a ś podzielił się na dwa przeciw staw ne obozy, w rezultacie c z e g o za uznaniem decyzji R ady W ydziału jako o bow iązu jącej opow iedziała się jedna osob a (którą poparł zresztą Sam orząd Sekcyjny Filozofii Teoretycznej), pozostali zaś, w tym głów ny pom ysłodaw ca pisma Marek Durkacz, wystąpili z redakcjF . Pom im o to na łam ach m a rcow ego numeru pisma zosta ł z a m ieszczo n y ar tykuł autorstwa R yszarda Mirka, który okazał się przysłow iow ą beczk ą prochu. A r tykuł traktował o roli kobiet w filo zofii", je g o treść z kolei została zestaw ion a przez w ła d ze W ydziału z o sob ą prof. Zofii Zdybickiej, a to stało się przyczyną ostrego sporu m iędzy prodziekanem prof. Stanisław em Kiczukiem a autorem teksu. Ten ostatni tak po latach w spom inał polem ikę: „jak już nie było argumentów, to prof. Kiczuk w yciągnął Biblię i stwierdził, w odpow iedzi na nasz opór, ż e tu nie ma nic na temat, o którym mówimy"^^. W ten oto sp o só b nr 4 z kwietnia 1986 r. zakoń czył żyw ot „Brzytwy".. ^ Drodzy/Vas</łcfepc/Pfawdy, Brzytwa, 1986, n r1 ,s .[1 ], ^ B. Mazurtóewicz, Czyprzełrazywan/epó/prawdyyestMamsfwem, Brzytwa, 1986, nr 1, s. 2-5; Dr Jekyll, F//ozot?a od kocdn/, czy/< przyczynek do estetyk/ wytworu kut/namego. Brzytwa, 1985, nr 1, s. 6-8. ^ 28 tydz/e/i 8/ozo8czny, Brzytwa, 1986, nr 3, s. 1; DAN, Credo/n unus Marx, Brzytwa, 1986, nr 4. s. 7-8; m d.. Kró/ yestnag/?. Brzytwa, 1986, nr 4, s 5 -6 . ^ m d.. K/czzwyc/pżyt, Brzytwa, 1986, nr 2, s. 7; J. P-k, Pomyś/ne w/atry w/e/ą z gór?. Brzytwa, 1986, nr 3, s. 7-8. ^ W asz specjalny wysłannik, tZtotMtodz/eźyEtn/czne/Ery Atomowe/, Brzytwa, 1986, nr 2, s. 5-6; RM, Pożegnan/e, Brzytwa, 1986, nr 4, s. 2-3. Było to po opublikowaniu drugiego nru .Brzytwy', który ukazał się z datą 24 II 1986 r.; dla porównania nr 1 został wydany 15 I, nr 3 sygnowany był datą 15 III, z kolei nr4 datą 11 IV 1986 r. Protokół nr 775 RW Filozofii Chrześcijańskiej KUL, 27 II 1986 r., k. 22. Kopia w posiadaniu autorki. [ń//eo8qa/n/e dowredzre/rśmy srę...], Brzytwa, 1986, nr 3, s. 8; Redakcja .W ielkiego Kola" ten fakt skomentowała następująco: .wielkie księstwo [...] w osobie Rady Wydziału Filozofii, zdecydowało, ż e św ieżo powstałe pismo Samorządu Filozofii Teoretycznej nie m oże dalej chodzić samopas, należy dać .Brzytwie" kuratora" (S. Pieczykolan, Z .B rzytw ą"n a gardte. Wielkie Koło, 1986, nr 3 (8), s. 11). ^ S. Pieczykolan. op. cit., s. 11. r.m. [R. Mirek], Wposzuk/wartru Marfr Magda/erty, Brzytwa, 1986, nr 3, s. 3, 7. ^ R. Mirek, e-mail do autora, kwiecień 2, 2012..

