Biometria - zarys problematyki

Krzysztof

Krassowski

Ireneusz

Biometria

- zarys problematyki

Motywem przewodnim wdrażania

identyfikacji na podstawie danych

biometrycznych jest obawa przed za -grożeniem terrorystycznym, postrze

-ganym jako problem o wymiarze glo-balnym, szczególnie po wydarze-niach 11 września 2001 r. Stąd też wiodąca rola USA w promowaniu tej metody identyfikacji i koncentracja

wysiłków na rzecz stworzenia efek-tywnego mechanizmu kontroli g

ra-nicznej chroniącej zainteresowane

kraje przed napływem niepożąda­

nych osób z zewnątrz . Dano temu

wyraz w postaci opublikowania przez

Międzynarodową Organizację Lotnic-twa Cywilnego w 2003 r. nowych

standardów dokumentów podróż­

nych odczytywanych automatycznie (Machine Readable Travel Docu

-ments - MRTD).Standardy te wpro -wadzajądo dokumentówtechnologie biometryczne zgodnie z propozycja

-miamerykańskimiiuznająza podsta

-wowy parametr biometryczny obraz

kształtu i rysówtwarzy w formieobra

-zu cyfrowego o wysokiej

rozdzielczo-ści, przechowywanego w możliwym

do odczytaniabezdotykowo układzie

scalonym. Ma to zapewnić globalną

kompatybilnośćsystemówi dentyfika-cji przy kontrolach granicznych.

Aktualnie zagadnienie to, leżące wcześniej głównie w obszarze zain-teresowania międzynarodowych ko

r-poracjistarających sięo podwyższe­

nie poziomu bezpieczeństwa zgro

-madzonych danych oraz o lepszą kontrolę dostępudo swoich obiektów, stało sięprzedmiotem uwagiróżnego

rodzaju organów odpowiedzialnych zabezpieczeństwo państwa.Równo

-legle rozwinął się komercyjny rynek systemów iaplikacjibiometrycznych, który dostarcza coraz to nowszych

PROBL EMYKRYMINALI STYK I 254/06

rozwiązań technologicznych . Taki stan rzeczy powoduje, że warto

po-kusi ć się o pewne usystematyzow

a-nie dyskusji wokół tej dziedziny, za

-równo na płaszczyźnie jej poznania,

jak i możliwości poszczególnych

za-stosowań.

Systematyka danych biometrycznych

Początki stosowania biometrii sięgają zamierzchłej przeszłości.

WBabiloniiodcisk paicana glinianej

tabliczce stanowiłpotwierdzenie za

-warcia transakcji. W starożytnych

Chinach palce odciskanonaurzędo­

wych pieczęciach. Oficjalne doku-menty z XIV-wiecznejPersjibyły sy-gnowane przez decydenta kciukiem

maczanym w farbie, a na dworze

władcy istn i ało stanowisko lekarza,

któryzajmował się weryfikacją takie-go podpisu. Pierwsze próby biom e-trycznego oznaczania osób stoso-wano w Imperium Rzymskim , gdzie nacinano, wypalano lub tatuowano

skórę najemników, by utrudnić im

dezercję.

Jednym z najstarszych i

najbar-dziej podstawowych sposobów iden

-tyfikacji ludzi było rozpoznawanie na podstawie twarzy, charakterystyki

głosu czy sposobu chodzenia. To proste zadaniestawało sięcoraz bar-dziejznaczącymwyzwaniem wraz ze wzrostem populacji irosnącymzja

wi-skiem migracji. Codziennie kaźdy nieświadomie wykorzystuje te cechy jako podstawę do rozpoznawania in-nych osobników w danym środowi­

sku.W najnowszych zastosowaniach biometria ukierunkowanajest na me

-tody automatycznego rozpoznawania ludzi na podstawie ich cech

fizycz-nych i behawioralnych,czyli pot

wier-dzeniebądźodrzucenieichtożsamo­ ścidla celów bezpieczeństwa .

