Rafa³ WIDERSKI*
Liberalizacja rynku energii elektrycznej szans¹ na rozwój us³ug
STRESZCZENIE. Artyku³ w swoim za³o¿eniu odpowiada na postawione pytanie badawcze: jak proces liberalizacji rynku energii elektrycznej wp³ywa na rozwój us³ug œwiadczonych w bran¿y elektroenergetycznej? Na wstêpie praca przedstawia krótk¹ genezê pierwszego w Europie procesu liberalizacji rynku energii elektrycznej, który by³ zapocz¹tkowany w Wielkiej Bry- tanii. Ponadto zosta³y opisane trudnoœci z klasyfikacj¹ coraz wiêkszej iloœci us³ug obecnych na liberalnych rynkach energii elektrycznej wed³ug œwiatowej organizacji handlu (WTO).
Aspekt ten zosta³ podkreœlony równie¿ w odniesieniu do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Us³ug (PKWiU) oraz Polskiej Klasyfikacji Dzia³alnoœci (PKD).
W czêœci pierwszej przedstawiono funkcjonowanie europejskiego hurtowego rynku energii elektrycznej, podmioty na nim obecne, strukturê wytwórcz¹ i g³ówne rynkowe centra handlu energi¹ w krajach cz³onkowskich Unii Europejskiej (UE). Nastêpnie zosta³ poruszony pro- blem ograniczaj¹cy funkcjonowanie europejskiego rynku energii w UE, który polega na ma³ej iloœci i niewystarczaj¹cej zdolnoœci przesy³owej istniej¹cych sieciowych po³¹czeñ trans- granicznych, zw³aszcza wœród pañstw z Europy Œrodkowo-Wschodniej.
W drugiej czêœci zaprezentowano ogóln¹ strukturê i zasady funkcjonowania zliberalizo- wanego rynku energii elektrycznej w Polsce. Pocz¹wszy od opisu wspólnotowych i krajowych podstaw prawnych, poprzez zasadê unbundlingu, a koñcz¹c na konkurencyjnych i rynkowych formach handlu energi¹ elektryczn¹.
W trzeciej czêœci zaprezentowano dynamiczny rozwój us³ug wynikaj¹cy z procesu libe- ralizacji rynku energii elektrycznej w Polsce. Poszczególne rodzaje us³ug zosta³y podzielone na trzy grupy. Pierwsz¹ grupê stanowi¹ us³ugi podstawowe, na które sk³adaj¹ siê przesy³ i dystrybucja oraz handel. Drug¹ grupê stanowi¹ uzupe³niaj¹ce us³ugi dodatkowe w postaci transmisji danych sieciami elektroenergetycznymi. Trzecia grupa to us³ugi zewnêtrzne, takie jak np. consulting czy audyt energetyczny.
Artyku³ zakoñczony jest konkluzj¹ mówi¹c¹, ¿e proces liberalizacji rynku energii elek- trycznej znacznie przyspiesza rozwój us³ug œwiadczonych w bran¿y elektroenergetycznej.
Jednoczeœnie mo¿emy stwierdziæ, ¿e zarówno œwiatowe jak i polskie klasyfikacje us³ug nie nad¹¿aj¹ za dynamicznym liberalnym rozwojem rynku energii elektrycznej i w przysz³oœci raczej pewne s¹ zmiany rozszerzaj¹ce te klasyfikacje.
S£OWA KLUCZOWE: elektroenergetyka, rynek energii, gie³dy energii, przesy³, dystrybucja, handel, us³ugi, klasyfikacja, liberalizacja