(26) a n iłj i M łw łtłM łłłai łlł$ 4 a t ły a e t ł f i ł y ł t i , t# o r ii poMMłi* łt y łti, lo g ik i, ootodologii i oooywiioio f i l o o o f i i proyrody, i wy którny aio oilM jooio ju i ło^nogo k t;*ob wcioloił! w iolk ioj M o i, i wy któroy <łio woôoio o iy odooydowo^ - Motolowoy i Stoctniowoy - oto odoywoły ł i s do woo po rok pioywoky i oototn i. Zgodnio k kolojnodoig wyîoniong w ooproooooiw nroodo wooyotkim i piorw M orzyinio oko o n n io y w kiorunku atotych brooi - fllo zoM w , Pod ogidą - Kiydkynorooowoigo Koku Pokoju woywotoy woo do chodby o in ioolnogo łoołłgoiowoaio oig w ł y d o nosłoj ookoji. "ołumioay woazq nioohsd do jokiogokolwiok uooołoozaioało ły o io i uoiłowonio dlo jodnootki - joko nojwyłazogo przojowu bytu, rozumiomy rozczorowanio wynikojąoo z niozrołuoioaio prooo otoozonio woozyoh nowotorokich id o i. Uwołaoy jodaok, ło powztołłio aoozogo piooo m o łliw i woo ujawalonio owoioh aio^roooiotayob przooiot tolontdw. Wio zorooniołidoy rdłoiioł o nlołkkołoayn: f i l o z o f i ą , ezyotya g lo d o aotury. 'rzyroJniey p o d y tałoy o woo - łWWły nodziojy - o odwzojonwiołłioo. Zwtrooooy oią %ofoazoio do oołogo ludu otudtackiego, aio z o o ^ M y przód wotłi łomdw owozoô oiouo. Zoproołooy pooMw bowioo zod orzo o y utworzyć kąoik pootyeki, w ktdryo publikowod bydoiooy wiorooo otudołłtdw, o ooło i . . . prooołoiikdwT Coloo) jo k i oobio łłiookroonio otowiwoy jo o t poruozonio drodowioko aoozoj ookoji, zoiłłtorooowoaio ły d o o ookcji poprzoz publikacjo tokotdw o oktłłłlayo wyddwtsku. WŁooy p rzo o ioł, ło probloołdw a io z o ło twŁonych jo o t w iolo, o łowy plono oą id o o la ^ oiojoooa do zointorosowonio aiwi ołorozogo grono otudontdw i ptooowaikdw. Wo konioe o o rio n ło o ji płooo. Wio bądzio to piooo ozyoto f i l o z o f i ozłło. Obok tokotdw filo zo ficzn yc h zoniorzłfay drukowod artykuły z dziadziny ozorcko p cj^ toj kultury! fo lio to a y , oprawozdoaia z wydarzoń toająoych o ioja eo na toroTio Uozolni. Haaujony aawłązaaio wopdłpraey zo otłzioatozi Lanych wydziałdw no płoooezyiaio ooukcwoj. Woozą d zia łalaodd rozpoozyoony pod haołon 'f i l o z o f i a krdlową nauk o ż y li naai ludzi# oą woządzio*. O j c jo j... jak bądzio ootro !. Ryc. 8. Strona tytułowa czasopism a „Brzytwa".

(27) Nr 2.. Pismo Samorządu Studentów Prawa KUL Ukazuje się od 1988 roku w miarę potrzeb i możliwości.. Słowo od Redakcji. '. W lutym ukazał s ię pierwszy numer JURYSTA. Teraz ukazuje się drugi i to już je s t sukces. Pierwszy numer spotkał się z krytyką (że mało poważny) i ze słowami uznania (że coś nowego się ukaza ł o ) . Były też głosy obojętne oraz głosy nieme, których nie udało mi się usłyszeć. Zespół redakcyjny po pierwszym numerze powię kszył się o 300 %. Jest to duży sukces. Dlatego też JURYST^g będziemy wydawać nadal. Pismo będzie w tonacji humorystyczne - poważnej i to co po ważne każdy myślący na pewno wyłapie.. Autor. SPIS tego co tu można znaleźć: 1. Vade Mecum 2. Z życia Uczelni i Wydzaiału 3. Powtórka z łacin y 4. Trzy łyk i statystyki 5. Próba twórczości własnej 6. Nasi solenizanci 7. Ogłoszenia drobne 8. Słownik Studencki W najbliższym numerze wywiady, rozpytania, opinie. - c zy li s ^ a co myślisz o JURYŚCIE.. Ryc. 9. Strona tytułowa czasopism a Ju rysta" W iutym 1988 r. odbyła się inauguracja J u rysty" - koiejn ego studenckiego periodyku na KUL-u, którego d o maja 1989 r. opublikowano łącznie 11 num erów - 10 num erów zwykłych i 1 numer specjalny z okazji sym pozjum pod tytułem: .D u ch ow y Testam ent K sięd za S tefan a Kardynała W yszyń sk ie go ". Od numeru.

(28) drugiego (m a rze c 1988) „Jurysta" ukazywał się z podtytułem „Pism o Sam orządu Studentów Praw a KUL", a w szystkie opubiikowane numery zaopatrzon e były w do pisek: [pism o] „ukazuje się od 1988 roku w miarę potrzeb i m ożiiwości".. Ą ło r y z m y. A* .. PALISZ. PŁACISZ - ZDROWIE TRACISZ.... \. ^. ŚMIERĆ ZGUBIŁA KOSĘ L - WALĆZY PAPtEROSEM.. NIE ALE MÓW "jA. RAZ. STALE DO SIEBIE: NIE PALĘ".. k ł -'Ł. CHOCIAŻ NIKOTYNA WYWOŁUJE RAKA. j OPORNIE DOCIERA ^ \ FAKT TEN DO POLAKA, ć. GDY NA INNYĆH DYMISZ Z BLISKA. NIE ZATRUWASZ ŚRODOWISKA?^'!'"". ZAMIAST CHODZIĆ DO DOKTORA - RZUĆ PALENIE PÓKI PORA. \. TATUŚ PALI. MAMA PALI. WIEC Z NICH PRZYKŁAD BIORĄ MALI. PALĄC NIE ZDAJESZ SOBIE SPRAWY. ZE ZŁYCH SKUTKÓW TEJ ZABAWY.. IłlE ULEGAJ WiEDZ. ŻE PALiC JEST iłlEZDROWO!. Ryc. 10. Plakat z aforyzmami o paleniu dołączony do czasopisma „Jurysta".