Termin "biometria" wywodzi się zgreckichsłówbios- życie+metron

- mierzyć. Zautomatyzowane syste

-my biometryczne mająswojepocząt­ ki zaledwie w kilku ostatnich de ka-dach i są spowodowaneznaczącym postępem technologii

komputero-wych. Pomiary biometryczne są ma

-tematyczno-statystycznymi metoda -mi badania prawidłowości kierują­

cych zmiennością populacji o

rgani-zmówżywych. Wyniki pomiarów bio

-metrycznych wykorzystywane są m.

in.w antropologii,fizjologii, genetyce,

hodowli i medycynie. Biometria to

również technika dokonywania po-miarówistotżywych.

W przypadku systemów biome

-trycznych pod poj ęciem " sprawdza-nie tożsamości" kryje się dualizm

znaczeń. istn iej ą dwa warianty auto

-ryzacjiużytkownika:

• Identyfikacja:urządzenieustala,

kim jest sprawdzana osoba,

przy czym rozpoznanie może nastąpić jedynie na podstawie cech biometrycznych.Komputer

steruj ący całym procesem musi

porównać informacje zebrane przez sensory z bazą danych

zawierającą wzorce identyfika-cyjne wprowadzone wcześniej.

W ten sposób można ustalić tożsamość kryminalistów czy

zmasakrowanych ofiar pr ze-stępstwlub wypadków.Ten wa-riant pracy jest stosowanygłów­

nie przezsłużbypolicyjne, insty

-tucje rządoweoraz wojsko. • Weryfikacja:system

komputero-wy sprawdza tożsamość osoby weryfikowanej. Porównaniu

podlegają cechy biometryczne zarejestrowane przez sensory z przechowywanym w bazie da-nych wzorcem referencyjnym. W porównaniuzmetodą identy-fikacyjną proces weryfikacji jest mniejzłożonyimożliwydo rea li-zacji przy wykorzystaniu rela-tywniemałowydajnych kompu-terów.

Biometria jest często definiowana w jej wąski m funkcjonalnym znacze-niu.Tymczasem trzeba sobie uzmy-słowić, że jesttosięgająca korzenia-mi XIX w. naukao prawach rządzą­ cych zmiennością cech populacji or-ganizmów, której wyniki opracowy -wanesą zapomocąmetodstatystyki matematycznej. Jak zatem słusznie wskazuje B. Soczówka, wywodzące się z nauk biologicznych klasyczne analizy i badaniabiometryczne,dzi ę­ kidoko n ującej sięrewolucji technolo-gicznej. znalazły swoje odzwiercie-dlenie w funkcjonalnych aplikacjach nowoczesnych technologii informa-cyjnych zdolnych do udostępn i ania i zaawansowan ego przetwarz ania określonychdanychbiometrycznych. Komentarza wymaga stosowana systematyka danych biometrycznych istotnych dla identyfikacji człowieka. Podziałnadane o charakterze fizycz-no-biologicznymibehawioralnym jest zdaniem niektórych autorów bardzo nieprecyzyjny.Pon iż ejzamieszczono wykaz cech o identyfikacji biome-trycznej.

• Cechy anatomiczne ( fizyczno--biologiczne): barwa głosu, za-pach,liniepapilarne,geometria dłoni, geometria i rysy twarzy, rozkład temperatury twarzy, geometria ucha,geometria ust, cechy charakterystyczne tę­ czówki i siatkówki oka, układ u żył nadgarstka, identyfikacja DNA,analizafaktury powierzch-nitwarzylub skóry.

• Cechy behawioralne: charakte-rystykagłosu, mowy, charakte-rystyka ruchu ust, ruchu gałki ocznej, pisma, pisania na kla-wiaturze,chodu.

Wydaje się jednak, że opisywana tematyka zewzględu na swą naturę i fakt,żedotyczy wsporejczęści

or-40

ganizmówżywych, niejesttak jedno-znaczna i łatwa do sklasyfikowania. Można bowiem racjonalniea rgumen-tować,żesporaczęśćdanych biome-trycznych ma mieszany f izyczno-biol-ogiczno-behawioralny charakter. Trudno bowiem inaczej zakwali fiko-wać np. podlegające zmianom emo-cjonalnym fizyczne parametry głosu ludzkiegoczyoddzi elićobrazkształtu rysów twarzy odjej mimikizależ n ejod stanówpobudzeniaemocjonalnego. Kon sekwencjewdrażania

systemów biometrycznyc h

Wielopłaszczyznoweidalekosięż­ ne konsekwencje powszechnego wdrożeniasystemówbiometrycznych poddane zostały dosyć wnikliwej analizie w opublikowanym w 2005 r. Raporcie Komisji Europejskiej pl. "Biometria na granicach:ocenawpły­ wunaspoł ecze ństwo"(Biometrics at the Frontiers: Assessing the Impact on Society - EUR 21585 EN), który stanowił odpowi edż na zapotrzebo-wanie zgłoszo n e przez Parlament Europejski. Celem raportu było roz-ważenie przyszłości biometriinie tyl-ko w jejnajbardziejtypowym obecnie zastosowaniu dla ochrony granic, lecz także w znacznie szerszej per-spektywie wszelkiegorodzaju konse-kwencji społecznych i cywi lizacyj-nych,którewywołaszerokie zastoso-wanie rozwiązań biometrycznych w różnych obszarach życia społecz­ nego.Autorzy raportu usystematyzo-wali owe konsekwencje w czterech podstawowych aspektach (społecz­ nym, ekonomicznym, technicznym iprawnym).

W wymiarze społecznym rozpo-wszechnienie biometrii może skutko-wać zasadniczą zmianą relacji pań­ stwo- obywatel,istotnie pomniejsza-jącsferyprywatnościianonimowości tego ostatniego.Zkoleiz ekonomicz-negopunktu widzenia w dokonywa-niu oceny kosztów wprowadzania biometrii powinien być brany pod uwagę nie tylko obiektywny koszt technologii, ale także inne aspekty prowadzenia procesów identyfikacji, wtymwszczeg óln ości koszty proce-dur rezerwowych opartych na

zaso-bach ludzkich. Należy także podkre-ślić, że identyfikacja biometryczna nie jest stuprocentowo pewna z po -wodów technicznychi trzebazdawać sobiesprawę z tego,że systembio -metryczny jest zaledwieczęściąsy s-temu bezpieczeństwa , który może byćskuteczny tylko wtedy,gdyw dro-żone są prawidłowe proceduryzb ie-rania danych, zapewnione jest bez-pieczeństwo ich przechowywan ia i istnieje odpowiednia kontrola re je-stracji tych danych w systemie. Ist-nieje wreszciewyraźnapotrzeba mo-dyfikacjiobecnej,albo wprowadzenia nowej,legislacji związanej ze stoso-waniem systemów biometrycznych, bazującej na dwóchfilarach: zapew-nieniuprywatności obywateli i trans-parentnościprocedur.

Aspekt prawny zagadnienia nale-ży zatem rozpatrywać w kontekście zapewnienia ochrony praw człowie­ ka, rozumianych szerokojako prawa do poszanowania godn ości ludzkiej, prywat n ości, prawa dosądu, domnie-mania niewinn ości iprawado unika-nia samoos karże nia. Drugim, nie mniej ważnym, problemem jest za-pewnienie ochrony danych osobo-wych.Takie podejście jest związane z wieloma obawami wyrażanymi w związku z wprowadzaniem i po-wszechnym stosowaniem biometrii do celówidentyfikacyjnych,w tym m. in.akumulacjinadmiernejwładzy, za-sad,kierunków imożliwościprzyszłe­ go wykorzystywania zgromadzonych danych,korzystania ztechnologii bio-metrycznych w sektorze prywatnym oraz ochrony obywateli przed zbyt pochopnym ujawnianiem ich danych biometrycznych.

Trzebateż nadmienić, żeochrona danych osobowych jest w ramach prawodawstwa Unii Europejskiej ob-jętanastępującymiregulacjami ramo-wymi:

• Konwencją nr108Rady Europy z28 stycznia1981 r. o ochronie osób fizycznyc h w związ ku z automatycznym przetwarza-niem danychosobowych, • Dyrektywą 95/46/EC

Parlamen-tu Europejskiego i Rady z 24 pażdziernika 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w

kresie przetwarzan ia danych osobowych oraz swobodnego

przepływu tych danych,

• Rozporządze niem 45/2001/EC ParlamentuEuropejskiego i R a-dy z18 grudnia2000 r.o ochro-nie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych oso -bowych przez instytucje i orga -ny wspólnotowei oswobodnym

przepływietakichdanych. Inicj aty wy europejskie w zakresi e sys temó w biom et rycznych

o

Unia Europejska do rozwoju sy ste-mów zwiększających efektyw n ość ochrony granicpaństwowych, świad­ czy Komunikat Komisji Europejskiej doRady i Parlamentu Europejskiego z dnia 24.11 .2005r.w sprawiezwi ę k­

szenia skuteczności , i nteroperacyj-ności i efektu synergii wynikaj ąceg o ze współdziałania europejskich baz danych w dziedziniesp rawi edliwości i spraw wewnętrznych COM (2005) 597. Celem tego komunikatu było

zwrócenie uwagi na moż liwość bar-dziej efektywnego wykorzystania systemów EURODAC, SIS II oraz VIS do realizacjipolitykiswobodnego przepływu osób oraz celów związa­ nych ze zwalczaniem terroryzmu iprzestępczościwsposób wyk racza-jącypozazakładane wcześniej wyko-rzystanietych systemów.Zwraca się

uwagę, że jest to możl iwe przede wszystkimdzięki lepszemu wykorzy-staniu możliwości, którejuż istnieją, służącewszczególnościpolepszeniu kontroli wprowadzanych danych, ich

większej spójności oraz ułatwieniu

obsług i systemów.

Historia systemu EURODAC, bę­

dącego elementem wspólnej polityki azylowej Unii Europejskiej, sięg a swymi korzeniami Konwencji Dubliń­

skiejz 1990r.,którazostała z noweli-zowana w 2003r.Rozporządzen iem DublinII - 343/2003/EC.Dobazy da-nych wprowadzanesąparametrybi o-metryczne w postaci odcisków pal -ców wszystkich osóbw wieku powy -żej 14 lat, ubiegających się o azyl w którymkolwiekzkrajów Wspólnoty.

PROBLEMY KRYMINALISTY KI254/06

Pobrane odciskisązapisywanew po-staci cyfrowej, anastępnie przesyła­

ne do centralnej bazy danych f

unk-cjonującejprzy Komisji Europejskiej, gdzie następuje ich automatycznie porównaniez odciskami,któresą już

w owej bazie przechowywane . W efekcie EURODAC pozwala na szybkiestwierdzenie,czy dana oso -ba ubiegająca się o azyl w krajach UE wjechała na obszar Wspólnoty bez wymaganych dokumentów oraz

czy ubiegała się już wcześniej o

pra-wo do azylu w którymkolwiek zk ra-jówczłonkowskich.

SystemInfonmacji Schengen IIto rozwi nięcie funkcjonującego aktual -nie w starych krajach UE systemu działającego na podstawie o p odpi-sanej w 1955 r.Konwencjiz Sche n-gen. Do centralnej bazy danych z lo-kalizowanej w Salzburgu (Austria) mają dostęppolicjeioddziały ko nsu-larnepaństw członkowskich Unii Eu-ropejskiej. Bazadanych pozwalana sprawdzenie, czy osoby lub pr zed-mioty przekraczające granicę Unii

bądż już znajdujące się najejterenie nie są poszukiwane, niejawnie n ad-zorowanelubczyniedotyczy ich za -kazwstępu.Zasadniczymip odstawa-mi prawnymido stworzenia i op ero-waniaSISIIumożliwiającego rozsze-rzenie obszaru Schengen na nowe kraje Unii będ ą: stosowna Decyzja Rady UE oraz Rozpo rządzen ie P ar-lamentu Europejskiego w sprawie utworzenia,działaniaiwykorzystania Systemu Informacyjnego Schengen drugiejgeneracji, których projekty

zo-stały złożoneprzezKomisjęE

uropej-skąw czerwcu 2005r.- odpowiednio COM (2005) 230 oraz COM (2005) 236.

System Infonmacji Wizowej (VIS) jestcentralną baządanych z budowa-ną na podstawie Decyzji Rady UE z 8 czerwca 2004 r.w sprawie jego ustanowienia (2004/512/EC).Dostęp do niej będą miały organy kontroli granicznej,wizowei azylowe krajów UE. Bazatajest budowana,ad oce-lowo ma zawi erać dwa rodzaje da -nych biometrycznych - odciski pa l-ców orazfotografię twarzy obywateli państw trzecich, ubiegających się owizę w krajachUE.VIS ma za za

-danie przede wszystkim usprawnić kom un ikację w sprawach wizowych pom i ędzy krajamiczłonkowski m i, za-pewn ić efektywny przepływ i nforma-cji konsularnych, podnieść

efektyw-nośćkontroligranicznych (podkątem stwierdzenia,czy osobalegitymująca

się wizą to jej faktyczny posiadacz), ułatwi ć.ocenę nadsyłanych aplikacji (formularzy) wizowych, znacznie zm n iejszyć istniejące zjawisko han -dlu wizami, wspomóc identyfi kację

osób przebywających na terytorium Wspólnoty bez wymaganejwizyoraz

ułatwić ich deportację, a wreszcie

-stać się przyczynkiem do wy praco-wania wspólnej polityki wizowej dla wszystkichkrajówUE.

Komunikat podejmuje także kwe -stie dalszego rozwoju systemówjuż

istniejących - w tym prob lem atykę

wyszukiwania biometrycznego o zwiększonej dokład ności, sze rsze-go dostępu do system ów przez uprawnione władze państwowe (w tym szczególnie organy o dpowie-dzialne za bezpieczeń stwo

we-wnęt rzne,powołan edo zapobiegania terroryzmowi), a ta kż e ustanowienia w przyszłości nowych systemów -Europejskiego Systemu Informacji Daktyloskopijnej AFIS, Europejski e-go Rejestru Dokumentów Pod róży iDowodówTożsamości, atakże gra-nicznego systemu kontroli wjazdów iwyjazdówosób.

Zewzględuna faktpowszechnego wykorzystywania m.in. danych b io-metrycznychw tych systemach,stały sięonetakż eprzedmiotem szczegól-nego zainteresowania ze strony Eu-ropejskiego Inspektora Ochrony D a-nych, którywydałw ichzakresie dwie opinie:

.2005/C 181/06 w zakresie Sys-temu Informacji Wizowej VIS oraz wymianyinformacjimiędzy

państwami członkowskim i na tematwiz krótkoterminowych; . 2006/C 91/11 w zakresiezwią­

zanym z utworzeniem, e ksplo-atacj ą i wykorzystaniem Syste

-mu InformacyjnegoSchengenII generacji(SIS II).

W opiniach tych zwracasięsz cze-gólną uwagę na kwestie oceny ryzy -kaipotrzebyszczególnych

czeńsystemów wzwiązkuz wykorzy-stywaniem przez nie danych

biome-trycznych. Co bardzo istotne, opinia

ta wskazujetakże na potrzebę ogól-niejszej refleksji nad problematyką

korzystania z tych danych dla celów identyfikacyjnych, w tym na kwestię oddziaływania ich stosowania przez organy państwowe na społeczeń ­ stwa krajówczłonkowskich .Sugeruje

także dokonanie pogłębionej oceny w tej mierze na podstawie tzw.sied

-miu filarów wiedzy o danych

biome-trycznych, określonych w przywoła­

nymwcześniejraporcie Komisji Euro-pejskiej.

• uniwersalność- wszystkie isto

-ty ludzkie mają te samewłaści­

wości fizyczne, takie jak palce, tęczówka , twarz czy DNA, mo -gące być podstawąidentyfikacji; • unikalność - dla każdej osoby owe właściwości są unikalne, stanowią zatem cechy wyróż­ niające;

• niezmienność - właściwości te

pozostają w dużej części nie-zmienne przez cały czas życia

osoby;

• możliwość pobrania - unikalne

właściwościfizyczne osobym

u-szą się nadawać do pobrania w stosunkowo łatwysposób, co

umożliwi szybką identytikację ;

• wydajność - stopień dokładno­ ści identyfikacji musi być sto-sunkowo wysoki jeszcze przed

wdrożeniemsystemu;

• akceptowalność - z astosowa-nie systemu astosowa-nie będzie sukce

-sem,jeśli społeczeństwo

wyka-żesilny idługotrwałyopór przed stosowaniem danych biome-trycznych;

• odporność na oszukanie - dla zapewnienia dodatkowego

bez-pieczeństwa wdrażany system musibyćtrudniejszy do oszuka-nia niż aktualnie istniejące sys-temy identyfikacji.

W opiniach Europejskiego Inspek-tora Ochrony Danych (EIOD)zwraca

się ponadto uwagę na inne istotne aspekty wykorzystywania danych biometrycznych w ramach systemów EURODAC,SIS II orazVIS, w tym na potrzebę wypracowania wspólnej

42

metodologii wdraż ania tych danych

we wszystkich wymienionych sy

ste-mach i stworzeniawspólnych w ymo-gówzwi ązanych zichspecyfiką . Po-zawspo m n ian ą powyżej ogólnąe

wa-luacj ą ich oddziaływania społeczne­

go wskazujesię równieżnanastępu­

jąceelementy, któremogłybykon sty-tuowaćtakiewymogi:

• Ścisłe określenie procedury wpisywania danych:wymagane

jest szczegółowe zdefiniowanie żródła danych biometrycznych

i sposobu ich zbierania, gdyż

bezpośredniowarunkujetokoń­ cowe rezultaty procesu, tj. po-ziom błędu fałszywego odrzu

-cenia lub błędu fałszyweg o

przyjęciawsystemie;

• Określenie poziomu dokładno­

ści : wykorzystanie danych bio-metrycznych w celu identyfikacji (porównywanie jednostki ze zbiorem) może być jeszcze te-raz problematyczne,gdyż wyni-ki tego procesu są mniej do -kładne niż wykorzystanie da-nych biometryczda-nych w celu uwierzytelnienia lub kontroli (po-równywanie jednostki z jednost -ką). Identyfikacja biometryczna nie powinnawięc stanowićj edy-nego sposobu identyfikacji lub jedynego kluczadostępu do in-formacji;

• Procedury awaryjne: powinny

zostać wdrożonegotowe do wy

-korzystania procedury awaryjne

mające na celu poszanowanie

godności osób,któremogły

zo-stać błędniezidentyfikowane. Wkontekściedrugiego z przedsta

-wionych wymogów poziomu dokład­ ności procesów porównywania da-nych biometryczda-nych ważne jest do-konanie analizy tych danych. Mimo

że przyjmuje się powszechnie,że są

one wdużej częściniezmienne w ca -łym okresie życia istoty ludzkiej, to nie jest to stwierdzeniew pełni ade

-kwatne. Faktem jest,żeprzynajmniej niektóre parametry charakteryzujące

poszczególne cechy biometryczne

podlegają mniej lub bardziej daleko

idącym zmianom w różnym czasie.

Determinantami tych zmian mogą być zarówno wiek osobniczy, jak

i chwilowe pobudzenie emocjonalne, naktóre dodatkowonakłada się ni

e-dos konałość systemów i nformatycz-nychobsługującychsystemyi dentyfi-kacjibiometrycznej.

Wnioski

Wramach podsumowanianasuwa si ę refleksja, że biometria widziana oczamiprawnika i kryminalistyka po

-winna być oceniania przez pryzmat rozwoju innych metod nowoczesnej

kryminalistyki. Jednocześn ie należy

zau ważyć , że wykorzystywanie w kryminalistyce nowych metod pro-ponowanych przez nauki pr zyrodni-czeitechniczneniemoże być doko

-nywane bez należnej ostrożności,

gdyżich proste i bezrefleksyjne pr ze-łożenie na grunt czynności dowod

o-wych w ramach procesu karnego mo -że zakończyć się niepowodzeniem.

Sprawa jest na tyle skornplikowana, żejuż samohasło"dane b

iometrycz-ne"niesie zasobąkonotacjesięgają­

ce, wydawałoby się, odległych dzie-dzin igałęzi prawa krajowego:

• kwestii karnoprawnych

(proble-matyka związanych z danymi biometrycznymi działań, które

mają charakter przestępstwa, np. przetwarzanie danych bez stosownego uprawnienia,

udo-stępnianie ich bez upoważnie­

nia);

• kwestii administracyjnopraw -nych (problematyka ogólnej ochrony danych osobowych oraz decyzji administracyjnych

Głównego Inspektora Ochrony Danych Osobowych);

• kwestii cywilnoprawnych (pro-blematyka ochrony danych bio

-metrycznych mających charak-ter dóbr osobistych, np. wize-runku osoby).

Biometria nie może abstrahować

od konsekwencji i problemów, jakie

niesie zesobą każdanowa,chociaż­ by najskuteczniejsza,metoda ustala

-nia tożsamości ofiar czy sprawców czynów zabronionychalbo też elimi

-nacji osób z kręgu podejrzewanych o ich popełnienie. Praktyczne wdro -żeniei ostateczny sukces każdejme

-tody jest bowiem uwarunkowany

w duż ej mierze świadomością faktu istnien ia jej słabości (choćby staty -stycznej stopybł ędu ) oraz sposo bem ich oszacowania wraz ze

stworze-niem mechanizm u poprawnego wy

-korzystania metody wrealiach syste

-mu prawnego. Podsumowując, trz

e-ba powiedzieć, że biometria może stać sięskutecznym narzędziem kry-minal istyki, dołączając do innych uznanych i sprawdzonych metod

identyfikacjiczłowieka .

BIB LIOGRAFIA

1.Chrostows kiJ.:Uważneoko bi o-metrii, ..WiedzaiŻycie"2006, nr 4,S.20. 2.EuropeanCommission,Joint Hese-arch Centre, Institute for Prospective

Technologies:Technical Report.Biorn e-trics at the Frontiers:Assessing the im -pact on Sodety",2005- EUR 21585EN.

3.Goli ńsklT.: Biometriawdok

umen-tach,"CzłowiekiDokumenty"2006,nr 2, s.32.

4. Hanausek T.: Kryminalistykaw Pcl-sceprzełomu wieków,"Problemy K

rymi-nalistyki"2001,nr 232,s.5.

5.Kasprowski P.: Identyfikacja

osob-nicza na podstawie ruchuoka - autorefe

-ratrozprawydoktorskiej,InstytutInf

orma-tykiWydziałuAutomatyki,Elektroniki i In-formatyki Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004,s.2.

6. Koziczak A.: Karnoprawne uwa-runkowania biometrii, Materiały Ko nfe-rencjiNaukowej Biometria2003 - Tech -nologia, Prawo, Społeczeństwo, Instytut

MaszynMatematycznych 2003.

7. Krysowały 1.,Niedziejko P.: Bio

-metria- Charakterystyka danychczło­

wieka iich wykorzystanie wbezpieczeń­

stwie, "Zabezpieczenia"2006.nr 4,

arty-kuł dostępny na stronie portalu:

www.zabezpieczenia.com.pl

8. Popławski P.: Co to jest bio me-tria? artykułdostępnyna stronie porta lu:

www.geokat.com.pl

9.Soczówka B.:Czymjestbiomet ria,

artyku ł dostępn y na stronie portalu:

www.twojafirma.pl

10.Swarcewicz R.: Ide ntyfikacja b io-metryczna - blaski i cienie, "Logistyka"

2002, nr 4,artykuł dostępny na stronie portalu:www.czasopismologistyka.pl.

Przywoływane akty prawne zostały wykazane wtreści artykuł u.